Onderzoek naar lijk van
Mengele vrijwel afgerond
Gorbatsjov torst last van
mislukte hervormingen
Elektronische diefstal bij
Londense bank
"klaagden Pools
aices waarschuwen
[)r nieuwe
Verdrukking
iten zetten zware
illerie in tegen
estijnse kampen
Sneeuwblazer
Spoedige vrijlating verwacht
van 21 Finse Unifil-soldaten
Gandhi wil
politieke
regeling voor
Afghanistan
OOSTENRIJK
INNTAL-TIROL
'SIJTHOFE
Genland
CeidócSoirLcmt
VRIJDAG 14 JUNI 1985 PAGINA 5
bie/aSua keh invoer-
öd van wapens op
heeft
in DiUA De Nicaraguaanse president
1982 |eft gisteren verklaard dat hij een
i°g iden oud verbod op de invoer van
it lai^ngedaan zal maken. De maatregel
•erstqctie op het besluit van het Ameri-
of dajongres de hulp aan de contra's te
rdt Ortega, die sprak voor radio en
ste it riep de burgers op de defensiein-
hajen te verdubbelen en „de contra-
te vernietigen en een eventuele
intevan Amerikaanse troepen af te
moirtega zei verder dat het irrelevant
nentte Amerikaanse hulp humanitair
liggnoemd, omdat duidelijk is dat de
d in^soevereiniteit en integriteit" van
a schendt.
Hitier blijft
ereburger van
Westduits stadje
DÜSSELDORF De be
noeming van Adolf Hitler
tot ereburger van Zülpich in
Noordrijn-Westfalen wordt
niet ongedaan gemaakt. De
meerderheid van christen-
-democraten in de raad van
de 17.000 zielen tellende ge
meente verwierp de eis van
de sociaal-democraten, het
desbetreffende besluit van
52 jaar geleden ongedaan te
maken. De eis van de soci
aal-democraten was van
veel kanten ondersteund.
Reagan vraagt om geld
voor chemische wapens
WASHINGTON President Reagan heeft het Con
gres verzocht geld beschikbaar te stellen voor het pro
duceren van meer chemische wapens. Hij zond het
Congres tegelijkertijd een rapport, waarin een onder
zoekscommissie verklaart dat de Sovjet-Unie een reus
achtige voorsprong heeft op dit gebied. Volgens de
commissie weigert Moskou een verbod op chemische
wapens te bespreken. „Deze ontwikkeling betekent dat
we niet heen kunnen om een herstel van een Ameri
kaanse chemische afschrikkingsmacht", aldus haar
conclusie. In totaal vraagt de president 1,3 miljard dol
lar (4,5 miljard gulden), voornamelijk voor het op peil
houden van bestaande voorraden, maar ook voor de
produktie van nieuwe chemische wapens. Het Congres
heeft steeds geweigerd akkoord te gaan met de pro
duktie van nieuwe chemische wapens. Sinds 1969 neb
ben de VS hun arsenaal niet meer uitgebreid.
EG-begroting '85
eindelijk rond
STRAATSBURG Het Europese
Parlement heeft met overweldigen
de meerderheid besloten de EG-be-
groting voor 1985 van ruim 71 mil-
Iard gulden goed te keuren. Na een
ïalf jaar heeft de EG hiermee ein
delijk een basis voor zijn uitgaven
dit jaar. In december '84 verwierp
het Parlement voorstellen van de
EG-ministers, omdat die een begro
ting hadden opgesteld voor tien
maanden. Voor de overige twee
maanden zou, aldus de ministers,
later geld moeten worden gevon
den. Het parlement ging daar niet
mee akkoord.
Teveel schuim
op Brits bier
LONDEN Britse bierdrin
kers zouden niet moeten beta-
len voor hun schuimkraag, luidt
de conclusie van een gisteren
verschenen overheidsrapport.
De Britten, die gezamenlijk 1,6
miljard liter bier per jaar ach
terover slaan, betalen naar
schatting 1,4 miljard gulden al
leen voor het schuim, was een
van de bevindingen in het rap
port. In het rapport werd de re
gering aangeraden om in de ij-
kwet van 1979 een voorziening
op te nemen waardoor de café
bezoekers in Engeland waar
voor hun geld krijgen een
vol glas vocht.
LONDEN Een Britse expert op het gebied van de
computerbeveiliging heeft in een programma van de
commerciële televisie verklaard, dat een van Enge-
lands grootste banken door computerfraude van een
programmeur 6 miljoen pond (27 miljoen gulden) is
kwijtgeraakt. De programmeur in kwestie zou naar
Zwitserland zijn gevlucht, vanwaaruit hij met de
bank onderhandelingen heeft gevoerd om in ruil
voor de helft van het bedrag de bank te vertellen
waar de zwakke plek in hun systeem zit én de belof
te te verkrijgen, dat er geen aanklacht tegen hem zal
worden ingediend. Scotland Yard verklaarde desge
vraagd, dat er tot nu toe door geen enkele bank aan
gifte is gedaan van diefstal per computer.
iw Frasyniuk (31) luistert naar het hof.
k
1 veiSK De drie
is ^staande activisten
it verboden Poolse
bond solidariteit
en. I Gdansk terecht
1 ho op beschuldiging
^"j^egale staking te
fase' willen organise-
ibben gisteren ver
dat hun proces een
van hernieuwde
onderdrukking
®!n.
irdt- verwacht zal de
ik in Gdansk vanmid-
inis wijzen tegen Bog-
Adam Michnik en
aw Frasyniuk. Daar-
voorlopig een einde
komen aan het belangrijkste
politieke proces in Polen sinds
de afkondiging van de staat
van beleg in december 1981.
Tijdens hun slotwoord maakte
Michnik het overwinningste
ken. „Na wat ik voor dit hof
heb gezien en gehoord vergeef
ik mijn lasteraars en folte
raars, aldus Michnik, die tij
dens het proces tot driemaal
toe uit de rechtszaal werd ver
wijderd. Volgens familieleden
die het proces bijwoonden
westerse verslaggevers moch
ten het proces niet bijwonen
zei de 33-jarige Bogdan Lis:
Niets wat mij aangaat, is hier
bewezen. De openbare aankla
ger heeft tegen Lis en Michnik
vier jaar geëist, tegen Frasyni
uk vijf jaar.
'/JERUZALEM Strijders van de sji'itische Amalmi-
iben gisteren de Palestijnse guerrillastrijders in het
Shatilla verder ingesloten en lijken zich
/0|0pbereiden op een slotoffensief.
hterriische strijders hebben in hun beleg van de vluchtelin-
in Beiroet voor het eerst zware artillerie ingezet,
de bergen schuil houdende Palestijnen beantwoordden
legeer met raketten afkomstig uit de zogenaamde Stalin-or-
Hlgens meldingen van de politie in Beiroet kwamen in de
woensdag op donderdag bij gevechten tussen leden
Amal-militie en Palestijnen 12 mensen om het leven en
er 38 gewond. Daarmee komt het aantal slachtoffers van
Opweken oude strijd volgens officiële meldingen op zeker
®^»en en 2.300 gewonden. Volgens de PLO liggen deze cij-
jnCl iter veel hoger.
net
"Ves van plan af te treden
ION De Portugese socialistische premier Scfares heeft
bij president Eanes het ontslag van zijn regering aange-
ladat de liberaal getinte sociaal-democratische partij zich
veek uit de twee jaar oude regeringscoalitie had terugge-
vanwege een conflict over het economisch beleid. De
rige Soares adviseerde Eanes het parlement te ontbinden
'roegde verkiezingen uit te schrijven om zijn partij alsnog
'i meerderheid te helpen. De socialisten hebben nu 101
n het 250 leden tellende parlement.
SAO PAULO Het on
derzoek ter identificatie
van het in Sao Paulo op
gegraven skelet dat moge
lijk van de nazi-kamparts
Josef Mengele is, is prak
tisch afgerond. Dit heeft
het hoofd van de Brazili
aanse federale politie in
Sao Paulo, Romeo Tuma,
gisteren verklaard. Intus
sen krijgt de Braziliaanse
politie een steeds beter
beeld van het leven van
de man die zich „Pedro"
liet noemen.
Tuma zei dat proeven van vin
gerafdrukken „enig resultaat"
hebben opgeleverd maar nog
geen positieve identificatie.
Overeenkomsten tussen het
gebit van het skelet en een in
Duitsland bestaand tandsche-
ma zouden ook een aanwijzing
vormen. Een Israëlische speci
alist wordt in Sao Paulo ver
wacht met een document uit
1956 met Mengeles hand
schrift, dat een bijdrage kan
leveren.
De Braziliaanse politie onder
vroeg woensdag getuigen op
twee boerderijen waar Menge
le naar verluidt woonde en
werkte als bedrijfsleider. Allen
identificeerden hem als „Pe
dro". Ze vertelden dat op een
van de boerderijen een toren
werd gebouwd. Vandaaruit
tuurde deze met een verrekij
ker naar de weg en de toegang
van de boerderij.
Een arbeider op een andere
boerderij beschreef de politie
hoe hij een kalf vasthield ter
wijl Pedro een kleine operatie
uitvoerde. „Met gebruik van
een scalpel, dat hij in een klei
ne tas had, sneed hij de buik
open met ongelooflijke vaar
digheid, verwijderde een
breuk en naaide de wond
dicht",vertelde hij. „Hij verze
kerde mij dat het dier beter
zou worden en dat werd het",
aldus de verklaring. „Pedro"
was meer geïnteresseerd in
vee dan in landbouw en voer
de diverse operaties uit op die
ren, voegde hij eraan toe.
Wiesenthal
Volgens de nazi-speurder Si
mon Wiesenthal moet een ge
zamenlijk onderzoeksteam uit
Brazilië, West-Duitsland en de
Verenigde Staten uitmaken of
het in Sao Paulo opgegraven
skelet dat van Josef Mengele
„We kunnen het ermee eens
zijn en de zaak sluiten" als de
gezamenlijke onderzoeksploeg
vaststelt dat Mengele dood is,
zei Wiesenthal. Hij verklaarde
dat het naar hem genoemde
onderzoekscentrum in Califor-
nië vandaag drie deskundigen
naar Brazilië heeft gestuurd
om bij het onderzoek te hel
pen. Als wordt bewezen dat
het de resten zijn van de be
ruchte „engel des doods" zal
deze bevestiging „honderden
andere zaken" beïnvloeden
van nazi-oorlogsmisdadigers
die geboekt staan in het joods
documentatiecentrum in We
nen, zei Wiesenthal, zonder uit
te weiden. „Veel misdadigers
overleefden de oorlog", zei
Wiesenthal. „95 procent van
de mensen die oorlogsmisda
den pleegden overleefde de
oorlog".
Overzicht van
opslagplaatsen
kernwapens
WASHINGTON In de Ver
enigde Staten is gisteren een
boek gepubliceerd waarin de
plaatsen bekend worden ge
maakt van de meer dan 50.000
kernkoppen die de vijf grote
kernmachten op de wereld op
geslagen of opgesteld hebben.
De auteurs William Arkin en
Richard Fieldhouse van het
boek Nuclear Battlefields heb
ben naar eigen zeggen het
boek gebaseerd op materiaal
dat de afgelopen tien jaar via
diverse kanalen vrij toeganke
lijk was, maar ook op uitgelekt
materiaal.
De auteurs schrijven dat de
VS in 28 Amerikaanse staten
kernwapens hebben staan, op
het eiland Guam en in acht
andere landen: België, Grie
kenland, Italië, Nederland,
Turkije, Engeland, West-
-Duitsland en Zuid-Korea. De
grootste opslagplaats is het
Amerikaanse legerdepót Sene
ca in New York. De Sovjet-U
nie heeft buiten het eigen
grondgebied kernkoppen op
geslagen in Tsjechoslowakije,
Oost-Duitsland, Hongarije en
Polen.
Een sneeuwblazer is druk bezig om de rails vrij te maken van het traject Brienzer-Rothorn,
waarlangs de komende maanden vele toeristen vervoerd zullen worden.
METOELLA Een hoge
VN-functionaris heeft gis
teren gezegd dat er schot
zit in de pogingen om de
21 Finse Unifil-soldaten
vrij te krijgen, die sinds
vorige week vrijdag door
het Zuidlibanese Leger
(SLA) worden gegijzeld.
Volgens goedingelichte
kringen kan hun vrijla
ting spoedig verwacht
worden.
Ondersecretaris-generaal van
de VN, Brian Urquhart, liet
weten dat 11 militieleden van
het SLA die door de sji'itische
Amal bij de havenstad Tyrus
gevangen worden gehouden,
eerder op de dag hadden ge
sproken met een vertegen
woordiger van het Rode Kruis
en hem een verklaring hadden
gegeven. Deze verklaring is
door Urquhart, die in Tel Aviv
overleg voerde, doorgegeven
aan de Israëlische minister
van defensie Rabin. Volgens
Radio-Israël hebben de 11
SLA-gevangenen laten weten
niet terug te willen keren naar
het door Israël gesteunde
christelijke militie in Zuid-Li-
banon.
MOSKOU Abel Agan-
begian is misschien wel de
beste econoom van de
Sovjet-Unie. In ieder ge
val is hij goed bekend in
buitenlandse economische
kringen, waar men hem
beschouwt als een van de
meest hervormingsgezin
de en minst dogmatische
Russische economen. Zijn
economisch instituut in
Novosibirsk is de belang
rijkste Sovjet-denktank
voor ideeën over economi
sche liberalisatie en her
vormingen.
Het uitlekken van zijn ver
trouwelijke rapport over de
zorgwekkende economische si
tuatie in de Sovjet-Unie zorgde
daarom voor nogal wat op
schudding. De economische
groei van de Sovjet-Unie was
volgens hem onaangenaam
dichtbij het punt van stilstand
gekomen en dat in een tijd
waarin de Amerikaanse eco
nomie niet alleen kwantitatief
goed vooruitging, maar ook
een periode van dynamische
technologische en kwalitatieve
verandering doormaakte.
Daarentegen hadden belang
rijke sectoren van de Sovjet
economie zoals huisvesting,
overheidsinstellingen, de
kleinhandel en landbouw, hun
achterstand zelfs nog lang niet
ingehaald. De voornaamste
oorzaak hiervan was, aldus
Aganbegian, de besteding van
een onevenredig groot deel
van het geld aan defensie.
Dertig tot veertig procent van
het totaal aan arbeidskrachten
werkt in deze sector.
Het bijzondere van het rapport
van Aganbegian is dat het pre
cies twintig jaar geleden uit
lekte, in juni 1965. Het zou
vandaag echter weer opnieuw
uitgebracht kunnen worden,
omdat er in feite nog maar
heel weinig veranderd is. Het
rapport gaf indertijd de aanzet
tot een golf van economische
hervormingen in de Sovjet-
Unie, geleid door premier
Alexei Kosygin.
Deze wilde het produktiedoel
in de industrie niet baseren op
de hoeveelheid geproduceerde
goederen dat was vragen
om slechte kwaliteit maar
op de hoeveelheid verkochte
produkten. Ook moesten ma
nagers meer zeggenschap krij
gen in het besteden van de
„winst" van een bedrijf aan
bijvoorbeeld sociale fondsen,
investeringen of extra premies
voor de arbeiders en was hij
ervoor dat ze meer mogelijk
heden zouden krijgen slecht
functionerende werknemers te
ontslaan, of arbeidskrachten
naar huis te sturen wanneer
deze niet meer nodig waren
vanwege een verbetering in de
produktiviteit.
Politieke gevaren
De hervormingsplannen van
Kosygin mislukten echter. De
vakbonden bestreden het
recht van de managers om ar
beiders te ontslaan en het cen
trale planningssysteem verste
vigde zelfs zijn bureaucrati
sche greep. De nekslag voor de
hervormingen waren de ge
beurtenissen in Tsjechoslowa-
kije in 1968 waar economische
hervormingen leidden tot on-
grijpende politieke verande
ringen.
Gorbatsjov lijkt in grote lijn de
economie volgens dezelfde
principes als Kosygin te willen
hervormen en één van de eco
nomen die door Gorbatsjov is
geraadpleegd, is diezelfde
Aganbegian van twintig jaar
geleden. Aangezien zijn kri-
DJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
n jnjHou op!" brulde smidje Verholen, maar
Ie Bietel maakte zo afschuwelijk veel la-
p r
ttdJ6 smid b,ee* er dus maar één ding over'
aa'was vluchten met de vingers in de oren.
,m 'de de gang door met paniekerige zweet-
en iltjes op het gelaat en vloog terug naar de
beschutting van zijn kamer. Daar stortte
ster) in volslagen wanhoop in zijn stoel, opzij
"d /e 'eunin9 hangend als een gebroken
Jopie de Bietel had dat natuurlijk wel
pnrLen was hem schuchter gevolgd. „Vond U
ra mooi. meneer?" vroeg hij bedeesd, on-
j J^kend kijkend naar de totaal geknakte
>- „Nee Jopie.., ik vond het niet mooi,"
131 brdde de smid. „Je mag bij me in betrek-
Omen, maar raak dan die duivelse guitaar
asjeblieft niet meer aan, als ik in de buurt ben.
Als de koeien en de kippen van buurman Knolle
het horen, dan leggen ze het bijltje er bij neer.
Let maar eens op. Dan geven ze geen druppel
melk meer en is eieren leggen er ook niet meer
bij." -- „Ik beloof U, meneer, als ik bij U in be
trekking mag komen, dan raak ik die guitaar
nooit meer aan." -- „Dan hoop ik, dat je net
zo'n goeie leerjongen wordt als mijn vorige,"
vervolgde de smid. „Dat was een zekere Karel-
tje Knetter. Maar die is nu onder dienst." - En
terwijl dit gesprek in de smidse plaats vond,
hadden zich buiten twee sinistere figuren voor
de ramen opgesteld, Kille Klansky en zijn hand
langer Pjotr Nogrottr. „Kijk goed, Pjotr," siste
Klansky. „Dat is de vent, die we hebben moe
ten. En dat knulletje is zijn leerjongen Kareltje
Knetter." - „Moeten ze om zeep?" vroeg Pjotr,
die blijkbaar een zeepliefhebber was.
WASHINGTON De Indiase
premier, Gandhi, heeft giste
ren opgeroepen tot een politie
ke regeling voor Afghanistan
en leek bereid daarbij beide
super-mogendheden te kapit
telen. Gandhi brengt momen
teel een officieel bezoek aan
de Verenigde Staten. In zijn
toespraak tot de Senaat zei
Gandhi dat een regeling voor
Afghanistan alleen kan wor
den bereikt „door dialoog en
een realistische overeenstem
ming tussen de direct betrok
ken partijen". Verder bekriti
seerde Gandhi de Amerikaan
se Star Warsplannen, die wa
penwedloop alleen verder op
voeren.
ADVERTENTIE
10-daagse
luxe touringcarreis naar
vertrek dinsdag 2 en 16 juli a.s.
Ongeveer 20 km ten noordoosten van Innsbruck ligt
omgeven door prachtige wouden aan de voet van het
Karwendelgebergte het rustige vakantiedorp TERFENS-
i VOMBACH.
Het gezellige familiehotel Waldhof aldaar was reeds
enige |aren zowel in de winter als in de zomer onze
vaste verbli|fptaats en geniet als zodanig bekendheid bij
vele deelnemers aan onze reizen.
Wij hebben dit seizoen deze bestemming wederom ge
kozen door de fraaie omgeving, alsmede doordat het
hotel beschikt over een zwembad met ligweide, waar het
bi) mooi weer goed toeven is.
Deze 10-daagse reis kenmerkt zich door een groot aan
tal (bij de reissom inbegrepen) excursies, n i een 3-tal
dagexcursies resp. naar Salzburg, de Krimmlwatervallen
en Vipiteno in Italië, alsmede een 3-tal halve dag ex
cursies naar Rattenberg. Achensee en Innsbruck.
595.-
De reis wordt, heen- en terug In 2 dagen, n
nachting onderweg gemaakt
De prijs voor deze bijzondere
vakantiereis bedraagt
per persoon op basis van haltpension (^~9x logies, ont-
bl|t en diner afscheidsdiner) en een 2-persoonskamer
met douche en toilet
Er is een 3-tal 1-persoonskamers beschikbaar, waar
voor de toeslag 75 - bedraagt
De gecombineerde reisverzekering kost ƒ25 - per
persoon 5 - poliskosten
Annuleringsverzekering 3 1/2% van de reissom ƒ6.-
Inlichtingen en boekingen telefonisch
onder no 070-190882 (van maandag
t/m vrijdag van 9 tot 16 uur) of
persoonli|k in onze vestiging Spui
straat 71. Den Haag (op de hoek van
het Spui).
•j
I#
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEL 070-190882
tiek na twintig jaar nog altijd
niet verouderd is, zou de ge
schiedenis zich misschien weer
kunnen herhalen.
Zelfs in de speciaal voor eco
nomische experimenten gese
lecteerde sectoren van de in
dustrie blijft de jaloerse greep
van de partij de hervormings
gezinde managers achtervol
gen. Een fabrieksmanager in
Litouwen vertelde dat hij gro
te moeite had zijn arbeiders
voldoende te motiveren. Hij
kon ze extra geld geven, maar
niet garanderen dat ze dat ook
ergens aan konden besteden.
Voor een echte stimulans, zo
als het recht om een paar
plaatsjes op te schuiven op een
van de vele wachtlijsten in
Rusland voor bijvoorbeeld een
nieuwe flat of auto, moest hij
de hulp in roepen van de
plaatselijke partijleiding, die
daar of geen moeite voor wilde
doen, of er zelf beter van wil
de worden, of uit ideologische
overtuiging weigerde mee te
werken.
Of Gorbatsjovs hervormingen
zullen slagen, is afhankelijk
van drie factoren. Ten eerste
hoopt hij met zijn allesomvat
tende roep om technologische
vernieuwingen de protesten
van vakbonden en het centra
le planningssysteem te kunnen
omzeilen. Ten tweede is hij
vastbesloten het partijapparaat
grondig onder handen te ne
men en de partijfunctionaris
sen tot toegewijde hervor-
mingsgezinden te maken. Het
tempo waarin regionale partij
leiders overgeplaats of vervan
gen worden ligt nu al bijzon
der hoog.
Tenslotte hoopt Gorbatsjov dat
de herinnering aan de gebeur
tenissen in Tsjechoslowakije in
1968 nu eindelijk vervaagd is.
Nieuwelingen
De man die ditmaal de weinig
benijdenswaardige taak heeft
de hervormingen van Gor
batsjov in de praktijk door te
voeren, is een van de nieuwe
lingen van het Politburo, Ni-
colai Rizjkov. Met zijn 55 jaar
is hij een leeftijdgenoot van de
nieuwe Sovjetleider. De her
vormingen hebben nu niet uit
sluitend een economisch ka
rakter en daarin ligt misschien
wel de sleutel tot het succes.
Terwijl Rizjkov zijn best doet
de economie te moderniseren
en te inspiriren zal de andere
nieuweling in het politburo.
Ygor Ligatsjov, zich bezig hou
den met de sociale en discipli
naire hervormingen van Gor
batsjov. De nieuwe alcohol-
wetten zijn al van kracht en
maatregelen die de bloeiende
zwarte economie moeten te
gengaan, zullen niet lang op
zich laten wachten.
Wanneer het Rizjkov-Ligats-
jov team echter wenst te sla
gen in hun ambitieuze op
dracht zouden ze er goed aan
doen zich het grimmige grapje
te herinneren dat onder de
Russische arbeiders zeer popu
lair is: „Natuurlijk hebben we
een arbeidsovereenkomst in
de arbeidersstaat Zij doen net
of ze ons betalen, en wij doen
net of we werken".
MARTIN WALKER
Copyright the Guardian
