CDA'er Frinking blij
met houding Stemerdink
Niet Lubbers schuift op, maar PvdA zelf
„GROTE WINST VOOR ONS BUITENLANDS BELEID"
EEN KAT IN NOOD, OM VIJF VOOR TWAALF...
Politiek
Partij
Parlement
V-raad roept op
tot beëindiging
geweld in Libanon
BRETAGNE
ƒ695.-
'SIJTHOFKPERS
BINNENLAND
£eidóc6ou*a/nt
ZATERDAG 1 JUNI 1985 PAGINA 4
DEN HAAG „Elke be-
reidwilligheid van de
PvdA tot het nuanceren
van het eigen kernwa
penstandpunt vind ik een
grote winst voor de bui
tenlandse politiek van dit
land. Ik proef dat in de
uitspraken van Stemer
dink. Ik denk dat hij een
poging doet de discussie
van zijn partij met het ka
binet en met ons te ope
nen. Heel verstandig".
Ton Frinking, eerste woord
voerder van de CDA-Twee-
de-Kamerfractie als het gaat
om atoombewapening, zegt
dit in reactie op de uitspra
ken van zijn PvdA-collega
Stemerdink in een inter-
view met deze krant. De 54-
jarige luitenant-kolonel,
voormalig commandant van
een pantserinfanteriebatal-
jon, is dus blij. Maar zijn
vreugde wordt wel wat ge
temperd, doordat hij ook een
landmijn ontdekt heeft on
der het gras van Stemer-
dinks voorstellen.
Frinking: „Hij vraagt van
ons dat wij het 1-junibesluit
inleveren. Nou dat kan-ie
vergeten. Welke gezonde
Nederlandse kiezer zou dan
nog vertrouwen stellen in
het CDA? Een dialoog met
de PvdA mag niet ten koste
gaan van de geloofwaardig
heid van het CDA. Wij zul
len onze koers niet inleve
ren om het voor de PvdA
mogelijk te maken „neen" te
blijven zeggen tegen de
kruisraketten. Als de PvdA
een echte discussie wil, zal
zij dat echt moeten waarma
ken. Ze zal zich dan inder
daad niet moeten blindsta
ren op die 48 raketten".
De uitdaging van Stemer
dink aan Lubbbers om tegen
1 november met een totaal-
visie te komen op het Ne
derlandse defensiebeleid,
heeft Frinking enigszins
verbaasd. „Wie zegt dat dat
niet gebeurt? Dat is van
meet af aan de bedoeling ge
weest. Op 1 november moe
ten wij zowel over de plaat
sing van kruisraketten als
over de andere zes kernta
ken een besluit nemen. Ste
merdink voegt daar het SDI
(Star Wars) aan toe. Ja, ook
dat is helemaal niet uitgeslo
ten. Er is helemaal niets wat
zich daartegen verzet. Er
zijn voortdurend uitspraken
geweest over deze zaken. De
PvdA kan niet klagen dat ze
daarop niet heeft kunnen
reageren. Maar tot dusver
heeft zij altijd maar op één
manier gereageerd, namelijk
door „neen" te zeggen".
Stemerdink suggereert dat
Lubbers zelf eigenlijk ook
wel van het 1-junibesluit ai
zou willen. Hij zou niet meer
op de lijn zitten van minis
ter Van den Broek.
Frinking: „Dat gaat uit van
de vooronderstelling dat er
twee verschillende lijnen
zouden zijn. Naar mijn me
ning mag men voor zeker
aannemen dat de minister
president het besluit van 1
juni bloedserieus neemt. En
ook mag men ervan uitgaan
dat hij niet erg blij was met
de houding daartegenover
van de PvdA. Die brief van
Stemerdink aan het Ameri
kaanse Congres, waarin hij
zegt dat een regering met de
PvdA erin de raketten be
slist niet zal plaatsen, heeft
het Nederlandse standpunt
ondergraven, zeker in Mos
kou. Lubbers was ook bloed
serieus toen hij in de Twee
de Kamer sprak over het
cynisme van de PvdA en
het ongeloof van die partij
in enige vorm van beïnvloe
ding van de internationale
politiek door Nederland. Op
een dergelijke beïnvloeding
hebben de politieke partijen,
ook de PvdA, nu juist jaren
lang aangedrongen".
Stemerdink zegt dat het 1-
junibesluit niet uitvoerbaar
is, omdat niet met zekerheid
zal kunnen worden vastge
steld of er in de Sovjet-Unie
meer dan 378 SS-20's staan
„Wat betreft die aantallen
maak ik me geen zorgen. Ik
zeg met een honderd pro
cent gerust geweten: Lub
bers zal die hele telling en
die hele afweging zeer ern
stig nemen. Hij zal zich er
niet met een goedkoop ver
haal van afmaken. Hij zal
niet één of ander door de
Amerikanen aangereikt ge
tal nemen en dan zeggen: zie
je wel, zo is het. Hij zal de
Amerikanen werkelijk pres
sen te bewijzen wat ze zeg
gen. Heus, Lubbers, die in
deze zaak de eerst aangewe
zen figuur is, zal zich niet
met een kluitje in het riet
laten sturen. En zelfs al zou
hij de neiging daartoe heb
ben, wat ik dus niet geloof,
dan is er de CDA-fractie
nog, al is onze positie na
tuurlijk minder dan die van
de premier. Wij zouden niet
lijdelijk toezien".
„Ach, Rogers..."
Het is bekend dat het CDA,
evenals de PvdA, een aantal
van de huidige kerntaken
wil afschaffen, met name de
nucleaire 8-inch-kanonnen.
NA VO-opperbevelhebber
Rogers wil daar niet van
weten.
„Ach, Rogers deed ook al
dergelijke uitspraken, voor
dat de NAVO in Montebello
(Canada) besloot 1400 kern
koppen uit Europa weg te
halen. Dat kon niet, zei hij
toen. Natuurlijk moet tegen
over een politieke afweging
altijd een militaire afweging
staan, maar de mening van
de politiek dient altijd door
slaggevend te zijn".
Uw eigen minister De Rui
ter van Defensie heeft ook
gezegd: als het niet kan (het
afschaffen nucleaire kanon
nen), dan kan het niet.
„Iets kén pas niet, als het
Nederlandse parlement iets
niet wil. Over de nucleaire
artillerie zijn wij al heel
lang in discussie met de re
gering en in het algemeen
houden wij er niet van lij
nen te wijzigen, als daar
geen grondige redenen voor
zijn. Maar de discussie met
dit kabinet over de andere
kerntaken moet nog komen
en daar ga ik nu niet op
vooruitlopen".
Waarom moeten die nucle
aire kanonnen per se wor
den afgeschaft?
„Dat heeft te maken met
onze wens nucleaire wapens
uitsluitend te zien als af
schrikwekkend en daardoor
dus oorlogvoorkomend. Wij
achten ze niet geschikt als
gevechtsveldwapens. Dat
die functie er in de loop der
jaren toch is ingeslopen,
kwam door gebrek aan geld.
Dit soort wapens is goed
koop als je ze vergelijkt met
conventionele bewapening.
Maar aan dat soort nucleari-
sering moet een eind ko
men. Dat hebben wij in ons
CDA-programma staan en
in het regeerakkoord. Dat
staat er allemaal keurig".
De VVD wil de nucleaire
artillerie houden, ook al
worden er kruisraketten ge
plaatst. Zij wil de besluiten
daarover als het ware ont
koppelen.
„Er is in feite nooit een kop
peling geweest, ook in onze
ogen niet. Maar wij zijn nu
eenmaal geplaatst tegenover
de politieke werkelijkheid
dat er op 1 november over
beide zaken moet worden
geoordeeld. Dat is een on
derdeel van het 1-junicom-
promis. Lubbers heeft dat
herhaaldelijk bevestigd. Als
de VVD de kruisraketten en
de nucleaire artillerie nu
toch los van elkaar wil zien,
is dat irreëel. Op 1 novem
ber staan wij voor een paar
keiharde beslissingen, die
overigens wat betreft hun
criteria tamelijk goed zijn
vastgelegd".
Opzegtermijn
Met andere woorden: als be
wezen wordt dat er meer
dan 378 SS-20's in de Sovjet-
Unie staan, wordt er een
verdrag met de VS gesloten
over plaatsing in ons land. Is
dat verdrag dan opzegbaar
door een volgend kabinet
met de PvdA erin?
„In het verdrag moeten ui
teraard voorwaarden staan,
waaronder het beëindigd
kan worden. Er moet dus
een opzegtermijn in zitten.
Vijftien jaar, zoals hier en
daar gezegd wordt, lijkt me
wat erg lang. Het moet in
wederzijds overleg te allen
tijde opzegbaar zijn en voor
eenzijdige opzegging moet
de termijn zo lang zijn, dat
het verdrag op z'n minst één
kabinetsperiode kan overle
ven".
U pleit dus niet voor een
verdrag, dat door de PvdA
weer opgezegd kan worden?
„Dat is werkelijk iets wat
vierkant tegen mijn rechts
gevoel en mijn besef voor
buitenlandse politiek in
druist. Als de PvdA op zijn
absolute „neen" blijft staan,
zie ik niet in hoe wij, als we
een overeenkomst met de
VS hebben móéten sluiten,
nog een formule zouden
kunnen vinden, die samen
werking met de socialisten
mogelijk maakt".
RIK IN 'T HOUT
DEN HAAG In theorie
duurt het nog vijf maan
den eer premier Lubbers
in de Tweede Kamer
komt melden of de inwo
ners van Woensdrecht
Amerikaanse buren krij
gen. Maar trekt men van
die periode de zomerva
kantie en de voorberei
ding van het kabinetsbe
sluit af, dan is er heel wei
nig tijd meer om een be
slissing te nemen over de
stationering van 48 Toma
hawks in West-Brabant.
Ook bij de PvdA heeft
men zich dat gerealiseerd,
zo bleek deze week uit het
vraaggesprek van deze
krant met het Tweede-
Kamerlid Bram Stemer
dink.
Onder bepaalde voorwaarden
is de PvdA bereid over een
principebesluit tot plaatsing te
praten! Over de aard van die
voorwaarden vertelde Stemer
dink, die in zijn partij als kan
didaat-minister van defensie
wordt beschouwd, dat het ka
binet straks geen geïsoleerd
raketbesluit maar een totaal
plan voor de defensie op tafel
moet leggen. Op die manier
zouden de kruisraketten zijns
inziens eindelijk op een pas
sende wijze bezien worden,
namelijk als een onderdeel
van het Nederlandse buiten
lands- en defensiebeleid. En
dat zou het voor de PvdA mo
gelijk maken daar haar eigen
visie tegenover te stellen,
waarna er wellicht een com
promis gesloten kan worden,
aldus Stemerdink.
Een compromis van het kabi
net met de oppositie en nog
wel op dit heikele punt?!
CDA-woordvoerder Ton Frin
king gelooft er geen woord
van. Hij wijst er vandaag in
bovenstaand interview op
dat het kabinet zelf al uitdruk
kelijk heeft toegezegd met een
soort totaalplan te komen. Er
wordt immers straks ook een
besluit genomen over de ande
re zes kerntaken van de Ne
derlandse krijgsmacht. Vol
gens Frinking is het enige ver
schil met het kabinet dat Ste
merdink ook nog een besluit
over het Star-Warsplan van
president Reagan wil zien. „En
misschien gebeurt ook dét nog
wel".
Frinking heeft in het plotse
linge genuanceerde denken
van Stemerdink dan ook
slechts één echte bedoeling
ontdekt: hij probeert nu weer
op déze manier het kabinet af
te brengen van uitvoering van
het 1-junibesluit. „Dat kan-ie
natuurlijk vergeten", aldus
Frinking. Wie zich nog herin
nert hoe oneindig veel moeite
Lubbers precies een jaar gele
den heeft gehad voor het ra-
kettenprobleem een oplossing
te vinden, die aanvaardbaar
was voor zowel „links" als
„rechts" in de coalitie, zal het
de CDA-defensiewoordvoer-
der nazeggen. Bovendien is
het zo goed als zeker dat
VVD-leider Nijpels de gerings
te afwijking naar links van
Lubbers onmiddellijk zal aan-
frijpen om het kabinet op te
lazen, teneinde op die manier
een veel groter deel van het
rechtse electoraat naar de
VVD (terug) te krijgen. Dus
als er één ding vaststaat, dan is
het dat Lubbers het 1-junibe
sluit, om met Frinking te spre
ken, „bloedserieus neemt".
Heel verstandig
Toch toont dezelfde Frinking
ook veel waardering voor de
uitspraken van Stemerdink.
SUSKE EN WISKE HET DREIGENDE DINGES
mm. inoe winm nommon temio miiin
mï En won dep HERinnERmn Mn hei mmrn ckehmid.
„Heel verstandig", noemt hij
het dat de PvdA nu „een dis
cussie wil openen" met CDA
en VVD. Ziet hij dan toch een
mogelijkheid voor een verge
lijk met de oppositie inzake de
kruisraketten? Neen, hij vindt
de woorden van Stemerdink
van groot belang voor het
„buitenlands beleid van dit
land". Daarmee raakt Frin
king de kern van de zaak en
geeft hij tevens zijn PvdA-col
lega op zeer geraffineerde wij
ze nog een klein trapje na.
Hij vestigt immers op deze ma
nier de aandacht op het ver
schil tussen de Stemerdink
van nu en de Stemerdink van
nog maar heel kort geleden.
Die laatste was degene, die een
brief schreef aan het Ameri
kaanse Congres waarin stond
dat het volgende kabinet, met
„uiteraard" de PvdA erin, een
plaatsingsbesluit niet zou uit
voeren, verdrag of geen ver
drag. Het was ook die Stemer
dink, die na een reis door de
Verenigde Staten van de da
ken schreeuwde dat het aantal
SS-20's niet met exactheid kan
worden vastgesteld en dat het
1-junibesluit daarom niet uit
voerbaar is.
Furieus was men in het CDA,
Lubbers voorop, over deze uit
spraken, met name omdat ze
onsportief zouden zijn. Jaren
lang heeft de PvdA gezegd dat
Nederland invloed zou moeten
proberen te krijgen op de be
wapeningswedloop, aldus
Frinking, en op het moment
dat dit lijkt te gelukken, doet
de PvdA haar uiterste best de
boel te versjteren. De CDA'er
doelde daarmee op de waar
schijnlijkheid dat het Kremlin
nu weinig neiging meer zou
hebben zijn buiginkje in de
richting van het Binnenhof
(bevriezing van het aantal SS-
20's tot 1 november) te voltooi
en. Want waarom zou Gor-
batsjov nog rekening houden
met ene „Loebers", als die
toch al met één been in zijn
politieke graf ligt?
Indruk wegnemen
De uitspraak van Stemerdink
nu, dat ook de grootste partij
van Nederland een (principe-
)besluit tot plaatsing onder
voorwaarden wil aanvaarden,
zou die verkeerde indruk in
Moskou kunnen wegnemen,
meent Frinking. Te meer om
dat de PvdA'er ook met geen
woord meer repte van het niet
uitvoeren van een Neder
lands-Amerikaans verdrag.
Integendeel, als er zo'n ver
drag komt en het niet eenzij
dig opzegbaar is, ziet ook Ste
merdink geen mogelijkheid
meer voor een PvdA-CDA-ka-
binet, zegt hij nu. In Neder
landse verhoudingen staat dit
ongeveer gelijk aan: dan blijft
de PvdA in de oppositie en
zetten CDA en VVD hun sa
menwerking voort. En ver
taald in het Russisch betekent
dit: het is niet voldoende het
aantal SS-20's alleen maar te
bevriezen, het aantal moet ook
omlaag, naar tenminste 378.
Zo gaat het er heel langzaam
naar uitzien dat ook de socia
listen beseffen dat zij nog
maar één kans hebben op te
rugkeer achter de regeringsta
fel: bijdragen aan de geloof
waardigheid van Lubbers in
Moskou. Als we Stemerdinks
woorden goed lezen, dan is de
PvdA-fractie daartoe bereid,
al zal ze dat nooit met zoveel
woorden toegeven. Helemaal
verwonderlijk is dat niet, want
de soepelheid van politici die
bewindspersoon denken te
kunnen worden, is bijna
pjreekwoordelijk. Ook bij de
En Max van den Berg dan?,
zullen sommigen roepen. Zal
die niet de wraak der goden
blijven afsmeken over het bui
tenlands beleid van de pre
mier? Men leze Stemerdink er
op na. Sprekend over het feit
dat vele modale PvdA'ers zich
op de kruisraketten blind sta
ren, zegt deze: „Iedereen bij
ons die zich bezighoudt met
vrede en veiligheid, heeft daar
ontzettend de ziekte over in.
Ook Max van den Berg". Een
kat in nood maakt vreemde
sprongen, zeker als de klok in
eens op vijf voor twaalf blijkt
te staan. Anders gezegd: het is
niet Lubbers, die aan het
schuiven is, zoals Stemerdink
zegt, maar de PvdA zelf.
RIK IN T HOUT
NEW YORK De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties
heeft afgelopen nacht opgeroepen tot beëindiging van het tegen
burgers gepleegde geweld in Libanon. In het bijzonder het ge
weld in en rond de Palestijnse vluchtelingenkampen waar als
gevolg van voortdurende gevechten honderden mensen zijn om
gekomen. De uit vijftien landen bestaande raad aanvaardde
unaniem een ontwerpresolutie die de afgelopen twee dagen ach
ter de schermen was uitgewerkt. De raad vraagt alle betrokken
partijen de nodige maatregelen te nemen om het lijden te ver
zachten dat wordt veroorzaakt door het geweld, in het bijzonder
door mogelijk te maken dat de hulporganisaties van de VN en
het internationale Rode Kruis hun werk kunnen doen.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 20.00 uur, zaterdags
tussen 14.00 en 16.00 uur, telefoonnr. 070-190888 en uw krant
wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
Tai-Chi-groep
wint geding om
rectificatie
AMSTERDAM De recht-
bank in Den Haag heeft giste
ren de staat en de gemeente
Amsterdam veroordeeld tot
rectificatie van een persbe
richt van de hoofdstedelijke
politie van oktober 1983 over
de Tai-Chi-groep. De recht
bank is van mening dat die in
stanties onrechtmatig hebben
gehandeld jegens de leden van
die groep door de beschuldi
ging van verwaarlozing van
hun kinderen niet in te trek
ken toen bleek dat daarvan
geen sprake was. Dit heeft de
advocaat van de Tai-Chi-
-groep, H.F. Doeleman, mee
gedeeld.
De Amsterdamse politie deed
op 7 oktober 1983 een inval in
een school waar de Tai-Chi-
-groep een muziekuitvoering
gaf. Twintig kinderen in de
leeftijd van 0 tot 2 jaar werden
meegenomen naar het politie-
burau omdat de officier van
justitie van mening was dat
die kinderen wegens ernstige
verwaarlozing aan het ouder
lijk gezag onttrokken moesten
worden. Ook de ouders wer
den meegenomen en enkele
uren opgesloten. Op het bu
reau gaven politie en de offi
cier van justitie een persconfe
rentie waarbij een persbericht
werd verspreid dat was opge
steld door het bureau voorlich
ting van de Amsterdamse poli
tie. Daarin 'werd, achteraf ten
onrechte, melding gemaakt
van ernstige verwaarlozing
van de kinderen.
Nijpels:
commerciële tv
heet hangijzer
bij formatie
MIDDELBURG De VVD
komt komend najaar met een
nota inzake invoering van een
commercieel televisienet die
bij de formatiebesprekingen
volgend jaar wat de liberalen
betreft een van de hete hangij
zers zal zijn. VVD-leider Nij
pels nam dit voorschotje op de
kabinetsformatie gisteravond
tijdens een partijbijeenkomst
in Middelburg.
Volgens de VVD-fractievoor-
zitter valt er aan een commer
cieel net in ons land niet te
ontkomen, maar acht de VVD
zich voor de rest van de huidi
ge kabinetsperiode gebonden
aan het huidige regeerakkoord
met het CDA, dat invoering
van een dergelijk net in de
medianota onmogelijk maakt.
Wetsvoorstel
strafbepalingen
in bijstandswet
DEN HAAG In de Algeme
ne Bijstandswet zullen strafbe
palingen worden opgenomen.
Daarmee kan tegen uitke
ringsgerechtigden die opzette
lijk onjuiste gegevens ver
strekken dan wel gegevens
achterhouden om een uitke
ring te verkrijgen of te hou
den, worden opgetreden. Dat
staat in een wetsvoorstel van
staatssecretaris De Graaf van
sociale zaken waarmee de mi
nisterraad gisteren akkoord is
gegaan. In de andere sociale
zekerheidswetten zijn wel al
strafbepalingen opgenomen.
De aanpassing van de bij
standswet op dit punt gebeurt
in het kader van de bestrijding
van fraude en misbruik.
8 dagen met uw krant naar
Vertrek zondag 30 juni a.s.
Voor de liefhebbers van BRETAGNE, het
prachtige schiereiland tussen het Kanaal en de
Golf van Biskaje, hebben we wederom een
prachtige 8-daagse luxe tourlngcarreis
georganiseerd. Met aan de noordzijde steile
rotskusten en aan de zuidzijde prachtige
stranden en de vele kastelen, kerkjes en
landhuizen in het binnenland vormt Bretagne een
aantrekkelijk geschakeeerd en bezienswaardig
reisdoel. Het programma ziet er in het kort als
volgt uit:
Zondag - vertrek uit Den Haag/Rotterdam via
Lille naar Arras voor lunchpauze. Daarna via
Doullens en Neufchatel naar de mooie stad
ROUEN voor overnachting.
Maandag - dwars door Normandië via Caen en
Avranches naar de Mont St. Michel. Vervolgens
arriveren we in Bretagne en gaan via Dol, Dinan,
Ploërmel en Vannes naar onze standplaats ST.
ANNE d'AURAY. Hier logeren we 5 nachten in
het even buiten het centrum gelegen Hotel
Myriam. Het hotel heeft een lift en alle kamers
zijn voorzien van douche en toilet.
a IS 2!
l!i -
«HTS
Donderdag - dagtocht naar QUIBERON en een
boottocht over de GOLF van MORBIHAN.
Vrijdag - dagtocht naar VANNES en JOSSELIN.
Zaterdag gaan we terug via Rennes en Laval
naar Le Mans en reizen door naar CHARTRES.
De overnachting is in PARIJS.
Zondagmorgen kijken we eerst nog even in Parijs
rond, alvorens de terugreis te aanvaarden.
Na de theepauze in de omgeving van Gent en
een afscheidsdiner in Nederland zijn we rond
22.00 uur weer terug in Rotterdam/Den Haag.
De reis wordt gemaakt met deskundige
Nederlandse reisleiding en kost op basis van
een tweepersoonskamer met douche en toilet en
halfpension 695.- per persoon. Er zijn een
drietal 1-persoonskamers beschikbaar met een
toeslag van 100.-
Behalve de reisleiding zijn in de reissom
bovendien begrepen de lunch op de 3e dag te
St. Anne d'Auray, de kosten van de boottocht op
de Golf van Morbihan, het entree voor Kasteel
Josselin en het afscheidsdiner in Nederland.
Gecombineerde reisverzekering 20.- per
persoon 5.- poliskosten.
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch ondet nummer 070-190882
of persoonlijk in onze vestiging
aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te
Den Haag
(maandag t/m vrijdag van 9-16 uur).
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEL 070-190882
