ïoofdverdachten krijgen
'5 jaar voor moord
in België in de clinch met standsorganisatie
Kim Dae Jung na aankomst in
Zuid-Korea getrapt en geslagen
Zeker 40 doden onder
puin ingestorte flat
Verdwenen kinderen in VS
nu ook op nota's en bussen
IN PROCES-
POPIELUSZKO
sjernenko volgens Tass
beer aan het werk
3PAC
tflTENLAND
CêidócSotvumt
VRIJDAG 8 FEBRUARI 1985 PAGINA 5
■■rlogspensioen
Hr Walter Reder
•CfcN De Oostenrijkse
Walter Re-
pp3Be in januari na bijna 40
jSflSevangenschap in Italië
MiffiLrijgelaten. krijgt in Oos-
mmk een oorlogspensioen.
■■^0-iarige ex-SS-majoor
recht op een maandelijks
en van 7.125 schilling
(o) 'eer 1.050 gulden) en een
llend ouderdomspen-
i mgfyan 647 schilling (90 gul-
P vCen particuliere vereni-
r Schivan oorlogsslachtoffers
i betti een pensioen voor Re-
mij vraagd, omdat hij tijdens
ik za-log verwondingen had
tsbissc_
Shakespeare ontkomt niet
aan morele kruistocht
NEW YORK Als het aan de conservatieve ouders in
de Verenigde Staten ligt, zal op de Amerikaanse scho
len geen woord meer gesproken worden over atoom
oorlog, abortus, voorechtelijk geslachtsverkeer, drugs,
„anti-nationale"politiek en hekserij en de evolutietheo
rie van Darwin. Deze en nog veel meer onderwerpen
vormen naar hun mening een bedreiging voor de „op
vattingen en morele waarden van hun kinderen. Deze
conservatieve kruistocht blijft niet zonder gevolgen. In
verschillende leerboeken zijn al „aanstootgevende"pas
sages geschrapt. Zelfs de klassieken komen er niet on
geschonden door. In de staat Virginia heeft een uitge
ver schoolbesturen „gekuiste" exemplaren van Shake
speare toegezonden. In alle werken van „Hamlet"
tot „Romeo en Julia" zijn passages geschrapt waarin
men seksualiteit bespeurde.
Dolfijnen vast in
ijs Beringstraat
MOSKOU De Russische ijs-
breker Moskva is uitgevaren
om een school van meer dan
1.000 dolfijnen te bevrijden uit
het ijs in de Beringstraat, aldus
het persbureau Tass, dat de
tocht van de ijsbreker als
moeizaam beschreef. De dolfij
nen waren een grote school
prooivissen achterna gezwom
men naar de ondiepe wateren
van de Straat van Senjavin.
Toen ze daar waren, stak er
een krachtige wind op, die het
ijs naar de Straat dreef, zodat
de verbinding met de open zee
werd afgesloten.
SPOORLOZE MOEDER
DOOD IN HAARHUIS
DULUTH Een broer en zus, die sinds jaren in een
vete verwikkeld waren, hebben deze week ontdekt dat
hun moeder al meer dan een jaar dood in haar huis lag.
Robert Hansen en zijn zus Carol uit de Amerikaanse
plaats Duluth kregen jaren geleden ruzie met elkaar
over het buitenhuisje van de familie. Sindsdien hadden
zij geen contact meer met elkaar tot afgelopen maan
dag. Toen Robert vroeg waar Carol hun beider 80-jarige
moeder had ondergebracht, antwoordde zij stomver
baasd: „Ik dacht dat jij voor haar zorgde". Kort daarna
werd het stoffelijk overschot van de vrouw ontdekt in
haar woning. Zij bleek meer dan een jaar dood te zijn.
De buren dachten dat de vrouw verhuisd was. Me
vrouw Hansen leefde sinds de dood van haar man in
1975 als een kluizenaar. Haar kinderen werden zo af en
toe nog wel eens binnengelaten, maar ieder ander die
zich tot de voordeur waagde, werd stijf gevloekt of met
een bezem verjaagd.
PITTSBURGH Na de melkpakken
zullen in de VS binnenkort ook op au
tobussen, liomonadeflessen en gasno-
ta's foto's prijken van kinderen die zijn
verdwenen.
Wat begon als een privé-initiatief op
een melkfabriekje in Iowa, is in enkele
maanden uitgegroeid tot een nationale
campagne. Doel van de publikatie van
de foto's is het publiek te attenderen
op het probleem van de verdwenen
kinderen (anderhalf miljoen per jaar)
en hun hulp in te roepen bij de opspo
ring.
Een limonadefabriek in Pittsburgh
plakt voortaan elke week op de flessen
twee nieuwe foto's van vermiste kin
deren. In Chicago worden deze maand
vier foto's opgeplakt in de 3.000 foren
sentreinen en op autobussen en in Ca-
lifornié worden de zakken van kruide
niers en supermarkten van foto's voor
zien. Het energiebedrijf in Georgia zal
foto's publiceren op de gasnota's, die
de afnemers iedere maand thuisbe
zorgd krijgen.
Overigens heeft de campagne tot nu
toe niet veel resultaat gehad.
deze
tl
M. UN De rechtbank
e Poolse stad Torun
/O) t gisteren drie officie-
ran de geheime dienst
Idig verklaard aan
h chrde moord met voor-
rderifichten rade op pastoor
itelïl Pfpieluszkci. Hun
verba kolonel Adam Pie-
actieska (47) werd veroor-
?mingi wegens het „creë-
Bo^an een atmosfeer die
bek
tot misdaad heeft geleid".
De rechtbank ging niet in op
de eis van de openbare aankla
ger om de leider van het
moordcommando, kapitein
Gregorz Piotrowski (33), tot de
strop te veroordelen. Hij werd
veroordeeld tot 25 jaar gevan
genisstraf voor zijn aandeel,
terwijl zijn luitenanten Leszek
Pekala en Waldemar Chmie-
lewski respectievelijk vijftien
en veertien jaar cel kregen.
Kolonel Adam Pietruszka,
chef van de drie daders, werd
veroordeeld wegens aanstich
ting en kreeg eveneens 25 jaar
gevangenisstraf.
Piotrowski en Pietruszka wer
den bovendien voor tien jaar
van hun burgerrechten ver
vallen verklaard, zodra zij hun
straf hebben uitgezeten. De
laatste heeft tot het laatst vol
gehouden dat hij onschuldig
was. Deze week vroeg zijn ad
vocate nog vrijspraak voor
hem. Volgens de president van
de rechtbank heeft Pietruszka
echter een bijzonder cynische
rol gespeeld in het geheel. „Hij
maakte duidelijk dat hij hele
maal in was voor de plannen
en schiep een atmosfeer die tot
de daad leidde". Alle vier ver
oordeelden hebben het recht
tegen de vonnissen in beroep
te gaan bij het hooggerechts
hof. Daarna kan de Poolse
president om clementie wor
den gevraagd.
owski
yïren raar
onnis.
Voor het eerst tijdens het pro
ces toonde ex-kapitein Grze-
gorz Piotrowski, sporen van
emotie. Toen de president van
de rechtbank Artur Kujawa
het vonnis uitsprak, pakte Pio
trowski zijn zakdoek en wiste
zijn voorhoofd af dat parelde
van het zweet. Het hele proces
door gedroeg hij zich uiterst
koelbloedig zonder een zweem
van emotie. Piotrowski werd
als een modelagent be
schouwd, totdat de 33-jarige
kapitein besloot zijn afdeling
om te vormen tot doodseska
der. Hij vond dat hij een juiste
strijd had geleverd tegen
„anti-socialistische elemen
ten".
Na de moord op Popieluszko
gingen er stemmen op dat de
moord een provocatie betrof
om de positie van regeringslei
der Jaruzelski te ondermijnen.
Volgens rechter Kujawa zijn
er „ondanks buitengewoon in
tensief onderzoek" geen aan
wijzingen gevonden dat figu
ren van hoger hand aange
stuurd hebben op de moord.
Waarnemers menen evenwel
dat de rechters heel nadrukke
lijk geen klaarheid in dit as
pect van de zaak hebben wil
len brengen.
De rooms-katholieke kerk
heeft nog niet officieel gerea
geerd op het vonnis, maar zal
hoogstwaarschijnlijk geen be
roep aantekenen tegen het
vonnis. „Wij waren geïnteres
seerd in de schuld, niet in de
straf van de verdachten", zei
een van de advocaten van de
familie van de vermoorde
priester.
.05
fcS-* 'fX.
Meer dan 1.000 man van leger en politie werden bij de reddingswerkzaamheden ingezet.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME Italië lijkt gea
bonneerd op rampen. Bij
sommige rampen is nie
mand een verwijt te ma
ken, bij andere wel. Zoals
bij de flatramp van giste
ren in het dorpje Castella-
neta bij Taranto, in het ui
terste zuiden van het land.
Daar stortte een deel van een
flatgebouw van zes verdiepin
gen als een kaartenhuis in el
kaar, waarbij minstens veertig
mensen de dood vonden. Van
morgen werd nog naar slacht
offers gezocht.
Het gebouw was al enige tijd
door de gemeentelijke autori
teiten „gevaarlijk" verklaard.
Maar de bewoners, 25 gezin
nen, hadden niet kunnen ver
huizen, omdat vervangende
behuizing was niet zomaar
voorhanden was.
Om vier uur gistermorgen
zakte het gebouw ineens in el
kaar. De ruim negentig bewo
ners sliepen en moeten er vrij
wel niets van gemerkt hebben.
De reddingswerkzaamheden
werden ernstig bemoeilijkt
door het instortingsgevaar van
de belendende percelen.
De ramp kwam eigenlijk niet
onaangekondigd De laatste
dagen hadden de bewoners ge
klaagd over lekkende daken
en over vochtige muren. De
voorlopige conclusie is dan
ook dat vocht de struktuur en
de fundering van het gebouw
moet hebben aangetast. Het
gebouw dateerde van de jaren
vijftig en bij zijn constructie is
geen cement gebruikt maar
tufsteen. Maar dit was in die
tijd niet ongebruikelijk.
CJM O O
er h^
Sal onze correspondent Aad
\vj Jongbloed)
oud (SSEL Artsen in de
war^ngenis, inbeslagne-
tr evdffn en Sevechten tus"
nCiS5lijkswacht en patiën
ten tDat is het decor waar
op n de opstand in Bel-
incisj doktersland zich af-
'an 3t. De opstandigen
gedjen een groep van 40
?dige)0 huisartsen, die zich
tegen de Orde
de club
27.000 artsen, die de
z£Jlichte contributie des-
Vai)s met geweld laat in-
Sali
erdn
n. Gi
n t<
Hoewel er sinds kort sprake is
van een escalatie is er al jaren
lang tweespalt in de Orde, die
te vergelijken valt met de Ko
ninklijke Nederlandse Maat
schappij tot bevordering der
Geneeskunst, eveneens een
standsorganisatie.
De Belgische Orde van Ge
neesheren werd in 1938 opge
richt en zou volgens de statu
ten moeten bijdragen aan de
verbetering van de volksge
zondheid. In 1967 begon een
aantal artsen in het Vlaamse
Merelbeke, naar Frans voor
beeld, een groepspraktijk, die
overigens niets met een ideolo
gie te maken had, maar diende
om kosten te sparen. Maar al
gauw ontstonden er ook derge
lijke praktijken, die politieke
bindingen hadden met Amada
(Alle Macht aan de Arbeider),
een partij die later overging in
de Belgische Partij van de Ar
beid, een linkse splintergroe
pering.
De artsen, verenigd ip
de groepspraktijken Genees
kunde voor het Volk, richtten
zich tegen de Orde, omdat die
organisatie volgens hen niet
bijdraagt tot verbetering van
de volksgezondheid en boven
dien niet het instrument is, dat
de kwaliteit en de ethische
normen van de medische
stand kan bepalen of beoorde
len. Daar moeten, vinden zij,
ook de 9 miljoen Belgische pa
tiënten iets over te zeggen
hebben.
In 1972 toog een aantal van
hen naar het Europese Hof in
Straatsburg, omdat ze vonden
dat de Orde de vijf miljoen
gulden aan contributiepennin
gen per jaar uitsluitend ge
bruikte voor het instandhou
den van het tuchtrecht. De
uitspraak van het Hof blonk
voor het Volk kreeg gelijk.
In 1979 kwam het tot een uit
barsting, toen de Orde een sta
king uitriep tegen het rege
ringsbeleid. De opstandige art
sen vonden dat de Orde niet
het recht had de patiënten als
pressiemiddel te gebruiken en
zij boycotten dus de staking.
In 1980 weigerden ongeveer
350 artsen verder hun contri
butie van ongeveer 200 gulden
per jaar te betalen. Er kwa
men wat rechtszaken, waarbij
de Orde het vuur richtte op de
meest militante dissident,
Frans van Acoleyen uit Zelza-
te. Voor de eerste keer kwa
men toen de patiënten in het
geweer; zij barricadeerden de
praktijk van Van Acoleyen
toen de deurwaarder beslag
wilde leggen.
Inmiddels bleef van de 350
artsen een harde kern van on
geveer 50 man over, die zich
nog steeds weigert te onder
werpen aan het gezag van de
Orde. Volgens een van hen,
dokter Martens uit Genk,
heeft dat als gevolg dat zij ge
weerd worden uit de lokale
wachtdienstregelingen, dat zij
geen uitnodigingen meer krij
gen voor nascholingscursussen
en dat, vooral, de Orde niet
nalaat alles in het werk te stel
len om de contributie geïnd te
krijgen.
Met behulp van gerechtelijke
uitspraken aan de hand van
het verplichte lidmaatschap
f»robeerde de Orde beslag te
aten leggen op de praktijkt
in Zelzate, Hoboken en He
stal. Maar steeds als een deur
waarder verscheen, snelden
enkele honderden patiënten
toe om diens taak onmogelijk
te maken.
Halverwege vorige maand was
kennelijk de beurt aan de
groepspraktijken in Genk. De
drie artsen om wie het ging
hadden een contributieachter
stand van nauwelijks 1000 gul
den, een reden voor beslagleg
ging. Martens: „De Orde kan
het zich niet permitteren ons
met rust te laten. Zij willen
ons en onze politiek kapot
hebben, onze gezondheid en
onze partij. Wij willen genees
kunde voor het volk, zij voor
het geld. Deze strijd is princi
pieel".
Vorige week werden de Gen-
kse artsen Huub Dierick en
Harry Dewitte bij verrassing
in hechtenis genomen Afgelo
pen maandag arriveerde de
deurwaarder bij hun praktijk
en die van een collega om, ge
steund door Rijkswacht met
gepantserde voertuigen de
hele inboedel weg te halen.
Pas na uren, waarin enkele
honderden patiënten zich ver
zetten, kon men de laatste
praktijk leeghalen. Kort daar
op werden de Genkse PvdA-
-aokters vrijgelaten.
Onder druk van de Partij van
de Arbeid, de groepspraktijken
en enkele honderden patiën
ten die aankondigden een
openbare verkoping met alle
middelen te voorkomen zal
de Orde waarschijnlijk afzien
van een veiling. In plaats
daarvan overweegt zij loonbe
slag. Maar net als in het verle
den zullen de ziekenfondsen,
die aan zo'n beslag zouden
moeten meewerken, er weinig
voor voelen zich te mengen in
een conflict tussen artsen.
v
3drate^OU De Russische lei-
was Konstantin Tsjernenko,
an jfijna zeven weken niet in
openbaar is gezien en van
oals I eerg'steren werd ver-
>orsted dat h'j ziek is' heeft Sis"
let bl een bijeenkomst van het
iaj e^ste bestuurscollege van de
natie, het Politburo, toegespro
ken.
Dat blijkt althans uit een ver
klaring van het persbureau
Tass, Het bericht maakte niet
precies duidelijk wanneer de
ontmoeting had plaatsgevon
den. Maar het bericht was ge
dateerd op donderdag en de
Zoals gebruikelijk blijven de
commentaren over de gezond
heid van de Russische leiders
tegenstrijdig. Zo werd vorige
week nog verklaard, dat Tsjer
nenko in goede gezondheid
was en vakantie hield,
bijeenkomsten van het Polit
buro vinden als regel op don
derdag plaats. De Russische te
levisie toonde geen beelden of
foto's van de ontmoeting van
het Politburo.
iat h<
illDJE VERHOLEN HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
,Hier woon ik, meneer Verholen", zei de ka-
er op een gegeven moment. „Wilt U zo
I B zijn de deur voor mij te openen en mij
idagd binnen te dragen?" - Hij reikte de smid
piepklein gouden sleuteltje over, doch de
J. J. F. Verholen, die volkomen onbekend
met de diepe geheimen van het Rijkhuyzer
Ikon slechts stamelend uitbrengen: „Eh.
w nergens een huis.laat staan een sleu-
- „Wie de sleutel heeft, heeft opening
VNTMt^en ze' de kabouter met een geheimzin-
MS,Mif,imlachie- ..Zet mij maar op de grond en
ïXPOSiU maar eens even goed naar die boom". -
GENDlutst liet smidje Verholen zijn blikken over
^hors van de aangewezen boom glijden, en
M Bzóg hij het plotseling. Er zat ^yerkelijk een
telgaatje in de schors en het uas zelfs nog
9 groter dan hij aanvankelijk gedacht had.
Voorzichtig stak hij het gouden sleuteltje er in.
en. het paste precies. En als hij nu op dat
moment even had omgekeken, dan had hij kun
nen zien. dat het kaboutertje intussen op uiterst
merkwaardige wijze een flink stukje gegroeid
scheen te zijn. Maar de smid kéék niet om. Hij
opende de deur, die een gans gewone deur van
héél gewoon formaat bleek te zijn.wat ei
genlijk ook wel een vreemde zaak mag heten.
- „U kunt naar binnen, meneer de kabouter,"
zei hij. „Hier is uw sleuteltje terug. - Doch
deze zo eenvoudige woorden kwamen nauwe
lijks tot hun recht, want de verbijsterde smid
sloeg bijna achterover van pure verbazing. „U..
U b..bent GEGROEID!" riep hij uit. - „Integen
deel", lachte de kabouter fijntjes. „Gij zijt GE-
KROMPENgekrompen!"
SEOUL De Zuidkore-
aanse dissidentenleider
Kim Dae Jung is van
nacht na twee jaar bal
lingschap in de Verenigde
Staten in zijn vaderland
teruggekeerd. In zijn rede
bij aankomst betoogde
Kim, dat hij samenwer
king zal zoeken met alle
democratische krachten in
zijn land om tot de grootst
mogelijke consensus te
komen als bijdrage aan de
toekomst van ons volk.
Kim en zijn vrouw stapten uit
het vliegtuig op de luchthaven
van Seoul in het gezelschap
van 4 Amerikaanse begelei
ders, die de gehele tocht van
uit Washington hebben mee
gemaakt als extra garantie dat
niet tegen de dissident zou
worden opgetreden. De bege
leiders waren twee Democrati
sche Congresleden en twee
hoge functionarissen uit de
vroegere regering-Carter.
Kort na aankomst \\jerden de 4
begeleiders tegen hun wil van
de dissident en zijn vrouw ge
scheiden en werd hun taak
overgenomen door een groep
van 60 mensen van de Zuidko-
Kim Dae-Jung erl zijn vrouw werden bij aankomst op het vliegveld van Seoel begeleid door onder
anderen de voormalige Amerikaanse ambassadeur in El Salvador. Robert White (op de voorgrond)
en Congreslid Tom Foglitta (achtergrond).
reaanse veiligheidsdienst.
De Amerikaanse begeleiders,
die door de veiligheidsdienst
uit de omgeving van Kim wa
ren verwijderd, verschenen la
ter bij de woning van de dissi
dent en verklaarden daar dat
zij gezien hadden dat Kim was
gelagen toen hij het vliegtuig
verliet en dat ook anderen in
zijn omgeving hardhandig wa
ren aangepakt. Mevrouw Deri-
an, onder Carter onderminis
ter op buitenlandse zaken voor
mensenrechten, zei dat zij en
de drie andere Amerikaanse
begeleiders onder dwang van
Kim waren gescheiden.
Over het optreden tegen Kim
zei ze. Hij werd mishandeld en
geslagen. Kim werd in een lift
geduwd en doorlopend gesla
gen. Ze zei dat de politie en
veiligheidsdienst zich ook te
genover haar en haar drie col
lega's schuldig hebben ge
maakt aan hard optreden
Toen Kim ruim 2 jaar geleden
naar de VS mocht vertrekken
voor een medische behande
ling zat hij een gevangenisstraf
van 20 jaar uit wegens oprui
ing. De regering liet onlangs
weten dat hij de rest van die
straf niet behoeft uit te zitten
zajn naam blijft wel op de lijst
staan van 14 personen die zich
volledig dienen te onthouden
van politieke activiteiten.
Tienduizenden aanhangers
van Kim hadden voor een be
groeting van de dissidentenlei-
aer naar de luchthaven willen
gaan, maar werden bij de toe-
Sangswegen naar het vliegveld
oor de politie tegengehouden.
Daar heoben zich felle botsin
gen voorgedaan. De politie
heeft zeker 70 aanhangers ge
arresteerd. Volgens ooggetui
gen waren in en rond de
luchthaven zeker 6000 man
politie en veiligheidsdienst op
de been. Ook Kim Young-
-Sam, een andere dissidenten-
leider, werd door de politie te
gengehouden toen hij de te
rugkerende balling wilde be
groeten
Over vier dagen worden in
Zuid-Korca parlementsverkie
zingen gehouden waaraan ook
de nieuwe oppositiepartij, de
Nieuwe Democratische Partij
van Korea, zal meedoen. Hoe
wel deze partij met de terug
keer van kim een belangrijke
injectie zal krijgen voor een
goed resultaat, wordt toch niet
verwacht dat de regeringspar
tij' nu al aan het kortste eind
zal trekken.
