Twee bejaarde Britten
zoeken meisjes die hen
in 43 jenever gaven
Omwegen
Politici laten agrariërs in de kou staan
Veldenruil
van de baan
TEKORT SPEELRUIMTE OORZAAK BALDADIGHEID
Woubrugge viert 5 mei
gewoon op zondag
LEIDEN OMGEVING
CeidóeSou>uMit
VRIJDAG 1 MAART 1985PAGINA IS
HET„LUCICY"NEERKOMEN VANEEN LANCASTER...
Op mijn omwegen door stad en land I
kom ik graag mensen tegen. U kunt I
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Pioiers
Over een goede twee
maanden is het veertig
jaar geleden dat Nazi-
Duitsland aan het einde
van zijn Latijn was geko
men en dat in Europa, na
alle ellende van bijna zes
oorlogsjaren, de Nieuwe
Naoorlogse Chaos ont
stond. Ook Nederland
werd begin mei '45 in z'n
geheel bevrijd. Dat wilde
zeggen: geen vreemde on
derdrukking meer. We
konden eindelijk onszelf
weer zijn. En dat gebeur
de dan ook, volgens ons
nationale karakter: weg
met de solidariteit en de
eendracht. Vier decennia
gingen er voorbij, maar
we blijven zinvol geden
ken en herdenken; in
woord, geschrift en ge
dachten. Het wordt ook
weer de tijd, dat de res
tanten van de rijpere
jeugd der veertiger jaren,
in het heden gesierd met
het grijs der bedaagdheid,
opnieuw aan het mijme
ren slaan. De 50ers en
60ers onder ons duiken
vol heimwee in de herin
nering en dan leeft alles
opnieuw op, in het cere
brale opslaggebied.
Het moet allemaal weer een
keer opgeroepen worden. En
het liefst tastbaar. Onderdui
kers zoeken contact met dege
nen die hen uit de klauwen
der Teutoonse bezetter hiel
den; „hongertochters" willen
hun ontberingen nog eens ge
projecteerd zien; Waffen SS-
ers die de dans ontsprongen
wensen ondanks alles hun
harteklop te blijven wijden
aan het onheil van het runen
tijdperk. Ja, zelfs gewone bur
gers in de leeftijd van „ik heb
ait alles meegemaakt" zouden
nog dolgraag willen praten
met oude kennissen bij wie
men naar „de Engelse zen
der" mocht luisteren. En ik
ken een redelijk oude knaap
van een jaar of 56 die ervan
droomt om zichzelf nog eens
te kunnen verliezen in de
aanblik van de collectie gra
naatscherven van z'n vriendje
Jopie Balk. Maar Jopie is hij
allang uit het oog verloren.
Jopie Balk de pienukkel
leek doorgaans een slome met
geel vlashaar, maar de jongen
was er wel elke morgen heel
vroeg bij om, voordat hij naar
school ging, op straat naar de
scherven te zoeken die de
nacht tevoren daar vurig
neergekletterd waren als be
wijsstukken van de geladen
waakzaamheid van de Duitse
Flak, die vlak bij de woon
wijk vlammend in de nacht
en bulderend de vijandelijk
heden onderhield als geal
lieerde squadrons van Albion
naar het Derde Rijk v.v. over
vlogen. Waar is Jopie Balk
gebleven? Laat hij zich mel
den, alsjeblief. Jopie werd 36
jaar geleden nog gesignaleerd
in de buurt van de Water-
graafsmeerse Ringdijk. Toen
had hij nog honderden opge
spaarde scherven in drie siga
renkistjes, ofschoon hij des
tijds af z'n eerste connecties
met de onderwereld had.
Maar het zielsverlangen van
een gevorderde 56-jarige, die
nog kan schreien omdat hij 40
jaar geleden bevrijd werd,
houdt daar geen rekening
mee. Zo gaat dat, met onze
traumata. Ja ja.
Tastbare glimp
Daarom ook geef ik graag ge
volg aan een verzoek van me
vrouw Mieke Korver-Rein-
ders in Bergen N.H., die zich
inzet voor het weer tastbaar
maken van een glimp uit de
historie van W.0.2 die inmid
dels in onnoemelijke aantal
len ensieklopies en standaard
werken is bijgezet. „Ik hoop
dat ik verder kom dan tot nu
toe", schreef Mieke Korver,
die ook begiftigd is met hals
brekende memoriën. Laat ik
er verder niet omheendraai-
en: mevrouw Mieke is op zoek
naar een stuk of drie, waar
schijnlijk Warmondse, scho
nen („Eén sprak er behoorlijk
Engels") die in de nacht van
27 op 28 mei 1943 nog een jaar
of 21 waren. Dat kunnen dus
nu schatten van oma's zijn.
Wat gebeurde er, in concreto?
In die nacht, in de zeer vroe
ge ochtend u moet weten,
dat de Engelsen de onhebbe
lijke gewoonte hadden 's
nachts de Duitse steden te
bombarderen en aus te radie-
ren; de Amerikanen deden
dat overdag probeerde een
Britse viermotorige AVRO
Lancaster BI W4826 van het
106e squadron van RAF Bom
ber Command de thuisbasis
Een onbekende amateurfotograaf nam eind mei '43 deze foto van de aangeschoten Lancas
ter, die vleugellam neerkwam in de Laakerpolder bij Warmond: een erg knap staaltje vlieg
kunst van captain Robbins. De hele crew van zeven man overleefde de crash.
Syerston te bereiken. Het toe
stel, dat 27 mei 's avonds om
10 uur van de basis was ver
trokken, was op de terugweg
na een moorddadige raid op
Essen.
Het was aardig gegaan, met
die vergeldingen en zo, maar
op de homeflight boven Hol
land kwam er een kink in de
kabel. Het toestel werd aange
schoten, beide rechtermotoren
vielen uit en de Lancaster
verloor hoogte. Zoveel hoogte
zelfs, dat het neerkwam,
crashte, op een eiland in de
Kagerplassen (Laakerpolder
geheten). Bijna een niemand-
seiland, want probeer er maar
eens te komen, op een norma
le manier anders dan vanuit
de lucht. Ja, met een bootje,
als je kunt roeien of zeilen.
En dat gebeurde ook, zoals la
ter bleek.
De bommenwerper, kundig
bestuurd door koelbloedige
captain E.A.Robbins, maakte
een onzachte landing op het
drassige weiland, maar de
crew overleefde het. Het was
één minuut vóór 2. Dichtbij
dreven bootjes van de Hajot,
dat was de Hitlerjugend, een
verrekt irritant substituut
voor het scouting van Lord
Baden Powell. Waarschijnlijk
was de informatie op dit punt
onjuist, en betrof het een zeil-
instructiekamp van de Jeugd
storm, de NSB-pendant van
de Hitlerjugend. De Duitsers,
in elk geval, zaten de Tom
mies dan ook vrij snel op de
hielen. Van de bemanning
van zeven werden er vijf
spoedig ingerekend; de Engel
sen gaven van hun rantsoen
sigaretten aan de Duitsers en
werden redelijk behandeld.
Meisjes in spertijd
De twee comrades Calvert,
bommenrichter Leslie en
operator-gunner" (telegra
fist-boordschutter) George,
geen familie van elkaar maar
wel met dezelfde achternaam,
bleven langer op vrije voeten.
Hoe ze van dat eiland zijn af
gekomen is me nog even een
raadsel, maar die twee ont
moetten op hun vlucht de
drie Hollandse meisjes. - Ik
neem onmiddellijk aan dat dit
na het ochtendgloren moet
zijn geweest, want wat doen
drie Warmondse meisjes in
spertijd zo ver buiten de deur,
nietwaar? In elk geval kregen
Leslie en George voordat
ze later op weg gingen naar
Amsterdam en vandaar naar
een Duits krijgsgevangenen
kamp (waar de gehele beman
ning tot het einde van de oor
log mocht logeren) „ken
nis" aan de drie jongedames
die hen voorzagen van „gene-
ver", in plaats van koude
melk. Het is dan ook een be
kend feit, dat de in de oorlog
boven Holland neergekomen
en in leven gebleven Engel
sen aan de ionge en oude je
never verslingerd zijn ge
raakt.
Sergeant-telegrafist-boordschutter George Calvert in jongen levenden lijve. Hij woont „sound
and well" in Sutton-in-Ashfield, Greenland Road, Nottinghamshire, England.
Anyway, die twee vliegers
Calvert, op de één of andere
manier vrienden van Mieke
Korver gaandeweg groei je
naar elkaar toe, moet je maar
denken zouden dolgraag
nog eens met die „meisjes van
toen" oog in oog willen staan
Desnoods met één van hen.
Mieke is als Bergense erg be
trokken bij Britse vliegers,
want bij haar in de omgeving
ligt een geallieerde begraaf
plaats waar elk jaar oud-vlie
gers in een pelgrimage naar
toe komen. Daar vieren ze
een band die ooit doorgesne
den is, maar toch in de geest
behouden. Ook Leslie en
George, die sinds 40 jaar al
lang weer burgers zijn, met
een wortel in het verleden
Dit jaar komen ongeveer 70
leden van het 106e squadron
naar Bergen, onder wie na
tuurlijk Leslie en George Cal
vert. En Mieke spant zich er
voor in om die makkers een
„hand naar toen" te bieden.
Ze vraagt me nu te helpen
zoeken naar de drie meisjes,
die hun leven in de waag
schaal stelden (misschien zon
der het bewust te weten) om
die bevechters van de moffen
in veiligheid te brengen.
Mieke Korver hoopte meer te
weten te komen via de War
mondse gemeenteambtenaar
M.J.Walraven, die een jaar of
tien geleden veel speurwerk
naar de neergekomen bom
menwerper en de beman
ningsleden heeft verricht.
„Helaas kom ik niet verder,
want de heer Walraven was
later niet meer op het ge
meentehuis werkzaam". Me
vrouw Korver zond me En
gelse informatie met enkele
getuigenverklaringen. Zo
bleek, dat de burgemeester
van Warmond die nacht om
een uur of 4 al op de hoogte
was van de landing op de
Laakerpolder Hij belde een
ambtenaar z'n bed uit en die
ging. samen met veldwachter
P Kruijswijk, naar de Kager
plassen. Op het eiland vonden
ze. bij een elektriciteitsmast.
het verlaten toestel. de
„Z.N.H. Fema Dora" De be
manning was er niet meer.
Intussen waren twee onderof
ficieren van de Grüne Polizei
gearriveerd. Eén van hen
ging met de ambtenaar naar
de plaatselijke autoriteiten en
de ander bleef met de veld
wachter bij het vliegtuig.
Er is ook een (Engels) verslag,
opgetekend uit de mond van
veehouder De Haas sr. Die
zei: „We hoorden die nacht
vlakbij het geluid van een
vliegtuig, maar we kwamen
er ons bed niet voor uit. Later
ontdekte ik. dat de beman
ning met één of meer rubber
bootjes (die dinghy's hadden
ze aan boord. T P naar het
vasteland was gekomen en ze
kwamen terecht op een riet
veld dat ik bezat. Vroeg in de
ochtend was daar ook een
Duitse patrouille geweest. Dat
kon ik zien aan ae beschadi
gingen van het rietlandje en
de resten van wikkels van
chocoladerepen. Waarschijn
lijk heeft de bemanning zich
opgesplitst in twee groepjes,
waarvan er één naar het Ven-
nemeer trok. Dit werd later
bevestigd door enkele boeren
die op het weiland met Engel
sen die hun badges en on
derscheidingstekens van hun
pak hadden getrokken in
contact waren geweest. De
volgende dag hoorden we. dat
5 leden van de bemanning ge
vangen genomen waren: ze
hadden een zeilbootje met een
dekzeil gevonden en gebruik
ten dat als schuilplaats. Helaas
was het een bootje van de
Jeugdstorm..."
Duitse bewondering
Het vliegtuig heeft nog twee
weken in de Laakerpolder ge
staan en werd daarna ont
manteld. Het werd bewaakt
door een groepje Duitsers en
die staken hun bewondering
voor hoe die Britse piloot zijn
toestel aan de grond had kun
nen brengen niet onder stoe
len of banken. Boer De Haas
stond erbii. samen met z'n
zoon (nota bene een onderdui
ker), en ze mochten even een
blik naar binnen in de Lan
caster werpen. Meneer De
Haas herinnerde zich tiental
len jaren later nog, dat een
Duitser hem had verteld, dat
deze bommenwerper onge
veer 22 bombardementsvluch-
ten op Duitsland had uitge
voerd.
Een rafelig partje geschied
schrijving, maar je ziet het
vóór je. als flarden van een
droom. Toevallige ontmoetin
gen worden nu. na 40 jaar, op
herhaling geroepen De jonge
lui van '43 mogen blij zijn aat
ze de rit tot nog toe hebben
volgehouden. Het ritselt alom
nog steeds van dergelijke
voorvallen en de hang naar
menselijke warmte vanuit een
ver oorlogsverleden is onver
minderd levend bij de acteurs
actrices in dat voorbije
vraagt is: hoe kunnen haar
RAF-vrienden Leslie en
George Calvert nog een keer
oog in oog met hun eerste Ne
derlandse vriendinnetjes-van-
een-ogenblik komen te staan*
Ze liggen er misschien niet
meer wakker van, maar
toch... Ik wacht graag op reac
ties, die ik zal doorspelen naar
Mieke en de Calverts. Het
kan erg belangrijk zijn. Je
hebt hoogleraarsstoelen in die
„verknipte" materie.
tiad.
^ROELOFARENDSVEEN
Tot verbijstering van
ior- rond de 150 agrariërs, die
ge~ gisteravond van heinde en
verre naar de EMM-vei-
ling in Roelofarendsveen
waren gekomen voor
^forumdiscussie met
CDA-, VVD- en PvdA-
löndbouwspecialisten
de Tweede Kamer, bleek
dat de drie politici hadden
én ^gebeld.
is-
'fP.
"De heren R. Tazelaar, (PvdA),
Noord (CDA) en P.M.
(VVD) hadden 's mid
dags al aan het bestuur van de
-rLand- en Tuinbouw Bond
ML.T.B.) Kring de Meerlanden
meegedeeld
'Stemmingen i
de R.S.V.-debatten in Den
Haag moesten blijven. Toen
bleek dat die debatten waren
verdaagd, hebben ze op het
laatste moment, zonder opgaaf
van redenen overigens, laten
weten dat ze „toch maar niet
kwamen".
Het bestuur en allen, die naar
de EMM-veiling waren geko
men voor een LTB-jaarverga-
dering, die had moeten uit
monden in een politieke hap
pening, kwamen hierdoor be
drogen uit. Het werd een mat
te jaarvergadering. Een be
langrijke adviseur van land
bouwminister Braks, de heer
Slot, die vanaf de publieke tri
bune het politieke debat had
willen meemaken, bleek be
reid om in zijn eentje de plaats
van de drie politici in te ne
men. Bij de veelal politiek ge
tinte vragen moest hij zich
evenwel beperken tot zijn ei
gen bevoegdheden.
De voorzitter van de Roelofa-
rendsveense Reconstructie-
commissie J. Hoogeboom en de
plaatselijke LTB-secretaris N.
van Ruiten hielden pleidooien
voor het toevoegen van „men
sen uit de praktijk" aan een
ambtelijke werkgroep, die de
reconstructiebepalingen moet
interpreteren. Hoogeboom:
„Niet alleen een kasbreedte
van tachtig meter is zaligma
kend" en „kwekers ervaren
een beperkte bedrijfsopper-
vlakte van 3500 vierkante me
ter als ideaal,". Van Ruiten:
„De deelnemers aan de ambte
lijke werkgroep komen allen
voort uit een klein kringetje
veen". Ook stelde Van Ruiten
dat het risico voor de continui-
teit bij kleine glastuinbouwbe
drijven aanmerkelijk kleiner
is dan bij grote bedrijven. De
heer Slot was een tegenover
gestelde mening toegedaan en
baseerde zich op onderzoekin
gen door „deskundigen". Op
de door LTB-kringvoorzitter
F.H. Hoogervorst uit Ter Aar
gestelde vraag: „Wat kan de
politiek voor ons doen om bin
nen de ons wenselijke normen
toch tot een zinvolle recon
structie te komen, zodat ze
ventig a tachtig procent van
de kwekers aan de reconstruc
tie kunnen deelnemen en het
niet beperkt blijft tot tien a
Vijftien procent van de grote
tlasbedrijven" moest de heer
lot het antwoord schuldig
blijven. Het was namelijk een
politieke vraag.
Ook een pleidooi van de heer
Van der Geest uit Oud Ade
om de vorming van een „Rela-
tienotagebied Ade" tegen te
houden, was vergeefse moeite.
De heer Slot legde uit dat Ge
deputeerde Noorland niet kan
ingaan op de eisen van de
Adese boeren, omdat anders
het weidevolgebeschermend
beleid ook elders geen kans
meer maakt. Een van de boe
ren uit het betrokken gebied,
de heer Van der Poel. riep alle
aanwezigen op tot aktief ver
zet. Hoe dat verzet er in de
praktijk uit gaat zien, werd
gisterenavond niet duidelijk.
De meeste aanwezigen bleven
tot het einde van de vergade
ring beduusd over de gebleken
onbetrouwbaarheid van belof
ten door politici.
ELLEN VERHAAR
HOOGMADE Uit een rapport van
de rijkspolitie is gebleken dat het ont-
Breken van een trapveldje grotendeels
te oorzaak is van de overlast, die de
loogmadese jeugd veroorzaakt. Het
iet er evenwel niet naar uit, dat spoe-
lig een oplossing voor de moeilijkhe-
len gevonden wordt. Dit kwam gister-
Wond tijdens de gemeenteraadsverga-
lering aan de orde.
bijna twee jaar geleden al had voor
speld, dat er problemen in Hoogmade
zonden ontstaan omdat de jeugd er te
rsjs Raadslid De Jongh
Woubrugge laksheid.
Burgemeester Brouwer de Koning ver
dedigde het college door erop te wijzen,
dat diverse pogingen tot grondaankoop
zijn mislukt. Wethouder Van Wierin-
gen zei dat er zicht was op een oplos
sing op niet al te lange termijn. Het
erop. dat hij grote probleem is de vervangende
grond, die een eventuele grondverko-
per moet worden aangeboden.
Ook de r.-k. school in Hoogmade heeft
reeds kennis gemaakt met vernielzuch
tige jeugd. De ontluchtingspijpjes op het
dak moesten het ontgelden. De politie
heeft wel enkele daktoeristen in de
kraag gevat, maar die bleken nou net
onschuldig. De kosten van de repara
ties van de pijpjes wilde het schoolbe
stuur gaarne verhalen op de gemeente
Daar trapte de Woubrugse raad niet in.
omdat de school in het bedrag per leer
ling ook een deel voor onderhoud
vindt.
De ontwikkelingen rond de omlei-
dingsweg van Hoogmade zijn positief.
Volgens burgemeester Brouwer de Ko
ning ziet het er naar uit, dat de uitslag
van de twee lopende kroon beroepen te
gen de weg over ongeveer twee maan
den bekend zal zijn. Dat is sneller dan
was ingeschat.
OEGSTGEEST Er komt
geen veldenruil tussen de
korfbalverenigingen Fiks en
KNS en de voetbal- en cric
ketvereniging ASC in Oegst-
geest. Het gemeentebestuur
kon geen overeenstemming
bereiken met de korfbalvere
nigingen. die vonden dat ze er
bij de veldenruil te veel op
achteruit zouden gaan. 'Daar
om hadden ze een lijst met
voorwaarden opgesteld, waar
aan de gemeente niet wilde
voldoen.
De veldenruil hield in dat Fiks
en KNS naar het ASC-terrein
aan de Duivenvoordestraat
zouden verhuizen en dat ASC
zou gaan spelen op de korfbal-
velden van de twee verenigin
gen in De Voscuijl, die dan
voor voetbalgebruik zouden
worden aangepast. Deze ruil
zou de gemeente 900 000 gul
den gaan kosten. Korfbalvere
niging Fiks kwam echter met
een alternatief plan dat bijna
het dubbele ging kosten. Dat
was voor het Oegstgeester col
lege niet aantrekkelijk en nu
zijn de langdurige onderhan
delingen over veldenruil,
waarbij de partijen eigenlijk
nooit dichter bij elkaar kwa
men definitief afgebroken.
Om de velden nood waarin
ASC verkeert op te lossen zal
nu naar een andere oplossing
worden gezocht. Het terrein
aan de Duivenvoordestraat zal
waarschijnlijk worden gere
construeerd. De vereniging zal
gebruik moeten blijven maken
van een extra veld op de Voa-
cuijl. het probleem van de „ge
scheiden accommodatie" blijft
derhalve voorlopig bestaan
Scum mag
uitbreiden
KATWIJK Jongerencen
trum Scum zal ook het tweede
deel in gebruik mogen nemen
van het kruithuisje dat sinds
februari '84 door het gemeen
tebestuur ter bsehikking is ge
steld. Een meerderheid van de
gemeenteraad ging gister
avond akkoord met het verle
nen van een krediet van 35 00
gulden voor deze uitbreiding
waarvan de jongeren ongeveer
nog een jaar of twee plezier
zullen hebben Dan zal het
centrum namelijk elders moe
ten worden ondergebracht
omdat er op de huidige loktie
woningbouw gepland staat
WOUBRUGGE Ook in Woubrugge heeft de vereniging
tot Bevordering van de Zondagsrust verzocht de vijf mei
viering op de maandag eropvolgend te houden B en W van
Woubrugge willen evenwel niet afwijken van de landelijke
tendens en hebben de gemeenteraad voorgesteld de zondag
maar gewoon aan te houden. De raad deelt de mening van
het college
B en W van Woubrugge alsmede de gemeenteraad vinden,
dat de contacten met het Engelse Woodbndge moeten wor
den voortgezet Het voorstel om de w-erkgroep, die zich met
de zaak bezig houdt voor 1985 een budget van vijfhonderd
gulden te verlenen werd met algemene stemmen aangeno
men. Over de vraag waar het geld vandaan moet komen, is
men het nog niet eens.
