TAFE
Beyers Naudé: „Ik ben
niet vrij om te spreken"
ir
Oproep tot
oecumenisch vredesconcilie
De muziek loopt in de kerk voorop
ACHTERGROND
CeidócSou^cmt
kerk
wereld
Geen uitspraak over economische boycot Zuid-Afrika
Schoonmaakactie EO-jongeren
KIRCHENTAG
BEËINDIGD
>weer
Kff;
MAANDAG 10 JUNI 1985 PAG1
5
Katholiek onderwijs wordt door meer leraren gedragen
„zwak katholiek" karakter toe, Een kwart zei
„ja" op de vraag of de eigen school nog wel
katholiek is. De leden van Bonaventura zijn
betrekkelijk kerkgetrouw: Zo'n veertig pro
cent is „kerks", eenzelfde percentage (41 pro
cent) is „zwak kerks" en zeventien procent is
„niet kerks".
Van de leraren bij het voortgezet onderwijs
die zijn aangesloten bij Bonaventura, de r.-k.
sectie van het Ned. Genootschap van Leraren,
is meer dan de helft bewust docent aan een
katholieke school. Dat blijkt uit een enquete
van Bonaventura. Eerdere peilingen hadden
als uitkomst een lager percentage (42 procent)
leraren dat bewust koos voor katholiek onder
wijs.
Ruim zeventig procent van de ondervraagden
zei tijdens de les voor de eigen geloofsovertui
ging uit te komen. Meestal gebeurt dat indi
rect, door in te spelen op wat zich binnen of
buiten de school voordoet. Een ruime meer
derheid (69 procent) kent de eigen school een
Hoewel 43 procent vindt dat aan het begin
van de schooldag moet worden gebeden, doet
vijtien procent van de ondervraagden dit ie
dere dag. Acht procent bidt „soms" met de
klas. De enquete werd toegezonden aan 990
leraren; 505 stuurden de formulieren ingevuld
retour. Bonaventura heeft ongeveer 500 leden.
Persvrijheid voorwaarde pausbezoek aan Chili
Een bezoek van paus Johannes Paulus II aan Chili is alleen
mogelijk als er voledige pers- en informatievrijheid in het
land is. Dit heeft kardinaal Juan Francisco Fresno Larrain,
aartsbisschop van de hoofdstad Santiago, dit weekeinde
verklaard na zijn terugkeer uit Rome. „Diegenen die de
mensenrechten in dit land hebben ingeperkt, moeten er
zorg voor dragen dat die ook weer volledig worden geres
pecteerd."
Herstel van de persvrijheid in Chili zal de geestelijke voor
bereiding op de pausreis ten goede komen, zo zei hij, de
hele bevolking zal zich goed moeten kunnen informeren.
Daarvoor moeten journalisten in vrijheid kunnen werken.
Als we allemaal aan de
veilige kant blijven,
scheppen we een
wereld van uiterste
onveiligheid
Dag Hammersklöld
„In Zuid-Afrika is het
verboden te pleiten voor
economische sancties.
Daar staat een minimum
straf op van vijf jaar en
de maximum straf is
twaalf jaar. Ook ik ben
niet vrij om te spreken.
Ik geef daarom liever
geen antwoord op vragen
over de noodzaak van
economische maatregelen
tegen Zuid-Afrika zolang
die strafwet nog bestaat".
Dit zei ds Beyers Naudé, se
cretaris van de Zuidafrikaan-
se Raad van Kerken zondaga
vond in een vraaggesprek. Er
is volgens Beyers Naudé „ge
noegzame druk" nodig op
Zuid-Afrika om een eind te
maken aan de apartheid.
„Wat er dan nodig is, daar
kan ieder wel zijn eigen con
clusies over trekken", aldus
de secretaris van de Zuidafri-
kaanse Raad van Kerken.
Hij noemde het „onbillijk"
van Zuidafrikaanse organisa
ties zoals vakbonden onder
deze omstandigheden een ob
jectief antwoord te verwach
ten op de vraag of zij voor
stander zijn van economische
sancties.
In zijn toespraak tot een met
circa 800 mensen gevulde
Janskerk in Utrecht zei Bey
ers zondagavond op de eerste
dag van zijn bezoek aan ons
land dat de kleine verlichtin
gen van de apartheid die de
laatste tijd zijn doorgevoerd
geen oplossingen bieden. „Het
gaat de zwarte mensen erom
dat zij goed onderwijs, een
goede toekomst voor hun kin
deren krijgen, dat zij hun aan
deel in de rijkdom en de ver
antwoordelijkheid in hun
land krijgen", aldus Beyers
Naudé.
Beyers Naudé kwam zondag
in ons land aan voor een be
zoek van vijf dagen, op uitno
diging van de Nederlandse
Raad van Kerken. Zondaga
vond legde hij na een kerk
dienst in de Janskerk op het
Domplein in Utrecht een
krans ter nagedachtenis van
de slachtoffers van de apart
heid. Daarna volgde in de
kerk een bijeenkomst ter ge
legenheid van het 15-jarig be
staan van Kairos, de uit de
Nederlandse kerken voortge
komen werkgroep die het
werk van Beyers Naudé in
Zuid-Afrika steunt.
Beyers Naudé zei dat hij in
Nederland de gevoelens van
„belangrijke zwarte organisa
ties" zal overbrengen ten aan
zien van de wijze waarop de
strijd tegen de apartheid kan
worden gesteund vanuit het
buitenland. Zo zal hij maan
dag met de verbondsraad van
de christelijke vakcentrale
CNV praten.
Wiet geweldloos
Beyers Naudé liet zich kri
tisch uit over die kerken in
ons land die de strijd van de
Zuidafrikaanse bevrijdingsor
ganisatie ANC niet steunen,
omdat deze niet geweldloos is.
„Welk recht hebben kerken
die zeggen dat zij met alleen
geweldloze middelen het on
recht van de apartheid willen
bestrijden. Het ANC heeft 48
jaar lang een geweldloze strijd
gevoerd. Door het geweld van
de apartheid, niet omdat zij
het zelf wilde, is het ANC
daarna tot gewelddadig verzet
gedwongen", aldus Beyers
Naudé. Zonder het ANC is
volgens hem bevrijding van
de apartheid niet mogelijk. Er
is volgens Beyers Naudé op
dit moment in Zuid-Afrika
sprake van een „ernstige na
tionale crisis", die de blanke
bevolking aan zichzelf te wij
ten heeft.
De secretaris van de Zuidafri
kaanse Raad van Kerken
toonde zich verheugd over
het feit dat hij in Nederland
Beyers-Naudè (tweede van links) legde bij het Vrijheidsmonument op het Domplein in Utrecht
een krans ter herdenking van de slachtoffers van apartheid
was, een half jaar nadat zijn
periode van acht jaar „ban
ning" door de Zuidafrikaanse
regering in september 1984
werd opgeheven: „Ik had drie
maanden geleden niet ge
dacht dat ik ooit in mijn leven
nog eens in Nederland zou
komen". Beyers Naudé prees
het werk dat Kairos de afge
lopen vijftien jaar voor de
strijd tegen de apartheid heeft
gedaan. „Ik weet niet of het
nog tijdens mijn leven zal zijn,
maar er zal een moment ko
men dat Kairos kan zeggen:
we kunnen ons Werk afslui
ten. De apartheid is overwon
nen. Het zal lukken, bevrij
ding van alle mensen, zwart,
bruin en blank terwille van
de gerechtigheid", zo betoog
de hij.
Beyers Naudé, zelf afkomstig
uit een van oorsprong uit Ne
derland stammende conserva
tieve familie van Zuidafrika
ners, verwierf zich in de loop
van de jaren vijftig als domi
nee naam als tegenstander
van de apartheid. Voor die
tijd had hij zich meegaander
opgesteld ten opzichte van het
apartheidsrégime in zijn land.
Door contacten met zwarte
geloofsgenoten in Zuid-Afrika
en andere tegenstanders van
de apartheid veranderde hij
in de loop der jaren in een ge
duchte tegenstander van het
apartheidssysteem.
Christelijke homogroepen:
Relatie met kerken beter
De moraal inzake homoseksualiteit zoals paus Johannes Paulus
II die tijdens zijn bezoek aan Nederland heeft verwoord, gaat
volkomen voorbij aan de levenservaring van katholieke homo
seksuele mannen en vrouwen zelf. Zij is daarom in strijd met
de inzichten van het Tweede Vaticaanse Concilie „dat expliciet
verklaart dat we in de huidige morele problemen een ant
woord moeten zoeken in het licht van het evangelie en van de
menselijke ervaring".
Dit verklaarde emeritus-hoogleraar moraaltheologie Louis
Janssens afgelopen weekeinde op het derde congres van het
Europees Forum van Christelijke Homogroepen in Antwerpen.
Het congres te Antwerpen werd bijgewoond door ruim vijftig
afgevaardigden van een twintigtal katholieke, protestantse en
oecumenische homobewegingen uit Europese landen
„Onze relaties met de kerken worden langzamerhand beter",
zo vatte de afgevaardigde van de Franse beweging „David en
Jonathin" de positie van de verschillende groepen ten aanzien
van hun kerkelijke overheden samen.
Besloten werd tot intensievere samenwerking van de velschil
lende groepen. Met het oog daarop wordt de mogelijkheid on
derzocht om een „permanent internationaal secretariaat in
het leven te roepen.
Uit Nederland waren o.a. de volgende groepen vertegenwoor
digd: de Landelijke Werkgroep Geloof en Levensbeschouwing
van het COC, de werkgroep Kerk en Homoseksualiteit van het
COC afdeling Den Haag, het landelijk Verband van Kringen
van Homofiele mensen, de werkgroep Homofilie van het Ka
tholiek Onderwijzersvereniging en de homogroep van de Ka
tholieke Theologische Hogeschool Amsterdam.
Kardinaal pleit voor
getrouwde priesters
Op een internationale conferentie in Brugge over de toekomst
van de plaatselijke (katholieke) kerk heeft de Britse kardinaal
Basil Hume vrijdag gezegd dat het Vaticaan de aanstelling van
getrouwde mannen als priester moet overwegen voor gebieden
waar een tekort aan priesters is. Desondanks verklaarde hij
nog sterk te geloven in de waarde van het celibaat. Gedurende
het recente bezoek van de paus aan de Benelux was al herhaal
delijk aangedrongen om het priesterschap open te stellen voor
getrouwde mannen en vrouwen. Op de conferentie waaraan
ongeveer 80 kerkautoriteiten uit de hele wereld deelnemen,
heeft men ook sterk gepleit voor een grotere rol voor vrouwen.
Beeld van de schoonmaakactie
Ongeveer 200 jongeren van de
Evangelische Omroep zijn za
terdag met bezems en andere
schoonmaakmiddelen actief
geweest in de Amsterdamse
binnenstad. De in witte kledij
gestoken jongeren noemen
hun schoonmaakactie een
dienstbetoon aan de hoofd
stad.
Het optreden van de EO-jon-
geren is probleemloos verlo
pen. De jongeren richten zich
uitsluitend op het reinigings-
werk. De EO-jeugd wilde
aanvankelijk ook de Zeedijk
onder handen nemen, maar
zag daarvan af na felle protes
ten van onder andere de Jun
kiebond, Surinaamse organi
saties, de Coornhert-liga, een
advocatencollectief en prosti
tuees. In verschillende ver
klaringen werd stelling geno
men tegen de wat wordt ge
noemd "religieuze bekerings
drift" van de EO-jongeren.
Op de Dam stond tussen de
EO-jongeren een handjevol
mensen te betogen tegen de
evangelische aanwezigheid in
Amsterdam. „EO-aktie
schijnheilige re-aktie" stond
er op een van de protestbor
den. En: „EO-evangelisten,
rot op". Tot de tegen-dem'on-
strantenbetogers behoorden
leden van de Junkiebond.
Met een avondmaals
dienst in een regenachtig
stadion in Düsseldorf is
zondag de 21e Kirchentag
van de Evangelische
Kerk in Duitsland (EKD)
beëindigd.
Ruim 75.000 personen trot
seerden het gure weer om de
slotmanifestatie bij te wonen.
De Kirchentag, die woensdag
werd geopend, had dit jaar als
thema „De aarde is des He
ren". De volgende vindt over
twee jaar in Frankfurt aan de
Main plaats.
De Düsseldorfer Kirchentag
is de grootste in de 35-jarige
geschiedenis geweest. Dage
lijks hebben ongeveer 135.000
personen deelgenomen. De 75
openingsdiensten werden
woensdag door in totaal
300.000 personen bijgewoond.
Gemiddeld 60.000 personen
namen dagelijks deel aan de
bijbelstudiebijeenkomsten.
De Kirchentag onderstreept
de noodzaak van een oecume
nisch vredesconcilie, zo zei
voorzitter Wolfgang Huber
(hoogleraar theologie te Hei
delberg) in zijn slottoespraak.
Zaterdag had de filosoof en
vredesvorser C. F. von Weiz
sacker hiertoe opgeroepen.
Zo'n concilie moet aandacht
schenken aan de conflicten op
het zuidelijk halfrond en de
nucleaire dreiging op het
noordelijk halfrond. Om zo'n
concilie niet bij voorbaat
overbodig te maken, moeten
zowel conservatieve als radi
cale christenen eraan mee
doen, aldus Von Weizsacker.
Zaterdag had de Westduitse
president Richard von Weiz
sacker ervoor gepleit dat het
begrip „duits" een betekenis
krijgt waarmee zowel Duit
sers als niet-Duitsers „gaarne
en in vrede" willen leven. De
vraag naar de Duitse identi
teit is „de vraag naar onze be
kwaamheid om met andere
volkeren vreedzaam samen te
kunnen leven", aldus de
Westduitse president.
Sprekend over de deling van
Duitsland zei hij dat de kern
van het vraagstuk de vrijheid
is. Eenheid betekent niet in
de eerste plaats een eenheid
binnen één staat, maar een
gemeenschappelijke weg naar
een menswaardiger toekomst.
De huidige politieke blokvor
ming in Europa mag echter
niet de definitieve toekomst
van Europa zijn, aldus Von
Weizsöcker.
Als voorwaarden voor een
toekomstige politiek noemde
hij de verbondenheid van de
Bondsrepubliek met de wes
terse democratie alsmede van
de Westduitsers met de bur
gers in de DDR. In dit kader
pleitte hij ervoor dat in Mid
den-Europa de vredeskrach-
ten versterkt worden.
Geen polarisatie
Opvallend op deze Kirchen
tag was volgens waarnemers
het gebrek aan polarisatie tus
sen vredesactivisten met de
bekende paarse halsdoekjes
om en militairen, die meer
dan voorheen in uniform aan
wezig waren. Konfrontaties,
zoals twee jaar geleden, deden
zich niet voor.
Kirchentagvoorzitter Huber
noemde een bijtijds verbod op
de oncontroleerbare geneti
sche manipulaties even nood
zakelijk als het neen tegen
kernwapens. Zaterdag hadden
ongeveer 10.000 deelnemers
zich geschaard achter een op
roep aan het Westduitse par
lement om genetisch onder
zoek tijdelijk te verbieden. De
ontwikkelingen in de weten
schap zijn zo snel dat de wet
gever de tijd moet hebben
zich daaraan aan te passen, al
dus de theoloog Günter Alt-
ner uit Heidelberg.
Hoewel er ditmaal weer enke
le duizenden rooms-katholie-
ken aan de Kirchentag deel
namen, behoort een oecume
nische Kirchentag nog niet tot
de mogelijkheden, aldus Hu
ber. „Maar het blijft een wen
selijk en hoopgevend perspec
tief," voegde hij eraan toe.
Bondspresident Richard von
Weizsacker had zich in zijn
toespraak tot de Rooms-Ka-
tholieke en de Evangelische
Kerk gewend met een drin
gende oproep de oecumene als
een belangrijke opgave te
zien. „Kirchentag en oecume
ne zijn een en hetzelfde," al
dus de vroegere voorzitter
van de Evangelische Kirchen-
Bisschoppen
Zuidelijk
Afrika oneens
met Boesak
In een oproep voor een „bij
zondere dag van rouw en
gebed" op 16 juni hebben de
r.-k. bisschoppen van Zuide
lijk Afrika zich indirect ge
distantieerd van de oproep
van ds. Allan Boesak te bid
den voor „de val van de re
gering". De bisschoppen zeg
gen in een verklaring, dat
„wij door voor de doden en
hun familieleden te bidden
ook met meer hoop dan tot
nu toe smeken om de snelle
afschaffing van de apart
heid". De bisschoppen koes
teren meer hoop omdat de
oppositie tegen de apartheid
zowèl in Zuid-Afrika als
daarbuiten nog nooit zo
groot is geweest.
Zij zijn „bijzonder wanho
pig" over het geweld dat
„enkele onderdrukten tegen
hun gelijken gebruiken we
gens hun zogenaamde colla
boratie met de politie en de
regering".
Overzicht van de volle Oude Kerk in Delft
Alle volken zullen God er
kennen en Sion als hun moe
derstad. Die voorzegging van
psalm 87 vormde de gezongen
inzet van de elfde Liedboek
dag, zaterdag gehouden in de
Oude Kerk van Delft. Meer
dan elfhonderd mensen, af
komstig uit alle delen van ons
land, beleefden eigenlijk al
een beetje de werkelijkheid
van dat bijbelse visioen: Voor
het eerst kwamen protestan
ten en rooms-katholieken tij
dens de Liedboek-dag bijel-
kaar om te zingen. De veel
stemmigheid van de kerkelij
ke verscheidenheid was zater
dag verstomd. In het lied
werd een stukje van de ko
mende werkelijkheid ervaren
die óók in psalm 87 wordt be
zongen: „Zij zullen saam, de
groten en de kleinen, dansend
de harpen en symbalen slaan,
en onder fluitspel in het ron
de gaan, zingend: „In u zijn al
onze fonteinen".
De Liedboek-dag, een initia
tief ontstaan bij de introductie
van het Liedboek voor de
Kerken door de hervormde
Commissie voor de Kerkmu
ziek, was deze keer oecume
nisch van opzet ter gelegen
heid van de verschijning van
de katholieke „Gezangen voor
Liturgie". Behalve de her
vormde commissie had de ka
tholieke St. Gregoriusvereni-
ging de dag mee voorbereid.
Ook in de uitvoering bleek
die samenwerking. De liede
ren die werden ingestudeerd
en gezongen, waren afkomstig
uit de genoemde bundels. De
protestantse inbreng, bijvoor
beeld met de psalmen uit het
Liedboek, werd geleid door
protestantse kerkmusici als
Reinoud G. Egberts, de katho
lieke, bijvoorbeeld met de on
berijmde psalmen, door Ri
chard Bot. Ook het orgelspel
was oecumenisch: Kees van
Eersel begeleidde de liederen
uit het Liedboek en Jacco van
Leeuwen die uit de nieuwe
katholieke bundel.
De opzet van een Liedboek
dag is onder andere kennis
nemen van onbekende liede
ren, maar ook het goed leren
zingen van bekende. Er is al
tijd de „belering". Bijvoor
beeld over de tactus van een
lied. Om te voorkomen dat er
op ongewenste plaatsen rus
ten worden genomen. De
Liedboekdag-gangers steken
iets op over de melodische lijn
van een lied of over de sa
menwerking van dichter en
componist bij het verwoorden
en tot klinken brengen van
wat de bedoeling is. Zoals bij
het „Lied voor bijna ieder
een". Tekst en melodie (Huub
Oosterhuis en Bernard Huij-
bers) versterken in dit doop-
lied elkaar: Een kind krijgt
zijn naam - zijn bestemming
en toekomst - bij de doop; in
de melodie klinkt de interval
Gemeenschap
Een Liedboekdag zet mensen
op hun plaats in de geschiede
nis: Verbonden met hen in al
die geslachten die in hun tijd
óók psalm 87 zongen, en in de
wetenschap dat het lied niet
verstomt ook als onze stem
gebroken is. Met de liederen
van Huub Oosterhuis worden
de verhalen en woorden van
toen naar het nu gehaald, Je-
saja of Johannes in de taal
van onze tijd.
Een Liedboek-dag is een ge
meenschapsdag, ook heel con
creet. Samen zingen brengt
mensen bijelkaar. Er is de ge
meenschappelijke vreugde en
interesse. Want ook dat is een
belangrijk aspect: Meer willen
weten hoe je in de eredienst
gebruik kunt maken van wat
voorhanden is op muzikaal en
liturgisch gebied. Te worden
gestimuleerd in een betere
verzorging van dat deel van
de eredienst. Of om te erva
ren hoe een „koor" van ruim
elfhonderd mensen vierstem
mig zingt. En hoe functioneel
een koraalvoorspel van J. S.
Bach kan zijn in de dienst.
Er was ook de gemeenschap
in de ervaring hoe waardevol
het is als „Rome en Reforma
tie" elkaar toezingen. Katho
lieken konden van de protes
tantse psalm-traditie leren
met psalm 87 die door zo'n
majesteitelijke melodie wordt
gedragen. Protestanten kon
den leren van de oude grego
riaanse traditie: psalm 103 uit
de nieuwe katholieke bundel,
met antifoon en refrein.
De beide tradities zoals die in
Delft klonken, zijn gemeen
schappelijk rijk. Dat bleek uit
de gezongen liederen, rond de
viering van avondmaal en
doop ('t was gisteren Sacra
mentszondag in de katholieke
kerk).
Protestanten en katholieken;
in de muzïek kunnen ze sa
men stemmen over de sacra
menten. De muziek loopt in
de kerk voorop.
LÜTSEN KOOISTRA
bre:
Koel en onbesten
DE BILT (KNMI) Er
de eerste dagen nog geenee :u0
de aan het onbestendig
koele weer. De komende a
trekt een zwak hogedr
bied met opklaringen ove
veer 8 graden. |j|t
Morgen neemt de bewolP^"^
weer toe bij de nadering ;jerz(
een volgend regengebied 1 rva
regengebied bereikt in de |Lan
dag het westen van het
en breidt zich vervolgens E
het hele land uit. Het hanj1 jjca
men met een depressie d
de buurt van Ijsland konf"
naar de Noordzee trektj TYp
middagtempera tuur ve*-,-L
morgen ongeveer 15 grd
dat is 5 graden te koud vol
tijd van het jaar.
Bij de nadering van de a
noemde depressie draai
wind van noordwest
zuidwest. Op het land i_
wind meest matig, kracl
aan de kust en op het IJ
meer zal de wind af en
krachtig zijn, kracht 6.
Het ziet er naar uit da
woensdag en donderdag
volop buien vallen.
kan het weer langzaam
verbeteren, maar het
koel.
?est
Weersvooruitzichten vo<
verse Europese landen,
voor woensdag en donder ggp
Zuid-Noorwegen, zuid-i EN 1
den en Denemarken: peri(öidin
met buien. Middagtemj «legg
tuur 15 tot 18 graden.
Schotland, Ierland en ir
d-Engeland: buien, later
meer zon. Middagtemperata
11 tot 15 graden. )rth
Zuid-Engeland, Ben afw
Duitsland en noord-Franl jkte
wisselend bewolkt en bmnei
Middagtemperatuur vj
graden in het noorden
graden in het zuiden.
Zuid-Frankrijk en Alp< v
bied: enkele regen- en
weersbuien. Middagtem]
tuur tussen 20 en 25
Spanje en Portugal: peri
met zon en donderdag n
lijk een onweersbui. Mit
temperatuur van 25 gi
aan de kust tot 32 grade
het binnenland.
Italië: zonnig, maar in ictie]
noorden kans op onweer:
middag en avond. Middi
peratuur van 23 graden
noorden tot 30 graden i
zuiden.
'Ta
:ajEN
)efe
J 'ert
Joegoslavische kust: z$bv\e
maar donderdag toenen
onweersneiging. Middaf
peratuur rond 25 graden.!
Runderrolletjes
gegratineerde
spitskool en
aardappelen
flip
De benodigheden
twee personen zijn: 2
derrolletjes, 30 g maif~
ne;
500 g spitskool, 2 dl i
1 bouillonblokje, kt
zout, selderij, 50 g gen
kaas;
J/i tot 1 kg aardappelè
2,5 dl gele vla (2, 5 dl ne n
12 g custard, 15 g suijhee
100 g aardbeien, baste^ndi
ker naar smaak, 2,5 dijwoi
hurt, 1 lepels honing, k op
is
Bak de runderrolletjeb m
een zeer matig vuur in If aa
tig minuten bruin en I v<
Keer het vlees geregem^
dat het gelijkmatig I!"'
wordt. Haal eerst de n#d£
uit de pan en maak dq—
jus met weinig water all
Haal zo nodig een lelijk^
van de kool en spoel
kool af. Snijd de kool H
lengte een keer door emM
volgens in reepjes. V/i
groente dan alleen no£
keer als er nog vuil ii
Breng het water mei
bouillonblokje aan de Ï11
leg er de kool in en stn Mr
kerrie over. Reken bre
kooktijd van tien min Ga
Maak de spitskool op sjpie
af met zout en kern de
schep er veel fijngekWÏÏ
selderij door. br'
Vet de rand van een t
schaal in, leg er de gn~~~
met het overgebleven l R
nat in en strooi er de ge
te kaas over. Laat de
onder een hete grill sm
De schotel kan ook ir
hete oven gezet wc I
kook de kool dan wat ki I
want het duurt wat I
voor de kaas gesmolten
Verdeel de vla over
glazen, leg er eerst si
aardbei gemengd met
terdsuiker op en dan de
hurt. Leg daarop de hc
Garneer met een achi
houden aardbei.
JEl L