ronzalez probeert Spanje
oor NAVO te behouden
eagan maakte het beste
onmogelijke opdracht
In Berlijn-Karlshorst kre
Derde Rijk de genadeslag
NMB BANK
Verenigingen oud-SS'ers
„van algemeen belang"
GRATIS: SPECIAAL GESUGENBEVMJDINGSPENNING
ALS U NU EEN SIMRREKENING OPENT BIJ DE NMR
ÏTENLAND
CeidóG Somant
DINSDAG 7 MO 198S PAGINA S
ië roept op tot eenheid
ban en Egypte
RTOEM De tweede mait van het
toe regime, Jalloed, heeft opgeroe-
Lt een eenheid tussen Libië, Soedan
vow- typte. Dit meldde gisteren het offi-
urï7's Boedanese persbureau SUNA. Jal-
030 die aan het hoofd van een zware en
6.eo hgrijke delegatie een bezoek brengt
®>|5 loedan, zei dat „eenheid van voor-
1,20 fevende krachten" de enige manier
3.50 jje Arabische natie is om haar be-
te behouden en haar doeleinden te
fezenlijken. Volgens Jalloed zijn de
gen tot eenheid in 1969 tussen Li-
Joedan en Egypte gedwarsboomd
«vijlen president Anwar Sadat en de
gs afgezette president van Soedan,
Rotsvast vertrouwen
ADELAIDE Zes jonge Australische chris
tenen zijn gisteren zonder eten of drinken
mee te nemen begonnen aan een 1.700 kilo
meter lange trektocht dwars door Australië.
Met hun tocht willen zij bewijzen dat God be
staat De groep uit Sydney, bestaande uit jon
gelui van 12 tot 22 jaar, heeft zich niets aan
getrokken van waarschuwingen van de poli
tie, dat hun marathon door het onherbergza
me gebied gevaarlijk is. De jongelui trekken
van oost naar west door het land zonder
voedsel, zonder water, zonder tenten, zonder
slaapzakken, zonder geld en zonder andere
kleren dan die ze aan hebben. Hun enige ba
gage bestaat uit een legermes, verband, siga
rettenaanstekers en drie bijbels. De trekkers
voor God hopen te kunnen bestaan van bes
sen en de gastvrijheid van de medemens die
zij onderweg ontmoeten. De tocht gaat onge
veer twee maanden duren.
Handicap vormt
geen handicap
HOUSTON Een Ameri
kaan, wiens beide benen
boven de knie zijn geam
puteerd en die in een rol
stoel zit, heeft eind vorige
week onder bedreiging
met een vuurwapen een
hamburgerkraam beroofd,
is naar een nabijgelegen
winkel gereden waar hij
een vrouw in de borst
schoot en heeft twee per
sonen gedwongen aan zijn
ontsnapping mee te wer
ken. De 33-jarige Edward
Gale Crawford werd niet
temin gearresteerd en op
gesloten.
VOLGENS DUITSE WETGEVING:
(Van onze correspondent Gerard Kessels)
BONN Verenigingen van oud-SS'ers in de bondsrepubliek
worden van officiële zijde nog steeds beschouwd als zijnde „van
algemeen belang". Op grond van die erkenning genieten zij be
langrijke belastingvoordelen. De sociaal-democratische SPD-op-
positie in de Duitse bondsdag wil daar een eind aan gemaakt
zien. De SPD beschouwt de aanduiding „van algemeen belang"
voor de verenigingen van ex-SS'ers, veertig jaar na de oorlog,
als „pervers". Dat de verenigingen in hun statuten hebben staan
dat ze speuren naar kameraden die in de oorlog vermist ziin ge
raakt, is volgens de SPD een smoesje om het begeerde predikaat
„van algemeen belang" te krijgen. De sociaal-democraten vin
den dat alle verenigingen die betrekking hebben op het natio-
naal-socialisme dit predikaat ontnomen moet worden.
VS lenen
satelliet
aan ESA
WASHINGTON De Vere
nigde Staten gaan een satelliet
uiüenen aan het Europese
Ruimtevaartbureau ESA. Dit
is gisteren door een woord
voerder van de NASA be
kendgemaakt De GOES-4,
een reserve-satelliet, wordt
half juni van zijn huidige posi
tie boven de Stille Oceaan
„verhuisd" naar een positie
boven de Atlantische Oceaan.
Van daaruit zal de GOES-4 be
richten doorgeven naar Euro
pese landen.
Kinnock haalt fel uit
naar regering-Thatcher
WIGAN De leider van de Labour-
partij, Neil Kinnock, heeft tijdens een
felle toespraak de regering-Thatcher
ervan beschuldigd een sfeer te schep
pen, die doet denken aan de sfeer
waarin het fascisme in de jaren twintig
en dertig kon opkomen. Kinnocks uit
spraken hebben geleid tot woedende
reacties van de regerende Conservatie
ve Partij. Dezelfde omstandigheden
waarin tussen de Wereldoorlogen het
fascisme kon opkomen, werkloosheid,
wanhoop, verdeeldheid en armoede,
worden nu weer geschapen, aldus Kin
nock tijdens een toespraak ter herden
king van de capitulatie van nazi-Duits-
land, veertig jaar geleden.
j<ïDANKS WIJDVERBREID ANTI-AMERIKANISME
CELONA De loe
it van de Spaanse bij-
p aan het westerse
ïsiesysteem is onge-
ëld het belangrijkste
rwerp van gesprek
h president Reagan
jning Juan Carlos, de
listische premier Fe-
Gonzalez en de con-
itieve oppositieleider
jel de Fraga.
Madrilenen protesteer-
[isteren tegen net bezoek
op lege pannen te slaan
in minuten de verlichting
doen. Toch wil de socia-
he regering niet dat dit
„incidenten" een smet
t op de momenteel uitste-
verstandhouding tussen
e en Amerika.
alez en Reagan zijn het er
iame over eens dat Span
je lid blijft van het Atlantisch
bondgenootschap. De Spaanse
premier zit echter met de ver
kiezingsbelofte van het NA
VO-referendum in zijn maag.
Volgens de jongste opiniepei
lingen is 54 procent van de
Spanjaarden tegenstander van
het lidmaatschap in welke
vorm dan ook en nog geen een
op de vijf Spanjaarden zegt
zonder voorbehoud „ja" tegen
het omstreden lidmaatschap.
Het NAVO-referendum is zon
der meer het grootste pro
bleem van de Spaanse buiten
landse politiek. De Europese
parlementen van de Euro-
marktlanden moeten namelijk
de komende maanden stem
men over de toetreding van
Spanje tot de EG. De kans is
groot dat sommige landen die
toetreding van Spanje zullen
boycotten, zolang er geen ze
kerheid bestaat over de toe
komst van het Spaanse NA-
VO-lidmaatschap. Met name
de Duitse bondskanselier Kohl
heeft laten weten dat Spanje
niet kan profiteren van de
voordelen van de Europese
economische samenwerking
zonder mee te helpen aan de
verdediging van die Euro-
markt.
Compromis
De Spaanse regering heeft een
tien punten tellend defensie
programma opgesteld dat be
doeld is als de zaligmakende
oplossing voor het NAVO-di-
lemma. Gonzalez stelt voor de
huidige integratie van zijn
land in de politieke overleg
structuren van de NAVO te
handhaven. Als compensatie
wil de socialistische regering
dat de Amerikaanse militaire
aanwezigheid in Spanje, ruim
12.500 soldaten op vier ge
huurde bases, langzaam maar
zeker verdwijnt. Het NAVO-
-referendum wordt gehand
haafd en is aangekondigd voor
de eerste maanden van het ko
mend jaar. In januari van het
i'aar hoopt Madrid officieel te
runnen toetreden tot de Euro-
markt. De feestvreugde over
de begeerde Europese eenwor
ding zal dan wellicht groot ge
noeg zijn de Spanjaarden als
nog massaal te laten stemmen
voor handhaving van het lid
maatschap. Zoals het er nu
naar uit ziet dreigt deze strate
gie evenwel te mislukken,
want ondanks de onophoude
lijke pro-NAVO-uitspraken
van de charismatische premier
Gonzalez, gaat de bevolking
maar niet overstag. Gonzalez
legde het vorige week in een
interview met de Washington
Post hoogstpersoonlijk de re
den uit van de afkeer van de
Spaanse bevolking voor de VS.
Men vergeet vaak, aldus Gon
zalez, dat de Amerikanen
Spanje niet hebben bevrijd;
dat Spanjaarden niet hebben
geprofiteerd van de vruchten
van het Marshall-plan en dat
het defensieverdrag tussen
Spanje en Amerika uit 1953 al
leen maar heeft gediend ter
versteviging van de Franco-
-dictatuur. Gonzalez zei verder
dat de vermindering van de
Amerikaanse militaire aanwe
zigheid in Spanje er wellicht
toe kan bijdragen dat de
Spaanse bevolking positiever
gaat denken over de VS en
dus ook het NAVO-lidmaat-
schap. Op dit moment is het
echter nog lang niet zover,
want 74 procent van de Span
jaarden is van mening dat de
politiek van" Reagan de we
reldvrede niet bevordert.
Slechts een minimale 16 pro
cent denkt dat de Amerikanen
betrouwbare vrienden zijn.
De Amerikaanse president
Reagan staat dan ook niet te
juichen over de Spaanse de
fensieplannen. Madrid hand
haaft niet alleen de belofte
van het NAVO-referendum,
maar blijft bovendien weige
ren toe te treden tot de militai
re structuren van de NAVO.
Tegelijkertijd wil de socialisti
sche regering wel zo spoedig
mogelijk beginnen met de on
derhandelingen over de af
bouw van de militaire bases
van de VS. Er lijkt een funda
mentele tegenstelling te be
staan tussen beide landen,
maar Gonzalez is er in feite al
les aan gelegen de linkse ach
terban een pleister op de won
de aan te bieden. Gonzalez en
Reagan zullen er ook alles aan
doen een formule te vinden
hun zaken aan de publieke
opinie te verkopen. Ook sluit
men niet uit dat de verkiezin
gen in '86 worden vervroegd
waardoor een apart referen
dum komend voorjaar niet no
dig is.
ACTIES IN VS OP BEZOEK BITBURG:
a
0
HINGTON In reacties
it bezoek aan het solda-
rkhof in Bitburg menen
Beste Amerikaanse kran-
at president Reagan van
onmogelijke opgave het
dat per definitie on-
lardbaar bleef heeft
akt. In zijn toespraak in
rg heeft Reagan volgens
ëdia in de VS voldoende
Hitler-Duitsland gelijk-
id aan het absolute kwaad
i ultieme wreedheid, om
kchtoffers van het nazis-
B indruk te geven dat de
rikaanse president door-
jen is van de historische
enis en de emotionele ac-
eit van de Tweede We-
prlog.
In veel commentaren was er
echter ook kritiek op het een
zijdige anti-communisme in
Reagans veroordeling van hui
dige dictaturen. De president
noemde zichzelf wel een (on
derdrukte) Cubaan, Vietna
mees, Nicaraguaan etc., maar
?een Chileen of zwarte Zuida-
rikaan. Voorts achtten som
mige commentatoren het
„waargebeurde sprookje" dat
Reagan vertelde over een paar
Duitse en geallieerde soldaten
die in de kerstnacht hun eigen
kleine wapenstilstand hielden,
ongepast. „Alsof de Wehr-
macht voornamelijk uit senti
mentele jongens bestond",
schreef de veelgelezen essayist
William Saffire. Saffire is een
van de weinige „opinie-ma
kers" in de VS, die meent dat
„de ongelooflijke serie blun
ders die Reagan rond de oor
eenden illegalen vast in haven van Lagos
OS Duizenden Ghanezen, die Nigeria moeten verlaten
niet door Benin mogen, hebben zich gisteren naar de ha-
Can Lagos begeven. Van daaruit willen zij proberen per
naar huis terug te keren. Weinigen van hen beschikken
de ruim 600 gulden die een tocht naar de Zuidghanese ha-
tema kost, maar toch is het schip al overvol met illegalen
'igeria moeten verlaten. Duizenden andere illegalen, die Ni-
eveneens tegen het eind van de week verlaten moeten
en, zitten sinds gisteravond vast aan de grens met Benin,
and weigert hen een inreisvisum te verstrekken.
logsherdenking heeft gemaakt,
tenslotte tot een zegen zijn ge
worden". Hij meent dat presi
dent Reagan een goed onder
scheid maakte tussen „gewo
ne" Duitse soldaten en SS'ers
en denkt dat dank zij alle op
hef over het bezoek aan Bit
burg, miljoenen Amerikanen,
met name ook van de jongere
generaties, gedwongen zijn om
samen met hun president „die
pijnlijke wandeling in het ver
leden" te maken. „Geen ande
re herdenkingsceremonie had
zo effectief de boodschap kun
nen doorgeven dat de wereld
nooit mag vergeten wat er is
gebeurd".
De Washington Post vindt dat
Reagan in de gegeven situatie
een aanvaardbare toespraak
hield. „Maar het feit blijft
en daarom ook was het hele
bezoek zo'n slecht idee dat
geen enkele Amerikaanse pre
sident bij de graven van SS'ers
kan zeggen wat hij zou moeten
zeggen
De New York Times meent
dat ook „de Bitburg-blunder"
nooit mag worden vergeten,
omdat ze leert hoe een kleine
diplomatieke fout (Reagans
belofte aan Kohl om een Duits
soldatenkerkhof te bezoeken)
reusachtige politieke consek-
wensties kan krijgen, vooral
als politieke leiders zo'n kleine
fout niet durven te herstellen.
IIDJE VERHOLEN HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
Nog juist op tijd had smidje Verholen ge-
hoe Loetje Saloe de boekhandelaar zijn pri-
(ïtoor binnenloodste „Dat gaat fout,
ins," peinsde hij. „Gozewljn heeft geen er-
g met grotestads-boeven. Ik zal hem dus
:en helpen. Maar hoe Ik kan natuurlijk
lat privékantoor als een dolle stier blnnen-
nen, maar wellicht is er een betere manier.
I maar eens naar dat binnenplaatsje achter
»ak. Dat vunzige binnenplaatsje, waar Vieze
b en zijn kleine matroosje mij buiten ge-
t stelden met die ploertendoder. Ik moet
U héél sterk vergissen, als ik dêér niet naar
-*n kan kijken In het privékantoor En DAN IS DIT ÖÜCËÖOtyA JaCOBI!"
zo treffen we de sluwe smid even later op het
oude binnenplaatsje aan, waar de situatie in de
loop der tijden weinig veranderd was
Voorzichtig wierp de smid een blik door een
klein venstertje, en toen trof hem als bij donder
slag een wonderlijk tafereel. Aan de wand hing
daar een schilderij van oudoom Jacob van Uy-
lenl Gozewljn stond er nadenkend voor en je
kon gewoon ZIEN, dat allerlei gedachten In een
sneltreinvaart door zijn schedel Joegen. „Wat
zei smidje Verholen ook weerpeinsde Go-
zewijn. „Oudoom Jacob was een échte heer
met een hoge hoed met zilveren gesp bakke-
Veilige landing Challenger
Het ruimteveer Challenger Is gisteravond even na zes uur behou
den teruggekeerd op aarde. De landing van de Challenger ging
gepaard met oorverdovende knallen bij het doorbreken van de
geluidsbarrière, waardoor In Los Angeles verschillende inbreker
salarminstallaties In werking werden gesteld. De vlucht van de
Challenger, die zeven dagen heeft geduurd, stond In het teken
van verschillende wetenschappelijke experimenten en werd om
schreven als een doorslaand succes.
VELDMAARSCHALK KEITEL TEKENDE DUITSE CAPITULATIE
(Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
OOST-BERLIJN Acht mei
1945. Het laatste grote optre
den van veldmaarschalk Wil
helm Keitel. In vol ornaat, het
gouden partij-insigne demon
stratief op de borst, verschijnt
de chef van Hitiers Wehr-
macht in het Russische hoofd
kwartier in Berlijn-Karlshorst
om de onvoorwaardelijke capi
tulatie te ondertekenen. Zijn
handtekening bezegelt het lot
van het Derde Rijk, dat geen
duizend maar slechts twaalf
jaar standhield. Voor Duits
land slaat het uur nul.
Een dag eerder was in het
Franse Reims ook al een capi
tulatie-overeenkomst onderte
kend. Die gold wat de geal
lieerden betreft voor de Duitse
troepen ten westen van de
Elbe, de scheidslijn die op de
conferentie van Jalta was af-
geproken tussen de westelijke
geallieerden en de Sovjet
unie. Toen de dag daarop
bleek dat de capitulatie voor
alle Duitse troepen goldt, wer
den in Berlijn-Karlshorst de
laatste documenten onderte
kend.
Terwijl de geallieerden cham
pagne en kaviaar lieten aan
rukken om de overwinning te
vieren, werden Keitel en de
zijnen door een zijdeur afge
voerd.
Later, na het proces van Neu
renberg, werd Keitel opgehan
gen. De veldmaarschalk, van
wege zijn kruiperige houding
vaker aangeduid als Hitiers
„hofhond" en „Lakeitel", had
zijn handtekening gezet onder
een aantal misdadige bevelen.
Een oekaze bijvoorbeeld dat
voor elke Duitse soldaat die in
Zuid-Slavië door partizanen
werd gedood, onmiddellijk
tie werd ondertekend, ligt
Oost-Berlijn. Helemaal aan de
rand van de stad. Het is nu
een museum van het Rode Le
ger, dat gewijd is aan de „Ope
ratie Berlijn'de laatste grote
slag van de Tweede Wereld
oorlog. Russische dames leiden
de bezoekers rond. Russische
soldaten houden toezicht in de
vertrekken en een majoor van
het Rode Leger treedt op als
museumsdirecteur.
Uniformen
Hier hangen de uniformen
van de succesvolle Russische
legerleiders Zjoekow en Kon-
jew. Meteen na afloop van de
oorlog had Zjoekow, viervou
dig „Held van de Sovjet-U
nie", in Karlshorst zijn hoofd
kwartier. Bij Zioekows uni
form liggen zijn memoires:
„Herinneringen en Gedach
ten".
De Russen tonen de gruwelen
van het nazi-regime in al hun
afschuwelijkheid. Voordat ze
de gaskamers in gingen wer
den de ioden van al hun siera
den en kostbaarheden beroofd.
De doden werden de gouden
tanden uitgetrokken. Daarmee
niet genoeg. Gedocumenteerd
wordt ook hoe de overblijfse
len van de slachtoffers verder
„industrieel" verwerkt wer
den.
De bezoeker van het museum
ziet tegen het einde van zijn
rondgang ook Keitel terug.
Een muur is gevuld met foto s
van de dodenmaskers van de
oorlogsmisdadigers van Neu
renberg na hun executie.
Veelzeggend is de manier
waarop het Russische perso
neel van het museum
DDR-bezoekers behandelt
Een lerares komt vragen wan
neer zij met haar klas voorbij
kan komen om het museum te
bekijken. De leerlingen wer
ken net aan een project over
de „bevrijding van het fascis
me door het Rode Leger".
Verveeld kiikt een van de
Russische gidsen in de agenda
en laat na een korte blik we
ten dat het voor acht mei niet
meer kan. „Maar kijkt U dan
toch nog eens. Voor ons is het
belangrijk dat we het museum
kunnen bezoeken", zo dringt
de lerares aan. Zonder de
agenda nog eens ter hand te
nemen krijgt ze droog te horen
dat ze het maar moet vergeten.
De lerares draait zich* zonder
nog een woord te zeggen om
en gaat.
Tentoonstelling
Hetzelfde lot treft een leraar, i
kennelijk een fanatiek lid van
de Oostduitse communistische
partij, de SED. De man is se-*
cretaris van een Berlijnse af
deling van de partij en hij zou
graag in de buurt een kleine
tentoonstelling inrichten over
de bevrijding. De afdeling
heeft zelf al veel spullen ver
zameld. Of het museum kan
helpen met verder materiaal?
Ook hij wordt afgepoeierd. In
arren moede vraagt de leraar
of hij dan de directeur van het
museum kan spreken. Als hij
nul op het rekest krijgt, druipt
hij af als een geslagen hond.
Veertig jaar na de oorlog moe
ten op deze middag in Berlijn-
-Karlshorst twee Duitsers op-
Leeuwen
Spaans
safaripark
sleuren meisje
uit auto
(Van onze correspondent
Paul van der Voort)
BARCELONA Een Spaans
meisje van twaalf jaar en haar
47-jarige vader zijn levensge
vaarlijk gewond, toen zij in
een Catalaanse safari-park
door twee leeuwen werden
aangevallen. Het meisje werd
door een van de roofdieren
onverwacht door een half geo
pend autoraam naar buiten ge
sleurd. Een tweede leeuw viel
de vader aan toen hij uitstapte
om zijn dochtertje te helpen.
Het tweetal werd van een vre
selijke dood gered doordat de
moeder achter het stuur van
de auto kroop. Luid claxone
rend reed zij op de leeuwen in
totdat deze hun prooi loslieten
en er vandoor gingen. In het
safari-park Rioleon ziin al eer
der dodelijke ongelukken ge
beurd. Enkele jaren geleden
werd een Franse toerist ver
scheurd toen hij uit de auto
was gestapt om de leeuwen
van dichtbij te filmen. Een
Spaanse jongeman werd door
de leeuwen gedood nadat hij
over het hek net park binnen
geklommen was.
(ADVERTENTIE)
IUAIV'
We vieren dit jaar veertig jaar bevrijding.
En de NMB viert het op een speciale wijze mee.
Exclusief voor de NMB is een zwaar verzilverde
bevrijdingspenning geslagen bij 's Rijks Munt te
Utrecht
U kunt de penning kopen voor f 15,-
bij de NMB. Maar u krijgt hem helemaal gratis
als u nu een spaarrekening opent met een eerste
inleg van ten minste f 100,-. Of als u besluit
automatisch te gaan sparen met een bedrag van
minimaal f 25,- per maand.
U knjgt deze unieke bevnidingspenmng
in een fraai, donkerblauw etui als speaaal ge
schenk. Een schitterend exemplaar met de beelte
nissen van de koninginnen Wilhelmina, Juliana
en Beatrix. En voorzien van het opschnft:
TConinkrijk der Nederlanden. 40 jaar bevnjcf.
Bovendien knjgt u een herdruk van het eerste
nummer van 'De Wervelwind*, een maandblad
dat vanaf 1942 door de Rj\F. boven Nederland
werd verspreid.
Profiteer snel van dit speaale aanbod en
open vandaag nog een spaarrekening bu de
NMB. Deze spaaraktie loopt t/m 31 mei 1985.
Deze bcvnjdingspenning is eveneens verkrijg
baar bij elk van de 640 NMS agentschappen.
DE NMB DENKT MET U MEE.
