T Kardinaal Alfrink: paus nam risico door mij te bezoeken Scherpe kritiek op Vaticaans document over joden Gelovigen in Nunspeet tegen topless-recreatie Voorzitter Pax Christi ingenomen met Opus Dei CcidóeSou/tat1 ge HfïTITTH 8 TAFEL kerk wereld Paus stimuleert kardinaal Simonis tot open benadering van gelovigen Veiligheid niet waterdicï ACHTERGROND QeidöcQowuvnt WOENSDAG 26IUNI1985 PAi SfNl „CDA-beleid tegen apartheid te slap" Het moderamen (bestuur) van de generale synode van de Ne derlandse Hervormde Kerk is teleurgesteld over het beleid ten aanzien van Z.-Afrika dat het CDA in zijn ontwerp-verkie- zingsprogramma voorstelt. Het betekent een duidelijke stap te rug in vergelijking met het CDA-beleidsplan van april 1981, aldus het moderamen in een brief aan het CDA. Het modera men constateert dat de eigen verantwoordelijkheid van Neder land in de tekst van het nieuwe programma geheel is wegge vallen. „Krachtige initiatieven ter versterking van het interna tionale karakter van het anti-apartheidsbeleid" juicht het mo deramen toe, maar deze mogen niet in de plaats komen van Nederlandse maatregelen Kerken Z. Afrika: laat Mandela vrij De Zuidafrikaanse Raad van Kerken eist de onvoorwaarde lijke vrijlating van Nelson Mandela, de tot levenslange gevangenisstraf veroordeelde leider van de Zuidafrikaanse bevrijdingsbeweging ANC. President Botha moet tonen dat hij een echte christen door Mandela vrij te laten, ook deze wanneer niet elke vorm van geweld afwijst. Dit zei de voorzitter van de Raad, bis schop Manas Buthelezi. giste ren te Johannesburg in zijn I preek bij de opening van de j jaarvergadering van de Raad. Hij pleitte er verder voor dat het ANC, dat in 1960 bij de wet werd verboden, weer toe gelaten moet worden, ook al heeft de beweging sindsdien een militaire vleugel opge bouwd. De avond van het leven kent zijn eigen licht ,,Ik heb de indruk dat de Belgische bisschoppen iets meer durf, moed hadden binnen de moge lijkheden van het paus bezoek dan hun Neder landse collega's. Dat hangt ook samen met het andere klimaat in België. De Belgische bisschop pen hebben er geen moeite mee Rome te la ten weten dat ze ergens bezwaren tegen hebben. De Nederlandse bis schoppen zijn door wat er de afgelopen twintig jaar is gebeurd, voorzich tiger, delicater gewor den". Dat zei de vroegere aartsbis schop van Utrecht, kardinaal B.J Alfrink, gisteren voor de KRO-televisie. Hij meende dat de ontmoetingen van hem met paus Johannes Pau- lus II tijdens diens bezoek, aan Nederland in mei een er kenning door de paus zijn van wat zich sinds het Twee de Vaticaans concilie in Ne derland heeft ontwikkeld. Hij zei van oordeel te zijn dat de paus een „bepaald risico" heeft genomen ten aanzien van zijn eigen omgeving en ten aanzien van de wereld kerk door ondanks alle te- De ontmoeting op 13 mei van Johannes Paulus II en Kardinaal Alfrink in diens bun galow In Huis ter Heide. genstellingen die er tussen het Vaticaan en de Nederlan- se R.-K. Kerk zijn geweest, „net te doen of er geen kou aan de lucht is". Alfrink zei met verbazing tij dens de Eucharistieviering in de Irene-hal te Utrecht ge zien te hebben dat er allerlei zaken gebeurden waarvan tot nu toe werd gezegd dat Rome er grote problemen mee had. Hij noemde daarbij het optre den van vrouwen in allerlei functies en het uitreiken van de communie op de hand. Kardinaal Alfrink zei te ho pen dat het bezoek van de paus bijdraagt aan een „zeke re mate van openheid, be reidheid tot luisteren" en dat het bovendien ook tot een betere communicatie tussen Rome en Nederland leidt. Joodse instellingen hebben scherpe kritiek geuit op het Vaticaanse document over de betrekkingen tussen rooms- -katholieken en joden. Het document, dat maandag door het Secretariaat voor de Een heid werd gepresenteerd, wordt „een stap terug" ge noemd in vergelijking met eerdere verklaringen van het Vaticaan. Vooral het feit dat de godsdienstige aspecten die de staat Israël voor joden heeft, volledig worden gene geerd, heeft kwaad bloed ge zet bij het Internationale Joodse Comité voor gesprek ken met andere godsdien sten, dat te New York geves tigd is. staan en de oorzaak van het ontstaan van de joodse staat. Israel's diepe religieuze bete kenis voor joden, die van uit zonderlijk belang zou moeten zijn in elk christelijk docu ment over de joden, is zozeer weggemoffeld dat het onher kenbaar is geworden", aldus het comité. Het document zegt dat „het bestaan van de staat Israël niet in een reli gieus kader, maar in samen hang met het internationaal rechtssysteem moet worden gezien". Ook heeft het comité kritiek op de „bijna nietszeggende" wijze waarop over de holo caust (de uitmoording van zes miljoen joden tijdens de Tweede Wereldoorlog) wordt gesproken. Rooms-katholieke leraren en katecheten moe ten volgens het document „de betekenis verhelderen die voor de joden de uitroei ing tussen 1933 ert 1945 heeft, alsmede de gevolgen daar van". Het verband tussen de holocaust en de oprichting van de staat Israël beide wezenlijke aspecten van het hedendaagse joodse leven wordt in het document niet gelegd, aldus de reactie. Tenslotte wordt betreurd dat de Vaticaanse commissie voor de betrekkingen met het jodendom, die een onder deel is van het secretariaat voor de eenheid onder lei ding van kardinaal Wille- brands, bij de voorbereiding van het document geen enkel overleg met de joodse ge sprekspartners heeft gevoerd. Op vakantie in een Oostenrijks klooster In Oostenrijk tekent zich een nieuwe ontwikke ling af in het vakantie wezen op vakantie gaan in een klooster. Vooral jonge mensen blijken in groten getale te worden aangelokt door de rust en gewijde stilte binnen de vaak eeuwenoude muren van een veelal fraai gelegen klooster complex. Na jaren experimenteren is de Vereniging van Vrouwe lijke Orden ertoe overgegaan, aan de Stephansplatz te We nen het centrale punt te ves tigen om dit alles in goede banen te leiden. Algemeen secretaris zuster Theresia Sessing verklaarde dat het niet de bedoeling is zieltjes te winnen of op steelse wijze te zorgen voor meer religieuze roepingen. Ieder, van jong tot oud, is welkom en er wordt ook niet gevraagd naar gods dienstige overtuiging. Het staat ieder bovendien vrij, al of niet deel te nemen aan ac tiviteiten binnen de klooster muren. Niet minder dan zeven orden van vrouwelijke religieuzen nemen aan de vakantieaan bieding deel. De mannelijke orden steken daarbij maar schriel af. Alleen de Benedic tijnen doen een aanbieding. „Misschien hebben de paters meer moeite met koken en schoon houden", veronder stelt zuster Sessing. Doel van dit alles is „onder de mensen te zijn", verklaart de algemeen secretaris. Nu er steeds minder religieuzen ac tief zijn en veel vestigingen moeten worden gesloten, ont staan bij de mensen vooroor delen uit onwetendheid. Daarom kunnen de gasten, al vakantie vierend, zien wat de religieuzen zoal doen en des- Sewenst een handje helpen, laar wie zich „in heilige rust" wil terugtrekken wordt geen strobreed in de weg ge legd, verzekert zuster Ses sing. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepbaarstelling: N. Mels, Zevenhovenstraat 20, 3412 KK in Lopikerkapel. Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt Beroepen: te Nijverdal, J.B. Wilmink kandidaat te Dalfs- Kardinaal Si- monis: hoe kunnen we deze apathie doorbreken? „De open en geduldige houding van de paus tijdens zijn be zoek aan ons land is voor mij een extra stimulans om ook zelf zo'n benadering na te streven", aldus kardinaal dr. A.J. Simo nis gisteren tijdens een persconferentie waarop hij een toe lichting gaf op de evaluatie van het pausbezoek zoals die vori ge week heeft plaats gehad binnen de Nederlandse bisschop penconferentie De kardinaal beklemtoonde dat de paus „geen veroordelingen heeft uitgesproken" maar een open appèl heeft gericht tot de Nederlanders om zich door Christus te laten leiden. „De paus heeft de rijkdom en de vreugde van het geloof in Christus aangeboord. Hij heeft getracht de mensen langs die positieve weg tot God te brengen". Ook de progressieve bisschop H.C.A. Ernst van Breda zei het optreden van Johannes Pau lus II als mild en open te hebben ervaren. „De paus bracht zijn boodschap op ingehouden wijze", aldus mgr. Ernst, die binnen deze algemene tendens één uitzondering signaleerde: „De uitspraak van de paus dat echtgenoten die tot een schei ding besluiten de gemakkelijkste weg kiezen, zou ik zo niet overnemen. Maar daarover zou je met de paus kunnen pra ten, denk ik. En ik veronderstel dat je hem ervan zou kunnen overtuigen dat de werkelijkheid vaak anders is". De bisehoppen in Nederland zijn unaniem tot de constatering gekomen dat het pausbezoek als „wezenlijk geslaagd" moet worden beschouwd, zowel wat de programmatische opzet be treft als met betrekking tot de inhoud. Kardinaal Simonis be nadrukte dat het van meet af aan de bedoeling is geweest het bezoek kleinschalig te houden. Niettemin gaf hij toe dat de belangstelling voor publieke samenkomsten, zoals in Den Bosch en op het vliegveld Beek de bisschoppen was tegenge vallen. „Ook de mate waarin het bezoek op de televisie is ge volgd, viel tegen. De kijkdichtheid is niet boven de 1,8 mil joen uitgekomen en dat vind ik op een totaal van 4,5 miljoen katholieke volwassenen niet zoveel. De vraag is: hoe kunnen we deze apathie doorbreken? Ik denk dat het pausbezoek zijn vervolg moet krijgen in een hernieuwde evangelisatie van Nederland. Daarbij zouden we ook audio-visuele middelen moeten betrekken. Verder studeert de Nederlandse bisschop penconferentie op de uitgave van geloofsboeken voor volwas senen, kinderen en jongeren. De Nieuwe Katechismus is nu 20 jaar oud en een nieuwe verwoording van het geloofsgoed is naar ons oordeel nodig". Kardinaal Simonis zei het niet eens te zijn met de stelling dat het bezoek van de paus aan België succesvoller is verlopen dan dat aan ons land: „De paus zelf heeft mij met Pinksteren nog gebeld en gezegd dat je zijn bezoek aan ons land op zich zelf moet beschouwen. Hij zei opnieuw dat hij er zeer tevre den over was". Over het optreden van de, naar men beweert door het Opus Dei geïnspireerde, groepen jongeren die met de pauselijke spreuk „Totus Tuus" demonstreerden, liet kardinaal Simonis zich kritisch uit: „Hun positief, bedoelde interrupties waren soms wel wat hinderlijk Mgr. Ernst, vice-voorzitter van de Raad van Kerken, zei dat de agenda voor het „oecumenisch gesprek" dat dit najaar in Rome wordt gehouden als vervolg op de oecumenische bij eenkomst in de Utrechtse Pieterskerk een open karakter zal krijgen. „De agenda wordt vastgesteld in gezamenlijk over leg aldus mgr Ernst, die hiermee reageerde op een uit spraak van ds. Huting dat de Hervomde Kerk zich zou terug trekken als Rome de agenda zelf zou opstellen. Alle kerken die aan de gebedsdienst in de Pieterskerk hebben deelgeno men zijn op de bijeenkomst in Rome welkom. Een belangrijk deel van de gelovige gemeenschap in de gemeente Nunspeet heeft de gemeenteraads leden in een brief ver zocht om in geen geval topless-recreatie in Nun speet toe te staan. Mor genavond moet de ge meenteraad beslissen over een wijziging van de algemene politiever ordening. B. en w. heb ben de raad voorgesteld om het zonnen zonder bovenstukje in een deel van de gemeente moge lijk te maken. Zowel de kerkeraden van de Christelijke Gereformeerde Kerk, de Gereformeerde Ge meente en de Nederlands Hervormde Gemeente, als het convent van predikanten dringt er met klem op aan te voorkomen dat vrouwen zon der bovenstukje liggen te zonnen op stranden in de ge meente Nunspeet. „Een beslissing om het to pless recreëren toe te staan, zal de verwildering van ze den bevorderen, de jeugd tot meer losbandigheid voeren en een klimaat in Nunspeet scheppen dat in strijd is met Gods wet", aldus de predi kanten, die de gemeente raadsleden verder op het hart binden geen angst te hebben om in de pers afge schilderd te worden als men sen die het zogenaamde „Ve- luwe-geloof" aanhangen. De kerkeraden zeggen dat het er „allerminst om gaat te treden in de particuliere op vattingen en rechten van een deel van de bevolking. Maar we willen wel met grote na druk stellen dat het handha ven van de eerbaarheid de taak is van de overheid". Om die stelling te onderbouwen haalt men de Heidelberger Catechismus (zondag 41) en Spreuken 14: 34 aan. Daarin wordt onder andere gesteld dat God alles verbiedt wat de mens kan trekken tot het be drijven van allerlei zonden op sexueel gebied. Tweede fase Rooms-Luthers gesprek afgesloten „Eenheid voor ons model len, vormen en fasen van Katholiek-Lutherse kerkge meenschap" is de titel van het document, dat de afslui ting vormt van de tweede fase in de besprekingen tus sen een gemeenschappelijke commissie van de Lutherse Wereldfederatie en het Vati caanse secretariaat voor de eenheid der christenen. Deze fase werd al in maart 1984 beëindigd, doch het heeft tot nu toe geduurd voor de tekst door de partijen was vastgesteld. In het stuk wordt er de nadruk op gelegd, dat kerkelijke eenheid niet als een proces dat van boven naar beneden verloopt tot stand kan komen. Nodig is voor alles op het grondvlak groeiend vertrouwen tussen plaatselijke gemeenten en pa rochies. De volgende stap zou dan kunnen zijn het opbou wen van een onderlinge ver trouwensband op regionaal niveau, waarbij bisschoppen een beslissende rol kunnen gaan spelen. Het uiteindelijk ideaal is te geraken tot een „acte van wederzijdse erken ning", waarna het moet ko men tot „een ongedeeld bis- schoppsambt in collegiale verschijningsvorm". KARDINAAL KONIG: „GOED MODEL VOOR SAMENWERKING PRIESTERS EN LEKEN" De Opus Dei-organisatie speelt een belangrijke rol in de vernieuwing die door het Tweede Vaticaanse Concilie in de R.K. Kerk op gang is gebracht. Dit zegt kardinaal König, aartsbis schop van Wenen en sinds kort voorzitter van de in ternationale r.-k. vredesbe weging Pax Christi, in een vraaggesprek met de „Os- servatore Romano" ter ge legenheid van de tiende sterfdag van de oprichter van Opus Dei, de Spaanse priester Josemaria Escriva de Balaguer. Opus Dei is naar zijn mening een goed model gebleken voor de samenwerking tus sen priesters en leken zonder dat de verschillen tussen bei de groepen in gevaar komen. De verheffing van Opus Dei tot persoonlijke prelatuur van de paus in 1981 heeft een eind gemaakt aan de discus sie over de plaats van deze organisatie binnen de kerk, aldus König. Sommigen had den in dit verband de vrees feuit dat Opus Dei een kerk innen de kerk zou kunnen worden. Het verwijt dat Opus Dei als In vergelijking met de r gieuze orden richt Opus Kardinaal König persoonlijke prelatuur met rechtstreekse verantwoorde lijkheid aan de paus zich kan onttrekken aan het gezag van de plaatselijke bisschop, is volgens König ongegrond. Een persoonlijke prelatuur beschikt volgens hem niet over een volstrekte autono mie. reli- Dei zich op leken die met be houd van hun baan en le vend in hun gezin streven naar heiliging in het dage lijks leven. Deze nieuwe vorm van lekenapostolaat is een rechtstreeks uitvloeisel van het Tweede Vaticaanse Concilie, aldus kardinaal Kö nig. Ook de Opus Dei-organi satie zelf heeft bij herhaling op dit verband gewezen. Opus Dei, waarvan de op richter nauwe banden onder hield met de fascistische dic tator generaal Franco van Spanje, werkt voor een deel niet onder eigen naam. Leden van Opus Dei in ons land hebben een actief aan deel gehad in de voorberei ding van de recente ontmoe ting van paus Johannes Pau lus II met r.-k. jongeren te Amersfoort. Volgens de pa ters Salesianen Kanters en Van Luyn, die namens het centrum „Jongeren op Weg" ook bij de voorbereiding be trokken waren, vertoonde het Opus Dei-aandeel „neo- fascistische tendenzen". GlSTEREN heeft een VARA-verslaggever bewezen, die met een beetje bravour niet moeilijk is door te dringsgd. f de bagagekelder van Schiphol, waar koffers van P«j^er worden gesorteerd op hun weg naar de vliegtuigei ^da brutaalweg langs een met 'n karabijn uitgeruste postale te lopen, een bordje met „Staff only" te negeren en moi voor het publiek bestemde lift te nemen, belandde He z°' kelder. Een soortgelijke ruimte als waarin zondag?" vliegveld van Tokio een container met koffers expl#1^ die even tevoren uit een Canadese jumbo was gelad|n(jer soortgelijke ruimte ook als waarin zondag op de vliejt ge^ van Toronto of Montreal naar alle waarschiinliikhj koffer met een bom passeerde, die later bij Ierland se jumbo heeft doen verongelukken. In het verleden hebben andere journalisten op ander* velden al aangetoond, dat veiligheidsmaatregelen zel< ledig waterdicht zijn. Maandag is er in deze kolom gewezen, dat terwijl op de meeste internationale vliei de controle op passagiers en hun handbagage vrij goeDi regeld, er afdoende en constante veiligheidsmaatrege breken voor koffers die in het vrachtruim van het v worden vervoerd. Minister Korthals Altes van Justitj in dat verband nog uitgelegd, dat volkomen veiligheij^ sloten is „omdat niet iedereen zijn koffers vierentwin\^f van tevoren kan komen brengen". ECHT opzienbarend is de stunt van de VARA-verslj niet. Maar het is natuurlijk wel opmerkelijk, dat ter van vliegvelden hun veiligheid opvoeren, op SchiplHA buitenstaander zonder veel moeite een lift kan gebruijeslu voert naar de bagagekelder, een van de kwetsbare (S la van de beveiliging. Van de andere kant wil het bereikmee die kelder natuurlijk nog niet zeggen, dat even gemgid via een koffer een bom in een vliegtuigruim kan worjnk, plaatst. Daar komt nog wel wat meer voor kijken, (ver we Menigeen zal overigens het gevoel niet hebben onderdrukken, dat er ook een bedenkelijke kant zit kim stunt van de VARA-verslaggever. Het is het eeuwigej, afg ma van de journalist. Is het verantwoord gevaarlijkepor in het veiligheidsnet te onthullen, terwijl ingewijdelf val. hét algemeen belang juist alles aan doen te voorkom^"1 zwakke plekken in de beveiliging uitlekken? Wij 2!°^ neigd die vraag ontkennend te beantwoorden. kme ïrac VAST staat in elk geval, dat het luchtverkeer nooit?en veilig kan worden gemaakt tegen terrorisme, want w^°°trj afdoende controlemaatregelen zouden dat verkeer la gen en trouwens ook onbetaalbaar maken. Er kunnen' vergaande maatregelen worden genomen om althans mogelijk misdadigheid op en rond de vliegvelden te i men. Schiphol is één van de luchthavens die daar h® in zijn gegaan. De lift naar de bagagekelder zal voort/ getwijfeld beter worden beveiligd en een Schiphol! voerder heeft trouwens verzekerd, dat dit ook zonj| stunt van de VARA-verslaggever zou zijn gebeurd. Tartaar met gegratineerde postelein en aardappelen mokkavla Wie met zijn beiden is heeft nodig: 2 tartaartjes, 30 g margarine, zout, pe per, 1 tomaatje, 1 sjalotje, 2 lepels melk; 750 g postelein, 0,5 liter wa ter, zout, 1 sneetje brood, 10 g margarine, uitje of sjalo tje, peterselie, 1 eigeel, 2 le pels geraspte kaas, 0,5 tot 1 kg aardappelen; 0,5 liter gele vla (0,5 lieter melk, 25 g custard, 30 g sui ker), 2 theelepels oploskof- fie, 1 eiwit, 25 g suiker. Bak de tartaartjes in hete margarine, ze steeds optil lend en heen en weer schui vend, bruin in vier minuten. Leg het vlees op een warn bord en bak de eenmaal doorgesneden tomaat in het overgebleven vet. Strooi zout en peper over het vlees en garneer het met de tomaa thelften en met de fijngesne den sjalot. Maak de jus af door de melk lichtbruin te bakken in het vet en vervol gens weinig water, zout en peper tot te voegen. Zet de gewassen en uitgelek te postelein op met het ko kende water en zout, laat de groente slinken en daarna nog twee minuten koken. Zet de postelein op een ver giet, laat haar uitlekken en snijd haar vervolgens klein. Week het brood ih groente- kooknat. Fruit het kleinge sneden uitje of sjalotje in de margarine lichtbruin, voeg fijngeknipte peterselie aan de postelein toe en bak de groenten al omscheppend vijf minuten. Druk het groentenat uit het brood, maak het sneetje fijn, meng er het eigeel door en roer dit mengsel door de postelein. Doe de groente in een inge vette ovenschaal, strooi er de kaas over en laat die ondei een hete grill smelten en iets bruin bakken. Meng de vla met oploskoffie. Klop het eiwit stijf onder ge leidelijke toevoeging van de suiker en garneer er de vla mee. JEANNE Koel en buiei :icl DE BILT (KNMI) is het half tot zwaar en er ontwikkelen ziel buien, vooral in het land. Dit weerbeeld men met een zone van lagedruk uitstrekt van IJsland v! Boven de oceaan bevil circa 2000 km ten wesme de Portugese kust eeide drukgebied. Door dezippp verdeling waait de willrr^ wegend uit westelijke r gen. i De aangevoerde 'luchpcr paald koel: morgen komt het kwik niet hef 0 ongeveer 16 graden, clier graden te koud voor^-k; van het jaar. Na doiteg treedt er een uiterst I m den weersverbetering.fra buiigheid neemt af jn c kwik loopt langzaam a,jt Toch blijven de maxim£ r peraturen beneden noih g' Vooruitzichten voor hsU Europese landen, geldj.fn vrijdag en zaterdag: Britse-Eilanden, navië, Benelux, Noord-Frankrijk: zwaar bewolkt en enkjilli en. Middagtemperatuuitris tot 20 graden. .nd Midden- en Zuid-Frj „e Perioden met zon en[»mi overal droog. Middagttrpi tuur van 20 tot 27 graiv Spanje, Portugal, Italiëflijl slavische kust, Grieks j Zonnig. Maximumtempde 25 tot 30 graden. Zuid-Finland: Aanhouoc mers en enkele onweef Middagtemperatuur oi' 25 graden. Alpengebied: Afnemen! Middagtemperatuur V graden aan de noordzj 24 graden aan de zuidzj. ?raag: de n, Zuidve ux, Diidc ijk: Ha v

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2