i
Jongarije
ügaat in
rfeexico
konnige
oekomst
egemoet
NépsporL
HSR!*,
Ideeën
n
3
waren partijen waarin er met volle
overgave tegenaan gegaan werd.
Dat soort dingen zijn geweldig be
langrijk voor de teamvorming Ik
begrijp niet waarom dat in Neder
land en Oostenrijk niet mogelijk is.
Je stelt je toch heel simpel ten doel
het WK te halen? Als je toch iets
wil bereiken
Het „Welkom thuis" die middag
aan de grens, was hartverwar
mend. Het hokje waar de pas- en
visumcontrole plaats heeft, was
versierd met een eenvoudige hok
jesbladzijde uit een Tekenschrift. Er
stond „0-3" op. In Hongarije hingen
papieren met de juichende tekst:
„Mgyaror szag - Auztria 3-0". Er
klonk een spontaan applaus op toen
de spelersbus bij de grenspost aan
kwam. Op een tijdrovende controle
werd niemand getrakteerd, de ge
zichten van de grenswachten ston
den op prachtig weer. Handteke
ningenjagers belaagden de bus met
ballen, vlaggen, papiertjes en ande
re artikelen. De Hongaarse spelers
genoten er met volle teugen van.
Voor fotografen is dit militaire ter
rein normaal verboden. Op deze
dag niet. Wat dank zij voetbal niet
allemaal kan.
Schaven
Nu kan Györgi Mezey precies een
jaar schaven aan zijn elftal, de
wedstrijd tegen Nederland aan
staande dinsdag wordt als „futili
teit" afgedaan. Het is geen grote
kunst te voorspellen dat Hongarije
op het wereldkampioenschap hoge
ogen gaat gooien, hoewel dat ook
een beetje van de loting en de
scheidsrechters zal afhangen.
Wie herinnert zich niet de Portuge
se thuisfluiter Garrido die in 1978
de Hongaren in Buenos Aires een
verdiende overwinning op gastheer
Argentinië door de neus boorde?
De van het toneel verdwenen spits
Andrasz Töröcsik werd in dat eer
ste duel van het veld gestuurd, net
als de toen ontluikende ster Tibi
Nyilasi. Hongarije zal niet „ge
plaagd" worden. Die voorkeursbe
handeling is voorbehouden aan
klinkender namen. Mezey is druk
doende herinneringen op te roepen
aan het onverslaanbare Hongaarse
elftal van de jaren vijftig, dat op
Wembley Engeland op ongelooflij
ke wijze de oren waste 6-3. Puskas,
Hidegkuti, Grosicis, Kosics. Grote
namen. Een onverslaanbaar team.
inderdaad. In Bern, een jaar na het
wonder van Londen, verloor Hon
garije de finale van het wereld
kampioenschap met 3-2 van West-
Duitsland. Hongarije had diezelfde
tegenstander in de eerste ronde nog
met 8-3 verslagen. Er was eigenlijk
maar één ploeg die wereldkam
pioen had mogen worden, maar
toch Waar hebben we dat ver
haal meer gehoord?
In 1954 werd een mooie droom
wreed verstoord. Volgend jaar mei
gaan de Hongaarse voetballers een
nieuwe uitdaging aan. Het geval
wil dat de lijnen naar het verleden
onuitroeibaar zijn. Hongarije reist
via Wenen naar Mexico-Stad. Het
oude huis der Habsburgers blijft als
een schim boven de moderne „tic"
van het voetballen hangen Was
het in 1864 niet aartshertog Maxi
milian van dit huis, die door Napo
leon III als „keizer" naar Mexico
werd gezonden1 Hoewel hij het er
slechts drie jaar uithield, genoot
Maximilian samen met zijn Char
lotte van het uitzicht op de stad
vanaf het slot Chapultepec Traum
und Wirkhchkeit. Een rijk verle
den voor Wenen, een rijke toe
komst voor Hongarije1
HENK MULDER
Enige tijd geleden kwam een Ame
rikaanse fabrikant in sportartike-
len met het plan om het kwijnende
tennis nieuw leven in te blazen. De
firma had met leedwezen geconsta
teerd. dat talloze mensen zich te
leurgesteld van deze sport hadden
afgewend Ooit waren deze lieden
enthousiast begonnen, geïnspireerd
door de successen van John McEn
roe en Jimmy Connors. Maar waar
elke handeling van deze vedetten
vanaf de tribune of op het teleVi-
siescherm er zo simpel uitzag, bldpk
de backhand en de stopvollley yn j
de praktijk voor de beginner veel
te moeilijk. Eén keer een bal over
het net slaan, lukte nog net. maar
zodra het projectiel terugkwam,
ging het mis. Dan raakte de dilet
tant zodanig in de problemen. Jat
slechts de hekken nog een doelwit I
vormden.
Genoemde fabrikant had aanvan
kelijk keurig meegeprofiteerd v&n
de opbloei. Rackets, schoenen en
kleding gingen als warme broodjes
over de toonbank Maar ook bij
tennis is het niet het materiaal (jat
bepalend is voor het succes waar
mee de betrokken sport wordt be
oefend. Want hoe fraai gekleurd
het shirtje ook mag zijn. en hoe
binnenverend de zool van de
schoen en hoe duur de bespanning j
van het slagwapen, zonder de ele
mentaire techniek blijft het knopi- I
en geblazen.
Ook de fabrikant beschikt natuur
lijk over een ideeën-afdeling. Daar
zitten goed betaalde, knappe kop
pen. die worden geacht zo af en U^e
een suggestie af te leveren die gfld
oplevert En geconfronteerd met de
teruglopende resultaten van de Af
deling verkoop en de noodzaak
nieuwe afzet te vinden, bedacht
ideeën-man X de nieuwe bal.
Wat. zo vroeg meneer X zich af.
was de reden waarom vele tiendui
zenden mensen zich teleurgesteld
afkeerden van het tennisspelDat
kwam. was zijn simpele antwootd.
omdat de mensen de bal niet goed
konden raken. En hoe. redeneerde
meneer X verder, zou daaraan iets
kunnen worden gedaanEen gro
ter racket makenDat kon niet.
want de maximale afmetingen xtan
een slagwapen zijn vastgelegd. Een
grotere baan? Dat leverde ook pro
blemen op.
De enige oplossing, vond me
neer X. was daarom een grotere
bal. De directeur van de firma *fas
in zijn nopjes. Dét was het. Met
zo'n bal zouden de talloze afvallfrs
zich massaal weer aanmelden bij-de
clubs. Het was dus op zijn minst het
proberen waard, zo'n grotere bal
Inmiddels hebben ook andere Jfa-
brikanten van sportmateriaal zich
op de materie gestort Indachtig de
slogan Sporten is goed", vooral
voor de leveranciers van de attri
buten, zijn daar nu de volgende Op
lossingen in studie voor de terugjo- j
pende belangstelling in de divcfse
sporten.
0 atletiek: de zolen van de schpe-
nen voor hoogspringers worden
voorzien van binnen- en buitenver-
ende materialen.
0 basketbal: de ring van het bord
én de bal worden voorzien van een
sterke magneet
0 biljarten: de randen van de tafel
worden extra elastisch, waardoon
de vermaarde harmonica-stoot
meer kans op succes biedt.
0 hockey: zie tennis.
0 korfbal: de mand wordt bovenop
voorzien van een taps toelopende
sleuf van een halve meter hoogte.
0 rugby: de bal wordt rond.
0 schaatsen: de ijzers worden flexi
bel. waardoor het lopen van een
bocht eenvoudiger wordt.
0 turnen: de ongelijke leggers van
de brug worden gelijk en de even-
wichtsbalk wordt tien centimeter
breder.
0 voetbal: buitenspel wordt opgehe-l
ven.
0 wielrennen: banden worden mes-;
sief. waardoor lek rijden onmoge
lijk is.
0 ijshockey: puck wordt drie keer
zo groot
Zie daar enige suggesties om hel,
deelnemen aan diverse sporten ge
makkelijker te maken. Maar de be
langstelling van het publiek vporl
de activiteiten wordt pas echt gesti-f
muleerd als ook de prijzen van defl
artikelen worden gehalveerd. Er»
daar heeft elke fabrikant zo zijn:
ideeën over
BUYS
,otduel tegen
derland ..futiliteit"
je er v
J tt
l Bra
üe vjEDAPEST/WENEN
jbenijom en werkelijkheid. Het
kSet thema dat als een rode
endtPd loopt door het bezoek
i Eid twee Europese hoofdste-
)ants}: Wenen en Boedapest. In
Künstlerhaus de eerste
j"licimismaking met „Traum
s7 Wirklichkeit" in de vorm
-4497* een expositie. Gouden tij-
V herleven even. Het We-
i van de periode 1870-1930.
t aan flarden geschoten
form van de in 1914 in Sa-
ivo door een opstandige
viër vermoorde kroonprins
inz Ferdinand. De Jugend-
t-schilder Gustav Klimt met
Beethovenfries. De
lumdeutung van Sigmund
iud, de nagebouwde Ju-
ridstil-fa^ade van Die Zeit.
nen blikt weemoedig terug
ir een grote tijd.
tijd waarin het vorstenhuis der
isburgers ook de voogdij over
igarije had. De wegen van beide
laulanden scheiden zich in de
van de geschiedenis echter,
dinand, broer van Karei V, had
le 16e eeuw Hongarije verkre-
door zijn huwelijk met de Hon-
rse erfdochter. Toen in 1916 de
ste Habsburgse keizer Franz Jo-
stierf, viel net rijk uiteen. De
den tussen Oostenrijk en Hon-
je waren verbroken. De ont-
kelingen van 'na de Tweede
reldoorlog vergrootten de kloof
De Hongaren onder Russische
floed in het Warschau Pakt, Oos-
^ijk in het Atlantisch Bondge-
tschap. De familiebetrekkingen
in over de grens van beide lan-
j heen. Dat geldt evenzeer voor
eportieve betrekkingen. Enge-
fl en Schotland, de traditie-voet-
anden, hebben het record inter-
Jwedstrijden tegen elkaar in
den. Hongarije en Oostenrijk
goede tweede, nog vóór Neder-
1 en België. Liefst 127 keer
iden de beste voetballers van
itenrijk en Hongarije tegenover
iar. Ze noemen elkaar dan ook
♦yp/ijanden. Een haat-liefde ver-
ding. Aan de Oostenrijks-Hon-
16 rVse grens, waar je prikkeldraad-
CkSiperringen, wachttorens en ka-
brikJinen vindt, heb je een speciale
rgang: „Nur für Osterreicher".
itwaken
het Künstlerhaus naar het Ha-
pi-stadion is 20 minuten rijden
r het drukke verkeer. Een an-
decor, een andere werkelijk-
1 In Wenen-West werd op 17
U jongstleden een Hongaarse
om werkelijkheid. Aan een
-htmerrie van zwendel en be-
^Ig, van laster en list, kwam ein-
-Bjk een eind. Het ontwaken be
ende de wederopstanding van
ook in Hongarije de populairste
rt is. Oostenrijk, de erfvijand,
M^d met 3-0 verslagen en daarmee
plaatsing voor de eindronde
het wereldkampioenschap
bal een feit.
wonder was geschiedt. Waar
immers het geloof gebleven na
rampjaar 1983? Het toto-schan-
1, de manipulaties, de goede
m van het Hongaarse voetbal te
bbel gegooid door zwendelaars
agefcedriegers. Omvang van de af-
JhO!*' spelers van 86 clubs be
rken bij onreglementaire beïn-
eding van uitslagen van wed-
jden die op het toto-formulier
tfkwamen. In totaal werden 334
Trainer Györgi Mezey is het brein achter de verwezenlijking van een Hongaarse droom.
personen in deze kwestie aange
klaagd.
Hoe ver het Hongaarse topvoetbal
in 1978 en 1982 nog op het we
reldkampioenschap vertegenwoor
digd was gezonken, bleek uit de
kwalijke praktijken van kampioen
Honved Boedapest. Die maakte het
wel heel bont. Op de laatste speel
dag ontmoette de bekende club uit
de Hongaarse hoofdstad plaatsge
noot Volan. Het uitgangspunt: Vo-
lan had nog een punt nodig om de
gradatie te ontlopen, Honved had
de titel reeds binnen. Honved leid
de in het duel zes keer en even zo
vele keren maakte Volan gelijk.
Dit sterke staaltje van amateuris
tisch bedtog was een gevolg van
het feit dat Honved's Marton Ester
hazy topscorer moest worden.
Daarom kon met een lagere score
niet worden volstaan.
Ontnuchtering
De sancties van de Hongaarse voet
balbond troffen vooral Volan Boe
dapest. Gedwongen degradatie en
een competitiestart in de tweede
afdeling met vijf punten in de min,
luidde de straf. De ontnuchtering
in Hongarije was groot. De vraag
die gesteld werd: komt de natie
deze klap te boven? En zo ja, hoe
lang duurt het voor het zover is?
Het toto-schandaal leverde Josef
Varégo zes jaar schorsing op. Attila
Kövacs, keeper van de grootste
schandaalclub Csepel en ook het
nationale elftal, werd de grootste
zondebok. Hij werd voor tien jaar
van de velden verbannen. Antal
Nagy en Josef Varga werden res
pectievelijk tot tien en elf maanden
schorsing veroordeeld.
Op 26 september 1984 zaten 21.000
Hongaren in het lang niet uitver
kochte Nép-stadion te kijken naar
de verrichtingen van de nationale
ploeg in de eerste wedstrijd van de
voorronden van het wereldkampi
oenschap. Veel vertrouwen was er
niet. Slechts het gegeven dat erfvij
and Oostenrijk op bezoek was gaf
enige glans aan het treffen. Beide
landen achtten zich de mindere
van Nederland in groep 5. Goed, er
was wel een nieuwe bondscoach in
Hongarije. En er was veel vergeven
en vergeten. Nagy en Varga ston
den beiden in het elftal. Marton Es-
terhazy, die indertijd door een spe
ciale maatregel van de bond
hem werden de drie treffers tegen
Volan ontnomen de titel topsco
rer aan Szabo had moeten laten,
was er ook bij. Esterhazy had in
middels de wijk genomen naar het
zonnige Griekenland, naar AEK
Athene.
Nieuw leven
Hoe belangrijk was toen nog de
kwalificatie „ster-speler van het
land"? Dat betrof dan Tibor Nyila
si. Slenter-voetballer „Tibi" had
Boedapest verruild voor Wenen.
Had getekend bij Austria Wien, als
opvolger van de naar Ajax vertrok
ken Felix Gasselich, die zijn schoe
nen nog niet mag poetsen. Oosten
rijk kwam vóór te staan en het pu
bliek keek daar nauwelijks van op.
Na de rust verschenen de eerste te
kenen van nieuw leven. De schan
daalspelers Nagy en Esterhazy
scoorden, Kardos voegde er zelfs
nog een treffer aan toe. Hongarije
klopte Oostenrijk en later ook Ne
derland en Cyprus. Het Hongaarse
volk keek zijn ogen uit.
Wenen werd het reisdoel van de
Hongaren toen Mexico binnen
handbereik lag. Uit Boedapest
kwamen supporters met bussen vol
d^ zusterstad aan de Donau binnen
gereden. Tientallen Trabants, Sko-
da's en Lada's volgden. De geloof
waardigheid was herwonnen en
het geloof was terug aan gene zijde
van het IJzeren Gordijn. Zelfverze
kerd zette Hongarije Oostenrijk
wederom opzij en Garaba voerde
een striptease van vreugde uit. Zijn
voetbalplunje verdween tussen de
feestende supporters.
Graaf
Marton Esterhazy, luisterend naar
de troetelnaam Marei, goochelde
eens met een balletje in de stad van
zijn voorouders. In Wenen vind je
de Estcrhazy-strasse en de Esterha-
zy-gasse. De oude, adellijke familie
Esterhazy telt leden aan beide zij
den van de grens. Marci's vader
heeft, bij wijze van grote uitzonde
ring, in het communistische Honga
rije zijn-titel mogen behouden. Ver
der is niets aan hem nog adellijk.
Graaf Esterhazy is na de gelijk
schakeling nachtportier in Boeda
pest. Hij is eenheidsworst in de
nieuwe orde. De Hongaarse autori
teiten zijn echter tolerant. Graaf
Esterhazy mag één keer in de zo
veel tijd naar Wenen om de tradi
tionele familiebijeenkomst van de
Esterhazy's bij te wonen. In een
balzaal, onder de kroonluchters,
zijn de genodigden bij zulke gele
genheden gezeten aan met smake
lijke spijzen overladen tafels. In die
overvloed van westerse decadentie
verschijnt dan de Esterhazy uit het
oosten. Gekleed in de sjofele regen
jas en gewapend met een onooglijk
koffertje. De lakei boven aan de
trap stampt met zijn stok en kon
digt aan: „Graf Esterhazy aus Bu
dapest".
Zoon Marei vierde een ongekend
succes met een serie onvergetelijke
en onnavolgbare dribbels en trucs
in het Hanappi-stadion, overigens
niet ver van slot Schönbrunn. On
der lichtmasten in plaats van
kroonluchters. Hij en zijn vleugel-
maat Kiprich staan model voor het
nieuwe Hongaarse voetbal. Grote,
sterke kerels met een opmerkelijk
technisch vermogen en opvallende
atletische kwaliteiten. Dat is de
nieuwe werkelijkheid, geboren uit
de droom dat het ooit weer goed zal
worden, dat ooit het leed vergeten
zal zijn. Toen Marei in oktober 1984
in Rotterdam Hongarije met een
leep doelpuntje de onverwachte
zege bezorgde, rende zijn oom van
pure vreugde de kamer uit, stortte
zich op de trap, spreidde de armen
en brulde: „Marciiiii, je bent God".
Sfeer
Na de beslissende zege op Oosten
rijk staat de conclusie vast: Honga
rije is een ongelooflijk sterk en
hecht elftal geworden, zonder dat
iemand dat eigenlijk in de gaten
heeft gehad. Het woord wereld
klasse voetbal valt. Het is niet echt
overdreven. Trainer Györgi Mezey
is het brein achter de verwezenlij
king van een Hongaarse droom.
Als opvolger van Kalman Meszöly
is hij zonder dralen aan de slag ge
gaan, heeft zich niet laten hinderen
door schandalen en obscure toe
standen. Hij knutselde een prima
elftal in elkaar. Speler Roth: „Het
is uitsluitend zijn verdienste dat we
dit enorme succes behaald hebben.
Onze trainer heeft er een ontzet
tend hecht team van gemaakt. We
horen bij elkaar, zijn ook veel bij
elkaar, kennen elkaar door en
door. Daar plukken we nu de
vruchten van. We hebben de moge
lijkheden gekregen ons intensief op
deze voorronde voor te bereiden.
Het trainingskamp, in de winter in
Benidorm, is van grote betekenis
geweest. We hebben nog gespeeld
tegen Den Bosch en Sittard. Dat
Magyai'Oi'szóg a mexikói VB
huszonnégyes döntöjében!
A majjvarok lörök'»1 {n-u'
Ii4l>| N és <|lii L ii >ihlin Imtit
Elsöpró siker
a Hanappistadiarh an
SÖP TSIT, Flit CAI KT T07APE!
MAGYARORSZAG—A0SZTRIA 3-0 (2-0)
Een collage van Hongaarse krantekoppen na de overwinning op erfvijand Oostenrijk.
3RD W3RKL3CTÊKE3T
