Amerikaanse commando's
klaar om in te grijpen
Brieven in Sao Paulo in handschrift Mengele
PA<*
PARIJS
Zhao Ziyang voorziet
Chinese economie van
vleugje kapitalisme
'ENLAND
CaidócQowumt
ZATERDAG 15IUNI1985 PAGINA 5
stee
iet helpt Soedan met
£|?dseltreinen"
is \(L De Europese Gemeenschap is een ope-
jk .Jonnen om per trein grote hoeveelheden
i welpaar de door honger getroffen gebieden in
ournje vervoeren. Op deze manier zal worden ge-
ze Sjn einde te maken aan de opeenhoping van
imptjn onder meer de havenstad Port Soedan, als
an van het grote tekort aan vrachtwagens. Mei
enjleltreinen" kan dagelijks 2.400 ton voedsel
gevervoerd. De EG heeft fondsen vrijgemaakl
kpoorwegmaterieel te onderhouden en zal
-gen voor het opknappen van 16 locomotie-
technici zullen ter plaatse worden in-
t ze> te voorkomen dat er vertragingen optre-
vur schatting worden alleen al in Soedan zes
aad, jnensen door de honger bedreigd, terwijl één
iensen in direct levensgevaar verkeren.
zo r
ek
Uniek kantoorgebouw
zonder verwarming
GENEVE In Genève is een kantoor
gebouw neergezet dat geen verwarming
en geen airconditioning heeft. Volgens
de ontwerpers is het uniek in zijn soort.
Het verscheidene etages tellende pand
bestaat hoofdzakelijk uit glasblokken.
De ruiten zijn voorzien van een speciale
laag in Californië vervaardigde silico
nen, waarmee de warmte binnen en de
koude buiten wordt gehouden. Naar de
ontwerpers zeggen is centrale verwar
ming ook in koude winters overbodig,
omdat de door mensen en elektronische
apparatuur afgegeven warmte voldoen
de is om voor een aangename tempera
tuur in het gebouw te zorgen. De lucht
wordt automatisch ververst.
Woordvoerder
Duitse regering
neemt ontslag
BONN De Westduitse rege
ringswoordvoerder Peter Bönisch
heeft zijn functie neergelegd, om
dat tegen hem een onderzoek
gaande is wegens mogelijke be
lastingfraude. Volgens een ver
klaring heeft het onderzoek be
trekking op belastingzaken van
Bönisch die nog dateren uit de
tijd voor hij bij de regering in
dienst kwam. Ongeacht het re
sultaat achtte Bönisch de druk
van een dergelijk onderzoek ech
ter onverenigbaar met het ambt
van regeringswoordvoerder.
Kinderen Elena Bonner
bevreesd over Sacharov
OTTAWA Tatjana Yankelevitsj en Alexei
Semyonov, de kinderen van Elena Bonner, de
vrouw van Andrei Sacharov, maken zich zor
gen over het lot van de Russische dissident. Op
een persconferentie in Ottawa, waar een con
ferentie over de rechten van de mens wordt
gehouden, zeiden zij al twee maanden niets ge
hoord te hebben uit Gorki, het ballingsoord
van Sacharov en zijn vrouw. De kinderen ver
klaarden dat Sacharov is verdwenen uit zijn
huis in Gorki en dat hij misschien wel dood is.
Zij zeiden drie dagen geleden te hebben ge
hoord dat Elena Bonner aan een vriend diens
verjaardagcadeaus voor Sacharov heeft terug
gestuurd. „Zij heeft zo duidelijk willen maken
dat zij niet meer samen zijn", aldus Alexei.
Bukman: VS zijn zeer
bezorgd over Suriname
WASHINGTON De Verenigde Sta-
ten maken zich grote zorgen over de
situatie in Suriname. Dat hebben
CDA-voorzitter Bukman en de voor
zitter van de Commissie Buitenland
van het CDA, Schmelzer, tijdens een
bezoek aan de VS vernomen op het
ministerie van buitenlandse zaken.
„De VS zien alle instabiele regiems op
het westelijk halfrond als een poten
tieel gevaar, in hoeverre zij het nu als
een reëel gevaar zien moet u hun zelf
vragen", aldus Schmelzer. Het regime
van Bouterse wordt in Washington
marxisrisch-leninistisch genoemd, een
etiket waar de Amerikanen allergisch
voor zijn, aldus de CDA'ers.
Moskou eist beëindiging
paus-proces
MOSKOU De Sovjet-Unie
heeft in een officiële verklaring
geëist dat het proces in Rome over
de achtergronden van de aanslag
op paus Johannes Paulus II wordt
gestopt. Het proces vergiftigt vol
gens Moskou de internationale
sfeer en de betrekkingen van Ita
lië met de Sovjet-Unie en andere
socialistische landen. Hoe eerder
het gebeurt, des te beter. Volgens
de verklaring worden op het pro
ces in Rome telkens weer onge
hoorde beschuldigingen over me
deplichtigheid van socialistische
landen aan de aanslag op de paus
geuit.
]k .acht
>a'i|an drukt
eif
was |i rkoers
Rui
KAIjl De Amerikaanse
left gisteren op de va
tten in Europa een
laste. g<™aakt door ge-
als zou president
wii l'jn getroffen door een
ziin P' Amerikaanse
der e^e en'gsz'ns
Drd geruchten door het
werc'en weerspro-
tiids<?ea£an £ezond en we*
Jjjenbaar werd gezien.
bankiers is het ge-
t i de wereld geholpen
jand die kans zag in
beeri* te ver<^ie"
t dollar verloor door
>r df^* terrein ten opzich-
ns Duitse mark, de Ne-
illieee gulden, de Italiaanse
„Je Zwitserse en Franse
ligej
^OU WIJSt
zo ni
joedt
^rikaanse
is df
bevi
JkBpmaat uit
of:
Ju De Russische au-
hebben een Ameri-
liplomaat „op heter-
""Jrapt bij spionage-acti-
1 koi en ^em gelast het
^.verlaten. Het gaat om
pmbaugh, een mede-
van de politieke afde-
derd Amerikaanse am-
Een woordvoerder
(^a<ambassade wilde geen
geven op het bericht.
Weefi izing van Stombaugh
j. het moment dat in de
grootscheeps onder-
knde is naar een spio-
(andaal, waarbij be-
geheimen van de
aanse marine zouden
ïgespeeld aan de Sov-
anstreren
i oorlog in
ar
liamstan
r D de Sovjet-Unie gede-
tegen het feit dat
q 'en dienstplicht in Af-
moeten vervullen.
eerste demonstratie
Het Afghanistan-beleid
P^P'Sovjet-Unie sinds de
"He invasie in Afghanis-
Uecember 1979. Dit is
mwbare bron in Mos-
asssdnomen. Naar verluidt
manifestatie plaats op
n Erevan, de hoofdstad
republiek Armenië,
bureau van het „mili-
mmissariaat" waar de
i zich dienen te mel-
jigeveer veertig beto-
iden zijn gearresteerd
luldiging van „vanda-
De arrestanten zouden
eden niet op vrije voe-
gesteld.
SPECULATIES OVER ACTIE TEGEN IRAN
(Vervolg van voorpagina)
WASHINGTON/BEI
ROET De Amerikaanse
regering volgt van mi-
nuuut tot minuut de ge
beurtenissen rond het ge
kaapte vliegtuig van
Trans World Airlines op
het vliegveld van Beiroet.
Volgens het Amerikaanse
televisiestation NBC heb
ben de VS een speciale
troepenmacht voor terro
rismebestrijding naar de
Middellandse Zee ge
stuurd, voor het geval
hulp kan worden gebo
den. Het zou gaan om de
zogenoemde „Delta For
ce", waarvan het bestaan
nooit officieel is erkend.
Volgens NBC was de troe
penmacht vertrokken van
de luchtmachtbasis Polk
Air in Carolina.
De kapers van het vliegtuig
zijn zeer waarschijnlijk aan
hangers van de Islamitische
Jihad (Heilige Oorlog), een
Khomeiny-gezinde terroristi
sche organisatie. In een ano
niem telefoontje eiste deze
groepering gisteren de verant
woordelijkheid op voor de ka
ping. Later meldde zich nog
een andere islamitische bewe
ging.
In Washington wordt er op ge
zinspeeld dat als de kapers in
derdaad leden van de Jihad
blijken te zijn, de kaping van
het TWA-toestel voor de Ame
rikaanse regering aanleiding
kan zijn om een vergeldings
actie uit te voeren teger. Iran.
De eerdergenoemde „Delta
Force" is speciaal voor derge
lijke taken opgeleid en uitge
rust. Het is een publiek ge
heim in de Amerikaanse
hoofdstad, dat een aantal leden
van de regering-Reagan al
langere tijd uitziet naar een
mogelijkheid om Iran „een
koekje van eigen deeg" te ge
ven. De Jihad heeft de verant
woordelijkheid opgeëist voor
de meeste van de anti-Ameri
kaanse aanslagen, die de afge
lopen jaren in het Midden-
Oosten zijn gepleegd.
De kapers zijn vrijwel zeker in
Athene aan boord van het
TWA-toestel gekomen. Op het
vliegveld van de Griekse
hoofdstad zijn de veiligheids
maatregelen volstrekt ontoe
reikend. Kort na het begin
van de kaping arresteerde de
Griekse politie een man, die
later bekende betrokken te
zijn bij de kaping. Hij moest
echter op het vligeveld achter
blijven, omdat er voor hem
geen plaats meer was in het
toestel. De twee kapers be
schikken volgens hem over
een pistool, negen kogels en
twee handgranaten.
Uit de verhalen van vrijgela
ten passagiers is gebleken, dat
de kapers hard optreden tegen
de passagiers. Een man zou
een schotwond in de nek heb
ben opgelopen.
De kaping van het TWA-toe
stel is de derde vliegtuigka
ping in het oostelijke deel van
het Middellandse-Zeegebied in
drie dagen tijd. Eerder deze
week werden een Jordaans en
een Libanees verkeersvlieg
tuig gekaapt. De kaping van
het Jordaanse toestel werd
eveneens uitgevoerd door sji'i-
tische moslims. Op het vlieg
veld van Beiroet bliezen zij
uiteindelijk het vliegtuig op.
Zelfmoordaanslag:
23 doden
Een soldaat van het Libanese
leger loopt, op het oog nauwe
lijks aangedaan, langs een gro
te plas bloed in een van de
straten van Beiroet, waar gis
teravond 23 mensen om het le
ven kwamen en 36 gewond
raakten toen twee personen
met een auto vol explosieven
inreden op een stelling van het
Libanese leger. Volgens een
anoniem telefoontje was de
auto gevuld met 250 kilo dyna
miet. Eerder op de dag waren
bij gevechten tussen christelij
ke en islamitische strijdgroe
pen al meer dan tien mensen
gedood.
SAO PAULO De brieven
en aantekeningen van de man
die in 1£79 in het Braziliaanse
Sao Paulo als Wolfgang Ger
hard is gestorven, zijn geïden
tificeerd als zijnde van de
hand van nazi-arts Josef Men
gele. Dat heeft de politie in
Sao Paulo bekendgemaakt.
Politiecommissaris Romeu
Tüma verklaarde tegenover
verslaggevers dat Braziliaanse
en Amerikaanse gerechtgelijke
deskundigen tot de conclusie
zijn gekomen dat „er geen
schijn van twijfel is: de docu
menten zijn geschreven door
Mengele". Intussen zijn Brazi
liaanse, Duitse, Amerikaanse
en Israëlische deskundigen
nog steeds bezig met ander
proeven, die moeten aantonen
of het bij Sao Paulo opgegra
ven lichaam wel of niet dat
van Mengele is.
Rolf Mengele, de zoon van Jo
sef Mengele, zal binnenkort
aan de Duitse autoriteiten be
wijsmateriaal overhandigen
over het verborgen leven van
zijn vader in Zuid-Amerika.
Aan het tijdschrift Bunte Illu-
strierte heeft Rolf Mengele
honderden foto's, brieven en
documenten ter beschikking
gesteld, voornamelijk met in
formatie over de ontsnap
pingsroute van Josef Mengele
naar Zuid-Amerika. Het mate
riaal zal worden gepubliceerd
na een echtheidsonderzoek
door historici.
In Israël kan men nog steeds
niet geloven dat de man, op
wie zoveel jaar jacht wordt ge
maakt, mogelijk al zes jaar ge
leden is gestorven. Een hoge
politie-functionaris sprak gis
teren van een „weloverwogen
samenzwering". Israël, maar
ook de Verenigde Staten en
West-Duitsland, hebben ge
zegd dat men jacht zal blijven
maken op Mengele, zolang niet
onweerlegbaar is bewezen dat
hij is overleden.
)JE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
in nu onder de wol, want het is morgen
'oeg dag," zei smidje Verholen. „Kom
Bmer^Pi0- Dan breng ik je naar de kamer,
ireltje Knetter altijd geslapen heeft. Zie-
sriangs de trap op. Asjeblieft, is dat een
tamertje of niet?" „Een bijzonder fijn
■TJ5," antwoordde Jopie de Bietel. „En nog
- bedankt, baas Verholen. Ik zal de beste
\jen worden, die U ooit heeft gehad. Zo-
avond gebeurden er in het hartje van
U|Tp ook nog enkele andere vermeldens-
PHfe dingen. Enkele inwoners hadden zich
3ld in de gezellige gelagkamer van „Het
van Rijkhuyzen" en dronken daar een
««^versnapering. Toen ging plotseling de
pen en trad een breedgeschouderde
vreemdeling binnen, gekleed in een trui met
hoge boord en een geruit sportjasje. Het was
geheim agent 009... -- „Goeienavond samen,"
groette hij joviaal. „Kan een van U mij mis
schien inlichtingen geven? Ik ben blijven staan
met een klein mankementje aan de auto, en nu
zoek ik iemand, die hem snel en goed repareren
kan." „Dan kan ik U een goed adres anre-
kommanderen," antwoordde een der stamgas
ten. „Bel maar eens aan bij smidje Verholen op
het pleintje, hier even verder op. Een betere
smid is er in het hele land niet te vinden." --
„Hmmm, ik twijfel er aan of die goede smidje
Verholen het wel zo leuk vindt 's avonds nog zo
laat aan het werk te moeten," zei 009, zorgelijk
een sigaret opstekend.
(ADVERTENTIC
Met Uw krant naar
Vertrek vrijdag 28 juni en
12 juli a.s.
Een weekeinde met de krant naar de Franse hoofdstad
is voor velen nog steeds een belevenis.
Het uitgebreide programma biedt de mogelijkheid om
een zo gevarieerd mogelijke en ruime indruk van de ver
maarde lichtstad te krijgen.
We rijden deze 3-daagse reis met een luxe touringcar
van Maaskant, vertrekken op vrijdagmorgen en zijn zon
dagavond weer thuis.
Vrijdagavond bezoeken we de beroemde Follies Berge-
res met een onvervalste Franse show. zaterdag staat
o.a. een excursie op het programma naar het prachtige
palels van Napoleon in Fontainebleau. is er gelegenheid
tot winkelen en wordt 's avonds een llchtjestour door
Parijs gemaakt.
Zondag volgt een bezoek aan de Notre Dame. het Lou
vre (o.l.v. Nederlands sprekende gids). Place du Tetre In.
het charmante Montmartre en wordt de thuisreis aan-
Gelogeerd wordt in het Sofra Motel Relais des Char-
treux, waar 2* wordt overnacht. Daar worden ook de
eenvoudige, maar goede maaltijden geserveerd, als
mede 's morgens het typisch Franse ontbijt. De overige
maaltijden zijn voor eigen rekening.
De prijs van deze aqc
aantrekkelijke trip is slechts J £OD>s per persoon
Hiervoor krijgt u een comfortabele tweepersoonskamer
met douche en toilet, 2* ontbijt en 2x avondmaaltijd.
De entrees zijn bij deze prijs Inbegrepen. Voor een 1-
persoonskamer is een toeslag van 55.- verschuldigd.
Gecombineerde reisverzekering 7.50 p.p. 5 - polis-
kosten. Annuleringsverzekering 3 1/2% van de reissom
6.- poliskosten.
Inlichtingen en boekingen:
telefonisch onder no. 070-190882
van maandag t/m vrijdag van 9 tot 16
uur), of persoonlijk In onze vestiging
Spulstraat 71. Den Haag (op de hoek
van het Spui).
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEL 070-190882
VOOR HET EERST CHINESE PREMIER
OP BEZOEK IN ONS LAND
DEN HAAG De Chi
nese premier Zhao Ziy
ang, die op zijn rondreis
door West-Europa mor
gen in ons land aan
komst, heeft zich tot taak
gesteld een aantal econo
mische hervormingen
door te voèren die China
moeten leiden naar een
moderne samenleving. In
plaats van een strak cen
traal geleide economie
wil Zhao Ziyang een gro
tere verantwoordelijk
heid leggen bij de bedrij
ven, die met een min of
meer zelfstandig bestuur
hun produktie moeten
gaan afstemmen op de
marktbehoefte.
Zonder Mao's principes direct
aan te vallen, heeft hij in het
verleden herhaaldelijk de
Chinese socialistische ideolo
gie bekritiseerd, die volgens
hem geen ruimte laat voor
economische vernieuwingen.
Zhao Ziyang, die sinds 1980
het ambt van premier uitoe
fent, is een pragmaticus die
de Chinese deur naar het
Westen heeft opengezet om
zo 's lands economie te voor
zien van een vleugje kapita
lisme.
De toegenomen Chinese be
langstelling voor een op de
vrije markt gebaseerde eco
nomische ontwikkeling,
heeft Zhao Ziyang al tot di
verse reizen naar het Westen
gedreven. Daar wil hij het
„moderne" China onder de
aandacht brengen. Een China
dat zich ondanks de samen
werking met westerse landen
vooral op eigen kracht zal
moeten ontwikkelen tot een
vooraanstaande industriële
samenleving. Eén van zijn
bekendste uitspraken deed
Zhao vorig jaar tijdens zijn
bezoek aan de Verenigde
Staten: „Als ik een westers
pak draag, dan mag elke Chi
nees die het wil zo'n pak dra
gen". Hiermee gaf hij niet al
leen uiting aan zijn waarde
ring voor westerse produk-
ten, maar bekritiseerde indi
rect de eenheidskleding die
door Mao ten tjjde van de
Culturele Revolutie in China
was ingevoerd.
Zoon van
grootgrondbezitter
Zhao Ziyang werd volgens de
officiële biografie in 1918 in
Hoeaxien in de de provincie
Henan geboren. Zijn her
komst wordt in deze biogra
fie „wijselijk" niet vermeld,
omdat zijn vader grootgrond
bezitter en graanhandelaar
was. Na de lagere school in
zijn geboorteplaats doorlopen
te hebben, bezocht hij van
1928 tot en met 1936 de mid
delbare scholen in Kaifeng
en Woehan. Op vijftienjarige
leeftijd trad Zhao toe tot de
Communistische Jeugdliga
en in 1938 werd hij lid van
de communistische partij.
In 1950, een jaar na de com
munistische machtsoverna
me, werd Zhao naar Kanton
overgeplaatst. Daar wist hij
zich binnen het partij-appa
raat op te werken en bracht
het in 1965 tot partijleider in
die provincie. Zhao, die ge
trouwd is met Liang Baiqi,
heeft vier zonen en een
dochter.
Zijn carrière leek te smoren
in de Culturele Revolutie, die
in het midden van de jaren
zestig door Mao werd geïn
troduceerd. Als vertrouwe
ling van het toenmalige lid
van het Politburo en partij
leider voor geheel Zuid-Chi-
na Tao Zhoe, die bij Mao in
ongenade was gevallen, werd
Zhao in augustus 1967 als
„machthebber van de kapita
listische weg" afgezet. Twee
maanden later werd hij als
„contra-revolutionaire revi
sionist en stinkend element
van de bezittende klasse"
veroordeeld. Hij moest met
een narrenkap een „wande
ling" door de straten van
Kanton maken, waar hij
werd uitgejouwd en be
spuugd.
Terugkeer
Zhao dook in 1971 echter
weer op als partijsecretaris in
Binnen-Mongolie. Het jaar
daarop keerde hij terug naar
Kanton, waar hij mede de
zuiveringen leidde onder de
aanhangers van de ondertus
sen ten val gebrachte Lin
Biao, de gedoodverfde opvol
ger van Mao. In 1973 werd
Zhao opgenomen in het Cen
trale Comité en twee jaar la
ter volgde zijn herbenoeming
tot partijleider van de pro
vincie Kanton. In 1976 werd
hij door de nieuwe machtige
man in China, Deng Xiao
ping, benoemd tot voorzitter
van het Revolutionaire Co
mité in de provincie Sichoe-
an. Daar kreeg hij de leiding
over een economische expe
riment, dat model zou staan
voor een algehele economi
sche hervorming in China.
Onder zijn leiding kregen
boeren in Sichoean meer
rechten en konden bedrijven
in grotere mate zelfstandig
hun produktie en organisatie
regelen. In 1979 werd Zhao
gekozen tot lid van het Polit
buro en een jaar later werd
hij benoemd tot premier.
RICK KERSJES
Pagina economie: Chinese
premier glimlachend op be
drijfsbezoek.
IMF: levenspeil
op Aruba
moet dertig
procent lager
ORANJESTAD Het Inter-
nationaal Monetair Fonds
(IMF) heeft Aruba aangeraden
het levenspeil op het eiland 30
procent te verlagen. Dat heeft
de Arubaanse leider Betico
Croes gisteren bekendger
maakt. Een missie van het
IMF verblijft momenteel op
Aruba om voorstellen te be
spreken "die moeten leiden tot
een sanering van de Arubaan
se begroting, met het oog op de
aparte status van Aruba vanaf
1 januari 1986. „Dit proces zal
enorme zware offers gaan ei
sen van iedereen, omdat wij
die hier hlijven wonen niet
willen dat Aruba in een finan
ciële afgrond stort", aldus
Croes. Het tekort op de Aru
baanse begroting wordt voor
1985 geraamd op ongeveer 120
miljoen Antilliaanse guldens.
Aruba is overigens al begon
nen met een bezuinigingspro
gramma. Zo zijn de lonen van
de ambtenaren met meer dan
tien procent gekort.
Unifillers weer vrij
JERUZALEM De 21 Finse Unifil-soldaten die vorige week
werden ontvoerd door het Zuidlibanese leger (SLA), zijn in de
loop van vandaag vrijgelaten. De christelijke SLA wilde met de
gijzeling van de Finnen de vrijlating afdwingen van elf SLA'ers,
die in handen waren gevallen van de sji'itische Amal-militie. De
elf lieten echter weten dat ze niet naar hun militie willen terug
keren, waarna de SLA besloot de Unifillers te laten gaan. Eer
der had ondersecretaris van de VN Brian Urquhart gedreigd dat
als onderhandelingen niets zouden opleveren, Unifutroepen ge
weld zouden gebruiken om de Finnen te bevrijden.
