Grote Leiders zijn slecht
voor onze gezondheid"
I
Ambtenaren ministeries in
twintig minuten op straat
>v
„DUNE"-A UTEUR FRANK HERBERT:
99
lil
Lr6
>Y- V
>y
>V
Matige zomer trekt minder bezoekers Seheveningen
bioscopen
ONTRUIMINGSPLAN PRIMEUR VOOR NEDERLAND
"W
BINNENLAND
Ccidóe Gouaant
DINSDAG 19 MAART 1985 P^JQ/
AMSTERDAM - Een klei
ne Amerikaan loopt in
Amsterdam onopvallend
een aantal juwelierszaken
langs om een trouwring
voor zijn aanstaande
vrouw te kopen. Frank
Herbert. 65 jaar. Schrijver
van „Duin", een van de
grootste successen op
science fiction gebied,
vertaald in 14 talen en in
20 miljoen exmplaren ge
drukt. Herbert is niet spe
ciaal voor die trouwring
naar Amsterdam geko
men. Hij mag meehelpen
een succes te maken van
de film die door producer
Dino de Laurentiis naar
zijn boek werd gemaakt,
het spektakel „Dune".
Maar dat huwelijk houdt hem
behoorlijk bezig. Aan tafel
voor de lunch in het Amster
damse Marriotthotel haalt hij
een foto van zijn aanstaande
uit zijn portefeuille. „Een fan
tastische vrouw, half zo oud
als ik. Ik ontmoette haar op de
eerste publiciteitstrip die ik al
leen door Amerika maakte. De
vonk sprong onmiddellijk
over". Alleen betekent voor
Frank Herbert zonder Bever
ly, de vrouw met wie hij 37
jaar getrouwd was en die vijf
tien maanden geleden aan
longkanker stierf. „Ze was ze
ven jaar daarvoor al opgege
ven. We hebben een huis ge
kocht op het eiland Maui in
Hawaii omdat dat beter voor
haar was. De laatste drie jaar
was het een teruglopende
zaak. Maar ze heeft geen pijn
gehad. Ze wist wat er zou ge
beuren, maar ze was niet bang.
Mensen zijn niet bang om te
sterven, ze zijn bang voor pijn.
We trokken elke winter naar
Maui, en ik hoopte daar met
haar uit te kunnen rusten van
35 jaar tweeverdienen in m'n
eentje".
Volleerd
Herbert vertelt het onnadruk
kelijk, tussen de vele zinnen
met anecdotes die hij er als
een volleerd tafelredenaar uit
gooit. Geen tragiek, al voel je
die opeens wel als je de ban
den met zijn tekst naluistert.
Frank Herbert, een levenlang
journalist èn schrijver, tot hij
in 1970 besloot alleen van z'n
boeken te gaan leven. „Ik had
vijf boeken op de markt en die
liepen nog allemaal. Dus ik
had een gegarandeerd inko
men. En mijn vrouw werkte
vanuit San Francisco voor een
groot New Yorks reclamebu
reau. DE kinderen zaten alle
maal op school en we hadden
een fijn leven. Ik hoefde maar
twee keer per week bij het
blad te zijn waarvoor ik werk
te en Beverly werkte thuis
voor een groot New Yorks re
clamebureau. Die stap naar al
leen maar schrijven, was niet
zo groot als het lijkt. Ik heb
me altijd al schrijver gevoeld.
En het succes van „Dune"?
Weet je, ik was journalist en
dan sta je niet zo stil bij wat je
gedaan hebt. Je moet naar je
volgende onderwerp. Leuk,
fantastisch, maar ik was allang
met iets anders bezig."
Charismatisch
„Dune" is niettemin een uniek
voorbeeld binnen de wereld
van de science fiction-litera-
tuur. Een niet zo gemakkelijk
boek, over een toekomst waar
in allerlei elementen uit ons
denkpatroon vermomd zijn
ondergebracht. Frank Herbert:
„Ik wilde met een zeer specia
le reden een nieuwe wereld
creëren. Wat later op de markt
kwam als drie aparte boeken,
had ik toen al in m'n hoofd. Ik
wilde het proces laten zien hoe
een charismatische leider aan
de macht kan komen. Dat is
een van de redenen waarom
het boek zo succesvol is, denk
ik. Ik geloof namelijk dat dat
soort leiders slecht zijn voor
onze gezondheid. We moeten
zo'n sterke figuur volgen zon
der dat we hem nog kunnen
ontslaan. Zo kan een volk in
de goot belanden. Je zegt: Ja
wel, meneer Kennedy en je
eindigt in Vietnam. Je zegt:
Heil Hitler en we weten hoe
dat afliep. Ik denk dat een sa
menleving meehelpt dat soort
sterke mannen te creëren. Die
worden niet geboren met la
bels op hun voorhoofd. We
willen voortdurend een ver
losser, een Messias-figuur cre
ëren. Die kan dan voor ons al
die moeilijke beslissingen ne
men. Wanneer ik zulke dingen
stel, krijg je vaak behoorlijk op
m'n kop. En dan denk ik: Aha,
ik beledig waarschijnlijk tóch
de juiste mensen. Je moet de
hoeveelheid „hate-mail" (boze
brieven) zien die ik ontvang.
Ik houd m'n mond niet. Ik ge
loof dat mijn lezers uit mijn
boeken kunnen halen wat ik
denk over de maatschappij. Ik
zeg dat alle regeringen liegen.
Goed, binnen een verhaal.
Maar ik denk dat dat juist dé
manier is. Ik heb nu meer dan
twintig miljoen mensen over
de hele wereld die naar me
luisteren. Dat maakt je wel
voorzichtig, ja. Ik wil niemand
Messias zijn. Ik wil dat mensen
voor zichzelf leren denken. Ik
geloof in democratie. Fascis
me, kapitalisme en communis
me ontlopen elkaar tegen
woordig niet zo veel meer. Ze
hebben allemaal een bureau
cratie gecreëerd die ons over
heerst. Heel gevaarlijk, want
daarin kan je alleen vanaf de
top verandering brengen.
Neem de Sovjet Unie. Die
wordt geleid door een bureau
cratische aristocratie. De lei
ders daar geven al openlijk de
macht door aan hun kinderen
en laten nauwelijks nieuwe
mensen tot hun kringen toe"
Frank Herbert vliegt boven
z'n sjiek aangeklede hambur
ger („net zo lekker als bij ons")
door de onderwerpen heen.
Amsterdam (waar hij nu voor
de vierde keer is), Nederland,
Zuid-Afrika waar zijn boek tot
zijn verwondering een succes
is („heel gek, want in dat land
is fantasie een vies woord"),
film (hij is een groot liefheb
ber, heeft een collectie speel-
filsm thuis), politiek, geloof.
Hij zit vol anecdotes, verwij
zingen en „statements". Een
ervan: „Je moet je mening
nooit voor je houden. Gooi
hem eruit, schrijf hem op. Je
zou wel eens gelijk kunnen
hebben". Wat dat betreft is hij
hetzelfde als in zijn boeken,
waarin hij allerlei politieke,
sociologische en staatkundige
verwikkelingen uit onze cul
tuur in een feodaal-futuristi-
sche vermomming opnieuw in
de ruimte ten toneel voert.
Herbert: „Ik wilde een toe
komst creëren waarin we te
rugvallen op het feodalisme.
Daarna ben ik gaan denken,
wat voor technologie je nodig
hebt om dat mogelijk en lo
gisch te maken. Dat is het fan
tastische van science fiction.
Je kan de volgorde cmdraai-
Dertig keer
Keizerrijken, planeten, my
thes, telepathie, geestverrui
mende stoffen, magie. Middel
eeuwse maatschappijen als hy
permoderne machten. Het
maakt de film waarvoor Her-
bert „technisch adviseur" was
(„ik kon alles zeggen wat ik
wou, en af en toe werd er ook
naar me geluisterd") er niet
gemakkelijker op. Hij erkent
dat. „Er zijn mensen die het
boek al dertig keer gelezen
hebben" vertelt hij. „En inder
daad, het helpt bij het genieten
van de film wanneer je het
boek kent. Ik vind dat geen
bezwaar. Dan gaan ze nog
maar een keer naar de film, of
ze kopen het boek". Een aar
dig commercieel advies, al
heeft Herbert het geld inmid
dels niet meer zo hard nodig.
Hij is inmiddels met zijn zoon
Brian, die zelf al vijf boeken
schreef, aan een experiment
begonnen. Vader en zoon
schrijven samen aan een
nieuw boek. Herbert, bij voor
baat lachend: „We drijven de
spot met alle heiige huisjes van
de science fiction. Al die cli-
che's, al de monsterachtige in
secten, al de Godzilla's en al
die wezens die zomaar de
vorm van een mens kunnen
aannemen. We beleven er ont
zettend veel lol aan". Frank
Herbert kan lachen om science
fiction. Dat wordt nog wat
wanneer hij over een paar jaar
in Amsterdam een serieus
science fiction-symposium
mag leiden.
BERT JANSMA
KATHLEEN
Kathleen Turner,
trice die uit het
scheen met Bodj
een ster werd me
cing the stone", hei
de stok met 'film.
Twentieth Century
namelijk
stapt om Kathleen
deren op te treden
ven Spielberg-pri
regisseren door Ricl
min), voordat zij
maatschappij een'
„Romancing the Sfl
gemaakt. Ze had nd
contract voor twee
Fox had de titel al f^jnco:
wel of the Nile". Mirafjsch,
liet weten dat ze c/ajegeven
wat meer geld mol*
dan dat ze voor
kreeg. Fox eist
dollar schadevergoi
haar belofte niet1
Maar volgens het
blad Variety zou de
schade als Kathleet
daagt 20 miljoen dot
gen. Peperdure juf c
CINE-CLIPS
ur i
4
goef
niet
T
f
iU
Misschien een ided
bioscoopbedrijf. Ee,
bioscooptheaters in 1
kaanse Portland, ONWEER
zig met een test:
hoofdfilms worden r°
deoclips gedraaid
publiekstrekker. DN erge
hebben daarvoor wcerken
digitale geluidsappatie k(
twintig rondom-spe,
zaai gekregen. De I
gonnen met video-f*
Jermaine Jacksoi VOOl
Springfield en Bahiling
sand. Wie er geen zii de c
hoeft niet, want in gepri
ten tie voor de hoo/cJLi^
precies aangekondigd
de clips vertoond u^re^ei
I.
>tities -
ieunin|
lie op
t KRO
in v<
jjgigan
(de
Ibgenor
Jds aai
>rtelt
jstichti
br nog
's N
ipijkerl
RED ARROWS OP 30 APRIL BOVEN BADPLAATS
De Red Arrows zijn geen onbekenden in Seheveningen. Al eerder
doorkliefden zij de zilte zeelucht boven de Noordzee.
ALPHEN AAN OEN RIJN EU
ROCINEMA I (Van Boetzelaer-
straat 6. tel. 01720-20800): Wild
schut (16); 18.30. 21.00. wo. ook
13.45. •EUROCINEMA II Wild
schut (16); 18.30. 21.00. wo. ook
13.45. EUROCINEMA III: Hot
bubblegum, dikke liefde (12):
18.45. 21.15. wo. ook 13.45.
EUROCINEMA IV: Amadeus
(al): 20.00. wo. ook 13.30.
KINDERVOORSTELLING
EUROCINEMA II: Billy Turf
contra Kwel (al): wo. 14.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19. tel. 071-121239): Missing in
action (16); 14.30. 19.00, 21.15.
LIDO en STUDIO (Steenstraat
39. tel. 124130): Wildschut (16);
The killing fields (12); Bachelor
party (16): Falling in love (al);
14.30. 19.00. 21.15. Amadeus
(al); 20.00. TRIANON (Bree-
straat 31. tel. 123875): Met een
tweeling gaat het beter (16);
14.30. 19.00, 21.15. REX
(Haarlemmerstraat 52. tel. 071-
125414): Vrouwtjes die ontwa
ken (16); 14.30, 19.00, 21.15.
NOORDWIJK LIDO THEATER
(Pr. Bernhardslraat 56. tel.
01719-12800): The ninja mis
sion (12); ma. dl. 19.00. Wilde
orgieën op de schoolbanken
(18); ma. dl. 21.15.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30, tel. 01718-74075):
Gremlins (al); wo. 14.45. 19.00.
21.15. ma. dl. 19.00, 21.15.
CITY THEATER II: Monster
shark (16); tijden zie City I.
CITY THEATER III: Rhinesto
ne (al); tijden zie City I. CITY
THEATER IV: Kentucky fried
movie (al); tijden zie City I behal
ve wo. 14.45.
KINDERVOORSTELLING
CITY THEATER IV: The knoc
kout cops (al); wo. 14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY:
Ghostbusters (al); wo. 15.45.
SOnce upon a time in America
(12); 19.30.
KINDERVOORSTELLING
Peter en de vliegende autobus
(Ned. gespr.); wo. 14.00.
met Duine (12); 14.15, 18.45,
21.30. AST A 2 (Spul 27. tel.
463500): Falling in love (al);
14.00. 19.00. 21.30. ASTA 3:
Gremlins (al); 14.00, 19.00,
21.30. BABYLON 1 (naast
Centraal Station, tel. 471656):
Amadeus (al): 14.00, 20.00.
BABYLON 2: (12); Filmfrieken
Festival: Le voyage en douce
(16); ma. De illusionist (12); wo.
Raiders of the lost ark (12); dl.
14.00, 18.45, 21.30. (za. wo.
geen mat.). BABYLON 3: An
officer and a gentleman (al);
14.00, 19.00, 21.15. CINEAC 1
(Buitenhof 20. tel. 630637): De
lokvogel (12); 14.00. 18.45,
21.30. CINEAC 2: Body dou
ble (16); 14.00. 18.45, 21.30.
CINEAC 3: The last breed
(16); 18.45. 21.30. ma. dl. ook
14.00. EURO CINEMA (Ley-
weg 910, tel. 667066): Carmen
(al); ma. dl. do. 14.00, 20.00. wo.
20.00. METROPOLE 1 (Carne-
Jlielaan. tel. 456756): The killing
ields (12); 14.00. 18.45, 21.30.
METROPOLE 2: A soldier's
story (al); 14.00. 18.45. 21.30.
METROPOLE 3: Under the
Volcano (16); 14.00, 18.45,
21.30. METROPOLE 4: Ghost-
busters (al); 14.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 5: Paris, Te*aa
(16); 14.00, 20.30. ODEON 1
(Herengracht 13. tel. 462400):
Wildschut (16); 13.45. 18.45.
21.30. ODEON 2: Bachelor
party (12); 13.45, 18.45, 21.30.
ODEON 3: Brazil (al); 13.45,
18.45, 21.30. ODEON 4: Pla
ces in the heart (al); 13.45,
18.45, 21.30. LE PARIS 1 (Ket
tingstraat 12b. tel. 656402): Ber
muda, zondig paradijs (18);
12.00 tot 22.30. LE PARIS 2:
Oesire (18); 12.15 tot 22.45.
LE PARIS 3: Sex in hogere
sferen (18); 12.30 tot 23.00.
PASSAGE (Passage 63. tel.
460977): De uitroeier (16);
14.00. 18.45. 21.30. HAAGS
FILMHUIS (Denneweg 56, tel.
459900): The manxman ('29);
ma. 19.30. Foreign correspon
dence ('40); ma. 21.30. Easy vir
tue ('27); dl. 19.30. The man
who kew too much ('34); dl.
2130. The lodger ('26); wo.
19.30. Saboteur ('42); wo. 21.30.
KINDERVOORSTELLINGEN
BABYLON 2: Vol gas met
Herbie; wo. 14,00. CINEAC 3:
Sneeuwwitje en de zeven dwer
gen; wo. 14.00. EUROCINE
MA: The never ending story;
wo. 14.00.
SCHEVENINGEN De
matige zomer was er de
oorzaak van, dat er vorig
jaar 800.000 minder bezoe
kers naar Seheveningen
zijn gekomen dan in 1983
(negen miljoen). Maar de
Stichting Seheveningen
Bad (SSB) verwacht dat
ook met „slecht-weer-ja-
ren" het bezoekersaantal
toch niet onder de acht
miljoen zakt.
Dit valt te concluderen uit het
jaarverslag van de stichting
dat gisteren samen met het
evenementenprogramma werd
gepresenteerd. Uit de cijfers
blijkt dat het traditionele bad
en strandseizoen bijzonder
kwetsbaar is voor slechte
weersomstandigheden. Voor
het overige deel van het jaar
zijn de bezoekerscijfers nage
noeg constant gebleven. Vol
gens de stichting zal dit aantal
bij het huidige produkt Sehe
veningen, afhankelijk van de
weersomstandigheden, gaan
schommelen tusssen de acht
en negen miljoen. Wanneer de
badplaats definitief is afge
bouwd kan dit oplopen tot tien
miljoen.
Red Arrows
De belangrijkste taak van de
Stichting Seheveningen Bad is
het organiseren van evene
menten in de badplaats. Tot en
met november staan er niet
minder dan veertig grote en
kleinere evenementen op het
programma. Op 27 april wordt
het badseizoen met een groots
vuurwerk geopend. Een abso
lute topper is de vliegshow die
op 30 april wordt gehouden.
Dit ter gelegenheid van de
herdenking van de bevrijding
en voedseldroppings. Hoogte
punt van deze show wordt een
optreden van het Engelse
stuntteam van de Royal Air
Force „The Red Arrows".
Twee jaar geleden zorgden
deze perfect op elkaar inge
speelde straaljagerpioten ook
al voor de nodige spanning bo
ven de badplaats.
Na een tussenpose van een
jèar komt ook het Caraïbisch
weekeinde terug (eind juni).
Dan is er nog het Tros Bach
Muzifest dat eind augustus in
Seheveningen wordt gehouden
en de Grand National Seheve
ningen, een groot hippisch ge
beuren in september. Zeilfana-
ten kunnen in mei terecht bij
de proloog van de Whitbread
Wereld Zeilrace.
Evergreens
De Stichting Seheveningen
Bad zorgt verder weer voor de
organisatie van „evergreens"
als Seheveningen te Paard
(mei), Internationaal Fokker
Vliegerfeest (in juni met deel
nemers uit onder meer China),
Vlaggetjesdag (juni), Swinging
Seheveningen (juli), de tradi
tionele Zeskamp en het Inter
nationaal Vuurwerk Festival
(augustus), Damdagen (sep
tember), het Culinair Festival
(oktober) en Mode Sehevenin
gen (november). Uiteraard is
er ook weer een zomerserie wordt ook dit jaar verder ver- de internationale promotie
van de zondagconcerten, sterkt door verschillende ac- gaan ontwikkelen. In deze fe-
waarvan de eerste op 16 juni ties op het gebied van kwali- deratie participeren, behalve
door Pim Jacobs in het Circus- teit en service. Een binnenkort Seheveningen, badplaatsen uit
theater wordt gepresenteerd. op te richten Federatie van In- Frankrijk, Engeland, België en
Het produkt Seheveningen ternationale Badplaatsen moet Duitsland.
Het gebouwencomplex aan de Schedeldoekshaven in Den Haag, waar de beide ministeries, waar
voor een ontruimingsplan is opgesteld, zijn gevestigd.
DEN HAAG De 2500
ambtenaren die in de ge
bouwen aan de Schedel
doekshaven in Den Haag
werken, waar de ministe
ries van Binnenlandse Za
ken en Justitie zijn geves
tigd, moeten er rekening
mee houden dat ze die
binnenkort op een volko
men onverwacht moment
moeten ontruimen. Zij
moeten dan in ongeveer
twintig minuten tijd het
complex ordelijk hebben
verlaten. Dit is gisteren
als oefening aangekon
digd door secretaris-gene
raal dr. A.J. Vis van Bin
nenlandse Zaken.
Dat gebeurde in het ministe
rie, waar door de commandant
van de brandweer in Den
Haag de heer W. van der Mo
len, een ontruimingsplan werd
overhandigd aan dr. Vis en de
secretaris generaal van Justitie
mr. D. van Dijk.
In feite is het honderdvijftig
pagina's dikke ontruimings
plan bedoeld om de zes tot
acht minuten te overbruggen
tussen het uitbreken van een
brand en de aankomst van de
brandweer. Bovendien vormt
de hoogte van de twintig ver
diepingen tellende gebouwen
een probleem. Dat kan slechts
gedeeltelijk worden opgevan
gen door preventieve maatre
gelen als stijgleidingen voor
bluswater. Het ontruimings
plan moet die lacune opheffen.
Het plan is door de eigen be-
drijfs-
hulpverleningsorganisatie
(BZB) van de beide departe
menten uitgedacht.
Primeur
Voor Nederland is het plan
een primeur. In geen enkel
ander bedrijf beschikt men
over een door de brandweer
goedgekeurd plan van deze
omvang. Van het moment af
dat de twee ministeries de ge
bouwen aan de Schedeldoeks
haven betrokken hadden is
men zich met de beveiliging
gaan bezighouden. Voor die
veiligheid zijn de beveiligings
diensten van Justitie en Bin-
nelandse Zaken, die oorspron
kelijk los van elkaar opereer
den, samengevoegd.
Het hoofd van de BZB, de
heer W.J.B. Brinckman, kon
digde aan dat alle ambtenaren
die op het ministerie werken
een voorlichtingsboekje krij
gen met instructies voor het
geval zich calamiteiten voor
doen. In het kader van het
rampenplan is er een com
mandostaf ingesteld die een
eventuele ontruiming moet
leiden. Verder bestaat de BZB
uit een alarmploeg, ondersteu-
ningsploegen en een orde
dienst. De heer Brinckman
wees op het belang van een
goede samenwerking tussen de
BZB en de gemeentelijke dien
sten.
Volgens dr. Vis is dit ontrui
mingsplan belangrijk „omdat
een zo groot aantal mensen in
een gebouwencomplex van
deze omvang aanzienlijke risi
co's met zich mee brengt".
Ook'wees hij op de noodzaak
dat men er constant op voor
bereid dient te zijn dat dit plan
daadwerkelijk toegepast moet
worden. In verband daarmee
liet hij weten op een onbepaal
de datum alarm te zullen ge
ven voor een oefening. Al eer
der is er zo'n ontruiming ge
weest van het gedeelte van het
gebouw waar Binnenlandse
Zaken in gevestigd is. Daar
deed men toen twintig minu
ten over. Volgens de BZB
moet het gehele complex in
principe in dezelfde tijd ont
ruimd kunnen worden.
m
rook
Hopper; Child of Eass.iga[',
DENNIS
Het Haagfilmhuis <fret dc
vanavond tot en me^-
vond zes maal „Ol "e
blue" van Denni:^^^m
„Tien jaar na Easy
de advertentie,
de Amerikaanse slRB
Hopper in 1980 me t
uitkwam. Inderdaatmmm
^cultus-film „Easy
in Nederland zijn IT Dl
dels weer vijf jaz^^—
Vijftien jaar later
film (met Hopper 9
cent, regisseur en hcHolid
Ier) die een rauw jt\e se
kent van een meisjèhte v
in de familieproblem in m
net uit de gevangenisje
aan de drugs. In Am spell
de men indertijd Stud
Child of Easy Ridetr (je
men. Niet zo'n gekkê tijd:
als je weet dat die KRO
Hopper vierhonderd
dollar kostte en ruir,KRO
joen dollar opbracht.1 van
niei
D/R*
P>'
Jewison: United Negri®.
NORMAN
Norman Jewison vq
dan wel - ook in dezfem.
dat hij zou protesterei grJ
film „Soldier's sfory",ma(
Afrika in aparte J gj
voor blank en zwart i|"er
den gedraaid, maar (krjn
toch niet geholpen. Z(j g(
ka heeft geen „gemenjL f
scopen, alleen in drivd
gen zwart en blanA y0
naar de film. ja £ezfceis
drive-ins vertonen gjj
mféres. Pas over a h<
jaar is de tijd rijp W,er
mengde vertoningen |0p
Afrika, aldus Columk 0|
dan wacht ik een haliL
Jewison. Maar dat gi ye
Wij zijn een filmdis
en onze beslissingen %ip
lijk en niet economises
tiek of sociaal" aldusfe
bia. Duidelijke taal. A jfl
wanneer je een film t Ni
die juist het rassenp^
als onderwerp heeft, j
Alles wat ik of mijn kpi
tiemaatschappij uit c/e^
Zuid-Afrika krijgen
het United Negro f
Fund". 1 Vi
BERT Jktie
