oskou rouwt
iet lang om
'sjernenko
Sabotage met vliegtuig
Italiaanse president
Gorbatsjov gaf
instructies aan
onderhandelaar
Reagan: Vredesplan
Moebarak niet genoeg
Gorbatsjov ontvangt
regeringsleiders
var TENLAND
CeidaeCouoant
WOENSDAG 13 MAART 1985 PAGINA 5
iesty meldt schendingen
senrechten in Haïti
en Hoewel het aantal schendin-
in de mensenrechten in Haïti sinds
ïduidend is afgenomen, worden, vol-
kmnesty International nog altijd op-
•ffiele politici, journalisten en vak-
cl* eiders zonder vorm van proces opge-
Jremarteld of ter dood gebracht. Het
J'|-Duvalier gaat tegenwoordig selec-
e werk in hun keuze van slachtof-
•lt Amnesty in een speciaal verslag
•t Caribische eiland. Het verslag be-
ligenissen van voormalige soldaten
ie-agenten, die vertellen hoe ge-
n op het politie-buro werden ge-
waarna hun lichamen werden ge
in „criminele stadswijken".
KWART RUSSISCHE
ONDERZEEËRS IS
NIET INZETBAAR
LONDEN Slechts 150 van de 198 on
derzeeboten van de Russische noordelijke
vloot zijn inzetbaar. Van deze 150 zijn er
maar 100 van een modern type. De noor
delijke vloot is de belangrijkste Russische
vloot, en omvat ongeveer de helft van de
in totaal 400 Russische onderzeeboten.
Deze cijfers werden gisteren bekend ge
maakt door het gezaghebbende Engelse
weekblad Jane's Defense. Het blad ont
leent zijn informatie aan anonieme bron
nen bij inlichtingendiensten, die melden
dat er nooit meer dan dan 40 Rusissche
onderzeeërs van de noordelijke vloot tege
lijk op zee zijn.
CDU blokkeert wet tegen
ontkennen nazi-misdaden
(Van onze correspondent)
BONN Er komt geen wet in West-Duits-
land die het ontkennen van de nazi-moord op
zes miljoen joden, de zogenaamde Auschwit-
z-Luge, strafbaar stelt. De christen-democra
tische CDU-CSU heeft het wetsontwerp als
onpraktisch van de hand gewezen. Vooral in
de Beierse CSU van Franz-Josef Strauss was
het verzet tegen de wet groot, omdat dan ook
„cafépraat aan de stamtafel" over dit onder
werp vervolgd zou moeten worden. Fractie
voorzitter Alfred Dregger van de CDU in de
Bondsdag zei gisteravond dat invoering van
de wet rechts-extremisten in de rechtszaal de
gelegenheid zou bieden urenlang hun opvat
tingen te spuien. De oppositie heeft verklaard
dat zij het er niet bij zal laten zitten en de wet
steeds opnieuw zal indienen.
Brits koningshuis
krijgt nieuwe trein
LONDEN De Britse regering heeft
voor 31 miljoen gulden een nieuwe
trein besteld voor koningin Elizabeth
II, omdat men zich zorgen maakte
over de veiligheid van de oude trein,
zo heeft de minister van vervoer Da
vid Mitchell gisteren verklaard. De
veertien wagons van de trein zullen
worden gepantserd om een terroristi
sche aanval met raketten te kunnen
weerstaan, en uitgerust met kogelvrije
ramen. De veiligheidsmaatregelen
voor de koninklijke familie zijn ver
scherpt sinds de moord op Lord
Mountbatten. een neef van de konin
gin, in 1979 door de IRA.
Nixon wil niet langer op
rijkskosten worden beschermd
NEW YORK De vroegere Amerikaanse presi
dent Richard M. Nixon heeft gevraagd om niet
meer op rijkskosten beschermd te worden, zoals
met alle oud-presidenten gebeurt. Hij en zijn
vrouw laten zich sinds vorig jaar bewaken door
particuliere „gorilla's", die de overheid geen cent
kosten. Nixon heeft zijn verzoek gericht tot de mi
nister van financien, James Baker, onder wiens
competentie de bescherming van alle hoge Ameri
kanen valt. De oud-president zou vinden dat zijn
officiële bescherming de belastingplichtige Amen-
kanen teveel kost: naar schatting een bedrag dne
miljoen dollar per jaar. De bescherming van de
oud-presidenten Nixon. Gerald Ford en Jimmy
Carter en de weduwe van president Lyndon
Johnson kost de Amerikaanse schatkist ruim 26
miljoen dollar per jaar.
Gouden basiliek
van Santiago
is slooprijp
SANTIAGO De beroemde,
historische basiliek van de Al
lerheiligste Verlosser in de
Chileense hoofdstad Santiago
is als gevolg van een aardbe
ving van begin maart „prak
tisch rijp voor de sloop". Het
uit 1864 daterende godshuis,,
dat ook de „gouden basiliek"
wordt genoemd, omdat zijn
muren en zuilen met bladgoud
zijn bekleed, was al eens eer
der zwaar beschadigd door een
aardbeving in 1906 en door
een Italiaanse architect weer
van de grond af opgebouwd.
^dyfinze correspondent El-
*ie Siegl)
AOU De jonge
Rjauffeur, die eergis-
fnd zijn klant op het
eld Sjeremetjevo op
maakte een vrolijke
„Sinds zes uur
we een nieuwe se-
i-generaal, Michail
jov en hij is pas 54
vertelde hij opge-
Hij repte niet over
'erlijden van Kon-
Tsjernenko. Die
;enis heeft de jonge
(vieten, en niet hen
tamelijk onver-
gelaten.
'in Moskou aan begra-
eerste klas gewend
en men verstaat de
m ze perfect te orga-
Het stadscentrum is
ize keer volledig voor
■male verkeer afgeslo-
lechts auto's en auto
die rouwende mensen
lan voeren mogen tot
13,® buurt van het Rode
Jj^jiomen, waar Tsjernen-
enals zijn voorgangers,
met zwarte gordijnen
gen kolommenzaal van
ikbondsgebouw in een
doodskist ligt opge-
""ïordtempo werden de
i van de Sovjet-Russi-
hoofdstad met rood-
vlaggen behangen;
121
soldaten hadden de
resten zwart gewor-
leeuw verwijderd van
iten. Aan de voorgevel
het vakbondsgebouw
een enorm portret van
2 jtfledene.
^reft echter alles met
te maken en het ver-
__-nog niet waarom het
LHrerwachte, maar ten-
JJftoch nog plotselinge
■Ken van Tsjernenko de
r^burgers zo onverschil-
-it. Toen in november
RTteonid Brezjnev na bij-
'^Mittien dienstjaren als
■^-rïider was overleden
|Naen in Moskou mensen
Ny&nen in de ogen tegen-
Menigeen was ook
ist. Het centrum van
leek toen op een
lent van militairen
itieagenten. Er heerste
leek het, in het
enige nervositeit,
iderhalf jaar later de
kringen gewaar-
Joeri Andropov
liepen de Moskovieten
ïstige gezichten rond;
:n bedroefd en teleur-
dat Andropov, van
tenigeen weliswaar
hervormingen, doch
wel een effectieve campagne
voor orde en discipline en
vooral een veijonging van
het partij- en managerskader
had verwacht, niet genoeg
tijd had gekregen om zijn
program te verwezenlijken.
De verkiezing van de kleur
loze apparatsjik Tsjernenko
tot opvolger van Andropov
betekende zowel een over
gang als een terugval: Men
bleef op een of andere ma
nier doormodderen; het An
dropov-effect was zonder re
sultaat gebleven.
Tsjernenko was de geprivile
gieerde kaders weliswaar
zeer welkom, want hij werd
als een garantie voor hun
comfortabele levensstijl be
schouwd. De bevolking had
echter gehoopt dat er aan de
top van de partij en de rege
ring eindelijk een generatie
wisseling zou plaatsvinden.
Men had na een broze Brezj
nev, een doodzieke Andro
pov en een wegkwijnende
Tsjernenko meer dan genoeg
van overgangsfases in het
Kremlin en wachtte op het
einde.
Gedenkwaardig
De 11e maart 1985 zal dan
ook als een gedenkwaardige
dag de geschiedenis van de
Sovjet-Unie ingaan, want er
vonden op die dag twee ge
beurtenissen plaats, die door
menigeen voorspeld waren,
maar die dan toch door hun
plotselinge karakter een ie
der verrassen en weer enige
dynamiek in het vastgeroeste
politieke leven brachten.
De rouwperiode duurt offi
cieel drie dagen, maar Sow-
iet-burgers en gasten uit het
buitenland krijgen slechts
anderhalve dag de tijd om
aan het stoffelijk overschot
van Tsjernenko voorbij te
defileren. Bij Andropov's
overlijden was dat een dag
meer.
De Sovjet-Russische dagbla
den verschenen gisteren zon
der de rouwrand die men
zich nog van Breznjevs en
Andropovs overlijdensbe
richt herinnerde. De necrolo
gie van Tsjernenko stond
ook niet op de voorpagina,
maar op pagina 2, met een
kleine foto. De overledene
had plaats moeten maken
voor een levensbeschrijving
van de nieuwe partijleider,
die rechts beneden op de
voorpagina prijkte, overigens
ook met een kleinere foto
dan gebruikelijk. Het officie-
Ie Gorbatsjov-portret ge
retoucheerd zoals alle foto's
van leden van het Politburo
beeldt de partijleider af
als een energieke, zelfbewus
te, bijna aanmatigende man.
De grote moedervlek op zijn
hoofd is uiteraard wegge
werkt.
Mede door zijn charme en di
plomatieke optreden tijdens
zijn bezoek aan Groot-Brit-
tannie heeft Gorbatsjov het
aureool gekregen van een
„liberale hervormer", maar
toch wordt een man als Gor
batsjov in de ogen van de
Sovjet- burgers allesbehalve
als liberaal beschouwd. In
vergelijking met zijn kleurlo
ze voorganger is hij dynami
scher en vooruitstrevender,
doch niemand verwacht van
hem een nieuwe „dooi"-pe-
riode. Dat hij vrijwel zeker
zal voortgaan op de weg die
door Andropov werd ingesla
gen, en derhalve toch econo
mische hervormingen zal
proberen te verwezenlijken,
stempelt hem in de ogen van
veel Sovjet-burgers op dit
ogenblik tot de best denkba
re variant van een partijlei
der.
Met enige spanning ziet men
uit naar het zevenentwintig
ste partijcongres dat nu,
waar het politieke leven
weer uit het slop gekomen is,
wel enkele nieuwe, vooral
jongere figuren voor het
voetlicht zal halen.
De Sovjet-burgers hebben
Tsjernenko eigenlijk nooit
serieus genomen- Óok toen
hij al lang de „nummer één"
in het Kremlin was, werd hij
toch nog als Brezjnevs privé-
secretaris beschouwd. Na zijn
beide recente optredens voor
de tv-camera kreeg menig
een echter ook medelijden
met hem. Het was de eerste
en de laatste keer dat de
Sowjet-burgers zoiets als me
deleven voor hem voelden.
Bij Gorbatsjov liggen de za
ken anders. Zijn betrekkelijk
jonge leeftijd is in de ogen
van velen een pluspunt. Het
feit, dat hij als landbouwex-
pert ondanks opeenvolgende
slechte oogsten, in tegenstel
ling tot zijn voorgangers,
toch het hoofd boven water
kon houden en zelfs nog ho
ger op de Kremlin-ladder
kon stijgen, stempelen hem
in de ogen van zijn landge
noten tot een gelukskind.
„We moeten afwachten hoe
hij zich ontwikkelt", zo
denkt momenteel menige
Sowjet-burger, maar een
sceptische ondertoon ont
breekt niet.
Het overlijden van de oude
partijleider Tsjernenko is in
Moskou echter duidelijk een
bijzaak geworden, vermoede
lijk omdat in de laatste
maanden van zijn leven de
politiek al lang aan hem
voorbij ging.
lissen zat smidje Verholen nog steeds te
N met kapitein Van Uylen in diens kapl-
iTwêft. De oude familiekroniek lag op tafel en
ne ed had precies dót verteld wat hij kwijt wll-
070i Maar over het mysterieuze stuifmeel-
van de pimpelpaarse bostijloos had hij
ïen „Het is me het verhaaltje wèl, seig-
erholen." zuchtte kapitein Van Uylen, en
nogmaals zo'n eerlijke oorlam in. „Ja
EN .sakkerlootse ouweheer van me noemen
erhJ voor niks Jacob de Rechtvaardige. Zo
58 hij gaf Sijmen Knoet dus een kirik voor
)P". „Niet alleen HIJ," zei de smid.
k zojuist op weg was naar de Albatros,
Ik per ongeluk tegen Sijmen Knoet op.
me meteen te lijf met zijn zweep.
Nou.toen gaf ik hem óók een kink voor zijn
kop." „En van mij kan-ie ook nog zo'n sak
kerlootse oplawaai krijgen," siste kapitein Van
Uylen dreigend. „Ik zal jou erels wat vertellen,
seigneur Verholen. Als Knoet één vinger naar
mijn lieve familie durft uit te steken en als ik
hem dan óóit tussen deze eerlijke zeemanshan
den krijg.wel sakkerloot! Dan breek ik alle
botten in zijn armzalige lijf!" En terwijl deze
dreigende woorden werden gesproken aan
boord van de Albatros, stapte een verlopen
oud-korporaal van het voetvolk de Swarte Pi-
raet binnen. Hij was een bijzonder misdadige fi
guur, van wie niemand precies wist hoe hij heet
te. Men kende hem alleen als „Vieze Pietje".
Na vier uur werden de gijzelaars uit de Turkse ambassade vrijgelaten.
Dode bij bezetting Turkse ambassade Ottawa
OTTAWA Drie gewapende
Armeense extremisten hebben
gisteren gedurende enkele
uren een gijzeling uitgevoerd
in de Turkse ambassade in de
Canadese hoofdstad Ottawa en
daarbij een bewaker gedood.
Leger, bestormden de ambas
sade en bliezen de voordeur
van het gebouw op. Daarbij
kwam de bewaker om het le
ven. Na vier uur gaven zij zich
over aan de politie en werden
de elf gijzelaars ongedeerd
vrijgelaten. De ambassadeur
raakte gewond toen hij bij het
begin van de bezetting uit een
raam op de eerste verdieping
sprong.
De Armeense nationalisten
hóuden Turkije verantwoorde
lijk voor de dood van miljoe
nen Armeniërs in 1915. Zij ei
sen dat Turije „betaalt voor de
volkerenmoord in 1915" en
vinden dat het Armeense land,
dat nu in bezit van Turkije is,
moet worden teruggegeven.
WASHINGTON De Amerikaanse president Reagan heeft zijn
Egyptische collega Moebarak in een gesprek van twee uur Laten
weten, dat het door Moebarak ontvouwde vredesplan voor het
Midden-Oosten hem niet ver genoeg gaat Volgens dat plan zou
een gezamenlijke Jordaans-Palestijnse delegatie rechtstreeks
met Israël moeten gaan onderhandelen. Volgens Moebarak is dit
een „gouden gelegenheid voor vrede". Reagan verklaarde dat de
partijen nog ver van de onderhandelingstafel verwijderd zijn,
maar dat er nieuwe hoop is dat het vredesproces met behulp van
het Egyptische plan kan worden „gereactiveerd".
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU Na de begrafenis van Tsjernenko had Gorbatsjov
een groot aantal ontmoetingen met regeringsleiders in het
Kremlin. Het eerste informele gesprek vond gisteravond al
plaats tussen de Westduitse bondskanselier Kohl en de Oostduit-
se partijleider Honecker. De laatste maal dat Honecker en Kohl
elkaar spraken was in februari 1984 in Moskou toen ter gelegen
heid van de begrafenis van Joeri Andropov eveneens een groot
aantal regeringsleiders naar de Sovjet-hoofdstad was gekomen.
Het gesprek werd gehouden in een gastenverblijf van de Sovje
t-regering op de Lenin-heuvels, een half jaar na de opscho
van het bezoek van Honecker aan de Bondsrepubliek op I
van Moskou.
Naast de regeringsleiders uit de VS, Frankrijk. West- en Oast-
Duitsland en Engeland waren aanwezig de Italiaanse president
Pertini, secretaris-generaal Perez de Cuellar van de Verenigde
Naties, premier Nakasone van Japan, premier Gonzalez van
Spanje, de Nicaraguaanse president Ortega, premier Gandhi van
India, de Canadese premier Mulroney en de partijleiders Kadar
(Hongarije), Ceausescu (Roemenie), Jaruzelski (Polen) en Husak
(Tsjeeho-Slowakije) Vice-premier Van Aardenne en minister
Van den Broek van buitenlandse zaken vertegenwoordigen de
Nederlandse regering.
De leden van het Politbureau, met Gorbatsjov aan het hoofd,
hebben dinsdag korte tijd de doden wake gehouden bij Tsjernen
ko. Ook in Moskou geaccrediteerde diplomaten hebben Tsjer
nenko de laatste eer bewezen. De zuilenzaal van het Huis van de
Vakbonden, waar Tsjernenko gisteren lag opgebaard, werd in de
loop van dinsdag voorts door enkele tienduizenden Sovjet-bur
gers bezocht.
(Van onze correspondent Cees
Manders)
ROME In Italië is enige
onrust ontstaan over een
vreemd voorval dat staat
spresident Pertini maan
dagavond in de Argentijn
se hoofdstad Buenos Aires
is overkomen. Het woord
„aanslag" durft men nog
niet direct in de mond te
nemen, maar het lijkt er
wel op.
Pertini wilde die avond vanuit
Argentinië waar hij op
staatsbezoek was aan boord
gaan van zijn Alitalia-jumbo
om terug te vliegen naar Rome
vanwege de begrafenis van
Tsjernenko, toen dij een aller
laatste inspectie bleek dat er
iets niet klopte. Van vijf wie
len van het landingsgestel ont
braken de ventieldoppen.
Twee van deze ontbrekende
ventieldoppen werden in de
straalmotoren teruggevonden,
de drie andere waren spoor
loos. Vliegtuigen met de om
vang van een jumbo mogen
niet van de grond als de ven
tieldoppen niet op hun plaats
zitten en kunnen in hun
vlucht ernstig worden belem
merd als de doppen zich in de
straalmotoren zouden bevin
den. Met andere woorden: als
de jumbo van Pertini in deze
toestand was opgestegen, zou
de kans hebben bestaan dat hij
of zij nooit meer zou hebben
kunnen landen.
Pertini is maandagnacht, na
vijf uur vertraging, met een
ander toestel vertrokken nadat
uit veiligheidsoverwegingen
besloten was het hele toestel te
onderzoeken. Wat er nu pre
cies achter de verdwijning van
de ventieldoppen steekt, is niet
duidelijk. Alitalia in Rome gaf
een communiqué uit waarin
gesproken werd van „opzette
lijk geknoei". Er kan geen
sprake zijn van slordigheid.
Het Argentijnse ministerie van
defensie heeft sabotage tegen
gesproken, maar kan geen
aannemelijke verklaring ge
ven voor het geknoei met het
vliegtuig.
Tijdens de dictatuur in Argen
tinië heeft Pertini zich bijzon
der gehaat bij de generaals ge
maakt met zijn openlijke plei
dooien voor mensenrechten.
Opnieuw executie
door middel
van injectie
HUNTSVILLE In m gr-
vangenis in Texas is vanmor
gen met een dodelijke injectie
een eind gemaakt aan het le
ven van de ter door veroor
deelde Stephen Peter Morin.
Het doodvonnis tegen de 37-ja-
rige Morin werd kort na mid
dernacht voltrokken. De man
had geen gratieverzoek inge
diend. Hij was veroordeeld
wegens moord op een 21-jarige
vrouw. In totaal zou de ver
oordeelde minstens dne moor
den op zijn geweten hebben.
Hij zei intussen een herboren
Christen te zijn en te willen
sterven. Morin is de achtste
veroordeelde die sinds 1 janua
ri van dit jaar in de VS werd
geëxecuteerd De sterke stij
ging van het aantal executies
neelt de discussie in de VS
weer doen opleven.
GENEVE Aan het be
gin van de besprekingen
tussen de Verenigde Sta
ten en de Sovjet-Unie,
heeft de Russische delega
tieleider onthuld dat de
laatste instructies voor de
onderhandelingen afgelo
pen donderdag op een zit
ting van het politburo wa
ren goedgekeurd door de
nieuwe Russische leider
Michail Gorbatsjov.
Karpov vertelde dit aan het
begin van het overleg aan de
pers, toen de Amerikaanse
onderhandelaars het condo
leanceregister onderteken
den in verband met het
overlijden van Sovjet-leider
Tsjernenko.
Karpov was gistermorgen als
enige onderhandelaar aan
wezig, hetgeen de Russische
positie onderstreepte dat de
onderhandelingen die in drie
werkgroepen zijn opgesplitst,
als een eenheid moeten wor
den beschouwd. Kampeiman
was bij de eerste zitting ver
gezeld door zijn mede-onder-
handelaars Tower en Glit-
Karpov begroette de Ameri
kaanse delegatieleider uiterst
hartelijk en zei dat hij hoopte
dat de bijeenkomst van dins
dag „de eerste van een hele
reeks zou zijn, waarin we tot
overeenstemming kunnen
komen". Na afloop van de
eerste gespreksronde die bij
na drie uur duurde, wilde
Kampeiman niet op de on
derhandelingsstrategie van
de Russen ingaan, omdat hij
met zijn Russische collega
was overeengekomen dat de
besprekingen vertrouwelijk
Voordat gisteren de eerste ronde van de Amerikaans-Russische onderhandelingen in Genève be
gon. verwijderde de Zwitserse politie vredesdemonstranten die zich op de stoep voor de Russische
missie hadden geïnstalleerd.
zouden blijven. Morgen be
gint het poverleg pas goed,
nadat gisteren over het ver
gaderschema is gepraat Vre
desactivisten uit Nederland
en een aantal andere landen
waren in Genève aanwezig
en eisten stopzetting van de
wapenwedloop.
