nale uveekpuzzel door dr. Pluizer SCHAKEN WETENSCHAPPEN postzegels £eidóc6otuant NR. 14 CRYPTOGRAM lil os n m ZATERDAG 13 APRIL 1985 ■n h?LOSSING PAASPUZZEL ïn da daniier sleutelwoorden waren: ar ^KBILJET, FILMOPNAME, HERKANSING grach- ANTENKAS' tgidsir'jswinnaars van PaasPuzzel ziJn: van der Horst, Haagweg 80, 2321 AG Leiden. oijsi| K M pell Bateweg 13< 2481 AL Woubrugge. funi een Hingen onder vermelding van puzzel nr. 14 (let op juiste sring) moeten uiterlijk woensdagmiddag in bezit zijn van ij. adres en postcode s.v.p. in blokletters vermelden. HORIZONTAAL: 1. Kazernepoort? (12). 10. Geld in de plooi? (5). 11. Bloem die in het voorjaar renteloos kan worden? (9). 12. In het midden van deze vruchtbare streek treft u de verbrandingsrest aan (4). 13. Tegenvoeter van een vampier? (5). 14. Hoeveelheid papier in een leren band? (4). 17. Ongevraagd krijgt men het niet! (8). 19. Is het niet netjes zo te schrijven? (6). 21. Hij geloofde het pas toen hij het zag! (6). 22. In Twente vindt men baat bij de tuin (8). 24. Toga van een ober? (4). 25. Aanstonds merk je niet wat voor vrucht het is! (5). 26. Soort van klem met ijzer om vossen te vangen (4). 30. Tonen mede aan dat het steeds groter wordt (9). 31. Die bloem blijkt opnieuw niet uw keus te zijn (5). 32. Mogelijk zit hij ook wel eens in ver kleumde toestand bij de til! (12). VERTICAAL: 2. Ik las in het ingevoegd zetsel dat er nog een rectificatie zal volgen (5). 3. Het is wat lekkers om in de omgang ge wicht te verliezen! (4). 4. Hiermee opgezweept raakt de vertaler op streek (8). 5. Die vogel heeft net zoveel tenen als een aai! (6). 6. Emmer die mijn makker geen duizend meter kan dragen (4). 7. Deel van een plant tussen het grote puin (9). 8. Niet met elkaar aan de galg? (14). 9. Stroomschrok? (14). 15. Zonder omwegen niet meer vriendelijk? (5). 16. Beminnelijk persoon die taxeert? (5). 18. Kunstwerk op een expositie? (9). 20. Leeftijd maakt vader of moeder niet verstandig! (8). 23. De epiloog toont aan dat hij niet voor ge zond verstand vatbaar is (6). 27. Dat An een lofdicht over zo'n positief begrip maakt, vind ik wel enigszins overdreven (5). 28. Hetzelfde wordt verward met dit kle dingstuk (4). 29. Goed van de kermis? (4). Bridge, geld en misdaad n ik L ste Europacup in Monte waar dóór René Zwaan J *>jns Borm een zeer fraaie plaats werd behaald, iweer eens de diskussie ing gebracht over geld- n, die daar naar onze [pen redelijk hoog wa- [ergeleken bij veel ande- ken is het misschien nog 1S ''een schijntje, maar bij {euzVkomt er een probleem n Sft acuter wordt naarmate J7aner te verdienen valt: de l*lorÜing tot enigerlei vorm )b€erhls spel. impt^jeriand hebben we hier- [eeP nauwelijks problemen, jien de te verdienen Plrijzen hier gemaximeerd 'Peld' 500 per paai1 per dag en Jaa| bet feit dat er bijna uit- ï.ve'Ad Weekendtoernooien pn er wat dat betreft 'slet sPra^e van beroepsspe- aar rn' !t 7(iogte van de geldprijzen reni Monte Carlo tot gevolg snel! met tafelschermen werd en bid. Zo'n scherm staat di al over de tafel, zodat de "^rs tijdens bieden en spe- v®?Ilet kunnen zien. 1 deoede vinger- en rooksig- verd e.d. hebben in het verle- aanleiding gegeven tot - achten van vals spel, Tjan de zaak Reese/Scha- weköwel de bekendste is ge- (WK Buenos Aires Cn0l6) Als u ooit nog eens „Sto- 7-8irf an accusation" (1966) in ïifereren kunt krijgen, van Te- sster» Reese zelf, moet u dat bonwt lezen: een zeer span- erpstt roman! e mi Sge=money 0-1 Verenigde Staten is het >uw- ip positie van het profes- ZOdeifle bridge al sinds Eli Cul- on anders gesteld. Daar is tulMr echt gecommerciali- Jtls 1 Culbertsoh's „The stran ds of one man. An auto- apohy" (1940) geeft in bij- 1^40^bladzijden (zonder ook lwhe(' één speldiagram) een 0. «stief beeld van het mil- 50. Inimperium dat hij op bouwde. Ook Charles Goren deed dat in zijn voetspoor. Howard Schenken, door velen nog steeds gezien als 's werelds beste bridger tot op heden, geeft in „The education of a bridgeplayer" (1973) ook een duidelijk beeld hoe geld één van de drijfveren kan zijn. Bovengenoemde boeken zijn alleen nog maar antikwarisch te verkrijgen. Bij het bondsbu- reau in Den Haag zijn (uitslui tend voor NBB-leden) wel twee boeken te koop die een aardig beeld geven van hoe een en ander in recenter jaren Allereerst „Omar Sharif's life in Bridge" (Engelse bewerking van Terence Reese, 1983), dat o.m. het beroemde Omar Sha rif Bridge Circus in beeld brengt. Eén spel uit dit leuke boek zal ik u tonen, met in de hoofdrol Giorgio Belladonna, de belangrijkste concurrent van Howard Schenken voor wat betreft de kwalificatie sterkste speler aller tijden. Op het volgende spel is Gior gio op de zuidplaats in 4 har ten beland: 942 O HV O A H 8 3 A986 V10 B 10 7 43 O 94 o V 1072 HV32 N HB8753 W O «t A 6 A98652 O B65 «10 5 De vuegraph-commentatoren wezen de vijf verliezers al aan, maar voorspelden dat Bella donna er daar in het eindspel wel eentje van zou weten weg te werken. 1. Klaverheer voor het aas. 2. Hartenheer, toont het slechte troefzitsel. 3. Kleine klaver voor oosts boer. 4. Schoppen voor Belladonna's aas. 5. Harten naar de vrouw. 6. Klaver 8, in zuid schoppen weg 7 Schoppen na, door zuid getroefd. 8. Ruitenaas. 9. Ruitenheer. 10. Klaver 9, in zuid ruiten weg. Zuid is pas twee slagen kwijt en bezit van harten nog A98, van welk bezit hij nog maar één slag verliest (west wordt ingegooid). Tien slagen ge maakt, terwijl dé' tegenpartij er niks tegen kan beginnen. Hand van de meester Geïnteresseerden kunnen ook over het privéleven van Omar Sharif veel vinden, o.m. dat er naast de bekende Bennett- moord ook bijna een Sharif- moord was geweest, al had dit laatst voorval iets minder met bridge te maken... Bridgeslavenmarkt Ronduit adembenemend zijn de (financiële) bridgeperikelen die Alan Sontag in „The brid ge bum" (1979) op papier heeft gezet. Daarin komen vormen van bridge voor die wij hier niet eens kennen, bijvoorbeeld de zogenaamde „Calcutta", een soort bridgeslavenmarkt waar bij het om gigantische bedra gen gaat die in de buurt ko men van wat er bij tennis, golf, paardesport e.d. mogelijk is, zowel primair (het spelen zelf) als secundair (wedden enz.) Sontag, een Amerikaanse topspeler die ook wel eens ge schorst is geweest vanwege (vermeend) vals spel, be schrijft het leven van een pro fessional pur sang, wat vooral bij niet-Amerikaanse lezers menig rood oortje zal veroor zaken. Het absolute hoogtepunt van dit zeer bijzondere boek is het hoofdstuk dat een reis van Sontag (incognito) naar Jamai ca beschrijft, met één van zijn „bridgecliënten", alwaar re vanche moet worden genomen voor de duizenden dollars die deze cliënt aldaar heeft verlo ren in robber wedstrijden. Op die momenten toont Sontag zich ook een prima verteller, waarbij het zelfingenomene van iemand als Howard Schenken ontbreekt. Ook dit boek laat zich op sommige plaatsen lezen als een roman. Bridge en spionage Op het gebied van de bridge- fictie heb ik u in deze rubriek wel eens gewezen op de ge weldige verhalenbundelingen van David Bird (pseudoniem van de bekende Engelse brid- gejournalist Philip Aider): „Miracles of cardplay" en „Unholy tricks". In Amerika zijn er veel meer boeken met bridgefictie in om loop. Daarvan wil ik er eentje noemen: „The great bridge conspiracy" van Terry Quinn (1979), evenals de boeken van Sharif en Sontag verkrijgbaar op het bondsbureau. Een zeer bizar verhaal, dat ro mantechnisch op een zeer bij zondere wijze is gecompo neerd. De ondertitel luidt: „...in which the cardplaying and espionage feats of Captain Diggery Piper are fully and faithfully recorded". In vergelijking met de twee andere boeken is dit boek niet eenvoudig te lezen! Maar het is wel zeer bijzonder. Eigenlijk wordt het hoog tijd dat een aantal van deze boe ken eens in het Nederlands wordt vertaald. Dat daar een markt voor is, is een feit dat als een paal boven water staat. Het wachten is op een uitgever die het aandurft. Agenda: 14 april (morgen): dis- tricstoernooi IJsselstreek (ook voor paren en verenigingen van buiten het district) in het Sport- en Cultureel Centrum te Gorssel (bij Deventer). Elke vereniging die zich met mini maal 5 paren opgeeft, dingt mee naar het districtskampi oenschap. Inf. 038-215894 of 05788-4008. 15 t/m 21/4 EG- •pen Bordeaux: jBC-viert.toern. Groningen (o50-180679): 21/4 drive BC MOT Lochem (05730-2114). Corr. p/a Lehéretraat 10, 2162 AC Lisse. door L. Hofland g« frfer sterk bezette toernooi liares (Spanje) is gewon- na Ijloor Ljubójevic en Hilb- gazoöit toernooi was nu eens rkoojjantireclame voor super- en itoien; het remisepercen- HlL^vas relatief laag (zeker 'öto'afetreft de groótmeesterre- ft en het toernooibulletin er wat een schat aan interes- w kol partijen. Dit succes was Wietalerst te danken aan de jame van notoire vecht- PEUers als Kortsjnoj, Miles ^PSmman, maar belangrijk and Hok de goede vorm waarin |evic stak. Op zulke mo- 5 zén is deze man in staat s euthaak op wereldkampi- fd. Niveau. Dit leverde hem It begin de schitterende i die 15 uit 6 op, maar zijn car*e zenuwgestel verdreef md tjiede vorm, waardoor hij ingehaald kon worden uw (Hübner. «Hamman startte het toer- ver%) beroerd, dat van een tuiiMty resultaat geen sprake .kon zijn. Door een goede r. %rint wist hij echter een dnfle te voorkomen. Zeer RiinKvas de volgende partij. u Bbojevic-V.Kortsjnoj. 2.d5 d5 3.Pc3 Lb4 4.e5 Lxc3+ 6.bxc3 Pe7 ^'»i(H) 8.Pf3 Pbc6 9.Ld3 f5 Txf6 ll.Lg5 Tf7 nieuw idee. De laatste tijd jhier 12.Lxe7 Txe7 13.Dh4 lair, maar het gemis van rartveldige loper bleek in ite partijen toch zwaar te -4n. Met de tekstzet wordt "Wgedwongen, maar een fo verspeeld. 36 13.Dh4 c4 14.Le2 Da5 J2 Pf5 16.Dg5 Ld7 17.g4 _Jd6 18.h4 Pe4 19.De3 rstelling die Kortsjnoj •elt; structureel staat slechter, maar hij heeft ^enkansen. 20.h5 gxh5 21.Txh5 Tg7 22.Pg5 Le8. Leidt tot voordeel voor wit, maar zwart moest voor alles voorkomen dat zijn sterkste stuk Pe4 geruild zou worden. 23.Pxe6 Lxh5 24.Pxg7 Lg6. Zwart mag de g-lijn niet ope nen: 24...Kxg7? 25.gxh5 Txf2 26.h6+ Kh8 27.Lf3! Txd2 28.Lxe4 en de witte aanval slaat door. 25.Pf5 Dc7?! Hierna is zwart verloren. Kortsjnoj moet gedacht heb ben dat de witte koning op de damevleugel niet veilig staat, maar Ljubójevic heeft een schitterende verdediging. Inte ressant zou de strijd na 25...Te8 26.Dh6 Lxf5 27.gxf5 Pxc3 ge weest zijn; wit heeft in ieder geval eeuwig schaak; of er meer in zit is niet direct duide lijk. 26.0-0-0! Da5 27.Kb2 Tf6 28.Lf3 Pe5. En de witte koning is in moei lijkheden. Ljubójevic heeft echter zeer ver gerekend; het nu volgende dameoffer moet hij al bij zijn 26ste zet gezien hebben. 29.Lxe4 dxe4 30.dxe5! Tb6+ 31.Ka2 Db5 32 Dxb6 axb6 33.Lf4. Door het dameoffer zijn alle zwarte tegenkansen in de kiem gesmoord. De goede op stelling van de witte stukken en de onveilige stand van de zwarte koning geven wit win nende compensatie voor de lichte materiële achterstand. 33...Da4. Meer tegenstand bood 33...Lxf5, want nu wordt zwart mat gezet. 34.Td8+ Kf7 35.Pd4 e3 36.e6+ Kf6 37.fxe3 Lxc2 38..Tf8+ Ke7 39.Tf7+ Kd8 40.Ld6 Lbl+ 41.Kb2. Zwart geeft het op. Puzzel Door de overweldigende be- Linares langstelling voor de vorige puzzzel zal ik weer vaker een puzzel plaatsen. Oplossingen sturen naar onderstaand adres, onder de goede inzendingen wordt een boekenbon verloot. OPGAVE 1. A 4 W A m A E A Wit: Kbl, Df6, Tfl, Tc4, Pb2, e4, h4. Zwart: Kf8, Db6, Tg7, Lb7, Ld6, a6, e5, f7. Wit speelt en wint. OPGAVE 2 X* 4 4 i 4 4 4 A L A i l 1 .fi ©2 A Wit: Kgl, Dd2, Te2, Tf4, a2, b4, c2, d4, e5, g2. Zwart: Kh8, Dh5, Th3, Tg8, a6, c7, c6, d5, e6, h7. Zwart speelt en wint. Correspondentie-adres: Leo Hofland, C.Fockstraat 113, 2613 DE Delft. Ladderwedstrijd Op zaterdag 23 maart is over leden de heer H.C.Bom uit Poeldijk, een van de trouwe oplossers. De heer Bom werd 67 jaar. Wij leven mee met zijn vrouw en kinderen. Van zijn damvrienden wist ik dat hij ziek was. Ook waren zij er van de op de hoogte dat hij het zo leuk vond bovenaan de ladder te komen. Na overleg met een aantal van die dam vrienden heb ik besloten de rondeprijs, die nu inderdaad napr de heer Bom zou zijn ge gaan, toe te kennen aan zijn vereniging, PDV te Poeldijk. Anderen maakten mij er op attent dat vier weken geleden ten onrechte de achtste ronde was gepubliceerd; de zevende ronde was overgeslagen. In deze rubriek zal ik dit telfoutje goed maken. Om verwarring te voorkomen noem ik deze ronde de zevende. De top-25 van het klassement ziet er als volgt uit: 1. H.C.Bom Poeldijk 306, 2. Duivesteijn Poeldijk 296, 3. Los Smilde x) 295, 4. Pruijs Emmeloord 294'A, 5. Prins Zwolle 292, 6. Van Dam Rijn- saterwoude 288, 7. Lelieveld x) Leidschendam 281'/2, 8. Cloos- terman Schipluiden 281, 9. De ters Deventer 275'/2, 10. v.d.Brink Heerde x) 255, 11. Ruesink Vorden 252, 12. Kas teel Epe 250, 13. Haverkamp Musselkanaal 247'/i, 14. Mulder Nieuwe Pekela 246, 15. Alfring Beerta 244'/2, 16. v.d.Beek Wij- he x) 231, 17. Groen Zutphen 229, 18. Smies Ugchelen 217, 19. Van Slooten Nieuw Weer- dinge 211, 20. Stoelwinder Apeldoorn 203'/2, 21. Lammere Vries x) 177, 24. Evertsen Nieuwleusen 168, 25. Schokker Oldemarkt I6P/2 punten. Hierna volgen nog 98 deelne mers met 160'/2 punten of min der. De spelers met x) achter hun naam hebben al een keer eerder de top van de ladder bereikt. De vraagstukken van deze ronde verschillen onderling nogal in moeilijkheid. Een zeer eenvoudige Hauschild en een pittig eindspel van Burg- BURGGRAAFF (26) HAUSCHILD (26) m m m wmm ji S m sas SIS 8 i Hf $88 m m m KASTEEL (27) graaff. Toch zou ik het op prijs stellen als u van Burggraaff een zo nauwkeurig mogelijke oplossing op papier zet. Ter controle van de vraag stukken, geef ik eerst de cij- feretanden. Burggraaff (25): 10 zwarte schijven op 5, 7," 9, 11, 13, 15, 18, 22, 27, 28 en 10 witte op 24. 31, 38, 39, 40, 41, 42, 45. 49 en 50; Hauschild (26): 6 DE WAARD (28) zwarte schijven op 1, 6, 12, 15, 22, 45 en 7 witte op 20, 30, 34, 36. 37, 38 en 40; Kasteel (27): 11 zwarte schijven op 8, 9, 13, 15, 16, 17, 19, 26, 30, 35, 36 en 12 witte op 24, 25, 28, 33, 34, 37, 39. 41. 42. 43. 48 en 49; De Waard (28): 12 zwarte schijven op 5. 6, 7, 9. 14, 23, 24. 26. 29, 33, 34, 40 en 12 witte op 16. 17. 18, 21, 27, 31. 32, 37, 38. 41. 42 en 45. Alle vraagstukken zijn eerste publikaties. Iedereen mag op elk gewenst moment aan de ladderwed strijd gaan meedoen of deze (tijdelijk) onderbreken. Ver diende punten blijven be waard. Een goede oplossing (de auteurebedoeling) levert twee punten op, een bij-oplos sing of aantonen dat het pro bleem faalt één punt. Oplos singen van deze ronde moeten uiterlijk donderdag 2 mei in het bezit zijn van B.J.Nuys, Oleander 12. 2671 NN Naald wijk. Over acht weken wordt de stand na acht ronden be kend gemaakt. De nummer één krijgt dan de rondeprijs en gaat verder met nul punten. Oplossingen vorige ronde: Burggraaff (29) 39-33 23x32 29-23! 18x49 48-42! 37x48 21-16 49x35 16x18 13x22 24x2 35x24/19 2x35 48x30 35x26 22- 28 gedwongen 26-3 9-13 3-14 28-33 14-9 13-19 9-20 33-39 20- 24 19x30 25x43: Hauschild (30): 38-32 14x25 42-37 31x42 47x38 36x47 48-42 22x31 21-17 12x21 32-28 23x43 34x1 47x44 1x30 25x34 49x29; Van Slooten (31): 24-19 14x23 gedwongen 44-39 33x35 49-43 38x49 47x38 49x32 48-42 37x48 26x19 13x33 22x2 48x30 2x29; De Waard (32): 39- 34! 28x30 17x28 13x33 44-40 45x34 50-44 36x47 48-42 47x38 43x21 26x6 44-39 33x44/34x43 49x20 25x14 35x4. Amerikaanse onderzoekers hebben een nieuw geneesmid del voor het bestrijden van hartinfarcten gevonden. Het middel is tweemaal zo effectief als het sinds enige jaren toege paste streptokinase. Bij proeven in 13 hartklinie- ken bleek het nieuwe medi cijn, TPA, door bloedproppen verstopte hartkransslagadere bij 60% van de patiënten weer Veertig jaar na de bevrijding brengt de PTT een serie van vier zegels uit ter herdenking van Verzet en Bevrijding 1940-1945. De serie wordt op 5 mei gepresenteerd en blijft in de verkoop tot 1 juni 1985. Elke zegel bevat verscheidene afbeeldingen. De zegel van 50 cent is uitge voerd in de kleuren zwart, beige en rood en is gewijd aan Onrecht en Verzet. Op de ze gel is afgebeeld het opnaaien van een jodenster, naar een foto van Cas Oorthuys. De jo denster werd reeds op 1 sep tember 1941 ingevoerd. Een foto, afkomstig van het Rijks Instituut voor Oorlogsdocu mentatie, toont een aantal ille gale bladen. Daarbij zijn o.a. Vrij Nederland, De Vrije Pers, Trouw, De Waarheid en Je Maintiendrai, enkele van de vele tientallen bladen en blaadjes die vaak zéér onregel matig werden uitgebracht. De derde afbeelding toont de schietoefeningen met een sten- gun door het ondergronds ver zet in Amsterdam. Op de postzegel van 60 cent, die als onderwerp „Geallieer den '45" heeft, ziet men op de eerste pjaats geallieerde vlieg tuigen, bezig met het droppen van voedsel. Op 29 april 1945 verschenen de eerste geallieer de vliegtuigen boven Neder land om op de aangewezen terreinen voedselpakketten uit te werpen. Gedurende de oor logsjaren werden boven bezet Nederland ook kranten uitge worpen. Op de zegel ziet men een gedeelte van „De Vliegen de Hollander", het weekblad verspreid door de geallieerde luchtmacht. Deze collage wordt afgesloten met de foto van een, waarschijnlijk Poolse, soldaat in Arnhem, ook af komstig van het R.I.O.D. Deze zegel werd uitgevoerd in de kleuren zwart, beige en blauw. „Bevrijding 1945" is het thema voor de zegel van 65 cent. Ook hier weer een foto van Cas Oorthuys, die een beeld geeft van de Bevrijdingsdag zoals die in 1945 in Amsterdam ge vierd werd. In 1940 werd door Pieter 't Hoen het illegale blad „Het Parool" opgericht. „Ne derland Bevrijd" is de ope ningskop van het eerste legaal uitgekomen „Parool". De der de foto toont de Amerikaanse erebegraafplaats in de Lim burgse gemeente Margraten. Hier hebben duizenden Ame rikaanse soldaten hun laatste rustplaats gevonden. De hou ten kruizen, zoals op de foto, zijn vele jaren geleden vervan gen door marmeren. Deze ze gel werd uitgevoerd in de kleuren zwart, beige en oranje. De serie wordt afgesloten met een zegel van 70 cent, gewijd aan het oorlogsleed in het voormalig Nederlandsch-Indië en met de tekst „15 augustus 1945". Eerst toen kwam ook in dat werelddeel een einde aan de tweede wereldoorlog en legde Japan de wapens neer. Afgebeeld zijn buigende vrou wen in een interneringskamp, kampgeld en werkers aan de beruchte Burmaspoorweg. Deze zegel werd uitgevoerd in de kleuren zwart, beige en groen. Van 6 tot 10 mei a.s. wordt in het RAI-gebouw te Amster dam de internationale grafi sche vakbeurs „Grafivak '85" gehouden. De filatelistische motiefgroep „Papier en Druk Nederland" zal hier aanwe zig zijn met een tentoonstel ling van collecties van leden. Hierin worden vele aspecten van de grafische technieken, materialen en produkten op fi latelistische wijze, met postze gels en stempels, behandeld Wie een dergelijke collectie wil opzetten, krijgt hier een goede gelegenheid om ideeën op te doen „Papier en Druk" verzorgt tijdens Grafivak '85 Veelkleurige zegels verzet en bevrijding de uitgave van een speciale herinnerings-envelop met PTT-stempel „RAI". Ook het eigen tijdschrift en enkele an dere publikaties zullen ver krijgbaar zijn in de stand in de Oosthal, nr. 0-353 Nadere in formatie is verkrijgbaar bij het secretariaat van de motief- groep: Beelaertslaan 21, 6861 AS Oosterbeek. Al meer dan 20 jaar bestaat een internationale vereniging, de motiefgroep „Papier und Druck". De sterke groei van het ledental in Nederland maakte het mogelijk om de Nederlandse sectie tot een offi ciële Nederlandse vereniging te maken. Zo heeft de motief groep binnen de Nederlandse filatelistische organisatie haar eigen plaats verworven. Drukkere, uitgevers, boekver kopers, bibliothecarissen en grafisch ontwerpers zijn lid van zowel de internationale se sectie Naast hun beroeps matige bezigheden kunnen zij in een hobby hun vakkennis tot uiting brengen en deze ook in aansluitende gebieden ver der ontwikkelen De meeste filatelisten, die met het verzamelen van het motief „Papier en Druk" beginnen, richten hun aandacht voorna melijk op die zegels, die direct betrekking hebben op het drukkerijbedrijf zelf. Alle ze gels, die min of meer met de drukkunst en de techniek van het grafische bedrijf te maken hebben, worden verzameld. Tijdens de nu te houden expo sitie zal men kunnen zien, dat het motief „Papier en Druk" in een aantal verzamelingen uiteenvalt Zo worden zegels met afbeeldingen van het ont staan en de geschiedenis van de drukkunst, met afbeeldin gen van lettere, drukpersen en andere druktechnische zaken getoond worden te openen. Bij streptokinase, dat in 1982 door de Ameri kaanse gezondheidsautoritei ten werd goedgekeurd, is dat percentage 35%. TPA is een enzym dat door het lichaam wordt geproduceerd. Strepto kinase is een enzym dat door bacteriën wordt gemaakt. Bei de kunnen ook langs de weg van genetische manipulatie worden vervaardigd. De stoffen hebben de eigen schap bloedstolsels op te lossen die de bloedstroom in de ade ren naar het hart blokkeren. Deze verstoppingen zijn de oorzaak van hartinfarcten. Hoe langer het weefsel van de hartspier verstoken blijft van zuurstof en voedingsstoffen in het bloed, hoe meer weefsel afsterft. Door deze verstoppin gen op te heffen kan de om vang van blijvende weefselbe schadiging worden beperkt. Streptokinase en TPA worden over het algemeen toegediend via catheters die rechtstreeks in de hartaderen worden inge bracht. Deze ingreep vereist een specialistische behande ling. maar die is niet altijd di rect beschikbaar. Het ziet er naar uit dat deze middelen ook werkzaam zijn als zij via een normale injectie worden toege diend. Dat zou veel levens redden, omdat personeel van ambulan ces of patiënten bij een hart aanval snel zouden kunnen handelen. Ring rond Neptunus Een Franse en een Duitse as tronoom hebben ontdekt dat ook de vierde reuzenplaneet in ons zonnestelsel, Neptunus, een ring heeft. Hun ontdek king is door Amerikaanse col lega's bevestigd. De Duitse as tronoom Reinhold Höfner en zijn Franse collega Jean Man- froid deden hun ontdekking in het Europese observatorium in het Chileense La Silla. De ont dekking betekent dat de koere van het Amerikaanse ruimte schip Voyager 2 moet worden gewijzigd, omdat het schip an dere in 1989 door stofdeeltjes in de ring beschadigd kan worden. Nieuwe impuls voor kankerbestrijding Onderzoekers van het weten schappelijk instituut Weizman in Israël zeggen dat zij op het fiunt staan een „fundamente- e" ontdekking te doen op het gebied van de bestrijding van kanker. „Wij zijn in staat re sultaten te bereiken die de me- Beter middel tegen hartinfarct dische benadering van deze ernstige ziekte zal verande ren", verklaarde de directeur van het in Rehovot gevestigde instituut, dr. Robert Parienti. De „ontdekking" is gedaan door de afdeling genetica van het instituut, waar op 21 ver schillende afdelingen 500 we tenschappelijke onderzoekers en 1.000 technici werken. De genetische sector staat onder leiding van professor Leo Sachs. Hij was een van de eer sten die op het idee kwam kanker „filosofisch anders" te benaderen. „Iedere kankercel", zo legde Sachs uit, „blijft, buiten het as pect van haar ziekte en haar ongeremde reproduktie, over de mechanismen van de ge zonde cel beschikken. Door deze mechanismen te active ren en ze als het ware wakker te schudden kan men de kan kercellen terugbrengen tot ge zonde cellen". De Israëlische onderzoekers hebben zich in eerste instantie gericht op leu kemie, de kanker van het bloed. Experimenten met die ren hebben volgens het insti tuut goede resultaten opgele verd. Sachs en zijn medewerkers gaan uit van de basisprincipes die het leven van cellen bestu ren. Dezë moeten gehoorza men aan drie regels om een le vensvatbaar organisme te vor men een beheerste celdeling, van elkaar verschillen en ten slotte, een bepaald type cel moet zich precies daar in het lichaam bevinden waar zij thuishoort „Wanneer een van deze regels wordt overtreden betekent het de dood", aldus Sachs. Kanker is een ziekte waarbij de eerste regel wordt overtreden, de cel houdt niet op zich te reproduceren. „Maar", zo gaat hn verder, „de andere principes blijven aan wezig en het is voldoende om ze te stimuleren en zo naar het normale terug te keren. Deze aansporingen vinden plaats in de vorm van een chemische schok waardoor de cellen wor den geprikkeld gebruik te ma ken van hun nasisprincipea. Hierdoor komt een einde aan de woekering". Bij leukemie toonde Sachs met een proteïne aan dat de zieke cellen de verechillendheidsfac- tor herkennen. Het schijnt dat het proces van terug naar het normale ook op gang kan wor den gezet door andere stoffen, bijvoorbeeld „cyUxine arabi- noside" Sachs gelooft dat er voor elk type kanker een ver schillendheidsfactor bestaat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 25