m
De Spoorbrug over de Trekvliet: probleem
voor ingenieur De Bordes en baron Sloet
Zilveren jubileum
Christus Koning-MA1
4efti
Overdraagplaats voc
bootjes in Nieuwko<
11
Wekelijks verschijnt in de Leidse Coorant de rubriek
„Hond zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond (of
soms ook wel een kat) beschreven die in het asiel ver
blijft om daar een zekere dood tegemoet te gaan... ten
zij het dier een goed tehuis vindt. De in de rubriek be
schreven honden zijn óf gevonden óf door hondenbezit
ters naar het asiel gebracht. Ze worden om uiteenlopen
de redenen afgestaan, vaak begrijpelijk, maar soms ook
volslagen onzinnig. De in „Hond zoekt huis" beschreven
dieren zijn alle goed gezond, hebben een wormenkuur
ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen betaling van
circa 80 gulden (voor katten is dat 45 gulden) ten bate
van zwerfdieren zijn ze af te halen. Adres: Nieuw Leids
Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden. Tel.: 411670. Geo
pend di. t/m vr. 10-12 en 14-16 uur. Zondag en maandag
gesloten.
LEIDEN OMGEVING
fcgldae Sotrtani
ZATERDAG 22 JUNI 1985 PA*—
HAZERSWOUDE-RIJNDIJK Op 1 augustusl!!
precies vijfentwintig jaar geleden dat in de Gï£8|
dijk de r.k. Christus Koning-ULO van start girfeEl
der leiding van schoolhoofd P. Kuijpers beg^
school in twee gebouwen, twee lokalen van de tqH=!
lige meisjesschool, en twee noodlokalen die nJ
Pius X-school stonden. In 1965 kon echter een
gebouw aan het Hélène Swarthplantsoen in dj,
Rhijnenburcji in gebruik worden genomen. >ver
Nadat de school bij het in werking treden van de mam/
een MAVO was geworden, werd in 1975 het nieuwe gebdêsb
twee lokalen uitgebreid. De meeste leerlingen van deïiet
komen uit Koudekerk en Hazerswoude-Rijndijk. Mieid
MAVO wordt ook bezocht door leerlingen uit Zoeteiancj
Rijndijk en Hazerswoude-dorp. Zij brengen het leerlinge!.,
op 180. an'
Jiet
Dat maakt dat de Christus Koning-MAVO in de toekomf
schijnlijk te klein zal zijn, om zelfstandig te kunnen v
staan. Samenwerking of fusie met een andere school zal ian
dig zijn. b tv
Dat heeft het schoolbestuur er echter niet van weerhoi^. u
voor de eerste week van juli een feestprogramma samen
len. De feestweek begint zaterdag 29 juni met een eucl
viering. Dinsdag 2 juli staat onder meef een fancy l
woensdag een fietspuzzeltocht op het programma. Dond
juli is er in de aula van de school een receptie voor oudej
lingen en oudleerlingen, van half vijf tot zes uur.
NIEUWKOOP Gedeputeerde Borgman stelt donder/
dag 4 juli een overdraagplaats voor kano's en roeiboten f
in gebruik. De „droge" oversteek aan de Ziendeweg vo|j?|
verbinding tussen de Ziendevaart en de Aarlanderveensf
ring.
Kanovaarders en roeiers kunnen zo gemakkelijk overt
van de ene naar de andere plas en op die manier een dol
de tocht maken van de Nieuwkoopse plassen naar Aait
veen. Door een steiger aan weerszijden van de overste#
aan te leggen wordt het de recreanten gemakkelijk gen*
en van het droge te stappen. Een betonnen trap geeft toeÉ
de lager gelegen Aarlanderveense Wetering.
De voorziening is aangelegd in het kader van het vorig f
presenteerde provinciale Recreatie-vaarwegenplan.
Voor notaris Karei Nico-
laas Hengeveld, stand
plaats hebbende te Ha-
zerswoude, was het op 2
december 1875 een druk
ke dag. Zo druk zelfs dat
hij niet in zijn nederige
kantoor in het landelijke
Hazerswoude zijn werk
kon verrichten, maar
voor de gelegenheid ope
reerde in het koffiehuis
Zomerzorg dicht bij het
station in toen nog de ge
meente Oegstgeest.
In deze gerenommeerde hore
cagelegenheid zal hij zelfs wel
een hele zaal nodig gehad
hebben. Het aantal aanwezi
gen was dan ook niet gering.
Behalve de getuigen, K.L.
Koppeschaar, fruithandelaar,
en J.N. Hüber, koffiehuisbe-
diende, was er een aantal be
langrijke en kapitaalkrachtige
personen. Allereerst ir. J.P.
de Bordes, ridder der orde
van den Nederlandschen
Leeuw, president-directeur
der Zuid-Ooster Spoorweg
maatschappij, en mr. L.A.J.W.
baron Sloet, oud-gouverneur-
generaal van Nederlandsch-
Indië, als de mannen waar al
les om draaide. Vervolgens de
president van de Kamer van
Koophandel van Leiden, een
wethouder van Leiden, die
als commissionair in effecten
en kassier namens 15 ande
ren optrad, een notaris te Al
phen, tevens optredend voor
13 anderen, de burgemeester
van de gemeenten Alphen en
Aarlanderveen zowel privé
als namens de gemeente Al
phen een commissionair in
effecten te Leiden, een nota
ris te Leiden, een kandidaat
notaris te Hazerswoude (wel
licht de hulp van notaris Hen-
geveld), die 8 anderen verte
genwoordigde, de president
directeur der Nederlandsche
Rijnspoorwegmaatschappij
(NRS) te Utrecht, een advo
caat te Amsterdam, een fabri
kant te Woerden, een mede
directeur van de NRS, die nog
zes anderen vertegenwoordig
de, en nog zeven, waarvan
hier de kwaliteiten maar niet
meer vermeld zullen worden.
Aandeelhouders
Wat kwamen al die personen
nu in Zomerzorg door die no
taris laten vastleggen? De he
ren De Bordes en Sloet waren
concessionarissen van de
spoorweg Leiden-Woerden en
de overigen, inclusief degenen
die zij vertegenwoordigden,
hadden zich ingetekend als
aandeelhouders van de op te
richten Naamloze Vennoot-^
schap „Spoorwegmaatschappij
Leiden-Woerden". Door het
plaatsen van hun handteke
ning onder de akte werd die
NV in het leven geroepen en
de concessie van De Bordes
en Sloet overgedragen aan die
geen opvoeding genoten en is
daarom zeer ongehoorzaam.
Energieke Kees hoort niet
thuis in een gezin met kleine
kinderen. Hij heeft de ruimte
nodig. Dit dier zou het best tot
zijn recht komen op een erf
d?t hij mag bewaken. Want
daarvoor is hij uitermate ge
schikt. Keeshonden staan be
kend als levendige en brutale
waakhonden en aangezien ze
geen jachtdrift hebben, gaan
ze niet zwerven. Dezq dieren
blijven altijd dicht bij huis.
Laat brombeer Kees uw ter
rein bewaken en u zult geen
last van ongenode bezoekers
hebben.
Tasja
De belangstelling voor de
Mechlese herder Tasja was
overwelidigend. Zij is liefde
rijk opgenomen in een Leids
gezin dat aan de Roekenplaats
woont.
Het klinkt heel drama
tisch, maar als Kees niet
'snel een huis vindt dan
zal hij moeten inslapen.
Dan wordt hij afgemaakt.
Daarom wordt de zwarte
keeshond voor de tweede
maal in deze rubriek op
gevoerd. Misschien is er
iemand die hem toch in
huis wil nemen. Dit is dus
de laatste kans voor Kees.
Omdat bovenstaande een zeer
zwaar beroep doet op de die
renliefde van eenieder, is het
niet meer dan redelijk dat
goed duidelijk wordt gemaakt
wat Kees voor een hond is.
Eerlijkheidshalve moet wor
den gemeld dat de hond van
deze week geen lieverdje is, hij
is zeer chagrijnig van aard. Als
je tegen Kees zegt dat hij moet
gaan zitten dan gehoorzaamt
hij niet, maar begint agressief
te grommen. Soms wordt dg
zwarte hond heel boos en doet
al happend een uitval naar de
gene die wat van hem gedaan
wil hebben. Kees, die 7 jaar
oud is, heeft een zeer strenge
baas nodig. Iemand die hem
met veel geduld, liefde en des
noods een harde hand tot de
orde roept en weer een han
delbaar beest van hem maakt.
Geen eenvoudige taak, maar
wel een echte uitdaging- voor
de hondenkenner.
Waarom Kees zo'n agressief
beest geworden is, is niet be
kend. Hij werd op 24 novem
ber 1984 naar het asiel ge
bracht nadat zijn baas was
overleden. De keeshond zag er
zeer slecht uit, hij zat onder de
korsten, de vacht herbergde
een flinke vlooienpopulatie en
daarbij was hij wanstaltig dik.
Aan zijn uiterlijk is het nodige
gedaan; Kees is weer op ge
wicht en is zijn vlooien en
korsten kwijt. Eén ding is wel
duidelijk: Kees heeft tot^l
NV. Het doel van de NV was
het aanleggen en exploiteren
(of met vergunning van de re
gering doen exploiteren) van
een spoorweg tussen het sta
tion van de Hollandsche IJze
ren Spoorwegmaatschappij
(HYSM) in Leiden en de
spoorweg van de NRS in de
nabijheid van het station te
Woerden.-De statuten van de
NV waren al goedgekeurd
door Zijne Majesteit den Ko
ning (Willem III) bij Konink
lijk Besluit van 26 november
1875. Volgens die statuten liep
het boekjaar van 1 mei tot 30
april en het eerste boekjaar
werd dan ook afgesloten op 30
april 1876. Op 14 juli daarna
werd in Zomerzorg een alge
mene aandeelhoudersverga
dering gehouden. Directeur
hoofdingenieur De Bordes en
secretaris L.E.W.S. baron
Sloet brachten daar verslag
uit van de vérrichtingen ge
durende de afgelopen maan
den.
De wet die het algemeen nut
der onteigening voor de
spoorweg verklaarde, werd op
18 januari 1876 uitgevaardigd.
Meteen daarna werd begon
nen met het uitzetten van het
tracé en met grondboringen.
Slechts een klein perceeltje
grond werd al aangekocht;
„met de onteigeningen zal
eerst dan met kracht kunnen
begonnen worden, wanneer
de aanwijzing der benoodigde
perceelen door den Koning
zal hebben plaats gehad". Ook
werd al druk gecijferd bij de
berekeningen van de zwaar-
ten van de ijzeren bruggen en
stenen onderbouwen. Als
voorbeeld voor de spoorweg
werd de lijn Gouda-Den Haag
S.S. genomen, met eenvoudi
ge, doch doelmatig ingerichte
stations, evenwel zonder
weelde. Door de lage prijs van
het ijzer werd al meteen over
gegaan tot aanbesteding van
de benodigde rails. Het leve
ren van 2620 ton rails met 131
ton lasplaten en 39 ton lasbou-
ten werd aangenomen door de
firma Blondiaux et Cie. te
Thy-le-Chateau voor
223.200,- en het leveren van
58 ton haakbouten door de
firma Adhémar le Roy et Cie.
te Molenbeek St. Jean bij
Brussel voor 7.237.24. Later
werd nog aan de Bochumer
Verein de levering van 180
ton rails van Bessemer staal
voor 18.324,- opgedragen.
De commissie uit Gedeputeer
de Staten die de bezwaren
van degenen wier land aan de
spoorweg opgeofferd zou gaan
worden moest beoordelen,
hield zitting van 24 tot 27 mei
1876. Er kwamen heel wat
klachten los, die er meestal in
resulteerden dat de NV grote
re bruggen moest leggen dan
voorgesteld was. Dat was na
tuurlijk een grote teleurstel
ling, maar de kosten zouden
nog wel binnen de geraamde
3.000.000,- blijven. Oók de
onteigeningen verliepen niet
best. Wel accepteerden 149
landeigenaars het bod vrij
snel, maar er waren er ook
heel wat die botweg weiger
den „zoodat vele procedures
in het vooruitzicht zijn". Die
barstten dan ook eind 1877 in
volle hevigheid los. De Bordes
klaagde: „de eischen van vele
eigenaren waren zoo hoog, dat
wij vermeenden daaraan niet
te mogen toegeven, waardoor
wij onbillijk zouden zijn te
genover de eigenaren wier
gronden bij minnelijke schik
king waren aangekocht".
Rechtbank
De meeste eigenaren .onder
Hazerswoude en Alphen had
den „onder leiding van den
Heer Hessels, oud-landmeter
van het kadaster te Leiden,
een bond gevormd, waarbij zij
zich onderling proceskosten,
mogelijke schade en onkosten
waarborgden. Elke poging tot
minnelijke schikking faalde
dan ook". Voor de Arrondis
sementsrechtbank te 's Gra-
venhage dienden maar liefst
64 processen, waarvan de NV
er slechts 14 won. Nadat de
rechtbank in de eerste drie
zaken uitspraak had gedaan,
en de toegestane bedragen
veel lager waren dan de taxa
tie der deskundigen, tekende
de bond cassatie aan. Geluk
kig voor de NV verwierp de
Hoge Raad die, want anders
waren de schade en vertra
ging helemaal niet meer te
overzien geweest.
Het laatste vonnis in de 64 za
ken werd eerst op 18 april
1878 gewezen en in totaal was
aan vergoeding van de waar
de van de grond en de scha
deloosstellingen voor waarde
vermindering toegekend
ƒ307.027,19. De NV had in
dertijd aangeboden
ƒ283.165,90, zodat de strop bij
na 24.000,- of 9% van de aan
geboden som bedroeg. De
Bordes kon het niet nalaten
zijn gram te spuien over de
heren deskundigen. Deze
hadden een taxatie van maar
liefst 738.282,08 voor deze 64
gevallen opgesteld. Hij nagel
Bniggen, we maken er allemaal gebruik van.
een waterrijke stad als Leiden zijn het
schakels in het wegennet. Veel aandacht is er
aan de Leidse bruggen besteed. De stilte rond de
se bruggen is met de presentatie van het
al gedeeltelijk „verstoord". Het
de Boisotkade hoopt van 9 tot en met 29 augustus I
in De Waag de tentoonstelling „De Leidse bruggen'
houden. Als inleiding op deze expositie verschijnt v
deze krant een serie artikelen over Leidse brugg£j|
Het zijn geen technische verhandelingen, maar histMy
sche verhalen waarin een brug als leidraad dient.
gegevens zijn verzameld door een werkgroep van 1
torisch geïnteresseerden, die veel van de geschiede:
van de Leidse bruggen heeft uitgezocht. Samenstel
is de begeleider van deze werkgroep, de heer P.J.M.
Baar van het Gemeentearchief. Kees van Herpen I
kent voor de eindredactie. De reprodukties zijn van1""" J
tograaf Wim van Noort. Vandaag verschijnt het nq
nentachtigste artikel in deze serie.
centimeter hoger aangelegd
worden.
Wat De Bordes geheel uit zijn
slaap gehouden zal hebben,
waren de tegenslagen bij de
bouw van de spoorlijn. De
aannemers van de aarden
baan en de onderbouw van de
bruggen, Rutgers en Verko
ren, lieten de boel de boel en
uiteindelijk werd in december
1877 het contract met hen
ontbonden. Ook liet een aan
nemer van het leveren van
eikenhout voor wissels zijn
werk liggen. Maar deson
danks werd er hard doorge
werkt. Op 15 februari 1877
was door de fabriek Deutsch-
land te Dortmund voor
ƒ95.490,- aangenomen het
maken en stellen van de me
talen bovenbouw voor de
bruggen. Op het laatste nip
pertje was aan dat bestek nog
toegevoegd „de bouw over de
Haagschen Trekvliet bij Lei
den van een schuine stalen
brug voor enkel spoor, over
spannende eene opening van
16.70 meter in de spoorwegas
gemeten"; de brug moest lang
worden 17.90 meter. Daarvoor
diende 18.000 kilo staal gele
verd te worden, alsmede 1404
kubieke meter aan eikenhou
ten dwarsliggers en 1620 kuub
aan eikenhouten vloer. De
brug is in 1878 gereed geko
men: op 14 oktober 1878 reed
de eerste trein.
Vaarwater
De NV had de exploitatie op
gedragen aan de NRS. Deze
maatschappij werd in 1890
door de Staat geannexeerd en
de exploitatie ging over aan
de Maatschappij tot Exploita
tie van Staatsspoorwegen
(SS). Deze liquideerde de NV
en nam in 1899 de eigendom
van de spoorbaan en daarmee
van de spoorbrug over de
Trekvliet over. In die tijd was
de Trekvliet een zeer druk
vaarwater geworden in het
kader van de Rijn-Schiever-
e%.M.
binding. Met name^L
spoorbrug was een gro(
derpaal door zijn j
doorvaarthoogte. De G(dtjp
teraad van Leiden bespf?
14 november 1901 ee^fëuj-
om het Rijn-Schiekanaija
ten Leiden om te leggi,sma
dat deze sta-in-de-weg dat
den werd. Overigens u Vi
Raad fel tegen deze pi
en kwam zelfs met hef .f,
stel om geen bruggeld rf11*^
de Nieuwe Rijn te innfrmi(
dat het scheepvaartverjfsch
de Oude Vest wat i« N
druk zou worden. DLnj-)
echter niet in de passar
de spoorbrug scheler
plannen voor de liaatsl
Vaart werden evenwel bi
gezet en in 1919 kon hmg
traject van het Rijn-S^d
naai opengesteld wordq. tt:
De spoorbrug bleef rust"
gen in 1936 werd #U1S
Haagbrug vastgemaaktjkele
diens hoogte, 2.41 en a
maatgevend ging v
voor het scheepvaartv
hier. De spoorbrug w»reep
nog 6 centimeter hoge. de
de Wouterenbrug. In l(
seerden de SS en de
tot NV NederlandscheTVJ1
wegen. Vermoedelijk|^| J
toen nog eens de oud
tracten uit de kast ge)nTir
en kwam de NS met d(,
het jaagpad onder
door, dat toch niet m(
zodanig gebruikt werd,,.^,
beide opritten en o\f.
over de spoorlijn te late
vallen. De gemeente hap
geen bezwaren tegen ei
werden op 10/24
betreffende bepalingen
contract van 7 decern!
geschrapt of gewijzigd. ^a£jn
ben, maar nadien is ee
eens een keer vernieuwt
overspanning werd tnpr
der groot. Thans besta
plannen om naast de
brug ook een brug voo@j||
gangers en fietsers te
Als het hier nu nog bij geble
ven was, had De Bordes mis
schien nog enigszins kunnen
slapen. Maar hem werd het
bloed nog eens extra van on
der de nagels gehaald door de
polderbesturen. Het bestuur
van de polder waarin het sta
tion Bodegraven kwam te lig
gen eiste dat een vdste brug
over een doodlopende sloot
aan het einde van het perron
50 centimeter meer doorvaar
thoogte zóu krijgen dan eerst
ontworpen was. Een bod van
de NV om het extra omvaren
vorstelijk te vergoeden werd
afgewezen. Tussenkomst van
Gedeputeerde Staten hielp
geen zier en uiteindelijk ging
de NV door de knieén: de
brug werd 50 centimeter ho
ger en daardoor moest het
hele station Bodegraven 50
de ze ook nog eens aan de
schandpaal door ze met naam
en toenaam të vermelden, er
aan toevoegend dat ze als loon
en kosten voor de taxaties in
de 50 verloren zaken
10.251,525 beurden. Overi
gens waren die tien mille een
schijntje vergeleken bij de
kosten en salarissen van ad
vocaten en procureurs: het
haast belachelijke bedrag van
72.468,57.
