azi-speurders zochten
de verkeerde plaats
P
eizel-onderzoek:
bg meer blunders
De kogels
fluiten weer
bij Franse
socialisten
Cl
Weinig schot in
onderhandelingen
kapingsdrama
Japans kabinet verlaagt invoertarieven 20%
85 Pi"
•INLAND
CcidócSowiant
ZATERDAG 22 JUNI 1985 PAGINA 5
Dor.
Lorea
actie
c"i4 mafia
ichtei
reëel'De Italiaanse politie
achtef optreden tegen de
ioetereen massale actie te-
in hcDrganiseerde misdaad
ar deen in Rome. Anzio,
le dien Monza ruim hon-
in Iriachten aangehouden
beweihonderd woningen
rika 'De massale arrestatie
ijkt, t uit de bekentenissen
it gearresteerde afperser,
e verschijnsel dat ge-
e mafia-leden de zo-
omerta (mafia-wet
jgen) verbreken heeft
>pen jaar geleid tot
irgt(%duizend arrestaties.
Nedi
Aids-risico
bij tatoeage
SYDNEY In Australië zal de regering
van de slaat New South Wales maatrege
len nemen om te voorkomen dat de ziekte
Aids wordt overgebracht door middel van
tatoeëren en acupunctuur. Waarnemend
minister van gezondheidszorg Kevin Ste
wart verklaarde gisteren dat volgens de
nieuwe reglementen alleen praktiserend
artsen en tandartsen operaties mogen uit
voeren waarbij de huid wordt doorboord.
In West-Europa is het aantal Aids-geval-
len zich in het eerste kwartaal van dit jaar
met 23 procent toegenomen, zo conclu
deert de wereldgezondheidsorganisatie
WHO in een gisteren verschenen rapport.
In Europa zijn nu 940 gevallen bekend.
468 met dodelijke afloop.
Guerrilla
Salvador
pleegde aanslag
SAN SALVADOR De revo
lutionaire partij van Centraal-
amerikaanse arbeiders (PRTC)
heeft zich gisteren verant
woordelijk gesteld voor de
aanslag op een restaurant in
San Salvador waarbij woens
dag 13 mensen om het leven
zijn gekomen. De PRTC is één
van de vijf organisaties die het
Nationale Bevrijdingsfront Fa-
rabundo Marti (FLMN) vor
men. de linkse guerrillabewe
ging tegen de christen-demo
cratische president Duarte.
Duizenden Polen
vragen vrijlating
vakbondsactivisten
WARSCHAU Meer dan 10.000 Polen
hebben hun handtekening gezet onder
een petitie aan het parlement in War
schau waarin ze vragen om vrijlating
van drie activisten van het verboden
vakverbond Solidariteit die vorige
week tot langdurige gevangenisstraffen
veroordeeld zijn. De petitie heeft een
week in het land gecirculeerd. Uit on
afhankelijke bron is vernomen dat
Lech Walesa als eerste de petitie heeft
getekend. De advocaten van de drie
veroordeelde leiders. Frasyniuk. Mich-
nik en Bogodan Lis hebben aangekon
digd dat ze in hoger beroep zullen gaan.
TIEN MILJOEN
VLUCHTELINGEN
IN AFRIKA
ADDIS ABEBA Ongeveer tien mil
joen Afrikanen hebben in eigen land
hun huizen moeten verlaten en nog
meer anderen zijn gedwongen de grens
over te trekken als gevolg van honger
en droogte. Dat heeft de interim-secre
taris van de Organisatie van Afrikaan
se Eenheid (OAE), Peter Onu, gisteren
verklaard. Volgens Onu is het door de
omvang van de droogte en de snelle
verplaatsing van mensen onmogelijk te
achterhalen hoeveel vluchtelingen er
precies zijn op het Afrikaanse conti
nent. In 1983 telde Afrika nog drie mil
joen vluchtelingen.
Sacharov nog
in hongerstaking
AMSTERDAM De Russische
dissident en nobelprijswinnaar An
drei Sacharov is nog steeds in hon
gerstaking. Dit heeft de Boekovs-
ki-stichting in Amsterdam uit be
trouwbare bron in de Sovjetunie
vernomen. In zijn ballingsoord
Gorki heeft Sacharov van 16 april
tot 3 mei niet willen eten om een
uitreisvisum voor zijn vrouw Jele-
na Bonner af te dwingen. Op 11
mei is Sacharov opnieuw in hon
gerstaking gegaan voor zijn vrouw,
die medische behandeling nodig
heeft. Naar verluidt verblijft Sa
charov op de psychiatrische afde
ling van het ziekenhuis te Gorki.
Politie Nepal
houdt klopjacht
KATMANDU De poli-
tie in Nepal heeft gisteren
tijdens een nationale klop
jacht op de daders van een
reeks bomaanslagen die
negen mensen het leven
kostten en 27 anderen ver
wondden. bijna 100 bom
men in beslag genomen en
130 mensen opgepakt. Een
tot dusverre onbekende
groepering die zich de
..Verenigde Bevrijdende
Fakkeldragers" noemt,
kondigde gisteren aan dat
meer aanslagen zullen vol
gen voor een „bevrijd Ne
pal".
R ONTBREKEN LIJFWACHT BLEEF MENGELE ONOPGEMERKT
ider
bonaiolg voorpagina)
spikkAG Aan de
van Josef Mengele is
air^e gekomen. De
atrefisdadiger is onge-
chrejbleven voor zijn
één i in Auschwitz,
ker hele wereld is 40
bbent met grote hard-
ïl naeid en intensivi-
cht naar de man
antwoordelijk is
voor de dood van
f j joden in het ver
is. a. jskamp Ausch-
JJJ-Jar nu blijkt is de
k. m. es jaar gejaagd op
MJtan4k. Mengele kreeg
Haajn Brazilië, tijdens
•te vakantie aan
ijzerf» beroerte en ver
ban dei
a. Burj des doods" heeft ja-
■kH^n rustig leven geleid
ilcnaiBfrstad van gao Paulo,
I. c. fjermd door een com-
>za, A.in oud- en neo-nazi's
inenb»algemeen werd aan-
V;s Hij las veel, luister-
le negende symfonie
3lankè»oven. besproeide zijn
M. h maakte iedere dag
M- A-leling in de buurt. Op
tijden bereikte hem
plop met inhoud die
Ier 'laat stelde zijn huis-
te betalen en zijn
jpen te doen. Nazi-s
peurders als Wiesenthal en de
Klarsfelds hebben al die tijd
op de verkeerde plaatsen ge
zocht.
Vriendelijke man
Het leven dat Mengele leidde
verschilde totaal van het beeld
dat jarenlang van hem is ge
schilderd: afwisselend wonend
in scherp bewaakte militaire
garnizoenen, de bescherming
genietend van de hoogste La-
tijnsamerikaanse dictators,
voortdurend listen en lagen
van nazi-speurders omzeilend,
altijd op zijn qui vive. Juist
door het ontbreken van een
lijfwacht, zo wordt thans aan
genomen, is de aandacht niet
gevallen op „El Pedro" met z'n
strohoed. Wie zou immers heb
ben vermoed dat achter die
vriendelijke man iemand
schuilging die de geschiedenis
zal ingaan als één van de
grootste sadisten die de wereld
ooit heeft gekend?
Dat uitgerekend Mengele zich
permanent in Brazilië zou op
houden, werd zelfs door Simon
Wiesenthal niet geloofd. Wel
werd Brazilië vaak genoemd
als „doorgangsland" voor
Mengele. De kamparts van
Auschwitz zou zich het meest
thuisgevoeld hebben in het
Paraguay van Alfredo Stroes-
sner, zo werd beweerd. Men
gele heeft inderdaad lang in
Paraguay gewoond. Maar in
1959 vestigde hij zich definitief
in Brazilië, aanvankelijk in
een boerderijtje in de buurt
van Sao Paulo; later in een
keurige voorstad van deze
Braziliaanse metropool.
Carrière
Mengele was 48 jaar toen hij
naar Brazilië kwam. Hij werd
op 16 maart 1911 geboren in de
Beierse plaats Günzburg waar
zijn vader directeur was van
een fabriek in landbouwma
chines. Josef („Beppo") Men
gele had niet veel op met een
carrière in de fabriek. Hij wil
de studeren en trok naar Mün-
chen, de bakermat van het na-
tionaal-soeialismé, waar hij
voor het eerst kennismaakte
met leidende nazi's.
In Frankfurt studeerde hij af
in de filosofie en haalde hij
zijn doktersbul. Op het pas op
gerichte Instituut voor Erfelij
ke Biologie en Rassenonder-
zoek trok Mengele de aan
dacht van een hoogleraar, die
hem tot zijn persoonlijk assis
tent benoemde. De jonge arts
mocht zelf aangeven waar zijn
interesse naar uitging. Menge
le zei graag onderzoek te wil
len doen naar tweelingen.
Hij sloot zich aan bij de SS,
was een trouw lid van de
NSDAP en werd al snel gepro
moveerd tot chef-arts van de
SS-divisie „Viking". Een ver
wonding aan het Oostfront
maakte hem ongeschikt voor
gevechtshandelingen maar in
Auschwitz was nog een plaats
vrij als chef-arts. De benoe
ming, op 20 april 1943, was
snel een feit.
Gruwelijkheden
Over de gruwelijkheden die
Mengele in het vernietigings
kamp heeft begaan zijn eerder
dit jaar, op het speciale tribu
naal in Jeruzalem, zeer veel
bijzonderheden bekend gewor
den. Westduitse documenten
tonen aan dat Mengele hoogst
persoonlijk op z'n minst 74
keer de hendel heeft overge
haald waarna het Zyklon-B
gas via douchekranen in de
volgepakte gaskamers stroom
de. Tweelingen en dwergen
bewaarde Mengele voor zijn
gynaecologische en genetische
experimenten.
Niet weinigen waren onder de
indruk van zijn elegante ver
schijning en zijn verfijnde ma
nieren die zo afstaken bij het
brute gebral van de „gewone"
SS-ers. Hoe misleidend was de
schijn. Zwangere vrouwen
werden gedwongen op de
grond te gaan liggen en Men
gele schopte hen net zolang te
gen de buik tot ze hun kind
verloren. Andere gevangenen
kregen elektrische schokken
toegediend omdat Mengele
wilde uitvinden hoe groot het
weerstandsvermogen van een
Vlucht
Mengele is tot 18 januari 1945
chef-arts van Auschwitz ge
weest. De komst van het Rode
Leger heeft hij niet afgewacht.
In de chaos van het naderende
einde van de Tweede Wereld
oorlog verdween Mengele van
het toneel. Hij dook onder,
vermoedelijk in zijn geboorte
plaats Günzburg. Of hij in
1947 in Wenen is geweest, is
officieel niet bekend.
In 1949 wordt het hem in Eu
ropa te benauwd. Hij weet te
ontsnappen naar Latijns-Ame-
rika. Mogelijk via de ..ratline"
die via het Vaticaan liep. Maar
wellicht ook dankzij het Odes-
sa-netwerk van oud-nazi's die
elkaar de helpende hand bie
den. Mengele heeft ook dat ge
heim mee in zijn graf geno
men. Toen in Argentinië Juan
Perón in moeilijkheden kwam,
zocht en kreeg Josef Mengele
bescherming in Paraguay. Tot
1959 was hij veilig bij dictator
Stroessner. Met een Para-
guyaans persoonsbewijs vestig
de hij zich vervolgens in Bra
zilië. Hij bracht er 20 onge
stoorde jaren door.
Vredes
demonstratie
In de stromende re
gen overleggen enke
le Philippijnse vredes-
demonstranten over
het vervolg van hun
mars tegen de atoom
bewapening. De poli
tie hield een toe
gangsweg naar de
stad Balanga enkele
uren geblokkeerd, na
dat bij een incident
stenen waren ge
gooid. Aan de de
monstratie namen
zo'n 4.000 mensen
deel.
[V
.nlta
j»
fT e correspondent Aad
jXj Jongbloed)
lL Tot vijf
rak? werd in de notu-
Aan de voorbereiden
de mderingen voor Li-
denijuventus de
we%ercommandant
1? 2?wezig genoteerd.
e yeen van de vijf
eld ds de commandant
dse Van Gomel aan-
^dojVaarom niet? Om
Ijeenvoudige reden
1J n'noor niemand uit-
d was.
lementair onderzoek
Heizel-drama blijft
Gisteren verklaarde
Van Gompel dat hij van een
collega van het Rode Kruis
toevallig vernam, dat er voor
bereidende vergaderingen be
legd werden. Hij besloot daar
om op eigen initiatief de zesde
en laatste vergadering bij te
wonen, waar hem bleek dat
men nog geen taak voor de
brandweer had voorzien.
Van Gompel besloot daarom
maar op eigen houtje een
brandweerpost, inclusief eigen
ambulances en ander hulpma
teriaal in te richten bij het
Heizelstadion. Het is wellicht
daaraan te danken dat het
„slechts" bij 38 dodelijke
slachtoffers bleef en dat de
honderden gewonden nog op
redelijke wijze naar de zieken
huizen konden worden ver
voerd.
De Kamercommissie, die de
afgelopen dagen van de zijde
van de rijkswacht en de Brus
selse politie de ene blunder na
de andere kreeg voorgescho
teld, kreeg gisteren nóg een
enormiteit te verwerken.
Rijkswacht-generaal Bernaert,
die woensdag getuigde, liet gis
teren weten dat zijn woorden
wellicht verkeerd opgevat wa
ren. Als men begrepen had,
dat zijn officieren de opdrach
ten hadden „genegeerd" dan
was dat onjuist. Bedoeld werd
dat zij „de bevelen niet had
den opgevolgd, hetgeen we
zenlijk iets anders is".
ij^noord voor de deur van George Shultz
3TON In .het
zwaar bewaakte mi-
buitenlandse za-
llashington heeft een
■kende man gisteren
doodgeschoten en
vervolgens de hand aan zich
zelf geslagen. De schietpartij
vond plaats in een kantoor op
de zesde verdieping, waar ook
minister George Shultz een
suite heeft. Een woordvoerder
van het state department zei
niet te begrijpen hoe de man
met een revolver kon binnen
komen. Doorgaans moeten alle
bezoekers langs een metaalde
tector.
4je verholen en de knap-mutator
tor een geoefende agent van de B.G.D.
us niet zo moeilijk gesloten keukenven-
bpenen. Maar Sjeems Pond. alias agent
betere pijlen op zijn boog. Hij greep de
l«4is van het regenwater en kroop katach-
I^en onhoorbaar omhoog naar de dak-
lAi bereikte hij het venster van Jopie de
^slaapkamertje, en dat was kennelijk zijn
a?igemerkt gleed hij binnen en toen ge-
^r Iets heel vreemds. Iets, dat eigenlijk
rtlaar kan opkomen in een B.G.D.-hoofd.
^•draaide agent 009 het licht op, stapte
ed af en grinnikte: „Zo Jopie. lekker ge-
jen heb je nog gemerkt of er iemand bij
was?" Met een forse ruk verwijderde
hij de dekens van het slapertje, en toen werd
duidelijk, dat er helemaal geen Jopie de Bietel
in bed lag. Een opgerolde extra deken had ge
diend voor lichaam en dit kunstige geheel werd
bekroond door een indrukwekkende Bletel-
pruik.... - „Het zal me benieuwen", grinnikte
agent 009. Hij begaf zich onhoorbaar naar de
deur en bukte zich naar de grond. Toen tastte
hij voorzichtig langs de drempel en plinten.
„Duizend bliksems en granaten", mompelde hij
zacht. „Dacht ik het niet. De contactdraad is ge
broken. er is dus iemand in de kamer geweest.
Maar dankzij het polyplus-filmpje zullen we
gauw weten wie dat was".
Kapers schreeuwen leuzen tegen Amerika en Israël om de demonstranten bij het TWA-toestel in
Beiroet aan te moedigen.
BEIROET Het kapings
drama in Beiroet is zijn
tweede week ingegaan
zonder dat er uitzicht be
staat op een spoedige
doorbraak. President
Reagan bestempelde de
kapers in een toespraak
voor een juichende menig
te in Dallas tot „onbe
schaafde barbaren" en
waarschuwde voor de
„toorn van de Verenigde
Staten". De Israëlische
premier Shimon Peres
verklaarde dat de gijze
ling de vrijlating van de
ongeveer 700 sji'ieten al
leen maar bemoeilijkt.
demonstranten, die hun steun
wilden betuigen, op afstand te
houden. In de menigte werden
spandoeken meegevoerd met
teksten als „Dood aan Israël"
en „Dood aan Amerika".
Intussen demonstreerden circa
tweeduizend fundamentalisti
sche moslims bij de gekaapte
Boeing van TWA, die nog
steeds op het vliegveld van
Beiroet staat. De kapers moes
ten in de lucht schieten om de
De sleutelfiguur in de gijze
ling. Amal-leider Nabih Berri
dreigde opnieuw zijn rol als
bemiddelaar op te geven als de
VS en Israël niet ingaan op de
eisen van de kapers. Over het
bemiddelingsvoorstel van
Zwitserland om op neutraal
terrein te onderhandelen werd
gisteren weinig meer verno
men.
Aan een andere kaping, op
een binnenlandse vlucht van
Trondheim naar Oslo. kwam
gistermiddag na vier uur een
eind. Een dronken 24-jarige
Noor kaapte een Boeing 737 en
eiste een gesprek met de pre
mier, de minister van justitie
en vooral veel bier. De politie
kon hem in Oslo inrekenen,
nadat hij zijn pistool voor een
pilsje had geruild. Het was
voor het eerst dat in Noorwe
gen een vliegtuig werd ge
kaapt.
TOKIO Het Japanse kabinet heeft gisteren
een verlaging van de invoertarieven voor 2.400
agrarische en industriële produkten met 20 pro
cent aanbevolen als onderdeel van het actiepro
gramma om de enorme Japanse handelsover
schotten te verminderen. De voorstellen zullen
volgende week dinsdag formeel worden aange
nomen door een vergadering van de ministers
met de regerende Liberale Democratische Par
tij. aldus functionarissen in Tokio.
De beschuldiging van de Europese Gemeen
schap over oneerlijke handelspraktijken van
Japan zijn overigens in een scherpe verklaring
van de hand gewezen Volgens he* communi
qué, uitgegeven door het ministerie van buiten
landse zaken, wordt het grote Japanse handels
overschot voor een deel veroorzaakt door de
hoge rente in de VS en de overgewaardeerde
dollar, alsook door het talmen van de Europese
landen om de nodige structurele wijzigingen
aan te brengen in hun industrie.
Het communiqué zegt verder dat de Europese
verklaring, die op 19 juni werd uitgegeven na
een vergadering van de ministers van buiten
landse zaken in Luxemburg, geen recht doet
aan de resultaten van eerdere maatregelen om
het handelsoverschot te verkleinen
(Van onze correspondent
Bob van Huet)
PARIJS Een knallende
ruzie tussen de Franse soci
alistische partijleider Lionel
Jospin en de socialistische
premier Laurent Fabius
heeft deze week tamelijk
verrassend een einde ge
maakt aan een periode van
drie jaar voorbeeldige rust
in de Franse socialistische
partij (PS). de enig overge
bleven regeringspartij.
Aanleiding was een egotrip
van premier Fabius op een
verkiezingsbijeenkomst vo
rige week in Marseille
Aangekondigd als een „be
langrijk staatsman" wierp
Fabius zich min of meer op
als de campagneleider voor
de parlementsverkiezingen
van volgend jaar. Dit tot
grote schrik van partijleider
Jospin, die zich door Fabius
pijnlijk gepasseerd voelt.
Op een ander niveau is er
in de PS ergernis om Mi
chel Rocard, de oud-Land
bouwminister. die eerder
dit jaar uit de regering stap
te. Hij heeft zich zelf nu
min of meer boven de partij
gesteld en zich nu reeds
aangemeld als kandidaat
voor de presidentsverkie
zingen van 1988.
Dikke pret
Dat het gevaarlijk is vroeg
en hard om andermans mis
lukkingen te lachen, daar
zijn de Franse socialisten
dezer dagen wel achter ge
komen. Dikke pret beleefde
men eerder deze maand aan
het geforceerde spel van de
oppositieleiders Chirac-Gis-
card-Barre, die zich eensge
zind aan de kiezers hoopten
te presenteren. „Een paro
die van eensgezindheid",
vond de PS daarvan. Partij
leider Jospin had veel suc
ces toen hij de leiders van
de oppositie publiekelijk
een rol toebedacht in een
spaghetti-western, „the
good, the bad and the ugly"
Maar die door Jospin afge
schoten kogel ketste voor
hem heel vervelend terug.
Binnen de kortste keren
rook het naar kruitdampen
in de PS. dat nog de reputa
tie had de gelederen keurig
gesloten te houden. De
vraag wie de verkiezingen
moet leiden heeft dus Fabi
us en Jospin uit elkaar ge
speeld. Fabius vindt zichzelf
de aangewezen persoon om
de campagne te leiden, om
dat hij nog steeds hoog
scoort in de verschillende
opinie-onderzoeken. Jospin
stelt daar tegenover dat hij
niet voor niets tot partijlei
der is gekozen en eist nu
van het PS-bestuur dat zijn
functie voor de komende
Probleem
Moeilijkheid is dat Fabius
en Jospin een verschillende
taktiek voor ogen hebben.
Fabius ziet de zaken het
liefst „breed" en hoopt met
zijn slogan „Eendracht en
Moderniteit" een stevige ba
sis te leggen voor een wat
wordt genoemd „Republi
keins front" Wanneer in
die brede coalitie ook lieden
uit het politieke centrum
zitten, dan is dat voor Fabi
us geen probleem.
Maar voor de dogmatische
Jospin is zo'n opzichtige
verschuiving in sociaal-de
mocratische richting uit den
boze. Hij vindt de PS een
puur linkse partij, die daar
voor ook moet durven uit
komen. De partijleider
hoopt stilletjes op nieuwe
coalitie met de communis
ten. Een wens overigens,
die ook bij de op het politie
ke toneel teruggekeerde
oud-premier Mauroy en
diens niet onbelangrijke
aanhang in de PS leeft De
actie in Marseille was Jos
pin net teveel en kwaad
zegde hij een ontmoeting
met de Franse pers af.
Wanneer het partijbestuur
zich achter Fabius zou op
stellen zou Jospin zelfs
overwegen af te treden,
maar hardop heeft hij dat
nog niet gezegd.
Ambities
Behalve het zogeheten
„partijbelang" spelen in het
socialistische kamp uiter
aard ook persoonlijke ambi
ties mee Fabius en Jospin
zouden beiden graag wor
den erkend als rechtmatige
troonopvolger van de al
machtige Francois Mitter
rand. De president, die een
meester is in het politieke
schaakspel heeft beiden
deze week onder zes ogen
gesproken, maar wat daar
uit is gekomen is niet be
kend. Voor Jospin pleit zijn
„socialistische hart'terwijl
Fabius in de ogen van de
socialisten het grote voor
deel heeft populair te zijn
onder het Franse volk.
Daar tussendoor marcheert
dan nog eens Michel Ro
card, de meest populaire po
liticus van het land en een
oude rivaal van Francois
Mitterrand. Hij zegt van
zichzelf een „ferme kandi
daat" te zijn voor het Ely-
see. Het congres van de so
cialisten in Toulouse belooft
daarom een buitengewoon
spannende aangelegenheid
te worden.
