Paus positief gestemd
over Kerk in Nederland
TAFEL
Mgr. Simonis:
klimaat in
België was beter
Kennismakingsbezoek Argentijnse
evangelist Luis Palau aan ons land
£cidóc6otuq^
IiLU'i
kerk
wereld
Door de knieën
ACHTERGROND
CeidóC&xuOTit
WOENSDAG 22 MEI 1985 PA(
ÏN
Nederlandse bisschoppen censureerden wel degelijk'
De Nederlandse bisschoppen hebben wel degelijk toespraken
van rooms-katholieke organisaties tot paus Johannes Paulus II
gecensureerd. Vragen over de recente bisschopsbenoemingen
en over ontwikkelingen in de medische wereld werden afge
wezen. Het is „pertinent onwaar" dat de katholieke organisa
ties aan zelfcensuur hebben gedaan, zoals afgelopen weekeinde
dr. H A. van Munster, secretaris-generaal van de kerkprovin
cie, heeft verklaard.
Dit zei prof.dr. A G. Weiier, voorzitter van de Katholieke Raad
voor Kerk en Samenleving, gisteren voor de KRO-tv. Hij zou
aanvankelijk de ontmoeting van de maatschappelijke organisa
ties met de paus leiden, maar trok zich later terug. De Utrecht
se hulpbisschop J.A. de Kok heeft volgens Weiier twee vragen
aan de paus niet goedgekeurd. Een daarvan had betrekking op
de recente bisschopsbenoemingen. Men wilde de paus vragen
„wat er mis is in de Nederlandse kerkprovincie dat er met har
de hand orde op zaken moest worden gesteld. Waarom dit be
noemingenbeleid en op deze wijze? Is er zo weinig vertrouwen
ten opzichte van vele Nederlandse katholieken en het beleid
dat de Nederlandse bisschoppen tot voor enkele jaren hebben
gevoerd?". Dat was niet aanvaardbaar, zo zei prof. Weiier. De
andere, eveneens afgekeurde, vraag had betrekking op nieuwe
ontwikkelingen in de medische wereld.
Veel heb ik geleerd
van mijn onderwijzers,
meer van mijn
makkers, het meest
van mijn leerlingen.
Paus Johannes Paulus II,
die gisteravond in Rome
terugkeerde van zijn be
zoek aan Nederland, Bel
gië en Luxemburg, heeft
zich positief uitgelaten
over zijn reis. Het bezoek
aan Nederland achtte hij
„noodzakelijk" en „de
belangrijkste reden voor
zijn reis".
„Ik heb positieve gevoelens
ten opzichte van de Kerk in
Nedérland, de katholieke
Kerk en ook de protestan
ten", zo verklaarde de paus
tegenover verslaggevers. In
antwoord op de vraag of hij
niet was teleurgesteld door
de kritiek en demonstraties
in Nederland zei hij: „Ik ge
loof dat het geen goede hou
ding is om teleurgesteld te
zijn". Hij noemde de kritiek
„een beetje eenzijdig", maar
voegde eraan toe dat men
van kritiek altijd kan leren.
„Er waren geschillen voor
mijn bezoek en die zullen er
waarschijnlijk ook na mijn
bezoek blijven", aldus de
paus. Tegen een journalist
verklaarde hij: „U was een
beetje bang voordat ik naar
Holland ging. U heeft nu ge
zien hoe noodzakelijk het
was dat ik ging".
De paus ging niet in op de
vraag of zijn bezoek de Ne
derlandse kerk heeft vere
nigd of juist meer verdeeld.
„Wij zullen zien. Het (be
zoek) was in ieder geval be
langrijk voor de wereld-
Ongerust
Gistermorgen was Johannes
Paulus te gast in de Fransta
lige katholieke universiteit in
Louvain-la Neuve. Daar
werd hij, zoals gemeld, ge
confronteerd met een reeks
kritische opmerkingen van
de voorzitster van de Alge
mene Studentenvereniging
Veronique Oruba. De 22-jari-
ge in Polen geboren studente
sociologie zei dat het kerke
lijke standpunt over sexuali-
teit bespreekbaar moet zijn.
„Het maakt ons jongeren on
gerust", zei ze, „als echtgeno
ten, die voorbehoedmiddelen
gebruiken, buiten de kerk
geplaatst worden". Voorts
kwam zij op voor de bevrij
dingstheologie. „Sommige
van uw stellignamen ten
aanzien van de volkeren van
Latijns-Amerika en de be
vrijdingstheologie verwonde
ren ons. Wij menen dat Nica
ragua zowel als Polen, El Sal
vador zowel als Chili landen
zijn waar de mensen vechten
om de principes te kunnen
weergeven, die wezenlijk die
van de kerk zijn, de principes
van rechtvaardigheid en vrij
heid, van democratie en res
pect voor de rechten van de
mens. Wij zouden willen dat
de kerk zich zonder reserve
achter de bevrijdingstheolo
gie stelt".
Toen zij haar toespraak be
sloot met enkele woorden
Pools stond de paus op, om
armde haar hartelijk en
drukte een kus op haar voor
hoofd. In zijn toespraak ging
de paus niet in op de kriti
sche opmerkingen, maar be
perkte hij zich tot de taak,
die studenten en hoogleraren
aan een katholieke universi
teit hebben. Bij zijn afscheid,
gisteravond tegen halfacht op
het kleine vliegveld Bierset
bij Luik, verontschuldigde de
paus zich, afwijkend van zijn
oorspronkelijke tekst, wel
voor het feit dat hij de vele
vragen die hem gesteld wa
ren niet beantwoord had. „Ik
neem uw opmerkingen mee
in mijn herderlijke eenzaam
heid", zei hij, „en in mijn
hart en ik zal zien wat ik er
mee kan doen".
Kardinaal Danneels
Een dolgelukkige kardinaal
Godfried Danneels zei na het
vertrek van de paus: „We
hebben vijf dagen feest ge
had. Andere reacties moet ik
nog ordenen". Hij zei te we
ten dat ook de paus zeer en
thousiast was geweest over
zijn verblijf in België. Over
het verschil tussen de ont
vangst in België en Neder
land zei kardinaal Danneels:
„De feiten zijn er, maar de
motiveringen? Ik denk dat
het voor een groot deel aan
onze volksaard ligt. Ons volk
is doorgebroken. Ik zeg niet
dat men zich in Nederland
niet heeft voorbereid op het
bezoek, maar wij hebben dat
zeer minitieus en zeer spiri
tueel gedaan". Danneels
vond ook dat „alles wat in
In het Utrecht
se rijksmu
seum het Cat-
harijneconvent
is een vitrine
ingericht met
bestek en ser
viesgoed dat
door Paus Jo
hannes Paulus
II zondag 12
mei tijdens de
lunch in het
Jaarbeursge
bouw in ge
bruikt.
Nederland gezegd had moe
ten worden, hier gezegd is, in
een sfeer van liefde voor el
kaar. Ik denk dat een van de
kenmerken is dat de mensen
die gesproken hebben geheel
zichzelf zijn geweest, niet ge
censureerd. En de paus was
zichzelf. Ik heb bij de voor
bereidingen gezegd: Ieder
moet voor zichzelf spreken
en dan kijken wat er uit
komt"
Het Luikse bedevaartsoord
Banneux vormde de laatste
etappe van de reis van de
paus door België en daar
werd het succes van het be
zoek nog eens extra onder
streept door de aanwezigheid
van meer dan 100.000 belang
stellenden. Het totaal aantal
Belgendat de moeite heeft
genomen de paus inlevende
lijve te gaan zien kwam daar
mee op 700.000. De paus ver
trok 'vervolgens naar het
vliegveld Bierset, waar hij
uitgeleide werd gedaan door
koning Boudewijn, koningin
Fabiola, leden van de rege
ring en alle bisschoppen. In
een wolkbreuk, die plaats
vond tijdens zijn afscheids
speech en die tientallen men
sen met parapluis op de paus
deed toesnellen, zei Johannes
Paulus met stemverheffing:
„Ik dank u allen zeer warm".
In de stromende regen sprak
Johannes Paulus, geflan
keerd door koningin Fabiola
en koning Boudwijn, gisteren
in Luik een afscheidswoord
voordat hij het vliegtuig terug
naar Rome nam.
„Het klimaat voor het bezoek van de paus aan België
is van meet af aan zeer positief en niet agressief of
vervelend geweest. In Nederland hebben we, voor
dat ook maar bekend was hoe het programma eruit
zou zien, te maken gehad met grote tegenwerking en
een zeer agressieve en apathische mentaliteit".
Dit heeft de aartsbisschop van Utrecht, mgr. A. J. Simonis,
gisteren in Brussel gezegd in een eerste reactie op het pausbe
zoek aan de Benelux. „Het is duidelijk dat België vanuit zijn
geschiedenis nog steeds een homogeen katholiek land is met
een echte katholieke cultuur, terwijl Nederland sinds de Re
formatie is verdeeld. Wij zijn veel meer een discussiërend
theologische land, terwijl de Belgen het geloof vanuit het le
ven ervaren. Nederlanders zijn duidelijk individualistisch,
terwijl de Belgen een gemeenschappelijk volk vormen dat
weet dat ze bij elkaar horen", aldus mgr. Simonis.
Dat de Belgen de mogelijkheid hebben gekregen kritiek te ui
ten over de positie van de vrouw in de kerk, gehuwd pries
terschap, voorbehoedsmiddelen en zelfs de „pracht en praal"
van de pauselijke reizen, wil volgens mgr. Simonis nog niet
zeggen dat de Belgische bisschoppen zonder meer zouden in
stemmen met de inhoud van de toespraken. „Ik heb begrepen
dat mijn Belgische collega's lang niet allemaal zo gelukkig
zijn met de kritische opmerkingen", aldus Simonis.
Volgens mgr. Simonis hebben de Belgen hun hartekreten „op
een zeer acceptabele wijze in vraagstellingen vervat, die veel
netter en warmer waren dan in Nederland en die zijn geuit
vanuit de erkenning van de leerstellingen van de kerk".
„De vrijmoedigheid die vooral de Walen hebben getoond,
heeft de paus in staat gesteld beter te reageren dan in Neder
land. De Nederlandse bisschoppenconferentie heeft, ondanks
wat er allemaal over geschreven is, nooit gezegd dat er bij ons
geen vragen aan de paus zouden mogen worden gesteld, maar
het grote verschil is dat sommigen voorbij wilden gaan aan de
leerstellingen ten aanzien van vooral de moraal en de oecu
mene", aldus de aartsbisschop.
De kleinschaligheid die het bezoek aan Nederland kenmerk
te, heeft volgens Simonis aan zijn doel beantwoord. „Wij heb
ben van meet af aan, zeker ook om de tegenstromingen mee
te krijgen, triomfalisme willen vermijden".
Het programma van het pausbezoek aan de Benelux was vol
gens Simonis „veel te overladen en eigenlijk onmogelijk". De
paus beschikt volgens hem over een „bijna bovenmenselijke
energie". Vandaag houdt hij in Rome weer zijn algemene au
diëntie en zaterdag leidt hij de zogenoemde kardinaalscreatie,
waar ook mgr. Simonis de titel van kardinaal zal worden ver
leend.
Mgr. Simonis zegt het „vreselijk moeilijk" te vinden nu al een
inhoudelijke reactie op het pausbezoek te geven. „Ik weet
niet wat de boodschap van de paus uiteindelijk bij de mensen
gaat doen. De boodschap moet eerst inwerken en doorwerken
door de mensen kennis te laten nemen van de toespraken van
de paus Daarvan zijn tot nu toe door de media alleen maar
flarden doorgegeven".
Italiaanse priesters in Heerlen
Bisschop Gijsen van Roermond heeft de pastorale verant
woordelijkheid voor drie parochies te Heerlen formeel toe
vertrouwd aan een groep van drie uit Italië afkomstige pries
ters. A. Vizzino, dr. A. Romani en F. Longo behoren tot de be
weging „Redemptor Hominis" (genoemd naar de eerste ency
cliek van paus Johannes Paulus II.)
Aanvankelijk werkte de groep alleen in de krottenwijken
van Rome, sinds enige tijd echter ook in België, Kameroen en
Paraguay. De groep in Limburg telt tien leden: drie priesters,
twee andere mannelijke leden van wie er binnenkort een tot
diaken wordt gewijd, en vijf vrouwelijke religieuzen.
Paus wil weer naar Latijns-Amerika
Paus Johannes Paulus II zal in een nog nader te bepalen pe
riode volgend jaar opnieuw een pastoraal bezoek brengen aan
Latijns-Amerika. Daar zal hij Chili, Argentinië, Uruquay, Pa-
raquay en Bolivia bezoeken. Dat heeft aartsbisschop Bernar
dino Pinera Carvallo, voorzitter van de Chileense bisschop
penconferentie, meegedeeld. De betrokken bisschoppenconfe
renties zijn al begonnen met het voorbereiden van de reis die
zij als „een vaststaand feit" beschouwen, verklaarde de aarts
bisschop.
Hervormd
moderamen
vraagt aandacht
voor Vredesweek
„De grote verschillen van in
zicht over vrede en ontwape
ning binnen dezelfde ge
meente, mogen geen reden
zijn aan dit vraagstuk voorbij
te gaan". Aldus het modera
men van de Nederlandse
Hervormde Kerk aan de her
vormde kerkeraden en pre
dikanten in een schrijven
waarin aandacht wordt ge
vraagd voor de Vredesweek
van het IKV (22 tot en met
29 spetember) en voor de col
lecte voor het vredeswerk
van de Hervormde Kerk.
Het moderamen wijst er op
dat de Hervormde Kerk in
1966 samen met andere ker
ken het IKV heeft opgericht;
min of meer in het spoor van
het hervormd herderlijk
schrijven in 1962 over de ge
varen van kernbewapening.
In november 1984 sprak de
genenerale synode uit de re
latie van de hervormde kerk
met het IKV op prijs te stel
len. Onder andere om de „ge
wetensfunctie" die het IKV
voor de kerken kan vervul-
Een voorwaarde voor een
blijvende relatie was dat het
IKV zich niet mag verwijde
ren van de kerken. „Elke
vorm van verzelfstandiging
van het IKV is ongewenst,
zelfs gevaarlijk", sprak het
moderamen toen uit.
Bonders blijven tegen vrouw in ambt
De Gereformeerde Bond (de rechtervleugel) in de Nederland
se Hervormde Kerk blijft tegen vrouwen in het ambt. Omdat
het onbijbels is vrouwen tot het ambt toe te laten zoals ds. C.
den Boer uit Bilthoven concludeert in zijn studie over de
plaats van de vrouw in de gemeente.
Ds. Den Boer, studiesecretaris van de Gereformeerde Bond
meent wel dat er „wegen moeten worden uitgestippeld opdat
vrouwen samen met de ambtsdragers in de gemeente actief
kunnen zijn". Bijvoorbeeld als pastorale of diakonale mede
werkers.
De studiesecretaris baseert zijn mening onder andere op het
nieuwe testament (met name de pastorale brieven): „We kun
nen onmogelijk stellen dat de ambten in het nieuwe testa
ment voor vrouwen open staan".
Zijn pleidooi voor meer activiteiten door de vrouw in cate
chese, diakonaat en apostolaat zal door sommige Bondsge-
meenten „de wenkbrauwen doen fronsen", veronderstelt ds.
Den Boer. „Er zal weerstand tegen komen, maar het nieuwe
testament gebiedt ons dat in de gemeente mannen en vrou
wen harmonieus moeten samenwerken. Ook in de gerefor
meerde traditie zijn wat dit betreft dingen scheefgegroeid".
De Argentijnse evange
list Luis Palau komt vol
gende maand enkele da
gen in ons land om met
het uitnodigend comité
na te gaan of de kerken
in ons land bereid zijn
met hem samenwerken
in een grootscheepse
evangelisatiecampagne.
Tijdens zijn vierdaags be
zoek (5-8 juni) zal Palau
spreken in Amsterdam,
Rotterdam, Leeuwarden
en Zwolle. Zoveel moge
lijk zullen die massa
bijeenkomsten worden
geïntegreerd in evangeli
satieactiviteiten van
plaatselijke kerken.
Het comité dat Luis Palau
naar Nederland haalt, bestaat
o.a. uit mensen van de Evan
gelische Omroep, de Evange
lische Alliantie, het Instituut
voor Evangelisatie en twee
hervormde predikanten, ds.
J. Eschbach uit Nootdorp en
ds. F. Houwert uit Pijnacker.
Deze predikanten bezochten
een rally van Palau in Lon
don en oordeelden dat zijn
werkwijze ook in Nederland
een goede mogelijkheid tot
evangelisatie is.
De organisatoren verwachten
in totaal vijftienduizend
mensen op de bijeenkomsten
Op die in Amsterdam zal de
christen-zanger Cliff Richard
optreden. „Die man is een
enorme publiekstrekker ge
bleken", aldus het comité.
Tijdens een kort verblijf op
Schiphol verklaarde Palau
graag naar Nederland te ko
men voor een grote campag
ne, vooral gericht op de
jeugd. Hij meende dat in Eu
ropa geloofsversterking no
dig is. „Europa wordt wel het
werelddeel van de gedoopte
heidenen genoemd. Het is
een slecht teken dat steeds
minder mensen naar de kerk
gaan. Ik wil jongeren graag
laten zien dat ook nu de bij
bel een actueel boek is, dat
Christus hedendaags en rele
vant is. Hen duidelijk maken
dat het gaat om de keuze: Te
rug naar de bijbel of een te
rugval naar verloedering".
Hij legde de nadruk op sa
menwerking met kerken.
„Wij moeten worden uitgeno
digd door de kerken, anders
komen we niet". Het comité
maakte bekend dat predikan
ten en kerken zijn uitgeno
digd om in juni kennis te ma
ken met Palau, in de hoop
dat er in de toekomst een na
tionale evangelisatieactie kan
ontstaan met de hulp van Pa
lau.
Geen politiek
Palau zal in Nederland een
ontmoeting hebben met poli
tici. „Ik heb geen politieke
boodschap. Wel het grote
nieuws dat God hen als
christen-politici kan gebrui
ken voor Zijn werk". De
evangelist bekritiseerde de
ontwikkeling dat in de mo
derne samenleving alles
wordt gepolitiseerd. „Zelfs
het kapsel schijnt al een poli
tieke betekenis te hebben. En
de kleding. Ik ben erg voor
zichtig met politieke uitspra
ken. Want de kerken waar
mee ik werk hebben een
veelkleurig politieke mening.
Ik kan dus nooit namens die
kerken een politiek stand
punt verkondigen".
Hij meende overigens dat het
niet de taak is van een evan
gelist op te roepen tot bepaal
de politieke acties. „Ik roep
de mensen op tot een keuze
voor Christus. Ik ben niet de
bijbelse profeet die op de
consequenties van die keuze
wijst, evenmin de priester die
Kastoraal werk doet. Binnen
et Lichaam van Christus is
de ruimte voor anderen om
dat werk te dosn".
e<
en
VY IC.
MET optreden gedurende de afgelopen maanden vanferzoel
windsman op Verkeer en Waterstaat die zich bezighoufen v
de PTT-tarieven, zou met enige fantasie getypeerd
worden als de heimelijke guerrilla van een staatsseciL^t
Tot gisteren heeft staatssecretaris Scherpenhuizen ziLhoo
een laakbare manier verzet tegen de wil van een meksgen
heid in de Tweede Kamer. Vooral kan hem worden \JB81
ten, dat hij bij een poging ingrijpende tariefsverhol'wsv'
door te voeren niet met open vizier heeft gestreden. T'J' j
TT kberi
MET begon al rond de jaarwisseling met de manier vj«Pl0
de tariefsverhoging van onder meer de kerktelefoon
bellen vanuit een telefooncel tot stand kwam. De PTTL-
er naar schatting veertig miljoen aan extra inkomsten!
maar de Tweede Kamer wist nergens van. Bovendieir^
den de abonnees op een wat schimmige manier in kenri
steld van de tariefsverhogingen van bijvoorbeeld extim
foontoestellen. Uitsluitend de mededeling dat de taA
worden verhoogd, met een verwijzing naar het telefoj^/
trict voor nadere informatie, kan nauwelijks een hoj^r
briefje worden genoemd. w
NADAT de Tweede Kamer achter de verhoging van
rie telefoontarieven was gekomen, werd de staatsseci
gedwongen zijn plannen te veranderen. De Kamer
genlijk gevraagd de maatregelen compleet terug te di
maar de staatssecretaris kwam in een reactie met een
te ingewikkeld in elkaar gestoken brief voor de dag,
onmiddellijk duidelijk werd dat hij zijn veertig milji
extra inkomsten alsnog, zij het langs een andere weg
nenhaalde. Hier en daar was wel een tariefsverhoging!
zwakt, maar andere tarieven waren daarentegen weerl
verhoogd. Het pleit voor de Tweede Kamer en in dit)
met name voor de CDA-fractie, dat men de trucs vi
staatssecretaris heeft doorzien. ft
STAATSSECRETARIS Scherpenhuizen heeft zich
de afgelopen begrotingsronde in het kabinet domweg
miljoen gulden door minister Ruding van Financiën latjrd)
snoepen. Vervolgens heeft hij niet de politieke krachtjider
nen opbrengen om, na aandrang van de meerderheid vjdo€
Kamer, die veertig miljoen gulden weer bij de minist€|fba
Financiën terug te halen. Hij heeft daarentegen geVolL
door schimmige interne verschuivingen op zijn eigen Ifctiel
ting het probleem op te lossen, maar dat was uite) teg
slechts een schijnoplossing. fond
a. I
GELUKKIG heeft de staatssecretaris tenslotte toch Mal
gaten gekregen, dat hij er niet aan zal ontkomen doM*
knieën te gaan en zal moeten trachten bij minister Rudipec
bezuiniging terug te draaien. Scherpenhuizen zal tojntef
strijd binnen het kabinet moeten aanbinden, waarvoor P a
nu toe angstig is weggelopen. Dat getuigt overigens niFr a
paald van kracht. Welke bewindsman zou zich immpij
uiterst comfortabel voelen tegenover de minister van 4
ciën, als hij een ruime meerderheid, zelfs vrijwel de g]\
Tweede Kamer, achter zich heeft?
Af en toe zon
DE BILT De depressie, die
gisteren talloze onweersbuien
bracht is nu naar Denemarken
getrokken. Een ander depres-
siegebied ligt boven het wes
ten van de Britse eilanden.
Door deze ontwikkelingen ligt
ons land het komende etmaal
in een stroming uit zuidwest
tot west. Hiermee wordt vanaf
de Noordzee tamelijk koele
lucht aangevoerd. In de stro
ming drijft nog veel bewolking
mee. Vooral vannacht valt
daaruit af en toe nog een bui,
het ziet er evenwel niet naar
uit dat de neerslaghoeveelhe
den groot zullen worden.
Morgen worden in de loop van
de dag ook enkele opklaringen
verwacht. De temperatuur
loopt na een minimum van
rond 10 graden tot ongeveer 17
graden op. Dichter bij zee blijft
het wat koeler. De wind is
west tot zuidwest, overwegend
matig.
De verder vooruitzichten voor
het pinksterweekeinde lijken
gunstig: de wind draait dan
naar zuid. Warmere lucht
stroomt dan via Frankrijk
naar onze omgeving. Stijging
van temperatuur tot rond 24
graden. Wel neemt de kans op
een onweersbui in de loop van
het pinksterweekeinde-toe.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen,
geldig voor donderdag en vrij
dag.
Nasi goreng met
komkommer vla
met biscuits en jam
Voor twee personen hebt u
nodig: 250 g droogkokende
rijst, 4,5 dl water, zout, 3 ei
eren, peper, 2 lepels olie, 50
g gekookte ham, 100 g ver
se doperwten, 1 kleine pa
prika, uitjes, ketjap, selde
rij, peterselie;
komkommer, zout, peper,
azijn, bieslook;
0,5 liter gele vla (0,5 liter
melk, 25 g custard, 30 g sui
ker), paar biscuits, jam.
Was de rijst een halve tot
een hele dag tevoren met
koud water tot dat helder
blijft. Laat de rijst op een
zeef uitlekken, strooi hem in
het aan de kook gebrachte
water, voeg zout toe en roer
tot het water weer kookt.
Sluit de pan, temper het
Zuid-Scandinavië: eerst
in het zuidwesten regé 1
vrijdag meer zon. MiddJk-/
peratuur van 12 grade</
naar het noorden tot on?
15 graden landinwaarts
zuiden.
Denemarken: veel bew<T
Nu en dan regen. Midd^
peratuur rond 15 graden
Britse Eilanden: in het!rv0'
den en noordoosten
wolking en nu en dan
in het zuiden een enkeFm11
maar ook zon. Middagterht
ratuur van 12 graden gi<
noorden tot 16 graden i pj
zuiden.
Benelux, noord-DuilP
wisselend bewolkt. VooPnoi
de middag meer landintnoi
enkele buien. Middagten^ ei
tuur rond 16 graden, aavaJ
circa 13 graden. L
West-en noord-FraiP
nw-Spanje en noord-Poflt p
vooral aan zee flinke zq\ h
perioden. Meer landin^fy;
vooral 's middags bewfl
en hier en daar een buL°
dagtemperatuur van 14 F
graden.
Oost-Frankrijk en zuid-1
land: veranderlijk bei
Vooral in de middag en i
enkele buien. Middagtenj
tuur rond 18 graden.
Zuid-Portugal, zuidoost-f
je: zonnig, eerst in het zui
ten nog bewolking. Mi
temperatuur van 19 g
langs de zuidwest-en we}
tot 27 graden langs de
oostkust.
vuur sterk en laat de rj
twintig minuten heel
kokend gaar worden,
de rijst in een ruime s
en laat hem koud word
Klop, ongeveer een kw\
voor u wilt eten, de
met zout en peper ld
maak er in een ruime p
de olie een roerei van.
vervolgens de rijst toe e»
die al omscheppende 1
op een tamelijk kleint
Bak reepjes ham, koi\
kookte doperwten, stui
prika en uitjes mee. Mi
nasi goreng op sm.
zout, peper en ketjap,
neer met selderij en
lie.
Meng (stevige) plakjes
kommer met zout, /j,
azijn en fijngeknipte l
look. D
Besmeer gewone biscuRII
lange vingers met jam*—.
ze met het mes in de
stuk en leg er de vla om
neer de vla met jam. (r/J
drijf de hoeveelheid jarèjy*
deze combinatie is gau*-
zoet!). Een nagerecht d
smaakt het best als M
minste een uur gestaan
de biscuits kunnen dan l
worden en de smaakjesï
ken goed door. rf
