kaatste wijkplaats voor
luchtelingen Salvador
m
sPAGifENLAND
fiiidaeSomanl
Brand op
booreiland
=N CTU AR Y - BE WEGIN G IN VS GRIJPT OM ZICH HEEN
vT
Vrijzellen Plan leven
weer in eenzaamheid
*AK DREIGT IRAN MET TOTALE OORLOG
Leger
bedwingt
hongeroproer
in Khartoem
345.-
'SIJTHOFIuPERS
Griekse
reserve
beheerst
Eurotop
VRIIDAG 29 MAART 1965 PAGINA 5
;0-RAFFINADERU
riNITIEF DICHT
itreffendlESTAD Op Aruba heeft de 60 jaar
eigens dftago-raffinaderij gisteren definitief de
naken nj gesloten. Desondanks blijft de eiland-
i van deg pogingen ondernemen een koper te
>eriment voor deze Arubaanse werkgever num-
i geblino. Exxon, de huidge eigenaar van Lago,
u zien ofaarom beloofd de gigantische raffinade-
itsloze tometeen te ontmantelen. De Arubaanse
bepaleig heeft tot juni de tijd gekregen een ko-
rinden. Amerikaanse, Arabische, Vene-
e en Indonesische maatschappijen zou
de andelangstelling hebben getoond. De sluiting
isieprogigo heeft ernstige gevolgen voor de eco-
de sugtvan Aruba, dat op 1 januari 1986 een
idse jeugptatus moet krijgen binnen het konink-
vaart zii centrale bank van de Nederlandse An-
un bruijeeft er daarom gisteren voor gepleit de
len. Voojstatus met zeker 15 jaar uit te stellen.
I nauwel
Jag nenr-
De vlammen laaiden hoog
op aan boord van dit
Zuidkoreaanse booreiland,
dat zo'n drie kilometer uit
de kust van het
Indonesische eiland
Madura naar olie boort. Alle
78 werklieden op het
booreiland konden op tijd
worden gered.
Wiesenthal
ontvangt
Duitse
onderscheiding
WENEN De Oostenrijk
se nazi-jager Simon Wie
senthal heeft gisteren het
Westduitse Grootkruis van
Verdienste gekregen voor
zijn activiteiten. Het was de
eerste Westduitse onder
scheiding die de 76-jarige
Wiesenthal kreeg. Wiesent
hal is directeur van het
joods documentatiecentrum
in Wenen, waar hij gege
vens verzamelt over voort
vluchtige nazi's.
Oud Engels zegel
gevonden in Moskou
MOSKOU Op het terrein
van de oude Engelse handels
missie in het hart van Moskou
is een Engels zegel uit de late
zestiende eeuw gevonden. Op
het loden zegel, waarop nog
sporen van verguldsel te zien
zijn, staan het wapen van de
Engelse koningen op de voor-
en de Schotse rijksbloem, de
distel, op de achterzijde. Het ze
gel, dat waarschijnlijk gehecht
werd aan produkten voor ver
scheping overzee, was zo goed
geconserveerd dat het niet eens
gereinigd behoefde te worden.
President van Singapore
weg wegens alcoholisme
SINGAPORE De president van Sin
gapore. Devan Nair. is afgetreden na
dat hij had toegegeven dat hij alcoholist
is en niet langer in staat is zijn werk
zaamheden als staatshoofd uit te voe
ren. De 61-jarige Nair heeft zijn beken
tenis gedaan in een brief vanuit het
ziekenhuis waar hij wordt behandeld.
Aanvankelijk dacht men dat hij leed
aan een ernstige leveraandoening.
Maar later bleek Nair in een acute toe
stand van verwarring te zijn gekomen
als gevolg van zijn langdurige (maar al
tijd geheimgehouden) alcoholversla
ving. Het presidentsambt in Singapore
is overigens vooral een ceremoniële
functie.
onze correspondent
Mare De Koninck)
5HINGTON In de
•nigde Staten, waar
neo-conservatisme
tij viert, vormen ac-
progressievelingen
maar een heel klein
leel in de samenle-
Opmerkelijk is dat
beperkte groep van-
l bijna uitsluitend uit
en" geftieus geïnspireerden
*er- brabat. Alleen nog in de
ken willen protest en
e tegen maatschappe-
i omstandigheden en
èringsbeleid gedijen.
phien de belangrijkste
ïtsbeweging van dit mo-
t in de VS is de zoge-
„Sanctuary Move
van zowel katholieke
•otestantse en joodse reli-
n en leken, die vluchte-
•n uit Centraal Amerika
lal naar de VS halen en
n ondergronds net aan
Aanente schuiladressen
>Ven
n zei
ook vj
Hen g;
Kappe;
'manci
nr>"y bakent heiligdom
idee ™jp'aats vluchtheuvel,
een iel'jknamige beweging is
ei* jaar geleden opgericht
i r,OUüeen zestal dominees in
■^eX^fcuiden van de VS, die in
^S' twerk steeds vaker vluch-
vrt»en ontmoetten uit met
e?r Salvador. Hun afgrij-
r?,e *e verhalen over moord,
/telingen en verdwijnin-
e in dat Middenamerikaans
en het harde vreemde-
Jjnbeleid van de Ameri-
,aise regering inspireerden
and i K^'kanten tot het opzet-
e 2 van een ondergrondse
cc ^^organisatie.
UK,(issen hebben zich niet
^aarÜer dan 200 parochies en
e °°n,eenten, verspreid over de
ïle VS, bij de Sanctuary-
"—*™^eging aangesloten. Hun
n zijn behulpzaam bij het
f- pélijk vervoeren van
ral Salvadoranen en Gua-
altezen en het vinden van
- «gelegenheid en werk. De
T^fiers lopen steeds groter
aar gearresteerd te wor-
De politie maakt gebruik
te kor geheime agenten, die
le cont" kerkelijke bijeenkom-
wde b gaan. Met name in de
iparaaielijke deelstaten Texas en
Arizona zijn de afgelopen
maanden tientallen Sanctua-
ry-medewerkers aangehou
den. Ze kunnen tot aanzienlij
ke gevangenisstraffen worden
veroordeeld wegens overtre
ding van de Amerikaanse
vreemdelingenwet. Die stelt
dat alleen „buitenlanders die
in hun land van herkomst po
litieke vervolging en geweld
te duchten hebben" voor poli
tiek asiel in de VS in aanmer
king komen. Anderen zijn il
legaal in Amerika en worden
teruggestuurd.
Tussen kerken en regering in
de VS is een emotionele dis
cussie uitgebroken over de
realiteit van het gevaar dat
Salvadoranen in hun eigen
land lopen. De Amerikaanse
Immigratie en Naturalisatie
Dienst (INS) zet jaarlijks en
kele duizenden Salvadoranen
op schepen en vliegtuigen, te
rug richting El Salvador.
Zulks omdat de betrokkenen
niet naar Amerika zouden
zijn gekomen om het geweld
in hun land te ontvluchten,
maar om een welvarender le
ven te kunnen gaan leiden.
Staatssecretaris van Buiten
landse Zaken Alliott Abrams,
die speciaal met mensenrech
ten en humanitaire hulp is be
last, zegt: „De morele vraag is
wat er gebeurt met de mensen
die we terugsturen. Als ze in
derdaad vermoord zouden
worden, dan zouden we ons
beleid meteen veranderen.
Maar dat is niet zo. We heb
ben het de bisschop van El
Salvador twee weken geleden
nog gevraagd en die bevestigt
dat ^oiets niet gebeurt."
Trots
Het nee van de regering
Reagan staat tegenover het ja
van talloze Salvadoranen.
Hun verhalen zijn hoe on
waarschijnlijk bloedig ook
alleszins overtuigend voor de
Amerikaanse Sanctuary-hel
pers. In de hoofdstad Was
hington, waar intussen naar
schatting 60.000 illegale Mid
denamerikanen wonen, is zo
juist na een „ondergrondse"
reis van vier dagen een 45-ja-
rige Salvadoraanse vrouw ge
arriveerd in de United Metho
dist Church, waar dominee
Tom' Brunkow haar voor en
kele dagen illegaal te gast zal
hebben. „Mijn man is doodge
marteld. Ik weet niet waar
om. Mijn zoon is in 1980 gear
resteerd, maar is ontsnapt. Al
mijn zeven kinderen leven nu
buiten El Salvador", zegt ze
via een tolk.
In het Oscar Romero-huis in
San Benito, Texas, zegt een
nog jonge vrouw, die in El
Salvador lid was van de
„Moeders van Verdwenen
Mensen" dat haar zoon was
„gearresteerd door de politie
of door de doodseskaders, dat
zijn dezelfde mensen. Ze heb
ben hem verkracht en gemar
teld. Twee dagen later lag hij
dood op straat. Ze breken je
vingers en geven je electri-
sche schokken door je hoofd
en je penis. Ze hadden hem
doodgeschoten".
„En hij was pas 14 jaar?",
vraagt Jack Elder, leider van
het opvangcentrum.
„Ja, 14 jaar is oud in El Salva
dor.". Het Oscar Romero-huis
is genoemd naar de vier jaar
geleden vermoorde vooruit
strevende aartsbisschop van
San Salvador. Het tehuis
wordt gefinancierd door de
plaatselijke katholieke kerk.
Leider Jack Elder is vorige
maand door de rechtbank
veroordeeld wegens hulp aan
illegale vreemdelingen, maar
is nog op vrije voeten. Dezer
dagen wordt de strafmaat be-
Veel religieuzen en kerkgan
gers in de VS hebben er grote
moeite mee gehad zich in te
gaan zetten voor illegaal
werk. Maar de gedreven
Sanctuary-mensen van het
eerste uur hebben via kerk
diensten, bijbeldiscussies en
het concreet 'presenteren' van
vluchtelingen en hun gruwel
verhalen, steeds meer tradi
tioneel ingestelde geloofsge
noten omgevormd tot burger
lijk ongehoorzamen.
Tijdens veel bijeenkomsten
met vluchtelingen zingen hun
Amerikaanse helpers Spaan
stalige liederen mee en ver
klaart men zich „trots de bes
te tradities van mijn geloof en
mijn land trouw te blijven".
De bijbel gebiedt immers ont
ferming over vreemdelingen
en Amerika is in oorsprong
het land waar vluchtelingen
van armoede en geweld een
nieuw leven konden begin
nen.
otterd^_
iroci
Iers
De ni<
jn dai
vluchtelingenbeleid van de
regering-Reagan riep rabbi
Irwin Blank uit dat thans de
deportatie van Salvadoranen
een net zo grote misdaad is als
de terugverwijzing door de
VS van Joodse vluchtelingen
naar het door de Nazi's be
heerste Europa was. En bis
schop Francis Murphy van
Baltimore verklaarde: „Het
schandalige regeringsbeleid
jegens de Salvadoranen
maakt nu ook inbreuk op ons
recht en onze plicht als kerk
om humanitaire hulp te bie
den aan vluchtelingen". De
Sanctuary Movement blijkt
relatief grote aantrekkings
kracht uit te oefenen op oude
ren die hun hele leven tot het
Amerikaanse establishment
hebben behoord. Veel juristen
en voormalige hoge Defensie
ambtenaren sluiten zich aan.
„Dank zij de discussies hier in
onze kerk, en mijn persoonlij
ke ontmoeting met enkele
vluchtelingen, besef ik nu dat
ik altijd de verkeerde mensen
heb verdedigd", zegt ex-advo
caat Tom Burt in Los Ange
les, de stad die de meeste Sal
vadoranen herbergt.
In de Sanctuary-beweging
ontkiemen intussen ook ande
re politieke acties. Vanuit de
zelfde kerkelijke centra die
Salvadoraanse vluchtelingen
schuil houden is de afgelopen
weken tegen de MX-raket ac
tie gevoerd en zijn demonstra
ties tegen de Zuidafrikaanse
apartheidspolitiek georgani
seerd.
Tijdens een demonstratie on
langs in Washington tegen het Inmiddels toont de Ameri
kaanse regering geen bereid
heid haar beleid jegens de il
legale Midden-Amerikanen te
versoepelen. In 1984 zijn 3.890
Salvadoranen naar hun land
teruggestuurd. „We hebben
een poging gedaan het lot van
482 van hen te achterhalen.
We vonden slechts een dode,
7., vermoord door linkse guerril-
ontvluchten ,d staatssecretaris
El Salvador Abrams
per Dool. Statistieken geven aan dat se-
dert 1979 in de Salvadoraanse
burgeroorlog zo'n 50.000 bur
gers zijn omgekomen. Het
overgrote deel door toedoen
van rechtse doodseskaders. In
totaal moeten zich thans tus
sen 300.000 en 500.000 Salva
doranen illegaal in de VS be
vinden.
Deportatie
Salvadoraan-
Kleding-protest
Leerlingen van een meisjesschool in de Amerikaanse stad Minneapolis zitten huilend op straat,
nadat de politie hun demonstratie uiteen heeft gejaagd. De meisjes hielden een twee uur durende
betoging uit protest tegen de kleding-voorschrlften van de school. De schoolleiding riep de politie
te hulp. Drie meisjes werden aangehouden.
(Van onze correspondent
Paul van der Voort)
BARCELONA De meerderheid van de trouwlustige
vrijgezellen van het Spaanse Pyreneeèndorpje Plan is nog
steeds niet „aan de vrouw". Enkele weken gelden bezocht
een vrouwenkaravaan de 140 boeren knullen. Het feest
verliep echter niet zoals de heren van Plan hadden ge
droomd: de ruim 120 dames kwamen, zagen en gingen er
weer vandoor.
Blijkbaar is er toch een foutje geslopen in het draaiboek
dat de voltallige dorpsraad in spoedzitting had opgemaakt
Slechts een enkele huwelijksaankondiging is het resultaat
van alle rep en roer.
De 38-jarige schaapsherder Mariano Loste is sinds het be
zoek van de vrouwen de grote held van Plan Vol trots
heeft hij zijn huwelijk aangekondigd met een 31-jarige on
gehuwde moeder uit het noordelijke La Coruna. De vrouw
is verpleegster en heeft twee kinderen van vier en acht
jaar oud. Voor mij is dat helemaal geen bezwaar", zo ver
zekerde de gelukkige Spaanse bruidegom
Voor de rest van de 140 vrijgezellen is het leven weer te
ruggekeerd naar het ritme van alledag. De grote kans van
hun leven hebben ze verspeeld De droom van de vrou
wenkaravaan is definitief voorbij. Plan is weer precies zo
als het altijd is geweest: Een afgelegen bergdorpje, vol een
zame, vrijgezelle mannen.
SDAD/TEHERAN Irak
I Iran gisteren- gedreigd
een „totale oorlog" indien
Pran nog langer weigert in
lan op internationale vre-
proepen. Dit betekent dat
zijn luchtaanvallen op
nse steden zal gaan opvoe-
^^TTijdens luchtaanvallen op
b) neferan en diverse andere
ïlvorr.
ïnkerl
Iraasne steden zijn gisteren
meer dan 30 doden gevallen
en raakten zeker 200 mensen
gewond. Een Iraakse gevechts
bommenwerper is gisteravond
boven Teheran neergeschoten
tijdens een aanval op de Iraan-
se hoofdstad. Dit heeft de
Iraanse televisie bekendge
maakt.
De Iraakse president Saddam
Hoessein zei gisteren dat „en
kele Arabische verraders de
Iraniërs een aantal raketten
hebben geleverd om Bagdad
aan te vallen in de hoop dat
dit de bevolking van Irak zou
afschrikken". Hij ging niet na
der in op wie hij op het oog
had met die „Arabische verra
ders", maar diplomaten in de
HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
laafak over d® spoorbrug verschenen de eer-
^omen al van het Rijkhuyzer Bos, en smidje
k0j* olen keek aandachtig naar buiten. „Dat is
allemaal wel erg veranderd...," peinsde hij.
bos was vroeger dus véél groter. In MIJN
liggen hier hele. moderne stadswijken met
iflats en elektrische trams en zo... Maar...,
"et i help! Wat is dót!?" Geschrokken vloog
Amjvereind en omdat hij zijn eigen ogen niet
"et 1 geloven, vroeg hij aan de dame. die naast
sysrzat: „M..mevrouw! K..kijk es naar buiten!
numr
stAiSf dat!?" „Ja zeker, seigneur," antwoord-
e dame bedaard. „Allemaal sneeuw. Het is
ad Zlhet wintertje wél, hè?" „Dat bedóèl ik
s steunde de smid „D daarginds... tussen
ien iomen... daar is BRAND!!" ..Dat zal een
SrotTtbrander zijn, die een karig loon verdient
met harde arbeid in een steenkoud bos," veron
derstelde de dame. „Ach mens, hoepel op
met je kolenbrander." riep de smid woedend.
„Zie je niet. dat de Uylenborgh in brand staat?"
En vóór de andere reizigers het konden ver
hinderen. was hij al uit de rustig voortwoekeren
de trein gesprongen, iets wat in die tijd niet zo'n
groot waagstuk was. Toen vloog hij in één lange
ren het Rijkhuyzer Bos in, waar de bomen we
nend hun takken omhoog hieven als de armen
van mensen, die wanhopig en machteloos staan
als er vreselijke dingen gebeuren. En er gebeur
den werkelijk vreselijke dingen. Een afschuwe
lijk gekerm was hoorbaar en er knalden nog
steeds geweerschoten. Ook zag de smid al een
plunderaar weglopen met een kostbaar schilde
rij onder de arm. „Het is Sijmen Knoet dus tóch
gelukt...," knarsetandde hij...
Golfstaten hebben eerder ge
zegd dat waarschijnlijk Syrië
en Libië raketten voor de lan
ge afstand hebben geleverd.
Het gaat volgens militaire des
kundigen om de zogeheten
Scud-b raketten van Sovjet-
-makelij, die een reikwijdte
hebben van 160 tot 280 kilo
meter.
KHARTOEM Het Soedane-
se leger is gisteren ingezet bij
de ongeregeldheden, die de
dag daarvoor in de hoofdstad
Khartoem uitbraken. De rel
len, die de afgelopen twee da
gen minstens vijf doden heb
ben geëist, zijn een uiting van
een algemeen protest tegen de
door president Nimeiry afgelo
pen dinsdag afgekondigde
prijsverhogingen voor brood
en andere essentiële levens
middelen.
Hoewel het gisteren in Khar
toem rustiger was dan woens
dag, zijn toch opnieuw veel be
togers de straat opgegaan. Gro
te vernielingen werden aange
richt Later op de dag kregen
het leger en de politie de situa
tie onder controle en keerde
rust terug. De straten van
Khartoem waren gisteravond
vrijwel uitgestorven.
(ADVERTENTIE)
4-DAAGSE
RONDREIS
ENGELAND
Vertrek: dinsdag 30 april 1985
Voor ««te - builen de succesvolle mini-cruise York - eens
een dag langer in Engeland rond wil ki|ken. heeft uw
krant, in samenwerking met North Sea Ferries, een aan
trekkende 4-daagse „James Herriot Country-rondreis"
georganiseerd.
Het programma tiet er ala volgt uit:
dinsdag 16 april a.s. vertrek per North Sea Ferries
uit Europoort.
Diner en amusement aan boord
woensdag 17 april aankomst Hull, per luxe Engelse
touringcar naar YORK. een van de mooiste oude
sleden van Europa Rondwandeling door York met
bezoek aan de interessante Middeleeuwse straaties.
en de betaamde, tussen 1220 en 1470 gebouwde.
York Minster, onder leiding van een deskundig Ne
derlands sprekende gids
Lunch in een sfeervolle originele pub (inbegrepen)
Gelegenheid tot persoonli|ke bezichtiging van een
van de aantrekkelijke musea Doorreis ma KNARES-
BOROUGH tn het dal van de Nidd naar HARRO
GATE. alwaar dmer wacht an overnacht wordt m het
luie (4-sterren) Harrogate International Hotel.
donderdag 18 april, na het uitgebreide engelse ont-
bi|t, vertrek voor bezoek aan het m de 14e eeuw ge
bouwde Ripley Castle, woonstede van Sir Thomas
and Lady Ingilby
Hier ontvangt u een rondleiding en wordt koffie ge
dronken
Vervolgens door naar RIPON met z'n historische
oude kathedraal Na de lunch gelegenheid tol be
zoek aan de markt, welke hier op donderdag wordt
gehouden
Vervolgens terug langs de langste hangbrug ter we
reld. de Humberbridge. naar Huil voor inscheping op
een van de schepen van North Sea Ferries
Vrijdag morgan bent u dan. zeer veel indrukken rij
ker. weer terug in Europoort
op basis van een 2-persoonskamer met alle faciliteiten
en een 'Standard' hut (met vaste wastafel en toilet)
Toeslag voor een 'special hut (met bovendien een dou-
555.-
en voor oen special'hut 615.-
In deze pri|s zijn behalve de overtocht Europoort - Hu*
v v m de geboekte akkommodatie mki 2* dmer en ont-
bi|t, alle tounngcarvervoer m Engeland begrepen
Voorts diner en overnachting met onttM|t m Harrogate
international Hotel, de pub lunch en de dansten van de
gids op de dag van aankomst alsmede het entree, de
rondleiding en de koffie in Ripley Castle
Er is een ruime (gratis) langparkeergeiegenheid m Euro
poort en een busverbinding vanal Rotterdam CS
Gecombineerde reisverzekering 10 - per persoon
5 - pohskosten
Annuleringsverzekering 3 1/2% ven de reissom
pohskosten
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nr 070-190882 (van
maandag I'm «ri|dag van 9 lol 16
uur) ol persoonlek m onze vestiging
Spuistraat 71 Den Haag (op de hoek
van het Spui)
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEL 070-190882
(Vervolg van de voorpagina)
BRUSSEL De Europese top
van regeringsleiders die van
middag is begonnen, moet
klaarheid brengen in de
Griekse reserve die nog steeds
op het geheel rust Sinds de
Top van Dublin eisen zij nog
steeds een compensatie van
ruim 6 miljard gulden voor de
toetreding voor de komende
vijf jaar. Volgens staatssecreta
ris Van Eekelen zijn er echter
maar weinig landen die ge
neigd zijn toe te geven aan de
„chantage van de Grieken".
Onder die landen bevindt zich
Nederland. Van de Britse pre
mier, mevrouw Thatcher,
wordt verwacht, dat zij van
avond niet geneigd zal zijn
meer dan 2.2 miljard ter be
schikking van de Grieken te
stellen.
De Griekse staatssecretaris
Roumeliotis. die gisteren de
slotonderhandelingen tussen
de tien en Spanje en Portugal
meevoerde, zweeg „omdat ik
dat moet overlaten aan mijn
premier", maar bevestigde op
een nachtelijke persconferen
tie wel dat „Griekenland niet
eerder de toetreding van
Spanje en Portugal zou onder
tekenen voor de compensatie
zou zijn geregeld". Vanoch
tend vroeg werd verwacht dat
premier Papandreou, gezien
de recente politieke ontwikke
lingen in Griekenland, zich
gedurende de Top een positie
zou willen verwerven, die
hem politiek welkom zou zijn
in eigen land. Men hield het
zelfs niet voor onmogelijk dat
de Top zou mislukken vanwe
ge die opstelling van Papan-
De regeringsleiders zullen zich
vandaag en morgen ook bezig
houden met het Amerikaanse
aanbod mee te werken aan het
Starwarsonderzoek Premier
Lubbers heeft gewaarschuwd
voor een te grote afhankelijk
heid van de VS. „Het is niet
wenselijk met Amerikaanse en
Japanse multinationals te gaan
samenwerken zonder voorzor
gen te nemen. Een te grote
technologische afhankelijk
heid kan namelijk leiden tot
een kritieke situatie wanneer
beperkingen worden ingesteld
op de technologie uit de Vere
nigde Staten, aldus Lubbers.
