iQie
Greenpeace laat met opgeknapte
Sirius z'n tanden weer zien
fe i
Usma
BZ* Z
ZATERDAG 23 MAART 1965
einde aan de dumpingen wordt ge
maakt en dat er tot die tiid op een
andere plaats gedumpt zal worden.
Want het is onwil. De industrie van
titaandioxyde kan vrij simpel om
schakelen op een produktieproces
waarbij geen afval meer vrijkomt.
Het kost alleen geld, maar de be
trokken bedrijfstak floreert en kan
het gemakkelijk betalen".
Successen
Net zolang totdat die toezegging er
is, blijft de Sirius voor de Vlaamse
kust donderstralen. En laat nie
mand zich verkijken op wat zo'n
horzel vermag. Guvt glimt, zij het
verstolen, wanneer hij de successen
noemt, behaald voordat het schip
aan zijn grote opknapbeurt toe
kwam „1983 is het eerste jaar sinds
de oorlog geweest dat er nergens
ter wereld meer radio-actief mate
riaal in zee is gedumpt Dat mag je
rustig onze verdienste noemen, ja.
Zo goed als het onze verdienste is
dat met ingang van dit jaar de hele
commerciële walvisvangst verbo
den zal zijn. Dat hebben we bereikt
door in de Internationale Commis
sie voor de Walvisvaart Spanje
over de streep te trekken precies
de ene stem die nodig was voor een
meerderheidsbesluit. We hebben
Spanje gedreigd: anders komen we
voor jullie kust weer actie voeren,
net als in 1978. Nou: daar waren ze
als de dood voor. Ze weten hoe po
pulair we in Spanje zijn. Ze dach
ten: dat gaat ons stemmen kosten,
want het is net verkiezingsjaar. Zo
firoberen we altijd te werken: mi-
ieuvraagstukken populair maken
bij het grote publiek. Want de eni
ge druk die op beleidsmakers kan
worden uitgeoefend, gaat via het
stemhokje".
Mont Louis
De ondergang van de Mont Louis,
nog zo'n succes. Het was immers
Greenpeace dat (dank zij goede
contacten met dokwerkers, met
vissers, met vakbonden voor zeelie
den) de ware aard van de lading
aan boord van het zinkende schip
kon onthullen. Dertig containers
vol uraniumhexafluoride. een ra
dioactief gif. De wereld kwam op
zijn kop te staan. Guyt echter, zor
gelijk: „Opgeleverd heeft dat ver
der nog niets, behalve dan dat het
transport over zee van radio-actie
ve materialen eind april besproken
zal worden door de Internationale
Maritieme Organisaties van de
Verenigde Naties. Maar in ieder ge
val hebben we met de Mont Louis
duidelijk gemaakt op welke schaal
dergelijke transporten voorkomen
zonder dat de opvarenden zelf.
de havenautoriteiten of de overige
scheepvaart ervan op de hoogte
zijn, en zonder dat er ook maar de
geringste deskundigheid bestaat
over de vraag hoe te handelen in
het geval van een ramp".
Dit schrikbeeld dus tot besluit. „Op
de Noordzee zien we per jaar
400.000 scheerbewegingen. Een
duidelijk overzicht van wat daar
allemaal aan boord is, ontbreekt.
Wij van Greenpeace hebben eens
bekeken wat de gevolgen zouden
zijn van een ongeval met een schip
dat radio-actief materiaal aan
boord heeft. We hebben ontdekt
dat de gevolgen hetzelfde zouden
zijn als die van het meest ernstige
ongeval met een kerncentrale zelf.
Na een brand van pakweg negen
uur in de buurt van de kust zou
een gebied met een straal van 50
tot 100 kilometer volledig ontruimd
moeten worden. En wanneer zo'n
schip zou zinken, zou de hele
Noordzee gedurende anderhalf tot
twee jaar voor iedere vorm van
visserij gesloten dienen te blijven".
Werk genoeg aan de winkel voor
de Sirius. Had men het scheepje,
gezien het Goliathaanse formaat
van zijn tegenstander, indertijd niet
beter de David kunnen dopen?
„Ach nee. Toen we hem in 1981
van het loodswezen kochten hij
deed dienst als loodsstation voor de
rede van Vlissingen heette hij al
de Sirius en die naam hebben we
gehandhaafd. Sirius is de helderste
ster aan de hemel. Bovendien nam
hij in de mythologie van de oude
Egyptenaren een bijzondere plaats
in, want wanneer Sirius aan de
nachthemel verscheen, stonden de
heilzame overstromingen van de
Nijl voor de deur. Dat vinden we
eigenlijk wel een mooie symbo-
PIET SNOEREN
monstreerd met een nieuw „overle-
vingspak".
Inderdaad: het vissen aan en vooral
ook op de zee neen.t nog steeds in
populariteit toe en dat is ook goed
te zien aan de zo langzamerhand
heel indrukwekkende lijst van con
structeurs en importeurs van visbo-
ten en toebehoren die met een
stand op de Visma staan; ik tel er
dit jaar zeventien, onder wie zeven
nieuwelingen
Natuurlijk ontbreken ook de over
heidsinstellingen niet die de hen
gelsport bevorderen, de Organisatie
ter Verbetering van de Binnenvis
serij (OVB), en het ministerie van
landbouw en visserij. Zij hebben,
elk jaar opnieuw, de bezoeker zeer
interessant materiaal te bieden.
Maar natuurlijk zal de belangstel
ling van de meeste hengelaars in
de eerste plaats uitgaan naar wat
de hengelsportwinkehers aan novi
teiten én aan koopjes te bieden
hebben. Zeventien hengelsportwin
keliers nemen deel. plus dan dat al
Senoemde Uitvinderscentrum Ne
erland. En zij verkopen niet al
leen, maar laten ook demonstreren:
werpen met een draaiende reel
komt er aan de orde. vliegvissen,
karperen. En de Vtsma zelf heeft
in haar eigen stand de befaamde
Bert Rozemeijer hij zal voorlich
ting geven over hengels en reels
Kortom: het is allemaal alweer niet
te weinig. Men verwacht 40 000 be
zoekers. Iedere duizendste bezoe
ker krijgt een gratis zitmand
A C W VAN DER VET
ÉHUMiHd
;DAM Lang niets
'22 Sirius gehoord? Dat
pen. Nadat dit nauti-
Lj-^in Duimpje („onze
l±]f\gerbak", zeggen ze
npeace vertederd) in
r zijn laatste kiezel
est langszij een klan-
wij Russische walvisvaar
der^ Straat van Gibraltar
fe daflonsd, bleek het 37
7 danl scheepje nijpend aan
een ijte onderhoudsbeurt
eb ^ptigduizend zeemijlen
^nirius de afgelopen ja-
veelal woelige baren
7 dit ]®S8en- Dat komt neer
len dve aa^bol rond. Een
aan£im was hij geworden,
et mdrdouwer die net als
de Akschip De Vliegende
iooit van duivelstarter
er "'Van der Decken daar
teemist placht op te
I venraar hij het minst ge-
fjet>as. Rust roest, maar
erge/pk- Dus heeft de Siri-
iaas. november aan de
amse Sumatrakade
rd gelegen, onder
ist) h( genomen door een
schare vrijwilligers.
d jfe temperaturen van
ids >en w^nter zetten ze
er v5atie neer, vergeleken
uit njde Elfstedentocht een
idat <iil is.
losgi
?/7 del deze maand kan de Siri-
raamegat weer uit. Naar wat
tenzif M Welke euvelmoed zal
motP< hip beschilderd als een
aisQe' ditmaal trachten te
uit n? Wie van de milieu-
astjoIers is aan de beurt om
r, f'toude kermis thuis te ko-
tenlijk staan ze in het
Hrtier van Greenpeace aan
erdamse Damrak te pope-
Middellandse Zee aan te
ï!Pe Méditerranée, volgens
7aa7(%mans zo blauw, volgens
^reeflyt zo grauw. Deze actie-
"vooibr acht de Middellandse
'■e kurin de komende zomer
iderdduizenden Nederlan-
ietz«n poedelen, de onbetwiste
'/7 Wznpioen onder de vervuil-
enei?n. „Er is al geschreven
rtiefil het kwik uit één Mar-
je bouillabaisse een koorts-
nweter kunt vullen. Over-
lisschien, maar toch",
^n aan de wand noemt
dat er op de Adriatische
f »en potvis is aangespoeld
rven bleek te zijn aan een
ar}' *ie hoeveelheid plastic in
ket, gn helemaal veeg is het
i er nog slechts eens in de
r een enkele monniksrob
r waargenomen. Ook de dolfij-
Bel^en het zwaar. „De explo-
vejei van het toerisme aan de
i me an de Middellandse Zee
j gek mij, hoor", haast Guyt
ite «verzekeren. „Greenpeace
He <Jon in het water zien schij-
m(&T dan moeten er wel eisen
te v^ygiëne gesteld gaan wor-
Jst l moet afgelopen zijn met
)u gen van rioleringen op de
En met industriële lozin-
■urlijk. De mensen die gaan
'irtfn in de Middellandse Zee,
!r geen flauw benul van in
te f cocktail van faecaliën ze
?v®5en".
r «%t moeten er volgens Guyt
dijkeen komen voor de zee
lef sn, met name bij de Griek-
dat\en. „En de visserij vormt
ik it probleem. Die wordt uit-
I door ontelbare familiebe-
le vangen maar raak. Er is
sn ikele beperking. En er
Jg met te kleine mazen
r ook de jonge vis in de
n&fomt. Bijgevolg neemt de
enorm af. Een gigantisch
k. Maar de kern daarvan is
dat je rond de Middel-
ee te maken hebt met alle-
^^lden die met elkaar bakke-
r^-ttrkiie en Griekenland. Li
's6 traël. Zie die maar eens op
lijn te krijgen. Met de
e ligt het veel eenvoudiger.
het
meL-
^jeJe nog min of meer een cul-
n politiek geheel. Voor de
jndse Zee bestaat er geen
./redelijk functionerende in-
j^jiale organisatie die de ver-
De Visma Ahoy, de nationale hen
gelsporttentoonstelling in de Ahoy-
hallen te Rotterdam, is dit jaar geo
pend van 27 maart tot en met 1
april. Openingsuren 11.00-17.00
uur en woensdag, vrijdag en zater
dag ook van 19.00 - 22.30 uur. Men
vindt het Ahoy-tentoonstellings-
complex in Rotterdam-Zuid, aan de
Zuiderparkweg 20-30. (Metrohalte
Zuidplein, van het Centraal Station
af. Er is ruim voldoende parkeer
ruimte rondom de hal.
De Visma is een voorlichtings- én
een verkooptentoonstelling. Van
iaar op jaar exposeert er een aantal
hengelsportwinkeliers uit het hele
land, gerenommeerde zaken moet
ik zeggen, die niet alleen snufjes
demonstreren maar ook ten ver
koop bieden. Daarnaast is er een
groot aantal stands van organisaties
die visreizen naaj allerlei landen
aanbieden (Iers nationaal bureau
voor toerisme, Deens verkeersbu
reau, Zweeds nationaal verkeersbu
reau, Noord-Ierland toeristenbu
reau) en organisaties dan wel on
dernemers die u het vissen op pri
ma stekken in het eigen land aan
raden zoals Willem Zandstra met
zijn befaamde accommodatie op het
Sneekermeer en de actieve heer
Verstoep met zijn forellenvisserij
De Porrel in Polsbroek, midden in
het Hollandse polderland. En de
hengelsportbladen zijn er natuur
lijk met stands aanwezig en de ver
enigingen van handelaars, en ja
zeker, de laatste jaren steeds, en
met interessant materiaal de
Nederlandse vereniging tot be
scherming van dieren.
Aardig zal, denk ik, de stand van
het Uitvinderscentrum Nederland
zijn. Er zijn heel wat handige lie
den onder hengelaars, doe-het-zel-
vers die vaak in het verleden al
met de meest ingenieuze vindingen
zijn gekomen, vindingen die nogal
eens door grote fabrikanten jaren
lang werden toegepast. Op deze
stand van het Uitvinderscentrum
kan men onder meer een uitlo-
dingsapparaat bewonderen, een
vistentje voor de echte geduldpezen
onder de karpervissers, een nieuw
soort beetverklikker (jaja, de op
mars der elektronica is ook in de
hengelsport niet te stuiten), een re
volutionaire hengelsteun, enzo
voort.
Elk jaar wordt er tegenwoordig een
centraal thema voor de Visma ge
kozen. Voor 1985 is dat „Vissen op
en aan zee". Inderdaad: het zout-
waterhengelen is in de laatste pak
weg vijftien jaar in zeer snel tempo
populair geworden en de groei
gaat, voor zo ver ik dat kan bekij
ken, onverminderd voort. Waar is
de tijd gebleven dat ik op mijn fa
voriete stekken moederziel-alleen
bezig kon zijn. heel de dag, en het
rijk voor me alleen had, zelfs in de
vakantie? Er zijn tegenwoordig
stekken die dag én nacht vissers
trekken, en niet te weinig Des
ondanks groeit de belangstelling
voor vissen aan en op zout water
ook zal er worden gedemoistr
nog steeds. Terecht wordt bii da
onderwerp ook zeer de nadruk ge
legd op de veiligheid; je ziet nog al
tijd heel wat krotenkokers me
wankele pieremachochels en me
slechts de meest elementaire red
rd met een nieuw overlevingspak.
dingmiddelen de zee opgaan
Voor de eerste keer neemt het Ne
derlands Nautisch Veiligheidsinsti
tuut deel aan de Visma. En de
mannen van het betrekkelijk jonge
maandblad Zeehengelsport (orgaan
van de NWS, een der twee over
koepelende organisaties van hen
gelsportverenigingen in Nederland)
zuller er hun nieuwe brochure
„Veiliger vissen op zee en wad"
uitreiken. Ook zal er worden gede
->g
Gijs Thieme voor de Sirius, het
schip van Greenpeace dat na een
grote opknapbeurt klaar is voor
nieuwe acties.
vuiling bestrijdt. En op de weinige
afspraken die wel zijn gemaakt
olielozing wordt geen enkele
controle uitgeoefend".
Daar ligt het toekomstige mikpunt
van de Sirius. Bij Greenpeace wer
ken ee naarstig aan een plan de
campagne. In afwachting daarvan
echter gaat eerst nog de Noordzee
het doelwit vormen. Want culture
le en politieke eenheid of niet, de
economische huishouding van de
omringende landen misbruikt de
Noordzee als zijn gootsteen op een
manier die ieder normaal voorstel
lingsvermogen te boven gaat. Toch
een poging. Twee Duitse bedrijven
dumpen met een vergunning van
de Nederlandse overheid 40 kilo
meter voor de kust van Hoek van
Holland jaarlijks een miljoen ton
afval van titaandioxyde. Welnu,
hoeveel is een miljoen ton? Dat is
hetzelfde als de inhoud van een
miljard melkflessen. En dan gaat
het nog maar om een fractie van
het totaal. Guyt somt op: „Ieder
jaar komt er in de Noordzee 7 mil
joen ton chemisch afval terecht, 73
miljoen ton bouwafval, 100 miljoen
ton baggerslib, 5 miljoen ton zuive
ringsslib, 100.000 ton olie, 300.000
ton boorspoeling en 4 miljard ku
bieke meter ongezuiverd rioolwa
ter. Daar praat je over". Titaan
dioxyde, daartegen zal de eerste
keren. Het is een op zich onschade
lijke stof. een wit pigment dat bij
de bereiding van verf gebruikt
wordt als vervanging van lood- en
zinkpigmenten. „Op zich een prima
zaakprijst Guyt. „Alleen bij de
produktie van 1 ton komt 8 ton ai-
valzuur vrij en dat wordt in de
Noordzee gedumpt". Met welk ge
volg? Per slot van rekening zijn
vissen grote zwervers. Ze houden
zich niet aan een vaste stek. Hoe
kan met zekerheid worden vastge
steld: ze ziin daar en daar door die
en die stof vergiftigd? Guyt: „Pre
cies. Om die reden zijn we ook zo
blij nou ja, blij met de dum
ping van titaandioxyde-afval voor
de Kust van Hoek van Holland.
Want hoe de vis ook trekt, we we
ten dat bijvoorbeeld bot ziin vaste
paaiplaats heeft in de Zuidholland
se wateren, op een plek die duide
lijk onder invloed staat van de ti
taanlozingen. En wat zien we aan
die bot? Huidzweren, vinrot, skelet
deformaties, oogziekten".
Vlaamse kust
Een belangrijke ontdekking, vindt
gaan de ogen open". Met name de
Belgische ogen moeten open, willen
ze bij Greenpeace. Daarom koerst
de gerenoveerde Sirius, 410 bruto
registerton klein, maar dapper, al
lereerst van Amsterdam linea recta
naar de Vlaamse kust. „België is op
het stuk van het milieu echt een
achtergebleven gebied", moet Guyt
vaststellen. „Dat zal met het blij
moedige volkskarakter te maken
hebben. Men tilt er niet te zwaar
aan de dingen. Maar nu is zich er
toch een actieve afdeling van
Greenpeace aan het ontwikkelen".
Het zal er gaan spoken, daar voor
de Vlaamse kust, en wel op een
moment van groot strategisch be
lang. Ook België loost namelijk af
val van titaandioxyde in de Noord
zee: 750.000 ton per jaar, 40 kilome
ter uit de kust voor West Capelle.
Krachtens het Verdrag van Oslo
zijn dergelijke dumpingen aan een
stelsel van vergunningen onder
worpen, maar Brussel heeft dat
verdrag pas onlangs getekend (Ne
derland al in 1974) en in april zal
het Belgische parlement de eerste
vergunningen gaan verlenen. Van
daar de bijzondere aandacht van
Greenpeace. „We zullen de schepen
met het afval buiten de territoriale
wateren opwachten", dreigt Guyt.
„De televisie zal weer de bekende
beelden laten zien van onze dui
kers in hun rubber boten die de
schepen dwingen van koers te ver
anderen en snelheid te minderen.
Net zolang totdat het Belgische par
lement ons de toezegging doet dat
er halverwege 1987 een definitief
v^ï Greenpea
ce niet van ge.
f eze archleffo.
°e,n°09mTe?
voorkomen
voerden de
activisten me
trfe°°'£
«hip. Tvvee
misten"9 Va,9n
S>nUrhan °P
S" "aar na.
H'i raakte wel
te water.
Guyt. „We hebben in 1984 een gro
te manifestatie van vissers in de
Duitse Bocht gehad, met de Sirius
als vlaggeschip. Daar is de situatie
jaar in jaar uit verergerd. Daar kun
je heel scherp zien wat de gevolgen
van de vervuiling zijn. De vissers
moeten vaak de nelft van de ge
vangen vis weer overboord zetten
omdat hij ongeschikt is voor con
sumptie. Tot nu toe is het verband
met de milieu-verontreiniging al
tijd ontkend. Maar nu ook de bot
voor Zuid Holland is aangetast.
