Zoals de aardbei
naar aardbei
smaakt,
zo smaakt het leven
naar geluk
Maak er eens soep van
Hoempie-ploempie
Families
uit Tholen
in het
zonnetje
ZATERDAG 151
Het Zomerkoninkje wordt ze
door telers en groenteboeren
liefkozend genoemd, de voor
jaarsvrucht bij uitstek: de
aardbei. Een smakelijke
vrucht die dank zij vooruit
strevende kweekmethoden nu
een heel groot deel van het
jaar beschikbaar is. Vanaf het
vroege voorjaar tot laat in de
herfst kunnen we de zoete
vrucht op onze tong laten
smelten. In de winter is er te
genwoordig zelfs een ruim
aanbod van aardbeien die
overgevlogen worden uit Is
raël of landen die nog verder
weg liggen.
Wat weinigen weten is, dat de
aardbei bij onze zuiderburen
zelfs al een toeristische trek
pleister is geworden. Zij be
schikken over een museum,
dat geheel gewijd is aan de
aardbei. Het staat in het Bel
gische Wepion, even onder
Namen. Verslaggever Jan van
Kooten nam er een kijkje 'en
sprak met de conservatrice
van het Musée de la Fraise:
Dorothée Houart.
Natuurlijk zijn deze lekkere voorjaarsvruchten te gebruiken voor met inmaakring en beugel eerst de aardbeien overgieten met een
de inmaak. Een tip: gebruik alleen rijpe vruchten, verwijder de opgekookte suikeroplossing (300 gram suiker op 1 liter water),
blaadjes en de steeltjes, was ze voorzichtig, blancheer ze kort en Vervolgens de gevulde glazen twintig minuten in de inmaakketel
vul vervolgens de inmaakglazen. Alvorens de glazen te sluiten verhitten bij een temperatuur van 80 graden;
Schijm
berk
De aardbei h(
familie der m,aat
ceae) die b-
plantenrijk g<
derlijk gro
vormt. De r<
spelen in de
echter een z<
fcnheugt.
een aantal vai
melijk gecultly,
van diverse r
staan tientalli
honderden
ziken, frambi
men en niet t
de aardbei.
Wilde aardbejij
in de gehef
voor, maar hef
West-Europa, v
en Noord-An
wilde bosa
bekendste
(wilde) soort.
tjes ervan zijij^c
geurig en hf
heel aromatis<
Verschillende
hebben die
saardbei
weer te koop3,
Vesca), maai;
brengst ervait >e
niet opnemen'llicl.
hoeveelheid "1S*
die een ver^^
vert in één se
Die veredehf.
van de Chi
Virginische s<
in veel varii
kweekt. In
wordt op hë£
vooral de G<
bouwd. Een
vroeg ras metj
helderrode
Zoet en sapP
Ook in andera °f,
Europa is de (f
geliefd ras.
De aardbei is P
vrucht; wij ete
zwollen blF
van de plant r
eigenlijke vrij
kleine pitjes sh—
schijnvrucht
voor dat vogeM*
ten opmerken"*
smaak Verlóf 1
vruchten opjr i!
waardoor hetnm
de zaadjes biif ei
Op die manieÉen
aardbei voor esti
instanclhoudinjEn
de mens haaeur
en in groten ^nii
kweken.
WEPION Even ten zuiden van
de Belgische stad Namen, in het
van natuurschoon zeer ruim voor
ziene stroomdal van de Maas ligt
Wepion. Wie het dorpje per auto of
lopend binnenkomt kan niet om
het bord heen waarop Wepion als
bron van veel smakelijke aardbeien
aaihgeprezen wordt. In het voor
jaar, wanneer de meeste aardbeien
er geoogst worden, staan langs de
toegangswegen talloze stalletjes
waar de vruchten gekocht en gege
ten kunnen worden. Reusachtige
kunst-aardbeien trekken de aan
dacht van de bezoekers automa
tisch naar deze stalletjes.
Veel van de Wepionse vruchten
worden op de markt van het nabij
gelegen Namen verkocht. Vracht
auto's vol trekken daar in de vroe
ge zaterdagochtend naar toe.
In. het centrum van het stadje aan
een soort brink met prachtige kas
tanjebomen staat het Musée de la
"Fraise. Er is meer te zien dan aller
hande zaken die met de aardbeien
teelt te maken hebben. Zo is er in
het gebouw een klaslokaaltje inge
richt, er zijn verschillende werktui
gen tentoongesteld en in het bezit
van het museum bevinden zich ook
ontelbare oude foto's en ansicht
kaarten van het gebied.
Conservatrice Dorothée Houart
leidt de bezoekers zelf rond en
geeft tekst en uitleg. Ze vertelt dat
de aardbeienteelt' ruim een eeuw
lang een grote bloei heeft doorge
maakt in Wepion. Van heinde en
verre kwamen bezoekers en lek
kerbekken naar het stadje om te
genieten van de kostelijke vruch
ten.
Speciale rassen, die geschikt waren
voor de vruchtbare grond in het
Maasdal zorgden ervoor dat al die
bezoekers aan hun trekken kwa
men.
„Maar vanaf 1960 is het bergaf
waarts gegaan met de teelt. De stad
Namen groeide en groeide en de
grondprijzen schoten omhoog. Veel
telers verkochten hun grond omdat
dat winstgevender was dan er
aardbeien op te verbouwen".
Tussen de zuidgrens van Namen
(die ongeveer ligt bij de enorme en
indrukwekkende citadel, gebouwd
op het punt waar de Sambre in de
Maas vloeit) en de noordelijke
grens van Wepion ligt vrijwel geen
landbouwgrond meer. De twee ste
den zijn aan elkaar gebouwd en de
aardbeientelers zijn teruggedron
gen naar het achterland en ten zui
den van Wepion. Daar komen per
jaar nog ettelijke tonnen aardbeien
vandaan.
In de goede tijden bezochten veel
beroemde mensen het stadje. In het
museum is bijvoorbeeld een recep
tenverzameling te vinden (met de
aardbei in de hoofdrol uiteraard)
van verschillende koks.
Grote dichters hebben fraaie din
gen over het stadje gezegd. Alain
bijvoorbeeld: „Zoals de aardbei
naar een aardbei smaakt, zo smaakt
het leven naar geluk".
Koninklijke gang
In het Musée de la Fraise wordt de
herinnering aan de glorietijd van
de aardbei levendig gehouden met
zeer uiteenlopende zaken. Er zijn
een aantal mini-panorama's te zien
van de kweek en de oogst, Er zijn
verschillende gereedschappen die
op het land gebruikt werden. Daar
onder transportmanden waarmee
de vrouwen de oogst van de akker
naar de stad brachten. De manden
konden vijftien kilo aardbeien be
vatten en werden op het hoofd ge
dragen. Dorothée Houart: „Veel
vrouwen uit Wepion hebben daar
nog hun koninklijke gang aan te
danken. Met vijftien kilo aardbeien
op je hoofd kun je niet sjokkend lo
pen, dan moet je wel rechtop
gaan".
Ook op school werd veel aandacht
aan de aardbei besteed. Diverse
schoolplaten getuigen daarvan in
het museum. De school had ook op
een andere manier met de aardbei
te maken. In het vroege voorjaar,
wanneer het meeste werk op het
land gedaan moest worden en na
tuurlijk tijdens de oogst als alle
handen nodig waren voor de pluk,
lagen de klaslokalen in Wepion er
vaak verlaten bij. Erg druk maakte
niemand zich daarover; de aardbei
was nu eenmaal een heel belang
rijk gegeven voor het stadje en zijn
inwoners.
Omdat verse aardbeien niet lang
houdbaar zijn werden in Wepion
verschillende manieren gebruikt
om de vruchten in te maken. Of op
een andere manier te verwerken
tot confiture, siroop, likeur en eau
de vie.
In het museum staan talloze ver
pakkingen van deze heerlijkheden.
De Liqueur en de Eau de Vie „De
Fraise de Wepion" zijn in het mu
seum en bij de slijterij van Wepion
nog stëeds te koop.
In het aardbeienseizoen bakt de
bakker van Wepioh behalve de
normale broden prachtige aardbei
entaartjes, vlaaien gevuld met deze
vruchten, en zijn dagelijks vers ge
maakte bonbons van in chocolade
gevatte aardbeien te koop. De res
taurants in Wepion hebben talloze
lekkernijen op de menukaarten
waarin aardbeien voorkomen. De
horecabedrijven in het aanpalende
Namen pikken daar ook een graan
tje van mee.
Vijftien jaar geleden begon Doro
thée Houart materiaal te verzame
len voor haar museum. Tien jaar
In de bloeitijd van de der. U hebt er per per
aardbei in Wepiorf keek
men niet op een vruchtje
pond aardbeien
nodig. Dat is in deze
of minder als het er tijd met een overvloedige
om ging iets lekkers te aanvoer geen bezwaar,
maken. In de verzamelde
recepten in het Musée de Ingrediënten: 500 gram
la Fraise in Wepion ko- aardbeien, suiker, een
men dan ook vaak enor- eetlepel bloem, kopje wa
ter, een deciliter witte
wijn (Bordeaux) en een
Een soep-recept dat in deciliter slagroom.
Wepion zijn oorsprong Bereiding: was de aard-
vond, geven we hieron- beien en snijd ze in kleine
stukjes. Op een zacht
vuurtje aan de kook bren
gen. Daarna de pitjes er
uit zeven. Maak de bloem
aan met water en voeg
daaraan de suiker, de
wijn en de slagroom toe.
Meng alles goed dooreen.
Giet dit mengsel onder
goed roeren voorzichtig
bij de aardbeienmoes en
houd het geheel zo'n vijf
minuten tegen de kook
.aan. Laat het gerecht dan
afkoelen. De'rijkere huis
vrouwen uit Wepion ge
bruikten vroeger ijsstaven
om de soep echt koud te
maken. Wij kunnen het
diepvriesvak van de koel
kast daarvoor gebruiken.
Dien de soep koud op en
versier haar met een paar
achtergehouden aardbei
en (met het groen er nog
aan) en wat geklopte slag
room.
geleden werd (iet geöpeif
innering aan en blijk vRf
ning voor de mensen did
gelopen eeuw hard ge'
aan de aardbeienculti
Santé
Aan het eind van de r^0)
schenkt Dorothée HouarÈn
dere bezoeker een glaai»'
van de Wepionse aardbei'^a
santé". Het is een zoet mljej
drankje met een alcohols
van bijna 23 procent. Dt,ej
ervan wordt gegararideeri e
Syndicat d'Initiative du
de plaatselijke VVV. De|e
trice van het museum L'
ons toe dat het koppig^a
echt een godendrank w£n
neer het verdund wordt ijm
pagne; „Een kwart aardbn
en drie kwart champagn^
Als afscheidgeschenk k^
een stencil waarop in neg^c
wordt uigelegd „hoe .L,
aardbeien te telen zijn
tuin". L
„Probeer het maar en
mee", zegt Dorothée Houn;
JAN VAN£;
Mag ik vandaag eens twee fa
milies uit het oude, mooie,
Zeeuwse stadje Tholen in het
zonnetje zetten? Het zijn de fa
milies P. Moerland en P. v.d.
Velde en ik laat dat zonnetje
graag over ze schijnen omdat
ze dit jaar twintig jaar geleden
met een zeesportvisbedrijf be
gonnen.
In die jaren was dat nog iets bijzon
ders. Ik wil niet zeggen dat je ze in
'65 aan de vingers van twee han
den kon tellen, maar er waren er
bij lange na zoveel niet als nu. Ik
weet eigenlijk geen kustplaats meer
of je kunt er op een schip stappen
dat mensen mee het zilte nat op
neemt. Nu, dat was in 1965 nog wel
even anders!
En waarom heb ik het over de „fa
milies" Moerland en v.d. Velde?
Wel, omdat de echtvriendinnen
van de heren Piet Moerland en
Piet v.d. Velde sterk bij het bedrijf
betrokken zijn en er zeer vaak aan
en in meedoen.
Het bedrijf waarmee eigenlijk
vader Moerland, twee jaar geleden
overleden, is gestart heet De
Zwervers en op het ogenblik heb
ben de heren drie schepen in de
vaart die dag en nacht (ijs en weder
dienende dan altijd) uit Tholen
vertrekken.
Uit Tholen, dat wil dus zeggen dat
men vist in de Kom van de Ooster-
schelde. In dat magnifieke natuur
gebied tussen, ruwweg, Bergen op
Zoom aan de Brabantse wal en
Yerseke in het Westen. Daar, in
waterlopen en geulen die onder
vele hengelaars befaamdheid heb
ben gekregen als de Zilverput, het
Lodijkse gat, de Pietermankreek,
belaagt men al naar het seizoen bot
en schol, schar en tong, aal en wij
ting, steenbolk en enkele weken
in het late najaar gul.
Moerland en v.d. Velde zijn niet al
leen goede schippers en vissers die
hun wateren terdege kennen, zij
zijn ook sociaal bew;ogen mannen;
de laatste vijf jaren hebben zij
steeds één dag hun schepen ter be
schikking gesteld van invaliden, en
ik ken heel wat van die gehandi
capten voor wie die dagen met een
dikke gouden rand in hun herinne
ring staan.
De klantenkring van De Zwervers
Stef de Bruin, be
faamd Fries hengel
sportjournalist, vestigt
er mijn aandacht op
dat er de laatste tijd
vervalsingen worden
aangeboden van de
befaamde hoempie-
ploempie-dobbersdie
de Friese snoekbaars-
vissers graag gebrui
ken. En omdat ik in
deze rubriek vorig jaar
de (echte!) hoempie-
ploempie-dobber óók
warm heb aanbevolen,
en aangezien we sinds
1 juni de snoekbaars
weer mogen belagen,
waardoor velen zich
weer op de nodige
nieuwe spullen gaan
oriënteren, geef ik zijn
waarschuwing even
door.
De echte, originele
hoempie-ploempie
dobber, met twee bo
ven elkaar geplaatste
drijf lichamen, heeft
een sterk van normale
dobbers afwijkende,
verticaal springende
actie, en wie er een
béétje handigheid in
heeft (in een half uur
te krijgen) kan er een
dood aasvisje of een
stripje visvlees de
mooiste sprongen mee
laten maken over de
bodem.
Nu zijn er, aldus Stef
de Bruin, ook na-
maak-hoempie-
ploempies aan de
markt gekomen en hij
noemt die imitatie, die
vervalsing, rondweg
inferieur. Nogmaals:
omdat ikzelf de hoem
pie-ploempie aanbeval
geef ik nu ook door:
„Hoedt u voor na
maak". De echte
hoempie-ploempie
heeft een antenne van
langnervig,. taai ton
kin, de twee drijflicha-
men zijn gemaakt van
balsahout en worden
vastgezet met twee
componentenlijm, de
roestvrijstalen geleide-
oogjes zijn geborgd. De
dobber wordt afgelakt
met een laksoort af
komstig uit de ruimte
vaart.
De namaak-hoempie-
ploempies, zegt Stef,
zijn vurenhouten stok
jes met drijflichamen
van polystrèen of
schuimplastic, er is
geen sprake van im
pregneren en coating
en zo, de geleide-oog
jes zijn met wat lijm in
antenne en drijf li
chaam gedrukt en la
ten zó los, de boel is
ingesmeerd met huis-,
tuin- en keukenverf.
Kortom: doffe ellende.
U bent gewaarschuwd.
bestaat vooral uit Belgen en Bra
banders; geen wonder, gezien de
ligging van Tholen. Maar echt ver
rijden van de Randstad Holland of
het centrum van het land is Tholen
toch niet; het is meer onbekend
heid. Zeeland heeft de klank dat
het zéér ver weg is
Ik heb een dagje met de Zwervers
al aan veel mensen aanbevolen,
met name ook aan mensen die wél
in zoet water vissen maar het zilte
nat niet kennen. Waarom dat laat
ste? Wel, de Kom van de Ooster-
schelde is gewoonlijk geen wild
water, het is tenslotte de achter
kant van de grote zeearm, er moet
al een heel flink koutje wind staan
wil het hier aan boord onbehaaglijk
worden.
Maar ook ervaren zoutwateradep
ten kunnen bij De Zwervers goed
uit de voeten, met name de platvis
jagers, want in de wateren die
Moerland en v.d. Velde vooral be
varen is een uitermate goed be
stand aan bot en schol en schar, al
les te gepasten tijde uiteraard.
Tussen twee haakjes: wie in dit ju
bileumjaar de grootste bot, schol of
schar vangt mag volgend jaar op de
hengelsporttentoonstelling Visma
te Rotterdam een hengelsportuit
rusting uitzoeken ter waarde van
500,-.
Als u besluit eens een dagje mee te
gaan (01660-2525) behoeft u niet
noodzakelijkerwijze over een zout
wateruitrusting te beschikken; er
zijn goede spullen aan boord. En als
u uw eigen spullen meeneemt, aan
vaard dan deze raad van me: niet
te zwaar vissen, geen reusachtige
strandpoken, geen 45/00 of nog
dikkere lijnen. Ik vis meestal met
Wie in dit jubileumjaar de grootste bot, schol of schar
gend jaar op de hengelsporttentoonstelling Visma in
hengelsportuitrusting uitzoeken ter waarde van 500,-.
(nieuwe) 30/00 en als er erg veel I besteld). En voor de
stroom staat is 40/00 echt mooi ge- kunt u, voortreffelijk,
noeg. - terecht. ra
Voor aas zorgen de heren óok (mits I A. C. W. VAN I
m
