Stookseizoen duurt
102; maar één maand
Rad van avontuur
voor Rijnsburgs
project in Ghana
Engels bezoek in Sancta Maria
OP PONTVEER OVER DE VLIET
Vier gewonden bij botsing
bilöNNESPOUWWONINGEN LEIDERDORP SUCCESVOL
PAGIDEN OMGEVING
C&idae(3oum/nt
WOENSDAG 22 MEI 1985 PAGINA 17
alle v
üsvr;rl|
Imm
verj
wi
erenJ
lO.OOd
n bod
oedbj
DOSS
:ent j
Ivrouw Hospers demonstreert de werking van de luiken voor de ramen van haar zonnespouwwoning die de warmte moeten
nenhouden.
O
die L
De
nu
ifzettifDERDORP De
■—and februari 1985 zal
>r velen de geschiede-
j ingaan als de maand
UUB de Elfstedentocht,
ar tevens de maand
arin de teller van de
meter een ongekend
)g verbruik aangaf, net
J ls in de voorafgaande
and januari. Aan de
"■11a Haasselaan in Bui-
^Jhof Leiderdorp bleven
fl tellers in de zonnes-
'^■^ïwwoningen echter
staan. Omdat de zon
>1 scheen in deze
and kon het op zonne-
'e siirgie werkende ver-
de tem-
met «atuur zonder moeite
constl20 graden Celcius hou-
Ak en was bijverwarmen
A-but nodig, ondanks het
dat de thermometer
sporth 12 graden aanwees.
zes zonneSpOUWWoningen
fden omstreeks juli 1983
[eleverd. Hoewel ze in een
n Alfypvallend gedeelte in de
daar^rijversbuurt van de nieu-
e huiéLeiderdorpse wijk Buiten-
staan, vallen ze toch di-
pe* op. Door hun witte ste
nen bijvoorbeeld, er werd een
speciale steensoort gebruikt
die gebruik van weinig ener
gie kan worden gebakken. En
verder door de groene houten
uitbouwsels aan voor- en ach
terkant, die de werking van
een luchtsluis hebben en de
isolerende werking van de
woning verhogen. Aan de
achterkant is die uitbouw zo
groot dat de meeste bewoners
er een plantenkasje van ge
maakt hebben. Opvallend zijn
verder de zware luiken voor
alle ramen, die de warmte 's
nachts moeten binnenhouden
en de huizen een wat kluis-
achtig aanzien geven. Simpel
ogende houten permanente
zonweringen zorgen er voor
dat het in de zomer weer niet
te warm wordt. Op het dak
aan de achterkant liggen de
met kunststof afgedekte
luchtcollectoren, het duidelij
ke bewijs dat hier met zonne-
energie wordt gewerkt.
Tweede generatie
In Leiderdorp is de zoge
naamde tweede generatie zon-
newoningen gebouwd. De
eerste generatie zonnewonin-
gen verwarmde water door
middel van met water gevul
de zonnepanelen, die erg
kwetsbaar waren. De tweede
generatie werkt met ver
warmde lucht. De luchtcollec
toren staan in verbinding met
de lucht in de kruipruimte en
de spouwmuren. De opgevan
gen warmte wordt in de wo
ningen getransporteerd naar
een omhullende „schil" waar
in de warmte wordt opgesla
gen om later te worden ge
bruikt. De lucht wordt ver
plaatst door een kleine venti
lator en circuleert in een ge
sloten tochtvrij circuit tussen
collector, kruipruimte en
luchtspouw buiten de woon
ruimten om.
De woning is zeer sterk geïso
leerd om de warmte te kun
nen vasthouden. Om het te
kort aan natuurlijke ventilatie
op te vangen dat daarvan het
gevolg is, is er een ventilatie
systeem ingebouwd, dat de
warmte door middel van een
warmtewisselaar (afvoerlucht
verwarmt frisse toevoerlucht)
terugwint. De voorverwarm
de verse lucht wordt indien
nodig bijverwarmd. Op die
wijze worden alle vertrekken
bijverwarmd en geventileerd.
Er is een kleine bijstookinstal-
latie aanwezig, maar die is tot
nu toe nauwelijks gebruikt.
„Het stookseizoen is in feite
teruggebracht van zeven
maanden naar één maand. Ei
genlijk hebben we alleeh in
de koude januarimaand van
dit jaar, toen de zon weinig
scheen, moeten bijstoken",
vertelt mevrouw A.M.G. Hos-
pers-Klein, bewoonster van
een zonnespouwwoning.
Metingen
Mevrouw Hospers en haar
echtgenoot zijn verbonden
aan de Stichting Zonnewonin-
gen Leiderdorp, die het initia
tief tot het project heeft geno
men. In feite gaat het nog om
een experiment; de woning
van de familie Hospers is een
echte proefwoning en bevat
een hoeveelheid meetappara
tuur die de bevindingen auto
matisch doorgeeft aan de af
deling bouwfysica van de
Technische Hogeschool in
Delft. Het onderzoek wordt
eind 1985 waarschijnlijk al af
gerond en dan zal precies dui
delijk worden in hoeverre de
zonnespouwwoning een suc
ces is. Voor mevrouw Hospers
staat dat succes nu al vast.
„De zonnespouwwoning ge
bruikt maar 10 procent van
de energie die een vergelijk
bare woning zonder al die
voorzieningen voor verwar
ming nodig heeft. De tempe
ratuur in huis is heel stabiel,
20 graden Celcius, tot in de
verste uithoeken. Ook het
Vlak na de oplevering van de
woningen waren er proble
men omdat er water in de
kruipruimte stond, waardoor
het roulerende systeem van
warmte-opslag niet goed kon
werken. Maar toen dat water
was verwijderd, kwam de
verdere toekomst er zonnig
uit te zien. „De besparing op
energiekosten is aanzienlijk.
Je verbruikt veel minder gas.
Het elektriciteitsverbruik is
weer wat hoger, vanwege die
ventilatoren die de lucht moe
ten circuleren. Maar dat ver
bruik is misschien nog terug
te brengen. Ik schat voorzich
tig dat we jaarlijks gemiddeld
2000 gulden besparen op ener
gie", aldus mevrouw Hospers.
De huizen kostten rond de
270.000 gulden, en mevrouw
Hospers geeft toe dat dat geen
investering was die zichzelf in
een paar jaar terugverdient.
„Maar dat was ook de bedoe
ling niet. Ik verwacht dat op
den duur, na 25 tot 30 jaar,
deze woning wel steeds voor
deliger wordt, omdat de ener
gieprijzen blijven stijgen.
Maar het ging er in de eerste
plaats om een milieuvriende
lijk alternatief te bieden voor
bijvoorbeeld kernenergie.
Daarin hebben we graag een
pioniersrol willen spelen".
Toekomst
Mevrouw Hospers stelt dat
zonnespouwwoningen goed
koper kunnen worden als uit
het onderzoek van de TH
Delft is gebleken wat het ren
dement is geweest van de di
verse voorzieningen. „In deze
woningen is zo ongeveer alles
toegepast wat maar energie
besparing kon opleveren,
maar het is heel goed denk
baar dat bepaalde zaken in
een volgend bouwproject
kunnen worden weggelaten".
Zonnespouwwoningen, overi
gens een ontwerp van archi
tectenbureau J. Kristinsson
uit Deventer zijn ook terug te
vinden in Schiedam in Woud-
hoek, waar ze een jaar gele
den als woningwetwoningen
(184 stuks) zijn gebouwd en in
Hoofddorp, waar het gemeen
tebestuur bezig is met een
project dat verschillende soor
ten zonne-energie omvat. De
zonnespouwwoningen, in dit
geval weer koopwoningen
staan hier in een soort proef
tuin. „Voor ons als stichting is
het het belangrijkste dat we
een aanzet hebben gegeven
tot de bouw van woningen die
weinig energie nodig hebben.
In de bouw zou eigenlijk nu al
rekening gehouden moeten
worden met de toekomst. De
moderne ontwikkelingen op
het gebied van energiebespa
ring zouden eigenlijk nu al
toegepast moeten worden, of
anders is het zaak woningen
te bouwen die daarop voorbe
reid zijn", aldus mevrouw
Hospers.
Een groep van zestien Engelse ziekenhuisdirecteuren brengt deze week een bezoek aan Ne
derland. Het gezelschap is gedurende het verblijf in Holland te gast bij het psychiatrisch zie
kenhuis Sancta Maria in Noordwijk. Behalve in Sancta Maria neemt de groep ook een kijkje in
onder meer het St. Elisabeth Ziekenhuis in Leiderdorp en de Dr. mr. W. van den Berghstich-
ting in Noordwijk. Het bezoek is georganiseerd door Sancta Maria, de Nederlandse Vereni
ging voor Ziekenhuisdirecteuren en het Londense Institute of Health Services Management.
Op de foto het gezelschap op de trappen van Sancta Maria.
Financiële
meevaller
voor Warmond
WARMOND De gemeente
Warmond heeft dit jaar een fi
nanciële meevaller van
492.000 gulden. Dat blijkt uit
de pas verschenen Warmondse
voorjaarsnota. Het voordeeltje
vloeit voort uit de grenswijzi
ging met Leiden. Door het on
gewoon bevolkingsverloop die
de grenswijziging tot gevolg
had, komt Warmond in aan
merking voor een rijksuitke
ring van bijna vijf ton. Mede
door de meevaller, die over
vijf jaar wordt uitgesmeerd, is
er een overschot op de begro
ting van dit jaar van ruim
82.000 gulden. Verhoging van
de belangrijkste gemeentelijke
belastingen, zoals de onroe
rend goedbelasting, bleven
daardoor achterwege. Boven
dien komt er geld vrij voor
eenmalige uitgaven.
Verder blijkt uit de nota dat
de gemeente wil laten onder
zoeken hoe de doorgaande we
gen het best en het goedkoopst
onderhouden kunnen worden.
Daarbij denkt men aan de mo
gelijkheid om de klinkers te
verangen door asfalt. Voor de
vervanging van klinkers is
aan het wegenfonds een be
drag van 78.000 gulden toege
voegd, waarmee het totaal op
100.000 gulden komt. Daar
naast wordt er geld gereser
veerd voor de vervanging van
de lichtmasten in de hele ge
meente. Ook wordt er een be
drag van 20.000 gulden gestort
in het automatiseringsfonds
om vervanging van de compu
terapparatuur mogelijk te ma
ken.
De meerjarenbegroting geeft
een redelijk gunstig beeld van
de toekomst. Voor de komende
twee jaren verwachten B en W
een overschot van respectieve
lijk 95.642 gulden en 20.303
gulden. De begroting voor
1988 laat een tekort van 29.083
gulden zien. Morgen buigt de
raadscommissie financiën zich
over de voorjaarsnota.
|RSCHOTEN De ge-
jte Voorschoten over-
Jt door middel van een
bont over de Vliet een
Inding tot stand te bren-
J:sen het dorp Voorscho-
het recreatiegebied „De
nden". De opzet is dat
veerpont bemand gaat
|en door werklozen, die
tunnen doen met behoud
de uitkering.
realiseren van deze pont-
inding hangt af van het
*1 aanmeldingen. Wie in-
teresse heeft voor de functie
van pontbaas, kan zich aan
melden bij de Stichting Weer
werk, Postbus 68 in Voorscho
ten. Kandidaten dienen enige
vaardigheid in het besturen
van boten te hebben.
Nog niet bekend is waar de
pont heen en weer zal gaan
varen. Waarschijnlijk ter
hoogte van de wijk Vlietwijk
omdat het restaurant „De
Knip" er niets voor voelt om
weer een pontdienst in te stel
len. Bij „De Knip" voer twin
tig jaar geleden de laatste van
de vier pontjes over de Vliet
binnen de gemeentegrens van
Voorschoten heen en weer.
Indien er voldoende aanmel
dingen komen voor de functie
van pontbaas dan zal deze
veerpont nog deze zomer in
bedrijf gesteld kunnen wor
den. Volgens plannen bij de
provincie wordt gedacht aan
een vaste oeververbinding tus
sen de Voorschotense Vliet
wijk en de Vlietlanden, maar
realisatie daarvan kan nog wel
enkele jaren duren. Overigens
bestaat er bij enkele Vlietwijk-
bewoners grote weerstand te
gen een verbinding met de
Vlietlanden.
Het winkelbedrijf in Voor
schoten is sterk voor een di-
rekte verbinding van het dorp
met het grote recreatiegebied.
Over een eventuele brugver-
binding heeft de gemeenteraad
van Voorschoten nog geen uit
spraak gedaan, evenals overi
gens over deze tijdelijke veer
pontverbinding.
ibsidie Botenpad afgewezen
ëreniging Botenpad heeft
-raar aangetekend bij het
ge van B. en W. tegen het
"pen van een aanvraag
ieen subsidie. De vereni-
J Vindt dat de bewoners
.jdegelijk recht hebben op
Idie omdat naar hun me-
I door de aanwezigheid
ide 40 woonarken het wo-
'pestand kleiner is gewor-
,in Valkenburg en op die
manier in de huisvesting van
ingezetenen wordt voorzien.
Bovendien is de vereniging ac
tief bij het voorzien van aller
lei wettelijk voorgeschreven
voorzieningen zoals riolerin
gen en het streven naar hygië
nische situaties, het scheppen
van parkeergelegenheid, aan
leg van wegverharding en
groenvoorziening. Tijdens de
hoorzitting van de commissie
voor de bezwaarschriften
krachtens de wet AROB on
derstreepte een van de Boten-
padbewoners nog eens het al
gemeen belang te dienen. De
bewoners zo zei dhr. L. A.
Kamphuer, zijn overgegaan
van kolen- en oliestook op gas-
aanleg met alle kosten van
dien in het belang van het mi
lieu in de omgeving. De bewo
ners van het Botenpad kregen
de verzekering van burge
meester N. van 't Wout dat de
kwestie heroverwogen zal
worden.
Onaangename verrassing
LEIMUIDEN Een gezin
aan het Noordeinde in Lei-
muiden werd gisterochtend bij
het ontwaken een onaangena
me verrassing bereid. Niet al
leen bleken videorecorder,
fototoestel, jack, zonnebril en
wat spaargeld ontvreemd, ook
de auto stond niet meer voor
de deur. Mogelijk hebben de
inbrekers een autosleuteltje
gevonden, waardoor ze met
spullen èn auto aan de haal
konden, aldus de politie.
Vier gewonden en twee vernielde auto's waren het gevolg van
een aanrijding die gistermiddag plaats vond op de Rijksweg 44
nabij de Van Pallandtlaan in Sassenheim. Een automobilist uit
Sassenhelm reed volgens de politie de Rijksweg op zonder goed
uit te kijken. Een andere auto, bestuurd door een 19-jarige Lisse-
naar, botste er bovenop. De man uit Sassenheim liep een zware
hoofdwond op, z'n passagier uit Voorhout kwam er met lichte
verwondingen vanaf. De Inzittenden van de andere auto, twee in
woners van Lisse, werden eveneens licht gewond. De vier gewon
den zijn zijn naar het Diaconessen Ziekenhuis in Leiden vervoerd.
Weerstand tegen naamsverandering
WARMOND De plannen van het gemeentebestuur om
een deel van de Norremeerstraat een andere naam te geven,
stuiten op weerstand van de bewoners. Dit bleek gister
avond tijdens een vergadering van de raadscommissie alge
meen bestuurlijke aangelegenheden.
De bewoners zien op tegen de belangrijke financiële conse
quenties, die naamsverandering met zich meebrengt, vooral
voor degenen die een bedrijf hebben.
Drie leden van de commissie zagen ook de noodzaak om iets
te veranderen niet in. Vermelding van de huisnummers op
de betreffende straatnaamborden en op de informatieplatte
gronden zou voldoende zijn. Vier commissieleden voelden
wel voor wijziging en twee daarvan kozen dan voor de
naam Korte Padoxlaan. Mevrouw Saris wilde de aanvraag
van de Vereniging De Kaag graag honoreren met een Kaag-
straat ook al zou die naam volgens de heer Vreeken te wijds
zijn voor het korte doodlopende straatje.
RIJNSBURG De Stich
ting Ondosa (Ontwikke
ling door samenwerking)
voert vandaag actie voor
een nieuw ontwikkelings
project. Ongeveer 15.000
gulden wil men bijeen
brengen voor een project
in Ghana. Gekozen is voor
dit land nadat de hulp aan
Sri Lanka is stopgezet. Dat
laatste is gebeurd omdat
de stichting niet meer ze
ker is van een goede be
steding van het geld in
het door rellen en onlus
ten rond de Tamils geteis
terde land.
Overigens is de actie die van
daag op de paardenmarkt
wordt gehouden niet de enige
bron van inkomsten. Het rad
van avontuur alleen zal geen
15.000 gulden bij elkaar kun
nen brengen. Daarom volgen
nog allerlei activiteiten in de
feestweek in augustus rond
het Rijnsburgs Bloemencorso
en ook staat in september een
sponsor-wandeltocht op het
programma. Bovendien ver
wacht de stichting dat allerlei
andere verenigingen en instel
lingen ook acties op touw zet
ten voor Ghana. Vorig jaar ge
beurde dat ook. Toen bracht
de basisschool een toneelavond
voor Sri Lanka en de Oranje
vereniging bestemde de op
brengst van een bingo-avond
voor hetzelfde doel. In totaal
kwam vorig jaar ruim 10.000
gulden op tafel. Met dat geld
wordt in Sri Lanka een school
gebouwd als onderdeel van
een opvangcentrum voor ont
heemde jeugd.
Er is voor Ghana gekozen als
nieuw doel nadat de arts Har
ry Vahrmeyer begin dit jaar
over zijn werk in een zieken
huis in Dorma had verteld.
Ghana is een politiek stabiel
land. Vahrmeyer is geboren
Katwijker, maar heeft veel fa
milie in Rijnsburg. Hij is direc
teur van een ziekenhuis waar
in hij met een andere arts
70.000 patiënten per jaar be
handeld. Vooral voor opera
ties, bijvoorbeeld liesbreuken
die ontstaan door zwaar (wa-
ter)sjouwwerk, is gesteriliseer
de apparatuur nodig. De daar
aanwezige spullen zijn erg
verouderd en begeven het bij
na. Vahrmeyer zit dus te
springen om nieuwe.
Proefboerderij
Nadat Ondosa de apparatuur
voor de arts bijeen heeft ge
bracht, heeft de stichting al
weer een nieuw project, ook in
Ghana, op het oog. Het gaat
dan om een landbouw-proef-
boerderij in het zuid-oosten
van het land. Er is een Gha-
nees landbouwkundige die ja
renlang voor Ontwikkelings
samenwerking in het noorden
van zijn land neeft gewerkt en
die nu terug wil naar zijn ge
boortegrond in het zuid-oos
ten. Hij wil dat landbouwsta-
tion van de grond krijgen en
daarmee de landbouwmetho
den in dat deel van het land
verbeteren. Om te kunnen be
ginnen heeft hij allerlei appa
ratuur nodig en Ondosa wil
helpen die te verschaffen. Ge
dacht wordt aan zaken als
landbouwwerktuigen en
graansilo's, maar ook is een
generator nodig en die alleen
kost al 40.000 gulden. „We
hebben ons ervan verzekerd
dat we op de hoogte zullen
worden gehouden van de ont
wikkelingen", vertelt me
vrouw Fase.
De stichting zoekt ter onder
steuning van de acties ook do
nateurs die maandelijks, half
jaarlijks of per jaar een bedrag
storten op giro 7765 of Rabo-
banknummer 356860100 van
de Stichting Ondosa. Die do
nateurs zullen door middel
van een nieuwsbrief op de
hoogte worden gehouden en
zij krijgen bovendien het fi
nanciële jaarverslag van de
stichting.
reiliging gemeentehuis
mdt^hC^NBURG Het gemeentehuis zal electronisch
Mnbraken worden beveiligd. De kosten voor aan-
r^n aPParatuur bedragen ruim 6500,- excl.
5w*'i raadscommissie bestuurszaken ging in princi-
Weiziijoord met de beveiligingsplannen,
over f
inges^uw A. van den Broek-Westerink (PvdA) wees
>rthal |at het tevens belangrijk is dat er controle zou zijn
gekof overdag het gebouw in komt en weer verlaat. Zij
itebestjaan het aanbrengen van een monitor en vond dit
van Tq belangrijk als het beveiligen van het gebouw te-
kt nu)braak.
il „Dejkhuizen (CDA) noemde het nadeel van beveili-
rdam tpparatuur. Door veelvuldig loze alarmering ver-
ng vafe politie vaak het vertrouwen in het systeem,
ie ker)°°r ^et 6evaar aanwezig is dat niet snel genoeg
nnensi6ereageerd- Toch v°nd hij, evenals A. de Vries
chikkj en P" T' Mizee (VVD) een nader onderzoek naar
^gelijkheden tot beveiliging nuttig.
Groene golf op Engelendaal
LEIDERDORP Tot groot genoegen van vele
automobilisten, komt er een „groene golf" over
het hele Engelendaal in Leiderdorp. Voor 28
mei zal de verkeerslichtenihstallatie worden
veranderd zodat men rijdend bij een constante
snelheid van 50 kilometer per uur, alle lichten
op groen kan hebben en dus tussentijds niet
steeds hoeft te stoppen. Alleen de lichten op de
kruising met de Vronkenlaan zullen niet wor
den aangepast.
De aanpassingen worden gedaan om de door
stroming op het Engelendaal te bevorderen.
Dat is extra nodig omdat vanaf dinsdag de
Spanjaardsbrug over de Zijl bij de Lage Rijn
dijk voor alle verkeer wordt afgesloten. Er
moeten herstelwerkzaamheden worden ver
richt aan het brugdek. Men verwacht 14 juni
het verkeer weer over de brug te kunnen laten
gaan. In de tussentijd zal het verkeer worden
omgeleid via de Zijlbrug.
Deetman naar
Valkenburg
VALKENBURG De plaat-
selijke afdeling van het CDA
van Valkenburg heeft CDA-
minister van onderwijs, W.J.
Deetman bereid gevonden om
29 mei 1985 naar Valkenburg
te komen, waar hij zal spreken
over „Het belang van de klei
ne verbanden voor het CDA".
De ledenvergadering begint
om acht uur, terwijl de minis
ter om half negen zijn inlei
ding houdt. Na de pauze is er
gelegenheid tot het stellen van
vragen. Iedere belangstellende
wordt die avond in De Terp
verwacht.
Oegstgeester raad
in Vijf tegen Vijf
OEGSTGEEST Vrijdag worden er in de
VARA-studio in Hilversum televisie-opnamen
gemaakt voor diverse afleveringen van het
spelprogramma „Vijf tegen vijf". Uit Oegstgeest
is ook een team aanwezig. Wethouder Kohl-
beck (PvdA) en de raadsleden mevrouw De
Vroomen-de Beer (CDA) en de heren Küntze
(VVD), Wuisman (D '66) en Van Eisen (PPR)
zullen aan deze VARA-uitzending, die door
Willem Ruis geleid wordt, meedoen. Vorige
week vond er een selectie plaats. Het Oegst
geester team kwam met veertien andere uit de
selectie van in totaal 60 teams. In twee dagen
worden nu diverse afleveringen opgenomen en
de eerste „Vijf tegen Vijf" wordt op 1 juni uit
gezonden en daarna volgt elke zaterdag een uit
zending. Het is nog niet bekend in welke uit
zending de Oegstgeestenaren te zien zullen zijn.
Lasapparaten
gestolen
KATWIJK Uit
een autospuiterij aan
de Scheepmakers-
straat in Katwijk is
lasapparatuur gesto
len. Dat is in de
nacht van maandag
op dinsdag gebeurd.
De daders zijn het
bedrijf binnengeko
men door een ruitje
uit de toegangsdeur
te halen. De schade
wordt geschat op
5.000 gulden.
Kunstwerk voorjeroenh uis
WASSENAARAan de kunstenaars M. en F.
de Boer en R. Trumpie is de opdracht gegeven
een kunstwerk te maken voor het te bouwen
sociaal-cultureel centrum van Wassenaar. Bur
gemeester drs. P.H. Schoute slaat vrijdag de
eerste paal voor de bouw van het centrum.
Met de bouw. en de gedeeltelijke verbouw is
een bedrag gemoeid van 3,6 miljoen gulden.
Van dit bedrag wordt één percent uitgegeven
aan het kunstwerk.
Een woordvoerder van de gemeente zegt dat de
drie kunstenaars, die allen buiten Wassenaar
wonen, geheel zelf mogen bepalen hoe het
werk er uit gaat zien. De kosten van het maken
van een schetsontwerp bedragen 4500 gulden.
Het Jeroenhuis en ook het kunstwerk moeten
in maart 1986 gereed zijn. Er komt onder meer
een theaterzaal.
