I
TAFEL
Patriottisme viert hoogtij in Sovjet-Unie
1
Emancipatie komt ook op gang
onder vrouwelijke religieuzen
IÏÏÏÏ71
ACHTERGROND
Het hart op de tong
kerk
wereld
brieven
lezers
ff
BIJ NADERENDE HERDENKING VAN EINDE WERELDOORLOG
EaidM&owtwnt
DINSDAG 23 APRIL 1985 PAG11
Talloze Nederlanders zouden het bezoek van Johannes Pau-
lus II aan ons land willen aangrijpen om hem nu eens recht
uit te laten weten wat hun op het hart ligt. In deze rubriek
het woord aan stad- en streekgenoten die niet als „spreker"
zijn uitgenodigd tijdens de officiële bijeenkomsten, maar de
paus toch wat te zeggen hebben. Het hart op de tong. Van
daag ds. E.M. Pannekoek (63), hervormd predikant in Leiden.
Sinds 1969 is hij werkzaam rond de Bethlehemkerk in De
Kooi en de Hooglandse Kerk in de binnenstad.
„U hebt de moed om de wereld in te gaan en de leden van
Uw kerk te bezoeken daar waar zij wonen en werken. Daar
voor wil ik U mijn respect betonen", zo zou dominee Panne-
koek zich tot Johannes Paulus II wenden. „Onze protestantse
kerkorde kent het pauselijk gezag niet. Wij zouden echter
slechte protestanten zijn, wanneer wij niet met grote belang
stelling meeleefden met al wat zich in de rooms-katholieke
kerk afspeelt. Zeker waar het Uw bezoek aan ons land be
treft. Ik hoop dat Uw aanwezigheid in Nederland zal bijdra
gen tot verdieping van het geestelijk leven, tot beter begrip
voor elkaar, tot steeds meer overleg van de kerken onderling
en tot dienstbaarheid van het Evangelie aan de wereld. Mo
gen onwaardige incidenten U bespaard blijven, zodat U te
meer gelegenheid zult vinden om te luisteren naar de stem
van hen, die met U delen in zorg en bezorgdheid. De tijd van
Uw bezoek zal te kort zijn U ter plaatse grondig op de hoogte
te stellen van wat er leeft in in de niet R.-K. Kerk en in dit
deel van Europa. Daarom zou ik U hierbij als symbolisch ge
schenk en herinnering aan Uw verblijf in ons land een exem
plaar willen aanbieden van de „Heidelbergse catechismus".
Een oud leer- en belijdenisgeschrift der reformatie, zoals deze
hier gestalte heeft gekregen. Wellicht heeft U, wanneer U in
Rome bent terugekeerd, een ogenblik van stilte om U in dit
boekje te verdiepen. Hoe meer wij van elkaar op de hoogte
zijn, des te beter kunnen wij elkaar helpen in verbondenheid
met Hem, die Uw en onze Heer zijn wil. Ik wens U een op
recht en goed en gezegend verblijf in Nederland".
Studiedag in Leiden over pausbezoek
Mgr. dr. J. P. Lescrauwaet, mgr. dr. E. Cassidy en mgr. J.G. ter
Schure zullen aanstaande zaterdag in de Stadsgehoorzaal in
Leiden als spreker optreden op een studiedag die het Comité
Studenten voor Pausbezoek organiseert ter voorbereiding van
de komst van Johannes Paulus II. Centraal op deze bijeen
komst staat het schrijven van de paus getiteld „Verzoening en
boete". Als thema is dan ook gekozen „En vergeef ons onze
schuld". De toegangsprijs bedraagt 25,- per persoon en kan
aan de ingang (Breestraat 60) worden voldaan. Studenten beta
len 15. Opgave telefonisch bij mevr. A. Fluyter: 02159 - 31344
of 02159 - 16860.
Wie zich wil omkeren
om de bron te zoeken,
moet tegen de stroom
in zwemmen.
Er zijn verschillende signalen
die wijzen op emancipatie
van de vrouwelijke religieu
zen, zoals een zelfbewustere
houding tegenover de geeste
lijken en een verschuiving
naar een minder aan de per
soon van Jezus Christus ge
bonden religieus ideaal.
Vrouwelijke religieuzen zijn
meer gaan nadenken over
hun vrouw-zijn maar dat be
tekent nog niet dat zij zich
allen graag met het feminis
me bezighouden.
Dat schrijft Annelies van
Heijst in haar dezer dagen
uitgegeven boek: „Zusters,
vrouwen van de wereld".
Annelies van Heijst, studie-
-secretaris van de Stichting
Nederlandse Vrouwelijke Re
ligieuzen (SNVR) geeft de
ontwikkelingen weer sinds
de oprichting in de vorige of
deze eeuw bij de ruim tachtig
concregaties van actieve
vrouwelijke religieuzen in
Nederland. De leden van
deze congregaties zijn vooral
actief geweest in het onder
wijs, de gezondheidszorg, de
missie en het maatschappe
lijk leven. Op dit moment
hebben de congregaties van
actieve vrouwelijke religieu
zen ongeveer 19.000 leden, de
grootste groep religieuzen in
ons land. Daarnaast zijn er
ruim duizend vrouwen lid
van een beschouwende orde,
de zogeheten „monialen".
Concilie
Annelies van Heijst gaat uit
gebreid in op de veranderin
gen die de congregaties sinds
het Tweede Vaticaans Conci
lie hebben ondergaan. Eind
jaren zestig werden in elke
congregatie vernieuwingen
doorgevoerd. Van Heijst wijst
er op, dat paters, die een
theologische opleiding had
den gehad, bij alle congrega
ties van zusters de gidsen van
deze vernieuwing zijn ge
weest. Een der gevolgen van
die vernieuwing is geweest
dat het aantal alleen wonen
de religieuzen en het aantal
vestigingen met maar twee
tot vijf religieuzen is toegeno
men ten koste van het aantal
grote kloosters.
De schrijfster somt diverse
redenen op voor het feit dat
vrouwelijke religieuzen zich
niet graag met het feminisme
bezighouden. Zo is er de tra
ditionele vorming tot reli
gieuze, waarbij vooral de na
druk werd gelegd op passieve
„vrouwelijke" deugden als
naastenliefde, nederigheid èn
dienstbaarheid. Verder werd
de religieuze er herhaaldelijk
op gewezen dat zij zich zo
veel mogelijk op God en de
hemel moest richten, waar
door het aardse en menselij
ke al snel werd vereenzel
vigd met het kwade. Verder
is volgens de schrijfster ken
merkend dat zusters zich in
de eerste plaats religieuze en
dan pas vrouw voelen.
PIP teleurgesteld over houding bisschoppen
„De bisschoppen blijken het niet op te brengen een brug te
slaan naar de duizenden, die zullen deelnemen aan de mani
festatie van 8 mei op het Haagse Malieveld".
Dat is de reactie van het Platform Initiatieven Pausbezoek
PIP op de gisteren gearriveerde brief van bisschop H. Ernst
van Breda. Namens de bisschoppenconferentie meldt hij
daarin het onjuist te vinden, dat de bisschoppen alleen aan de-
manifestatie mogen deelnemen als ze vooraf een verklaring
afleggen ten gunste van „kritische katholieken". Mgr. Ernst
spreekt dankbaarheid uit voor de verzekering van PIP dat
men polarisatie wil vermijden. Hij spreekt de hoop uit dat
deze opzet bewaard zal blijven, maar de bisschoppenconferen
tie zal geen afvaardiging naar Den Haag sturen.
Rijk betaalt toch extra politie pausbezoek
Gemeenten die de paus op bezoek krijgen, kunnen directe po
litiekosten die daarvoor moeten worden gemaakt in principe
declareren bij het ministerie van binnenlandse zaken. Het in
zetten van extra eigen mensen en de bijstand van politiemen
sen van buiten de gemeente kunnen worden verhaald op
grond van een desbetreffende beschikking uit 1980. Met deze
toelichting heeft het ministerie van binnenlandse zaken de
bewering van minister Korthals Altes tegengesproken dat de
gemeenten de extra kosten zelf zouden moeten betalen. Om
dat deze kosten al gauw in de miljoenen lopen, hadden ver
schillende gemeenten zich bezorgd getoond over de, naar nu
is gebleken onjuiste, informatie van minister Korthals.
Basisbeweging: mensenrechten
los zien van ontwapening
Het is onjuist het vraagstuk van de mensenrechten te koppe
len aan de strijd voor wapenvermindering. De opvatting dat
de mensenrechten-beweging in Oost-Europa de natuurlijke
bondgenoot is van de westerse vredesbeweging, is voor de
Sovjet-Unie niets anders dan een variant van de „roll-back"-
theorie van president Reagan: het terugdringen van de Sov
jet-Unie in Oost-Europa.
Dit schrijft de Oost-Europa sectie van de Basisbeweging van
kritische groepen en gemeenten in Nederland in een notitie
ter voorbereiding van het Tweede EuropeseJ3asiscongres dat
van 25 tot 28 april in Turijn wordt gehouden. De notitie staat
haaks op op de opvatting van vredesbewegingen als Pax
Christi en het Interkerkelijk Vredesberaad, die juist grote
waarde hechten aan de koppeling tussen „mensenrechten" en
„ontwapening".
Volgens de Oost-Europa sectie is het onmogelijk van het wes
ten uit wezenlijke invloed uit te oefenen op de naleving van
de mensenrechten in Oost-Europa. Bovendien moeten de
mensenrechten van het socialisme uit worden ontwikkeld, al
dus de notitie. „Zouden wij het nemen wanneer Oosteöropese
socialisten hun bereidheid mee te werken aan de vrede af
hankelijk zouden maken van onze pogingen eindelijk het
mensenrecht op arbeid te verwezenlijken?", zo vraagt men
zich in de Basisbeweging af.
lp I
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Omroepstaking
Volgens de bonden is de om
roepstaking van woensdag een
éclatant succes geweest. Vol
gens de bonden. Nu de feiten.
Dat het scherm „zwart" bleef
was hoofdzakelijk te danken
aan enkele technici van de
NOS. Geen vakbondsleden bo
vendien. De vraag is gerecht
vaardigd wat voor mensen dat
dan wel niet zijn. Je voor het
karretje van een vakbond la
ten spannen, waarmee je feite
lijk niets te maken wilt heb
ben. Bij de NOS zaten ook de
meeste stakers. Maar de NOS
is geen omroep. Bij de omroe
pen zelf was de stakingsbe
reidheid nihil, tot zeer gering.
Met uitzondering bij de VARA
dan. Maar daar hadden even
tuele werkwilligen ook geen
keus. De VARA had gewoon
de gebouwen op slot gedaan.
Over vrijheid van meningsui
ting gesproken.
P de Vries,
DEN HAAG.
Popié-Jopie
Het CDA is, om de woorden
van kamerlid Van der Sanden
te gebruiken, verontwaardigd
over schokkende uitlatingen
en uitzendigen via radio en te
levisie. Gedoeld wordt op o.a.
de Vara-actie Popie-Jopie. Het
CDA is wel rijkelijk laat met
deze reactie. Bovendien: enke
le weken geleden nam de gro
te CDA-voorman prof. Steen
kamp zonder al te veel blik
ken of blozen in het Vara-pro-
gramma „Bij Koos" het Popie-
Jopie-spandoekje in ontvangst.
Niet voor zichzelf, zo liet hij
nog weten, maar voor zijn
kleinkind. Wat een hypocrisie.
Steenkamp zou in mijn ogen
een vent zijn geweest, een
rooms-katholiek met rugge-
graat, als hij zijn kleinkind
verstoken had laten blijven
van het spandoekje en de gele
genheid te baat had genomen
uiting te geven aan de wrevel
van het CDA over het Vara-
programma. Nu lijkt het teveel
op gelegenheidsverontwaardi-
ging, zo in de geest van „Er
zijn nu al zoveel katholieken
die zich ergeren, laten wij ook
maar eens onze stem verhef
fen". Want het mooiste is, er
verandert uiteindelijk
niets. Het CDA voelt er^y
mers volgens Van der Sa|r
niets voor om minister
man te vragen in te grijp
de programma-vrijheid vi1
zendgemachtigden.
T.v.d. Wiel,
DELFT.
Hart op de Tong
In de rubriek „Het Hart q
Tong" schrijft pastoor
dat hij de paus graag
de ogen zou zien. Welnul
gelovigen zouden ook
eens oog in oog staan met to
parochiële leiders en daT
enkele onderwerpen naam
ren brengen. Eerst even i
meren, pastoor Meijer, I
Uw behuizing: is dat een
of een woning voorziend
alle gemakken en modern!
paratuur? Naar Uw klefc-
behoeven wij niet te info*
ren. Qua kleding kent f
geen verschil meer
geestelijken en leken. Dif
digt trouwens niet zo uil-
tot een vertrouwe""
te komen. Verder:
is er niet meer bij, ten:
schriftelijke of telefonj
uitnodiging. Het is nameli
dat de heren geestelijke!
tegenwoordig te druk het
met vergaderen om het
loof nieuwe stijl" te bespi
In de hoop de kerken wee;l
te krijgen?
Dat de kerken leeglopen
gevolg van het marchan^J
met de kerkelijke begint
De Tien Geboden zijn do(
heren geestelijken afgezV-
het huwelijk hoeft niet ir
actieve euthanasie is
sommigen toegestaan. De?
dagsplicht bestaat ook aljg'
meer. Dit alles zou ik melLf
toor Meijer willen bespi>
als ik oog in oog met ff
kwam te staan. En tot delp
zou ik zeggen: „Dank d|V
net als Jezus tot ons ijer
Jammer alleen dat U zo bU-j]
ligd moet worden omdat]-
ook U, zoals in het verlei c
gebleken, naar het lf"(
staat". 11
A. van Stijn, ge
DEN HAAG. en
Aids en onderwijl
In verband met de ziekt*—
lijkt het mij belangrijk
homo-leerkrachten
geaardheid aan ouders oL
zorgers bekendmaken. Or'
en verzorgers hebben da|n
ker recht op.
P. Regten, N
DEN HAAG. dei
(Naschrift: Onze medisch^ I
dewerker heeft er in zij q
briek al enkele malen qer
wezen, dat aids niet lou^d
een homo-ziekte moet u» h
beschouwd. Er zijn meestz
cogroepen. Redactie.) nn
Cu;
t<|
Gehakt-omelet met
groentensalade,
rijst en ketjapsaus
rumvla met peer
Voor twee personen: ui,
knoflook, boemboc saté,
zout, 1 lepel olie, 150 g ge
hakt, 2 lepels water, 1 lepel
gemalen kokos, 1 theelepel
citroensap, 2 eieren, 2 le
pels melk, peper, 10 gr
margarine;
2 tomaten, 1 paprika, 100 g
taugé, 1 lepel azijn, sam
bal, ketjap, selderij, zout, 1
grote ui, 1 lepel olie;
250 g droogkokende rijst,
4.5 dl water, zout;
10 g margarine, 10 g bloem,
2 dl water, half bouillon
blokje, ketjap, zout, peper;
4 dl gele vla (4 dl melk, 20
gr custard, 24 g suiker),
rum of rumessence naar
smaak, 2 halve peren uit
blik.
Fruit kleingesneden ui met
geperste knoflook, boemboe
saté en zout goudbruin in de
olie. Bak het gehakt al roe
rende een paar minuten mee.
Voeg water, kokos en ci
troensap toe en laat het
mengsel koken tot het vocht
verdampt is.
Klop de eieren los met melk,
zout en peper en bak er twee
omelets van. Leg in het mid
den van elke omelet een
langwerpig bergje gehakt,
klap er de zijkanten van de
omelet overheen en laat ze
uit de pan op een warme
schotel glijden.
Meng stukjes tomaat en pa
prika met de gewassen en
met kokend water overgoten
taugé en een sausje van azijn,
sambal, ketjap, fijngeknipte
selderij en zout. Garneer met
gebakken en afgekoelde ui
ringen.
Bak voor de saus de bloem al
roerende lichtbruin in de
margarine, voeg water,
bouillonblokje, ketjap, zout
en peper toe en laat het
mengsel vijf minuten koken.
Meng een koude vla met
rum of rumessence en
schenk haar over de peren.
(Geef eventueel overgeble
ven peren donderdag als
compóte bij een stamppot).
JEANNE
MOSKOU Zij drukken
momenteel een duidelijk
stempel op het straat
beeld van de Sovjetrussi-
sche hoofdstad: De oude
re en oude mannen en
vrouwen in hun donker
grijze kostuums en man
telpakjes. Hun borst is,
soms zowel rechts als
links, zwaar behangen
met allerlei soorten on
derscheidingen. Deze
kleurrijke versierselen
symboliseren heldenda
den of eenvoudigweg
trouwe dienst aan het
front gedurende de laat
ste wereldoorlog. Dege
nen die dit goud, zilver of
brons mogen dragen, zijn
veteranen, strijders die
hun vaderland in zijn
moeilijkste tijd dapper
hebben gediend en die
derhalve het recht heb
ben dit met ordetekens
op hun borst te demon
streren.
Er leven momenteel in de
Sovjet-Unie nog ongeveer zes
miljoen „actieve deelnemers
aan de oorlog", die georgani
seerd zijn in het Comité van
Oorlogsveteranen dat een
centrale in Moskou heeft. Elk
jaar op 9 mei, de „Dag van de
Overwinning van het Rode
Leger op het Duitse fascis
me vindt er in het Moskouse
Gorki-ontspanningspark een
reünie plaats waarbij de vete
ranen, keurig opgedeeld in re
gimenten en bataljons, hun
oorlogsherinneringen opha
len. Naarmate de oorlog ver
der in het verleden komt te
liggen blijven de herinnerin
gen weliswaar bestaan, doch
worden de gelederen van de
actieve frontsoldaten steeds
meer uitgedund.
De veertigste herdenking van
de „Dag van de Overwin
ning" wordt met een uitzon
derlijke hoeveelheid publici-
1 teit en propaganda begeleid.
De overwinning op het Hit-
Ier-bewind betekende de red
ding van de „rodina" het
vaderland. Dit is een van de
redenen waarom deze oorlog
in de Sovjet-Unie te boek
staat als de Grote Vaderland
se Oorlog. De herinnering aan
deze oorlog wordt zo levend
mogelijk gehouden in de
schoolboekjes, in literatuur en
kunst en als thema voor
speelfilms en documentaires
gebruikt. Met het aanwakke
ren van de patriottische ge
voelens hoopt de Sovjetrussi-
sche leiding te bereiken, dat
de bevolking zich ook gedisci
plineerd zal gedragen waar
het gaat om de problemen die
nu op haar afkomen. De Sov
jetburgers mogen niet verge
ten, dat zij in moeilijke tijden
enorme prestaties hebben ge
leverd en ontberingen hebben
verdragen. Zo nodig moeten
zij dat ook in de toekomst
kunnen.
In het licht van de internatio
nale wapenwedloop, die voor
de Sovjetrussische economie
en voor de toch al niet hoge
levensstandaard van de Sov
jetburgers een zware belasting
betekent, is dit een niet te on
derschatten motief voor de
verheerlijking van de over
winning op het fascisme.
Privileges
Wie indertijd actief aan de
oorlog heeft deelgenorpen,
doch wiens prestaties tot nu
toe niet of onvoldoende met
onderscheidingen werden be
loond, heeft nu het recht op
de „Orde van de Vaderlandse
Oorlog". Vereist is wel dat de
betrokken activiteiten met
documenten kunnen worden
gestaafd.
Oorlogsveteranen behoeven
vanaf 1 mei dit jaar geen be
lasting meer te betalen of
krijgen op zijn minst gedeelte
lijke vrijstelling: voor medicij
nen behoeven ze nog maar de
halve prijs neer te tellen en
hun pensioenen worden opge
trokken. Ook de gezinsleden
van de gevallenen en invali
den krijgen meer materite
privileges.
Op de Moskouse Kotoezov-
-boulevard heeft een populair
stadspark plaats moeten ma
ken voor een enorm oorlogs
monument dat 175 hectare
gaat bëstrijken. Twintig ver
schillende instituten zijn er
druk doende mee geweest en
op 9 mei, de „Dag van de
Overwinning" zullen alleen
nog slechts de betonnen fun
damenten te bewonderen zijn.
De monumentale standbeel
den en overwinningszuilen
voor elk van de 1418 oorlogs
dagen een volgen later.
Hele legerscharen beeldende
kunstenaars zijn de afgelopen
maanden bezig geweest de
oorlog op het schilderslinnen
vast te leggen of de „Over
winning" met hamer en sik
kel in aardewerk of houtsne
den uit te beelden. Tussen
Vredes- en oorlogspropaganda zijn In de SU onscheidbaar. Deze wervingsaffiche
roept op voor meer staal, meer wapens.
kunst en kitsch bestaan vloei
ende grenzen en zo nu en dan
neemt de oorlogs-hausse in de
gebruikskunst pijnlijke afme
tingen aan. In elk geval wordt
lang niet altijd het bewijs ge
leverd voor de officieel zo ge
prezen vredeswil van de Sov
jet-Unie.
De jonge, na de oorlog gebo
ren kunstenaars, die in 1985
proberen de tankslagen uit
1941 in beeld te brengen zijn
over het algemeen alleen
maar jammerlijke epigonen
van middelmatige voorgan
gers. Ze hebben, zo lijkt het,
zonder enige inspiratie, doch
op bevel van partij en staat,
hun bijdrage aan het over
winningsjubileum geleverd.
Daarmee hebben ze waar
schijnlijk behoorlijk verdiend,
maar zij zullen er noch roem
noch de belangstelling van
degenen die de tentoonstel
ling bezoeken mee kunnen
oogsten.
Stalin
De literatuur biedt hetzelfde
beeld. Alleen al in de eerste
vier maanden van dit jaar zijn
er 546 boeken met een totale
oplage van 33 miljoen exem
plaren over het thema oorlog
verschenen. De meeste blij
ven echter onverkocht. Want
hoewel oorlogsproza in de re
cente literatuurgeschiedenis
van de Sovjet-Unie een be
langrijke plaats heeft, wordt
er in dit genre maar weinig
geproduceerd dat de oorlogs
generatie zal overleven. Wel
licht behoren slechts de mi
croscopische conflictbeschrij
vingen van Bykov, Baklanov
of Astavjev hiertoe en natuur
lijk de ook in het Neder
landse vertaalde oorlogs
dagboeken van Simonov en
de politieke romans van Tsja-
kovskij, Semjonov en Zjoe-
kov.
De Sovjetrussische schrijver
die zich met de Tweede We
reldoorlog bezig houdt, moet
op de eerste plaats voor zich
zelf uitmaken hoe hij de rol
van Stalin inschat. Grigorij
Baklanov, die in de jaren zes
tig met zijn eerlijke psycholo
gische beschrijvingen van
menselijke gedragingen in de
oorlog naam heeft gemaakt,
zei kort geleden: Over Stalin
hebben de Sovjetrussische
oorlogsschrijvers verschillen
de meningen. Volgens Bakla
nov heeft Stalin met de liqui
datie van de „beste Sovjetrus
sische militaire strateeg maar
schalk Toechatsjevskij en an
dere talenten die met hem de
dood in gingen" bedoeld
zijn de zuiveringen in het le
ger die Stalin in 1936/1937 ten
uitvoer liet brengen de si
tuatie in 1941 „aanzienlijk be
moeilijkt". Alexander Tsja-
kovskij, held van de socialisti
sche arbeid en schrijver van
de romans „Blokkade" en „De
overwinning" is daarentegen
zeer positief over Stalin, in
wie hij de succesvolle veld
heer prijst, die de Sovjet-Unie
en het Rode Leger en die de
na-oorlogse grenzen in Euro
pa door zijn slimme onder-
handelingstaktiek ten gunste
van het socialisme heeft kun
nen laten vastleggen.
Goed en kwaad
Het filmepos „Pobeda" (De
Overwinning), naar Tsjakovs-
kij's gelijknamige roman, is
naast de documentaire film
„Maarschalk Zjoekov blad
zijden uit zijn leven" de be
langrijkste Sovjetrussische
filmproduktie die naar aanlei
ding van het overwinningsju
bileum gemaakt werd. De
film beleefde op 19 april in
1300 bioscopen tegelijk zijn
première en is een vier uur
durende mengelmoes van do
cumentaire en fictie.
Volgens Tsjakovskii moet
deze film de waarheid en
niets dan de waarheid tonen
en de waarheid is volgens
Sovjetbegrippen altijd partij
dig. Het kan derhalve niet
verbazen, dat beide helden, de
Sovjetrussiche journalist Vo-
ronov en zijn Amerikaanse
collega Bright, in het begin
van de film, namelijk waar zij
als jonge oorlogscorrespon
denten de conferentie van
Potsdam bijwonen, goede ka
meraden zijn. Dertig jaar ïa-
ter, wanneer beiden elkaar in
de wandelgangen van de Con
ferentie voor Veiligheid en
Samenwerking in Europa in
Helsinki weer ontmoeten is
het duideliik wie „goed" en
wie „slechtis. De een toont
gevoel voor verantwoordelijk
heid en is waarheidslievend,
de ander probeert de histori
sche feiten in anti-Sovjetrussi-
sche zin te manipuleren.
In het spanningsveld tussèn
beide hoofdfiguren recon
strueert de film de conferen
tie van de Grote Drie in Pots
dam: Stalin, Churchill en
Truman. Stalin, voortreffelijk
vertolkt door de Georgische
acteur Ramaz Tsjikawadze,
komt in de film naar voren
als de superieure, humoristi
sche en evenwichtige onder
handelaar en de grote redder
van het Poolse volk. Dat over
Stalins negatieve karakter
trekken en daden slechts in
een summier commentaar-ge
wag wordt gemaakt, stemt
menige Sovjetkijker af en toe
tot kritisch nadenken.
Ondanks het feit dat Stalin
weer in het beeld komt kan
men toch niet zeggen dat het
overwinningsjubileum met
een restalinisatie gepaard
gaat. Dat in de afgelopen ja
ren er in de Sovjet-Unie heel
wat oorlogsfilms gemaakt zijn
waarin Stalin een belangrijke
plaats inneemt, is nu eenmaal
niet te vermijden. Veel ernsti
ger is het gevaar, dat een
overdreven overwinningseu-
forie in oorlogspropaganda
omslaat, ook al is dit formeel
bij de wet verboden.
En natuurlijk komt het ook
voor, dat de haat jegens de
Duitsers, de voormalige vijan
den, gewekt wordt bij diege
nen die de oorlog niet eens
hebben meegemaakt; bij de
jeugd. Niet zelden gebeurt het
dat Sovjetrussische kinderen,
wanneer ze een Duitser ont
moeten hem prompt „fascist"
noemen. De volwassenen ma
ken doorgaans echter een
zorgvuldig onderscheid tussen
„de Duitsers" en „de Hitler-
-fascisten". Het is som3 ont
roerend te zien hoe oorlogsve
teranen in Minsk, Leningrad
of Volgograd met groepen
jonge Duitsers uit de Bondsre
publiek over het verleden
praten en over de mogelijkhe
den voor een goede weder
zijdse verstandhouding in het
heden discussiëren» Er heerst
niet alleen een overwinnings
roes.
ELFIE SIEGL
Zonnig en sch
de
DE BILT Het wordt r
gen volgens het KNM d
van de beste dagen vi di
week. De temperatuur |rj
weliswaar niet zo hoogi h
de wind neemt af ei*^
maakt voor het gevoelt
uit. We bevinden ons mttel
in een uitloper van een taj
drukgebied ten zuidenjhe
IJsland. Die uitloper trèffe
de loop van de dag naam
zuiden. De wind die vanjnc
nog af en toe krachtig ist
het noordoosten neemt d^fi
af tot matig en draait najdi
noordwest. Bij helder irc
daalt de temperatuur van&u
tot ongeveer 2 graden e^u
gelijk treedt hier en daa( j
de grond vorst op. |W
Fn
Morgenmiddag wordt hettre
12 graden en tot diep J
middag is er volop zon. "J
de avond kan vanuit hett,
den bewolking binnendr»
Donderdag en vrijdag tzo
het weer bepaald doong
snel in betekenis toenert
depressie die naar mil
-Noorwegen koers zet. Kj
van het Noordpool-gebid
komstige luchtmassa's A
dan over ons land uitstrB
Als het dan tot buien fl
komen zijn het sneeuwt^
's Nachts gaat het dan.
vriezen, dicht bij de I
moet met zware vorst
ning worden gehouden.
Weersvooruitzichten voli
verse Europese landen,
geldig voor woensdag eif
derdag.
Zuid-Scandinavië:
zwaar bewolkt en plai
buien. Middagtempe^
rond 4 graden.
Britse Eilanden: enkele U
Middagtemperatuur 6
aan de Noordzeekust 7
graden in zuid-Engelaip
Ierland. f-
Benelux: zonnige period
enkele buien, mogelijl
natte sneeuw. Plaatselijk
vorst in de nacht, midd;
peratuur van 8 graden
Waddeneilanden tot 10
in België en Luxemburg
Duitsland: wolkenvelden
wicseld door zonnige pen
Middagtemperatuur van-
den in het noorden tot 1}
den in het zuiden.
Frankrijk: af en toe z(
vooral donderdag nu ei
regen. MiddagtempeT"
van 9 graden in de Kar]
ne tot 18 aan de Rivièraié
