Lubbers: „Nederland kan nu
onderhandelingen beïnvloeden"
Extreem-rechtse Le Pen zet onweerstaanbaar door
22
Akkoord over
„chipkaart"
Duitse justitie
staat machteloos,
milieuterroristen
steeds driester
BURGERREGERING
IN BRAZILIË
BERLIJN
COTE D'AZUR
HARROGATE
LLORET DE MARSSt=
LONDEN
MALLORCA
PARIJS
WALES
WENEN
ZWEDEN
295,-
495,-
345,-
345,-
395,-
640,-
235,-
615,-
495,-
'ENLAND
£eicbc(Bouaant
ZATERDAG 16 MAART 1985 PAGINA 5
~Jimenwerpers
Teheran
Is dj
Irak heeft be-
aakynaakt dat zijn ge-
mmenwerpers vrij-
d aanvallen hebben
•rd op de Iraanse
Teheran en de pro-
ifdstad Qazvin. „Onze
'en zijn veilig terugge-
tenna de intensiefste aan-
het begin van de oor-
meldde een leger-
zidoerder. De berichten
I vol n»et door Teheran be-
i zi;op de dag loeide in de
nort hoofdstad het luchta-
yn vluchtten mensen
datpders binnen, nadat
aenjrorist een op zijn li-
igeigebonden bom tot ont
rok had gebracht tijdens
defedsbijeenkomst. Behal-
zeiterror'st kwamen vijf
;raij om het leven en raak-
zeij anderen gewond. Pre-
^ge1Ali Khamenei, die de
hofmst leidde, bleef onge-
nan Een half uur later
m >et eerste Iraanse vlieg-
ipnst luchtruim boven Te-
„erfinnen.
n? golfoorlog zijn deze
Igt (totaal ruim duizend
I gesneuveld, onder wie
SI onschuldige burgers,
en persbureaus in Iran
bevestigd. Radio Tehe-
me^ft gisteravond een op-
aan aan alle opgeleide
;ers om zich vandaag
en voor versterking
te j troepen aan het front,
rgaj ruim een milioen sol-
telfjn samengetrokken,
k
Beiroet
onlanden van
totlandelingen
n d
ïerl
^anlET Het geregelde
x kse leger heeft gisteren
ebofoet posities ingenomen
en poging een einde te ma-
san vuurgevechten tussen
detrende eenheden van de
er lijke militie „Libanese
s oyachten". Opstandige
It hten beheersen naar ei-
ïlasggen evenwel nog steeds
niflijk Oost-Beiroet en
ken de laatste stelling vero-
atstebben op de aanhangers
n 4e christelijke president
"iemayel.
ellen, die vinden dat
rel een te pro-Syrisch
voert, poseerden gister-
trots in Oost-Beroet,
ik Gemayel residieert.
;ident moest zijn paleis
in helicopter bereiken,
rlede rebellenleider Samir
boM op enkele honderden
ic-pl afstand zich beraadde
onderder te voeren acties,
gerttussen veroordeelde pre-
KHRachid Karami vanuit
de zogeheten correctieve
ing. Hij sloot geweldda-
grijpen indien nodig niet
Verbod import
zeehondenbont
STRAATSBURG Het Euro
pees Parlement heeft gisteren
een resolutie aangenomen van de
Nederlandse socialist Hemmo
Muntingh, waarin wordt ge
vraagd de invoerstop op zeehon
denbont voor onbepaalde tijd te
verlengen. De Europese Commis
sie moet zich hier nog over bera
den. De huidige importstop is van
kracht sinds oktober 1984 en
loopt op 1 oktober van dit jaar af.
De invoerstop werd ingevoerd op
verzoek van het Europees Parle
ment dat verontwaardigd was
over de jaarlijks terugkerende
slachting van jonge zeehonden.
Carnavalsmasker
word man fataal
BELGRADO Een grapje met een
carnavalsmasker is de 32-jarige Joego
slaaf Ilija Masanovic fataal geworden.
Hij wilde zijn vrouw aan het schrik
ken brengen door haar met het mas
ker op te bezoeken. Maar de 27-jarige
Milinka meende met een aanrander
van doen te hebben, pakte een jacht
geweer en schoot de gemaskerde man
met twee kogels neer. Door de scho
ten en het geschreeuw gealarmeerd
buren ontdekten dat Milinka haar ei
gen man had neergeschoten, zo
schreef gisteren het dagblad Novosti.
Het incident vond plaats bij de haven
stad Bar. Het echtpaar was een half
jaar getrouwd.
TOKIO De postbedrijven van
zes Westeuropese landen, waar
onder Nederland, hebben met Ja
pan een principe-akkoord geslo
ten over het gebruik van een
nieuwe internationale credit card
die werkt met een chip. De hou
der van de nieuwe kaart zal vol
gens het plan in Nederland, Ja
pan, Groot-Brittannie, Frankrijk,
Zwitserland, Noorwegen en
Spanje in lokale valuta geld kun
nen opnemen bij geldautomaten
op postkantoren. Het systeem
wordt in de loop van 1986 inge
voerd.
Amerikaanse minister
van arbeid afgetreden
WASHINGTON De Amerikaanse minister
van arbeid Raymond Donovan is gisteren af
getreden nadat hij een dagvaarding had ont
vangen om terecht te staan op beschuldiging
van verduistering en fraude. Dit heeft het
Witte Huis gisteren bekendgemaakt. Dono
van. die in 1981 in de regering kwam, nam
onbetaald verlof toen in oktober een aan
klacht tegen hem werd ingebracht wegens
verduistering van staatsgelden.
Donovan en zeven anderen zouden de stad
New York voor 7 miljoen dollar hebben opge
licht bij de bouw van een metro-verbinding,
zo luidt de beschuldiging. Voordat hij minister
werd werkte Donovan bij het bedrijf dat de
bouw uitvoerde.
VERDEELDE REACTIES OP BELGISCH PLAATSINGSBESLUIT
BRUSSEL Op het be
sluit van de Belgische re
gering om nog deze
maand tot plaatsing van
de eerste 16 kruisraketten
over te gaan op de basis in
Florennes is verdeeld ge
reageerd. Terwijl bij de
Belgische ambassade in
Den Haag een demonstra
tie werd gehouden tegen
de plaatsing, gaven de
Verenigde Staten en
NAVO verklaringen uit,
waarin zij zich ingenomen
toonden met het besluit.
Premier Lubbers zei te
verwachten dat Neder
land nu effectiever druk
kan uitoefenen op het
verloop van de onderhan
delingen in Genève.
Voor wat betreft het Neder
landse plaatsingsbesluit (ko
mende november) noemde de
premier het van buitengewoon
belang dat de Soviet-Unie het
aantal SS-20's op haar grond
gebied vermindert. „Daarmee
kunnen de Russen het niet
plaatsen van 48 Nederlandse
kruisraketten verdienen", al
dus Lubbers na afloop van de
ministerraad. Overigens ver
wacht Lubbers, net als zijn
Belgische collega, niet dat de
onderhandelingen in Genève
al op korte termijn tot resula-
ten zullen leiden.
Premier Martens gaf gister
middag voor het Belgische
parlement een uitvoerige uit
eenzetting over de achtergron
den van het plaatstingsbesluit.
De oppositie reageerde in eer-
Tegenstanders van het besluit van de Belgische regering kruisraketten te plaatsen probeerden tij
dens het debat de parlementszaal binnen te dringen. Politieagenten hadden de handen vol de
demonstranten te verwijderen.
ste instantie opmerkelijk rus
tig. „Uitstel van de installatie
van de eerste zestien kruisra
ketten in België was niet meer
mogelijk omdat daardoor het
machtsevenwicht tussen Oost
en West zou worden ver
stoord", aldus Martens. De
plaatsing van de laatste 32 ra
ketten in 1987 wordt echter
een half jaar uitgesteld indien
de onderhandelingen in Genè
ve dan nog aan de gang zijn,
maar als er geen resultaat is
vindt installatie uiteindelijk
wel plaats.
Martens bevestigde in zijn ver
klaring dat minister van Bui
tenlandse Zaken Leon Tinde-
mans de afgelopen week tij
dens de begrafenis van Tsjer-
nenko nog een laatste vergeef
se poging heeft gedaan om de
Belgische regering de moge
lijkheid van uitstel te ver
schaffen. „De minister van
Buitenlandse Zaken heeft in
Moskou zijn Russische collega
Gromyko gevraagd naar de
bereidheid om de resultaten
van de onderhandelingen over
de middellange afstandsraket
ten niet te binden aan die van
de strategische en ruimtewa
pens. De Sovjet-Unie is hier
echter niet op ingegaan", aldus
de premier.
De eerste reactie op het Belgi
sche regeringsbesluit kwam
met een gezamenlijke verkla
ring van de Nederlandse
PvdA en de Vlaamse SP (Soci
alistische Partij), die beiden de
plaatsing afwezen. „Alleen het
stoppen met plaatsen lijkt het
gevaar van een nucleaire strijd
af te kunnen wenden", aldus
de verklaring. PvdA en SP
menen dat het strategisch de
fensie initiatief van Reagan de
wereldvrede nog meer in ge
vaar heeft gebracht dan tot
dusverre en tegen die achter
grond elke plaatsing moet
worden geweigerd. Voorzitter
van de Vlaamse socialisten
Karei van Miert zei: „Als wii
regeringsverantwoordelijkheid
krijgen dan gaan wij direct
met de VS onderhandelen om
de beslissing terug te draaien".
De voorzitter van de andere
oppositiepartij, Vic Anciaux
van de Volksunie, zei: „De
Volksunie zal zich blijven beij
veren om de reeds geplaatste
raketten te ontmantelen". De
socialistische vakbond ABVV
liet weten met verontwaardi
ging kennis te hebben geno
men van het besluit. „Er is een
nieuwe, grote kans gemist om
een belangrijke stap te zetten
op de weg naar vrede en ont
wapening".
Het „Comité voor tweezijdige
ontwapening" daarentegen,
begroette de beslissing met in
stemming. „Een signaal in de
vorm van uitstellen zou niet
alleen onrealistisch zijn ge
weest, maar zelfs schadelijk".
De Belgische Vredesbeweging
Vaka noemde het regeringsbe
sluit een provocatie tegenover
de mensen, die zondag aan
staande in Brussel komen de
monstreren voor ontwapening.
In een snelle reactie op het
Belgische besluit heeft het
Sovjetpersbureau Tass ver
klaard dat de regering Mar
tens gezwicht is onder de druk
van de Verenigde Staten, en
nu een extra obstakel heeft ge
schapen voor verdere onder
handelingen over wederzijdse
ontwapening in Geneve.
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BQNN Duitsland heeft
er een nieuw soort misda
diger bij: de milieu-terro
rist. Het zijn niet alleen
meer de grimmige ideolo
gen van de Rote Armee
Fraktion (RAF) of de Re
volutionaire Cellen, die
met hun aanslagen de
bondsrepubliek doen op
schrikken. Ook militante
milieu- beschermers grij
pen steeds vaker naar ex
plosieven. Hun doelen:
kerncentrales, trucks die
chemisch afval vervoeren,
fabrieken die het milieu
verontreinigen.
Meer dan 600 aanslagen heb
ben ze de laatste twee jaar ge
pleegd. De daders, zo ver
moedt de politie, zijn fanatieke
milieu-beschermers die na ja
ren van vreedzaam demon
streren gefrustreerd naar «har
dere middelen grijpen. De
nieuwe terroristen hebben alle
milieu-vervuilers de oorlog
verklaard. Hun spectaculairste
actie tot nu toe: de aanslag in
januari op een hoogspannings
mast bij de kerncentrale
Krümmel aan de Elbe, die de
centrale een week lang stil
legde. Nadat de terroristen de
zeventig meter hoge mast had
den opgeblazen, schakelde de
1300 Megawatt-reactor van de
kernreactor zichzelf uit De
klap richtte een schade aan
van ongeveer vier miljoen
mark.
Een groep, die zich „Vrienden
en vriendinnen van de Aarde"
noemde, stak in Lübeck vier
vrachtwagens in brand, die ge
bruikt werden voor het ver
voer van giftig afval. Toen de
gifwolk uit de fabriek van
Union Carbide in Bhopal meer
dan 2.000 Indiërs het leven
kostte, werden er Molotow-
cocktails gegooid naar de Duit
se vestiging van de Ameri
kaanse onderneming. Op de
muren werden kreten gespo
ten als: „Giftmörder' en
„Schweine".
Het ziet er naar uit dat dege
nen die voor geweldloosheid
en vreedzaam protest pleiten
steeds meer terrein verliezen
in de bondsrepubliek. Zeer uit
eenlopende groepen gaan er
toe over het recht in eigen
hand te nemen. Beschermers
van de privacy stichten brand
bij computerfirma's. Dierenbe
schermers. die tegen dierproe
ven zijn, breken in bij fokkers
en nemen alle beesten mee of
richten verwoestingen aan in
de laboratoria van de farma
ceutische industrie. De schade
die de aanslagen de laatste ja
ren hebben aangericht loopt in
de vele tientallen miljoenen.
Aan vroliike namen en toespe
lingen hebben de daders geen
gebrek. Nu eens noemen ze
zich „Max en Sneeuwwitje",
dan „Susi, Benno en de Vuur
duivels". De gewelddadige mi
lieu-ridders die de kerncentra
le Krümmel uitschakelden
presenteerden zich als: „Grup-
pe hau weg den Scheiss". Ken
nelijk doelend op hun vermo
gen zware explosies tot stand
te brengen, noemde een groep
zich naar een bekende hit
„Marmor, Stein und Eisen
bricht"...
Politie en justitie kunnen er
echter niet om lachen. Ze
staan vrijwel machteloos te
genover de golf van milieu-
geweld. Hoe weinig greep de
politie er op heeft blijkt wel
uit het feit dat er tot nu toe
nog niet één milieu-terrorist is
gepakt. De autoriteiten, die
zich de laatste jaren vooral op
de politiek geïnspireerde ter
reur van de RAF en de Revo
lutionaire Cellen hebben ge
concentreerd. constateren nu
tot hun schrik dat het met hun
kennis van de milieu-terrein
en zijn achtergronden maar
bedroevend gesteld is.
Alsof het allemaal nog niet ge
noeg is, dient zich wellicht de
komende tijd wéér een nieuwe
groep aan, die met luide knal
len ae aandacht vraagt Jonge
knutselaars en hobbyisten die
uit sensatiezucht „terroristje
willen spelen". De 20-jarige
Torsten Retta uit Dortmund
bij voorbeeld, een jongeman,
die nog nooit met de politie te
maken had gehad, maar die
vorige week een bom plaatste
in een warenhuis in de stad.
Er werden acht mensen ge
wond, waarvan twee ernstig.
Bij een verkoopster moest een
been worden afgezet. „Het was
een grap, een idee fixe", zei
Retta. Hij wilde wel eens wat
anders dan zijn bommen bui
ten de stad, ergens in een wei,
tot ontploffing brengen
Retta wacht een lange gevan
genisstraf, maar hij kan blij
zijn dat hij nog leeft. De Offi
cier van Justitie in Dortmund:
„Het is een wonder dat Retta
bij het maken van deze bom
niet zelf in de lucht is gevlo
gen".
n onze correspondent
Bob van Huët)
JS Het lijkt erop,
^de Fransen zullen
J&jn leren leven met
politieke splijtzwam,
imd Jean-Marie Le
Na de eerste ronde
de deelverkiezingen
.kantonale raden in
^°irijk is deze week
eerflijk geworden dat de
n draak van het ex-
eva-rechtse Nationale
e i tijdens de Eurover-
g" )gen van vorig jaar
/^incident is geweest.
wai7 procent der stemmen
hei-e Pen afgelopen zondag
to«van de vijfde partij in
as frijk. En als hij niet in
ididdeel was geweest, omdat
kkfesten van zijn aanhan-
n aak plaatselijke bekend-
»r bmissen en zich mede
i lfi niet in elk kiesdistrict
ge< laat konden stellen, dan
nis j de Franse communis-
in(Z,6 procent) zeker voor
Hen.
itig|4arie le Pen heeft een
betond weekje achter de
rug. Dat begon al gelijk zon
dagavond op de Franse televi
sie, toen hij het in een recht
streekse uitzending aan de
stok kreeg met de liberale bur
gemeester van Toulon, Mauri
ce Arreckx. Na een terechtwij
zing van de laatste antwoordde
Le Pen: „Hoe durf je onze con
tacten nu te verloochenen. Vo
rige week hebben we nog sa
men champagne gedronken!"
Uit onvrede over het feit dat
de traditionele rechtse partijen
nu eens duidelijk stelden dat
ze niets met Le Pen te maken
wilden hebben, riep hij zijn
kandidaten op in de tweede
ronde niet terug te treden ten
voordele van een kandidaat
van de RPR of UDF. Het risi
co dat een socialist of commu
nist hiervan zou kunnen profi
teren zei hij op de koop toe te
nemen. Maar eenmaal weer bij
zinnen gekomen hérriep Le
Pen woensdag haastig dit in
woede genomen besluit. Als ze
zelf niet in de departementale
raad zouden kunnen komen,
dan moesten zijn kandidaten
toch ruimte maken voor een
kandidaat van rechts. Voor
waarde was wel dat de leidefe
van de RPR en de UDF het
beleid van de regerende socia
listen met kracht dienden af te
keuren, wat overigens al vele
maanden het geval is.
Hoewel traditioneel rechts af
gelopen zondag bijna de helft
van de stemmen kreeg, weet
president Mitterrand nu dat
uitgerekend de brullende Le
Pen zijn socialisten misschien
in de race kan houden. Niet
iedereen in de oppositie name
lijk kan de verleiding weer
staan het Nationale Front in
de armen te sluiten en zo een
verhouding rechts-links van
resp. 60 tegen 40 procent te be
werkstelligen. De liberaal Je-
an-Claude Gaudin glibberde
de afgelopen dagen al zoveel
dat zelfs de neo-Gaullistische
oppositiepartner RPR moest
opmerken dat hij wel erg on
handig en gevaarlijke bezig
was. Als de oppositie op een
hoop zou worden gegooid met
de racistische Le Pen, kon de
„zekere overwinning" van
rechts bij de parlementsver
kiezingen van volgend jaar
wel eens een wassen neus blij
ken te zijn.
Dé manier om het rechtse blok
te ondermijnen zou invoering
van een zekere dosis evenredi
ge vertegenwoordiging bij vol
gende verkiezingen kunnen
zijn. Een van de verkiezings
beloften van president Mitter
rand was immers het als onre
delijk aangemerkte huidige
kiessysteem yan het distric
tenstelsel te wijzigen. Maar
ook de president zal weten dat
hij met vuur speelt, als hij het
parlement open zet voor de
hordes van Le Pen. Nu al
roept de oppositie dat het de
socialisten zijn die de opkomst
van het Nationale Front op
hun geweten hebben. Le Pen
heeft het dilemna treffend sa
mengevat met de zin „De pre-
wlDJE VERHOLEN HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
zullen we toch even uit het verleden
i terugstappen naar het heden om een
JJje te brengen aan dat prachtige oude
Ravelijn, waar heer Gozewijn van Uylen
ekhandeltje dreef. Ravelijn blakerde nog
in de milde warmte van de zomerzon en
:luet riviertje de Krommel kabbelde nog
langs de muren, torens en tinnen van dat
anke plaatsje. Maar zo rustig als het stadje
wi ag, zo ónrustig was het in Gozewijn's
Inkeltje. De eigenaar van deze vooruit-
r^de zaak sprong namelijk opgewonden
1 'jijn winkel op en neer met de oude fami-
?nltiiek in zijn hand. Een trotse lach tekende
^laat en hij riep zelfgenoegzaam uit: „Wel
*ftooot! Die dekselse oudoom Jacob van
^par zat een denkerskoppie opl Ja, ja, die
Jacob was een man met een vooruitstrevende
geest en een wijde blik, die een verre toekomst
kon omvatten! Een échte Van Uylen dus! Hij
voorspelde méér dan honderd jaar geleden de
luchtvaart. Binnen drie uur naar Amerika met
310 passagiers aan boord! En das precies uit
gekomen!" Maar toen Gozewijn van Uy
len zijn avondwandelingetje maakte over de
Grote Markt, bekroop hem plotseling een be
angstigende gedacht. „Waarom heb ik die blad
zij van oudoom Jacob nooit éérder ge
zien vroeg hij zich ontredderd af.
„Ik ik hethet lijkt wel spokerij! Ik
kende mijn familiekroniek toch goed maar
die bladzijdie heb ik nog nóóit gezien! Hoe
kan dat7"
BRASILIA Met de inauguratie van vice-president José Sar-
ney is de terugkeer van Brazilië naar een burgerregering giste
ren een feit geworden. Sarney werd automatisch waarnemend
president, omdat de 75-jarige Tancredo Neves, de gekozen bur
gerpresident, enkele uren voor de inauguratieplechtigheid met
een acute darmontsteking in een ziekenhuis werd opgenomen.
Volgens de artsen was Neves in goede conditie en herstelde hij
zich snel. Zodra hij daartoe in staat is zal zijn inauguratie alsnog
plaatsvinden. De vertrekkende president Joao Figueiredo, de
vijfde generaal die Brazilië heeft geleid sinds de militairen in
1964 de macht overnamen, bezocht Neves 's morgens in het zie
kenhuis, maar werd niet bij hem toegelaten door de artsen.
Hoewel alle toespraken en festiviteiten wegens de ziekte van
Neves waren afgelast, kwamen toch duizenden mensen naar de
hoofdstad om de inauguratie van Sarney bij te wonen en de te
rugkeer van de democratie te vieren. De 54-jarige Sarney. die
behalve senator, advocaat en politicus ook een bekend schrijver
en dichter is, lachte breeduit en zwaaide voor hij het congresge
bouw binnenging om de eed af te leggen.
Meer dan 100 afvaardigingen uit het buitenland waren bij de
inauguratie aanwezig. Verschillende Latijnsamenkaanse landen
stuurden hun president, onder wie Daniel Ortega van Nicara
gua. Ook minister Van den Broek en de Surinaamse legerleider
Bouterse waren naar Brasilia gereisd, maar een ontmoeting tus
sen hen had gisteravond nog niet plaatsgehad. De kans op zo'n
gesprek werd van Nederlandse zijde „uiterst klein" genoemd.
sident moet kiezen tussen mij
of politieke zelfmoord".
Geen steun
Duidelijk is na afgelopen zon
dag ook geworden dat de soci
alisten van hun ex-partners,
de communisten, in de toe
komst geen steun van beteke
nis hoeven te verwachten. On
danks alle bombarie op het 25e
partijcongres zakte de partij
van Georges Marchais steeds
verder weg in het moeras van
de onbeduidendheid. Dat soci
alisten en communisten geza
menlijk hun kiezers hebben
opgeroepen elkaar waar moge
lijk te steunen, heeft meer te
maken met de traditionele be
strijding van rechts dan dat
men het samen over iets eens
is. Tekenend voor het weder
zijdse wantrouwen is dat Mar
chais nauwelijks campagne
voert voor zijn kandidaten die
het zonder socialistische steun
niet zullen redden.
De socialisten zelf hebben al
hun hoop gezet op een zoge
naamde „trilling" die zij in
hun electoraat hebben gecon
stateerd. Hieruit zou voor vol
gend jaar een massale mobili
satie moeten groeien, die de
regering ais bij wonder over
eind kan houden. Maar af
gaande op de povere resulta
ten, die de partij van Mitter
rand ook voor aanstaande zon
dag worden voorspeld, lijkt
een „trilling" niet genoeg om
het tij te keren. Eerder moet
worden gedacht aan een aard
beving of een orkaan, ge
naamd Jean-Marie Le Pen.
(ADVERTENTIE)
VOORJAARSREIZEN APRIL '85
30 april
1. 15
4-daagse luxe
•ounngcarrets incl.
excursies West- en Oo6t-Berli)n
8-daagse luxe tounng-
carreis incl. excursies o.a.
Nice, Cannes. Monaco
4 -daagse bus/bootreis
Harrogate en York
22 apnl
6. 20
14. 20 er.
26 apnl
4 daagse
bus/bootreis ine! excursies
Windsor e.a. musical
8- en 15-daags*?
vliegreizen3- sterren
hotel volpension vanai
3-daagse busreis
incl excursies
en Folies Bergères
8-daagse luxe t ounngcarrets
incl excursies .Spaanse npchool.
Wienerwald. Schonbrunn etc
3 daagse bus/bootreis
Göteborg/Zweden md excursies
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nummer 070-190882
(maandag t/m vrijdag van 9-16 uur),
oi persoonlek in onze vestiging
aan de Spuistraat 71/hoek Spui te
Den Haag
iiiiiiiiimiiiiiiitmiitniiiiiiiiitiiiiii
