Moslimkinderen moeten zich aanpassen aan twee culturen Veel beloven en weinig geven ïE Karima vanmiddag terug in Nederland PVDA EN CDA STRIJDEN OM GUNST MINIMA Politiek Partij Parlement 485.- 'SIJTHOFE BINNENLAND EaidóaQowuwt ZATERDAG 18 MO 1985 PAGl UTRECHT „Als jongen had ik het niet in mijn hoofd moeten halen om thuis een examenfeestje te houden met jongens en meisjes uit mijn klas. Dat zou een schandaal geweest zijn". Met zo nu en dan voorbeelden uit zijn eigen jeugd probeert drs. M. Rabbae aan te geven hoe de verhoudingen liggen in veel Marokkaanse gezin nen. De directeur van de stichting Nederlands Centrum Buiten landers noemt de reacties op het gebeuren rond Karima „moreel en emotioneel gezien begrijpelijk". Had Karima in Marokko moeten blijven, dan had zij niet veel méér kunnen doen dan weigeren te trouwen of later scheiden, meent Rab bae. „Als er eerder bemiddeld was. had een en ander mis schien voorkomen kunnen worden. Er had een imam (geestelijke) ingeschakeld kun nen worden. Ik zie vaak dat zo'n gesprek werkt bij een va der die eerst geen duimbreed wil toegeven". Spanningen Rabbae verwacht dat dergelij ke spanningen tussen ouder(s) en kind vaker zullen gaan voorkomen. Opgroeiende kin deren van buitenlanders ont moeten niet alleen problemen die met hun leeftijd te maken hebben. Ook het feit dat ze vaak in twee sterk van elkaar verschillende culturen moeten leven (school en thuis) kan tot hevige botsingen leiden. Wat Karima betreft, heeft Rabbae evenwel zijn twijfels over de vraag of het meisje uitsluitend werd meegenomen om te wor den uitgehuwelijkt. „Ik denk dat de vader het uit huwelijken als motief heeft gebruikt om zijn dochter uit Nederland weg te halen. Een huwelijk was niet uitgesloten, maar het kan niet de enige re den geweest zijn. Hoofdmotief is volgens mij dat hij haar uit deze westerse samenleving wilde weghalen. Ook in Ma rokko komen jongeren in op stand tegen hun ouders maar dan wordt de dochter naar een tante gestuurd of zo. Het blijft binnen de familie en binnen de bescherming van het milieu waarin het kind leeft". „De dochter in zo'n Marok kaans gezin heeft vaak een zware verantwoordelijkheid. Zij draagt de eer van de hele familie en kan schande over de hele familie brengen. Eer en schande zijn begrippen die in Marokko veel zwaarder we gen als hier. Als een zoon b.v. wordt betrapt op diefstal, maakt hij zijn hele familie te schande", aldus Rabbae. „Ook jongens worden wel eens terug naar Marokko gestuurd door hun vader. Bijvoorbeeld omdat hij hier niets doet en daar sociaal gezien beter opge vangen wordt. Of omdat hij in aanraking is gekomen met drugs. Wat dat betreft is Casa Blanca (grote stad in Marokko) overigens even erg als Am sterdam. Soms gebeurt het dat een jongen terug moet, omdat hij hier met een Nederlandse De ontvoering van het in Amersfoort wonende Marokkaanse meisje Karima Ouchen, dat vanmiddag weer wordt terugver wacht, heeft heel wat beroering teweeg gebracht. Het meisje, dat sinds 8 jaar in Nederland woont, werd begin deze maand door haar vader gedwongen mee terug te gaan naar Marokko. Zij zou daar worden uitgehuwelijkt aan een 70-jarige man. De zaak kreeg veel aandacht. In de Tweede Kamer werden vra gen gesteld en de klasgenoten van Karima voerden actie voor haar terugkeer. Deze week ging de conrector van de scholenge meenschap De Schothorst naar Marokko om te proberen zijn leerlinge terug te halen. Een geslaagde onderneming, want zoals het er nu naar uitziet, komen Karima en haar vader vanmiddag op Schiphol aan. Daarmee is deze zaak tot een goed einde ge bracht. De vraag is of meer buitenlandse kinderen die in Neder land opgroeien, op een dergelijke manier in conflict zullen ko men met hun ouders. De heer drs. M. Rabbae noemt de kwestie van „de tweede gene ratie" (in dit geval de kinderen van buitenlandse werknemers) Rabbae een zeer gevoelige zaak. Hij is directeur van de stichting Nederlands Centrum Buitenlanders, een instantie die werkt aan de behartiging van het welzijn van buitenlanders. Dat zijn met name buitenlandse werknemers en hun gezinsleden, waarvan er ongeveer 300.000 in ons land verblijven. Leerlingen van scholengemeenschap De Schothorst boden eerder deze week het Marokkaanse consulaat een petitie aan. wil trouwen. Feit is dat de zaak gevoeliger ligt als het om een meisje gaat. Zij mag vol gens Islamitische opvattingen niet met een Nederlander trouwen, terwijl de zoon dat wel mag". Buitenland Volgens Rabbae is het vrij lo gisch dat mensen in een vreemd land teruggrijpen naar hun eigen gewoonten. „Je wordt pas Nederlander als je in het buitenland bent, daar ga je dan op zoek naar een „broodje van Kootje". Een bui tenlander is als een vis in vreemd water die zuurstof no dig heeft. Dan grijpt hij naar zijn eigen waarden en normen. Voor de buitenlanders in Ne derland speelt ook nog dat de omgeving niet zelden vijandig is. Hoe meer een buitenlander te maken krijgt met racisme en discriminatie, hoe sterker zijn reactie is op de Neder landse samenleving en hoe sterker de wens om zijn eigen waarden te koesteren en op te blazen". „Vooral de buitenlanders die het traditionele waardepatroon aanhangen zeggen dan: dit is nou de christelijke beschaving. Eerst gebruiken ze ons voor de bediening van hun machines Drs. Rabbae: „Een buitenlander is als een vis in vreemd water, die zuurstof nodig heeft. Dan grijpt hij naar zijn eigen waarden en normen". en nu moeten we oprotten. We zijn wegwerpmensen. Zo rede nerend vinden ze hun eigen waarden beter dan die van de christelijke (Nederlandse) sa menleving. Ze zetten zich ook af tegen contacten met die sa menleving". Dat gedurende hun verblijf in Nederland de tijd in Marokko niet stil staat is een feit dat veel Marokkanen zich mis schien niet realiseren. Rabbae: „De gemiddelde Ma rokkaanse ouder beoordeelt de ontwikkelingen in Marokko niet goed. In de grote steden gebeurt veel. Daar is nauwe lijks meer sprake van geschei den werelden voor man en vrouw. De meeste scholen in Marokko zijn gemengd, maar dat is vooral om praktische re denen. Vroeger gingen vrijwel alleen de jongens naar school. Op het platteland is nog wel sprake van twee werelden. Voor veel Marokkaanse ou ders in Nederland betekent het „gemengd" hier dat hun dochter zowel met Marok kaanse als met Nederlandse jongens in aanraking komen. Uithuwelijken Uithuwelijken gebeurt nog veel in Marokko, hoewel het in de*grote steden steeds min der voorkomt. Meestal worden de meisjes uitgehuwelijkt, maar soms ook de jongens. De principiële achtergrond van dat uithuwelijken is dat de ou ders graag willen dat hun dochter in goede handen komt. Maar geld kan ook wel eens een rol spelen. De wetge ving, die dateert uit 1957, zegt onder meer dat een huwelijk zonder toestemming van beide partners niet mag. De wettelij ke leeftijd waarop getrouwd mag worden is 15 jaar voor een meisje en 18 jaar voor een jongen. De praktijk is vaak an ders dan de wet voorschrijft. Met geld valt helaas nog veel te sjoemelen in Marokko. Ver der is er een opening in de wet, waar je alle kanten mee uit kunt. Gezegd wordt dat toestemming van beiden nodig is, behalve als blijkt dat het meisje in een „slecht leven" terecht dreigt te komen". Tweede generatie Het probleem van de tweede generatie buitenlanders in Ne derland is volgens Rabbae een gevoelige zaak, die zorgvuldig aangepakt dient te worden. „De Nederlandse samenleving wil dat de kinderen van bui tenlandse werknemers zich zo snel mogelijk aanpassen. Ze hebben echter recht op een zorgvuldige benadering. Naar mijn gevoel kan de beste hulp verlening door eigen mensen gegeven worden, door mensen die wat opener en progressie ver denken en oog hebben voor de ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving en de aantrekkingskracht die deze samenleving uitoefent op buitenlandse jongeren". „Hulpverlening via een „blijf van m'n lijf huis", een Jonge ren Advies Centrum (JAC) of een advocaat lijkt mij niet de meest aangewezen weg. Tijdig hulp verlenen en een over brugging maken van kind naar ouder is de beste aanpak. Stel dat ik de vader ben van een dochter en er komt een Nederlandse hulpverlener aan mijn deur die over mijn doch ter wil praten. Emotioneel ge zien is dan de deur dicht bij veel ouders. Ze zijn bang voor westerse invloeden en zeggen: zie je wel ze proberen onze dochter bij ons weg te halen". Rabbae: „De ideale hulpverle ner is in mijn ogen iemand die niet westers overkomt bij de ouders; respect heeft voor hun traditionele opvattingen, maar ook de jongeren begrijpt. In radio- en tv-programma's voor buitenlanders worden al dit soort problemen aangesneden. Wat dat betreft sluiten wij ons er zeker niet voor af". Op school een soepel r leraar; thuis een autoritair vader pril De Marokkanen vorn samen met de Turken grootste groep buitenl ders in Nederland, hebben onder meer elkaar gemeen dat zij Islam aanhangen. Ze moslims. De verschil tussen de moslimeult en de westerse culi zijn groot. De Islam h\ bijvoorbeeld een gi invloed op het dagelij, leven van de moi Geloof en levensw zijn sterk met elkaar v) wezen. In Marokko hebben wetsregels een islal tisch karakter. Zo wo onder meer gezegd i de vrouw ondergesch 0 is aan de man. Zij /wien het huishouden c/o( kinderen baren en voeden. Mannen zorg voor het inkomen en bescherming van lel« vrouw. Moslimkindei je\ hebben vooral te mak bei met gehoorzaamhe respect, onderdanighi irm en eerbied. Gehoorzaa heid aan de vader st gelijk aan gehoorzaalr heid aan Allah. ll nze |UR Een Marokkaanse va^nst zal proberen zijn gei v; op de oude manier uit sap oefenen. De Nederlani samenleving maakt 1 j die vaders echter niet makkelijk. De Nedtrev landse onderwijzer 'inÉ bijvoorbeeld vrien za£ schappelijk met zijn let om lingen omgaan en opt ;m; lijk praten over zaken nig sexualiteit en m< lcj, vrouw verhouding. V1 de leerlingen wordt v« wacht dat zij zich zer' standig gedragen en gen initiatief tonen, leerling zal worden atr ei gemoedigd om met onderwijzer in discui te gaan. Kortom: school is er de soept onderwijzer en thuis autoritaire vader, j kind moet zich aanpas: aan twee totaal versch 1 lende 1 pi Op den duur komen vtiaa moslimkinderen tuss lo< DEN HAAG Het duurt nog meer dan een jaar eer de kamerverkiezingen zullen worden gehouden, maar aan het gedrag van de grootste twee partijen zou men dat niet zeggen. PvdA en CDA zijn al vol op in de slag om de kie zers te vertellen wat zij na mei '86 allemaal zullen doen, als ze maar genoeg stemmen krijgen. De strijd lijkt zich te gaan toespit sen op de gunst van de mensen met de laagste in komens, de zogeheten mi nima. Dat zijn er heel wat meer dan men over het algemeen denkt. Ons land telt 7,5 miljoen men- sen met een inkomen. Daar van werken er 3,2 miljoen in het particuliere bedrijfsleven, 1,1 miljoen bij de overheid en semi-overheid en zijn er 3,2 miljoen aangewezen op een so ciale uitkering. Onder druk van de economische recessie heeft de regering de koppeling van de uitkeringen aan de lo nen ongedaan gemaakt, als ge volg waarvan de niet-actieven hun inkomen in rap tempo omlaag hebben zien gaan. Tachtig procent van hen (2,5 miljoen mensen!) zit nu op het minimumniveau. Slechts een betrekkelijk klein deel van deze groep, de zoge heten „echte" minima (huis houdens die van één uitkering moeten rondkomen), ontvangt al enkele jaren in december een extra uitkering, maar als de voortekenen niet bedriegen heeft ook dat de langsté tijd geduurd. Zelfs de groep „ech te" minima wordt nu te groot om nog echt te kunnen hel pen, vindt de VVD en sinds kort ook het CDA. 50 Zetels Maar het CDA realiseert zich ook dat 2,5 miljoen minima SUSKE EN WISKE HET DREIGENDE DINGES goed zijn voor zo'n vijftig ka merzetels. Logisch dus dat deze partij, hoezeer zij er ook op uit is stemmen terug te winnen van de VVD, nu ook uit een ander vaatje begint te tappen. De christen-democra ten zijn niet van plan een zo massale groep kiezers zonder slag of stoot aan de PvdA over te laten. Dat kan alleen de VVD zich permitteren, die toch niet zoveel aanhang heeft onder de daken van woning wet- en premie-A-woningen. De liberalen zeggen dan ook ronduit dat zij het wettelijk minimuminkomen eigenlijk nog altijd te hoog vinden. Het CDA daarentegen stelt in zijn ontwerpprogram (niet voor niets „Uitzicht" geheten) dat uitkeringstrekkers „er de komende jaren op moeten kunnen rekenen dat hun koopkracht wordt be schermd". Dat klinkt heel fraai, maar er wordt niet bij gezegd hoe dat moet gebeuren. Bovendien vindt het CDA dat eerst de herstructurering van de sociale zekerheid moet zijn afgerond. In simpele termen zou men kunnen zeggen dat het CDA meent de minima eerst vijf gulden te moeten af nemen om hen later zonodig een rijksdaalder toe te stoppen. Afromen? De beloften van de PvdA ko men wat harder over, maar dat is ook slechts schijn. Het congres van deze partij heeft uitgesproken dat de koop kracht van de minima onder alle omstandigheden dient te worden gehandhaafd. Maar bij nadere beschouwing is ook die visie niet erg reëel. Want ook hier geldt: wie zal dat betalen? De hogere en midden-inko mens zullen een financiëel of fer moeten brengen, vindt PvdA-voorzitter Max van den Berg. En fractieleider Joop den Uyl verkondigde vorige week in Elseviers Weekblad nog eens luid en duidelijk dat de inkomens boven modaal of desnoods anderhalf keer mo daal moeten worden afge roomd. De vraag is echter of Den Uyl wel weet waar hij over praat. In Elseviers Weekblad bleek hij al onkundig van de defini tie van een modaal inkomen (zie deze krant van maandag). Maar ook kan men de vraag stellen of hij wel weet wat de koopkracht van iemand met een modaal inkomen (39.000 gulden) is. In bruto-termen zit er tussen een minimum- en een modaal inkomen een ver schil van 50 procent. Dat lijkt veel, maar door de progressie in de loon- en inkomstenbelas ting en in de sociale premies blijft er schoon-in-het-handje van dat verschil nog maar 20 procent over. Als bovendien de huursubsidie en de eenma lige uitkeringen voor de mini ma mee in beschouwing wor den genomen, bedraagt het werkelijke verschil in koop kracht tussen minimaal en modaal nog geen twee gulden per dag! De vakbeweging trekt daaruit de consequentie dat verdere nivellering niet wenselijk meer is. Verkleining van de inkomensverschillen zou een negatieve uitwerking hebben op de arbeidsmarkt, doordat er dan voor de mensen te weinig prikkels zouden zijn om nog te proberen een baan of een pro motie te krijgen. En de werk gevers zijn het voor één keer roerend met hen eens. In de kring van het christelijk werkgeversverbond spreekt men van „onzinnige PvdA- voorstellen". (ADVERTENTIE) Een goed verzorgde Spanje-aanbieding van uw krant: 10 DAGEN COSTABRAVA- LLORET DE MAR Lloret de Mar, de geliefde vakantieplaats aan de Costa Brava is de bestemming van onze pendelreizen naar Spanje. U reist per comfortabele luxe touringcar met bar, toilet en video rechtstreeks vanuit Den Haag/Rotterdam via Venlo, Roermond. Maastricht, langs Luxemburg, Metz, Lyon, Perpignan naar Lloret de Mar. Het vertrek is op maandag rond het middaguur uit Den Haag/Rotterdam en de aankomst in Spanje is dinsdagmorgen om plm. 9.30 uur. Het verblijf is in het driesterren hotel Don Quiyote op basis van een 2-persoonskamer met douche en toilet en VOLPENSION. De terugreis is op dinsdagavond, waarbij men dan woensdag 13.30/14.00 uur weer in Rotterdam/Den Haag arriveert. Er is een mogelijkheid voor een 10- en 17-daags verblijf en het vertrekschema is als volgt: verlenging tot 10 dagen 17dagetjL^ 3. 10, 17 en 24 juni Gecombineerde reisverzekering 25.-// 42.50 per persoon 5.- poliskosten. Gecombineerde reisverzekering 3 1/2% van de reissom 6. poliskosten. Inlichtingen en boekingen telefo nisch onder nummer 070-190882 of persoonlijk in onze vestiging aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te Den Haag. (maandag t/m vrijdag van 9-16 uur), POSTBUS 16050 2500 AA DEN HAAG TEL 070-190882 Koopkracht anderhalf modaal af te romen teneinde de koopkracht van de minima op peil te houden. Op het eerste gezicht lijkt dat heel wel mogelijk. Ongeveer een half miljoen inkomen strekkers verdienen meer dan zestigduizend gulden bruto per jaar. Maar splitsen we die groep uit, dan verandert het beeld. Een kwart miljoen be vindt zich in de categorie tus sen 60.000 en 80.000 gulden. Bruto verdient iemand in die groep driemaal zoveel als een minimumloner, maar netto houdt hij slechts tweemaal zo veel over. Houden we weer re kening met huursubsidies en dergelijke, dan blijkt dat de koopkracht bij een inkomen van bruto 80.000 gulden nog slechts 50 procent meer is dan bij het minimumloon van 26.000 gulden. Illustreren we het bovenstaan de met een voorbeeld. Stel dat alle minima er 500 gulden net to per jaar bij krijgen. Dan be tekent dat een inkomensoffer van netto drieduizend gulden per jaar van de mensen met een inkomen van boven de 60.000 gulden. Nog pregnanter wordt het verschil, als men al-, leen de inkomens boven 120.000 gulden bruto zou wil len aanpakken. Het gaat dan om slechts 25.000 Nederlan ders, die moeten inleveren ten behoeve van drie miljoen mi nima. Dat wil zeggen een ver houding van 120 1. Het opvij zelen van de minima met 500 gulden netto zou dan een offer van 60.000 gulden nefto per persoon vergen. Fraai verwoord Conclusie: de zogeheten sterke schouders zijn te weinig in aantal om een echt zware te kunnen dragen. De zwa schouders doen er dus g aan hun hoop niet te steller i'/.- de beloften van politieke j tijen, hoe fraai ook verwo De minima hebben slechts kans: dat het spel van de nomische krachten nu vfe i een aantal jaren lang een g ;ht( stige uitkomst krijgt. Bij inr economische groei van enl|)e procenten vloeit er zoi nn. méér geld in schatkist en sfem ale fondsen dat het handha e|<( van de koopkracht van de r, keringstrekkers betaalbaar Bovendien zal in dat geval aantal mensen, dat moet lefc van een uitkering, teruglo |n (er komt dan immers meer werk), zodat dan twee kanten soelaas wordt, boden. MARGA RIJE RIK IN 'T Hl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 4