m mm weekpuzzel door dr. Pluizer THTTT EI =ZI yXv v ?w Va Wi ■AW. postzegels WETENSCHAPPEN oplossing vorige puzzel NR. 7 RUITENPUZZEL 1 1 I* a m" A AAA B H rs B S3 B P s £cidóc6ou/MMit .ZATERDAG 16 FEBRUJ De prijswinnaars van puzzel nr. 6 zijn: De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. Rondom de genummerde vakjes dienen woorden van vier letters van navolgen de betekenis te worden ingevuld. Alle antwoorden lezen in de richting van de wijzers van de klok. De beginletter van het eerste antwoord komt in het vakje boven het cijfer 1. Het vakje waarin de beginletter van de overige antwoorden komt, dient door combinatie met de letters van de omringende antwoorden te worden vastgesteld. Bij juiste oplossing vormen de letters op de buitenrand te beginnen met de letter in het vakje boven het cijfer 1 en verder lezend in de richting van de wijzers van de klok een spreekwoord 1. Europeaan. 2. Deel van de uitwendige hals. 3. Zonder hoofdhaar. 4. Vervelend. 5. Harde vrucht. 6. Les der ervaring. 7. Boom. 8. Voorlopig ontwerp. 9. Reinigingsmiddel. 10. Vogel woning. 11. Boomscheut. 12. Zwart paard. 13. Vreemde munt. 14. Begrip van tijdelijke duur. 15. Regelmaat. 16. Sportterm. 17. Graansoort. 18. Het doel treffend. 19. Insnijding, kerf. 20. Vluchtheuvel in dijkloos land. 21. Insekt. 22. Puntig houweel. 23. Soort tapijt. 24. Keukengereedschap. 25. Herkauwend zoogdier. 26. Voorliefde. 27. Putemmertje. 28. Lang smal stuk. 29. Troosteloos overblijfsel (fig.). 30. Loods bij bouwwerken. Welk spreekwoord ontstaat op de buitenrand? door B. J. Nuys Ladderwedstrijd (6) De heer Buisman uit Olde- broek is de winnaar van de rondeprijs na vier afleverin gen van de ladderwedstrijd in dit seizoen. De oplosser uit Ol- debroek verdedigde met verve zijn kleine voorsprong op de concurrent, de heer Bom uit Poeldijk. De heer Buisman krijgt de prijs thuisgestuurd. Het klassement na vier ronden ziet er als volgt uit: 1. Buis man, Oldebroek, 290V1»; 2. Bom. Poeldijk, 288; 3. Pruijs, Emmeloord, 278'/2; 4./5. Dui- vestijn, Poeldijk en Los (x), Smilde, 278; 6. Prins, Zwolle, 275; 7. Van Dam. Rijnsater- woude, 271; 8. Cloosterman, Schipluiden, 266; 9. Lelieveld (x), Leidschendam, 2.65V>\ 10. Deters, Deventer, 263; 11. Mul der, Nieuwe Pekela, 246; 12.Rucsink, Vorden, 243; 13. v.d. Brink (x), Heerde, 237; 14. Kasteel, Epe, 233; 15. Haver kamp, Musselkanaal, 232; 16. Alfring, Beerta, 227'/2; 17./18. Groen, Zutphen en v.d. Beek (x), Wijhe, 213; 19. Van Sloo- ten, Nieuw-VVeerdinge 211; 20. Smies, Ugchelen. 202; 21. Stoelwinder, Apeldoorn, 186V$; 22. Lammerts (x). Vries, 185; 23. Zeeman, Stadskanaal, 177; 24. Huisman (x). Beilen 160 en 25. Evertsen Nieuwleusen 153 punten. De overige 98 deelne mers hebben 147'/: punten of minder. De betekenis van (x): heeft al eerder de top van de ladder bereikt. De vier vraagstukken in deze ronde van de ladderwedstrijd, die aan zijn achtste jaargang bezig is, zijn wederom eerste publikaties. Nummer 23 is van Harry de Waard, de gerenom- s li s® i 18 1111 t m m i i n lwTsl M m o m m, m J BURGGRAAFF (21) J.J.T. HAUSCHILD (22) m s m m n PUS i m mm m o m.,m i 3»! H is a m m m m m m H. DE WAARD (23) meerde problemist uit Zeist, wiens werk voor het eerst in deze rubriek valt te bewonde- De chferstanden ter controle zijn: Burggraaff (21): zwart 4. 6. 9. 10. 13, 15. 22. 26. 27. 36. wit 25, 29. 30, 31. 33. 35, 40. 43. 47, 48; Hauschild (22): zwart 7, 9, 10. 12, 15. 17. 18. 31, 35, 36. wit 23. 24, 27/ 29, 30, 32. 34. 42. 44, 45, 47; De Waard (23): zwart 6, 12, 27, 29. 31, 34, 37, 39, 41, 45. wit 13, 16, 19, 20, 21. 28. 32, 38, A.VAN WINGERDEN (24) 42, 48, 49; Van Wingerden (24): zwart 7, 9. 10. 12. 13. 17. 18. 19. 20. 23. wit 16. 21, 27. 28. 31, 32, 33. 37, 39. 47. Voorzover een oplossing uitloopt op een eind- spel(letje) moet u dit slot, om aftrek te voorkomen, wel aan geven. Oplossingen moeten ui terlijk donderdag 14 maart in het bezit zijn van B.J.Nuys, Oleander 12, 2671 NN Naald- Oplossing vorige twee ronden: Burggraaff (13): 23-18 13x22 12- 8 3x12 33-28 22x33 38x29 24x33 42-38 33x42 47x38 36x47 40-34 47x40 45x3 12-18 gedwongen (27-31 3x6 31-37 6-28 37-42 28- 37 42x31 26x37) 3-9 18-23 9x36 11-17 36-47! 23-28 gedwongen (16-21 47-38 of 17-22 47-36) 47- 38 17-22; 26-21 16x27 38x21 28- 33 21-16; Hauschild (14): 27-21 26x17 22x11 6x17 47-41 36x47 15-10 47x49 45-40! 35x22 32-27! 49x21 16x7 (een heuse zeven klapper) 4x15 7-2 25x34 2x12; Kasteel (15): 11-7 1x12 16-11 17x6 33-28 22x33 gedwongen 31x22 18x27 36-31 27x36 32-28 33x22 38-32 24x33 32-27 21x32 37x10 15x4 15x4 42-38 33x42 47x38 36x47 40-34 47x40 45x3 en dan bv. 4-10 3-17 10-14 17- 28 enz., BO 1: 40-35 17x6 31-26, BO 2: 40-34 30x28 32x12 24x33 38x29 17x8 11-7 1x12 37-32 27x38 16x7 8-12 7x18 13x22 42x33 20-24 29x20 15x24 31-27 22x31 36x27 enz.; Van Winger den (16): 46-41 40x29 32-28 23x21 50-44 18x36 37-31 26x46 47-41 36x38 48-43 38x40 45x3 25x34 3x5: v.d. Brink (17): 44- 40 35x44 37-32 28x48 17x28 23x43 34x3 6x17 3x40 48-37 47- 42 37x48 40-34 48x30 25x34, Burggraaff (18): 48-42 29x40 39-34 40x29 37-31 26x39 47-42 36x38 32x34 23x21 34x1 21-27 1-23 2-7 23x1 27-32 1-29 32-37 29-47; Hauschild (10): 39-33 27x47 gedwongen 49-44 40x49 43-39! 49x29 33x2 47x44 50x39 34x43 45-40 35x44 2x16; Kas teel (20): 43-39 18xz27 32x21 23x34 40x20 16x27 44-39 15x24 37-32 27x38 48-43 38x49 47-41 36x47 39-33 47x29 50-44 49x40 45x1 13-18 1x20 35-40 20-33 40- 45 33-50 30-34 26-21. Ruesink o.a. vond een prachtige b.o. van Burggraaff (18): 27-21! 29x40 gedwongen (26x17 32-27 enz.) 38-33 26x17 33-29 23x34 28-22 17x28 32x1 2-8 37-32 8-12 32-28 13-19 43-39 34x43 1x45 43-49 48-43 enz. Oplossingen onder ver melding van Puzzel 7 moeten uiterlijk woens dagmiddag in bezit zijn van de: Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden. KT - lanc twitte ■4ite n >van In een viertallen wedstrijd kwamen onlangs kort na el kaar twee spellen voor waar de slemonderzoekende partij onverwachte hulp kreeg: N/- A 10 7 5 2 O B6 H 10953 864 N A H V 10 5 2 W'0*B964 OAH 10 7 3 7 o V 4 +A8642 L *7 ♦973 HV83 09842 <?A84 O A H 3 ♦AV972 H 9 3 K ♦VS <?V10962W1^ CHB3 074 oVB109852 863 Z B De tegenpartij als bondgenoot in één keer omschrijft daar zijn er heel veel van! moet er verder vrijwillig geen actie meer worden ondernomen. Ontbrekende plaatjes Nog een voorbeeld, ook uit een viertallenwedstrijd, dat ook in deze sfeer thuishoort: h, w 1. Schoppen voor het aasLej e 2. Klaveraas. 3. Klavervrouw. j- 4. Schoppenheer (west liundij weg). I van 5. Ruiten naar noords aafbare 6. Schoppen na, in wes cak troefd en nog dri^n QV _JOS d troef: ZUID WEST NOORD OOST 1 Ha 2 Sch 3 Ha 4 KI pas 4 Sch pas 5 Ru pas 5 Ha dbl. rdbl. pas 6 Sch pas pas pas Zuids doublet op 5 harten (een vraagbod) maakt het OW wel heel gemakkelijk: zonder het biedniveau te hoeven verho- gep kan west d.m.v. het redou- blet aangeven dat hij over de eerste controle in harten be schikt (aas of renonce). Zuids doublet is een overbodige ac tie, die de tegenpartij alleen maar in de kaart speelt. Een paar spellen later was oost de schuldige: ZUID WEST NOORD OOST pas 1 KI 3 Ru 3 Sch pas 3 SA pas 4 KI pas 4 Ru dbl. Zonder aas of heer is dat hele maal een zinloze actie, die te veel biedruimte weggeeft: pas 1) pas 4 Ha pas 4 SA pas 5 KI 2) pas 6 KI pas pas pas 1). Tweede controle in ruiten. 2). Nul of drie azen. Zuid krijgt het nu heel gemak kelijk. Als oost past op 4 rui ten, moet hij een vrij moeilijke beslissing nemen. Het is niet gezegd dat het slem dan niet bereikt wordt, maar het werd NZ nu wel heel gemakkelijk gemaakt. Oost maakt een elementaire fout: Na een bod dat de hand O/OW V 8 7 4 OB 107 4 OA V 42 ♦4 B N AH9 w o°A952 O B 1096 OH86 o H 7 HB 10 8763 A V 106532 9V3 O 8 5 3 952 O B 10 7 9V3 085 lal j< lucht ieden sti kustlij naar Hïndee ZUID WEST NOORD OOST 1 Ru pas 2 KI dbl. 2 Ha 2 Sch 3 KI 3 Sch 3 SA pas 4 KI pas 4 Ha pas 4 SA pas 5 kl 1) pas 6 Kl a.p. 1). Nul of drie azen. Als west de start van schoppen 4 naar zijn hand had laten doorlopen, had hij niet op de volgende fraaie wijze twaalf slagen gemaakt: Op de laatste troef ktallo.. noord in dwang, waardo<jveraa contract binnenkwam, ^en en matige informatiedoubleDgssch noord was een duidelijkeen orr catie voor de leider wap. wa< ontbrekende plaatjes i Grappig detail is dat warde pl west de schoppenstart Igige wijst op een plaatje enig doorlopen naar de boer, 1 igend» exact dezelfde dwang d n, lai slagen maakt. ke ve Agenda: 1-3 maart H hoofc Int. viertallentoernooi Scter he ningen (Kurhaus): 1 p bij 20.00 uur Vugraphwedsti ipiae, en 3 maart kwalificatie tdiero dag) en finales (zondag),Slope 070-542402. Corr. p/a ligespj straat 10, 2162 AC Lisse.^die De meestergroep van het Hoogovenstoernooi werd dit jaar ontsierd door een inci dent. Gert-Jan de Boer, een wat nerveuze speler, bood in de laatste ronde Rob Hartoch geld aan om remise te spelen, vanwege een te behalen mees- telresultaat. De speler in kwestie moet in half overspan nen toestand gehandeld heb ben, want Hartoch is wel de laatste speler aan wie je geld moet bieden om remise te spe len. Want nog tijdens het toer nooi werd hij door het toer- nooicomité op de vingers ge tikt om op te houden met het remise aanbieden vóór de par tij. Normaat gesproken is er nu nog niets aan de hand; in de schaaksport (en ook in andere sporten) worden wel vaker dergelijke „vriendendiensten" bewezen. Je neemt een derge lijk aanbod aan of wijst het, al dan niet verontwaardigd, van de hand en daarmee basta. Hartoch vond zijn afslaan van dit aanbod echter dermate heldhaftig, dat hij iedereen die het maar horen wilde hiervan in kennis stelde. Ook Hans Böhm, van de radiorubriek „Man en paard", kwam dit te weten en hij zag er een leuk item in voor zijn rubriek. De door L. Hofland samenspraak met Hartoch, waarin de bewuste speler va derlijk werd vermaand, was inderdaad bijzonder komisch; het was alsof ik Rienk K. en Arie O. een winkeldiefje hoor de veroordelen. Iedere insider weet dat in de laatste ronde van veel schaak toernooien. waarin het geld niet onbelangrijk is. gerom meld wordt. Wie zonder zon den is werpe nu de eerste steen. Gelukkig zijn er ook positieve re zaken uit de meestergroep te melden. De 16-jarige Jeroen Piket toonde aan dat hij niet voor niets de toekomstige Timman wordt genoemd. Hij behaalde in Wijk aan Zee zijn eerste meesterresultaat. Niet alleen deze prestatie, maar vooral de manier waarop dit tot stand kwam oogstte veel bewondering. Na een uitste kende start dreigde Jeroen volledig weg te vallen, maar net op tijd herwon hij zijn zelf vertrouwen. In de laatste ron de moest hij winnen van de sterke meester Ferenc Por- tisch (en broer van de grote Laios), en zonder financiële hulpmiddelen kwam hij tot de volgende prestatie: J. Piket—F. Portisch. PiketIndisch. Hoogovenstoernooi (slot) m MM m 1. d4 Pf6 2. LgS. Een door de familie Piket (va der Joop en zonen Marcel en Jeroen) uitgewerkt systeem, dat objectief gezien misschien niet voldoende is voor ope ningsvoordeel, maar in derge lijke belangrijke partijen is het verstandig vertrouwde stel- lingsbeelden op het bord te krijgen. 2. ...Pe4 3.Lf4 d5 4.Pd2 Pxd2 5.Dxd2 e6 6.Pf3 c5 7.e3 Pc6 8.c3 Ld6 9.Lg3 Le7 10.Ld3 b6 11.0—0 Lb7 12.Tadl 0—0 13.Tfel. Zwart heeft 2.Lg5 niet goed te gengespeeld, want in deze stel ling heeft hij al lichte proble men. Zelf speel ik na 2.Lg5 al tijd 2...e6, waarna zwart na 3.e4 h6 4.Lxf6 Dxf6 het loper- paar heeft in ruil voor het centrum. 13. ...a5? Nu opent wit de stelling op voordelige wijze. Beter was 13. ...cxd4 14.exd4 a5 om dan mid dels a5-a4-a3 de witte dame vleugel ondel- druk te zetten. 14.Dc2 h6 15.dxc5 Lxc5 16.e4! dxe4. Gedwongen want na 16. .r.d4? Lb5 verliest zwart een vitale pion. 17.Lxe4 De7 18.Da4 Pb8 19.Lbl! Wit heeft goed getaxeerd dat de verzwakking van de witte koningsstelling van weinig be lang is; de verzwakte diago nal bl-h7 biedt daarvoor meer dan voldoende compen satie. 19. ...Lxf3 20.gxf3 Ta7 21.a3! Een subtiele valstrik, nodig was nu 21. ...g6. 21. ...Db7? Ook 21. ...Df6 22.De4 g6 23.Le5 was niet goed voor zwart. 22.b4 axb4 23.Dc2! g€. Zie diagram. Op geforceerde wijze maakt Jeroen nu een eind aan de SflxM Le7 25.Txe6! Lg5 26.Le5! f6. Gedwongen vanwege de drei ging 27.Txg6+ fxg6 28.Dxg6+ Kf8 29.Ld6+ enz. 27.Dxg6+ Dg7 28.Lg3 Dxg6 29.Lxg6 Tg7 30.Lf5 Pd7 31.f4! Zwart geeft het op, na 31. ...Lxf4 beslist 32.Txd7! Correspondentie-adres: Leo Hofland, C. Fockstraat 113, 2613 DE Delft. Beroemde treinen op Britse zegels er di Beroemde treinen is het thema voor de serie bijzondere post zegels waarmee de Britse PTT het uitgifte-programma voor dit jaar heeft geopend. De se rie bestaat uit vijf zegels en werd uitgebracht ter gelegen heid van het feit dat 150 jaar geleden de „Great Western Railway" werd opgericht. De zegel van 17 p. heeft als af beelding de beroemdste trein. Flying Scotsman. Na de op richting van de „London and North-Eastern Railway" in 1923 kreeg de trein deze bij naam die later de officiële naam werd. De Golden Arrow is te zien op de zegel van 22 p. Met deze trein werd een luxe Pullman-dienst tussen Londen en Parijs onderhouden. Ver volgens is er de Cheltenham Flyer, ooit de snelste trein van Engeland, te zien op de zegel van 29 p. Na in 1929 een snel heid van méér dan 66 mijl per uur gehaald te hebben werd in 1932 een wereldrecord behaald met 70 mijl (meer dan 112 km/u). Op de vierde zegel, waarde 31 p., prijkt de grootste rivaal van de Cheltenham Flyer, de Royal Scot van de „London Midland Railway". De twee treinen beijverden zich onophoudelijk om de Hoog in het Andesgebergte in Peru hebben archeologen uit de VS overblijfselen gezien van een legendarische „verlo ren stad", die het bewijs lijken te zijn van een mysterieuze cultuur vóór het Inca-tijdperk. De ruines zouden volgens ken ners de spectaculaire Inca-stad Machu Picchu nog kunnen overtreffen. Volgens de archeologen, die verbonden ziin aan de univer siteit van Colorado, ziin in een onherbergzaam onbewoond gebied in het noorden van Peru de zeer goed geconser veerde overblijfselen gevon den van een cultuur tussen de jaren 500 en 1500. De ruines van grote muren en terrassen, gebouwen en graven boven een rivier op de steile regenachtige en mistige ooste lijke helling van de Andes wa ren vermoedelijk een belang rijk centrum van een vinding rijk volk. De plaats staat bekend als Gran Pajatan en ligt op 2600 meter in de provincie San Martin en was in 1963 ontdekt door boeren uit de omgeving. Peruaanse archeologen hebben er korte tijd onderzoek ver richt, waarna de plek in de vergetelheid raakte. Het is de „Verloren stad" uit pre-Incatijd ontdekt vraag hoe een volk heeft kun nen gedijen in dergelijk zware klimatologische omstandighe den. Het ontoegankelijke berg gebied is een van de plaatsen in de wereld waar het het meest regent. „Het heeft ons verrast de spo ren van een dichte bevolking aan te treffen want dergelijke oerwouden zijn over het alge meen onbewoond", aldus Jane Wheeler, een antropologe van de universiteit van Colorado. Haar collega dr. Lennon meent, dat een van de proble men is erachter te komen wat er met deze bevolking is ge beurd. „Wij achten de kans groot dat wij mummies vinden in de graven en dat kan wor den vastgesteld of epidemieën het gebied hebben getroffen". Deskundigen beschouwen de pre-Spaanse beschavingen met als centrum Peru als de indru- wekkendste in Zuid-Amerika. Op het toppunt van hun bloei beheersten de Inca's een rijk van Columbia naar Chili en Argentinië. Het duurde min der dan 300 iaar en het einde kwam met de komst van de Spanjaarden in de 16e eeuw. Gran Paiatan is een legende geweest die archeologen jaren lang heeft beziggehouden, met name na de ontdekking van Machu Picchu in 1911. De om schrijving „verloren stad" kwam in zwang door Hiram Bingham, de archeoloog onder wiens leiding een expeditie van de Amerikaanse Yale-uni- Plant redt zichzelf Geleerden van de universiteit van Gent hebben bekendge maakt dat zij er door middel van genetische manipulatie in geslaagd zijn een zelfbescher- mende plant te ontwikkelen, die geen verdelgingsmiddelen nodig heeft. De Gentse biologen verklaar den in een vraaggesprek met de Belgische pers dat zij met succes een bacterieel gen, af komstig van de „bacillus Thu- rigiensis", overbrachten in ta baksplanten. die vervolgens zelf een eiwit bleken te produ ceren dat insecten afweert. De bacillus Thurigiensis wordt al jaren gebruikt in pesticiden. De nieuwe planten kunnen over een jaar op de markt ge bracht worden. snelste rijtijd te maken op het traject Londen-Schotland. De serie wordt besloten met een zegel van 34 p. waarop de Cor- nisch Riviera, die zojuist een tunnel verlaat. Ze bereed het traject Londen-Plymouth, een dienst die werd uitgevoerd door de „Great Western Rail way". Kunstschilder Terence Cuneo (76), erkend expert op het gebied van stoomtreinen, ontwierp de zeeels. Op 12 maart de Britse PTT een serie van vijf insectenze gels uit, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het Koninklijk Entomologisch Ge nootschap. De Europazegels met Europese muziek als the ma staan voor 14 mei op de agenda. Deze uitgiftedatum valt samen met de 300e ge boortedag van Georg Frie- drich Handel, die lang in Lon den voor het Britse hof ge werkt heeft. Op 18 juni ver schijnt een serie zegels met als thema De Veiligheid op zee. Hiermee wordt aandacht gege ven aan de Internationale Conferentie van Vuurtoren- authoriteiten, die te Brighton gehouden zal worden en aan het uitkomen van wat de eer ste reddingboot genoemd mag worden, nu 200 jaar geleden. Het feit dat het dit jaar 350 iaar geleden is dat de konink lijke posterijen ook ten dienste kwamen aan de burgers, wordt op 30 juli herdacht met een speciale serie postzegels. De legendes rond koning Ar thur komen in beeld op vier postzegels die op 3 september zullen verschijnen. Aanleiding is het feit dat Caxton, nu 500 jaar geleden, het werk van Sir Thomas Malory, getiteld „Mor- te d'Arthur" in druk bracht. De Britse filmproduktie en het Britse Filmjaar 1985-86 wor den herdacht met vijf zegels die de portretten dragen van prominente filmfiguren. Men denkt hierbij aan Alfred Hitchcock, Vivien Leigh, Da vid Ni ven, Peter Sellers en Charlie Chaplin. Het Britse uitgifteprogramma voor 1985 wordt afgesloten op 19 november met een|,s: kerstzegels. Met deze se ril 201 vijf zegels wordt aandac|>®ner geven aan de toneelwereierve vooral de pantomime, <jen sc de kersttijd een belanr plaats op de theaterprof. ma's inneemt. Het Maltezer Kruis, dei I wen en de eenhoorns vi I St. Jans embleem zin^Jj Nieuw Zeeland vertra^ gegevens geworden, sint ambulance-stichting vaLwT Jan in 1885 opgericht wf/N - de stad Christchurch. Ditokt sprong van deze stichting t echter veel verder terugpUze geschiedenis: tot plm. 6CT na Chr. Er werd toen tffir hoeve van pelgrims een") christelijk gasthuis ingerfirga Jeruzalem. Ter herde| van het eeuwfeest van bulancedienst in Nieu^ land zijn er drie bijza postzegels uitgebracht. T dragen elk een afbeeldin een bepaald embleem v jubilerende instelling. Hei werp werd vervaardigde^0 Lindy Fisher uit Aucklafs "e' Ion F Het Zweedse postlogd|ets kroon en de posthoorn,Knne die voorkomen op bef tol gebruikszegels, heeft eeijs je dernisering ondergaan. W co nieuwe gebruikszegels Phich waarde van 1,60 (blauwioude (geel) en 4,- (rood) Zw.ki!ns gen een afbeelding vat°P v nieuwe logo. 'utt< lts. I Ook werd in Zweden eendaai tal zegels uitgebracht rrtde a beeltenis van het koningminu Koningin Silvia is te ziin va de zegel in de waarde vi kr. (blauw), koning Cai Gustaf óp de zegels (grijsgroen) en 2,70 kr. bruin).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 24