Minister Brinkman lokt literaire rel uit
DE HANDIGE CADDY,
DE RUIME GOLF VAN
EN DE LUXUEUZE PASSAT VARIANT VAN
wer]
}dagpuzze!
WEIGERING P.C. HOOFTPRUS EEN NOVUM
OA'S PAS BEROEPS IN VERVOER:
Nieuwe vergoedingen basisonderwijs
voordelig voor kleine gemeenten
KUNST
CeidaeGouqgixl
WOENSDAG 13 FEBRUARI 1985 PAGINA
Voor een uitgebreid! _TT
agenda, ook voor de
mende dagen, raadplegf
men „UIT", de gratis
kelijkse bijlage van T
krant.
iool-t\
tot
hoofi
ALPHEN AAN DEN RIJN Eljeisjes:
ROCINEMA I en II: (Van Boetzésamen
laerstraat 6, tel. 01720-20800L speu
De prooi (12); 18.45. 21.00. wc a
in EURO II ook 13.45. EURO
CINEMA III: Top secret (alfs ëel°
18.30, 21.00. wo. ook 13.3pe sai
EUROCINEMA JV^GhostbUflpatro
fogram
KINDERVOORSTELLING pj- sei
EUROCINEMA I: Sneeuwwitjl.30 U
en de zeven dwergen; wcoensdc
13.45.
LEIDEN LUXOR (Stationswi
19. tel. 071-121239): The karal
kid (al); 14.30. 19.00. 21.11
LIDO I (Steenstraat 39. te
124130): De prooi (12); 14.3(
19.00, 21.15. LIDO II: Arm
deus (al); 20.00. LIDO III: D
ijssalon (12); 14.30. 19.0(
21.15. LIDO IV: Under the vul*
cano (16); 14.30. 19.00. 21.lf J
STUDIO (071-133210): Grein
lins (16); 14.30, 19.00, 21.1
TRIANON (Breestraat 31. td
123875): Onze eerste wip (1ö
14.30, 19.00, 21.15.
(Haarlemmerstraat 52. tel. 07f
125414): Over sex gesproke
(16); 14.30, 19.00, 21.15.
NOORDWIJK LIDO THEATEF
(Pr. Bernhardstraat 56. ta
01719-12800): The Natural (a\ 1
dl. 19.00. wo. 14.30. Piranha (al
ma. di. 21.15. Rabbi Jacob (al
ma. 19.00. ir yr
KATWIJK CITY THEATER ILVt
(Badstraat 30. tel. 01718-7407?amrr
Greystoke (12); wo 14 4!- u
19.00. 21.15. ma. di. 19.0(1C.UUJ
21.15. CITY THEATER II: Tearing
to Midnight (16); tijden zie Cityp C
CITY THEATER III: Superstac "u
tijden zie City I. CITY THE^en
TER IV: De vier vuisten hebb&ngtgi
tropenkolder (al); tijden zie Cif
I beh. wo. 14.45. Por
kar si
KINDERVOORSTELLING H(:i
CITY THEATER IV: Dick Trot" ue
en het circus; wo. 14.45. mal
VOORSCHOTEN GREENWAVplVL
Police academy (al); wo. 15.45.
never promised you a rose gal^y:
den (16); ma. di. wo. 20.00. i
KINDERVOORSTELLING
Aladin en de wonderlamp; w|.
14.00. lies
WASSENAAR ASTRA: StorF^*11
di Piera (16); ma. t/m wo. 20.0ÊÏ1 S(
erwe
DEN HAAG* ASTA 2 (Spui 2],
tel. 463500): Gremlins (al0K r
14.00. 19.00, 21.30. ASTA fcsse
Ghostbusters (al); 14.00, 19.0Ïrnr
21.30. BABYLON 1 (naaf1"111
Centraal Station, tel. 47165©bru:
Amadeus (al); 14.00. 20.0kurp
BABYLON 2: (12); Chostbul 1
ters (al); 14.00. 19.00. 21.3'
BABYLON 3: De ijssalon
14.00. 19.00. 21.15.* CINEAC).
CINEAC 2: The naked far
(12); 18.45. 21.30. ma. di. of" 0
14.00. CINEAC 3: Losin' leisjes
(16); 14.00, 18.45. 21.$anet'
EURO CINEMA (Leyweg 9lHentj
tel. 667066): The never endii
story (al); 14.00. 19.00. 21.?nner
(Cocktail) Film marathon; te aa
15 febr. 24.00 t/m za. 16 fefcen V
12.00. METROPOLE 1 (Carrtolger
gielaan. tel. 456756): De Pro
(12); 14.00, 18.45, 21.30.
TROPOLE 2: Gremlins
14.00, 18.45. 21.30. METRl
POLE 3: Paris, Texas (1(
14 00. 20.30. METROPOLE?
't Begint met liefde (al); 14.Or
18.45, 21.30. METROPOLE
Los santos innocentes
14.00, 18.45. 21.30. ODEON]
(Herengracht 13, tel. 46240i
Commando! (12); 13.45, 18.4
21.30. ODEON 2: The Nir(
mission (16); 13.45.
21.30. ODEON 3: Bacheli jR<
party (12); 13.45, 18.45. 21.4
ODEON 4: „Hot bubblegunfou
dikke liefde (12); 13.45, 18.4' ma.
21.30. LE PARIS 1 (Kettin^.25
straat 12b, tel. 656402): Verlal heit
gens van jonge meisjes (1f kr::.
12.00 tot 22.30. LE PARIS *''J;
Ladies night (18); 12.15 t| w3c
22.45. LE PARIS 3: Katharin van
de naakte Tsarina (18); 12een
tot 23.00. PASSAGE (Passay mai
63, tel. 460977): Missing in ai
tion (16); 14.00. 18.45. 21.3' INn
HAAGS FILMHUIS (Dennewt wat
56. tel. 459900): Zaal 1: Les 11.10
voris de la lune; 19.45, 21.4 ziek
Zaal 2: Chronaca di un amor voe
ma. 19.30. La signora senza o
melie; ma. 21.30. Le amiche; *er
19.30. I'Awentura; di. 21.3 '39
I'Eclisse; wo. 19.30. Zabrisk no
point: wo. 21.45. (alle films 16 jl 30
KINDERVOORSTELLINGEN TRt
CINEAC 2: Sneeuwwitje s
de zeven dwergen; wo. 14.0
EUROCINEMA: The never e! pre
ding story 14.00, 19.00, 21.30 Zw>
kamsteeg degstgeest
BedrUfswsjenspeciilist: L. dr Groot. tel. 011-173414 Ins 18.00 uur 071-173995).
GEVERSSTRAAT 30 - OEGSTGEEST - dagelijks geopend van 9.00-18.00 uur
en koopavond.
2-persoons vanaf 11.250.- excl. BTW
RAI-PRIMEUR
VW-P0L0-VAN
Henk van Ulsen
herdenkt bevrijding
met amateurgezelschap
HUIZEN Acteur Henk van Ulsen herdenkt
dit jaar het verzet uit de oorlogsjaren met een
toneelstuk over een verzetsgroep uit Frankrijk,
dat onder zijn regie wordt uitgevoerd door het
Goois amateur toneelgezelschap De Planke-
Ter gelegenheid van veertig jaar bevrijding
heeft dit toneelgezelschap het Franse stuk „Ma
rie Octobre" van het schrijverstrio Jacques Ro
bert, Julien Duvivier en Henrie Jeanson in het
programma opgenomen. Henk van Ulsen be
werkte vooral de taal, door er spreektaal anno
1985 van te maken.
Utrecht koopt pand naast
Rietveld-Schröderhuis
UTRECHT De gemeente Utrecht
koopt het pand naast het wereldbe
roemde Rietveld-Schröderhuis aan de
Prins Hendriklaan om te voorkomen
dat de ligging van dit huis wordt aange
tast. In het pand móeten een documen
tatiecentrum en vijf HAT-eenheden ko
men.
Het Rietveld-Schröderhuis, ontworpen
door de kunstenaar Gerrit Rietveld en
de architect Schroder, staat op de we-
reldlijst van monumenten. De gemeente
aanvaardde het pand in 1983 in erf
pacht. De hoogbejaarde weduwe van
Schroder woont nog in het huis.
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1 In smederijen geb rn(
werktuig; 8 voorzetsel; 9 zangs 05
11 gespannen; 14 verbrandings'
16 elektrisch geladen atoom; 17 1,e
zieknoot; 18 gedwee; 20 atgele
21 primitief wapen; 22 gehoo/org bl<
23 rivier in Engeland; 24 voegwc Ja
25 bijbelse naam; 27 Chinese na
standsmaat; 28 edelgesteente; 3(
bezonnen; 31 bedrog; 33 opsc
per
Verticaal: 2 muzieknoot;
tegenstander; 5
vogel; 7 luitenant
lager; 12 raamwerk
stuk grond; 15 grote
17 werkelijk; 19 voertuig;
25 muziekteken; 26 kostbaar
niet-giftige slang; 29
30 inhoudsmaat (afk.)
(alk)
OPLOSSING
'B d zt ;IP
62 ^oq 8Z :>|U!iu gz :eias
-JB* 61 :iö9BJ Ll 'uoies
ueisooj gi Ueoqiuei
:ueeq g '!»ub t> :see
>iee>iseeiq ee
-lop oe :iM8q 82 :n LZ :iuas
•930 ZZ •■'OO ZZ :jeojSBB|q
:>ibuj si '9J /i :uo( 9i
UlB 6 'UBB 9 :6|BqsBB|q i
Verboden popsong gekozen
tot Britse plaat van het jaar
LONDEN Een popsong die niet door de BBC mocht worden
gedraaid of vertoond wegens de seksuele toespelingen heeft
gisteren de prijs ontvangen voor de beste Britse single van
1984. De plaat heet 'Relax' en is afkomstig van de groep Fran-
kie goes to Hollywood. Hoewel de directie van de BBC meende
dat de tekst het publiek zou kunnen beledigen, behaalde de
single top-verkoopcijfers en stuwde de 45-toeren schijf de
groep naar een internationale sterrenstatus. Het lied werd gis
teren door de Britse grammofoonplatenindustrie bekroond. De
leider van de Britse groep Boomtown Rats, Bob Geldof, kreeg
een speciale prijs voor zijn initiatief om met een groot aantal
collega's onder de naam Band-Aid een plaat te maken waarvan
de opbrengst ten goede komt aan de slachtoffers van honger en
droogte in Afrika. Van „Do they know it's Christmas?" werden
over de wereld al vele miljoenen exemplaren verkocht. Ande
re prijswinnaars waren Paul Young, Alison Moyet en de Ame
rikaanse popster Prince.
Henry Hathaway
Amerikaanse filmregisseur
Hathaway (86) overleden
LOS ANGELES De Amerikaanse filmre
gisseur Henry Hathaway is maandag op 86-ja-
rige leeftijd in een ziekenhuis in Los Angeles
overleden.
Twee weken geleden werd hij daar opgeno
men na een hartaanval. Hathaway heeft ruim
60 films gemaakt, waaronder 'True Grit'
waarmee John Wayne in 1969 zijn enige Os
car won en tevens de laatste grote film van
de cineast. Andere films waarmee hij naam
maakte waren; 'The lives of a Bengal lancer',
'The desert fox', 'Bringham Young', 'Call
Northside 777' en twee andere films met
John Wayne in de hoofdrol, 'Sons of Katie
Elder' en 'North to Alaska'. Hij maakte ook
enkele films met een andere acteur-aartsva
der, Henry Fonda, waaronder 'Trail of the lo
nesome pine'.
Protest
tegen
prostitutie
Meer dan
tienduizend
demon
stranten,
voornamelijk
studenten en
nonnen,
trokken
gisteren door
de
prostitutiewijk
van Manilla om
te protesteren
tegen de
sexuitbuiting
van kinderen
en de
pornografie.
Later werd een
grote stapel
porno-
rafische
tijdschriften
verbrand.
de Volkskrant. Soms werd het
politieke wereldje voor oud
vuil of voor een bende bandie
ten uitgemaakt.
Bij dit alles rijst de vraag of in
dit geval het zware middel
(het niet toekennen van de
prijs en het volstrekt negeren
van het jury-rapport) wel het
doel (een kritische benadering
van „omstreden literatuur")
heiligt. Een vergelijking naar
de wat oudere literaire histo
rie, zoals het PvdA-kamerlid
Niessen gemaakt, ligt wat dat
betreft voor de hand: „Als de
P.C. Hooftprijs zo'n honderd
jaar geleden had bestaan, zou
den volgens de criteria van
Brinkman auteurs als de rebel
Multatuli, de anarchist Lode-
wijk van Deyssel (beroemd om
zijn bikkelharde kritieken).
Du Perron en Ter Braak nooit
ervoor in aanmerking zijn ge
komen".
Dure prijs
Één argument van Brinkman
is nog niet genoemd: waarom
zou het kabinet zo hypocriet
zijn tegen heug en meug de
prijs toe te kennen aan iemand
die voortdurend ten strijde
trekt tegen diezelfde hypocri
sie? Had Brinkman de door
hem ongewenste hypocrisie
dan niet kunnen luchten door
uiteindelijk bij de prijsuitrei
king uiting te geven aan de
kritiek van het kabinet op het
kwetsende karakter van (een
deel van) het werk van Brandt
Corstius? Jawel, dat had ook
gekund, geeft CDA'er Beine-
ma desgevraagd toe.
Een dergelijke kritische bena
dering van Brandt Corstius'
werk was wellicht nog effec
tiever geweest, zoals Brink
man bij eerdere cultuurmani
festaties al heeft gedemon
streerd. Van de rel die nu is
ontstaan, valt weinig heil te
verwachten. Een verdere ver
wijding tussen politieke
machthebbers en literaire cri
ticasters en een mogelijk blij
vende ontwaarding van de be
langrijkste literaire onder
scheiding vormen al met al
een dure prijs.
FRANS WEERTS
Jury noemt werk van
Brandt Corstius „mengeling
van fantasie en woede"
(Vervolg van de voorpagina)
In zijn unanieme voordracht looft de jury, bestaande uit prof. dr.
C. Verhoeven (zelf ook winnaar van de prijs), R.A. Cornets de
Groot, C. Offermans, K. Schippers en H. Verheul, het werk van
Brandt Corstius, waaronder zijn boek over de Opperlandse Taal
en Letterkunde, evenals zijn boeken „waarin het wemelt van
machthebbers, die met schijnredeneringen en valse argumenten
hun doel willen bereiken". Naar het oordeel van de jury is zijn
werk (waaronder talloze colums onder evenzovele pseudonie
men) een mengeling van fantasie en woede. Ook acht de jury
het geen toeval dat de prijs door haar aan Brandt Corstius die
zich vaak kritisch over religie heeft uitgelaten werd toege
kend in het jaar dat de paus Nederland bezoekt.
Prof. dr. C Verhoeven, jury-voorzitter en zelf winnaar van de
P.C. Hooftprijs, voorspelde gisteren dat de kabinetsbeslissing in
feite de afschaffing betekent van deze onderscheiding: „Ik kan
mij niemand voorstellen die nog in een serieuze jury wil zitten
op deze manier".
Verhoeven beschuldigde Brinkman ervan tot op het laatste mo
ment de indruk gewekt te hebben, dat hij ondanks zijn bezwa
ren de prijs toch zou toekennen. Volgens Verhoeven heeft mi
nister-president Lubbers bij de uiteindelijke beslissing een stevi
ge vinger in de pap gehad. Verhoeven zei de indruk te hebben
dat Brinkman iets te veel te rade is gegaan „bij zijn grote broer".
Brandt Corstius zelf had een kort commentaar op de weigering
van Brinkman: „Een columnist heeft de plicht een minister be
lachelijk te maken, als hij daar aanleiding toe geeft. Een minis
ter heeft de plicht een prijs uit te reiken als een jury die toekent.
Ik hield me aan mijn plicht, de minister niet".
DEN HAAG Met de
weigering van de belang
rijkste literaire onder
scheiding, de P.C. Hooft
prijs, aan de essayist en
columnist dr. Hugo
Brandt Corstius, heeft mi
nister Brinkman gezorgd
voor een flinke rel in het
literaire wereldje. De
voorzitter van de jury,
wier unanieme voordracht
door Brinkman is gene
geerd, prof. dr. Cornelis
Verhoeven, heeft deze be
slissing al gelijkgesteld
met de feitelijke afschaf
fing van de P.C. Hooft
prijs: de prijs sterft een
plotselinge dood, omdat
op deze manier niemand
meer bereid zal zijn zitting
te nemen in een jury.
Brinkmans weigering betekent
bovendien een novum in de
historie van deze prijs. Nooit
eerder werd de onderschei
ding geweigerd aan een au
teur. die unaniem door de (on
afhankelijke) jury naar voren
was geschoven. Èen gevaarlij
ke nieuwigheid, zo oordelen
de literatoren, want een derge
lijke inmenging van bovenaf
betekent dat ook in de toe
komst iedere serieuze jury
eenvoudig „in haar hemd kan
worden gezet".
„Je loopt het risico dat je door
de minister voor joker wordt
gezet", zo reageerde Verhoe
ven gisteren. Een ander ge
vaar, dat het voortbestaan van
de prijs bedreigt, is dat dege
nen die de komende jaren toch
bereid zullen zijn in een der
gelijke jury zitting te nemen,
door velen van hun collega's
„besmet" zullen worden ver
klaard. Voorts zullen toekom
stige voorgedragenen zich wel
tien keer op het hoofd krab
ben, alvorens de niet van
smetten gevrijwaarde prijs te
aanvaarden.
Met de weigering van Brink
man heeft het kabinet een be
langrijke traditie doorbroken,
dat de unanieme voordracht
van de deskundige jury zonder
meer wordt opgevolgd. En het
was die traditie, waardoor de
p.c. Hooftprijs literatuurprijs
nummer één kon worden.
Omstreden
Op basis van voorgaande lou
ter practische overwegingen
kan gesteld worden dat het
voortbestaan van de P.C.
Hooftprijs aan een zijden
draad hangt. De inhoudelijke
argumenten, die Brinkman
namens het kabinet aanvoert,
versterken die vrees alleen
maar.
Brinkman geeft toe dat Brandt
Corstius inderdaad blijk heeft
gegeven van opmerkelijke li
teraire kwaliteiten. Dat under
statement doet nauwelijks
recht aan het „opmerkelijke"
oeuvre van de auteur. Wie de
boeken Opperlandse Taal
Letterkunde en De Encyclope
die heeft ingekeken, weet dat
hij te doen heeft met een ware
jongleur van de Nederlandse
taal. We citeren het jury-rap
port over De Encyclopedie:
„Welke encyclopedie be
schrijft hoe een zoen in zijn
werk gaat? Welke encyclope
die stelt er eer in dat men hem
geregeld ook van achteren
naar voren kan lezen? Welke
encyclopedie verschaft U 512
manieren om ,ja" te zeggen?
Het antwoord ligt thans in uw
handen".
Tandenknarsend
De literaire waarde van de es
sayist Brandt Corstius is in li
teraire kringen soms tan
denknarsend toegegeven
en is ook in kabinetskringen
waarschijnlijk niet het meest
omstreden punt. De negatieve
beslissing van Brinkman lijkt
vooral ingegeven door een in
houdelijke beoordeling van
(een deel van) zijn werk.
Vooral Stokers bijtende, naar
anarchie neigende columns,
die wisselende groepen op hun
achterste benen brachten, vor
men het mikpunt van Brink
mans kritiek. „Omstreden",
omdat vele van zijn bijdragen
kwetsend zijn voor personen
en bevolkingsgroepen. De
kwalificatie „omstreden" is
dus in de toekomst reden om
de prijs aan een auteur te wei
geren. Een vreemde tendens,
daar zo'n kwalificatie naar alle
kanten, al naar gelang de Tn-
vulling van dat begrip, rek
baar is.
Brinkman noemde zijn beslis
sing noodzakelijk om zich als
overheid niet te mengen in de
Hugo Brandt Corstius (I) op. een archiefopname uit 1983, toen hij
uit handen van de heer J. Goudsbloem de Multatuli-prijs ontving.
controverse tussen kwetser en
gekwetsten. Daar staat echter
tegenover dat de link tussen
de toekenning van de onder
scheiding en de verantwoorde
lijkheid van de overheid voor
de staatsprijs tot op heden
nimmer sterk aanwezig waS:
de jury maakte de voordracht
en de minister volgde die.
Door de negatieve beslissing
heeft het kabinet de verant
woording ten volle naar zich
toegetrokken en daarmee juist
de indruk gewekt de partij
van de gekwetsten te moeten
kiezen.
Daar komt bij dat iemand die
zich gekwetst, dan wel bele
digd voelt, in onze rechtsstaat
niet bij het kabinet maar bij de
rechter terecht kan. Het feit
dat dit kabinet een als „om
streden" aangemerkt oeuvre
niet voor zijn verantwoording
wil nemen, wekt op zijn minst
de schijn dat Brinkman en de
zijnen zich als bewakers van
de niet-controversiële litera
tuur willen opwerpen. Te
meer daar ook de jury datzelf
de kwetsende element in het
werk van Brandt Corstius dui
delijk bij haar beoordeling
heeft meegewogen. Jury-voor
zitter Verhoeven daarover:
„Bij de beoordeling van de li
teraire kwaliteiten neem je dat
niet op de koop toe; dat kan
daar een onderdeel van zijn".
Glad ijs
De PvdA-fractie vindt de mi
nister Brinkman zich op zeer
glad ijs heeft begeven en wil
de minister op het matje roe
pen. CDA en VVD „respecte
ren" daarentegen de kabinets
beslissing en hebben geen en
kele behoefte aan een kamer
debat hierover. Begrijpelijk is
de houding van de regerings
fracties maar tot op zekere
hoogte. Verklaarbaar is zij wel.
Vooral onder de naam Stoker
heeft Brandt Corstius talloze
malen de vloer aangeveegd
met dit CDA-VVD-kabinet.
Daarbij schuwde hij geenszins
persoonlijke aanvallen in de
richting van ministers en ka
merleden. Vooral politici als
Lubbers, Nijpels en De Vries
werden meermalen verbaal
neergesabeld, in het linker be-
nedenhoekje van pagina 1 van
Wie regelmatig kleine ladingen moet vervoeren, heeft bij ons de keus uit drie praktische bestelwagens.
dc open Caddy voor wie meestal buitenmodel ladingen moet vervoeren. De gesloten Golf Van en de Passat
Variant Van voor wie meestal normale ladingen meeneemt. Kom langs voor een proefrit E n ontdek dat die handige
en zuinige Caddv.dc Golf Van en de Passat Variant Van comfortabel rijden en luxueus zijn bovendien
Daarnaast kunt u m ons bedrijf rekenen op complete bcdrijfswagcnscrvicc. Met vakkundig, preventief
onderhoud, tegen een vaste afgesproken „pakketprijs". En met snelle reparaties
Wij bieden u maatwerk voor uw vervoerssituatie Waardoor u kunl rekenen op een lage kilomclcrprijs
en gunstige Icasetanevcn
(van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het Rijk'
heeft de gemeenten jaren
lang een veel te laag be
drag verstrekt voor het
kleuter- en lager onder
wijs. Een kostendekkende
financiering betekent dat
er jaarlijks 189 miljoen
gulden bij moet. Tot die
conclusie komt de zogehe
ten werkgroep-Londo in
haar eindrapport. In krin
gen van de Vereniging
van Nederlandse Ge
meenten schat men dat de
gemeenten in de loop van
vele jaren in totaal drie a
vier miljard gulden tekort
is gedaan.
De werkgroep-Londo, die in
'74 werd ingesteld, heeft zich
de afgelopen tien jaar gebogen
over een nieuw stelsel van
vergoedingen. Dit naar aanlei
ding van klachten van ge
meenten, die vonden dat de
exploitatievergoedingen van
het Rijk te laag waren. Het
nieuwe stelsel zou tegelijk met
de invoering van het basison-
Minister Deetman (rechts) en
van onderwijs ontvangen het r;
dingsstelsel basisonderwijs uit
voorzitter van de werkgroep.
derwijs (augustus aanstaande)
in moeten gaan. Het systeem
betekent vooral voor de klei
nere gemeenten een financiële
verlichting. De vier grote ge
meenten zullen daarentegen
iets moeten inleveren.
Kern van het voorgestelde
vergoedingenstelsel is, dat de
vergoeding niet langer per
leerling wordt berekend maar
itaatssecretaris Van Leijenhorst
ipport over het nieuwe vergoe-
handen van G. Londo (links),
op basis van de werkelijke
kosten voor huisvesting, on
derhoud en andere voorzienin
gen. Die kosten kunnen per
school aanmerkelijk verschil
len. De werkgroep stelt voor
de gemeenten toe te staan re
serves te kweken, die ze op
een later tijdstip voor het on
derwijs kunnen aanwenden.
