Bezoek Reagan aan
Bitburg ingekort
EcklócSomont
rgt
HAAGS HORECA-PAAR-APART SCHRIJFT
GESCHIEDENIS IN KASTEEL MARQUETTE
Oud-SS-ers mogen in
Beieren bijeenkomen
YORK
165.-
SHTHOFKSERS
*§Pr
NA BUITENLAND
ZATERDAG 4 MEI 1965 PAGINA 5
BEVRIJDING
De hongerwinter van 1944, die een vast
onderdeel vormt van het omvangrijke
formatiepakket dat ons in deze honds-
*heèfc*agen door de media wordt aangereikt,
iarie*was ^ort na bevr'jding 'n4C
plaat/ verrassend snel vergeten.
1945
reek
hierbij uit eigen ervaring. De laffe wa-
leeeei tersoeP Ui' de gaarkeuken en de ondui-
od 3? dolijke pap die doorgaans met dode ma-
aii den was gebonden, maakten al gauw
endffP^aats voor zeer ordentelijke porties
ft voedsel, die er bepaald niet om logen. De
j hausse in wangzakken en hangbuiken
alt duurt dan ook inmiddels al weer zo'n
varen krappe veertig jaar. Want het vervelen-
jjgjde van onmatig smikkelen is, dat je het
daai voor de buitenwereld slechts korte tijd
e nief verb°rgen kunt houden. Een zondige le-
T venswandel valt met enig vernuft nog
wel te camfoufleren. Maar tien volle
maaltijden en even zovele toetjes hebben
gegarandeerd tot gevolg, dat je het elas
tiek in je pyamabroek drastisch moet la
ten vieren en een kleermaker in de arm
dient te nemen om je pakken uit te leg
gen.
De meeste mensen die de begeerte naar
ongezonde spijzen maar niet onder con
trole krijgen, zijn inmiddels een om
vangrijk lijf ten deel gevallen, dat door
hen jammerend verfoeid wordt. Ze heb
ben alles gedaan om er van af te komen:
strenge diëten, potten met pillen en ten
slotte vele consulten bij artsen, die toe
vallig zelf ook gek waren op petat mét
en slaatjes uit de muur. De resultaten
waren dan ook nooit om over naar huis
te schrijven. Er ging hooguit eens een
pondje af dat er al gauw weer even vro
lijk bij kwam. Zo zijn ze tot op de dag
van vandaag doorgesukkeld als amechti
ge trekharmonika's, die krimpend en
uitdijend de liedjes van onmatig verlan
gen blijven produceren.
Een sombere man, die ik kortgeleden in
Eindhoven ontmoette, illustreerde dat
met een aangrijpend verhaal. Hij heeft
een broodwinning, die voornamelijk
door standvastig zitten tot een goed ein
de kan worden gebracht. Daarom heeft
zijn baas hem al jaren geleden een stoel
toegewezen, waarin hij zichzelf elke
morgen als in een puddingvorm leeggiet.
„In de oorlog voelde ik me kiplekker",
zei hij, „maar de bevrijding was koud
een paar dagen oud of ik sloeg me al on
vervaard door de noodrantsoenen. Ik zat
j klodder reu
zel erop, want dan leek het net gebak".
Natuurlijk was dat fout. Maar wat was
fout in die dagen meneerJa, de NSB
was fout. En de Duitsers deugden ook
voor geen zier. Maar zo'n ongelukkig
kaakje kon toch zeker geen kwaad?".
Daarna kwam de eerste biefstuk. Ge
huild heb ik, zo mooi was ie. Ik zie hem
nog op mijn bord liggen. „Nu is het pas
echt vrede", dacht ik".
„Natuurlijk had ik een paar maanden la
ter drommels goed in de gaten, dat ik
mijn gulp met geen mogelijkheid meer
dicht kreeg. Maar dat vond ik vrij lo
gisch. Want het spul waar ze toen broe
ken van maakten, was je reinste vulles
Ik nam daarom zonder meer aan, dat
zulke stof bij elke reiningingsbeurt ver
der kromp".
„Ik heb dus kalmpjes doorgegeten. Tot
dat mijn vrouw zei: „Henk, je wordt te
dik". Dat zal eind 1946 zijn geweest. Kun
je nagaan. Dat had ze nooit moeten roe
pen, want een uur later voelde ik me be
roerd worden en moest ik op bed gaan
liggen. U kent dat gevoel misschien: lan
derigheid, nergens meer zin in hebben
en zo maar wat doelloos voor je uit zitten
kijken".
„Ik ben gelijk gaan miniseren. Maar ik
bleef dichtgroeien. Ik dus naar de dok
ter. die zei: „Je moet dat copieuze tafelen
voortaan maar uit je kop zetten. Rade-
maker. Want anders gaat het gegaran
deerd mis met je". Ik wist niet eens wat
copieus betekende. Ik heb het opgezocht
brood, brood en water. Het i
worden gezegd: het vet vloog er af. En
op een dag paste zelfs mijn zwembroek
weer, die ik voor de Jamboree in 1937
had gekocht".
„De dokter had nog aangeraden om elke
dag een flink eind te wandelen. Ook dat
deed ik braaf, want zo'n man heeft het
beste met je voor, nietwaar Drie maan
den later ging ik in het park bij het voe
ren van de eendjes onderuit. Alles werd
zwart om me heen, alle stoppen sloegen
door. Ziek als een hond voelde ik me".
„Ik weer naar die pilr die wat vrijblij
vend op mijn borst en op mijn rug klopte
en zei: „U bent lelijk ondervoed. Ik zou
als ik u was maar wat steviger voedsel
tot me nemen. We 'leven niet meer in
Rademaker Er L
De man schudde zijn hoofd en zei: „U
ziet het resultaat vóór u. Ik ben dikker
dan ik ooit geweest ben
„Begript u het nu? Natuurlijk zal ik mij
niet onttrekken aan de feestelijkheden
op de vijfde mei".
„Maar echt blij zal ik toch niet zijn".
Niet ver van de Hoogovens, die 24 uur
per dag uit tientallen schoorstenen de
walm van de welvaart als een vette de
ken over het IJmondgebied drapperen,
drijft Hans Haan zijn gastvrijheid voort
durend op de spits van het Huys te
Heemskerck, dat de stormen van woeli
ge tijden op bewonderenswaardige wijze
heeft doorstaan.
Goit in schimmige tijden stond hier een
burcht, van waaruit Noormannen hun
strafexpedities in de winderige noord
oost hoek van Keizer Kareis' immense
rijk ondernamen. Later bouwde Wille-
m II, graaf van Holland, op dezelfde
plaats in de bossen een bolwerk, dat
dienst deed als uitvalsbasis voor zijn
huurleger, dat dagwerk had aan het on
derdrukken van vechtlustige west-Frie
zen. Tijdens een inspectietocht op een
barre winterdag zakte Willem bij het
oversteken van een bevroren binnen
meer door het ijs. Gevangen in het wak
was hij daarna een makkelijke prooi
voor toesnellende boeren, die met hun
knuppels en rieken net zolang op zijn
helm beukten totdat hij onder de ijsspie-
gel was verdwenen.
De nieuwe heer van de burcht werd
daarna Arnoud, die na zijn vroegtijdige
dood in 1271 werd opgevolgd door zijn
zoon Gerard. Deze ontpopte zich als een
beroepsknokker, die er een behagen in
schepte vriend en vijand over de kling te
jagen. Daarbij was hij ook nog een rasin
trigant, die na elke slachtpartij van niets
wist en zijn handen in onschuld waste.
Onder meer werd hij verdacht van me
deplichtigheid aan de moord op der
Keerlen Gods Floris V. Maar harde be
wijzen voor deze beschuldiging werden
nooit geleverd.
Links: Na
zeven eeuwen
lief en oneindig
veel meer leed
maakt het Huis
te Heemskerck
als Kasteel
Marquette
opnieuw
geschiedenis.
Leentjebuur
De reiziger die nu op een lentedag Kas
teel Marquette tussen eeuwenoude bo
men ontwaart, moet duchtig leentjebuur
spelen bij zijn fantasie om geloof te kun
nen hechten aan de stroom van even
wilde als ware verhalen over de tiental
len lokale oorlogen, die op deze bekoor
lijke plek zijn uitgevochten. Toch heb
ben ze hier in roerige tijden wel degelijk
rondgespookt: raadsheren, bisschoppen,
burgervaderen, ridders van het Gulden
Vlies, brandschattende huurlingen van
Jacoba van Beieren en niet in de laatste
plaats Daniël de Hertaing, een zwierige
zuiderling, die tijdens het bakkeleien
met deze en gene een arm en een been
verspeelde maar ondanks deze toch be
duidende handicap gevreesd bleef van
wege zijn periodieke strooptochten in de
uitgerekte kop van Holland.
Voetsporen
In de gulden voetsporen van deze houw
degens bestiert de nieuwe kasteelheer
Hans Haan nu de Hoge Heerlijkheid
Marquette en het bijbehorende hotel in
de bosrand met zeventig luxueuze ka
mers, die door de grote witmaker Jan
des Bouvrie zijn ingericht. Geïnspireerd
door de koopmansgeest en de vechtlust
se historie hebben verrijkt met honder
den klinkende wapenfeiten, heeft hij op
zijn beurt in korte tijd kans gezien van
dit weergaloos fraaie monument een der
beste culinaire pleisterplaatsen van ons
land te maken. Deze supersnelle d'Ar-
tagnan van de Nederlandse horeca, die
ooit als directeur van het Haagse Hotel
Des Indes regelmatig met gedurfde initi
atieven de krantenkolommen haalde, is
na een kort maar krachtig Amerikaans
avontuur duidelijk begonnen aan een
gloednieuw hoofdstuk van zijn schel
menroman. waarin het krijgsgehuil
plaats heeft gemaakt voor de gedempte
conversatie van zijn gasten in de luister
rijke salons van Marquette, waar in
schouwen tongen van vuur met veel ge
voel voor details vleermuizen op de mu
ren en hoge plafonds
Grandeur
Ook uit de Hogeschool van Des Indes
komt Tom Olchansky. die onverander
lijk in onberispelijk rokkostuum de hon
neurs waarneemt in het restaurant van
Marquette. Hij doet dat met dezelfde
grandeur, waarmee hij enkele jaren te
rug nog rondwaarde in Van Brienens'
grijze burcht op de hoek van het Haagse
Lange Voorhout. Zichtbaar voelt hij zich
nu al thuis in de onovertroffen ambiance
van het ruim zeven eeuwen oude kas
teel. dat met steun van Sodereal Swiss
Tradition Hotels opnieuw geschiedenis
maakt. In deze keten van tophotels als
Lausane Palace, Montreux Palace, Carl
ton in Sankt Moritz en nog dit jaar een
gloednieuw vier-sterren-hotel met 115
kamers op het Amsterdamse Damrak, is
Kasteel Marquette onbetwist het vlagge-
schip op het droge met Hans Haan als
commodore en Tom Olchansky als pe-
fecte gastheer.
Een oude, ambitieuze droom is daarmee
werkelijkheid geworden voor dit unieke
horeca-paar-apart.
ibanese
iristenen
iria Israël
ir Libanon
„„li
D^^Libanon zijn gisteren vanuit
Israëlische havenstad Haifa
Overtrokken naar Jounieh, een
.■hristelijk plaatsje even ten
ïoorden van Beiroet. De chris-
;enen zeiden hun woningen in
Juid-Libanon te zijn ontvlucht
Ret was de eerste groep Liba
nese vluchtelingen, die Israël
naar Haifa heeft overgebracht
n een poging zijn voormalige
bondgenoten in Zuid-Libanon
haar veiliger oorden te ver
boeren. De vluchtelingen
stroom kwam op gang na het
vertrek van het Israëlische le-
J ^er uit het gebied rond Sidon
de€Sj> 16 februari. De vluchtelin-
1 ^en, veelal afkomstig uit chris
telijke dorpen rond Sidon,
uverden vanuit Marjayoen in
steti^raëlisch bezettingsgebied per
xan"hus vervoerd naar Haifa, 35
i dat^ilometer ten zuiden van de
°Arbanese grens.
É'nLibanese christenen hebben
°P»isteren in diverse landen am-
(toe^assades en consulaten bezet
"uit protest tegen het vermoor
dden van christenen in de Liba-
®°J%ese burgeroorlog. In een in-
"^"iemationaal gecoördineerde
'4ctie werden diplomatieke
en in Au-
iweden en
•gentinië
—-actie werden dipi
ir?aVertegenwoordiginger
Ko"*tralië, Brazilië, Zw
ben^jgentinië bezet.
BONN Het omstreden be- duitse soldaten
zoek dat president Reagan lies.
morgen aan het Duitse solda-
tenkerkhof bij Bitburg brengt,
is ingekort tot tien minuten.
Voorafgaand aan het bezoek
het"kerkhof waar onder
meer 49 oud—SS-ers begraven
liggen brengt de Ameri
kaanse president gedurende
veertig minuten een bezoek
aan het voormalige concentra
tiekamp Bergen-Belsen. Oor
spronkelijk zou Reagan langer
in Bitburg blijven. Het was de
bedoeling dat de president er
een kerkdienst zou bijwonen
en daarna zou lunchen met
duizenden leden van de Ame
rikaanse luchtmacht, West-
Joodse organisaties boycotten
het bezoek van de Amerikaan
se president Reagan en kanse
lier Kohl morgen aan het
vroegere concentratiekamp
Bergen-Belsen. De joden heb
ben de uitnodiging voor de
herdenkingsbijeenkomst in de
prullebak gegooid omdat zij
het onverteerbaar vinden dat
Reagan later op de dag het sol-
datenkerkhof in Bitburg be
zoekt. Groeperingen van
Westduitse zigeuners hebben
zich bij de boycot aangesloten.
Reagan zal morgen tijdens zijn
bezoeken worden vergezeld
door bondskanselier Helmut
Kohl. Deze had indertijd het
bezoek aan het kerkhof in Bit
burg aan zijn Amerikaanse
gast voorgesteld. Toen de golf
van kritiek losbarstte over het
de komst van Reagan naar het
soldatenkerkhof prees Kohl
hem zijn „moed" aan dit be
zoek vast te houden.
De zoon van de Duitse officier
Von Stauffenberg, die in juli
1944 geprobeerd heeft Hitier te
doden, vergezelt president
Reagan met tegenzin naar Bit
burg. Kolonel Berthold van
Stauffenberg zei dat hij de
plechtigheid in Bitburg zal bij
wonen, omdat de regering dat
van hem verlangde.
VS en Polen wijzen diplomaten uit
WASHINGTON De Verenigde Staten hebben gisteren in re
actie op de Poolse uitwijzing van twee Amerikaanse diplomaten,
vier Poolse diplomatieke vertegenwoordigers gelast het land te
verlaten. De twee Amerikanen werden ervan beschuldigd te
hebben deelgenomen aan een 1 mei-demonstratie van aanhan
gers van de verboden Poolse vakbond Solidariteit.
In Warschau is gisteren gedemonstreerd voor het verboden vak
verbond Solidariteit. Na een mis in de kathedraal in het cen
trum van Warschau hieven duizenden mensen spreekkoren aan.
Zij riepen „Solidariteit" en „Laat alle politieke gevangenen
HETGEHEIM VAN DE UYLENBORGH
a|.105) Plotseling scheen de boekhandelaar een
*~htje op te gaan. „Als dat zaakje nog altijd in
zelfde familie is, dan zouden ze kunnen we-
i, dat oud-oom Jacob een rijk man is ge
est...," peinsde hij. „Juist," zei smidje Ver-
len tevreden. „En toen hebben ze dat sappi-
stuk van Sipko Stunt in de krant gelezen en
sn dachten ze..." „We zullen die sakker-
tfse van Uylens nóg een keer te pakken ne-
vulde Gozewijn woedend aan. Hij balde
vuisten, zoog zijn borst vol lucht en bulder-
„Maar dat zal ze niet glad zitten, de gauw-
ten!" En vóór de smid het verhinderen kon,
hij In een bliksemsnelle ren op de ingang
het eethuisje afgestoven. Zijn woede ver
latte hem zo'n niets ontziende reuzenkracht,
zelfs de forsgebouwde portier niet tegen
hem was opgewassen. Met een eenvoudige
handbeweging kegelde Gozewijn deze mannet
jesputter omver en zoeffff..., hij was al binnen.
Zijn stormachtige entrée in het exclusieve eet
huisje veroorzaakte natuurlijk de nodige dei
ning, want de Swarte Piraet was nu eenmaal dat
soort sjieke gelegenheid, waar rijke, bejaarde
zakenlieden graag een hapje komen eten met
een mooie, domme secretaresse. En zulke za
kenlieden worden bij deze smakelijke bezigheid
liever niet gestoord... „Waar is de baas van
deze dieventent?" brulde Gozewijn, toen hij bin
nen was. Intussen was ook smidje Verholen
binnengekomen en die begreep toen meteen,
dat hij inderdaad op het goede spoor was. Want
wat hing daarginds aan de wand? Was dat
niet...?
Boerenprotest
Enkele duizenden Westeuropese boeren hebben gisteren In Lu
xemburg geprotesteerd tegen het uitblijven van een Europees
besluit over de landbouwprijzen. Met de demonstratie wilden de
boeren verder duidelijk maken dat deze prijzen met 4 5 procent
moeten stijgen. Tijdens de protestmars gooiden boeren met fles
sen, eieren en rookbommen. Het boerenprotest eindigde botsin
gen met de politie.
Achter vriendelijke sfeer
op economische top gaat
diepe onenigheid schuil
BONN Hoewel de economische wereldtop in Bonn in een
vriendelijke atmosfeer is begonnen, kon de indruk toch niet
worden weggenomen dat er diepgaande verschillen van mening
bestaan. In tegenstelling tot de verwachtingen hebben het gi
gantische Amerikaanse begrotingstekort en het grote overschot
op de Japanse handelsbalans (nog) niet tot botsingen geleid. „Bij
deze top bestaat er meer geneigdheid om met elkaar rekening te
houden dan in het verleden", zo zei de Westduitse regerings
woordvoerder Bönisch.
Bij het begin van de beraadslagingen van de zeven regeringslei
ders in de bondskanselarij verwijderden de Amerikaanse presi
dent Reagan en de Japanse premier Nakasone al veel mogelijke
conflictstof. Reagan kondigde aan dat de VS ernst gaan maken
met het terugdringen van hun begrotingstekort. Nakasone be
loofde dat Japan zijn markten verder zal openen voor buiten
landse producten.
Onenigheid bestaat er tussen Frankrijk en de zes andere landen
over het begin van een nieuwe GATT-ronde. De GATT-bespre-
kingen zijn er op gericht handelsbeperkingen uit de weg te rui
men en de wereldhandel verder te liberaliseren. De zes, met
voorop de VS, zouden het liefste zien dat de nieuwe GATT-ron
de volgend jaar begint. De Franse president Mitterrand heeft
echter bedenkingen. Hij vindt dat er eerst afspraken gemaakt
moeten worden over de onderlinge verhouding van de belang
rijkste internationale valuta.
De handelsboycot die president Reagan heeft afgekondigd tegen
Nicaragua wordt niet gesteund door zijn belangrijkste bondgeno
ten. „De VS hebben geen toestemming of steun gevraagd voor
de boycot en die ook niet gekregen", aldus de Westduitse minis
ter van buitenlandse zaken Genscher. Hij wees er op dat alle
landen voorstander zijn van een dialoog met de Sanainistische
regering van Nicaragua, maar dat er „verschillende wegen" be
gaan worden.
In een gemeenschappelijke politieke verklaring hebben de ze
ven regeringsleiders de slachtoffers van de tweede wereldoorlog
herdacht. „Wij hebben uit de geschiedenis geleerd", zo wordt er
in de verklaring gezegd. „Het einde van de oorlog was tegelij
kertijd een nieuw begin. Wij hebben de vijandigheid, die ons
eerst verdeelde, overwonnen en op de basis van gemeenschap
pelijk waarden een proces van verzoening en samenwerking in
gang gezet".
BONN De deelstaatregering van Beieren voelt er „op juridi
sche gronden" niets voor de bijeenkomst van oud-SS-ers in Nes-
selwang te verbieden. Dat heeft de Beierse staatssecretaris Stoi-
ber in een brief aan het Nederlandse parlement laten weten.
Beieren distancieert zich volgens Stoiber „uitdrukkelijk" van de
ontmoeting en beschouwt evenals het Nederlandse parlement
het tijdstip, precies veertig jaar na de oorlog, als een ..provoca
tie". Een verbod zou volgens de Beierse regering de vrijneid van
vergadering aantasten.
In het Beierse dorpje Nesselwang zijn gisteren al 300 oudstrijders
van de beruchte Waffen-SS bijeengekomen om het komende
weekeinde een reünie bij te wonen. De SS'ers toonden zich bij
zonder verheugd met het voornemen van de Amerikaanse presi
dent Reagan om het omstreden bezoek aan het Duitse oorlogs
kerkhof in Bitburg te laten doorgaan.
De meester ex-SS'ers, van wie sommigen elkaar 40 jaar niet
hebben gezien, logeren in het hotel Krone, dat eigendom is van
één van hen. BurgmUdler was één van de weinige oud-SS-ers
die bereid-was het hotel te verlaten en verslaggevers te woord te
staan. Hij vertelde dat het bezoek van Reagan een belangrijk ge
spreksonderwerp was en dat de meeste aanwezigen blij waren
dat Reagan ondanks de kritiek zijn poot heeft stijfgehouden.
Exclusief aanbod van uw krant in
samenwerking met North Sea Ferries
3-DAAGSE MINITRIP
York Is één van de mooiste oude steden in Engeland. De
beroemde kathedraal, de York Minster (gebouwd tussen
1220 en 1470) beheerst het stadsbeeld en vanaf de wallen,
die de stad omringen, is van een prachtig uitzicht te genie-
interessante musea als het JORVIK VIKING
CENTRE, het befaamde NATIONAL RAILWAY MUSEUM
en het CASTLE FOLK MUSEUM, waarin een aantal stijlka
mers en gereconstrueerde straatjes zijn te zien. die een
juist beeld geven van het dagelijks leven in vroeger tijd.
Onze bijzondere minitrip stelt u In staat er een interessante
en leerzame dag te verblijven met de unieke gelegenheid
uw tijd naar eigen Inzicht In te delen en dat te doen en/of
te bezoeken waar uw interesse naar uitgaat. daarbi| zal de
op reis verstrekte informatie een goede aanwijzing bieden.
In samenwerking met North Sea Ferries zetten wij op veler
verzoek onze eerdere soorlgelijke succesvolle minicruise
voort In een drietal aantrekkelijke midweek lntroduktle-er-
rangementen.
Het vertrek Is op WOENSDAG 22 MEI. 5 JUNI EN 19 JUNI
A S vanuit de Europoort naar HuH. waar u donderdagmor
gen aankomt Aldaar staat onze touringcar gereed om u
langs een aantrekkelijke route naar York te brengen In de
loop van de middag wordt u weer teruggebracht naar Huil
en wordt naar Holland afgevaren. U arriveert, een groot
aantal indrukken rijker, op vrijdagmorgen rond 8 uur in de
Europoort.
Het verblijf op de heen- en terugreis is
In een comfortabele 2-PERSOONS hut
met vaste wastafel en toilet Bi| de
reissom is 2x een S-gangen dmer naar
keuze en 2> Engels of Hollands ontbijt
baar. maar er kan ook voor 10,-
kele reis gebruik worden gemaakt van
de speciale busdienst Rotterdam CS-
Europoort v.v.
De speciale prijs
voor deze trip is
165.-
hut a
Toeslag voor een hut met bovendien
een douche 30 -
Bij alleengebruik van de hut 285-
(met douche 340.-)
Gecombineerde reis/en annulerings
verzekering totaal f 15 - per persoon
Inlichtingen en boekingeo telefo
nisch onder nummer 070-190882
ol persoonlqk in onze vestiging
aan de Spuistraat 71 hoek Spui te
Deo Haag
(maandag l/m vrijdag v
P05TBUS 16OS0
2500 A A DEN HAAG
TEL 070-190882
