3
onge ontwerpers
'inen nieuwe
isie op meubels
öaüanEö
-jigen bungalow laten
ouwen wordt populair
VOORBEELD
DONDERDAG 21 MAART 1985 PAGINA 3
neubelontwerper die zijn eigen ideeën trouw blijft
ach commercieel succes heeft, moet men met een
fsje zoeken. Jonge, beginnende talenten weten dat.
voordat er ook maar sprake is van een carrière
!n ze daarom moeten kiezen: maken wat ze zelf
!VC dan wel boeiend vinden of water bij de wijn
nmr
•SI
leezitter van Peter van der Ham, die alle eigenschappen
die een strakke, ongekunstelde bank in deze tijd moet
>n.
file tafel met frame-stoelen van Ludo Hermans en Luis van,
ir; een moderne inrichting voor een kasteel.
Rechts: Een
van de
„dessins met
een
versierende
functie" van
Karin de Vaal.
Dat niet iedereen voor de ge
makkelijkste weg kiest, moge
blijken uit de tentoonstelling
van 23 ontwerpen van betrek
kelijk jonge Nederlanders, die
nog tot en met 27 april te zien
is bij Metz Co in Amster
dam. Er zijn eigengereide, on
orthodoxe ontwerpen bij
waarvan nu al te voorspellen
valt dat ze straks in hooguit
drie huiskamers zullen prij
ken. „Je maakt iets voor jezelf
en als er meer mensen zijn die
daar iets in zien is dat meege
nomen".
Metz Co, dat ooit opdrach
ten gaf aan de toen nog onbe
kende Gerrit Rietveld, han
teerde twee selectiecriteria
voor de tentoonstelling. De
ontwerpen mochten nog niet
eerder zijn gepubliceerd of ge
toond en de mogelijkheid
moest bestaan dat er één of
een kleine serie van in pro-
duktie wordt genomen. Dat er
niet meer dan 23 ontwerpen
werden toegelaten, was louter
een gevolg van ruimtegebrek.
In 1982 organiseerde de meu
belzaak ook een dergelijke
tentoonstelling, die resulteer
de in een aantal opdrachten
van de Rijksdienst Beeldende
Kunst en het bedrijfsleven.
Rob Jacobs (24), net afgestu
deerd aan de HTS bouwkun
de in Tilburg, hoopt op een
dergelijk succes met de tafel,
stoel en bureaulamp die hij
samen met Pieter Verhees be
dacht en maakte. Hij laat zich
er niet over uit of dat moet
gebeuren met exact het huidi
ge ontwerp of met een aange
paste versie. „Wij willen een
mogelijke bijdrage leveren tot
het onderhouden van de dia
loog tussen diegenen die zich
geroepen voelen over vorm
geving te discussiëren", zegt
hij.
Verkenning
Een vrijbrief voor commer
ciële aanpassingen? „Wij heb
ben ons nooit de vraag gesteld
wat anderen ervan zouden
vinden. Met opzet hebben we
iets ontworpen zonder dat er
een theorie of een bepaalde
stijl aan ten grondslag heeft
gelegen. Nu zeggen sommige
mensen dat het geïnspireerd
is op de jaren zestig of dat het
een mooi, eenvoudig ontwerp
is. Daar zeg ik niets op, ik
vind het alleen leuk en be
langrijk dat er op wordt gere
ageerd. Dit is voor ons toch
een soort verkenning. Er
moet open kritiek op het
werk komen, zonder vooroor
deel, zonder dat er wordt ge
dacht aan iets dat al bestaat of
heeft bestaan. En dan praat ik
ook liever niet in termen als
mooi en lelijk".
„We hebben deze tafel en
stoel met z'n tweeën ontwor
pen omdat we zelf zoiets no
dig hadden. Nu we op deze
tentoonstelling staan, ga je
heel voorzichtig denken dat je
er van kunt leven. Heel voor
zichtig. Het is een verdere uit
daging om je in je eigen ont
werpen te verdiepen. En mis
schien dingen aan te passen,
ja dat kan best. Ik hoef niet
per se alleen maar iets te ont
werpen dat heel origineel is,
maar praktisch totaal niet toe
pasbaar. Juist door erover te
discussiëren kun je er achter
komen of je bepaalde dingen
anders zou kunnen doen.
Maar het basisidee is en blijft:
ik zet me nergens tegen af en
ik voel me nergens toe aange
trokken. Ik zie wel".
Vijftien
Joep Beijl, die niet meer echt
tot de beginnende ontwerpers
gerekend mag worden, weet
dat commercieel succes voor
hem niet is weggelegd. Deze
Haagse dertiger verdient zijn
brood als reclameontwerper.
Het bedenken van meubels is
voor hem een hobby gewor
den, al is het dan een dure.
Op de tentoonstelling is van
hem een etagère in een z-
vorm te zien. Die bestaat uit
twee staanders en vier glas
platen die de vorm van een
parallellogram krijgen, omdat
de staanders schuin tegenover
elkaar zijn geplaatst. Nu al
weet hij vrijwel zeker dat er
niet meer dan vijftien van ge
maakt zullen worden.
„De doorbraak laat wel flink
op zich wachten, hè", zegt hij
lacherig, want teleurgesteld is
hij er 5 lang niet meer over.
„Ik maak nu eenmaal geen
meubels voor de massa, ik wil
dingen maken die ik zelf fijn
vind. Daarop krijg ik geluk
kig wel positieve reacties,
maar ze zitten niet op me te
wachten. Wat ik doe, is maar
voor een heel kleine groep in
teressant. Ten eerste omdat er
maar weinig mensen zijn die
het kunnen betalen en ten
tweede omdat er maar weinig
mensen zijn met een heel ei
gen smaak. Het is maar een
flinterdun laagje dat zoiets wil
hebben als vormgeving. En
anderen die het wel aan
spreekt denken toch eerder:
wat voor andere meubels kan
ik voor dat geld, in dit geval
2500 gulden, kopen?".
Lange adem
„De jonge ontwerpers die me
nen dat hun produkten een
grote groep zullen aanspreken
omdat er een toenemende be
langstelling voor vormgeving
zou bestaan, moet ik dus te
leurstellen. De belangstelling
noch het geld is er in vol
doende mate. Ik geloof niet zo
erg dat je concessies moet
doen voor een commercieel
succes. Het is meer een kwes
tie van een hoop geld hebben
en een lange adem. Tegen de
stroom in blijven roeien. En
als er dan toch maar een heel
kleine groep bij je komt, dan
geeft dat extra veel voldoe
ning. Wat niet betekent dat ik
alleen voor een elite wil wer
ken. Het lijkt me ook heel
leuk een modieuze blikopener
te bedenken, al zal dat wel
mijn achtergrond als reclame
man zijn. Maar afgezien daar
van vind ik toch dat je alles
moet kunnen ontwerpen,
want het is tenslotte je vak".
Ontwerpers moeten er reke
ning mee houden, dat bedrij
ven die geïnteresseerd zijn
hun ontwerpen omrekenen in
kostprijs. Daarbij komt dat de
inkoper ongeveer honderd
procent winst op die prijs legt,
evenals de detailhandel. Voor
de ontwerper blijft er dan
maar een paar gulden over.
Voor Joep Beijl is daarin ook
het succes van Jan des Bou-
vrie voor een deel te verkla
ren. „Zijn ouders hadden al
een meubelzaak. Dat is een
start die vrijwel geen enkele
ontwerper kan maken".
Tweezitsbank
Het maakt de tentoonstelling
er niet minder interessant op.
Er is een aantal in wezen een
voudige meubels te bewonde
ren, die al lang in de winkel
te vinden zouden zijn, als er
een bekende naam bij hoorde.
De tweezitter van Eindhove-
naar Peter van der Ham bij
voorbeeld bezit alle eigen
schappen die een strakke, on
gekunstelde bank in deze tijd
moet hebben. Het moet wel
heel raar gaan. wil daarvoor
geen fabrikant te vinden zijn.
Hetzelfde geldt voor de (gor
dijn )stoffen van Karin de
Vaal. „Dessins met een ver
sierende functie", zegt ze er
zelf van. Kunst zonder na
drukkelijk kunst te willen
zijn. De op Mondriaan geïn
spireerde lage salontafel van
Jaap Westerbos en André Jan
Bolderman valt evenzo op,
maar hier is de link met een
zo beroemd kunstenaar toch
wat al te gemakkelijk.
Aanzienlijk verder gaan Ludo
Hermans en Luis van Bebber
met hun ovale tafel en fra-
mestoelen. Zeer oorspronke
lijk in uiterlijk, uiterst prettig
in functie en bovendien ge
zond, omdat de stoelen de ge
bruiker ongemerkt in een
kaarsrechte eethouding dwin
gen. Het ontwerp doet onge
wild denken aan een modem
ingericht kasteel. Afgezien
van deze en nog onbesproken
gebleven prettige details, is
het meest belangwekkende
van de tentoonstelling toch
dat er een hele lichting ont
werpers is met een nieuwe vi
sie op wonen.
En of ze nou wel of niet door
breken doet er dan minder
toe.
DICK HOFLAND
vele jaren is het voor particulieren weer wat eenvoudiger
orden een stuk grond te kopen, waarop een huis kan worden
juwd. Tot voor kort hadden gemeenten nauwelijks kavels
ld beschikbaar, nu is het aanbod aanzienlijk. Het gevolg
rvan is dat de niet zo florerende bouwsector voorzichtig
3nc*bt dat belangstellenden voor huizen van rond de 250.000,-
«taijoger, eerder zullen besluiten hun eigen bungalow te laten
;n Wwen dan een bestaand huis te kopen.
^meenten hebben weer kavels grond te koop
'de letter zijn bungalows
bande huizen met één
laag. Semi-bungalows
[n één verdieping. In de
ijk wordt vrijwel elk
Band huis als bungalow
[merkt, of het nou gelijk-
S is, één of meer verdie
pt heeft dan wel een ri-
mdhuis is. Nu is natuur-
liet iedereen geïnteres-
in materiële zaken en
maar de meeste mensen
er toch ooit wel eens
lebben gedroomd in zo'n
wonen. Bij dat dromen
I het doorgaans, want
loop is een bungalow be-
"iiiet.
Izozeer de bungalow als
de grond waar die op
staan, drijft de prijs op.
f in het Westen kost
-{grond al gauw 300,-
fierkante meter, zoals bij
beeld in Zoetermeer. In
burg is dat zelfs 400,-,
Isief btw. Een stuk bouw-
waarvoor je in die
plaats 250.000,- moet beta
len, kost in het Oosten en
Noorden van het land onge
veer de helft en in sommige
plaatsjes in Friesland zelfs
maar 50.000,-.
In de Randstad is het laten
bouwen van een eigen bunga
low daardoor alleen bereik
baar voor mensen met een in
komen van ruwweg minimaal
75.000,- bruto per jaar. Er
zijn echter ook gevallen denk
baar waarbij iemand al grond
heeft, bijvoorbeeld van ieen
familiebedrijf. Zodra de kos
ten voor de grond wegvallen
of redelijk laag zijn, wordt het
bouwen van een bungalow in
eens veel interessanter. De
prijs van het huis zelf is na
melijk lang niet zo extreem
als vaak wordt gedacht.
Sleutelklaar
Er is een enkele bouwfirma
die een bungalow kan leveren
voor ongeveer 125.000,-. Dat
huis is 6,40 bij 8,80 meter, telt
drie (kleine) slaapkamers en
heeft een eenvoudige keuken,
badkamer en toilet. De meer
gangbare bungalows zijn ech
ter iets groter, 7 bij 9 of 8 bij
10 meter. De prijs daarvan
ligt rond de 140.000,- en de
woning wordt „sleutelklaar"
opgeleverd, dat wil zeggen in
clusief genoemde inrichting,
dubbelglas in de benedenver
dieping, legeskosten, aanslui
tingen nutsbedrijven en der
gelijke. Ze worden gebouwd
via de houtskeletmethode en
hebben een enkelvoudige ste
nen buitenmuur, die geen iso
lerende functie heeft. Er zijn
ook volledig houten huizen,
waarvoor de traditioneel in
gestelde Nederlandse koper
mondjesmaat meer belangstel
ling heeft gekregen.
Wie een luxueuzere inrich
ting dan de standaardvoorzie
ningen wil, betaalt meer,
maar het is doorgaans ook
mogelijk het huis in casco te
kopen, dus volledig kaal van
binnen. Dat is een stuk goed
koper, soms wel zo'n 40.000 of
50.000 gulden, en heeft als
groot voordeel dat de bewo
ner volledig zijn eigen ideeën
kan realiseren. De vorm en
maten van deze bungalows
liggen echter vast.
Naarmate de prijs oploopt,
wordt ook de mogelijkheid tot
variatie in afmetingen groter,
maar het model blijft stan
daard. Wie daarmee geen ge
noegen neemt, kan uiteraard
zijn eigen ontwerp (laten) ma
ken. Een dergelijke woning
kost heel wat meer dan de
eenvoudige standaardbunga
low. Bij geheel houten huizen
ligt die verhouding overigens
veruit het gunstigst.
Hypotheekbanken
Nu de bouwwereld vermoedt
dat meer mensen dan voor
heen een bungalow zullen la
ten bouwen, duiken hypo
theekbanken in dat gat in de
markt. Ze worden deels ge
dreven door de concurrentie
en het echec van de Tilburgse
hypotheekbank, maar zeker
ook door het nogal vernieti
gende oordeel van de vereni
ging Eigen Huis over de hy
potheek op basis van levens
verzekering. Deze vorm was
tot nu toe de meest geliefde
manier van huizenfinancie
ring bij de hogere inkomens
ruwweg vanaf 60.000,-
omdat de fiscale rente-af
trek gedurende de gehele
looptijd gelijk blijft.
De Fries Groningse Hypo
theekbank (Depositohypo
theek), de Nutsspaarbank
(Spaarhypotheek) en de West-
land Utrecht Hypotheekbank
(Lage Lasten Hypotheek)
hebben sinds enige tijd een
vorm van financiering gevon
den waarbij de netto-lasten
laag kunnen worden gehou
den.
De eerste tekenen wijzen
erop, dat deze vormen zeer
populair gaan worden en dat
meer instellingen met verge
lijkbare pakketten zullen ko
men. Het is zelfs niet uitgeslo
ten, dat de verzekering op ba
sis van levensverzekering op
den duur zal verdwijnen. Wat
niet wegneemt, dat het hypo
theekwoud steeds ondoorzich
tiger wordt, zelfs voor inge
wijden.
Genoemde instellingen heb
ben mede daarom gemikt op
een vorm waarbij de netto
lasten en de netto schuld laag
kunnen worden gehouden.
Dat aspect zal de consument
immers het meest aanspre
ken, de (zeer ingewikkelde)
manier waarop dat kan wor
den gerealiseerd interesseert
hem nauwelijks.
DICK HOFLAND
In een voorbeeld willen we hieronder
laten zien wat er zeer globaal moge
lijk is voor iemand die een bungalow
In de omgeving van Den Haag wil la
ten bouwen. We gaan daarbij uit van
een man van 35 jaar (geen ambte
naar). die is getrouwd en twee kinde
ren heeft.
Het gezin koopt een kavel grond in
Zoetermeer van 300 vierkante meter,
met daarop een van de hierboven
genoemde „sleutelklare" bungalows
van 140.000,-. Het gezin heeft een
eigen vermogen van 37.500.- uit
spaargeld en verkoop van de huidige
woning. Als het gezin een groter stuk
grond zou willen, is dat eventueel
mogelijk In Bergambacht, even voor
bij Gouda. Voor hetzelfde geld kan
de bungalow daar komen te staan
op een kavel van 750 vierkante me
ter.
Kosten grond. Incl. btw 107.000,-
Kosten bungalow, sleutelklaar
en incl. bouwrente143.000,-
Totaal 250.000.-
Drie mogelijkheden om dit bedrag
te financieren met een hypotheek
waarbij de netto lasten het laagst
zijn. ervan uitgaand dat zowei salaris
als hypotheekrente gedurende de
looptijd niet verandert
Op basis van 250.000 gulden hypo
theek en 37.500 gulden eigen geld
dient men bij de WUH een inkomen
te hebben van minimaal bruto
78.000.- (Inclusief vakantiegeld en
vaste gratificaties als 13e maand).
Bij deze hypotheekvorm Is overigens
niet speciaal eigen geld nodig. In dit
geval zou men met hetzelfde salaris
ook een hypotheek van 210.000 gul
den kunnen krijgen.
Leningbedrag:250.000,-
Aanvangsreserve:37.500,-
Duur:21 jaar
Indicatie belasting- en
premievoordeel percentage: 43,23%
Rente LLH:9.20%
Rente annuïteit:9.00%
Netto jaarlasten bij achtereenvol
gens Lage Lasten Hypotheek en an-
nuïteitennypotheek:
11 556
11619
11682
11 751
12.297
13 237
*4 129
14 332
15.381
15 527
15686
15 859
16 047
17 278
19.171
21 304
22 053
(Bij deze vorm moet ten minste 15
procent van het te lenen bedrag
worden Ingebracht als depocilo. Oit
deposito moet komen uit eigen mid
delen en kan dus niet worden mee-
geftnancierd. Om daarna voor een
hypotheek van 250.000.- In aan
merking te komen, moet men onge
veer f 78.000,- bruto per jaar var-
Looptijd:
Premie overlijdens-
rlsicoverzekering... f 1275,- per Jaar
Geschat belastingvoordeel:45%
Hypotheekrente
jaar 0 t/m 10:9.00%
jaar 11 t/m 158.75%
vanaf jaar 168.50*4
Netto maandlast bij
gens Depositohypotheek en annuï
teitenhypotheek (van 21S.00Q.-}:
1 774 1057
2 823 1063
3 873 1069
4 904 1075
5 928 1062
101059 1126
151210 1194
201159 1287
251326 1440
1479 1548
.- 1520 1802
30
Nustsapeartoank. I
Op basis van 250 Ó00 gulden hypo
theek dient men bij de Nutaapaar-
bank een inkomen te hebben van
rond de 78.000.- bruto per }aar In
dit geval zou men bij een extra ator-
ting van 37.500.- na 18 jaar van de
schuld af kunnen zijn, met een gelijk
blijvende netto jaarïast van 12364,-
Wil men toch 30 jaar volmaken, dan
dalen de netto lasten aanzienlijk.
Leningbedrag:250 000/.
Rente Spaarhyp.:950%
Rente annuïteit:9.00%
Extra premieetortlng:37300,-
Geachat
belastingvoordeel:60%
Looptijd:30 }aar
Netto jaarïast bij achtereen «pigects
Spaarhypoheek an anoufteManhypo-
theek:
18211
2 .5211
3 .5211
45211
55211
105211
15.5211
205211
255211
305211
10.170
10.252
10.341
10.439
10.S46
11251
f2.356
14 085
16.792
19 941
