weekpuzzel door dr. Pluizer
AmKsts
postzegels
sterrenhemel
Ceidae Sou/tont
oplossing vorige puzzel
NR. 21 CRYPTOGRAM
fc-ew
n Vi "m
Zagreb-Rijeka
4 a 4
ejb
!S
iUi
mm
br
ZATERDAG 1JUNI l
De prijswinnaars van puzzel nr. 20 zijn:
Janneke v. Buuren, Zoeterwoudseweg 13, 2321 GM Leiden
M. Kooter, Dorpsstraat 185, 2391 CB Hazerswoude (Dorp)
HORIZONTAAL:
1. Hoogtepunt bij hutspot? (8).
9. Berekening van kosten betreffende het
overladen van het ene schip in het ande
re? (8)
10. Reinigingsmiddel om iemand van kant te
maken? (4).
11. Toestand die zich niet buiten voordoet?
(7).
12. Plezier dat Ria niet in Nigeria vindt? (4).
13. Leven er hier geen mensen, dat er zo'n
lawaai is? (6).
14. Kamertje waar Trees en Nol zich thuis
voelen? (8).
15. Als een diva laten schieten? (7).
16. Net kapot om het op maat te maken (7).
20. Vrouw die het benauwd krijgt als haar
naaimachine kapot is? (8).
22. In Overijssel wijzigt men de wetten (6).
23. Dit is volkomen gaaf (4).
25. Betrekking hebbend op het object van de
volken die u uit schuiten haalt? (7).
26. Hoofd-onderzoek? (4).
27. Zo'n gedachte raakt men niet vlug kwijt
(8).
28. Variant van de broekrok? (8).
VERTICAAL:
2. Toespraak van een docent? (8).
3. Verkoopplaats met veel rompslomp? (12).
4. Dogma van slechte mensen? (8).
5. Eén van de vier om een rund op te lich
ten? (7).
6. Dat levert door elkaar geen tijdwinst op
(6).
7. Natuurstof die men in Mongolië aantreft
(4).
8. Wacht eens even, krijgen de kijkers op
slag? (8).
12. Jurist die aan het lijntje wordt gehouden?
(12).
15. Voor de zieken is er brandstof in de wo
ning (8).
17. Wordt gegeten als ik in de Amsterdamse
dierentuin de waarheid niet spreek! (8).
18. Verder kunnen we niet gaan met deze
omschrijving! (8).
19. Stoker die vroeger vijandelijke schepen
in vlammen deed opgaan? (7).
21. U hebt het mis als u denkt dat zij geblind
doekt niet juist kan wegen (6).
24. Zelfs een gouden zadel maakt dit dier
niet tot paard (4).
Oplossingen onder vermelding van puzzel nr. 21 moeten ui
terlijk woensdagmiddag in bezit zijn van de:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Naam. adres en postcode s.v.p. in blokletters vermelden.
NE
Ladderwedstrijd (10)
Harry de Waard draagt aan de
tiende ronde van de ladder-
wedstraijd een bijzonder pro
bleem bij, namelijk één waar
voor alle schijven op het bord
moeten. Mede vanwege de
moeilijkheidsgraad van dit
vraagstuk is de inzendtermijn
iets ruimer dan gebruikelijk.
De oplossingen moeten uiter
lijk woensdag 3 juli in het be
zit zijn van B.J. Nuys, Olean
der 12. 2761 NW Naaldwijk.
Na acht ronden wordt de lad
der aangevoerd door de heer
W.Los uit Smilde. Hij levert
daarmee een bijzondere pres
tatie, omdat hij al voor de
tweede keer de top bereikt. In
een aantal kranten loopt deze
wedstrijd nu al acht jaar. Los
heeft deze prestatie vooral
kunnen bereiken door trouw
inzenden en het vinden van
vele, bijna alle, bijoplossingen,
waarvoor, zoals bekend, een
punt extra wordt toegekend.
De rondeprijs is naar hem on
derweg.
De top-25 van de ladder ziet er
na de achtste ronde als volgt
uit: 1. W.Los, Smilde, 315. 2.
Pruijs, Emmeloord, 311. 3. Dui-
vesteijn. Poeldijk. 308,5. 4.
Prins, Zwolle, 307,5. 5. Van
Dam Rijnsaterwoude, 3097. 6.
Lelieveld (x), Leidschendam,
300. 7. Cloosterman, Schiplui
den, 295,5. 8. Deters, Deventer,
290. 9. v.d. Brink (x), Heerde,
i i m
|J8I
mm i
a a m i
i n m n n
BURGGRAAF (37)
HAUSCHILD (38)
m 'm m m m'
m m m. m
VAN DER LINDE (39)
272. 10. Kasteel, Epe, 265,5.
In de zevende en achtste ron
de zijn veel extra punten ver
diend door de bijoplossingen
van De Waard. Hopelijk
neemt hij met zijn vraagstuk
in deze ronde revanche.
Oplossingen negende ronde:
DE WAARD (40).
Burggraaf (33): 49-43 23x41 42-
37 41x32 38x9 4x13 33-28 26x37
28-23 19x28 34-30 25x34 39x8
2x13 48-42 37x39 44x2 20-24A
2x30 35x24 50-44 oppositie, A:
13-18 2-11 18-23 50-45 23-29 11-50
29-34 506 enz.; Hauschild
(34): 43-39 28x17 26-21! 17x26
gedwongen 48-43 37x48 4035
26x37 46-41 37x46 33-29 24x33
39x37 46x40 45x34 48x30 35x2;
Van der Linde (35): 29-23
26x37 47-42 37x48 38-32 48x28
(gedwongen over 24) 33x4
15x24 4x33 32x43 33-39 43x34
50-44; De Waard (3): 38-32
29x38 27-22 38x7 17-11 6x28 47-
42 36x38 43x1 34x43 25x34
40x29 1x40 45x34 48x8 2x13
49-43.
De vraagstukken in de tiende
ronde zijn andermaal eerste
publikaties. De cijferstanden
ter controle zijn: Burggraaff
(37): tien zwarte schijven op
8, 9,10,11,16,18, 20, 22, 30, 36;
tien witte schijven op 26, 27,
32, 33, 39, 41, 42, 47. 49, 50,;
Hauschild (38): elf zwarte
schijven op 7, 9, 10, 13, 17, 22,
27, 31, 32, 37, 38, elf witte
schijven op 23, 24, 26, 29, 34,
43, 44, 45, 47, 48, 49; Van der
Linde (39): twaalf zwarte
schijven op 1, 6, 7, 9,10,13,14,
20, 24, 25, 26, 30, twaalf witte
schijven op 17, 18, 21, 22, 23,
28, 33, 34, 35, 38, 39, 42; De
Waard (40): twintig zwarte
schijven op 1, 4, 5, 6, 9, 10, 13,
14, 15, 19, 20. 24, 26, 29, 31, 34,
36, 40, 42, 45, twintig witte
schijven op 12, 16, 17, 18, 22,
23, 25, 27, 28, 30, 32, 33, 37, 38,
39, 41, 43, 47, 48, 49.
Troefvrouw bedwongen
Uit de vele immens grote
Amerikaanse toernooien deze
week een spel van een team
dat de Mexico Trials won en
aansluitend met Canada en
Bermuda mag uitmaken wie
er naar de Bermuda Bowl in
het Braziliaanse Sao Paulo
gaat. Een van de finalespellen
lag als volgt:
AV
OAII7
OAB4
♦V7642
O H 108765
4
Aan een van de tafels ging de
bieding:
ZUID WEST NOORD OOST
pas 2 SA pas
3 Hal) pas 3 Sch pas
4 Ru pas 4 Sch pas
5 Ru pas 6 Ru a.p.
I). Transfer voor schoppen.
West startte met klaverheer
en speelde harten na, voor
noords aas. Op de zuidplaats
zat de al niet meer piepjonge,
bekende bridger dr. George
Rosen kranz (o.m. schrijver
van „The Romex System of
bidding") en die legde het vol
gende speelplan op tfel:
3. Klaver in zuid getroefd (oost har
ten weg).
4. Schoppen naar de vrouw.
5. Klaver in zuid getroefd (oost har
ten weg).
6. Schoppen naar het aas.
7. Hartenheer (zuid schoppen weg).
8. Klaver in zuid getroefd (oost har-
9. Kleine schoppen (west klaver
weg) in noord getroefd.
10. Klaver in zuid getroefd (oost
schoppenboer).
Op dit moment is de distribu
tie voor zuid een open boek:
12. Harten in zuid met ruiten 10 ge-
13. Ruiten heer.
Als west op de derde schop
penronde een harten wegdoet
i.p.v. een klaver, gaat het spel
iets anders. In plaats van met
twee harten eindigt west dan
met 2 klavers, waarna hetzelf
de spelletje opgaat met in de
twaalfde slag de laatste klaver
van tafel.
Ingooi
Bij het kampioenshap van Au
stralië kwam het volgende
spel op tafel, met Mike Hughes
op de zuidplaats:
West heeft nog twee kaarten
in harten plus een troef (welke
is natuurlijk niet bekend) en
oost heeft alleen nog maar 3
troeven. Rosenkranz maakt
hier perfect gebruik van, want
zelfs als west troefvouw sec
zou hebben, kan het contract
niet meer down.
11. Schoppen in noord getroefd met
het aas (west harten weg en oost
troeft onder).
Z-allen *62
t? V 5
O A 7 6542
4 H V 6
V754
O H82
O 113
4 873
4 H 108
O A 107
O B9
AB1092
ZUID WEST NOORD OOST
1 KI pas 1 Ru 1 Sch
pas pas 3 Ru pas
West startte met schoppen 3,
voor het aas van oost die
schoppen 5 naspeelde. Met het
oog op het eindspel deed Hug
hes nu goed voorbereidend
werk door met schoppenheer
op te stappen en vervolgens 5
rondjes klaver te spelen. Dit
was over.
B N 4V75
OBO WO °H2
O V108 %u OH
Op dit moment ging Hughes
„eruit" met schoppen 10, de
boer, ruiten 5. Als oost had
overgenomen en zijn resteren
de schoppens had geïncas
seerd, was west in de rode
kleuren in dwang gekomen.
Oost nam (dus) niet over. West
speelde heel goed ruiten 6 na,
maar je hebt van die momen
ten dat leiders alles goed doen
en één van die momenten be
leefde Mike Hughes: ruitenaas
in de dummy (bij oost viel de
heer) en ruiten na! West
mocht z'n twee ruitenslagen
incasseren, maar moest ver
volgens harten spelen, waar
zuid ook het juiste antwoord
op had.
Lokomotieven op Belgische zegels
Vier jubilea hebben er aanlei
ding toe gegeven dat 1985 in
België is uitgeroepen tot jaar
van het openbaar vervoer. Zo
is het 150 jaar geleden dat de
eerste trein reed op het Euro
pese continent, en wel tussen
Mechelen en Brussel. Verder
viert de Nationale Maatschap
pij van Buurtspoorwegen
(N.M.V.B.) jiaar 100-jarig be
staan. Dat is ook het geval met
de A.I.C.C.F., het Internatio
nale Verbond van Spoorweg
congressen en de U.I.T.P., de
Internationale Unie van
Openbare Vervoerbedrijven.
Hierbij zijn de meeste maat
schappijen voor openbaar ver
voer uit de gehele wereld aan
gesloten en de zetel is geves
tigd in Brussel. Tevens her
denkt men dan nog het feit
dat 50 jaar geleden elektrische
tractie bij de spoorwegen in
gebruik werd genomen.
Voor de Belgische PTT was dit
alles voldoende aanleiding om
zowel een serie bijzondere ze
gels als een speciaal blokje uit
te brengen. Voor de verzame
laars van dit onderwerp een
buitenkansje, want het is alles
lokomotieven wat de klok
slaat. Zo toont de zegel van 9
fr. een stoomlokomotief van
het type 18, gebouwd in 1896.
Voor de zegel van 12 fr. gaat
men nog verder terug: een lo-
komotief met tender, genaamd
„Olifant", uit 1835. Op de zegel
van 23 fr. ziet men een tender-
lokomotief van het type 23, ge
bouwd in 1904. De zegel van 24
fr. tot slot geeft een beeld van
de „Pacific", een lokomotief
van het type 1, gebouwd in
1935.
Een elektrische lokomotief
van het type 27, gebouwd in
1979, vormt het onderwerp
voor het blokje. Dit draagt ook
de tekst „1985 Jaar van het
Openbaar Vervoer" en de na
men van de jubilerende instel
lingen.
De Belgische Europazegels met
het thema muziek verschenen
op 13 mei. De door mevr. May
Néama ontworpen zegels to
nen een portret van de compo
nist en organist César Franck
(12 f). Franck was oorspronke
lijk afkomstig uit Luik. De ze
gel van 23 fr. schenkt aan
dacht aan de deze week in
Brussel gehouden internatio
nale wedstrijd voor viool „Ko
ningin Elisabeth".
De Britse PTT bracht op 14
mei zelfs vier Europa-CEPT-
zegels uit. Ook hier weer het
onderwerp muziek. Het onge
bruikelijke is, dat de nominale
waarde niet aangegeven staat
in cijfers doch in letters.
De zegel van 17 p. is gewijd
aan de Duitse musicus en com
ponist Georg Friedrich Handel
(1685-1759).
Een zegel van 20 p. wijdt aan
dacht gegeven aan Gustav
Holst (1874-1934), van geboorte
Zweed maar verder door-en-
door Engelsman.
De zegel van 31 p. is gewijd
aan Frederick Delius (1862-
1934), een Engelsman van
Duitse afkomst.
De laatste zegel, 34 p., is ge
wijd aan Edward Elgar (1857-
1934).
Als laatste voorbereiding op
het interzonetoernooi speelde
Jan Timman in het gruotmees-
tertoernooi van Zagreb-Rijeka.
Dat de goede vorm aanwezig is
toonde Timman overtuigend
aan. Een ronde voor het einde
was hij al zeker van een onge
deelde eerste plaats. Dat was
maar goed ook, want in de
laatste ronde blunderde Tim
man afschuwelijk tegen een
onbekende Indonesiër.
Belangrijkste tegenstanders
voor Timman waren de Hon
garen Ribli en Sax en de
Tsjech Smejkal. Geen van deze
grootmeesters slaagde erin een
bedreiging voor onze landge
noot te vormen. De manier
waarop Timman met Ribli af
rekende maakte grote indruk.
J.Timman - Z.Ribli
Slavisch
l.d4 d5 2.c4 c6 3.Pc3 Pf6 4.Pf3
e6 5.Lg5 dxc4 6.e4 b5 7.e5 h6
8.Lg4 g5 9.Pxg5 hxg5 10.Lxg5
Pbd7 11.g3 Da5 12.exf6 b4
13.Pe4 La6.
Na 13...c3 14. bxc3 bxc3 15.Dd3
krijgt wit voordeel (Timman-
Dolmatov '80).
14.Df3!?
Een recent idee; na 14.Le2 0-0-
0 15.h4 Pc5! krijgt zwart bevre
digend spel.
14...0-0-0 15.Lg2
Het voor de hand liggende
15.Pc5 levert na 15...Pe5! niet
veel op.
15...Pb6?!
Ribli mist de kritieke voortzet
ting 15...c3, nodig om de witte
koning in het centrum te hou
den. Na de tekstzet staat alleen
de zwarte koning onveilig.
16.0-0 Txd4 17.Le3 Td7 18.Tfcl
Pd5 19a 3
Opent belangrijke lijnen.
19...bxa3 20.Ld2 Dc7 21.bxa3
De5 22.Lfl Df5
Leidt tot een verliezende af
wikkeling, maar met de dames
op het bord zou zwart spoedig
mat gaan.
23.Dxf5 exf5 24.Pg5 Pxf6
versnelt het einde.
25.Lc3 Lg7 26.Tabl Tg8 27.Le5
Lb7 28.Lxc4 Pg4 29.Pxf7.
Zwart geeft het op.
Interzonetoernooi
Het eerste interzonetoernooi,
te Gammarth in Tunesië, is
ten einde. Volgens verwach
ting hebben Beljavsky, Joeso-
pov en Portisch zich geplaatst.
De Russen Gavrikov en Tsjer-
nin moeten een beslissings
match spelen om de vierde
plaats in het kandidatentoer
nooi. Vooral laatstgenoemde
zal daar niet tevreden mee
zijn. Het hele toernooi speelde
Tsjernin mee om de eerste
plaats, in de voorlaatste ronde
gebeurde echter het volgende:
DIAGRAM 1
is 1
i W
A i| I I
i wrwiH i
a a
A*
Stand na de 38ste zet van wit.
De Amerikaan was in grote
tijdnood, terwijl de Rus nog
vijf minuten had voor zijn
laatste drie zetten.
38...De4 39.Lg2
Op dit moment begon De Fir-
mian wanhopige gebaren te
maken alsof hij iets overzien
had. De nog jonge Tsjernin
trapte in dit stukje theater en
speelde a tempo:
39...Del+, waarna wit hoofd
schuddend 40.Kh2 speelde.
Trillend van blijdschap (bij
winst was Tsjernin al zeker
van plaatsing) sloeg zwart nu
op f2 en keek verwachtingsvol
naar zijn tegenstander; tegen
41...Txh3 mat was immers
niets te beginnen. Van wan
hoop was echter niets meer te
bespeuren bij wit; integendeel,
zeer zelfverzekerd speelde wit
nu 41. Txa6+Ü
Plotseling is het zwart die kan
opgeven, want na 41...bxa6
42.Dxd5+ Kb8 43.Dd6+ loopt
zwart mat. Een trieste en kei
harde les voor Tsjernin, waar
bij ik overigens geen goed
woord over heb voor het ge
drag van de witspeler, maar de
reglementen voorzien niet in
deze gevallen.
Kampioenschap van
Nederland
Het kampioenschap van Ne
derland wordt dit jaar gespon
sord door de AVRO en Ph|
lips. Het wordt van 14 tot e|
met 27 juni gespeeld in o
AVRO-studio 1, 's GravelanC
seweg 52 te Hilversum. To|g
gang gratis. Door de afwezi'
heid van Timman en Sosonl
is John van der Wiel de gn
favoriet.
Internationaal probleemmeef
ter Jac.Haring heeft ter gel<
genheid van dit kampioeiT
schap een probleem gecomptf
neerd. De opgave luidt:
DIAGRAM 2
A
s;
1!
A SI
s
V
8!
m
m it
Oplossingen - op briefkaarfSl
vóór 1 september zenden aailff
AVRO-PHILIPS schaakka^Ëp
pioenschap, Postbus 2, 1200 -IB
Hilversum. Onder de goede i|
zenders worden tien reis well bi
kers verloot.
Correspondentieadres: Ll9.3(
Hofland, C.Fockstrat 113, 26 d<
DE Delft. v
DE STERRENHEMEL IN JUNI
Venus weer vroege ochtendstei7!
Langzaam ontworstelt zich de
planeet aan het oostelijk och
tendgloren. Iedere dag komt*
hij wat eerder op. Begin van
de maand verschijnt hij om 4
uur boven de horizon (en de
zon om 5.30 uur) en eind juni
is Venus er al om even na 3
uur (de zon om 5.20 uur). Ve
nus is zeer helder en zelfs door
een dunne wolkensluier heen
zichtbaar en bij zeer transpa
rante lucht ook overdag! Op 14
juni staat de smalle maansik
kel vlakbij Venus. Komende
maanden wordt Venus steeds
beter zichtbaar. In augustus is
hij op zijn mooist.
De reuzenplaneten Jupiter en
Saturnus zijn een groot deel
van de korte nacht te zien, ui
teraard alleen bij helder weer.
Jupiter is de helderste van
deze twee. Begin juni is hij na
2.30 uur zichtbaar in het zuid
oosten in het sterrenbeeld
Steenbok. Eind juni is Jupiter
al om 0.30 uur boven de hori
zon. Op 7 juni is de planeet in
gezelschap van de maan.
Saturnus is begin deze maand
nog vrijwel de hele nacht
zichtbaar. Hij staat in het ster
renbeeld Weegschaal. Als het
's avonds donker wordt, ver
schijnt de planeet als eerste
puntvormig hemellicht in het
zuidoosten. Op 1 juni en op 29
juni is Saturnus in gezelschap
van de maan. Eind juni is de
planeet na 2.30 uur 's nachts
niet meer te zien.
Verre planeten
De verre planeten Uranus en
Neptunus zijn deze maand juni
heel goed te zien met een ver
rekijker (en uiteraard nog be
ter met een telescoop). Uranus
moeten we zoeken in het ster
renbeeld Slangendrager. Als
het in juni nog goed donker
zou worden maar dat is in
onze streken niet zo zou
Uranus zelfs met het blote oog
waarneembaar zijn. Uranus
staat 6 juni precies in oppositie
met de zon: Uranus-Aarde-
Zon staan dan op één lijn. Hij
is dan ook betrekkelijk dicht
bij: op „slechts" 2703 miljoen
km van de Aarde: 18 maal de
afstand Aarde-Zon.
Neptunus is eveneens deze
maand in oppositie en wel op
23 juni. Hij verkeert in het
sterrenbeeld Schutter en is
nog wat lichtzwakker dan
Uranus en zeker niet zonder
hulpmiddelen te zien. Neptu
nus is thans de verst verwij
derde planeet van het hele
zonnestelsel. De afstand is
meer dan 29 maal groter dan
de afstand Aarde-Zon: 4374
miljoen km. Het licht doet er
iets meer dan 4 uur over om
de afstand te overbruggen!
Begin zomer
21 juni 1985, 12.55 uur zomer
tijd, bereikt de zon haar meest
noordelijke punt ten opzichte
van de evenaar van de Aarde.
Ze staat dan loodrecht boven
de Kreeftskeerkring, op
23°26'35" noorderbreedte. Op
het noordelijke halfrond zijn
dan de dagen het langst. In het
midden van Nederland is de
zon dan 16 uur en 44 miuten
boven de horizon.
De lang verwachte en veel be
sproken komeet van Halley is
al op diverse sterrenwacht!.
in het buitenland waargen |a|
men. In Nederland tot op h» be
den niet. In juni 1985 zal <jg 30
zeker ook nog niet lukke:'na
want dan is de komeet gezi).tja
vanaf de aarde achter de
en dan is hij dus vanaf gel na
enkele plek op Aarde wat trc
neembaar. Pas begin august jer
wordt hij 's ochtends vro« sa
voor zonsopgang, zichtbaar.qq
principe ook vanuit NedC qt
land, maar dan alleen met b: na
hulp van de grootste telest ov
pen. vis
