Ijs Elfstedentocht
iog onbetrouwbaar
leginnen
net klunen
WVrrriezen we dood,
dan vriezen we dood'
NOS-televisiezet400 man in
Elfmerentocht weer na 25 jaar
□le verloven politie ingetrokken
KOPGROEP PER MOTOR GEVOLGD
^GtfNENLAND
CcidócSowumt
DINSDAG 19 FEBRUARI 198S PAGINA S
^ancards
■5 nood-bed
JWARDEN Bijna 6000 bran-
■j zullen in Leeuwarden worden ge
it als slaapplaats voor deelenemers
e Elfstedentocht die voor en na de
ihon geen onderdak kunnen vin-
Scholen, sportzalen en dergelijke
a daarvoor als slaapzaal'ingericht,
(fancards komen van de Bescher-
Burgerbevolking (BB). Uit de
dictrictsmagazijnen komen er
•150 en op verzoek van de gemeen-
qeuwarden konden er nog 5000 uit
•jjksmagazijn worden losgepeuterd.
Sij moeten nog wel dekens worden
^it. De organisatie raadt daarom
|en aan in elk geval zelf een de-
isjf slaapzak mee te nemen.
De
Elfmerentocht
voerde de
rijders op
sommige
plaatsen door
karakteristieke
Friese
grachten.
SNEEK Ruim 8.000 schaatsliefheb
bers hebben gisteren deelgenomen aan
de Elfmerentocht in Friesland, alge
meen beschouwd als de generale voor de
Elfstedentocht. Het is voor het eerst
sinds 1963 dat deze 105 kilometer lange
toertocht in zijn geheel kon worden ver
reden. In 1982 werd een alternatieve
I Elfmerenroute gereden van 70 kilome
ter.
Het met reservisten versterkte politiekorps van
Sneek had gisterochtend zijn handen vol om de
enorme verkeersstroom op te vangen. Hier en
daar ontstonden files, maar rond een uur of ne
gen had men de situatie weer volledig in de
Volgens de organisatie was de kwaliteit van het
ijs uitstekend. Wel moest op diverse plaatsen
..gekluund" worden, waarvoor speciale houten
loopvoorzieningen waren aangebracht. Echte
problemen deden zich niet voor. Rond één uur
in de middag arriveerde de eerste deelnemer
weer in Sneek. waar om acht uur in de ochtend
het startschot voor deze negende Elfmerentocht
was gegeven.
De route van de Elfmerentocht liep via IJlst,
Heeg, Oudega, Gaastmeer, Woudsend. Sloten,
Balk. Galamadammen, Hindelopen. Workum,
Bolsward, IJlst naar Sneek. In totaal werden
zes van de Friese elf steden aan gedaan. Er wa
ren ongeveer tweehonderd vrijwilligers inge
schakeld om de stroom schaatsers in goede ba
nen te leiden.
EHBO rekent op veel werk
LEEUWARDEN De EHBO zet bij de Elfste
dentocht driehonderd vrijwilligers in. die 54
posten zullen bemannen. De organisator van
het netwerk is chirurg D. Kramer uit het Leeu
wardense Bonifatiusziekenhuis. De hulppos
ten zullen op alle noodzakelijke manieren on
dersteuning van het Rode Kruis krijgen. Kra-
mer:„Zij zorgen onder andere voor een radio-
-communicatiesysteem naar het centrale coör
dinatiepunt in de Leeuwardense brandweerka
zerne. waar vijf of zes ambulances en een aan
tal invalidenbusjes beschikbaar zijn. Kramer
rekent op veel werk. „Vooral door de toerrij
ders, want ik heb twijfels over de voorberei
ding van de meesten. Er kan eigenlijk maar
een advies worden gegeven: iedereen die niet
of niet voldoende getraind is, dient zich wel
tien keer te beraden voor hij zich in dit avon
tuur stort. Slecht voorbereide rijders zijn een
gevaar voor zichzelf en voor anderen".
ANDWEER GAAT IJS HARLINGEN NAT SPUITEN
i68o.bc TB Tl
140.80
liluWARDEN
mlSiHarlingen zullen
"jffilfstedenrijders op
plaatsen moeten
Miojien, over een to-'
Sj van vierhonderd
SSSer. De wedstrijd-
3S«^rs kunnen op be-
«lade plaatsen nog
'»aer bruggen door.
"Ervoor is zelfs de
raidweer ingescha-
die het ijs op ge-
5°,5V tijden nat zal
en iten, waardoor er
nieuw ijslaagje
27s.«et ontstaan.
179,00
141,30,
298.ooal in de directe omgeving
149,00 Harlingen is de ijsdikte
i6sbqacht centimeter lang nog
||-g3 toereikend. „Maar we
22,7«en naar een dikte van
5-°°If", aldus rayonhoofd
1345 6cnstra. „We hopen dat men
656,o4p heeft voor de situatie
^gat iedereen die niets met
6obfedstrijd en de toer te ma-
1i525Feeft van het Vs blijft. De
ioo!ocand van het ijs is maar
1in°'tr> en met Publiek °P het 'JS
25,60 het falikant mis voor de
9,'85te duizenden rijders. Be-
ifloo - schaatsers mag er
~V,90look niemand op het ijs,
°°|de koek- en zoopies niet".
Bilioff minder problemen heeft
i Noord-Friesland. Ray-
d Reinder Reinders
lit en laat weten dat de rij-
probleehnloos tot dé trap
man het stadhuis op de Zijl
sioibokkum kunnen komen.
si8-ojurlijk is er ook in deze
hoek van de route nog wel
werk aan de winkel. Vooral
het uitzetten van de dubbele
baan vanaf Bartlehiem, die
ook 's avonds laat zichtbaar is,
vergt hoofdbrekens nu er geen
sneeuw ligt. Daarnaast staan
er met name rond Birdaard
veel tentjes op het ijs, die zul
len er af moeten, omdat men
geen toeschouwers op het ijs
kan toelaten.
Al een kwartiet voor door
komst gaan de bruggen in
Birdaard en Dokkum (Eebrug)
omhoog. Overigens is de gehe
le stad Dokkum voor het ver
keer afgesloten. Die situatie
blijft ook tot laat voortduren,
omdat de stempelpost in Dok
kum pas 's avonds om elf uur
sluit. Eerdere „sluitposten"
zijn er in Harlingen (18.15 uur)
en in Franeker (19.00).
Op de Zwettehaven, even na
de start, ligt een prachtig en
breed stuk ijs. Na het overste
ken van het Van Harinxmaka-
naal gaat het via een loopbrug
naar het begin van de Zwette-
vaart. Dan is het eerst moeite
loos schaatsen. Op de Zwette
ligt 10 tot 15 centimeter ijs en
naar Sneek, niet via de Sneker
Oudvaart maar rechtdoor via
Scharnegoutum gaat het over
16 a 17 centimeter dik ijs. Bij
de bruggen is het dan zo'n 60
tot 100 meter klunen, prak
tisch bij elke brug.
Eenmaal door de Waterpoort-
stad is het vervolgens goed
koersen naar IJlst en Sloten,
waar de toestand bij de brug
overigens allesbehalve ideaal
is te noemen. Tot Stavoren
kent de tocht verder geen pro
blemen via de Luts en Gala
madammen. Langs de Dijk-
svaart en Molkwerum gaat het
naar Hindeloopen. Zorgen zijn
er voorbij Hindeloopen bij de
Beginebrège waar de rijders
van het ijs zullen moeten,
evenals tussen Workum en
Bolsward en vooral in die
plaatsen.
In Kimswerd en Witmarsum
is de situatie al niet anders.
Volgens de ray on vertegen
woordigers zal dat waarschijn
lijk voor de later arriverende
tochtrijders meer zijn dan voor
de wedstrijdrijders. Na de in
het begin al genoemde proble
matiek van Harlingen is er in
Franeker enkel het bekende
probleem bij de Rijksweg,
waar eventueel gebruik ge
maakt kan worden van het
tunneltje. Via Berlikum,de
Blikvaart en de Finkumer-
vaart gaat het naar Bartle
hiem. Over een vloer van 18 a
19 centimeter gaat- het dan
naar Dokkum en terug via
Oudkerk over 17 centimeter
naar de finish. Afhankelijk
van het weer in de komende
dagen en op de wedstrijddag
zelf kan het aantal klunplaat-
sen af- en toenemen. „We wil
len proberen het zo soepel mo
gelijk te laten verlopen bij bij
de klunplaatsen, maar naar
mate de dag vordert kunnen
de afstanden lopen toenemen",
aldus ijsmeester Henk Kroes.
Üöl w
iifUWARDEN De
Weer driehonderd
strijdschaatsers, die
jerechtigd zijn voor
llfstedentocht, kunnen
lermorgen in alle
[gte rekening houden
aank een stevige veldloop
4 2|af. De hardrijders zul-
05.30 uur bij de
"üslandhal in Leeuwar-
2$worden weggeschoten
38$ een ,,Le Mans"-start
14i;2imoeten dan een af-
33^|d van 1200 meter (de
i6i4|enste route is zelfs
iiip kilometer) afleggen
5f;j$ de kop van de Zwet-
Tijdens de Elfmerentocht, algemeen als generale beschouwd
voor de Elfstedentocht, moest gisteren behoorlijk worden ..ge
kluund". Zoals hier in Sneek waar over plankieren moest worden
gelopen om een volgend deel van de ijsroute te bereiken.
tehaven, waar de schaat
sen kunnen worden aan
getrokken. Wedstrijdlei
der Gerrit van der Ham
maakte de geselecteerde
schaatsers maandagavond
nog eens opmerkzaam op
deze procedure, die af
wijkt van de vorige gele
genheid, 22 jaar geleden.
De plotselinge ommezwaai van
het organisatiecomité, dat tij
dens het weekeinde de hoop
dat het er dit jaar nog van zou
komen al had opgegeven, wafc
gisteren niet alleen te danken
aan de onverwacht gunstige
weersomstandigheden. Ijs
meester Henk Kroes vertelde
het plotseling weer warm te
hebben gekregen, toen hij 's
ochtends een kijkje ging ne
men bij de Elfmerentocht.
„Het ijs zag er prima uit, beter
dan we op grond van de
weersvoorspellingen hadden
mogen verwachten. Bovendien
hield de vloer zich uitstekend
onder de last van 8300 deelne-
De "route "langs de elf Friese
steden, behoefde slechts op en
kele plaatsen wijzigingen. Be
halve de start over De Zwette,
zullen de naar schatting 16.000
schaatsers ook het IJsselmeer
mijden. Wel moet volgens
Kroes rekening worden ge
houden met een aantal plek
ken waar zal moeten worden
geklünd. Hoeveel dat er zijn
kon de ijsmeester nog onmoge
lijk voorspellen. „Het kan toe-
en afnemen. Maandag hebben
we in Workum geconstateerd,
dat de eerste rijders zonder ri
sico onder een brug doorkon
den, later op de dag moest
worden omgelopen. Met name
Harlingen heeft onze aan
dacht. Daar zullen de deelne
mers nog wel eens van het ijs
moeten. Maar, klunen hoort
nu eenmaal bij een Elsteden-
tocht. Atleten zullen ook niet
echt in het voordeel zijn, want
lopen met schaatsen onder is
een kunst apart".
Temidden van
de honderden
wachtenden
voor het
inschrijvings
bureau in
Leidschendam
bevond zich
vanochtend
vroeg een van
een heuse
brandweer
helm voorziene
schaats
liefhebber.
DELFT/LEIDSCHENDAM Nau
welijks zijn op maandagavond de tv-
nieuwswoorden „Elfstedentocht
gaat donderdag door" weggestor
ven, of veel schaatsclubs schuiven
hun verbazing razendsnel opzij, grij
pen naar hun nog niet opgeborgen
draaiboeken en binnen het uur
heeft men de leden al verzameld bij
de inschrijvingskantoren. Ook in
Delft zal het VVV-kantoor pas de
volgende ochtend om 10.00 uur
opengaan, maar op maandagavond
negen uur liggen Wim Becker uit
Delft, zijn Friese studiegenoot Ait
Gaastra en Arjan van Leeuwen uit
Boskoop al als eersten voor de deur
van het verkeersbureau onder het
motto „WVrrriezen we dood, dan
vriezen we dood".
In Leidschendam fungeert het Neder-
landsBureau voor Toerisme als inschrijf-
plaats. Hier is de 43-jarige Wim Schwenc-
ke haantje de voorste. De Zoetermeerder
deed ook al in 1963 mee aan de Elfsteden
tocht. „Ik kwam toen maar tot Harlin
gen", vertelt hij. „Nu wil ik verder ko
men, maar ik ben ik momenteel niet zó
geoefend. Maar we zien wel".
In Delft heeft de 27-jarige hovenier Louis
van der Meijden uit Delfgauw met het fa
miliebedrijfsbusje stoelen, bedden, banken
en eten en drinken naar de Markt ge
bracht. Voor zichzelf, zijn drie broers
Charles, Hans en Guus Ait Gaastra en
voor clubgenoten als John van Dam, Pe
ter van der Kort en Hans Zoetebroer uit
Pijnacker en Kees Horredijk uit Delf
gauw.
Ook zij liggen al voor de VVV-deur als de
rest van Nederland nog behaaglijk een
operette volgt op buis. Zij maken deel uit
van de trotse hekafzetting nummer 1,
waar een soort MASH-kameraadschap
gaat heersen. Langzaam groeit het groepje
aan. Iedereen is passend gekleed, hetgeen
in sommige gevallen wil zeggen: de voe
ten in dekens en vuilniszakken, pyjama's
en trainingsbroeken onder de gewone pij
pen, twee dikke jassen onder een grote
deken en extra mutsen en wanten Delfte
naar Peet van Leeuwen zit er als een in
gewikkelde Bedoeïen bij. Een vader en
zoon uit Boskoop, die anoniem willen blij
ven, zijn direct na deelname aan de Elf
merentocht en het thuis drinken van een
kop koffie ook op de Delftse martkt gaan
liggen.
Hagenaars
Om 23.00 uur komen de eerste Hagenaars:
Hans Veldkamp, zoonlief Bart en Henk
Van echt slapen kwam ook in Leidschendam niets terecht.
van Drimmelen. „Ik heb al vijf keer de
Alternatieve Elfstedentocht gereden en
eindigde daar mestal bij de eerste 35".
vertelt vader Veldkamp (44), die dit sei
zoen alleen nog maar toertochten heeft
gereden.
Algemene lof is er van het koude gezel
schap voor de eigenaar van de naast het
VVV-kantoor gelegen Lunchenette, die
de koude wachters van soep en broodjes
voorziet. Het Leger des Heils vergeet zijn
colecterende taak en deelt dit keer slechts
uit: dampend hete soep. „Dat oude baasje
met die grijze baard groeide gewoon in
zijn rol", zou achteraf de mening zijn over
deze vriendelijke Heilsoldaat. Maar in het
studentenstadje wordt gelukkig ook goed
carnaval gevierd en die gein slaan over op
de mensen, die buiten vechten tegen de
kou en toch niet kunnen slapen. Eén
kroegganger laat een fles jenever rond
gaan binnen hek 1, waar iedereen slechts
één slokje neemt. Niemand heeft dorst,
maar bovendien wordt de gemeentelijke
toiletwagen pas de volgende ochtend ver
wacht. De fanfare 't Zooitje gaat na zijn
kroegentocht ook niet direct naar huis.
doch dreunt erop los bij het VVV.
Hek 2
Wanneer ook alle kroegen in Wateringen
dicht zijn, verschijnen Arjan van der
Knaap, Wim Thoen (beiden uit Waterin
gen), Jan van Schie (Honselersdijk), Wim
van der Valk (Kwintsheul), A. Hogen-
doorn (Nieuwkoop) ten tonele in Delft. Zij
zijn de eerste in hekafzetting 2. „We zijn
zo van de carnaval hier naar toe geko
men", vertelt Arjan van der Knaap. Ver
gis u echter niet. ook dit ploegje bestaat
uit ervaren lange-afstandsschaatsers.
In Leidschendam heeft eerste man
Schwencke rond middernacht al van 35
man gezelschap gekregen en om half twee
laat hij zich even aflossen door Gerard
Scholtes. Rond half tien 's 's ochtend zijn
ze al met zijn zeshonderden Onder hen
ook Hagenaar Koos Hendriks, net terug
van de Elfmerentocht „Als jongetje van
elf droomde ik al van de Elfstedentocht",
vertelt de in wintersportartikelen gespeci-
aliseere zakenman, die zijn bezoek aan de
belangrijke beurs van Munchen, uitgere
kend op donderdag, pardoes heeft afge
last.
De „Nacht der inschrijvers" heeft één
ding nog eens duidelijk gemaakt Nog
nooit hebben zo veel mensen met zo veel
graagte zó lang gewacht Hopelijk smelt
hun beloning niet toch nog onverwacht
voor hun voeten weg.
DICK KIERS
HERMAN JANSEN
Foto's: MILAN KONVALINKA
|UWARDEN „Ter be
ing van de openbare orde
t wanorde die we nog niet
)en", zoals de districtscom-
dant van de rijkspolitie te
iwarden, D. J. Monsma,
rhalt gisteravond uitdrukte,
maa?en donderdag een kleine
end politiemensen ingezet.
!n zullen langs de ijsroute
p de wegen actief zijn.
(naast doet een groot aan-
politiefunctionarissen
st op de verbindings en
tnandocentra en op de
fchillende politiebureaus,
de politie het schaatseve-
ent serieus neemt blijkt
uit het intrekken (met onmid
dellijke ingang) van alle vrije
dagen van de politiemensen
die bij het Elfstedengebeuren
betrokken zijn. Op straat en op
het ijs zullen om precies te zijn
976 mannen en vrouwen pro
beren alles wat ordelijk te la
ten verlopen.
De rijkspolitie te watër in
Sneek zet twintig politiemen
sen in. Verder komen er 150
man van de Mobiele Eenheid
in actie, verdeeld over drie pe
lotons. Met nadruk wordt erop
gewezen dat de ME niet inge
zet wordt omdat er geweld
verwacht wordt. Hiertoe is be
sloten omdat de ME-ers ge
wend zijn in peletonsverband
op te treden.
Alle denkbare vervoersmidde
len worden ingezet. Zo ver
leent de dienst luchtvaart van
de RP met drie helicopters bij
stand. Verder houdt de Vlieg
basis Leeuwarden helicopters
achter de hand voor noodsitu
aties. Op de vliegbasis worden
voorts tweehonderd politie
mensen gelegerd.
In de magzijnen van de rijks
politie liggen verder duizend
blauwe wollen mutsen klaar.
LEEUWARDEN De
NOS heeft voor het ver
slaan van de Elfsteden
tocht 120 lijnverbindingen
aangevraagd. In totaal
zullen door de NOS onge
veer vierhonderd man
worden ingezet om het
schaatsspektakel recht
streeks op de televisie te
brengen. Er worden 39
camera's opgesteld langs
de route.
Een verzoek van de NOS om
twee uit België geleende came
raploegen met een helicopter
boven de kopgroep te laten
vliegen is door de politie afge
wezen. Wel zal de kopgroep
per motor worden gevolgd.
Ook het buitenland heeft be
langstelling voor de beelden.
Hiervoor zijn elf extra verbin
dingen aangelegd naar Am
sterdam, van waaruit de beel
den doorgezonden worden
naar de buitenlandse stations.
Belgie, de Westdeutsche Rund
funk. de Engelse iTV en BBC
en ook de drie Amerikaanse
nationale omroepen hebben
belangstelling getoond. Ver
wacht wordt, dat nog meer
buitenlandse stations zich zul
len aanmelden. Er worden in
totaal ongeveer duizend jour
nalisten verwacht.
Het regiecentrum van de 120
meter lange NOS-karavaan
komt bij de finish langs de
Bonkervaart in Leeuwarden.
De meeste telefoonverbindin
gen zullen via een centrale in
de wijk Camminghaburen lo
pen Verder zijn dertien straal
zenders ingezet, die de televi
siebeelden rechtstreeks naar
het regiecentrum zenden. Van
daaruit worden de beelden
naar Hilversum gezonden
De NOS-radio zal zijn uitzen
ding in samenwerking met de
regionale omroep Radio Frys-
lin de avond voor de tocht be
ginnen op Hilversum 1. De
uitzending zal de hele nacht
en dag duren.
