Verzakkend Concertgebouw in
actie voor laatste steunpunt
Israëlische soldaten
constant onder vuur
in Zuid-Libanon
La belle Helène voor
eerst in Nederlands
Brederofestival zet Amsterdam 400jaar terug in tijd
Ab de Molenaar
(The Millers)
overleden
Onenigheid over
tekst Hugo Claus
voor songfestival
Caidac 6ou/iatit
Exposities
MIES BOUWMAN LEIDT SLOT AVOND LOTERIJ
VS schakelde
nazi-geleerden
in voor eigen
onderzoek
l„A
KUNST
L
DINSDAG 12 MAART 1985 PAG
DEN HAAG Objekten van
Leon Bouter en schilderijen en
etsen van Ronnie Meerts zijn
van 30 maart tot 19 april te
zien bij de Haagse Kunstkring
in Den Haag. In Galerie Van
Kranendonk worden van 16
maart tot 12 april beelden en
beeltenissen van Willem Oore
beek geëxposeerd. New Style
Gallery toont van 30 maart tot
21 april schilderijen van Piet
Moyet. De Rijksplanologische
Dienst aan het Willem Witsen-
plein herbergt van 29 maart
tot 23 april een tentoonstelling
van schilderijen van Anton
Verhoeven.
AMSTERDAM Een
klein stukje Amsterdam
verandert het komend
weekeinde in het Amster
dam van de 17e eeuw.
Rond de Oudezijdsvoor-
burgwal^n de Oudezijd-
sachterburgwal wordt dan
het Brederofestival ge
houden ter herdenking
van het feit dat op 16
maart vierhonderd jaar
geleden de Amsterdamse
dichter Gerbrand Ari-
aanszoon Bredero geboren
werd.
Dit festival is volgens het co
mité „400 jaar Bredero", een
van de grootste openluchts
pektakels die ooit in de hoofd-
in een 17e eeuws stukje Am
sterdam, compleet met lepro
zen, mankepoten, marskra
mers, vagebonden, vechtjas
sen, kippen, koeien, varkens
en geiten. Alles wat herinnert
aan de 20ste eeuw wordt uit
het gebied verwijderd.
Centraal in het festival zijn de
zestien scènes van ieder onge
veer zes minuten uit het werk
van Bredero en vier massascè
nes die op diverse punten in
het gebied gespeeld gaan wor
den. In totaal zeshonderd spe
lers werken daaraan mee, ge
leid door zestien regisseurs. De
scènes zijn afzonderlijke stuk
jes, maar via een bepaalde
wandeling van ongeveer twee
uur is het mogelijk alles te
zien. De scènes worden onge
veer twintig maal per dag her
haald (met een kwartier tus
senpauze) en de massascènes
duren een kwartier en herha
len zich om het uur.
Ook als het regent gaat het
festival door. Volgens de orga
nisatoren zal dan zelfs de
triestheid van het gewone
volk (onderwerp van de scènes
van Bredero) nog beter tot zijn
recht komen. Naast het festi
val omvat de Brederoherden-
king ook optredens van mu
ziekgroepen met 17e eeuwse
muziek en is er zaterdag en
zondag een kinderprogramma
waarbij het Scapinoballet met
de kinderen een project zal
doen.
Op de binnenplaats van het
stadhuis wordt gedurende het
weekeinde verder een schut-
terstoernooi georganiseerd tus
sen schuttersgilden uit Zuid-
-Nederland, België en Noord-
-Frankrijk. Dit omdat Bredero
niet alleen dichter was maar
ook als vaandrig actief bij de
Amsterdamse schutterij. Ver
der worden twee tentoonstel
lingen rond Bredero gehou
den: een in de Agnietenkapel
op de Oudezijdsvoorburgwal
en een in het Vlaams cultureel
centrum De Brakke Grond.
Zaterdag om 12.45 uur onthult
burgemeester van Thijn van
Amsterdam op het Nesplein
een gedenksteen. In de Wes-
terkerk wordt dan tot slot zon
dag een Bredero zangdienst
gehouden waaraan onder meer
Jules Croiset en Cox Habbema
meewerken.
Alle activiteiten van het Bre
derofestival zijn gratis toegan
kelijk. Volgens de organisato
ren heeft het totaal 270.000
gulden gekost. Dit geld is ver
zorgd door het ministerie van
WVC, de gemeente Amster
dam, de provincie Noord-Hol
land en door sponsoring.
AMSTERDAM Om het verzakkende Concertgebouw
in Amsterdam weer hecht op poten te krijgen, is voor
renovatie 35 miljoen gulden nodig. De gemeente Am
sterdam, het bedrijfsleven en particulieren zorgden in
middels voor 26,5 min, het resterende bedrag van 8,5
miljoen moet komen uit een loterij die morgen begint
en die duurt tot 1 mei. Ook uit kleinere acties worden
voldoende baten verwacht om aan de vereiste 35 mil
joen te komen.
Voor dit totaalbedrag wordt de
fundering vernieuwd en wor
den accommodaties voor pu
bliek en musici verbeterd. De
werkzaamheden worden uit
gevoerd, zonder onderbreking
van de concerten. De totaalop
brengst wordt 5 juli bekendge
maakt, waarna aan de renova
tie kan worden begonnen. Het
is de bedoeling dat het ver
nieuwde Concertgebouw in
1988 het 100-jarig bestaan kan
vieren.
De reddingsactie zal aan het
publiek niet ongemerkt voor
bijgaan. Onder het motto
„Speel mee met het Concert
gebouw" worden op 3.500 ver
kooppunten in het land ander
half miljoen loten voor vijf
gulden per stuk aan de man
gebracht; na aftrek van de
kosten - er is onder meer een
ton te winnen - moet uit klei
nere acties het restant tevoor
schijn komen. Radio en televi
sie, met name AVRO en TROS
in samenwerking, besteden de
komende weken alle aandacht
aan het Concertgebouw.
Feestprogramma
Hoogtepunt moet worden een
feestprogramma op 15 mei dat
wordt gepresenteerd door Mies
Bouwman en rechtstreeks
wordt uitgezonden. Tijdens dit
programma worden ook de
prijzen van de loterij bekend
gemaakt.
Mies Bouwman zal niet de
geld inzamelende rol spelen
waarmee zij eerder succes
boekte. Wel beloofde zij op de
avond van 15 mei „er het een
en ander aan te zullen doen".
Overigens is het voor de eerste
keer dat twee Nederlandse
zuilen op deze grote schaal
willen samenwerken, aldus de
woordvoerders van AVRO en
TROS.
De voorgenomen renovatie be-
staat uit vier delen. Om te be
ginnen worden de wegrotten
de houten heipalen van hon
derd jaar geleden vervangen
door steviger poten van staal
en beton, die bovendien dieper
in de grond worden gedreven.
Dit moet snel gebeuren, omdat
er nu al zettingsverschillen
zijn van 18 cm, met de daar
door ontstane scheuren.
Entree
Het publiek krijgt onder meer
een grotere foyer en voorts
wordt de entree aanzienlijk
verruimd. Deze entree naar de
grote en de kleine zaal is gesi
tueerd aan de zijkant van het
gebouw. De musici krijgen
meer ruimten in een grote kel
derruimte, die automatisch
ontstaat als de voorbereidin
gen worden getroffen voor het
heiwerk.
Een deel van de technische in
stallaties krijgt een behuizing
buiten het Concertgebouw en
wordt sterk vernieuwd. Voor
het publiek heeft dat het ge
volg, dat de grote zaal (einde
lijk) van airconditioning wordt
voorzien. Voorts worden de
werkruimten, die zijn afge
keurd door de brandweer, ver
nieuwd.
Wereldnaam
Het Concertgebouw is ruim
honderd jaar geleden voor vier
ton gebouwd; het accent werd
gelegd op dc accoustiek van de
grote zaal, die inderdaad we
reldnaam heeft gekregen en
volgens George Solti de beste
van de wereld is. Op het ove
rige werd flink bezuinigd. Bo
vendien werd in 1888 bij de
opening van het Concertge
bouw gerekend op zeventig
concerten per jaar en 100.000
bezoekers. Er worden thans
meer dan 500 uitvoeringen per
Het Concert gebouw zoals het moet worden.
Van morgen af
komen
anderhalf
miljoen van
deze loten
5,-in
omloop.
HhtLotvan hltConcerigeboi i\v
I jUGTlN UW HANIDEMDE KANS OP-NTON OOIC,
jaar gegeven, voor 500.000 be
talende bezoekers.
Dat de houten fundering niet
zo best was, is eerder geble
ken; het grondwaterpeil rond
de 2186 palen is geleidelijk aan
gedaald en door de ontzilting
van het IJsselmeer verdween
een belangrijk conserverings
middel uit de bodem. Een be
proefde methode in beton
moet er thans zorg voor dra
gen dat het Concertgebouw
dat 10.000 ton weegt, de ko
mende honderd jaar zonder
scheuren kan doorstaan, met
behoud van de accoustiek van
de grote zaal.
Bedrijfsleven
Voorzitter G. Wagner van de
stichting „Steun het Concert
gebouw" heeft er geen moeite
mee, dat het bedrijfsleven
voor een actie als deze om geld
moest worden gevraagd. Wag
ner, die zich ook inzet voor het
geschenk aan het honderdjari-
fe Rijksmuseum, kwam bij de
edrijven maar zelden voor
gesloten deuren. „Als er een
was die nee zei, dan had dat
bedrijf al aan een culturele
zaak gegeven. Een kleine hon
derd bedrijven zeiden echter ja
tegen de actie voor de redding
van het Concertgebouw en
droegen vijfduizend tot een
miljoen gulden elk bij", aldus
Wagner.
FRITS BROMBERG
Ab de Molenaar
BERKEL EN RODEN
RIJS De musicus Ab de
Molenaar, leider van het
soft swingorkest The Mil
lers, is maandag thuis in
Berkel aan een longonste-
king overleden. Hij is 63
jaar geworden.
Ab de Molenaar werd 30 mei
1921 in Blaricum geboren. Na
de middelbare school volgde
hij de zeevaartschool en begon
in 1939-'40 met zijn broer Jo-
chem te musiceren, wat een
paar jaar later leidde tot op
richting van de jazz-formatie
het Miller-Quartet. Tegen het
einde van de Tweede Wereld
oorlog was het een sextet.
Daarna veranderde de samen
stelling meestal door uitbrei
ding en werd het orkest The
Millers.
Met Ab de Molenaar waren
meer dan 35 jaren de kernfi-
furen Abs vrouw Susi Möller,
anny Day, Joop Maten, Eddie
Doorenbos, Coen van Nassau
en Paul Ruys. Pia Beek werk
te lang met de groep, evenals
Matt Mathews en Frans van
Bergen. De groep maakte jazz-,
amusements- en showmuziek.
Ze reisden veel, onder andere
naar Indonesië, met de Ameri
kanen door Duitsland en door
Scandinavische landen.
The Millers, met wie vrijwel
alle jazzmusici in ons land zijn
opgetreden, produceerden tal
rijke grammofoonplaten. Ze
traden ook veel op voor de ra
dio. Bekend was hun tune
„Make mine Millers", die
Charlie Nederpelt schreef.
In 1977 vierden The Millers
het 35-jarig jubileum met een
tournee door ons land, een ju
bileum-langspeelplaat en een
televisieprogramma. Tweede
Kerstdag speelde het orkest
nog in Rotterdam.
LITANI Terwijl een
paar honderd meter ver
derop automatische gewe
ren ratelen, vertelt een Is
raëlische soldaat dat zijn
vooruitgeschoven post de
afgelopen week zo'n twin
tig keer was aangevallen.
„Iedereen hier is bang
wanneer je de hele tijd
bommen op je hoofd
krijgt, maar we doen onze
taak", zei de 21-jarige Ya-
ron gisteren nadat hij was
teruggekeerd van een pa
trouille te voet ten noor
den van de rivier de Lita-
ni, de Israëlische voorste
linie in het zuiden van Li
banon.
nacht bestookt door Libanese
sji'itische guerrillastrijders
sinds Israël op 16 februari de
eerste fase van de terugtrek
king uit Libanon heeft vol
tooid.
„De plaatselijke bevolking is
nerveus, en wij zijn nog ner
veuzer", zegt een Israëlische
soldaat die zich in overeen
stemming met de richtlijnen
van het leger slechts Eli
noemt. Dit is nog erger gewor
den. vertelt hij, na de zelf
moordactie waarbij zondag een
vrachtwagen vol explosieven
inreed op een Israëlisch kon
vooi. Hierdoor kwamen 12 sol
daten om het leven en raakten
14 anderen gewond.
Yaron wijst naar een sji'itisch
dorp aan de andere kant van
een met rollen prikkeldraad
gebarricadeerde brug en ver
telt dat zondagavond twee ra
ketgranaten waren afgevuurd
van het dak van een wit huis
dat 300 meter verder langs de
weg staat. „Wij waren op een
heuvel en we zagen ze op de
weg staan schieten", vertelde
Yaron. „We schoten terug en
hebben er geloof ik een of
twee geraakt
Het karakter van de guerrilla
strijd is veranderd in de enke
le weken sinds Israël begon
met de terugtrekking uit Liba
non. Het aantal guerrilla-acties
is drastisch toegenomen en de
guerrillastrijders vallen nu in
goed georganiseerde groepen
aan, het is een echte militaire
operatie geworden en niet lan
ger alleen maar een paar jon
gens die 's nachts voor de lol
een raket afvuren".
De 20-jarige Reuven zegt, dat
de zogenaamde ijzeren vuist-
-taktiek van Israël om dor
pen waarvan vermoed wordt
dat zich er guerrillastrijders
schuil houden binnen te vallen
en te doorzoeken niet de
oorzaak was van de aanslagen
op zijn post. „Alle aanvallen
kwamen uit het gebied ten
noorden van de Litani dat
door Israël is ontruimd", zei
hij. „In dat gebied heeft het le
ger niet de ijzeren vuist ge
bruikt". Het staat vast dat
sinds het leger het gebied (ten
noorden van de Litani) heeft
ontruimd, de situatie veel er
ger is geworden.
Andere soldaten zeggen dat
volgens hen de campagne te
gen de guerrillastrijders wei
nig uithaalt. „Het wordt als
maar erger", vertelde Eli. „Ik
denk dat het hetzelfde blijft,
ook als we naar de internatio
nale grens terug gaan. Wij
hebben vijanden onder de be
volking die er eerst niet bij be
trokken waren (voor de Israë
lische invasie van 1982), maar
die nu redenen te over hebben
om ons te willen doodschie-
NEW YORK Functio-
narissen van de Ameri
kaanse geheime dienst
hebben na de oorlog doel
bewust de personalia van
een aantal vooraanstaande
nazi-geleerden veranderd,
teneinde hen voor de VS
te kunnen inschakelen.
Dit gebeurde met voorbij
gaan aan richtlijnen van
president Truman en dui
delijk tegen de zin van het
ministerie van buiten
landse zaken.
Dit meldde gisteren de New
York Times, die zich baseert
op materiaal uit het „Bulletin
voor Atoomgeleerden". Het
„project paperclip", waarvoor
765 geleerden en andere des
kundigen na de oorlog werden
aangenomen, was bedoeld om
profijt te trekken van Duitse
en Oostenrijkse kennis en om
remilitarisering van Duitsland
te voorkomen.
Bij de mede
werkers zouder. personen zit
ten die op het tribunaal van
Neurenberg bij verstek ver
oordeeld werden wegens oor
logsmisdaden.
Eén van hen
werd veroordeeld tot twintig
jaar gevangenisstraf wegens
deelname aan medische expe
rimenten op gevangenen in
het concentratiekamp Dachau,
aldus de New York Times. Tot
de geleerden wier verleden
herschreven werd, zou ook
Werner von Braun, „de vader
van de Amerikaanse ruimte
vaart", hebben behoord.
DEN HAAG In het
Circustheater in Scheve-
ningen gaat komende vrij
dag een nieuwe productie
van de Nederlandse Ope
rastichting in première.
Het is La belle Hélène
van Jacques Offenbach,
de Duitse meester van de
Franse operette, dat dit
keer vor het eerst in het
Nederlands wordt opge
voerd. De eerste uitvoe
ring is 15 maart in het
Circustheater in Scheve-
ningen.
Daarna worden er dertien
voorstellingen gegeven, behal
ve in Scheveningen ook in
Amsterdam, Utrecht, Breda,
Eindhoven en Tilburg. La bel
le Hélène is een parodie op
een mythologisch thema. Er
worden toespelingen in ge
maakt op en gespot met het le
ven in Parijs in de tijd van de
componist, de tweede helft
van de vorige eeuw. Joop
Fransen maakte er een satiri
sche bewerking van, waarin
hij vaak Nederlandse situaties
van nu op de korrel neemt.
Solisten van de operawereld
en van de lichte(re) muze tre
den erin op. Hoofdrollen zijn
er voor: Leena Kiilunen in de
titelrol, Rudolf Ruivenkamp,
Lex Goudsmit, Joep Bröche-
ler, Jan Alofs, Tom Haenen,
Bill van Dijk, René Claassen
en John Vierkens. Medewer
king verlenen voorts het extra
koor van de Operastichting,
dansers van het Nationale Bal
let en het Promenade-Orkest
onder leiding van Jan Stulen.
BRUSSEL Mireille Ca-
pelle heeft bedankt om
voor België te zingen op
het Eurovisie songfestival
van 4 mei omdat de BRT
het niet eens is met haar
keuze van Hugo Claus als
tekstschrijver. "Wij heb
ben met Claus geen kon-
takt gehad," aldus Ward
Bogaert, chef van de
dienst lichte muziek bij de
BRT.
"Wij zijn er niet eens zeker
van dat die tekst inderdaad
het werk is van Claus." Van
Capelle, van huis uit operazan
geres, heeft in totaal zeven
teksten gelezen, geschreven op
muziek van componist Freddy
Devreese. Maar geen enkele
kon haar goedkeuring wegdra
gen en zij koos daarom voor
een tekst van Hugo Claus, die,
naar verluidt, zelf naar De
vreese stapte. De BRT-leiding
heeft de tekst van Claus ge
weigerd omdat zij geen op
dracht had gegevan aan deze
schrijver. Toen is niet alleen
Capelle opgestapt, maar ook
Devreese, die de tekst van
Hugo Claus
Hugo Claus eveneens de beste
vond. Wie de plaats van Ca
pelle en Devreese zullen inne
men is nog niet bekend. Het
Eurovisie songfestival heeft op
4 mei plaats in Göteborg.
Voor een uitge\bcliG
agenda, ook voor ay ba
mende dagen, raa<U
men „UIT", de gratf
kelijkse bijlage van^y^
or Scout
:erde
het nu
krant.
>lkte.
eleen
•aatho
een pi
ALPHEN AAN DEN Rl.
ROCINEMA I (Van Bi
straat 6. tel. 017'
Commando (12): 18
wo. ook 13.30. «EUROCIN puntei
The terminator (16); van M
21.00. EUROCINEMA Im.pjt v
bubblegum (12); 18.45, P'Ta,
wo. ook 13.45. EUROCr® Jd'
IV: The key (16); 18.45, f bezorj
Ghostbusters (al); wo. 13Jillemijr
KINDERVOORSTELLING
EUROCINEMA II: Snoet
je en de zeven dwergen (t-
rRO
LEIDEN e LUXOR (Static
19. tel. 071-121239): Taxi;
(16); 14.30, 19.00, 21.15.
I (Steenstraat 39. tel. li
The killing fields (12);
(071-11
il); 14.30
TRIANON (Breestraat
123875): Hot bubblegurt
14.30, 19.00, 21.15. i
(Haarlemmerstraat 52. teR
125414): Prille poesjes dl
leiden (16); 14.30, 19.00, f
NOORDWIJK LIDO THE
(Pr. Bernhardstraat 56,
01719-12800): Once upJK.
time in the west (12)1^1.1
KATWIJK CITY THEAfo W
(Badstraat 30. tel. 01718-7u„nn j
Gremlins (al); wo. 14.45,
21.15. ma. di. 19.00, 111
CITY THEATER II: Staken l
III (al); tijden zie City I.
THEATER III: Dead and MggeC
(12); tijden zie City I. «jstera
THEATER IV: Splash (al); v
zie City I, beh. wo. 14.45.T ae
KINDERVOORSTELLING g€
CITY THEATER IV: To»__t f
Jerry, deel IV (al); wo
LIDO THEATER: Dik Til de n
het circus (al); wo. 14.30.1^^
l Uit
VOORSCHOTEN GREENppn 1
Ghostbusters (al); wo.
1984 (12); 20.00. I bie
KINDERVOORSTELLING |e voc
De onvoorstelbare tocht
wo. i4.oo nee
chijns
wassenaar Astra: teren
way Danny Rose (al); 20.0flt tC
DEN HAAG. ASTA 1 (Spfheid,
tel. 463500): Heropent 14tus
met Dune ASTA 2 (SfL^u:-
tel. 463500): Falling in lo scmJ
15.00, 19.00, 21.30. A§n gri
Gremlins (al); 15.00. bnap
21.30. BABYLON 1 U1»j
Centraal Station, tel. 4«0encli
Amadeus (al); 14.00, npn
BABYLON 2: (12); Glu>
ters (al); 14.00, 19.00, FS V
BABYLON 3: An officer
gentleman (al); 14.00,
21.15. CINEAC 1 (Buifcmen
20. tel. 630637): De loK
(12); 14.00. 18.45. 21.30. r 4 i
NEAC 2: Body double 1 \_P
14.00, 18.45, 21.30. CF
3: Losin' it (16); 18.45, 1
ma. di. ook 14.00. EUF I
NEMA (Leyweg 910, tel. 6a
Silkwood (al); ma. di. II J
20.00. wo. 20.00. e METF*^""
LE 1 (Carnegielaan, tel. 45
The killing fields (12); v
18.45, 21.30. METROPC
A soldier's story (al); *imi11
18.45. 21.30. METROPO jaar
Brian de Palmaweek: eeft
18.45, 21.30. wo. 14.00, oorge
ma. The fury (16); di. Scl l
(16); wo. METROPOLEN ao<
prooi (12); 14.00, 18.45, jTOe
METROPOLE 5: Paris, ïanta
(16); 14.00, 20.00. ODSustit
(Herengracht 13, tel. 46Lercj
The last breed (16);
18.45, 21.30. OOEON n'
chelor party (12); 13.45. g«
21.30. ODEON 3: Brazfchter
13.45, 18.45, 21.30. ODEfentaj
Places in the heart (al);
18.45, 21.30. LE PARIS H
tingstraat 12b, tel. 656402):voor
'n Jill (18); 12.00 tot 22.30.«ven
PARIS 2: Sexpret (18); 12.eer c
22.45. LE PARIS 3: Sex Nen
gere sferen (18); 12.30 tot L.-1.
PASSAGE (Passage 6X7,J
460977): The terminator4" in
14.00, 18.45, 21.30. Zaal Z-
een donkere spiegel (16flJoor<
19.30. De grote stilte (16|,n.
on Avondmaalogasten: 1
10. Wat betreft de lneie
di. 19.30.
wen (16); c
wo. 19.30. Cries and whi
(16); wo. 21.30.
KINDERVOORSTELLINGEI
CINEAC 3: Sneeuwwit
de zeven dwergen;
EUROCINEMA: The nev«
ding story; wo. 14.00.
'isk
JVE1
iga
T
var
ratis
RUITENPUZZEL
In elk vakje dient een letter t J I
ingevuld, waardoor rond de^^
merde vakjes woorden van
van navolgende betekenis vd
kunnen worden. •xtjm
De invulling van elk antwoord^**
geschieden volgens de richpr
de wijzers van de klok. ,i.]<
Het vakje waarin de eerste Ij0,0
elk antwoord komt. dient doïe
binatie met de letters van d^u^(
gende antwoorden te worden,
steld.
1 dagroofvogel; luit
2 volksoverlevering; v
3 nauwsluitend; 111
4 les der ervaring; Iran
5 beugeltje met pin;
6 muziekinstrument;
7 overal;
8 wars van laagheid;
9 betaalmiddel; "J!
10 bevlieging; M
11 klipgeit: tmp
12 grondsoort. do
OPLOSSING i w
ujaei zi :suje0Iee'
01 :pie6 e :i»pa 8 ;woie z^rl
:dse6 g ueei t :dcj>i c aöes p h
allt
