m
TAFEL
Geen bisschoppen bij 8 mei-manifestatie
„Welkom": ook aanbevolen
Popie-J opie- ginnegappers
if
fieidac©owvod
Ploeg grieft joden in kwestie kosjer slachten
ACHTERGROND
kerk
wereld
Hervormde Kerk: top en
grondvlak te ver uiteen
Kardinaal Baggio
nieuwe
„tussenpaus
VS-hulp niet effectief
EeidócSoiMfMit
MAANDAG 22 APRIL 1985 PAGI1
„Raad van Kerken tempert politiek elan"
Binnen de Raad van Kerken valt een tempering waar te ne
men in het doen van uitspraken op politiek gebied. Dat zei
drs. F. Fockema Andreae zaterdag te Utrecht tijdens de alge
mene ledenvergadering van de Vereniging van verontruste
Remonstranten „Waakt en Weegt". Het kerkelijk spreken
over de politiek in de afgelopen jaren heeft volgens hem ge
leerd dat een uitspraak zonder methodische voorbereiding in
de gemeente tot heilloze polarisatie leidt. Kerk en staat heb
ben een eigen verantwoordelijkheid. Slechts bij hoge uitzon
dering mogen zij zich op eikaars terrein wagen. De mogelijk
heid daartoe moet echter wel openstaan, aldus Fockema An
dreae, die de afgelopen 2 jaar in de Raad van Kerken zitting
heeft gehad.
Gemeenten betalen extra politie pausbezoek
Gemeenten die tijdens het bezoek van de paus extra eigen poli
tiemensen en bijstand van buitenaf moeten inzetten, zullen
voor de kosten die dat met zich meebrengt zelf moeten op
draaien. Dit zei minister Korthals Altes van justitie zaterdag
middag voor de VARA-tv. De gemeente Utrecht becijferde af
gelopen week dat die kosten voor wat die stad betreft ongeveer
twee miljoen gulden zullen bedragen. Volgens de minister
komt dat dus voor rekening van Utrecht: „Net zoals extra inzet
bij een grote voetbalmanifestatie en het ontruimen van een
kraakpand geld kosten". Overigens schatte Korthals Altes het
aantal politiemensen dat tijdens het pausbezoek wordt ingezet
op ongeveer 10.000.
Gebrek aan ervaring
brengt de jeugd tot
prestaties, die een mens
met ervaring nooit zou
volbrengen.
KOV ZOWEL NAAR OFFICIËLE ALS NAAR ALTERNATIEVE BIJEENKOMST
Bij de" manifestatie van
katholieke organisaties op
8 mei in Den Haag zullen
geen bisschoppen aanwe
zig zijn. Dit heeft bisschop
Ernst van Breda namens
de bisschoppenconferen
tie per brief aan de orga
nisatoren van de manifes
tatie meegedeeld.
Kortgeleden hadden mgr.
Ernst en bisschop Bar van
Rotterdam van hun belang
stelling blijk gegeven. Gezien
eerdere uitspraken van mgr.
Simonis en mgr. Bar vroegen
de organisatoren daarop de
bisschoppenconferentie uit te
spreken dat kritische katho
lieken ook loyale katholieken
zijn en dat de theologen Schil-
lebeeckx en mevrouw Halkes
de eenheid van de Kerk niet
in gevaar brengen. Bar en
Ernst zegden toe op de bis
schoppenvergadering hier
voor te zullen pleiten. Dit
heeft kennelijk niet mogen
baten. Bisschop Ernst maakte
vorige week na afloop van de
tweemaandelijkse bisschop
penvergadering bekend dat
de bisschoppen over deze
voorwaarden teleurgesteld
waren. Als enige organisatie
zijn er aan de bisschoppen
conferentie voorwaarden ge
steld, zo zei hij.
De manifestatie van ruim 100
Katholieke organisaties,
waarvoor nu reeds bijna 5.000
deelnemers zich hebben aan
gemeld, is bedoeld als aanvul
ling op het officiële program
ma van het pausbezoek. Het
initiatief hiertoe werd geno
men nadat aartsbisschop Si
monis bekend maakte dat de
paus in ons land alleen loyale
katholieken zal ontmoeten.
Tot de sprekers op de mani
festatie behoren behalve
Schillebeeckx en mevrouw
Halkes minister van Staat
mevrouw dr. M.A.M. Klompé
en de winnaar van de Nobel
prijs voor de vrede Adolfo Pe
rez Esquivel uit Argentinië.
Aartsbisschop Simonis noem
de eind vorig jaar jaar de ma
nifestatie „een ongelukkige
zaak". Het initiatief heeft vol
gens hem heel duidelijk de
opzet een alternatief geluid
naar buiten te brengen. Hij
zei te vrezen dat hierdoor een
„een zeer verkeerd beeld"
van de Nederlandse kerkpro
vincie in de wereldpers Kan
komen. Niettemin heeft
de Diocesane Pastorale Raad
van het aartsbisdom Utrecht
medewerking aan de 8 mei-
-manifestatie toegezegd.
KOV
De Katholieke Onderwijs
Vakorganisatie (KOV) heeft
inmiddels besloten deel te ne
men aan zowel de alternatie
ve 8 mei manifestatie als de
officiële ontmoeting van paus
Johannes Paulus II met verte
genwoordigers van het katho
lieke onderwijs op 11 mei.
Volgens het hoofdbestuur van
de KOV mag haar deelname
aan de bijeenkomst met de
paus niet worden uitgelegd als
steun voor diens beleid. Om
dat op de ontmoeting met de
paus de dialoog, waar de KOV
een voorstander van is, ont
breekt, zal zij ook op de alter
natieve manifestatie aanwezig
zijn. De KOV hoopt dat op
deze bijeenkomst doorklinkt
dat velen met al hun verschil
len naar opvatting en beleven
van het geloof tot dezelfde
katholieke kerk willen beho-
Ook het bestuur van Justitia
et Pax Nederland, het bi-
schoppelijk adviesorgaan voor
gerechtigheid en vrede, heeft
besloten zowel aan de alterna
tieve 8 mei manifestatie als
aan de bijeenkomst met de
paus deel te nemen.
In de Apostolische Nuntiatuur, aan de Haagse Carnegie-
laan, is alles in gereedheid gebracht voor de ontvangst van
de paus. Hier zal hij de eerste drie nachten van zijn vier
daags bezoek aan Nederland doorbrengen. En wel in deze
slaapkamer, die normaal gesproken gebruikt wordt door
de de pronuntius mgr. Cassidy. De afbeelding is afkomstig
uit „Welkom".
„Welkom" heet het 68 pagi
na's tellende kleuren-magazi-
ne dat de Stichting R.K.
Voorlichting in een oplage
van 100.000 exemplaren heeft
uitgegeven ter gelegenheid
van het nu snel naderende
bezoek van Johannes Paulus
II aan ons land. De titel, aan
gebracht boven een groot
portret van de paus, is dubbel
zinnig. Het „welkom" kan
worden uitgelegd als een
groet aan de paus, maar ook
als een uitnodiging aan de le
zers. Aan de hand van een
groot aantal citaten van Jo
hannes Paulus biedt het boek
je namelijk een bondige sa
menvatting van enkele hoofd
lijnen van de katholieke leer.
Men zou daar eens kennis van
kunnen nemen, zo mag de be
dekte invitatie van het maga
zine misschien worden uitge
legd.
In het schimpen en schelden
>p alles wat „Rome" zegt, is
een gewenning ontstaan en
niet iedereen weet meer pre
cies waarop hij of zij nu ook
alweer boos is. In „Welkom"
kan men dit nog eens nakij
ken.
Wie dit rustig en met enig na
denken doet, loopt wel het ri
sico in zijn vooroordelen te
worden geschokt. In het
hoofdstukje over de biecht
bijvoorbeeld, waar de paus in
gaat op de parabel van de
„Verloren zoon". Het verhaal
in het evangelie van Lucas,
waarin twee zoons worden
opgevoerd. De jongste vraagt
aan pa zijn vaderlijk erfdeel.
Hij vertrekt naar het buiten
land om daar een losbandig
leven te leiden en het erfdeel
erdoor te draaien. Bij het uit
breken van een hongersnood
krijgt hij spijt en keert, volko
men berooid, terug naar het
vaderlijk thuis. De vader
vliegt de zoon om de hals en
vergeeft hem onmiddellijk.
Deze vader staat voor God de
Vader, heel populair gezegd:
de Liefde. De paus nu: „De
mens iedere mens is
zulk een verloren zoon: ieder
een staat onder de bekoring
zich af te keren van de vader
om een onafhankelijk leven
te leiden; ten prooi gevallen
aan deze bekoring; teleurge
steld door de leegte die hem
als een zinsbegoocheling beto
verde; eenzaam, onteerd, uit
gebuit als hij is, als hij pro
beert om een wereld helemaal
en alleen voor zichzelf op te
bouwen; ook in de diepte van
zijn ellende nog beheerst door
het verlangen om terug te ke
ren ndar de gemeenschap met
de vader.
„Het feestelijke en liefdevolle
onthaal van de teruggekeerde
zoon maakt in deze parabel de
meeste indruk: een teken van
Gods barmhartigheid, die al
tijd bereid is om te vergeven".
Ook wie niets van de Kerk
moet hebben, kan toch moei
lijk tegenspreken dat hier een
diepe levenswijsheid wordt
verwoord.
„Popie-Jopie"
Of het magazine onder „Popie
Jopie"-ginnegappers en ande
re Rome-kritische personen
een grote leesdichtheid zal
boeken, mag desondanks wor
den betwijfeld. Verloren zo
nen zijn geborneerde zonen.
Als ze paus-kritisch zijn wil
len ze niet horen wat de paus
zegt en als ze paus-getrouw
zijn willen ze uitsluitend ho
ren wat hij zegt.
Behalve de visie van de paus
op een groot aantal levens
vraagstukken bevat „Wel
kom" een beknopte biografie
van Johannes Paulus en een
overzicht van zijn bezoek aan
ons land. Daarbij is ook opge
nomen een schets van de situ
atie op het vliegveld Beek,
waar de paus op dinsdag 14
mei voorgaat in de eucharis
tie. De foto's in „Welkom"
zijn prachtig en het magzine
is ook overigens schitterend
uitgevoerd. Het zou het predi
kaat uitmuntend verdienen
als er niet zoveel zetfouten in
stonden. Het boek kost 7,50
en is te bestellen bij de Stich
ting R.K. voorlichting, Rhijn-
geesterstraatweg 155, 2341 BT
Oegstgeest.
WILLEM SCHEER
Het beleid in de Nederlandse
Hervormde Kerk moet zich
meer richten op een betere
relatie tussen de top en het
grondvlak. In deze verstand
houding, die nimmer een van
de sterkste aspecten van het
hervormde kerkelijk leven
was, is de laatste jaren nau
welijks verbetering gekomen.
Dit zei dr. W.J. Diepeveen,
voorzitter van de Vereniging
van Kerkvoogdijen in de Ne
derlandse Hervormde Kerk,
zaterdag tijdens de jaarverga
dering te Utrecht. Als een
der wrijfpunten noemde hij
het samengaan met de Gere
formeerden. Het geeft vol
gens hem te denken dat de
plaatselijke gemeenten in
deze kwestie al jaren verder
gaande samenwerking wil
dan de top voor mogelijk
houdt.
In veel opzichten blijft de
Hervormde Kerk echter nog
trouw aan oude waarheden
en oude vormen. Dat is waar
neembaar zowel in de plaat
selijke gemeente als aan de
top van de Kerk. „Het geeft
te denken dat bij zoveel ex
terne veranderingen juist de
kerkelijke wereld nog be
trekkelijk weinig vernieu
wingen kent en in haar be
leid nauwelijks op die veran
deringen vooruitgrijpt", aldus
Diepeveen. „Men zou bij
voorbeeld kunnen denken
dat- nieuwe gebieden van
zielzorg zich openen bij zo
veel veranderingen in het
maatschappelijk leven. In dit
opzicht zou men kunnen ver
wachten dat naast de arts en
de psychiater zich juist nieu
we mogelijkheden zouden
openen voor de kerk".
Toekomstvisie
De Kerkvoogdijvereniging
dringt al jaren aan op «en be
leid dat op een duidelijke toe
komstvisie berust. „Nog te
vaak ontbreekt dit besef in
de kerk. Men geeft de voor
keur aan het beeld, dat men
eerst wil zien wat er op de
akker groeit, om daarna het
ongewenste weg te nemen.
Dat klinkt erg bijbels, maar
zo werkt het niet", aldus Die
peveen.
Het ledental van de Neder
landse Hervormde Kerk is in
de afgelopen jaren niet zo
veel afgenomen. In 1920 was
eenderde van de Nederlandse
bevolking nog hervormd, nu
is dat nog slechts eenvijfde.
Het aantal geboorteleden
maakt nu al een kwart uit
van het totale aantal Her
vormden. Bijna de helft van
de hervormden is dooplid.
Niet meer dan eenderde is
belijdend lid.
Als opmerkelijke verande
ringen op kerkelijk terrein
noemde hij het verdwijnen
van de oude richtingenstrijd
en de opkomst van het ker
kelijk spreken over maat
schappelijke vraagstukken.
Tegen deze achtergrond
drong hij aan op verantwoor
de kerkelijk-organisatorische
structuren in het kader van
Samen op Weg.
(Door onze correspondent in
Rome, Cees Manders)
De Italiaanse kardinaal Sebastiano Baggio is door de
paus benoemd tot de nieuwe „Kamerheer (camerlen-
go) van de Santa Romana Chiesa". Baggio volgt de
Italiaanse kardinaal Bertoli op die om gezondheids
redenen ontslag heeft gevraagd en gekregen.
De „Kamerheer van de Heilige Romeinse Kerk" is een van
de merkwaardigste functionarissen in de hiërarchie van de
katholieke kerk. In normale omstandigheden is zijn taak
slechts ceremonieel van aard. Maar sterft de paus, dan wordt
zijn functie ineens de belangrijkste van de hele kerk.
Een kamerheer bestuurt de Kerk vanaf het moment waarop
de ene paus overlijdt tot het moment dat de andere zijn ver
kiezing aanvaardt. De (wetgevende en uitvoerende) macht
van de kamerheer wordt hem gedelegeerd door het „Heilig
Kardinaals College", dat in het pausloze tijdperk het hoogste
orgaan is van de Kerk.
Dit pausloze tijdperk, „sede vacante" genoemd, duurt in de
regel tussen de drie en vier weken, de tijd die het conclaaf (de
raad van die kardinalen die een paus mogen kiezen) nodig
heeft om bijeen te komen en een nieuwe paus te kiezen.
De kamerheer heeft ook een taak bij de organisatie van dit
conclaaf en ziet toe op het correcte verloop van de verkiezin
gen. Uiteindelijk is hij de persoon die aan de gekozene de
vraag stelt of hij bereid is de uitslag van de verkiezingen te
aanvaarden.
Als de zetel van de paus bezet is, stelt de functie van kamer
heer niet veel voor. Praktisch niemand wist dat de kardinaal
die nu zijn functie heeft opgegeven, kardinaal Bertoli, gedu
rende zes jaar kamerheer is geweest. Diens voorganger, de
Fransman Villot, daarentegen is een van de bekendste ka
merheren van de Heilige Romeinse Kerk geweest. Hij mocht
in één jaar (1978) twee keer „tussenpaus" zijn, na de dood van
Paulus VI en die van Johannes Paulus I.
Kardinaal Baggio was tot vorig jaar nog de leider van de Con
gregatie voor de Bisschoppen en als zodanig verantwoordelijk
Kardinaal Sebastiano Baggio
voor de omstreden bisschopsbenoemingen die de laatste jaren
in de nederlandse kerkprovincie hebben plaats gehad. Vorig
jaar is Baggio (71) door de paus benoemd tot voorzitter van de
Pauselijke Commissie voor Vaticaanstad.
„Buitenverbanders" nog geen lid van GOS
De Nederlands-Gereformeerde Kerken (de „buitenverban
ders") worden voorlopig nog geen lid van de Gereformeerde
Oecumenische Synode (GOS). Dat is zaterdag besloten op de
vierde zitting van de Nederlands Gereformeerde Landelijke
Vergadering te Enschede.
Belangrijkste bezwaar tegen het lidmaatschap van de GOS
vormt het onduidelijke karakter van deze internationale or
ganisatie van gereformeerde kerken. Een echte synode is het
niet, want er kunnen geen bindende besluiten worden geno
men. Bovendien is er binnen de GOS een discussie gaande
over de grondslag. Daarbij gaat het om de vraag hoeveel
ruimte gegeven moet worden aan kerken met afwijkende
standpunten, zoals de Gereformeerde Kerken in Nederland.
De GKN nemen volgens veel lidkerken van de GOS en ook
volgens de Nederlands-Gereformeerde Kerken te vrijzinnige
standpunten in ten aanzien van bijvoorbeeld het schriftgezag
en de pastorale zorg voor homofiele mensen.
De drie joodse kerkge
nootschappen hebben de
Tweede kamer recht
streeks op de hoogte ge
steld van hun standpunt
inzake het ritueel slach
ten en van hun geschil
hierover met staatssecre
taris Ploeg van landbouw
en visserij.
In de brief spreken de kerk-
w i hun grote te
leurstelling" "uit over de be
leidsvoornemens van de
staatssecretaris. Ze noemen
zijn argumenten om export
van kosjer slachten alleen toe
te staan naar landen waar on
bedwelmd slachten verboden
is, grievend. Ten slotte ver
wijten ze de staatssecretaris
dat hij afspraken niet is nage
komen.
Dit heeft dr. H.A. Markens,
ondervoorzitter van het Ne
derlands Israëlietisch Kerkge
nootschap (NIK), desgevraagd
medegedeeld. Het NIK han
delt in deze zaak mede na
mens het Verbond van Libe
raal Religieuze Joden in Ne
derland en het Portugees Is-
raelietisch Kerkgenootschap.
Op 8 maart heeft de staatsse
cretaris, aldus de protestbrief,
de joodse kerkgenootschappen
toegezegd dat hij voor de ex
port ontheffingen zou verle
nen, overigens onder zeer
scherpe voorwaarden. Daarbij
heeft Ploeg de gesprekspart
ners gevraagd hierover twee
weken te zwijgen opdat hij
zijn ambtenaren kon inlich
ten.
„Het verbaasde ons zeer," al
dus Markens, „toen we hoor
den dat de staatssecretaris
zich per brief d.d. 25 maart tot
de Kamer wendde met be
leidsvoornemens die niet in
overeenstememing zijn met
de afspraken van 8 maart".
Deze brief bevat „grievende
onjuistheden", zo liet het NIK
daags erna weten. Volgens het
kerkgenootschap is Ploeg's
conclusie dat bedwelmd slach
ten de voorkeur verdient bo
ven slachten met door middel
van de halssnede, „voorbarig
en onjuist". Inmiddels hebben
de Eerste Kamerleden Van
Bemmelen en Hofman (bei
den VVD) over de zaak vra
gen aan de staatssecretaris ge
steld.
TT R1
XlET Amerikaanse parlement beslist morgen of het akfcl
kan gaan met een voorstel van president Reagan een bn
uit te trekken van veertien miljoen dollar voor de opstP
lingen in Nicaragua. President Reagan heeft zijn vcj^
zeer handig gepresenteerd. De hulp waarover het Ccg
zijn oordeel dient uit te spreken, zou namelijk moeten f|e
ren als een stok achter de deur voor een dialoog die Mf
streeft tussen de Nicaraguaanse oppositie en de Sand?
sche regering. Onderwerp van gesprek moet zijn de
cratisering van het Sandinistische bewind. De kerk J
vraagd en bereid gebleken een bemiddelende rol te vir
len. feg
De Sandinisten hebben echter al meteen duidelijk gecn'
niets voor die dialoog te voelen en dat betekent dat hef
indien het Congres daaraan zijn fiat geeft, besteed zal—
den aan de financiering van de activiteiten van de Cop
Goedkeuring van de hulp leidt tot de merkwaardige t
dat de Amerikaanse regering financieel de oppositie 1
van een land waarmee het nog steeds diplomatieke bj§
kingen onderhoudt. Maar door die hulp te koppelen aaj
dialoog en het geld formeel alleen te bestemmen voor
militaire doeleinden, hoopt Reagan het voor een mef]
heid van Congresleden aanvaardbaar te maken.
Er kan echter geen sprake zijn van een werkelijke dij
De New York Times onthulde een dezer dagen een g«
rapport van de Amerikaanse regering waarin staat dat:
strijdmacht van de rebellen wil opvoeren. Van zijn"!
meent de Nicaraguaanse leider Daniël Ortega dat zij"
wind voldoende is gelegitimeerd door de verkiezingei
vorig jaar, ook al mochten zijn voornaamste tegensta
daar niet aan deelnemen. De Sandinisten volharden
opvatting dat zij de enige legitieme erfgenamen zijn vu,
succesvolle strijd tegen de door de Amerikanen geduld'
tator Somoza. Het zou echter niet juist zijn hen te zien fen
enige verdedigers van de verdrukten en armen in Nica^
en hun tegenstanders als kille imperialisten. NiettemiL
gen zij er nog steeds wonderwel in die zwart-wit voorsta
over te brengen. Als ze werkelijk begaan zijn met het leu.
hun vele, verpauperde landgenoten zouden zij realisti^
opereren en hun eigen machtsaanpraken en marxistis^j
kleurde pretenties voor de rest van Latijns-Amerika v
gen. s
LEVEND in de schaduw van een wereldmacht gedra#i
Sandinistische regering zich als iemand die zwaait mö/e
rode lap naar een stier. Vroeg of laat zal die overmoetjis
worden betaald. Ten dele is dat nu reeds het geval. De
tie in Nicaragua wordt als gevolg van het isolement u
het land verkeert steeds nijpender. Als na de verhogin
de energieprijzen ook nog eens de voedselprijzen aanzi^
omhoog zullen gaan, is het geenszins denkbeeldig dat d^
dinisten de steun van de meerderheid van de bevolkinj
liezen. Een dergelijke gang van zaken is verre te verï 1
boven een situatie, waarin de Nicaraguaanse Contra's f*1
penderhand de huidige regering omver zullen werpen. f
laatste geval zou de hele bevolking wel weer eens aj,ar;
man achter de Sandinisten kunnen gaan staan. Rij]
plannen lijken dus niet erg effectief. Zoals een woordviht
van de Amerikaanse bisschoppenconferentie zei: „De niai
re hulp ondergraaft de mogelijkheden voor een politiek
lossing in Nicaragua zelf en brengt het politieke procesls
in het gebied ook in gevaar". ac
Zonnig
DE BILT De temperatuur
daling die voor het weekeinde
verwacht werd is erg meege
vallen. Weliswaar was het za
terdag een stuk kouder dan
vrijdag, maar gisteren herstel
de de temperatuur zich al
enigszins en bij een felle zon
werd het in het zuiden en
midden van het land alweer
14 a 15 graden. Vlak over de
oostgrens werd het zelfs 20
graden. Die warmere lucht
kwam in de afgelopen nacht
boven Nederland aan.
Morgen moet de temperatuur
waarschijnlijk weer een stapje
terug. Via zuid-Scandinavië
wordt met een noordoosten
wind dan namelijk wat koude
re lucht aangevoerd. Het blijft
waarschijnlijk zonnig. De
noordoostewind wordt in het
binnenland matig tot vrij
krachtig, windkracht 3 tot 5,
aan de kust en op het IJssel-
meer is de wind af en toe
krachtig, 6. In de tweede helft
van de week verwacht het
KNMI meer koudere lucht.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen. Geldig
voor woensdag en donderdag.
or
Zuid-Scandinavië:
zwaar bewolkt en plaj
buien. MiddagtempeJ
woensdag ongeveer 9,
dag rond 5 graden.
Britse Eilanden:
droog en zonnig. Midd
peratuur 11 graden
Noordzeekust tot 14 graFg
zuid-Engeland e:
Donderdag enkele buij d
wat lagere temperature#
Benelux: droog en vrij
Middagtemperatuur
graden op de Waddeneit
tot ongeveer 16 in zuid-f,
en Luxemburg.
Duitsland: wolkenveldenlf
wisseld door zonnige peliji
Middagtemperatuur vaiei
graden in het noorden L
graden in Beieren. L
Frankrijk: half tot zwat
wolkt en af en toe regenJ
dagtemperatuur 11 grad
de Kanaalzone tot 21 fl_,
l zuid-Frankrijk.
Alpengebied: af en toe Pa
mogelijk een regen-
weersbui. Middagtempe
ongeveer 18 graden.
Portugal en Spanje: hAJ
zwaar bewolkt en plaiT]
een regen- of onwejH
Middagtemperatuur vJ"
graden aan de Golf vanl
je tot ongeveer 18 aan df
dellandse Zee.
Jachtschotel met sla
appel-yoghurt
De benodigdheden voor
twee zijn: 200 g runderpou
le t, 2,5 dl water, zout, 3 pe
perkorrels, laurierblad,
foelie, 10 g margarine, 1 ui,
1 zure appel, 10 g maizena,
Vt tot 1 kg aardappelen, pe
per, nootmuskaat, melk,
10 g margarine, paneer
meel, 15 g margarine;
sla, 2 lepels azijn, zout, pe
per, suiker, mosterd, 1 le
pel olie, bieslook, peterse
lie, radijs;
Vt liter yoghurt, 1 lepel ro
zijnen, 1 appel, basterdsui
ker naar smaak, 1 lepel
grofgehakte wal- of hazel
noten.
Breng het water aan de kook
met zout, peperkorrels, lau
rierblad en foelie, leg er het
poulet in en laat dat in twee
uren zacht koken gaar wor
den. Zeef de bouillon, doe de
kruiden weg en snijd het
vlees zo nodig in jL
stukken. Fruit de groïlni
den ui lichtbruin in dLj
garine, voeg bouillon, 0)
en schijfjes appel toe e
het mengsel tien mkri
trekken. Maak van de i C
na met weinig koud Br
een papje, schenk dat (he
rende bij het vleesrr$e
en laat dat nog even iur
Maak van de aardafQ
met zout, peper, nootmiPk
en de tweede portie m£
ne een tamelijk stevige**
en roer die in een paj^
nu ten luchtig.
Vet een ovenschaal in, hc
het vleesmengsel in en )ir
dat met de puree. Bij s
porties kunnen verschÈPi
lagen gemaakt wordef-
de bovenste laag maarïp
is. Strijk de puree glad,Te
er weinig paneermeel
matig over en verdeel
de derde portie mar,
Zet een heet-gevulde M
onder de grill voor een
tje en reken voor ee/i|£
koelde schotel veertig
ten in een oven die
200° staat. w
Kook de rozijnen in I
water zacht, laat ze uitbs
en koud worden. Mei
grofgeraspte appel rti j
yoghurt en voeg de rd
en basterdsuiker toe.
de noten over de yogn
m
'V
