ORBATSJOV NEEMT
■E TIJD VOOR BUSH
orbatsjov boezemt vertrouwen maar ook vrees in
VRIJBRIEF
VOOR EEN HOOG
RENDEMENT
—Proletarisch winkelen
iidt tot diplomatieke rel
is~>in: Zo snel
(f -plijk weg uit
it-Libanon
Irak
beschiet
weer
Teheran
Helikopter neergestort
Breuk in christelijk kamp
bedreigt positie Gemayel
5PAGÏFNT.AND
CcidócSotMOnt
DONDERDAG 14 MAART 1965 PAGINA 5
•>-Jfi^LEM De Israëlische minister
*-^ensie Yitzhak Rabin heeft voor
ement gezegd, dat de aftocht van
F^VLA/ilische bezettingsmacht uit Oost-
"n zo snel mogelijk (wordt) vol-
panleiding daartoe vormt de golf
"slagen tegen het Israëlische leger
eeK njtische moslimmilities. Oppositie-
Ie mqhebben de regering van premier
negen:Peres dringend verzocht om de
Opfrist6 versnellen, met het oog op de
of eefde 6uerriMa-aanvallenr waarbij
rkortii Israëliërs zijn gesneuveld.
na hef
Onthoofding
in restaurant
LONG BEACH Een 43-jarige Ame
rikaans heeft voor de ogen van verbijs
terde gasten van een restaurant in
Long Beach (Californië) zijn vrouw
met een mes praktisch onthoofd. Hij
verweet haar, dat zij tegen de islamiti
sche wetten inging door van hem te
willen scheiden. De man was zijn
vrouw, die in het restaurant werkte,
komen vragen of zij bij hem terug wil
de komen. Toen zij weigerde, sneed hij
haar met een mes de keel door. Sommi
ge van de gasten probeerden in te grij
pen, maar werden door de man be
dreigd. Aan de politie, die hem tenslot
te overmeesterde, vroeg hij met een
glimlach: „Is ze dood?"
VS BETALEN
SCHOONMAAK ATOL BIKINI
WASHINGTON De Verenigde Staten heb-
ben er in toegestemd een bedrag van ongeveer
160 miljoen gulden te betalen om het atol Biki
ni in de Stille Oceaan te ontdoen van het aan
wezige radioactieve afval. Met deze schikking
kwam een einde aan een rechtszaak die was
aangespannen door de bewoners van Bikini.
Zij moesten het atol in 1946 verlaten om 23
Amerikaanse atoomproeven mogelijk te ma
ken en wonen sindsdien op Kili, een kleiner,
geïsoleerd liggend, eiland. Het atol Bikini be
staat uit 26 eilandjes en maakt deel uit van de
Marshall-eilanden in Micronesië, 4.000 kilome
ter ten zuidwesten van Hawai. De oorspronke
lijke bewoners van Bikini waren na een eerste
schoonmaakbeurt in 1968 teruggekeerd. Tien
jaar later moesten ze het gebied weer verlaten,
toen bleek het nog steeds radio-actief besmet
was.
Mensenrechtencommissie VN:
verbetering in El Salvador
GENEVE De mensenrechtencommissie van de
Verenigde Naties ziet, vergeleken bij een jaar ge
leden. enige verbetering in de situatie van de
mensenrechten in El Salvador. De uit 43 leden be
staande commissie nam op de jaarzitting in Gene
ve een resolutie aan. waarin de .jongste maatrege
len ter humanisering van het gewapende conflict"*
werden verwelkomd. Onder de 39 landen die voor
de resolutie stemden, waren de Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie.
Onder luid protest van de Sovjet-Unie heeft de
commissie ook ingestemd met een dringende op
roep een einde te maken aan de „ernstige en mas
sale" schendingen van de mensenrechten in Af
ghanistan. In een rapport werd de aanwezigheid
van Sovjet-troepen in dat land als belangrijkste
oorzaak van deze schendingen aangemerkt.
augustt
de rijl
rlZ1J3lJ De nieuwe Sov-
l'fl Michail Gorbatsjov
in een!steraV0 'n Moskou
Ie instpvoerig onderhoud ge-
elhk ide Amerikaanse vice-
w! s il Geor8e Busho De
J Ranse minister Shultz
ussische collega Gro-
amen eveneens aan
en wiïrek deeL
nnen van anderhalf
luizen,
n en
stuurd!
met
bond^
ïnde onderhoud
zal de dat Gorbatsjov
n het v'r^e 'ndruk °P hem
,w?maakt. Hij wilde niet
men P de inhoud van de
tn president Reagan die
.Gorbatsjov heeft over-
in Washington werd
:n dat de brief een uit-
tot een gesprek zon
der voorwaarden voorat be
vatte. In Moskou beperkte
Bush zich er toe te zeggen dat
een dergelijk gesprek „nuttig"
zou kunnen zijn.
De vroegere Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken
Henry Kissinger heeft gisteren
in een gesprek met president
Reagan gewaarschuwd voor
een snelle kennismaking tus
sen de twee leiders omdat een
dergelijke bijeenkomst naar
zijn mening zal uitdraaien op
een „psychiatrische oefening
en daar leent de buitenlandse
politiek zich niet voor. Kissin
ger dacht dat er „tezijnertijd"
een topconferentie zal komen.
Het feit dat er een jongere,
meer dynamische figuur aan
de macht is gekomen in de
Sovjet-Unie moet echter niet
worden opgevat als aanwijzing
dat Moskou nu meer openstaat
voor de Amerikaanse stand
punten. Al te grote bereidwil
ligheid de Russen om de hals
te vallen vond Kissinger on
verstandig. „We hebben de
neiging veranderingen in het
Russische leiderschap te bekij
ken als betrof het een persoon
lijkheidswedstrijd. We moeten
ons echter terdege realiseren
dat je geen hoofd van het po-
litburo wordt omdat je koork
naap bent. Je moet een be
hoorlijk sterk en hard indjvi-
du zijn, aldus Kissinger, die
het verstandiger vond een ont
moeting te arrangeren wan
neer Gorbatsjov de tijd heeft
gehad zijn positie stevig te ver
ankeren, Vrij vertaald
Vanmorgen had Gorbatsjov
een ontmoeting met Kohl. Gis
teren had hij gesprekken met
Thatcher die opnieuw ver
klaarde goed met hem te kun
nen opschieten en met Mitter
rand, die de nieuwe leider
voor een bezoek aan Frankrijk
heeft uitgenodigd. Na de be
grafenis van Tsjernenko
maakten tientallen andere re
geringsleiders kennis met Gor
batsjov. Deze laatste liet zijn
gasten aanvankelijk op zich
wachten toen hij in een geani
meerde discussie gewikkeld
was met Gromyko. Een Krem
lin-employee wees hem erop
dat een begin gemaakt moest
worden met het grote condole-
ance-defile.
Soldaten marcheren in Moskou langs de baar van Tsjernenko op weg naar het Rode Plein.
Buiten,
Amster
andaag
toeges
a's aar
ischeidi
euwe OU Tijdens de
»ws vonnis van Tsjernenko
de bedj Rocje Plein heeft
'hotels''1 Gorbatsjov en
ideote^ussen met bem
de ifschien even bij stil
progran dat het vooral de
aternajgenioze, fanatieke
■sovereerdochtige regerin-
jn geweest, die wis-
e,nig[ bereiken dat Rus-
lanstaped functioneerde.
De gei
Jtermic ,r
bewoniagen van Iwan de Ver-
kendgfelijke
eval vt Opritsjnina, de in he
rig is gehulde geheime politie-
1 schrivan de tsaar, die behal-
aarsch^acht en KGB ook de
val v^ers waren van een pro-
i inverpel ambtenarenappa-
en dieun zuiveringsacties, die
kte, ktfzenden vooraanstaande
?er ncïlijke Russen het leven
ijven i. moesten Iwans greep
Je gerpacht verstevigen. Ver-
hoevé» met Stalin vallen hun
n het (ingen" in het niet,
ekerhbet voorbeeld van de
Dina werd dankbaar
nagevolgd door de tsaren die
na Iwan kwamen.
De immense uitgestrektheid
van het land is altijd de voor
naamste bron van zorg ge
weest van de regeerders in
Moskou. Met de trein doe je er
nog altijd acht dagen over om
van de ene kant van de Sov
jet-Unie naar de andere kant
te reizen. Een ander punt is
dat lang niet alle inwoners
van de Sovjet-Unie Russisch
spreken, ondanks de Russische
overheersing. Voor sommige
regimenten uit het Russische
leger bestaat de enige kennis
van de Russische taal uit een
De enorme afstanden vormen
een zeer kostbare handicap
voor dè Sovjet-economie. In
het oosten, in de eenzame Si
berische vlakten, borden de
grondstoffen gewonnen: de in
dustrie en handel is daarente
gen geconcentreerd in het
Westen en Zuiden en hoewel
de Sovjet-Unie nog altijd het
snelst groeiende spoorwegnet
ter wereld heeft, groeit het
nooit snel genoeg. Iedere
strenge winter gooit roet in de
plannen van de ontwerpers.
Veroveringen
Het uitgestrekte en bevroren
Siberische landschap, de droge
woestijnen van Kazakhstan en
de subtropische wijngaarden
van Georgië werden allemaal
veroverd door opeenvolgende
generaties van „absolute" tsa
ren. Het absolutisme is een
constante factor in de Russi
sche geschiedenis, maar niet
noodzakelijkerwijs verbonden
met een agressief beleid. Het
zijn juist de tsaren die hun
binnenvallende vijanden of
overheersers wisten te verdrij
ven die nog altijd het meest
bewonderd worden, zoals
Iwan de Verschrikkelijke, die
zich uiteindelijk aan het Mon
goolse juk wist te ontworste
len, Peter de Grote, die de
Zweden verdreef en Alexan
der, die de aanval van Napole
on op Moskou wist af te slaan.
Het is misschien als gevolg
van deze geregeld terugkeren
de periodes van invasie en be
zetting de Tweede Wereld
oorlog, die aan twintig miljoen
Russen het leven kostte, ligt
nog vers in het Russische ge
heugen dat de Russen oor
log zien als iets dat op hun
grondgebied gebeurt. Dit in te
genstelling tot bijvoorbeeld de
Amerikanen of de Britten, die
oorlogen beschouwen als ge
beurtenissen die aan de andere
kant van het water afspelen.
De Russen beseffen ook dat de
keren dat ze een invasie heb
ben kunnen afslaan dit ge
beurde onder een meedogen
loos en gecentraliseerd leider
schap.
Dit is de traditie die Michail
Gorbatsjov erft en die hem zo
wel de nodige kansen als pro
blemen biedt. In de KGB heeft
Gorbatsjov een goed functio
nerende geheime politie en in
de communistische partij met
haar 17 miljoen leden een
werktuig dat hem helpt dit
grote en ongelijksoortige land
vanuit één centraal punt te be
sturen. Het lidmaatschap yan
de partij is over het algemeen
opmerkelijk gelijk verdeeld
over het land en verschillende
leeftijdsgroepen, een gevolg
van de inspanningen van
Brezjnev om het aantal leden
uit te breiden.
Versterking partij
In zijn eerste redevoering als
opvolger van Tsjernenko heeft
Gorbatsjov gesproken over de
noodzaak om de rol van de
partij aan de basis van de Rus
sische maatschappij te vergro
ten. Eén partijlid op elke tien
arbeiders schijnt het streven te
zijn. Een cynicus zou zeggen
dat de partijleden, indien ze op
de juiste manier geïnstrueerd
en gemotiveerd zijn, de serge
anten en korporalen van de
quasi-militaire zucht naar eco
nomische groei kunnen wor
den. Er zijn wel meer Sovjet
leiders geweest die de partij op
deze manier hebben willen ge
bruiken, maar het is alleen
Stalin gelukt tegen een af
schrikwekkend hoge prijs.
Gorbatsjov is waarschijnlijk de
eerste Sovjetleider die de
waarde van de publieke opinie
begrijpt, die zich goed op de tv
weet te presenteren en veel
aandacht besteedt aan zijn
imago in binnen- en buiten
land, zoals Groot-Brittannië
afgelopen december kon con
stateren.
Gorbatsjovs reputatie als her
vormer en zijn Thatcher-ach-
tige toespraken over de rech
ten van het management, heb
ben hem verzekerd van de
steun van de grote en gefrus
treerde groep managers en
technocraten. De intellectue
len van zijn generatie beschou
wen de energieke Gorbatsjov
als één van hen: dit zijn de
mensen die het zelfs voorzich
tig hebben over het aanbreken
van een Kennedy-tijdperk in
Moskou, in de verwachting dat
Gorbatsjovs oud-medestuden
ten daar van zullen profiteren.
Dan rest nog de massa de
arbeiders en de rest van het
Russische volk die zelden of
nooit gehoord worden. Sommi
gen hunkeren al jaren naar
een nieuwe sterke man
daar lijken de portretten van
Stalin achter de ruiten van de
vrachtwagens tenminste op te
wijzen. Anderen zullen onge
twijfeld de oren gespitst heb
ben toen Gorbatsjov over aan
moedigingspremies sprak. On
getwijfeld zullen velen zich
echter ook de verscherping in
de discipline herinneren onder
Gorbatsjovs beschermheer
Joeri Andropov.
In november vorig jaar hield
Gorbatsjov een belangrijke re
devoering, waarin hij zei dat
de nieuwe industriële revolu
tie die de Sovjet-Unie te wach
ten stond dezelfde politieke en
nationale inzet vereiste als in
dertijd bij de eerste vijf-jaren
plannen in de jaren dertig het
feval was geweest. En er is
ijna geen Rus die niet weet
op wat voor soort politieke in
zet Stalin tijdens die periode
doelde. Gorbatsjov wilde zich
met deze uitspraak misschien
alleen maar verzekeren van
de steun van de voorstanders
van de harde lijn, maar zijn
woorden kunnnen ook be
doeld zijn als een waarschu
wing. In elk geval zijn de
meeste Sovjet-burgers er van
overtuigd dat de 54-jarige
nieuwe rode tsaar Gorbatsjov
zijn absolute macht niet voor
het jaar tweeduizend zal neer
leggen.
MARTIN WALKER
Copyright The Guardian
TEHERAN Iran heeft giste
ren opnieuw een aantal Iraak-
se steden beschoten met artil
lerie en raketten. Ook op de
hoofdstad Bagdad zou een ra
ket zijn afgevuurd, maar Irak
ontkende dit. De Irakezen ver-
geldden de Iraanse beschietin
gen met een luchtaanval op
Teheran en Tabriz. Daarbij
werden ten minste 17 mensen
gedood en 26 gewond, zo
meldde het Iraanse persbureau
Irna.
Bij de aanval op Teheran wer
den drie mensen gedood en
verscheidene woningen ver
woest. De Iraakse projectielen
zijn op ongeveer drie kilome
ter afstand van het onderko
men van ayatollah Khomeini
neergekomen. Het was voor de
tweede maal sinds dinsdag dat
de Iraakse luchtmacht de
Iraanse hoofdstad bestookte.
Irak sprak tegen dat Iran een
raketaanval had uitgevoerd op
Bagdad. „Wat in feite gebeur
de. was een explosie van een
bom die door Iraanse agenten
in Bagdad is geplaatst Net als
in Kirkoek, afgelopen maan
dag, waarvan de Iraniërs ook
zeiden dat ze het hadden aan
gevallen met raketten, arran
geerden de regeerders in Te
heran de explosie van donder
dag in Bagdad om later te
kunnen zeggen dat ze een ra
ketaanval hebben uitgevoerd",
aldus een Iraakse verklaring.
Volgens ooggetuigen verwoest
te de bom drie etages van het
15 verdiepingen tellende
hoofdkantoor van de Rafidain-
-bank in de zakenwijk Shorja
van Bagdad
De Iraanse ambassadeur bij de
VN heeft gisteren gezegd dat
het Iraakse leger opnieuw che
mische wapens gebruikt tegen
Iraanse troepen in Irak. Am
bassadeur Rajaie Khorassani
zei dat hij niet wist welke che
mische stof was gebruikt,
maar wij zijn langzamerhand
experts, we kennen de symp
tomen. de geur. Vorig jaar was
er al sprake van chemische
oorlogvoering door Irak.
r YORK Het winke-
'an vrouwen wekt wel
wrevel bij hun echtge-
Maar tot voor een
weken was het nooit
faak van de Verenigde
b geweest. Dat veran-
nadat Natalja Boegro-
ichtgenote van Andrej
tmevitsj Boegrov, een
Sovjet-vertegenwoordi-
bij de VN, door huisde-
'es van een Newyorks
tihuis was betrapt op het
'ar voordeel verwisselen
Prijskaartjes op een paar
b or beeld van „proletari-
Iwinkelen" heeft geleid
wi diplomatiek incident.
\nbassadeur van de Sov-
hie bij de VN, Oleg Tro-
janovski, klaagde over „on
wettig en provocerend optre
den" tegen de vrouw van een
van zijn medewerkers. Hoe
wel zij aantoonde dat zij de
vrouw was van een diplo
maat (en dus diplomatieke
onschendbaarheid geniet)
hielden de huisdetectives
haar enkele uren vast, wei
gerden haar de Russische
vertegenwoordiging te laten
opbellen en dreigden met
strafvervolging, aldus het
Sovjet-protest.
De Russen weigerden de
zaak met de mantel der lief
de te bedekken. In de com
missie voor de betrekkingen
met het gastland", een
VN-orgaan dat problemen
behandelt waarmee diploma
ten in de Verenigde Staten te
maken kunnenkrijgen, eis
ten de Sovjets dat de ver
plichtingen die het gastland
was aangegaan, nauwgezet
worden nageleefd. Een diplo
maat en zijn gezin zijn ..on
schendbaar" en mogen nim
mer. onder wat voor omstan
digheden ook. worden vast
gehouden. verklaarde men.
Harvey Feldman, die in de
commissie voor de VS sprak,
noemde het „uitermate discu
tabel" of een diplomaat nooit
of te nimmer aangehouden
zou mogen worden, al is hij
inderdaad vrijgesteld van
strafvervolging". Daarna
bood hij verontschuldigingen
aan voor de behandeling van
mevrouw Boegrov. „Er is
sprake geweest van een ern
stig misverstand", zei hij.
tót is de man, die we nodig hebben, edele
[.siste Heintje Haak opgewonden. „Dat is
rietje. Toen hij uit het leger werd getrapt,
voor het gemak een heel arsenaaltje wa-
Ze zeggen, dat-ie een geheim pak-
I met vaatjes kruit en in de boevenwe-
i Gravendrecht gaat zelfs het gerucht,
over een heus kanon beschikt, waarmee
I kunt schieten!" „Die moet ik heb-
igromde Sijmen Knoet en hij riep: „Héla.
f! Kom ereis even hier. manl Er is werk
winkel en veel goud te verdienenl"
Pietje liep op Sijmen Knoet af en zette
J een houding, die hij had afgekeken van
Jfflcieren. Hij wierp een vernietigende blik
i burger Knoet, maar omdat deze veel
gold had, was hij ongevoelig voor dat
'ernietigende blikken. Hij kruiste zijn ar
men over de borst en gromde: „Ik heb
met vijfhonderd gouden thalers voor je, kor.
raai. Daarvoor schiet jij de havezate Uylenborgh
in de prak. Er loopt hier gespuis genoeg rond,
dat je graag zal willen helpen. Breng je dat werk
er goed af, dan krijg je nógmaals vijfhonderd
thalers." „Geld stinkt niet," filosofeerde Vie
ze Pietje en hij salueerde keurig. „U kunt op me
rekenen, seigneur. Ik zal u laten zien hoe ik van
dit stelletje ongeregeld hier in één middag een
peloton geoefende soldaten maak." Toen
kwakte Vieze Pietje de zak rinkelende goud
stukken op een krukje en begon een keel op te
zetten van heb-ik-jou-daar. De kenners konden
daar duidelijk uit afleiden, dat hij alle aanleg be
zat om een zeer goede SMI sergeant majoor
instructeur) te zijn. „Hup, hup, hup, verzamelen
in rotten van acht en in tirailleurlinie rechts rich
ten in de dubbel!!!", bulderde Vieze Pietje
Reddingsploegen onderzoeken de restanten van een gisteren tijdens een routlne-oefenvlucht in
Noord Carolina neergestorte Amerikaanse legerhelikopter. Alle twaalf inzittenden kwamen daarbij
om het leven.
BEIROET De positie van de Libanese president
Amin Gemayel is onder zware druk komen te staan,
door een splitsing in de Libanese christelijke gemeen
schap. De christelijke militie, de Libanese Strijdkrach
ten, verbraken gisteren de banden met de falangisti-
sche partij van president Gemayel, vanwege diens te
pro-Syrisch geachte politiek.
De opstandige christenmilitie onder leiding van Samir Geagea,
die nauwe banden onderhoudt met Israël, heeft gisteren de ha
vensteden Jounieh en Byblos en verkeerswegen in het christelij
ke deel van Libanon onder haar controle gesteld. In het christe
lijke Oost-Beiroet verschenen gewapende mannen op straat en
militieleden richtten straatbarricades op, aldus veiligheidsfunc
tionarissen.
Gemayel annuleerde gisteren zijn voorgenomen reis naar Mos
kou voor de begrafenis van Tsjernenko. Hij riep in spoed een
speciale vergadering bijeen van meer dan 60 religieuze en poli
tieke leiders om Geagea's revolte te bespreken. Zij moesten met
helikopters naar het presidentiële paleis worden gebracht, om
dat dit door de militie van de buitenwereld is afgesloten.
Gewonde Israëlische soldaten
krijgen huid uit Nederland
TEL AVIV Israëlische artsen zijn genoodzaakt huid uit Ne
derland te importeren voor Israëlische soldaten, die deze week
bij een zelfmoord-aanslag in Libanon ernstige brandwonden op
liepen. Dit komt omdat de strenge Israëlische wetgeving huidt-
ransplantaties verbiedt. Het medisch centrum in Jeruzalem
heeft daarom het Nederlandse brandwondencentrum in Bever
wijk verzocht met spoed huid te sturen voor twee ernstig ver
brande soldaten. De zending wordt vandaag in Jerzalem ver
wacht. Volgens een woordvoerster kunnen de soldaten sterven
aan uitdroging als zij niet snel een huidtransplantatie ondergaan.
Yves Saint-Laurent
onder nieuwe ridders
in Legioen van Eer
PARIJS De Franse pre
sident Mitterrand heeft per
soonlijkheden uit de wereld
van het amusement, de
journalistiek en de haute
couture, onder wie kledin
gontwerper Yves Saint-
- Laurent, opgenomen in het
Legioen van Eer Mitter
rand prees Saint-Laurent
voor het belichamen van
„een groot deel van de
Franse smaak op de gebie
den van de kunst, creativi
teit, verbeeldingskracht en
werkzaamheid".
(ADVERTENTIE)
Bankbrieven (vanaf f 1.000,-) zorgen voor een hoog rendement
op uw spaargeld. De rente komt eenmaal per jaar beschikbaar, i
Bovendien kan de NMB uw bankbrieven via de beurs verkopen. I
Wanneer u maar wilt. En dan zit er misschien zelfs nog een
koerswinst aan vast. Houdt u n m m.um~
van die vrijheid, ga dan snel praten NIVID DM N l\
met de NMB. DE NMB DENKT MET l MEE. I
