„Heilige Vader, de vrouwen
willen verantwoordelijkheid"
HTÏÏ71
CeicLc
TAFEL
kerk
wereld
ENTHOUSIASME VOOR PAUSBEZOEK IN BELGIE BLIJFT GROOT
„Zelfcensuur
tijdens pausbezoek
aan Nederland"
Mgr. Simonis: voordelen Raad van Kerken groter dan nadelen
„Invoering tucht zou voor
honderden gereformeerde
predikanten fataal zijn"
X<
ACHTERGROND
£eidóc(SotMCMit
MAANDAG 20 MEI 1985 PAGINAL
Affaire Boff: nuntius naar Rome
De apostolisch nuntius in Brazilië, mgr. Carlo Furno, is het af
gelopen weekend onverwacht naar Rome vertrokken. Zijn reis
wordt in verband gebracht met de nog steeds voortdurende
stroom van protesten tegen de Vaticaanse bestraffing van de
bevrijdingstheoloog Leonardo Boff. De protesten zijn afkomstig
van basisgemeenschappen, maar ook van bisschoppen. Een
50-tal Braziliaanse parlementsleden van bijna alle politieke
partijen heeft de nuntius vlak voor zijn vertrek een document
doen toekomen waarin de bestraffing van Boff wordt uitgelegd
als een poging om „het optreden van de kerk in Brazilië ten
opzichte van het sociale drama in ons continent" aan banden te
leggen.
Scientology moet 100 miljoen vergoeden
De Scientogybeweging is veroordeeld tot het betalen van een
schadevergoeding van 100 miljoen gulden aan een vrouwelijk
ex-lid. Een rechter in Portland, de hoofdstad van de Ameri
kaanse staat Oregon, kende de schadevergoeding toe aan de
27-jarige Julie Christofferson Titchbourne. Volgens de uit
spraak was zij het slachtoffer van „moedwillig wangedrag" van
de kerk en haar oprichter, L. Ron Hubbard. De jury stemde in
met haar klacht dat de Scientology-beweging haar onjuiste in
formatie had gegeven. De kerk, die in hoger beroep gaat, zou
haar hebben beloofd dat haar gezichtsvermogen zou verbete
ren en dat zij intelligenter zou worden.
Beter een lampje ontsteken dan
de duisternis vervloeken.
Chinees spreekwoord
Het feit dat de woord
voerders van de Neder
landse katholieke organi
saties zich uitgezon
derd mevrouw Wasser
tijdens het bezoek van
Johannes Paulus II aan
Nederland hebben ont
houden van kritische op
merkingen aan het adres
van de paus, is meer een
kwestie van zelfcensuur
geweest dan van ingrij
pen van de bisschoppen.
De Nederlandse bisschop
pen hebben zich, even
min als hun Belgische
collega's, gemengd in de
teksten die de organisa
ties tijdens hun ontmoe
tingen met de paus heb
ben uitgesproken.
Dit heeft de secretaris-gene
raal van de rooms-katholieke
kerkprovincie in Nederland,
r. H. van Munster ofm, giste-
SECRETARIS-GENERAAL
DR. VAN MUNSTER:
ren verklaard. Volgens dr.
Van Munster is het tegenhou
den door aartsbisschop Simo
nis van het optreden van de
feministisch-theologe Halkes
(vanwege haar persoon die
polariserend zou werken) de
enige keer geweest dat de Ne
derlandse bisschoppen hebben
ingegrepen. De meeste toe
spraken zijn door het desbe
treffende bisdom bekeken en
naar Rome doorgestuurd. De
bisschoppenconferentie heeft
zich als geheel niet met de in
houd van de toespraken be
moeid, aldus Van Munster.
De woordvoerder van de bis
schoppenconferentie, Th. Pal
stra, zei gisteren desgevraagd
dat „de mensen in België ken
nelijk wat vrijer zijn gelaten
dan in Nederland". „De Ne
derlandse bisschoppen hebben
het toch anders aangepakt
dan de Belgen", aldus Palstra.
Overigens zei hij niet namens
de bisschoppen te kunnen
spreken omdat er nog een
evaluatie van het pausbezoek
volgt.
„De Nederlanders hebben
zich wondelijkerwijs zelf ge
censureerd en dingen niet
durven of kunnen zeggen.
Het verheugt me overigens
dat de Belgen zo fris van de
lever spreken, dat vind ik uit
stekend", aldus secretaris-ge
neraal Van Munster.
Hij schrijft het verschil in be
nadering ook toe aan de
volksaard: als een Nederland
zich geprofileerd opstelt,
vindt hij onmiddellijk een te
genstander tegenover zich.
Uit angst daarvoor slikt hij
blijkbaar soms wat in. De Bel
gen daarentegen brengen hun
boodschap verpakt in een
„dikke schuimdeken, dan valt
het niet zo hard", aldus Van
Munster.
De voordelen van het lid
maatschap van de Raad
van Kerken in Nederland
zijn groter dan de nade
len. Er is nog nooit spra
ke van geweest dat de
Rooms-Katholieke Kerk
zich uit de Raad terug
trekt.
Dat zei aartsbisschop dr. A.J.
Simonis vanmorgen voor de
NCRV-radio. Hij reageerde op
de voorspelling van de vroe
gere voorzitter van de Raad
van Kerken, prof. dr. H. Ber
khof, dat de R.-K. Kerk in de
jaren negentig uit de Raad
treedt.
Mgr. Simonis ontkende niet
dat er spanningen tussen de
R.-K. Kerk en andere kerken
in de Raad bestaan. Hij noem
de kwesties als ontwapening,
ontwikkelingssamenwerking
en de seksuele moraal. „De
Raad van Kerken is een ge
spreksforum en als gespreks
forum is het een goede zaak,
maar een eenheid is het niet,
want de kerken zitten nu juist
bij elkaar om tot meer een
heid te komen", zo verklaarde
mgr. Simonis.
Oecumene betekent voor het
Vaticaan toegroeien naar een
eenheid die de Heer voor zijn
kerk heeft gewild en „dat is
vanuit het katholieke geloofs
inzicht één kerk onder leiding
van paus en bisschoppen", al
dus mgr. Simonis. Hij zei lie
ver te spreken in termen van
verzoening zoals paus Johan
nes Paulus II tijdens zijn be
zoek aan Nederland heeft ge
daan. De paus heeft volgens
de aartsbisschop aangegeven
dat wat in vier eeuwen uit el
kaar is gegroeid, niet zomaar
in een handomdraai met ge
makkelijke oplossingen tot el
kaar te brengen is.
DR. J. VLAARDINGERBROEK:
„Invoering op staande
voet van de leertucht in
de Gereformeerde Ker
ken zou de grootste ver
woestingen aanrichten.
Er zouden een paar hon
derd predikanten uit de
kerk moeten worden ge
zet. Dat heeft geen zin".
Dit zei de gereformeerde pre
dikant dr. J. Vlaardinger-
broek (Rotterdam) zaterdag
tiidens de bezinnings- en ap
pèldag van de Vereniging
Woord en Geest in Rotter
dam. In plaats van tuchtmaat
regelen zou er een concentra
tie van het belijden op het
hart van het evangelie, het
hart van de bijbel, moeten
plaatsvinden. Dat is geen re
ductie, aldus Vlaardinger-
broek, die er overigens voor
pleitte dat de Gereformeerde
Synode alles van de agenda
moet schrappen wat niet re
gelrecht met het hart van het
evangelie te maken heeft. Zij
zou het oorlogsvraagstuk niet
moeten behandelen en verder
de banden met het Interker
kelijk Vredesberaad (IKV)
moeten verbreken.
Tegen het verwijt dat de kerk
in dat geval haar stem niet
laat horen, stelde Vlaardin-
gerbroek dat de kerk dat nu
ook niet doet. „Als een Gere
formeerde Synode een be-
f>aalde uitspraak over het oor-
ogsvraagstuk doet is dat niet
de stem van de kerk, maar de
mening van een aantal men
sen die daar toevallig bij el
kaar zitten. Maar je kunt niet
zeggen dat dat dan de stem
van de Gereformeerde Ker
ken is, laat staan van de
kerk."
Dansen in de regen
De in 1973 in Kenya gestarte Undugu-projecten, die beogen om
dakloze jongeren in de hoofdstad Nairobi op te vangen, staan
centraal in het boekje dat het Centraal Missie Commissariaat
dezer dagen heeft uitgegeven onder de titel „Dansen in de re
gen". Aanleiding voor de uitgave is de Week voor de Neder
landse Missionaris die morgen begint. Auteur van het werkje is
Martien van Asseldonk, die sinds 1981 in Nairobi werkzaam is.
„Dansen in de regen" is verkrijgbaar door een gift van 10,-
over te maken op giro 676 t.n.v. Nederlandse Missionaris,
Oegstgeest en daarbij te vermelden: boekje.
Eenzijdig beleid
min
|de hi
ten!
De VVD heeft uitsluitend oog voor het financieel-eci
misch herstel en toont nauwelijks enig besef voor de
ciale aspecten, die aan zo'n periode vastzitten. Die conli
kan worden getrokken uit de dit weekeinde gehouden p;
raadsvergadering van de liberalen. De VVD zal achteraf
kunnen zeggen dat over het hoofd te hebben gezien, want
is wel degelijk zeer bewust uitsluitend voor het financit
economisch herstel gekozen. Herverdeling van werk en
dere sociale kwesties liet de VVD eenvoudig links liggen.
VVD-partijraad had in ruime mate voorstellen voorhan
om niet alleen naar financieel-economisch herstel toe te
ken, maar ook aan sociaal beleid te doen.
Die suggesties stonden in een rapport van de VVD- co|
missie-Polak, die een aantal voorstellen voor een te voei
sociaal-economisch beleid had uitgestippeld. Hoofdpunten
dat rapport: in de komende jaren het financieringstekort
niet meer dan een half procent per jaar terugbrengen,
aanmerkelijk minder bezuinigen; de Wet op de Invested]
regeling (WIR) afschaffen en de daardoor beschikbaar ij-
mende zes miljard gulden gebruiken om de werkgeverspi
mies te verlagen, teneinde de arbeidskosten lager te mak| J-
Voorts bevatte het rapport een aantal gedachten over hi
verdeling van werk en het handhaven van het minimi)
(jeugd)loon.
Er zijn binnen de vvd dus zeker wel mensen, die een op
oog hebben voor de noden van deze tijd. Hetgeen mag b|
ken uit een passage uit de openingstoespraak van Polak afi
lopen zaterdag, waarin hij het onduldbaar noemde dat f °r"'
kwaliteiten van achthonderdduizend werklozen niet beifeLDC
worden, terwijl er in de wereld zoveel werk aan de winfc, in
is. Er kan, aldus Polak, niet gewacht worden op een wendilperic
ten goede als gevolg van uitsluitend het vrije spel der maf no8
schappelijke krachten. f®no^
[var
UAT vrije spel van de maatschappelijke krachten is en bljigen
desondanks toch de hoofdlijn van het VVD-beleid. Alle air
dacht dient besteed te worden aan het economisch hersél
Daardoor zal de werkgelegenheid misschien wel groeien L, v
aldus deze theorie dan zal ook het sociaal beleid vaéspn
zelf wel weer op zijn pootjes terechtkomen. VVD
K-mi
Na de partijraadsvergadering van afgelopen zaterdag is^e^
VVD ongetwijfeld een wat onaantrekkelijker coalitiepartij de
geworden voor zowel PvdA als CDA. Want die partijen vitte. 1
len zich wel degelijk bezighouden met de sociale noden pe
dens de periode, die naar het economisch herstel moet v#sPro
ren. Daarna trouwens eveneens, want ook bij een vollei'^"
economisch herstel zal een drastische herverdeling van wefc hoi
nodig zijn. sti
tma
VOORAL als gevolg van het PvdA-standpunt in de kwes^pgj
van de kruisraketten is het op dit moment verreweg hiijras
meest waarschijnlijk, dat het CDA volgend jaar opnieuw nnota
de VVD zal gaan regeren. Het CDA zal zich dan moeten ijPola
maken voor keiharde onderhandelingen op sociaal-econj1100
misch gebied. Het ziet er immers naar uit, dat in dat gev^
elke sociale inbreng in het volgend regeerakkoord van l^loo
CDA zal moeten komen. In het programma van die pair jaa
zijn daartoe ruimschoots voldoende aanknopingspunikek
voorhanden. (gebr;
laan
Enkele buien
DE BILT Een onweerssto
ring, die gisteren van het zui
den uit kwam opzetten, is van
daag boven ons land zo goed
als tot stilstand gekomen. Ook
morgen ligt de storing nog
dicht bij ons land. Dat bete
kent vrij veel bewolking en
opnieuw enkele regen-of on
weersbuien.
Na morgen trekt de storing in
oostelijke richting weg en
komt ons land in een zuidwes
telijke stroming, waarin nog
wel een enkele bui kan voor
komen, maar waarin ook de
zon weer een kans krijgt. Dit
enigszins wisselvallige weer
kan tot aan het eind van de
week aanhouden. De middag-
temperatuur van een graad of
18 ligt op het niveau dat voor
deze tijd van het jaar normaal
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen,
geldig voor woensdag en don
derdag.
Zuid-Scandinavië: wisselvallig
weer met af en toe buien. Mid-
dagtemperatuur 13 tot 18 gra
den.
Britse Eilanden: enkele buien,
maar in Noord-Ierland en in
Schotland ook flinke zonnige
perioden. Middagtemperatuj
13 tot 18 graden.
-Frankrijk: af en toe zon
enkele buien, in Duitsland o*tj a
met onweer. Middagtempel [Lr
tuur van 15 graden aan
kust tot 20 graden in het bi
nenland.
Midden- en zuid-FrankriP
zonnige perioden, maar
een enkele regen-of onweeil
bui. Middagtemperatuur
17 graden in Normandië tot}^
graden in het zuiden.
MEI
Alpenlanden: zonnige per%ngS
den en vooral in middag fc
avond kans op onweer. Mij^ v
dagtemperatuur in de dalr
rond 20 graden.
r s
Spanje, Portugal, Italië en JoM>ei
goslavische kust: zonnig, bT0.^
houdens een lokale onweeflP^"
bui. Middagtemperatuur 25 tfjke
30 graden, aan de SpaanJgsh'
noordkust rond 20 graden, eilij
(itie>
Weerrapporlen v
i e
Rotterdam h.bew.
Twente rw.bew. 23'
Vlissingen regenbul 18'
Spekschnitzel met
sla en gebakken
aardappelen
zachtzure gierstevla
Voor twee personen hebt u
nodig: 250 g speklappen,
losgeklopt ei, paneermeel,
zout, 20 g margarine;
sla, 2 lepels azijn, zout, pe
per, suiker, monsterd, 1 le
pel olie, bieslook, lavas,
kervel, peterselie, 1 hard
gekookt ei, 1 tomaat;
Vt tot 1 kg aardappelen,
olie, 15 g margarine, zout;
3 dl melk, 30 g gierst, 12 g
maizena, 2 dl karnemelk,
bruine basterdsuiker.
Verdeel de speklappen in
porties en haal de stukken
door losgeklopt ei en door
paneermeel met zout. Bak
het vlees op een flink vuur
lijk schuin op de pan, w:
speklappen kunnen heel c
meen spatten. Bak de lapj
op een klein vuur ven'
gaar; reken een totale bak
van twintig minuten. z<
dat het korstje rond de spel
lappen lekker AnappeijjDS
wordt door het deksel steel1311*;
schuin (nooit recht!) op
pan te leggen en vooral get
water bii het vlees te doen\
Meng de sla aan met
sausje van (wijn- of appel
zijn, zout, peper, suiker, m>
terd en olie. Strooi flink wbhof
verse tuinkruiden over 0i
groente en garneer haar ml
ei en tomaat.
Spoel de gierst in een nu
met koud water af, sfrcnll
hdar al roerende in de aan A
kook gebrachte melk en lai
die twintig minuten zacLT
doorkoken. Bind de pap mlT
de in koud water opgeld\ji>
te maizena, laat haar wjV
afkoelen en meng er de kal
nemelk door. Geef de vla fj)
heel afgekoeld met bruié
basterdsuiker.
(Opmerking: gierst is eê
fraansoort, die veel vezel
evat en bij de reformpn
dukten te vinden is).
JEA NI
Voorzitster mevrouw
Anne-Marie Gilson van
de organisatie van katho
lieke plattelandsvrouwen
in België heeft de paus
gisteren tijdens een bij
eenkomst in Luik op
openhartige wijze voorge
houden dat vrouwen voor
zichzelf een belangrijkere
rol binnen de kerk en
maatschappij opeisen.
„Jazeker, de meesten on
der hen ervaren en er
kennen hun bevoorrechte
rol van moeder en op
voedster, maar ze verlan
gen meer, Heilige Vader.
De vrouwen willen ver
antwoordelijkheid dragen
binnen kerk en maat
schappij", aldus mevrouw
Gilson.
Mevrouw Gilson zei tot de
paus dat ze haar bedenkingen
heeft tegen het pausbezoek
„om de eenvoudige reden dat
ik me niet kan verzoenen met
al die pracht en praal waar
mee uw reizen onveranderlijk
gepaard gaan". Zij merkte op
dat de paus belang hecht aan
vrijheid, rechtvaardigheid,
waarheid en vrijmoedigheid
en „daarom wil ik liever vrij
uit spreken, zoals bij een een
voudig en ongekunsteld ge
sprek gebruikelijk is".
De christenen van België be
seffen „maar al te goed dat
onze kerk niet perfect is, onze
bischoppen niet perfect zijn
en wij zelf ook beslist niet".
Maar zij schrikken volgens
mevrouw Gilson niet terug
voor het in de praktijk bren
gen van de christelijke naas
tenliefde en solidariteit.
Haar kritische opmerkingen
werden door een groot aantal
aanwezigen met boe-geroep
beantwoord. Evenals andere
in België gehouden kritische
toespraken, was de rede van
mevrouw Gilson enkele
maanden geleden zonder in
menging door de Belgische
bisschoppenconferentie naar
Rome doorgestuurd. Uit deze
toespraken komt het beeld
naar voren van een kerk,
waarvan de problemen niet
wezenlijk verschillen van die
in Nederland. In tegenstelling
tot de situatie in ons land ech
ter hebben de Belgische orga
nisaties die de paus ontmoe
ten, de gelegenheid aangegre
pen om hun bezorgdheid te
uiten over zaken zoals de
vrouw in de kerk, gehuwd
priesterschap en huwelijks
kwesties.
In Nederland kwamen kritiek
en bezorgdheid slechts open
lijk tot uiting doordat me
vrouw Hedwig Wasser, voor-
De publieke belangstelling in
België overtreft vrijwel overal
de eerder gemaakte schattin
gen. Een beeld uit Mechelen
waar de paus met een boeket
bloemen zwaait dat hem door
een van de toeschouwers is
toegeworpen.
zitser van de diocesane mis
sieraad Groningen, afweek
van de tevoren door de bis
schoppen goedgekeurde tekst.
Zij vroeg zich af wat er van
de bevrijdende boodschap van
het evangelie terecht komt als
de kerk groepen als homosek
suelen, ongehuwd samenwo
nenden, gehuwde priesters en
de vrouwen uitsluit. De paus
ging niet op de onverwachte
opmerkingen van mevrouw
Wasser in.
Leken
Ook in zijn toespraak tot de in
Luik verzamelde leken ging
de paus niet in op de rol van
de vrouw. Wel zei hij dat „de
participatie van leken strikt
noodzakelijk en hun engage
ment beslissend is" voor de
komst van het Rijk Gods „op
dat onze wereld er steeds
meer een evenbeeld van
wordt". De paus sprak zijn
„warme bemoediging" uit
voor alle bij de kerk betrok
ken leken. Hij hield hen voor
dat zij „tegelijk lid zijn van de
kerk en van de maatschappij.
Geen van beide aspecten mag
u opofferen of verwaarlozen.
Uw inzet zal zich op twee ge
bieden concentreren: de kerk
en de wereld".
Verwijzend naar het Tweede
Vaticaans Concilie sprak de
Zaterdag vroeg de paus aan
de Belgische bisschoppen te
waken over de eenheid in de
katholieke kerk. Zij moeten
de breuken helen die na het
Tweede Vaticaans Concilie
zijn ontstaan, aldus de paus in
een rede die overigens alleen
aan de bisschoppen werd
overhandigd en niet uitge
sproken.
Omdat de paus zaterdag zijn
65ste veijaardag vierde, had
deze dag een feestelijk karak
ter. De paus kreeg onder
meer twee reusachtige taarten
aangeboden. In Mechelen
nam de paus deel aan een oe
cumenische gebedsdienst en
in Beauraing, in het Frans
sprekende deel van België,
ging hij voor in een open
luchtmis voor naar schatting
35.000 gelovigen.
In deze plaats knielde de paus
even bij het Maria-beeld,
waar Maria in 1932 en 1933
dertig keer zou zijn versche
nen aan vijf kinderen uit
Beauraing. Het beeld was ove
rigens weer helemaal ontdaan
van de olie, waarmee het
woensdag door onbekenden
was besmeurd.
Zaterdagavond was de paus in
Namen. In een toespraak tij
dens een jongerenmanifestatie
waarschuwde hij de jeugd
voor de verleidingen van teu
gelloze seks, drugs en dure
modeverschijnselen.
Johannes Paulus II bewondert
een verjaardagstaart die hem
wordt aangeboden ter gele
genheid van zijn 65e verjaar
dag. Links op de taart de koe
pel van de St. Pieter in Rome,
rechts de toren van de kathe
draal van Mechelen.
De in Nederiand getroffen veiligheidsmaatregelen riepen soms een sfeer van grimmigheid op.
Deze Mechelse politiemensen taxeren de situatie veilig genoeg om bij het passeren van de paus
mobiel even een kiekje te kunnen nemen.
paus over de eigen verant
woordelijkheid van leken,
waardoor „een leek toch kan
komen tot praktische beslui
ten of concrete verbintenissen
die afwijken van die van de
andere leken, ook geënga
geerde christenen".
Eerder op de dag had me
vrouw Jeanine Wynants,
voorzitster van de Waalse
vakbeweging MOC, al aan de
paus voorgehouden dat de ne-
derigen zich niet meer in de
kerk terugvinden als de kerk
zich bindt aan de machtigen.
Ook zij vroeg meer gehoor
voor de verlangens van de
vrouwen van de arbeidersbe
weging.
De bliksembezoeken die Jo
hannes Paulus II gisteren aan
Laken en Luik aflegde,
brachten duizenden mensen
op de been. In Luik waren de
straten waar de pausmobiel
langskwam schoongemaakt op
kosten van de winkeliers. De
gemeentereiniging was vorige
week in staking gegaan omdat
100.000
Gistermorgen ging de paus
voor in een eucharistieviering
op het plein voor de Heilig
Hart-basiliek in de Brusselse
gemeente Koekelberg. De
plechtigheid had een natio
naal karakter en werd vol
gens de politie door 100.000
mensen bijgewoond, onder
wie leden van het koninklijk
huis en de regering. Het Rode
Kruis raamde de menigte op
60.000 personen.
