in verlegenheid
loor zege Duarte
Mitterrand wijzigt
Frans kiesstelsel
Gewapende christenen wakkeren
sectarisch geweld in Sidon aan
Senaat VS veroordeelt apartheid
VS: Israël schendt
Conventie van Genève
In den beginne
was er klei
ITENLAND
EcidócSouocmt
DONDERDAG 4 APRIL 1965 PAGINA 5
'est-Duitsland „weet
et" waar Mengele is
MN De Westduitse regering heeft in
^jondsdag verklaard dat zij niet weet
Kr nazi-kamparts Joseph Mengele zich
\ndt. De regering zei evenmin te be-
jkken over aanwijzingen, dat de kam-
ts uit Auschwitz in 1959 in het geheim
.atijns-Amerika terugkeerde naar de
Isrepubliek om de begrafenis bij te
;n van zijn vader, Karl Mengele. Hij
zich toen schuil hebben gehouden in
katholieke meisjesschool in zijn
irtestad in Beieren, Günzburg. De
n aan de regering waren gesteld
Petra Kelly, Bondsdaglid voor de
Partij, die vroeger in Günzburg
school heeft gezeten. Zij verklaarde
zusters-leraressen van het bezoek van
^"jele te hebben gehoord.
lano
Kakkerlakken
overstromen het Congres
WASHINGTON Als je het Amerikaan
se Congreslid Silvio Conté moet geloven,
is het Congresgebouw op Capitol Hill zo
vergeven van de kakkerlakken, dat zij z'n
bureau 's nachts laten dansen, 's Avonds
ziet hij in zijn kantoor hele brigades kak
kerlakken voorbijtrekken. Voor Conté
was dat reden om op de marmeren trap
pen van het Capitool zijn Conte-contra-
-kakkerlakken-campagne uit de doeken
te doen. Na een oproep aan president
Reagan ook een steentje bij te dragen in
de vernietigingscampagne, verwisselde
Conté voor het oog van verbijsterde toe
risten zijn blauwe blazer met het embleem
van het Huis van Afgevaardigden voor
een witte overall met een anti-kakkerlak
kensymbool.
WASHINGTON/JOHANNESBURG
De Amerikaanse Senaat heeft gisteravond
met grote meerderheid een resolutie aan
genomen. waarin de Zuidafrikaanse
apartheidspolitiek wordt veroordeeld. De
Zuidafrikaanse regering wordt tevens ge
vraagd een onderzoek in te stellen naar
de dood van 19 zwarte betogers in Uiten-
hage als gevolg van het optreden van de
politie. In de Senaat heeft de Republikein
se Partij van president Reagan de meer
derheid.
De resolutie, die werd aangenomen met 89
tegen vier stemmen, was ingediend door
de Democratische senator Edward Kenne
dy en de Republikein Lowell Wicker. In
de resolutie, die geen kracht van wet
heeft, vraagt de Senaat met name aan de
minister van buitenlandse zaken, Shultz,
om voor 15 mei met een rapport te komen
over de gebeurtenissen op 21 maart
jongstleden. Op die dag werden in de
zwarte woonwijk Uitenhage door de poli
tie ten minste 19 mensen gedood.
Dominee Beyers Naudee heeft gisteren
gezegd dat Zuid-Afrika in een staat van
burgeroorlog verkeert. „Wanneer er
voortdurend botsingen zijn tussen leden
van de gemeenschap en de politie en wan
neer de autoriteiten het leger in moeten
schakelen, dan zijn dat aanwijzingen voor
een staat van burgeroorlog", aldus de se
cretaris-generaal van de Zuidafrikaanse
Raad van Kerken op een protestbijeen
komst tegen de schietpartij in Uitenhage.
Omweg van
19.000 km.
OAKLAND Een Ameri
kaan die van Los Angeles
in Californië naar Oakland
in dezelfde staat wilde, is
terechtgekomen in Auck
land in Nieuw-Zeeland. De
22-jarige Michael Lewis
vertelde dat hij „ergens bo
ven Tahiti" was, toen hij
doorkreeg dat hij in het
verkeerde vliegtuig zat. Na
een ongewild verblijf van
12 uur in Auckland werd
Lewis gratis teruggevlogen.
Met een omweg van onge
veer 19.000 kilometer arri
veerde hij alsnog op zijn
plaats van bestemming, in
Oakland.
Vervroegde verkiezingen
in Griekenland
ATHENE De Griekse premier Andreas Papan-
dreou wil zo spoedig mogelijk nieuwe verkiezingen
uitschrijven zodra het parlement een aantal grond
wetswijzigingen heeft goedgekeurd. Als officiële re
den gaf Papandreou op de situatie op het Grieks-Cy
priotische deel van Cyprus waar een crisis heerst als
gevolg van mislukte onderhandelingen met de
Turks-Cyprioten. Volgens waarnemers in Athene is
Cyprus niet meer dan een voorgewende reden om de
aandacht af te leiden van de spanningen rond de
verkiezing van Christos Sartzetakis tot president en
de aanstaande grondwetswijzigingen. De rechtse
Griekse oppositie, die blijft weigeren president Sart
zetakis te erkennen, eist juist op grond van de grote
beroering die daarover is ontstaan, nieuwe verkie
zingen. Oorspronkelijk waren de verkiezingen ge
pland voor oktober dit jaar, wanneer de ambtster
mijn van Papandreou afloopt.
eed" °nze correspondent Mare
n< De Koninck)
kSHINGTON De
jdschap die officiële
van de
regering
ige ze week uitspraken
de verrassend grote
rkiezingsoverwinning
de vooruitstrevende
kfisten-democratische
jelrftij van president Duar-
fsdin El Salvador, klonk
irMVallend ingehouden.
-»t leek wel of Washing-
e„n zich enigszins be
faamd voelde door de
voo( in gematigdheid en
d, ifedelievendheid die de
sl4)te meerderheid van
^Jjjt Salvadoraanse volk de
,h ^nerikaanse regering
deftagan heeft gelezen,
anpsident Napoleon Duarte
n nu met nieuwe autoriteit
t geweld van extreem rechts
iheime doodseskaders) en
(ks (guerrilla) gaan bestrij-
n. Hij heeft al aangekondigd
qJi vastgelopen vredesonder-
^ndelingen met de guerrilla
ij zullen hervatten. Zulks te
Zn de zin van de nu versla-
Arenapartij van Roberto
Aubuisson, die evenals
elementen in het Sal-
i
vadoraanse leger en in de
Amerikaanse regering
voorstander is van een militai
re uitschakeling van de gewa
pende linkse revolutionairen.
De bloedige terreur van
rechts, waarvan D'Aubuisson
altijd de verdachte aanstichter
of tenminste gedoger is ge
weest, zal Duarte nu proberen
te keren via een hervorming
van politie en justitie. Die her
vorming was hem tot dusver
onmogelijk gemaakt door' de
conservatieve meerderheids
coalitie in het parlement. Nu
die coalitie in de minderheid is
gedrongen en nu ook in het
overgrote deel van de Salva
doraanse steden en dorpen
christen-democratische burge
meesters zijn verkozen, is de
greep van „rechts" op het be
stuurlijke netwerk belangrijk
verzwakt. Zo had het parle
ment voor de verkiezingen
van afgelopen zondag de per
soonlijke advocaat van D'Au
buisson tot 's lands minister
van justitie benoemd, waren
andere vrienden van de Are
na-leider als opperrechters
aangewezen en was het budget
voor president Duartes specia
le onderzoek naar de activitei
ten van doodseskaders ver
worpen.
Duarte zal al die bestuurlijke
barrières nu kunnen oprui
men, hetgeen echter geenszins
een toekomstige vrede garan
deert. Uiterst rechts kan uit
frustratie over het oordeel van
het volk opnieuw zijn toe
vlucht nemen tot bloedige ter
reur en de guerrilla lijkt nog
lang niet voldoende vertrou
wen in Duarte te hebben om
zoals de president eist de
wapens neer te leggen en in
nieuwe verkiezingen de feite
lijke steun onder de bevolking
te testen voor socialisme of
marxisme, of met wat voor
maatschappelijk model „links"
dan ook precies wil komen.
Geheime afspraken
Pikant bij dit alles is dat de
Amerikaanse regering de afge
lopen maanden al praktisch
was vooruitgelopen op een
goed verkiezingsresultaat voor
D'Aubuisson. Washington gaf
geen actieve financiële en mo
rele steun meer aan Duarte, en
maakte duidelijk dat de VS
ook wel zaken zou kunnen
doen met een El Salvador
waarin D'Aubuisson feitelijk
de machtigste politieke figuur
zou zijn. Er was zelfs sprake
van geheime afspraken tussen
Washington en de Arenalei
der, waarbij de laatste zou zor
gen voor afnemende rechtse
terreur in El Salvador, in ruil
voor meer openlijk „begrip" in
Washington voor de standpun
ten (o.m. anti-landhervor
ming) van Arena.
De misrekening van Washing
ton is in de hand gewerkt door
een voorval dat in El Salvador
enorme belangstelling kreeg:
de arrestatie op 6 februari in
Texas van een naaste mede
werker van D'Aubuisson.
Deze zakenman Guirola bleek
5,9 miljoen dollar in kleine
bankbiljetten de VS uit te wil
len smokkelen naar El Salva
dor. Het geld woog alles bij el
kaar 300 kilo en zat verpakt in
zes koffers in Guirola's privé-
-straalvliegtuig. Het kapitaal is
ongetwijfeld van drugsver
koop in de VS afkomstig en
was bestemd voor de financie
ring van de rechtse terreur in
El Salvador.
De regering-Reagan komt
door de roep om geweldloos
heid, die uit het stembusresul
taat spreekt, in een ongemak
kelijke positie doordat zij in
het buurland Nicaragua im
mers de gewapende strijd van
de contra's steunt tegen de
„wrede Marxistische kliek"
die daar aan de macht is. Na
Pasen stemt het Congres over
de hervatting van de vorig
jaar opgeschorte financiële
hulp, waarvoor Reagan hoog
van de toren zal blazen.
Etacht-
daiagen met
Chemicaliën
fefcrongelukt
rki
laP de Duitse autobahn ter
£ogte van Mulheim is dins
dagnacht een vrachtwagen,
lareladen met giftige chemica-
erèën, in botsing gekomen
t riet een andere vrachtauto,
earna verscheidene andere
riito's op de vrachtauto bot-
Drie mensen kwamen
™ij het ongeluk om het leven,
e uit de vaten gestoten che-
iicaliën vlogen in brand en
veroorzaakten een gifwolk
die lange tijd boven de om-
geveving bleef hangen. De
bewoners uit de omliggende
dorpen werd geadviseerd ra
men en deuren gesloten te
houden. Vierentwintig men
sen moesten zich laten be
handelen voor het inademen
van giftige dampen. De be
drijfsbrandweer van het che
mieconcern Ciba Geigy haal
de uren na de botsing de va
ten uit de gestrande vracht
auto weg. Het chemisch con
cern Hoechst maakte later
bekend dat de vrachtwagen
zes ton droge chloranll en ze
ven ton novoperm bevatten,
die hoogst brandbaar zijn,
maar volgens Hoechst niet
gevaarlijk.
Een Nederlandse vrachtauto
op weg naar Turkije is afge
lopen nacht ter hoogte van
Koblenz aangehouden, nadat
een vat met 200 liter gevaar
lijke chemicaliën gebarsten
was en een spoor van giftige
dampen over een afstand
van 120 kilometer achter zich
had gelaten. De chauffeur
had niet gemerkt dat het vat
was opengescheurd.
De vrijlating door Israël van 750 Libanese gevangenen heeft tot
diverse vreugdetaferelen geleid. Deze inwoner uit het Zuidlibane-
se dorp Zefta omarmt zijn dochtertje, dat tijdens diens gevan
genschap werd geboren.
RUIM ELFHONDERD LIBANEZEN NAAR
ISRAËLISCHE GEVANGENIS
BEIROET/WASHINGTON De Verenigde Staten en
het Internationale Rode Kruis menen dat de Israëli
sche regering met de overbrenging van ruim elfhon
derd gevangenen van het ontmantelde internerings
kamp Ansar in Zuid-Libanon naar een strafinrichting
in Israël de Geneefse Conventie over krijgsgevangenen
heeft geschonden. Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken verklaarde gisteren altijd op het
standpunt te hebben gestaan dat de conventie ook van
toepassing is op de gebieden in Libanon onder Israëli
sche bezetting.
Volgens het State Department staat in de conventie dat in bewa
ring gestelde personen slechts binnen bezet gebied gevangen
mogen worden gehouden en dat hun transport naar het gebied
van de bezettingsmacht verboden is.
Israël liet gisteren rond zevenhonderdvijftig gevangenen, voor
het merendeel sji'itische moslims, uit het kamp Ansar vrij. Zij
mochten van het Israëlische leger desgewenst terugkeren naar
hun woonplaats in het zuiden van Libanon. Het merendeel van
de vrijgelatenen heeft gezworen het verzet tegen het Israëlische
bezettingsleger te zullen voortzetten.
In Beiroet en rond de Zuidlibanese havenstad Sidon hebben zich
gisteren opnieuw beschietingen voorgedaan. Bij Sidon lag voor
de zesde achtereenvolgende dag het Palestijnse vluchtelingen
kamp Mieh Mieh onder artillerievuur, toen vannacht beschietin
gen uitbraken tussen de christelijke milities in de bergen ten
oosten van Sidon.
SIDON Aan de voora
vond van het terugtrek
ken van de Israëlische
troepen uit Sidon voor
spelde Israël dat er bloed
zou gaan vloeien. Het Li
banese leger, dat het door
de Israëliërs achtergelaten
machtsvacuüm op moest
vullen, is te zwak geble
ken om gewelddadige
conflicten tegen te voor
komen. Even leek het
erop dat de bevolking van
Sidon Israël in het onge
lijk zou stellen. De stad-
soudsten sloten een over
eenkomst met de voor
naamste gewapende groe
peringen in het gebied.
Men was vooral bang dat
de christelijke militie na
de Israëlische terugtrek
king slaags zou raken met
de moslims en Palestijnen.
De relatieve rust duurde tot
half maart. Daarna werd de si
tuatie slechter en men vreesde
dat er opnieuw een Libanese
catastrofe zou volgen; een
bloedbad gekoppeld aan een
massale uittocht, vergelijkbaar
met de situatie die ontstond
toen de Israëliërs zich in sep
tember 1983 terugtrokken uit
het Shoef-gebergte.
Wanneer het in Sidon inder
daad op een catastrofe gaat
uitlopen, dan zullen de christe
nen er wonen er ongeveer
70.000 in het gebied het
waarschijnlijk het zwaarst te
verduren krijgen. Ironisch ge
noeg zijn het juist de christe
nen, of liever gezegd de gewa
pende Falangisten onder hen,
die in hoge mate verantwoor
delijk zijn voor de huidige pro
blemen rond Sidon. Vóór acht
tien maart was er weliswaar al
sprake van een gespannen si
tuatie, maar leek alles toch
nog onder controle gehouden
te kunnen worden. Rond het
middaguur van de achttiende
maart gingen de Libanese
strijdkrachten, zoals de Falan
gisten zich noemen, echter
plotseling over tot een offen
sief en werden er posities van
het Libanese leger aan de rand
van Sidon onder vuur geno-
Plunderingen
Als gevolg van het christelijke
offensief waren er binnen drie
dagen in de randdorpen van
Sidon nog maar weinig mos
lims te vinden. „De Falangis
ten plunderden onze huizen en
beledigden onze vrouwen", al
dus Naziz Bizri, een afgevaar
digde uit Sidon. Wat hij niet
zei hoewel velen hiervan
overtuigd zijn is dat sommi
ge vrouwen verkracht wer
den: de gemoederen zijn ken
nelijk al zo verhit dat verant
woordelijke leiders het vuur
niet verder wilden aanwakke
ren.
Bizri en de soennitische mos
lims van Sidon proberen nu
uit alle macht gewelddadige
reacties vanuit de eigen gele
deren tegen te houden. Zulke
acties zouden volgens hen ko
ren op de molen van de Falan
gisten zijn, die willen dat Liba
non uiteen valt in een aantal
afzonderlijke, sektarische mi
nistaatjes.
Het geweld in Sidon begon vijf
dagen nadat militieofficier Sa-
mil Geagea, de belangrijkste
leider van de Falangistische
strijdkrachten, tegen president
Gemayel en politieke leiding
van de Falangistische partij in
opstand was gekomen, en
daarmee het proces van natio
nale ontspanning en politieke
hervormingen een zware slag
toebracht
Volgens de inwoners van Si
don komen de meeste Falan
gistische soldaten niet uit de
buurt en doen ze niets zonder
de goedkeuring van Israël.
Geen enkele plaatselijke chris
telijke militie zou volgens hen
doen wat de Falangistische
strijdkrachten op dit moment
doen. omringd als ze zijn door
onvriendelijke of ronduit vij
andige druzen, soennieten, sji-
'iten en Palestijnen.
Militieofficier Geagea gelooft
dat, wanneer Israël zich volle
dig heeft teruggetrokken en
de christenen zich niet langer
beschermd zullen voelen, Is
raël zal zeggen: „Kom naar het
zuiden, kom naar de grensge
bieden", om zo door een groot
schalige verhuizing van chris
tenen hun „veiligheidszóne" in
Zuid-Libanon te consolideren.
Op dit moment hebben de eer
ste bang geworden christenen
Sidon al verlaten en naar ver
luidt hebben sommigen zich
gevestigd in Khiam, dat vlak
aan de Israëlische grens ligt
De leiders van de soennitische
moslims kunnen hun milities
niet tot in eeuwigheid blijven
tegenhouden. Deze zwerven
nu al in groten getale rond de
stad en ook de Palestijnen
dreigen in het strijdperk te
treden. Volgens de moslims in
Sidon is dit precies wat de Fa
langisten wensen. Daarom ook
zouden de Libanese strijd
krachten of de Israëlische
troepen, die zich in de heuvels
daarachter bevonden on
langs genadeloos het vuur
hebben geopend op het vluch
telingenkamp Ain el-Hilweh,
waarbij tientallen kinderen
gedood en gewond werden.
Zeker is dat het geweld rond
Sidon een van de grootste pro
blemen vormt voor de Libane-
'se regering. De Libanese presi
dent is zich maar al te goed
bewust van wat er voor hem
op het spel staat. Zijn eigen
partij heeft hem al gewaar
schuwd voor het gevaar dat de
christenen in het gebied lopen
en het lijkt het erop dat zij de
christelijke milities ervan be
schuldigen een sektarische
strijd in het hele zuiden van
Libanon te hebben veroor
zaakt. Voor president Gemayel
blijft het zwakke Libanese le
ger echter het grootste pro
bleem. omdat dit leger nu ook
in Sidon niet in staat is geble
ken de toestand onder controle
te krijgen.
DAVID HIRST
Copyright The Guardian
iy MIDJE VERHOLEN HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
J)) „Een mysterieuze, onbegrijpelijke geschle-
pnismompelde smidje Verholen. „Een
'tóóm was het NIET, want ik draag Jacob van
"Vlens Jas.... Ik ben er dus werkelijk bijge
estdót staat vast. En wat heb ik in die 24
r allemaal niet gedóón! Gelogeerd op de Uy-
Inborgh, geholpen bij het begraven van een
fchat, gevochten in het havenkwartier van Gra-
^ndrecht, gereden in een oud stoomtreintje en
i ondergang van de Uylenborgh gezien! Of je
£n emmer leeggooitl En de geschiedenis ein-
}de toen Sijmen Knoet mij een dolk naar mijn
ofd gooide. En nou wil ik tóch wel eens zien
I dat werkelijk een familiewapen is daar boven-
I die boom...." De smid sprong naar een
est, die flink uit de stam stak en een stevige
ivast bood. Toen trok hij zich op tot vlak
r het blazoen. Een oude. verroeste dolk zat
er nog in en daar hingen wat vergane viltflarden
aan, die wel eens van een hoge hoed geweest
konden zijn„Ja! Dat is het uitgesneden
familiewapen!" riep de smid verrast uit. „Dat
moet die goeie Gozewijn van Uylen weten, want
hier ligt de schat van zijn voorvaders begra
ven!!" Intussen had ook Gozewijn van Uylen
op mysterieuze wijze een Ingeving gekregen.
Wéér laadde hij zijn koffer In zijn auto en wéér
vroeg de melkwinkelier Koos Kaas: „Zo. buur
man. Ga je alwéér met vacantie?" „Geen va-
cantie. Koos." antwoordde de boekhandelaar.
„Belangrijke familiezaken roepen me weg. Er zal
enig speurwerk verricht moeten worden."
Toen reed hij er vandoor en even later spoot
zijn oude auto'tje al als een raket over de
weg
PARIJS Op last van de
socialistische president
Mitterrand wordt het
Franse kiesstelsel, geba
seerd op meerderheden in
districten, omgezet in een
stelsel van evenredige
vertegenwoordiging. Qm
al te kleine partijen te we
ren wordt een kiesdrem
pel van vijf procent inge
voerd. Het ligt in de be
doeling het nieuwe stelsel
volgend jaar, wanneer
verkiezingen worden ge
houden voor de Nationale
Vergadering, al toe te pas
sen indien er althans geen
grondwettelijke bezwaren
tegen bestaan.
Formeel maakt het voorstel
deel uit van een van de ver
kiezingsbeloftes van Mitter
rand, maar deze heeft er pas
aandacht aan geschonken
toen bleek dat de socialisten
zwaar terugliepen bij regio
nale verkiezingen. De oppo
sitie ziet er een middel in de
socialisten te verzekeren van
een voldoende aantal zetels
in de komende kiezingen.
Mitterrands tegenstander,
oud-president Giscard d'Es-
taing zei: „Men verandert de
spelregels niet in de loop van
een partij". Uit protest tegen
het voorstel is Mitterrands
rivaal in de socialistische
partij, minister van land
bouw Michel Rocard afgetre
den.
Het regeringsstelsel zal eerst
worden voorgelegd worden
aan de Raad van State, de
hoogste controlerende in
stantie in Frankrijk. In het
door socialisten gedomineer
de parlement kan het voor
stel zeker rekenen op een
grote meerderheid.
NASA:
MOUNTAIN VIEW Onderzoekers van het Ameri-
kaansee ruimtevaartbureau NASA hebben nieuwe be
wijzen verzameld voor een vrij recente theorie, dat het
leven niet is voortgekomen uit de zeeën, maar uit klei.
Het onderzoeksteam stelde vast dat klei in staat is ener
gie op te slaan en over te dragen, hetgeen essentieel
wordt geacht voor het ontstaan van leven. De theorie
dat het leven zou zijn ontstaan in kleilagen werd onge
veer een halve eeuw geleden ontwikkeld door de Russi
sche wetenschapper A. I. Oparin. Zijn theorie gaat er
van uit dat er sprake was een ontwikkeling volgens een
bepaald patroon. De theorie dat leven in water ont
stond, stelt dat dat een geheel toevallige aangelegenheid
was. Volgens de scheikundige dr. Lelia Coyne, op een
symposium van de NASA. maken de nieuwste theo
rieën het noodzakelijk de definitie van Leven funda
menteel te herzien.
