Schaatscoach
Leen Pfrommer:
meer tijd steken
in sportcarrière
Prietpraat
Tijden
JArd en
:tKees
~niet
iSmeer
h'è terug"
Een schaatser die in de
kernploeg wil moet 70 tot
80 procent van zijn tijd in
de sport kunnen steken.
Dan krijg je een figuur als
Hein Vergeer,
die 's zomers parttime
werkt, maar de rest van
tet'jaar alleen bezig is met
zijn sport.
te p- -
jgen 7
APELDOORN Leen
Pfrommer. Zijn naam lijkt in-
nWd«nig verbonden met de Neder-
ais (landse schaatswereld. Hij
niljokwam in 1968 in beeld als
coach van de nationale kern-
ploeg. Zijn dienstverband met
Koninklijke Nederlandse
Schaats Bond (KNSB) duurde
sportbegrippen erg lang:
ond tot en met '77. Acteerde daar-
lop*taa voornamelijk op de achter-
»püjgrond, als trainer van het ge-
5r^,\vest Brabant en de Deventer
^IJs Club (DIJC). Was ook een
blauwe maandag commenta-
om& tor voor Studio Sport bij be-
n w langrijke schaatskampioen-
Met ingang van dit
Chi, schaatsseizoen staat de ster
wa van Pfrommer weer hoog aan
en t het Nederlandse schaats-fir-
•nh^mament. Misschien wel hoger
eWcjtfah ooit. Pfrommer is weer in
van de KNSB, als lan-
schaatscoördinator, als
i oefenmeester die onderricht
idroi geeft aan andere schaatstrai-
ners en als trainer van aanko-
mende Vergeertjes en Van
Gennipjes: de jeugdkernploeg.
Pfrommer zou dit seizoen eigenlijk
donl weer met zijn handjes op de rug
iten hebben gestaan, als warempel de
KNSB hem niet opnieuw had ge-
polst voor een functie. Omdat een
harde wind eind vorig seizoen
schoon schip had geblazen binnen
fif''de KNSB er kwam een nieuw
bestuur zag Pfrommer geen re-
""Jf den om niet op de vraag van de
P'fl KNSB in te gaan. „Vooral niet om-
ve'|f dat er voor dit seizoen nieuwe af-
8aa Spraken waren gemaakt, waarvan
de voorzetten eigenlijk door mijzelf
zijh gegeven. Zo heb ik voorgesteld
om een aparte man als landelijke
P^ schaatscoördinator aan te stellen,
Iaa omdat dat de communicatie binnen
de schaatsbond zou vergemakkelij-
ken. Dat hebben ze overgenomen
en daarbij gevraagd of ik die func-
tie zou willen aannemen. Ik kon
Ll met goed fatsoen eigenlijk geen nee
zéS' meer verkopen. Ik werd dus lande-
w* lijke schaatscoördinator, overigens
Peej samen met Egbert van 't Oever. Ik
'j d geef daarnaast les aan schaatstrai-
ners en ben zelf weer trainer van
een kernploeg. Die van Jong Oran-
/ortf ;e» Leen Pfrommer, dit jaar een
maf halve eeuw oud, is weer terug op
het, ijs. Misschien wel nadrukkelij
ker dan ooit.
„Er moest wat veranderen na dat
rampzalige schaatsseizoen van vo
rig jaar", zegt Pfrommer. „Geen
medailles op de Olympische Spe
len. Wist je dat dat sinds 1952 niet
meer was voorgekomen, Nederland
zonder enig metaal op de schaats-
°n^ nummers? Verschrikkelijk, die
achterstand die we plotseling had-
I Sf den opgelopen. Duidelijk was dat
V1J* er in elk geval binnen de KNSB
ir dt een heleboel moest veranderen.
Zo'n Henk Boer regelde alles in
'zef zijn eentje. Deed de coaching van
eel de kernploeg, legde zelf selectiecri-
teria aan en probeerde het schaat-
sen ook nog eens landelijk te coör-
dineren. Dat kan één man gewoon-
h< weg niet. Boer heeft dan ook hope-
acfr loos gefaald. Nu is het dan eindelijk
.ee *>Yustig binnen de KNSB en dat
A komt omdat er voor alles duidelijk-
hëid binnen de bond heerst. Er zijn
ber f regels gesteld en die worden nage-
•?rU' leefd. Ook door de beide kern
el 'r^ilöegtrainers Gemser en Klooster-
föt ><"*kber, al is dat wel eens moeilijk
tnvóor ze"
jwa i^et kost Leen Pfrommer geen
i da Moeite om te verhalen over alle ge-
?di 'v<fane, huidige en ook toekomstige
|eef i ">ffckén binnen de Nederlandse
?d' sétiaatswereld. Per slot van reke-
hing heeft hij er altijd min of meer
tussenin gezeten.
;ei i
Er is een man niet zo blij met het
dit weekeinde weer losbarstende
voetbalgeweld
Op een bevestiging van die theo
rie zul je de man in kwestie ove
rigens nimmer kunnen betrap
pen. Integendeel. Naar buiten toe
zal hij altoos desgevraagd
verklaren dol- en dolblij te zijn
met het weer rollende bruine
monster. Dat hoort immers bij
zijn imago.
Ik heb het over de competitielei
der van het betaalde voetbal. Jan
Huybregts. Iedereen die het maar
horen wilde, deed Jan de afgelo
pen weken kond van zijn grote
problemen. Hij was, zo deelde hij
steevast met een goed bestudeer
de, licht geplaagde trek op het
nog immer studentikoze gelaat
mee. nimmer in paniek geraakt.
De vele afgelastingen bezorgden
hem weliswaar enige hoofdbre
kens, maar ach, hij had wel voor
heter vuren gestaan.
Jan mocht dat obligate antwoord
zelfs een keer geven in het NOS-
journaal. En dat is zelfs voor poli
tici het hoogste goed. Dus je kunt
je voorstellen hoe Jan heeft zitten
gniffelen voor de eigen buis die
avond. Hii had het 'm toch maar
weer gefikst. Dank zij de aanhou
dende vorst kon hij zich voelen
als een koning. Maar dan die van
de prietpraat. En dat is maar een
kleine temidden van koning
voetbal en koning winter.
Maar Jan groeit daardoor. Het is
nog niet zo lang geleden dat Jan
ook optimaal profiteerde van de
meedogenloze concurrentieslag
tussen de omroepen. Die tracht
ten elkaar vliegen af te vangen
met beelden over voetbal. En als
dat geen bewegende plaatjes wa
ren, dan moest het maar de loting
zijn van het vaderlandse beker
toernooi.
Wat groeide Jan dan. Zoals hij
van die eenvoudige handeling
met die kokertjes een complete
one-manshow maakte. Daar zal
zelfs Paul van Vliet zijn vingers
bij hebben afgelikt. En dan die
guitige pretoogjes er bij. En die
bloedserieuze begeleidende zin
nen uit zijn wat zuinige mondje.
De hele familie Huybregts genoot
Reken maar dat Jan al zijn tv-op-
tredens keurig op video heeft
staan. En als hij niet via allerlei,
alleen hem bekende rekenkundi
ge trucs weer een inhaalprogram
ma uit de hoge hoed aan het to
veren is, zit hij relaxed achtero
ver geleund drie uur naar zich
zelf te kijken.
En vertrouw er op. dat hij kri
tisch is. Elke niet geheel uitgeba
lanceerde beweging van een vin
ger, elke onvertogen rimpeling
van het door een brutaal lokje ge
sierde voorhoofd prent hij zich
in. Dat mag niet meer gebeuren,
spreekt hij zichzelf bemoedigend
toe. Om zich daarna voor te ne-
mem bij een nieuw buis-optreden
een nieuwe bril te kopen en niet
meer dat colbertje met die wat
beduimelde revers te dragen.
Want Jan is niet alleen gek op
publiciteit, hij is evenzeerpresen-
tatiebewust. Dat merk je niet al
leen aan zijn dank zii een spreek-
vaardigheidscursus keurige arti
culeren. Het blijkt tevens uit zijn
zorgvuldig bijgehouden boekhou
ding, waarin hij per datum no
teert welk pak en welke stropdas
hij heeft gedragen. Zodra hij
weer wordt benaderd voor een
interview en hij weet dat er een
fotograaf mee komt wordt die ad
ministratie geraadpleegd. Want
een dubbelprogramma in zijn ei
gen optredens dient koste wat het
kost te worden vermeden.
Uit zijn laatste vraaggesprek, in
de NRC, begreep ik dat Jan (al
sinds 1958 bij de KNVB) zijn
competitieverplichtingen niet als
belangrijkste werk ziet Hij mag
zich, zegt hij, al sinds jaar en dag
bekommeren om de organisatie
rond wedstrijden van het Neder
lands elftal. En dat vindt Jan.
zegt hij, de leukste facetten van
zijn baan.
Maar dan vergeet hij voor het ge
mak zijn televisie-optredens
Want dat vindt Jan echt het al
lerleukste. Want je kunt nog zo'n
fraai hotel uitzoeken voor de
voetballers (en jezelf) als die er
gens een partijtje moeten spelen,
dat haalt het toch niet bij een be-
zoekje aan alle huiskamers van
ons Jand.
Maar daarmee zal het nu voorlo
pig weer even afgelopen zijn.
Want er wordt weer gewoon ge
voetbald. En dan is Jan geen ge
plaagd man. Dan moet hij weer
gewoon de ambtenaar zijn, die hii
is Als andere media dat nu ook
maar eens wilden snappen. Dan
wordt Jan teruggebracht tot zijn
ware proporties Met of zonder
prietpraat.
BUYS
ZATERDAG 2 MAART 1965
gesprek net terug van een vermoei
ende reis naar het noorden des
lands. Als sportofficier is de
„schaatsmajoor", zoals hij vroeger
wel werd genoemd, verantwoorde
lijk voor alle sportaccommodaties
van legerplaatsen in noord-oost Ne
derland. Zojuist had hij de kazerne
in Assen met een bezoek vereerd.
Druk als een klein baasje heeft hij
het. De volgende ochtend zou
Pfrommer alweer op het ijs in
Eindhoven staan voor een schaats-
interland tussen de jeugd van Ne
derland en die van West-Duitsland.
Zijn vrouw had de verslaggever al
gewaarschuwd: „Een interview?.
Bijna onmogelijk om een afspraakje
met mijn man te maken. Hij is elke
dag weg. Ik geef je alleen kans als
je vroeg uit de veren stapt. Bel hem
voor half acht 's morgens op, an
ders is hij al weer weg".
De volgende morgen werd Pfrom
mer betrapt tijdens het scheren.
Een gaatje in zijn overvolle week-
schema werd na enig zoeken ge
vonden. Toen Pfrommer er op het
afgesproken tijdstip voor ging zit
ten, kwam de woordenstroom, zoals
al eerder opgemerkt, moeiteloos
los. Aan een stuk door behandelde
Pfrommer uit zichzelf alle actuele
zaken.
Geharrewar
„De belangrijkste vordering van dit
seizoen is eigenlijk dat het geharre
war rond de selectieprocedures nu
eindelijk verleden tijd is", meent
Leen Pfrommer. De BCK (begelei
dingscommissie kernploegen),
waarin ik ook zit, heeft die proce
dure vastgelegd en daar hebben
Henk Gemser en Tjaard Klooster
boer zich aan te houden. Die rege
ling is heel kort te omschrijven: de
beste schaatsers van dat moment
vertrekken naar de EK en de WK,
kernploeglid of geen kernploeglid.
De anderen gaan niet. En het
maakt dan niet uit, of de betreffen
de schaatser voor mijn part al jaren
lang kernploegrijder is
„Da's soms moeilijk te verteren,
hoor. Henk Gemser had toch een
beetje de neiging om de eigen jon
gens te beschermen. Logisch, zo'n
man trekt het hele voorseizoen met
die knapen op en dan ontstaat er
toch een band. Vandaar dat Frits
Schalij voor de EK nog selectie
wedstrijden moest rijden, al had
Henk hem er liever rechtstreeks bij
gehad. Maar de regels schreven
voor dat slechts de beste twee van
dat moment direct recht hadden op
deelname; dat waren Hein Vergeer
en Hilbert van der Duim dus. Ach-
Egbert van
t Oever,
landelijk
teraf zeg ik: het heeft uitstekend
gewerkt. De procedure heeft Frits
geprikkeld tot een extra inspan
ning en dat leverde hem een uitste
kend EK-toernooi op".
„Kijk", vervolgt Pfrommer, „die si
tuatie met Henk Boer vorig jaar
moeten we niet meer hebben. Die
man deed maar raak. Die selecteer
de gewoon de personen die hij in
zijn groepje wilde hebben en dat
gaf wel eens gekke figuren. Verder
miste hij het overzicht bij de ge
westelijke rijders, omdat hij con
stant met zijn selectie bezig was.
Het is belangrijk om te weten wat
er in de gewesten gebeurt, want dat
is toch de achterban waarvan je het
straks moet hebben. Nu is er een
functie gecreèerd die dat gemis op
vangt. De landelijke coördinator, ja.
Die functie is nog eens een keer
opgesplitst in twee taken: een orga
nisatorische en een technische. Eg-
bert van het Oever neemt de eer
ste, ik neem de tweede taak voor
mijn rekening".
„Dat organisatorische gedeelte
houdt in dat Egbert de reizen, het
soort vervoer, de hotelaccommoda
ties en de inschrijvingen regelt bij
wedstrijden in binnen- en buiten
land. Ik zie er op toe dat de juiste
personen geselecteerd worden voor
wedstrijden, dat de kernploeg juist
geformeerd wordt en dat de trai
ningen in de gewesten gelijkgesteld
zijn
Groot gat
„Die gewestelijke trainingen moe
ten aansluiten op die van de kern
ploeg. Zo niet, dan valt er een groot
gat tussen de gewesten en de kern
ploegen. Dat was vorig jaar nog het
geval. Kan Henk Groen over mee
praten. Die reed vorig jaar bij de
jeugdkernploeg en presteerde aan
vankelijk goed. Werd nog vierde
op de WK voor junioren. Op grond
van die prestatie heeft de BCK
hem voor het begin van dit seizoen
in de kernploeg gezet tussen al die
grote jongens. Door overbelasting is
hij echter ver teruggevallen. De
klap kwam hard aan toen z'n maat
je Henri Kraayenbos hem tijdens
de Nederlandse kampioenschappen
in Alkmaar op een volle ronde
reed. Dit jaar was een harde leer
school voor Groen. Hij zal nu be-
frijpen dat je je niet zomaar in een
ernploeg rijdt. Want let wel: kun
je je als schaatser handhaven in de
Nederlandse kernploeg, dan ben je
een hele grote. Want dan rijd je im
mers in de absolute wereldtop"
„Nu we het daar toch over hebben:
Mulder. Zij heeft met dezelfde situ
atie te kampen gehad als Henk
Groen. Maar zij redde het wel.
Grietje reed zich zelfs in de kern
ploeg voor het EK-toernooi in Gro
ningen, ten koste van Marieke
Stam. De WK haalde zij niet, n<
Komt omdat Stam ijzersterk is 1
ruggekomen en ook Alie Boorsma
natuurlijk".
Intensiteit
„Dit jaar hebben we de trainingsin
tensiteit in de gewesten en de
jeugdkernploeg aangetrokken. Men
staat nu langer op het ijs. Juist.
Uitschieters
„Nu betekenen we als schaatsnatie
weer iets, zeg je. Dat klopt, al gaat
dat voor de heren meer op dan
voor de dames. Natuurlijk, ook de
dameskernploeg heeft een prima
EK gereden, maar dat moet je toch
als een uitschieter beschouwen. De
DDR blijft hier voorlopig toonaan
gevend. (Leen Pfrommer wist hier
al haarfijn te voorspellen dat de
DDR-meisjes orde op zaken zouden
stellen tijdens de WK, en dat kwam
dus geheel uit). Dat is te begrijpen,
omdat in Nederland een maat
schappelijke carrière nog steeds
vóór een sportcarrière komt. In het
Oostblok maken ze zo een full-time
sporter van je. Kan hier niet".
„Sinds Sarajevo is het de KNSB
wel duidelijk geworden dat die op
Leen Pfrommer
zoals heel
Nederland hem
kent. als coach
langs de
schaatsbaan.
gelopen achterstand ingelopen
moest worden. We zijn daarover
gaan praten en denken toch een
gulden middenweg gevonden te
hebben: een schaatser die de kern
ploeg in wil moet 70 procent tot 80
procent van zijn tijd in de sport
kunnen steken. Wat overblijft kun
nen ze in een maatschappelijke car
rière steken. Dan krijg je een fi
guur als Hein Vergeer, die 's zo
mers parttime werkt, en de rest
van het jaar alleen bezig is met zijn
sport. Toegegeven, veel verdien
sten hebben ze dan niet; wel kun
nen ze leven van een financiële on
dersteuning, bekostigd uit de spon
sorgelden".
„Wel, de meeste kernploegleden
hebben gezegd: „Goed, dat hebben
we er wel voor over. Ria Visser en
Yvonne van Gennip waren zelfs
laaiend enthousiast. „We willen
niet meer uigekafferd worden door
de pers", zeiden ze, „dus gaan we
er dit jaar voluit tegenaan". Thea
Limbach koos voor haar baan als
sportlerares, maar blijft desondanks
góed meedoen. Kijk, ze hoeven ook
niet, maar de eventuele consequen
ties moeten ze dan zelf trekken. Els
Meyer is het voorbeeld van iemand
die niet koos voor de nieuwe me
thode. Het gevolg was dat ze hope
loos faalde. Daarom werd ook zij
teruggezet naar het gewest"
„De pers trekt alweer vergelijkin
gen met de gouden tijden van Ard
en Keessie. Ik weet dat Vergeer al
weer vergeleken wordt met Ard
Schenk. Toch vind ik dat hij meer
lijkt op Kees Verkerk. Zowel in
techniek als in uitstraling. Hein
kan dat publiek bespelen, heeft die
flair en dat vertederende dat Kees
ook had. Dat maakt hem populair
bij het volk. Hilbert is dat. helaas
voor die jongen, nooit geweest, on
danks zijn zeven gewonnen NK's,
twee EK's en twee WK's. Het is
een beetje een droog mannetje,
hè?".
„Maar toch is die tijd van Schenk.
Verkerk en Bols niet te vergelijken
met nu. De prestaties mogen dan
inderdaad weer die richting opwij-
zen, zo'n sfeertje als er toen heers
te, komt nooit meer terug. Toen zat
iedereen voor dat teeveetje, vol
spanning, met een bloknootje in de
hand om de tijden te noteren. Nu
gaat dat anders. Pa zet het videoot-
je aan, gaat een eindje wandelen of
zo. en kijkt later wel even terug
wat er van Hem, Hilbert, Frits en
Emiel geworden is"
JILCO DUINDAM
dat gat tussen de kernploegen en
de achterban te verkleinen. Ik heb
voor het begin van dit seizoen een
schema opgesteld dat uitging van
tienmaal trainen per week. Ben
daarmee langs elke gewestelijke
trainer geweest. Met die richtlijnen
gingen ze aan de gang. Ze konden,
als ze dat wensten, er ook zelf voor
elke schaatser apart een mouw
aanpassen. Het was ook maar een
kapstok, hè? Zes weken later ben
ik weer bij ze op bezoek geweest.
En wat bleek? De trainingen van
de gewesten varieerden zo tussen
de acht- en de elfmaal per week.
Daarmee zijn we al een heel eind
op weg. De volgende stap, is het
vormen van een extra ploeg. Een
soort B-ploeg, die als brug tussen de
kernploeg en Jong Oranje fungeert.
Juist om gevallen als Henk Groen
voortaan te voorkomen. Maar daar
gaan we in maart over praten".
„Die prestaties van onze huidige
kernploegen zijn natuurlijk niet uit
de lucht komen vallen. Dat is ge
woon het gevolg van de intensieve
re training. Zo'n Hein Vergeer
wordt niet alleen Europees kam
pioen omdat het schaatsen hem zo
makkelijk afgaat. Die jongen is
daar dag en nacht mee bezig. Man,
die knaap heeft vanaf de zomer
dertig uur per week getraind. Ik
werd dan ook vreselijk kwaad toen
Heinze Bakker tijdens een Studio
Sport-uitzending opmerkte dat
„Vergeer rijdt alsof ie met een
Friese dorpentocht bezig is". Goh,
ik had hem wel een klap kunnen
verkopen".
