Uitstel bedreigt
woningbouw Alkemade
Honderd N,
bewoners
tehuis
verma
LEIDEN OMGEVING
ÊckbeSouaatit
Diogenes zoekt huurder
voor Koopmans welvaren
ALS RIOOLZUIVERING UITBLIJFT:
Haydn's Stabat Mater, lieflijke verpozing
ZATERDAG 6 APRIL 1985 PAGItjllJhl
De Stichting Diogenes zoekt een huurder voor het monumentale pand Koopmanswelvaren aan de Voorstraat
in Voorschoten.
Twintig mille voor
Groenendijkruiters
HAZERSWOUDE De landelijke ruitervereniging en
ponyclub De Groenendijkruiters zal van de gemeente
Hazerswoude een geldlening van twintigduizend gul
den krijgen. De vereniging heeft dit geld nodig voor de
aankoop van springmateriaal. Zelf kunnen de Groenen
dijkruiters tweeduizend gulden in het materiaal steken.
De Groenendijkruiters, die gebruik maken van de ma
nege aan de Rijndijk, hopen met dit nieuwe materiaal
deze zomer grote wedstrijden met een bezetting van
rond tweehonderdvijftig deelnemers te kunnen organi
seren. Ook indoor-concoursen voor de wintermaanden
kunnen dan gehouden worden. Dit wedstrijdprogram
ma moet een stimulans betekenen voor de vele jeugdige
leden. De uit negentig leden bestaande ruitervereniging
zou het krediet buiten de gemeente om waarschijnlijk
niet hebben kunnen krijgen.
Paaseieren
in Bollenbad
NOORDWIJK Vele honderden paasei
eren. echte en chocolade, zijn op tweede
paasdag traditiegetrouw verstopt op het
terrein van het Bollenbad aan de Nieuwe
Zeeweg in Noordwijk. Vijf paashazen dra
gen daarvoor zorg. Tussen deze eieren be
vinden zich heel speciale exemplaren,
voorzien van een nummer. Wie zo'n ge-
luksei vindt, maakt kans op een van de
vele prijzen» die het Bollenbad ter gele
genheid van het tienjarig bestaan van het
zwembad, beschikbaar stelt. Ruim vier
honderd kinderen zullen naar de eieren
op zoek gaan. Het evenement duurt van
negen tot tien uur. Alleen kinderen tot 12
jaar mogen aan de actie deelnemen.
Surfopstapplaatsen
in Roelofarendsveen
ROELOFARENDSVEEN
Langs het Braassemermeer
in Roelofarendsveen zullen
twee surfopstapplaatsen
worden aangelegd. Een
komt aan het einde van de
Noorderhemweg en de ande
re aan de Galgekade. Het
gemeentebestuur streeft er
naar de twee steigers, die elk
ongeveer vijfentwintigdui
zend gulden zullen kosten,
nog vóór de zomer gereed te
hebben. De voorstellen hiei
voor moeten nog in de di
verse raadscommissies en de
gemeenteraad worden be
handeld.
VOORSCHOTEN De Stich
ting Diogenes in Voorschoten
zoekt een huurder voor haar
eerste restauratieproject, het
zeventiende-eeuwse Koop
manswelvaren aan de Voor
straat. Maandag 15 april wordt
een begin gemaakt met de
herstelwerkzaamheden aan
het in verval geraakte pand.
Eerst wordt het stalgedeelte
grondig verbouwd en veran-
derd in een geriefelijke wo
ning met drie slaapkamers en
een tuin. In totaal krijgt deze
eerste van de drie geplande
woningen een woonoppervlak
van ongeveer 110 vierkante
meter. Bij de restauratie wor
den de oorspronkelijke muren
en andere constructiedelen zo
veel mogelijk gespaard. Zo zul
len de authentieke houten ko
lommen die het dak van de
stalruimte ondersteunen vrij
wel geheel bewaard blijven.
Belangstellenden voor de huur
van het Koopmanswelvaren
kunnen contact opnemen met
de secretaris van Diogenes,
mevrouw M. Meuter-Schriel,
telefoon 6438. De huurprijs be
draagt tussen de acht- en ne
genhonderd gulden per
maand.
Over de lange historie van het
monumentale pand is van
maandag 15 tot donderdag 18
april een kleine expositie met
foto's, tekeningen en teksten
over het gebouw ingericht in
de openbare bibliotheek in
Voorschoten.
De actie die Diogenes opzette
om het project financieel te
kunnen bekostigen, heeft nog
niet het verwachte resultaat
opgeleverd. Mensen die de
Stichting willen steunen kun
nen hun bijdrage storten op
het gironummer van de Stich
ting Diogenes in Voorschoten,
nummer 238929. Het is ook
mogelijk om donateur te wor
den. Hiervoor kan men bij de
secretaris terecht.
ALKEMADE De in-
specteur van de volksge
zondheid in Zuid-Holland
heeft bezwaar tegen elke
vorm van woningbouw in
Alkemade zolang de ge
plande rioolwater-zuive
ringsinstallatie niet ge
reed is. Om die reden
heeft hij woningbouw in
het plan ,,De Fransche
Brug" geruime tijd tegen
gehouden. Pas nadat het
Hoogheemraadschap Rijn
land schriftelijk had laten
weten dat de toename van
de lozing van afvalwater
op de Ringvaart van de
Haarlemmermeerpolder
niet groot zou zijn door de
bouw van de woningen in
het plan Fransche Brug,
heeft de inspecteur toe
stemming verleend.
De regionale Inspectie van de
Volksgezondheid is tot haar
bezwaren tegen woningbouw
in Alkemade gekomen door
een drastische vertraging in
het investeringsprogramma
van het Hoogheemraadschap.
„Dit betekent", volgens de in
spectie, „dat wanneer in de op
stelling van het schap geen
wijziging komt, de bestaande
ongezuiverde lozingen in te
genstelling tot eerdere ver
wachtingen nog geruimte tijd
zullen kunnen blijven bestaan.
In het geval van Alkemade
betekent de ongezuiverde lo
zing van rioolwater op de
Ringvaart van de Haarlem
mermeerpolder een nadelige
invloed op de kwaliteit van
het oppervlaktewater dat zich
uitstrekt tot op de Kager Plas
sen".
De inspecteur concludeert dat
elke uitbreiding van woning
bouw in Alkemade problema
tisch is zolang er geen reëel
perspectief op realisering van
een rioolwater-zuiveringsin
stallatie of aansluiting daarop
bestaat. Hij adviseert het ge
meentebestuur dan ook om de
woningbouw te vertragen en
in overeenstemming te bren
gen met de zuivering-capaci
teit. Hij betrekt zijn advies niet
allen op het plan Fransche
Brug, maar ook op de bouw
plannen in de Gogherpolder.
Het gemeentebestuur van Al
kemade heeft, als aanvulling
op de mededeling van het
hoogheemraadschap aan de in
spectie, benadrukt dat de
voorbereidingen voor de bouw
van een afvalwater-zuive
ringsinrichting in volle gang
zijn en dat de gemeente het
probleem als jaren onderkent.
Al vanaf 1970 is men al aan
het onderhandelen over een
aantal locaties die steeds niet
doorgingen.
Nu wordt gepraat over een lo
catie in Het Noordveen. De re
alisering van een zuiveringsin
stallatie daar is nu zo goed als
zeker, maar nog niet bekend is
wanneer dat gaat gebeuren.
Het gemeentebestuur van Al
kemade voelt zich na alle peri
kelen niet langer verantwoor
delijk voor de aanleg van een
zuiveringsinstallatie en stelt
dat dat de taak is van het
Hoogheemraadschap. „Het uit
blijven van een oplossing voor
het probleem van de zuivering
van afvalwater mag, hoe ern
stig dat ook is, niet het belang
van de volkshuisvesting niet
in de weg staan".
De problemen zouden niet zo
ernstig zijn als de inspectie
stelt. Ter illustratie is daaraan
toegevoegd dat Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland op 12
maart besloten hebben dat de
bouwplannen Fransche Brug
en Gogherpolder sneller van
start mogen gaan.
Oranj
;oeneste
NOORDWIJK Hon
derd van de in totaal 900
bewoners van de Dr.mr.
W. van den Berghstich-
ting in Noordwijk zijn de
afgelopen maanden sterk
vermagerd, maximaal zes
kilo, door het eten van
vlees dat teveel schild
klierweefsel bevatte. Het
ministerie van landbouw
en visserij is inmiddels be
zig met een onderzoek
naar het vlees dat is ge
bruikt. Door het eten van
dat vlees kregen de bewo
ners op den duur te veel
schildklierhormonen in
hun bloed en dat bewerk
stelligde hun gewichtsaf
name.
Volgens geneesheer-directeur
mevrouw T. Pouwels van het
tehuis voor geestelijk gehandi
capten gaat het niet om verbo
den weefsel. „Alle betrokke
nen zijn in goede gezondheid
en er is alweer sprake van ge
wichtstoename. Het hormoon
wordt namelijk in het lichaam
afgebroken", aldus Pouwels.
Reeds enige tijd werd bij een
vrij groot aantal bewoners een
onbegrijpelijk gewichtsverlies
geconstateerd. Uit onderzoek
bleek, dat de vermagering in
verband moest worden ge
bracht met een verhoogd ge
halte aan schildklierhormonen
in het bloed. Vervolgens is bij
de overige bewoners met ge
wichtsverlies eveneens bloe
donderzoek verricht. Dit on
derzoek werd uitgevoerd door
de eigen artsen onder leiding
van dr. B.M. Goslings, inter
nist endocrinoloog van het
Academisch Ziekenhuis in
Leiden. Uit het onderzoek is
gebleken dat bij een honderd
tal van deze bewoners zich de
zelfde verschijnselen voorde
den. Eerst leken die te wijzen
in de richting van de tot nu
toe zeldzaam voorkomende
aandoening van de schildklier,
»t weet
1916 f
waarvan de oorzaak onbeIn"en
was, maar die volgens de i rujj
over bekende gegevens na£
ge tijd vanzelf zou overfeC1Mas,
In het verdere verloop va%nere y
onderzoek kon dit echterr
bevestigd worden. ^sau's.
janjegr
Verband zijn
Reeds vanaf het begin vai°
constatering van het verhP
de schildklierhormoongelrV^Vj
in het bloed werd ook aajc
relatie met de voeding
dacht, maar in eerste inst?°"°uc
kon dit verband niet wor1 nuj
gelegd, aldus mevrouw ffnmel
wels. Ook bij gebruike?1"^1
controle van de voeding P ie'
de Keuringsdienst van W|re ve'
in december 1984 en m
1985 werden geen afwijkiip Ees
geconstateerd. DesalnietteP m
werd het onderzoek vooron,
zet. Dit bracht deze weekF*
te hoog jodiumgehalte in-staarI'
gemalen vlees aan het lfeen
wat zou kunnen wijzen op'êenac
voorkomen van schildkP^e
weefsel in het gemalen vr in
Dat ingrediënt is daarop ,r£
middellijk uit alle menu's
schrapt. In de rest van de
derzochte voeding werd
enkele afwijking gevon
De inspecties van de (geest
ke) volksgezondheid, de V
rinaire Inspectie en de I
ringsdienst van Waren
van het gebeuren op de ho
gesteld en zij zullen bij de
der te nemen maatregelen
trokken zijn.
Herstel van het schildklier!
moongehalte in het bloed
normale waarden wordt
nen enkele weken verwé
Verdere nadelige gevo]
zijn, zoals het zich thans
aanzien, volgens dr. Gosl
niet te verwachten. Het pt
neel is van het verloop vai
situatie op de hoogte gest
Familieleden van de betr
ken bewoners zijn op de
bruikelijke wijze geïnformt
en alle ouders hebben ovei
definitieve uitslag schrifti
bericht ontvangen, aldus
wels.
Krönungsmesse in Noordwijk
NOORDWIJK Het R.K. Gemengd Koor „Sint Jeroen" brengt
eerste paasdag tijdens de hoogmis van tien uur in de parochie
kerk aan de Van Limburg Stirumstraat de 'Krortungsmesse' van
W. A. Mozart ten gehore. Voor het eerst in de geschiedenis van
het koor zijn ook de solisten Noordwijkers. Het uit zestig leden
bestaande koor staat onder leiding van de dirigent Cees Borger.
Deze heeft het parochiekoor reeds ongeveer tien jaar onder zijn
hoede. Borger die ook een reputatie heeft als concertzanger,
volgde jarenlang zanglessen bij de beroemde zangeres Jo Vin
cent, bij ouderen welbekend. De Noordwijkse solisten, die men
in de „Krönungsmesse" kan horen, zijn Margreet Groenewoud,
sopraan; Marlou Brand, alt; Cees Borger, tenor en Jo van Graas,
bas. Arie Plomp bespeelt het orgel.
Een zo diepgaande religieuze
beleving als bij Bach of een zo
persoonlijke religiositeit als bij
Beethoven moet mert bij
Haydn niet verwachten. Niet
in zijn beide grote oratoria en
zeker niet in zijn kleinere
kerkmuziek. De concertganger
moest gisteravond in de Kloos
terkerk wel tot deze conclusie
komen tijdens de uitvoering
van zijn Stabat Mater,' uitge
voerd door het Rotterdams
Kamerkoor en het Residentie
Bach Orkest onder leiding van
Gerard Akkerhuis. Haydn's
genialiteit ligt in zijn strijk
kwartetten en symfonieën,
waarmee hij de grote vernieu
wing in structuur en taal
brengt, die de grondslag zijn
geworden voor de Weense
klassieke muziek en haar ver
dere bntwikkeling. Hier in
deze Stabat Mater uit 1767 ge
bruikt hij de toen algemeen
gangbare muziektaal, een
mengsel van de Noordduitse
school (Karl Philip Emanuell
Bach), de Mannheimer school
en de Weense stijl, overgoten
met een sausje uit de Italiaanse
opera seria. En hij schrijft
daarmee lieflijke verpozende
muziek, zonder de intense
droefheid van Maria, staande
bij het kruis, zoals neergelegd
in de middeleeuwse tekst,
maar wel met hier en daar een
toets ernst.
De nadruk valt op het solisten
kwartet, dat in de aria's alle
gelegenheid tot enige virtuosi
teit krijgt, maar de muziek
stijgt tot grotere hoogte in de
gedeelten met solisten en 1
zoals in het Virgo virginl
Toch had er in de voordraf
wat meer expressie
kunnen worden, in de zin I
de latere Empfindsamkeit.j
gevoelvolle stijl dus. OverP
uitvoering, die door koniri
Beatrix en prins Claus
bijgewoond, alle
klonk helder, en de soliJ
Jitske Steendam, Sylp
Schlüter, Hein Meens 0e
Ernst-Daniël Smid waren g(
op dreef. NOES KOK)—
die me altijd al intrigeerde,
want daar ging eens iets hope
loos mis. En dat was belang
rijk, immers wie de Dardanel-
len „had", kon een potje bre
ken in Europa. Omdat in het
westen de zaken voor de geal
lieerden niet zo gunstig ver
liepen als gewenst was, acht
ten de verbondenen het raad
zaam in het oosten een door
braak te forceren. Het was
een varkentje dat de Engel
sen, met Franse coöperatie,
wel even zouden wassen.
Onder redactie van Ton Pieters.
SNAPSHOT: „De Dultsche officier en het Belgische Jongetje: een aardig
„snapshot'' uit een Belgisch plaatsje van een Dultsch officier, die een Bel
gisch knaapje, dat als Belgisch officier is aangekleed, op een stukje chocola
de tracteert".
Het „Geïllustreerd Zondags
blad" van rond Pasen 1915
beklaagde zich: er was nau
welijks informatie voorhan
den aangaande „een zeer be
langwekkend gedeelte van
het oorlogsterrein, namelijk
de Dardanellen". En helegaar
geen aardige kiekjes. Dat was
erg jammer, want van het
westelijk front viel ook niets
te melden. De „frische fröhli-
che Krieg" was een beetje in
het slop geraakt. We zullen
straks zien, hoe het Zondags
blad ervoor zorgde dat zijn le
zers en lezeressen toch nog
aan hun trekken kwamen' in
een commentaartje „Bij onze
Platen".
Eerst iets over de Dardanel
len, de waterverbinding tus
sen de (Russische) Zwarte Zee
en de Middellandse Zee. Ge
controleerd door de Turken,
die in de eerste wereldoorlog
de bondgenoten van Duitsers
en Oostenrijkers waren. „Dar
danellen", dat was een naam
Turken hadden zich enkele
jaren tevoren niet van hun
beste strijdlustige kant laten
zien, toen ze in de Balkanoor
log door Grieken, Bulgaren,
Serviërs en Montenegrijnen
om de oren werden geslagen:
het Ottomaanse rijk kon toen
wel inpakken.
Maar nu, begin 1915, ging het
gans anders. In Engeland was
Winston Churchill minister
van Marine geworden, First
Sea Lord. Churchill was een
geniaal man, maar hij had
minstens één afwijking: hij
was niet alleen avontuurlijk,
maar Churchill wilde van
kindsbeen af altijd al met oor
logen meedoen. Zo knalde hij
in 1896 op Cuba, als vriend
van de Spanjaarden, rebellen
neer; vierde zijn schietlusten
bot in India, schoot in de Soe
dan op derwishen (hoewel de
Engelse oorlogsheer Kitche
ner niet met zijn komst inge
nomen was) en zette als com
battant oorlogscorrespondent
bij de Boeren in Zuid-Afrika
AAN HET WERK: „Duitsche krijgsgevangenen in Frankrijk aan het werk, on
der toezicht van onderofficieren der genie; tusschen Villeroy en Neufmon-
BRIKETTEN: „Van de Fransche oorlogsschepen In actie voor de
hoe men briketten laadt in volle zee vóór de Dardanellen: de groote
worden stuk voor stuk uit den lichter in de laadplaatsen van een
Fransch oorlogsschip geborgen".
de boel op stelten en werd
held door uit krijgsgevangen
schap te ontsnappen. En als
Churchill niet schoot, schreef
hij verhalen en boeken en las
ontzettend veel. En later ging
hij nog schilderen ook. Net
zoals koningin Wilhelmina.
Welnu, Winston dirigeerde de
Engelse vloot in februari '15
naar de Dardanellen. Gewel
dige bombardementen door
de dreadnoughts moesten de
Turken murw beuken, maar
de Britse (en ook Franse)
slagschepen werden in de
grond geboord. Een paar
maanden later (dat komen we
in deze rubriek nog wel te
gen) werd een heel geallieerd
expeditieleger van Nieuwzee-
landers en Australiërs bij Gal-
lipoli verslagen. De Turken
hadden duidelijk hun lesje ge-
VERBLIJF: „Een verblijf voor Duitsche krijgsgevangen officieren In Engeland:
het kasteel, castle. Allemont in Engeland, waar verschillende Duitsche krijgs
gevangen officieren zijn geïnterneerd". Me dunkt, dat je hierom al Duits offi
cier in donkere dagen had willen zijn.
leerd, ook al door de militaire
Duitse „adviezen". Het Zon
dagsblad voorvoelde het al:
„Wat gaat er straks gebeuren,
nu de verbondenen na het
eerste échec zoo krachtig mo
gelijk voor den dag willen te
rugkomen, en een groot leger
met de vloot willen laten sa
menwerken?"
Voor het overige beperkte het
Zondagsblad zich tot „neutra
le" plaatjes: zoals het kolen la
den „en moordtuigen op
len". Er is een'foto bij
zoo goed doet uitkomen
typischen vorm der
oorlogsschepen die, geheel
ders dan die van andere
gendheden, gebogen en
beneden breed uitloopend*
zijwanden hebben welke vol« i
gens het beweren der Fran;
schen veel tot het rustig vaj
ren (en dientengevolge ook
tot het zekerder richten ei)
treffen) der schepen bijdrat
gen".
Nog eveiwïïèvLeidse student
„op den laatsten dag deij
maand". Student, tot zijn hos
pita: ,,'t Is miserabel met mij
gesteld, juffrouw!" Hospita;
„Inderdaad? Wil ik den dok
ter laten ontbieden?" Student)
„Zou die mij honderd guldep
willen leenen?"
