IC weekpuzzel door dr. Pluizer postzegels WETENSCHAPPEN Ceidoe Sou/taut z> oplossing vorige puzzel NR. 11 KRUISWOORDRAADSEL sVeVs n' m 'u &r i a wrm s. iJJJJ jVI v. ZATERDAG 16 M. De prijswinnaars van puzzel nr. 10 zijn: Mevr. P.M. Vogelezang-Huibers, Jacq. Urlusplantsoen 303, 2324 KV Leiden. M.J. Witteman, Slotlaan 6, 2171 TB Sassenheim. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. HORIZONTAAL: 1. Vrucht. 6. Dwaas. 7. Warm zeepwater. 9. Niet bevestigd. 10. Zwaarlijvig. 12. Hof persoon In vroegere jaren. 14. Verplaatsing v.e. schaakstuk. 15. Lange haren m de nek 55. Bittere vloeistof. 41. Driehoekig stalen slaginstrument. 42. Blaasinstrument. 43. Kikvorsachtig dier. 45. Boom. 46. Voegwoord. 48. Jong schaap. 50. Lofdicht. 51. Onverduisterd schijnende. 52. Uitroep. 53. Schuw dier. 17. Pluis op wollen stoffen. 19. Bundel. 20. Bak met gaatjes. 22. Kreet. 24. Staafjes om Iets te bevestigen. 57. Vis. 58. Rund van de hooggebergten van Tibet. 59. Ogenblik. 61. Middellijn van de ziel v.e. vuurwapen. 64. Soort 25. Het doel niet treffend. 65. Cilinder. 26. Zwarte delfstof. 28. Zeevis. 30. Rund. 31. Geslacht van mens 32. Gewicht. 33. Schrijfgerei. 35. Muzieknoot. 36. Bijbelse naam. 39. Gewerenpiramide. 67. Veldgewas. 68. Halsdoek. 69. Waterblaasje. 71. Ingezet stuk. 72. Gymnastiektoestel. 73. Slaapplaats. 75. Zonder moed. 76. Opening achter in de VERTICAAL: Lokspijs. Hoewel. Urgent. Loofboom. Elektrisch geladen atoom. Insekt. Dakbedekking. Onderricht. Insekt. Straatsteen. Hemellichaam. Snijwerktuig. Zelfkant van linnen. Geneesmiddel. Nogmaals. Dier met koud bloed. Raadgeving. R.K. godsdienstoefening. Deurwachter. Deel van de week. Witte mier. Woekerplant. Historische munt. Edel. Mondrand. Veerkracht. Grond bij een boerderij. Hoogste punt. Opperbevelhebber v.e. oorlogsvloot. Keurig. Niet wild. Raamscherm. Hardheid van de grond door vorst. Lof, hulde. Snel drogend mengsel. Tenen mand. Vleesnat. Hoge boogbal. Plezier. Vrucht. Kostuum. Stremsel. Niet helder. Water doorlatende. Slaghout bij cricket. Lidwoord. Muzieknoot. Welke twee sleutelwoorden vormen de letters uit de vakjes 42 50 38 14 54 22 55 5 12 26 en 32 37 44 34 58 4 20 45 17 76? Oplossingen onder vermelding van Puzzel 11 moeten uiterlijk woensdagmiddag in bezit zijn van de: Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden. Naam, adres en postcode s.v.p. in blokletters vermelden. mmm Er komt nog eens een tijd dal spelers die aan een toernooi als Hoechst-viertallen willen mee doen, de nacht voor de eerste inschrijfdag op de stoep of in een kamer van het Kurhaus zullen doorbrengen om vooral niet één van de 64 viertallen- plaatsen te missen. Waar is die populariteit aan te danken? Op de eerste plaats verdringen viertallentoernooien meer en meer de parentoernooien. Over de oorzaken daarvan hebben we het in deze kolom men al vaker gehad. Op de tweede plaats is de formule van Hoechst zeer goed geko zen: 8 poules van 8 viertallen (7x8 spellen) op zaterdag, waarvan alle nummers 1 en 2 zondag in de Zwitserse A-fina le komen, de no's 3 in B, 4 in C enz. Als er tussen toernooien on derling ook een competitie zou bestaan, zou Hoechst bezig zijn het Caransa-toernooi van de eerste plaats te verdringen. In de goede hand De vierhoeks-interland aan de vooravond van het eigenlijke toernooi werd gewonnen door Zweden (Sundelin-Gullberg, Lindqvist-Morath), voor de Poolse wereldkampioenen, Nederland (het CCP-team) en Frankrijk. Op het volgende spel uit de match Zweden-Nederland scoorde Zweden maar liefst 17 imps door 3 SA in de goede hand te manoeuvreren. Con ventionele biedingen, relays enz. hebben natuurlijk hun nut, maar soms komt daardoor wel eens een contract in de verkeerde hand terecht. Spellen van Hoechst Open kamer: ZUID WEST NOORD OOST Gullberg Schippers Sundelin Maas 2 KI pas 2 Ha pas 2 SA pas 3 Ru pas 3 Sch pas 3 SA pas pas Een systeemkwestie: 2 SA, 3 Ru en 3 Sch zijn conventionele biedingen. Na 3 SA zou west nog kunnen overwegen om 4 Ha te bieden, maar er zijn tal loze zitsels denkbaar waar dat down gaat, terwijl er in 3 SA gewoon negen slagen voor het rapen zijn. Na de start met schoppen vrouw ging dit twee down. Aan de andere tafel bood Lindqvist (na 2 klaver - 2 har ten) als west 3 ruiten, waarna Morath als oost in 3 SA kon aanleggen. Zuid (Hans Ver goed) startte met een kleine schoppen. Ruitenstart en schoppenswitch zijn dodelijk, maar daarvoor is een gezonde aanleg op het vlak van koffie dik kijken een eerste vereiste. Hetzelfde spel werd ook ge speeld in de wedstrijd Polen- Frankrijk: Delmouly-Roudi- nesco bleven in 4 klaver han gen (plus 1), terwijl Martens- Przybora 5 klaver boden en maakten. HOK op jacht In het open toernooi was het Oostenrijkse team met nog één ronde van acht spellen te gaan alleen nog met een monster- score in te halen. Landskampi oen HOK kwam tegen hen aan tafel (Kirschhoff-Tam- mens. Wintermans-v.d. Brom) en sloeg op het tweede spel toe, met veel hulp van de Oos tenrijkers: W/allen VB972 O 986 O A V 2 *64 10 v *1183 <?A2 <?VB1075 O B84 r. OH 1097 A1IV8753 *B A 6 5 4 H 4 3 0653 *1092 O/allcn 84 OH 106 O A H 7 5 4 3 2 *10 B9 N ♦V7652 V832 W O °B975 OV 109 7 06 A B 6 4 3 L *852 AH 103 SAV4 O B8 H V 9 7 Aan beide tafels werd 6 ruiten het eindcontract en in de open kamer gingen Meinl-Berger na een start met schoppen 5 down. Tegen Kees Tammens werd met schoppen 2 gestart, voor het aas. Kuiten naar het aas, ruitenheer na, schoppen 8 naar de heer en een kleine schoppen na. West moet nu een black-out hebben gehad, een signaal van zijn partner niet hebben ge zien of zoiets, want hij troef de!! Op de een of andere ma nier zal hij gedacht hebben dat de leider vrouw-derde van schoppen had en op deze om zichtige wijze bezig was zich door schoppen 10 in de dum my van zijn verliezende kla ver te ontdoen. In het laatste spel had Leo v d. Brom geluk met het aanspelen van een bijkleur: V754 tegenover AB96 In 4 harten waren al drie sla gen weg, dus de klaverkleur moet zonder verliezers worden aangepakt. De Oostenrijker Kubak speel de de vrouw voor en verloor een slag aan tien-derde (achter het aas), terwijl Leo v.d. Brom de gelukkige beslissing nam om een kleintje naar ae boer te spelen en vervolgens met het aas de heer onschadelijk te maken. HOK won deze laatste wed strijd met 25-4, waardoor ze nog zeer dicht bij de Oosten rijkse toernooiwinnaars ein digden. De derde plaats was voor het Britse Hoechst-team, terwijl als zeer verrassende vierde het NBB Jeugdteam- Noord eindigde (Sandor-de Boer, v.Wel-Nooyen) en dat geeft hoop voor de toekomst. Biedprobleem In een viertallenwedstrijd heeft u als zuid en de bieding gaat: ZUID WEST NOORD OOST 1 KI pas 1 Ha pas 1 Sch 1) pas 2 Ru 2) pas 2 SA pas 4 Sch pas Biedt u nog wat? Als in veel van dergelijke situ aties biedt de losing trick count meer houvast dan het tellen van honneurpunten. Nu er een fit blijkt te zijn, heeft zuid slechts 5 verliezers (2 in schoppen, nul in harten, 1 in ruiten en 2 in klaver), terwijl zuid aan de overkant zo onge veer een opening hoort: eerst de vierde kleur en daarna een sprong naar de manche. Vol gens het „principle of slow ar rival" is 3 schoppen in deze si tuatie sterker dan 4 schoppen. Het gevaar is natuurlijk dat noora te veel in harten heeft, maar dat is iets wat zuid kan onderzoeken. Niet door azen te vragen, want wat heb je aan hartenaas?, maar door 5 klaver te bieden. Als daarop 5 schop pen komt, dan is dat het mooi ste wat zuid kan horen: geen ruiten/hartencontroles, waar door alle punten in de noord- hand „werken". Noord bezat A1087 V 10 8 2 OV 2 ♦AVB en dat is in termen van de LTC 8 verliezers met positieve correctie, samen met de vijf verliezers van zuid (ook met positieve correctie) voldoende voor een slempoging. Slechts aan een van de twee tafels werd het slem geboden, wat inhoudt dat er aan de an dere tafel toch te veel naar punten werd gekeken. Agenda: 23-3 Zaanstadtoernooi (075-350077); 3de Westlands parenkamp. (01748-3343); 30-3 Hoogeveens toernooi (05280- 63766). Corr. p/a Léharstraat 10, 2162 AC Lisse. In de achtste ronde van de ladderwedstrijd in dit seizoen staan weer vier nieuwe pro blemen op het programma; eerste publikaties dus. Ander maal is gekozen voor vraag stukken van componisten, die al vaker zijn „opgetreden" in deze wedstrijd. De oplossingen van deze pro blemen moeten uiterlijk don derdag 11 april in het bezit zijn van B.J.Nuys, Oleander 12, 2671 NN Naaldwijk. Voor aspi rant-deelnemers: een goede oplossing levert 2 punten op, een bij-oplossing 1 punt. Een maal behaalde punten blijven behouden. Telkens na twee ronden wordt een klassement opgemaakt. De koploper ont vangt een rondeprijs en gaat verder met 0 punten. De cijferstanden ter controle zijn: Burggraaf (29): zwart 4, 8, 9, 11. 12, 13, 18, 19, 23, 31, 37, wit 21, 24, 25, 28, 29, 30, 34, 39, 40, 43, 48; Hauschild (30): zwart 7, 8, 9, 12, 13, 14, 18. 19, 22. 23, 29. 31. 36. wit 20, 21, 27, 30. 34, 38, 40, 41. 42, 47. 48, 49; Van Slooten (31): zwart 8, 11, 13. 14, 18. 27, 31, 33. 37. 38. 42. wit 22. 24, 25, 26, 29, 34, 40, 44. 47, 48, 49, De Waard (32): zwart 1, 9, 13, 19, 24, 25, 26, 27, 28, 36, 45, wit 11, 16. 17, 18, 33, 35, 39, 41, 43, 44, 48, 49. 50. i Voor enkele vraagstukken moet u ook het eindspel(letje) aangeven. Oplossingen vorige ronde: Burggraaff (25): 33-28 22x24 30x8 26x37 48-42 37x39, 47-41 36x47 40-34 39x30 35x24 47x20 25x3 met het eindspel 6-1 IA 8- 'y 2 27-31 2x16 31-37 3-26 37-41 26-37 enz A: 27-31 8-2 10-14 Ladderwedstrijd (8). lil «Jl mum 'Q m m m i BURGGRAAF (29) HAUSCHILD (30) m m i m. Wk kit a mm e i m m m 1 1 I f O O n fcnsO t. m OOI mWmV- mmm o es 39.23-29 40. 43-38. Een actie- ve verdedigingszet, want 39- 34? 30-24 34x21 31-26 enz. 40. 12-17 41. 39-34 29x40 42. 35x44 18-23 43. 38-33 14-20 44. 44-40 20-24 45. 40-35 17-21 46. 33-28 21x32 47. 28x37 23-28 48. 30-25 28-33 49. 35-30 24x35 50. 25-20 35-40 51. 20-15 4(M4 52. 15-10 44-50 53. 31-27 13-18 54. 37-31. Scholma moet de vang- stelling verbreken. 54. 18-23 55. 10-4 33-38 56. 4-15 38-43 57. 15-47 43-48 58. 31-26 48-39 59. 47-42 39-48 60. 42-31. Ten on rechte heeft wit hier op ver trouwd. Afgezien van 50-39 heeft Scholma 60. 50-22 tot zijn beschikking en Van der Kooij geeft het op; er volgt im mers 27x27 16-21. VAN SLOOTEN (31) 3x25 6-11 2x16 31-37 25-48 37- 41 48-37 enz. (ook het offeren van schijf 4 helpt zwart niet); Hauschild (26): 47-41 36x38 27x36 38x27 44-40 35x44 45-40 44x35 24-20 15x33 36-31 18x40 31x2 35x24 2x5; De Waard (27): 21-17 12x21 16-11 6x17 49-44 39x50 28-22 27x9 32-27 21x43 48x30 37x48 19-14 48x25 14x3 25x14/9 3x6; Van Wingerden (28): 27-22 18x29 39-34 23x41 34x3 17x37 3x27! 41-46 47-41 46x21 16x27. Auke Scholma plaatste zich moeiteloos voor de finale van het kampioenschap van Ne- DE WAARD (32) derland. Hij voerde voortdu rend de ranglijst in zijn groep aan. Ook Wim van der Kooij, die zich eveneens, maar dan bij verrassing plaatste, wist hij te verslaan. In de derde ronde leidde hun onderlinge partij (Scholma heeft zwart), waarin Scholma voortdurend beter stond na wits 39e zet tot de cij- ferstand. zwart 12, 13. 14, 16, 18. 19. 23 en wit 27, 30, 31. 35. 36, 39, 43. Ook nu nog staat Scholma beter, maar het be zwaar van dunne standen is dat de remisemarges met elke ruil groter worden. Een goed voorbeeld van de te vaak voorgekomen lichte com binatie is het verloop van de partij Rob Geurtsen-Jeroen Goudt: 1. 34-29 19-23 2. 40-34 14-19 3. 45-40 10-14 4. 32-28 23x32 5. 37x28 18-23 6. 29x18 12x32 7. 38x27 7-12 8. 41-37 12- 18 9. 46-41 1-7 10. 37-32 7-12 11. 41-37 19-23 12. 43-38 5-10 13. 49- 43 17-22 14. 47-41 14-19 15. 33- 28 22x33 16. 39x20 20-24 17. 27- 22 18x27 18. 31x22 11-17 29. 22x11 16x7 20. 34-30 13-18 21. 36-31 10-14 22. 31-27 14-20. Nog steeds is sprake van een wei nig opwindende partij, maar door wits reactie op de tekstzet is het plotseling mis. Na 23. 30- 25?? komt simpel 24-29 24. 25x14 19x10 25. 28x19 29-33 26. 38x29 18-22 27. 27x18 12x45 en na 28. 32-28 9-13 29. 43-39 13x24 heeft zwart een schijf gewonnen, goed voor partij winst. In de nieuwe cyclus om het wereldkampioenschap zijn al enkele zonetoernooien ver speeld. De hoogstgeëindigden spelen in de zomer in drie ver schillende interzonetoernooien om plaatsen in het kandida tentoernooi, wat aan het eind van dit jaar plaatsvindt. Ver volgens moeten dan nog een halve en eindfinale gespeeld worden om de uitdager van de wereldkampioen aan te wij zen. Deze match moet in sep tember 1986 beginnen. Mede gezien de grote hoeveel heid internationale toernooien een m.i. te vol programma, wat ook nog grotendeels over bodig is. De FIDE (wereld schaakbond) erkent het belang van de ELO-lijst, door de sterkste 14 spelers vrije plaat sen in de interzonetoernooien te geven. Een ieder weet dat de toekomstige uitdager zich onder deze veertien (aange vuld met de verliezer van de laatste wereldkampioens match) bevindt. Waarom moet er dan een gigantisch zone- en interzonetoernooiencircus op gevoerd worden? Als men ie dere schaker per se een kans wil geven, is het houden van een groot open toernoi voor het aanwijzen van enkele spe lers in het kandidatentoernooi een betere oplossing. Deze spe len dan samen met een aantal spelers, die zich reeds als bes ten van de wereld hebben be- door L. Hofland wezen (dit kan namelijk ook in andere dan FIDE-toernooi- en) om een plaats in de kandi datenmatches. In Beer Sheva (Israel) vond het zonetoernooi voor de lan den Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Israel plaats. Ter ondersteuning van boven staand betoog stel ik vast dat de twee geplaatsten van dit toernooi, Gütman en Shvidler (beiden Israel), geen enkele rol van betekenis zullen spelen in de strijd om het wereldkampi oenschap. Niettemin zijn ze in staat om af en toe fraaie partij en te spelen. L.Gütman-Y.Griinfeld. Pools. l.Pf3 Pf6 2.g3 b5?! Een niet erg aan te bevelen opening; de zwarte damevleu gel wordt in een te vroeg sta dium verzwakt. 3.Lg2 Lb7 4.0-0 e6 5.c3 c5 6.Db3 Lc6. Blijkt z'n bezwaren te hebben, maar ook na 6....a6 7.a4 Db6 8.Pa3 heeft zwart problemen. 7.d3 d6 8.Lg5 Le7 9.Pfd2! Op originele wijze maakt wit nu gebruik van de zwakten in de zwarte stelling. 9...Lxg2 10.Kxg2 a6 ll.Lxf6! Hierna moet zwart, om zijn pionnenstelling in tact te hou den, veld d6 los laten, waar door wit een beslissend extra tempo krijgt. Beter was daar om ll...gxf6, waarna wit niet Zone-toernooien ningsvleugel kan profiteren. ll...Lxf6 12.a4 Pd7 13.axb5 axb5 14.Pa3 b4 15.Pb5! Nu blijkt het nut van wit's elf de zet. 15...Txal 16.Txal bxc3 17.bxc3 Le7 I8.Pe4 Pb8. Deze kromme zet is nodig, om dat 18...Db8 faalt op 19.Ta8! Dxa8 20.Pc7+ enz. Het blijkt echter niet te helpen; door een fraai stukoffer kan wit de zwarte koning in het centrum houden waarin hij niet kan overleven. Zie diagram. 19.Pbxd6+! Lxd6 20.Db5+ Ke7. Na 20...Kf8 21.Ta7 is de drei ging 22.Tb7 beslissend. 21.Ta7+ Pd7 22.d4 Grünfeld begaat nu een af schuwelijke blunder, waarna hij onmiddellijk kan opgeven. De vraag is of er nog ding mogelijk was. Wl* de volgende elegante dat zij 23.Pxd6 Kxd6 24.Txd7«n e 25.Dxc5mat! 22...Lb8 iaal I niet, want na 23.Tlf 24.Pxc5 Td8 25.Pxd7 H, 26.Txb8 Dxc3 beslist 2r n. Maar ook na 22...Lc7 Pxc5 24.Dxc5+ Kd7 25|cht zwart niets beginnen; <intie: ging 26.d5 gevolgd doo^- L1 slist. «n 22...cxd4? 23.Dg5+. Zwart geeft het op. V* De partij tussen de We* favorieten Kindermadvass Lobron gaf een aardigepnoe zien: mee S.Kindermann-E.Lobi^ejS Frans. 1 l.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 «int 5.Pf3 Ld7 6.Le2 f6 7.0* zi 8.dxe5 Dc7 9.c4 Pxe5 pl; 0-0-0 ll.Pc3 Pf6 12.11 f 13.g3 The8 14.Tcl Kb8 "**1 (de inleiding tot een vr P plan) 15...gxf6 16.Pe4?^1 17.Lxf3 Lb5 (deze tifoeg blijkt van eesentieel I 18.Tel exd5 19.Pxf6 (tal zal Kindermann g^s v hebben, na 19...Txel .Jater d4 21.Pd5 zal hij de site niet slechter voor wit scf getaxeerd. Er blijkt eej^ges gat in de witte plannet,nos ten 19...Txel+ 20.Dxé,f tie 21.Dc3 Tf8 Wit geeft h»óte Corr.Leo Hofland, W straat 113 2613 DE Del|e h'e De paus brengt van 16 tot 21 mei, aansluitend aan het be zoek aan Nederland, een be zoek aan België. De Belgische PTT brengt in verband daar mee op 1 april een bijzondere postzegel in omloop met een Deeltenis van de paus naar ontwerp van Etn. De Schutter. De zegel heeft een waarde van 12 fr. Tevens zal van 13 tot 18 mei in de publiekzaal van het post kantoor Brussel 1, Muntcen- trum, een postzegeltentoon stelling worden gehouden, die het bezoek van de paus als on derwerp heeft. De tentoonstel ling kreeg de naam „Relifil". Gedurende deze tentoonstel ling zal in veertig kaders de bijna volledige verzameling „Kerkgeschiedenis" van wij len pastoor Frans de Troyer geëxposeerd worden. Deze verzameling geldt als de be langrijkste ooit op dit gebied bijeengebracht. Het Belgische Museum van Posterijen en Telecommunica tie zal in twintig kaders ont werpen, proeven en kleuren- proeven tentoonstellen van Belgische postzegels met een religieus motief. Per kader wordt één postzegel zodanig uitgewerkt dat het gehele pro ces, van ontwerp tot afgewerkt produkt, gevolgd kan worden. Belgische thematische filatelis ten zijn goed voor 175 kaders. Van 20 tot 28 april organiseert de Koninklijke Maatschappij voor Landbouw- en Plantkun de de „29e Internationale Gen tse Floraliën". Dit is een unie ke gebeurtenis, waarbij de ro- dondendron en azalea in het middelpunt staan. De Belgi sche PTT wijdt hieraan op 18 maart drie bijzondere postze gels, elk met een waarde van 12 fr. en met orchideeën als motief. Het ontwerp is van M. Severin. Bijzondere zegel en expositie bij pausbezoek aan België Ook verschenen in België en kele nieuwe gebruikszegels. Op de eerste plaats een zegel van het nieuwe type „Heral dieke Leeuw" met een waarde van 9 fr. Verder een zegel met de beeltenis van koning Bou- dewijn (23 fr). In Frankrijk verscheen een zegel ter gelegenheid van vijf tig jaar televisie. De door Jac ques Combet ontworpen zegel heeft een waarde van 2,50 fr. en draagt een symbolische voorstelling. Met als motto Va- lentijndag verscheen een post zegel van 2,10 fr. waarop twee gelieven, de vredesduif en cu pido's die brieven bestellen in een hartvormige brievenbus. Met als thema Beroemde Per sonen verscheen in Frankrijk een serie van zes bijzondere postzegels, ondergebracht in twee postzegelboekjes. Het eerste boekje omvat zegels van 1,70 plus 0,40 ft. Achtereenvol gens ziet men hier de portret ten van Romain Roland (1866- 1944), Jules Romains (1885- 1972) en Jean-Paul Sartre (1905-1980). Het tweede boekje omvat zegels van 2,10 plus 0,50 fr. met de portretten van Vic tor Hugo (1802-1885), Francois Mauriac (1885-1970) en Roland Dorgelès (1885-1973). Deze ze gels werden ontworpen door iuur< jat e i te I, ki let h Jacques Jubert en tonen" het portret van de p$en ook hun handtekening.1 >n Elisabeth von Arnim^ bekend als Bettina vonf een jongere zuster dichter Clemens E werd op 4 april 1785 tel CI, fort a.d. Main gebor^ heeft lang in Berlijn gf en zich aldaar beziggeL met het zoeken naar oi gen voor vraagstukken» die jaren aan de orde F Ter gelegenheid van hai geboortedag bracht WeLP lijn een postzegel (50 f met haar portret naar) kening van Emil Grimm, gemaakt in li staatsman Wilhelm voil boldt overleed op 8 apf te Tegel. Te zijner nagej nis verscheen een postzf pf) met het portret staatsman, naar een ml culptuur, vervaardigd I 1767 en 1835 door Paul| Van 16 april tot 20 wordt in het zuidoostelÉ van Berlijn de „BundesT schau" (Bonds-tuinentl stelling) gehouden. NaJ leiding hiervan geeftl Berlijn op 16 april eeë uit, ontworpen door Görs; daarop een gestt voorstelling van een bli Eiland Timor stijgt snel Nederlandse geologen en hun Indonesische collega's, die deelnemen aan de Snellius-ex- peditie, hebben ontdekt dat het Indonesische eiland Timor snel aan het stijgen is. Bovendien hebben de onder zoekers op het eiland een bij zonder gesteente ontdekt dat wijst op goudvoorraden. Aldus de Nederlandse Raad voor Zeeonderzoek in Amsterdam. Timor is volgens de geologen pas een half miljoen jaar gele den uit zee omhoog gekomen met een gemiddelde snelheid van een centimeter per vier tot vijf jaar. Als dit proces zo doorgaat, zal de huidige tropi sche vegetatie op het eiland over een miljoen jaar hebben plaatsgemaakt voor de ijzige sneeuw van het hooggebergte. De gesteenten, die de expedi tieleden in het Miomaffo-ge- bied van Timor vonden, zou den wel eens het moederge steente kunnen zijn van de goudkorrels, waaraan de Noil Noni (Goud Rivier) zijn naam ontleent. Deze gesteenten maakten eens deel uit van de diepere delen van de aard korst. Deze werden gevormd tijdens de botsing van de con tinenten. In het gebied waar Timor en de andere eilanden van de Bandaboog liggen, ko men nog steeds drie aardkorst- platen met elkaar in botsing op dezelfde manier als ijs- schotsen over elkaar heen schuiven. De resultaten van dit onder zoek zullen niet alleen bijdra gen aan de reconstructie van de weg, die de schuivende aardbollen sinds hun ontstaan hebben afgelegd, maar ook zal kunnen worden vastgesteld of het juist is dat Timor bestaat uit tegen en op elkaar gebotste aardkorstfragmenten van zo wel Zuidoostaziatische als Au stralische afkomst. Gradiometer spoort leidingen op Heidemij Adviesbureau in Arnhem gaat bij opsporing van ondergrondse pijpleidin gen en kabels gebruik maken van een nieuw apparaat. Dit in de Verenigde Staten ontwik kelde instrument, de gradio meter, geeft niet alleen aan waar kabels en leidingen lig gen, maar registreert ook de diepte. De gradiometer meet, net als metaaldetectoren, verstorin gen van het aardmagnetisch veld, die door in de grond lig gende leidingen worden ver oorzaakt. Aan de hand tl metingen worden plaj diepte van de leidingert gistreerd. Dat laatste is volgens Htr met geen enkele anderefo ringsmethode mogelijl gradiometer kan overiftn«i leen gebruikt worden rv opsporing van metalen Fls< gen. Beheerders van leln en kabels als Gasunie,jrd elektriciteitsbedrijven fgai petrochemische industrjWa in de toekomst verpliL plaatsen waar hun in^. naar schatting één milj#1 J* lometer leiding in de hee zit, te registreren. Dat itoai om bij de opstelling vanjgen plannen in de toekomd-^ rekening te houden nt staande leidingnet!» ni teneinde beschadiging ti komen. f e

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 26