8TTÏÏ71
TAFEL
kerk
wereld
Yaticaan heeft moeite
met joodse voorwaarden
voor ontmoeting met paus
WU WILLEN NIET HATEN,
MAAR OOK NIET LIJDEN"
Jalta's gevolgen blijven wereldpolitiek bepalen
brieven
lezers
weer
ACHTERGROND
CcidócSowiwnt
VRIJDAG 1 FEBRUARI 1985 PAGINA 2 I
Hervormd meubelfabriekje
De Hervormde Bruggemeente in Reeuwijk bij Gouda is ver ge
vorderd met plannen voor een meubelfabriekje, waar voorlo
pig één oudere werkloze en drie jongere werklozen werk kun
nen vinden. De plannen voor een fabriekje zijn ruim een jaar
geleden ontstaan uit bezorgdheid over de grote werkloosheid
in Nederland, aldus ds. J.A. Tielkemeijer van de Bruggemeen
te. De diaconie van de kerk stelt al meer dan een jaar één col
lecte per maand beschikbaar voor het fabriekje, dat vermoede
lijk in augustus zijn poorten opent. Als het project een succes
wordt, kunnen ook andere bedrijven erin deelnemen. Het be
drijfskapitaal beloopt thans de 25.000,-.
Anglicanen: gebedsdienst bij hertrouwen
De anglicaanse bisschoppen pleiten voor diensten van gebed en
toewijding na een burgerlijk huwelijk voor gescheiden anglica
nen die een nieuw huwelijk aangaan. In een rapport voor de
generale synode van de Anglicaanse Kerk schrijven de bis
schoppen dat zij van plan zijn bepaalde gebedsdiensten aan te
bevelen die zijn voorbereid door de commissie voor de liturgie
van de Anglicaanse Kerk. Zij vragen de synode een onderdeel
uit de huidige bepalingen voor de huwelijksvoltrekking te
schrappen, waardoor het in sommige bisdommen onmogelijk is
dat een voor iedereen toegankelijke dienst wordt gehouden
voor mensen die na hun scheiding een nieuw huwelijk zijn
aangegaan.
De geestdrift brengt in
één dag tot stand, wat
de rede eerst na
verscheidene eeuwen
verricht.
Jules Michelet
Het Vaticaan heeft moeite
met de voorwaarden, die de
drie joodse kerkgenootschap
pen in Nederland hebben ge
steld voor een eventuele ont
moeting met paus Johannes
Paulus II tijdens diens be
zoek in mei aan ons land. De
Rooms-Katholieke Kerk wil
,,een genuanceerder formule
ring, waarbij enerzijds de
grondgedachte van de voor
waarden behouden blijft en
anderzijds niets tekort wordt
gedaan aan de verlangens
van de Joodse gemeenschap".
Dit zei oud-deken J. Keet,
voorzitter van de Katholieke
Raad voor Israël, gisteren te
Utrecht na afloop van een
ontmoeting tussen een dele
gatie van de joodse kerkge
nootschappen en van de r.k.
kerkprovincie. De joodse
kerkgenootschappen hebben
als voorwaarden gesteld dat
de paus „de erkenning door
het Vaticaan van de staat Is
raël zal uitspreken" en dat
hij zich uitspreekt „over de
medeverantwoordelijkheid
van de R.K.-Kerk voor de jo
denvervolging gedurende
2000 jaar en met name over
het uitblijven van een open
bare reactie tijdens de Twee
de Wereldoorlog".
Aartsbisschop dr. A.J. Simo-
nis van Utrecht, die de r.k.
delegatie leidde, zal binnen
kort met het Vaticaan over
leg voeren over de toelich
ting, die gisteren van joodse
zijde op de voorwaarden is
gegeven. Eerder deze maand
heeft pater dr. H.A. van
Munster, secretaris-generaal
van de r.k. kerkprovincie in
Nederland, al in Rome over
leg gepleegd over de joodse
voorwaarden. Op R maart
ontmoeten de joodse en r.k.
delegaties elkaar weer.
„Zoals de voorwaarden nu
gelezen en begrepen werden,
bleef er voor Rome eigenlijk
geen ruimte over om ei; op in
te gaan." zei rabbijn D L. Li-
lienthal van de Liberaal
Joodse Gemeente te Amster
dam. „In principe willen wij
dat gesprek wel", zo voegde
hij eraan toe, „maar van
joodse kant bestaat er altijd
argwaan tegenover de
Rooms-Katholieke Kerk in
verband met de houding je
gens de joodse gemeenschap.
Wij hebben nog altijd proble
men met het ontkennen van
ons bestaansrecht als volk en
als staat. Wij willen dat het
Vaticaan instemt met het be
staan van de staat Israel en
de aanwezigheid van het
joodse volk in dat land toe
juicht en ondersteunt," aldus
rabbijn Lilienthal.
Op basis van de „constructie
ve" sfeer tijdens het gesprek
in Utrecht zei Rabbijn Li
lienthal de indruk te hebben
„dat Rome alles wil doen om
aan onze verlangens tege
moet te komen. Er is de afge
lopen twintig jaar heel wat
veranderd binnen de Rooms-
-Katholieke Kerk. Met deze
discussies worden er naar
onze mening steeds kleine
stapjes vooruit gezet. Wij vin
den dat we op alle mogelijke
manieren moeten stimuleren
dat er nog meer stapjes voor
uit worden gezet".
Het voorhoofd
gefronst in
grote ernst,
luisteren en kij
ken de de met
houten speren
bewapende
Ecuadoraanse
indianen naar
Johannes Pau
lus II.
„Wij willen niet haten,
maar wij willen ook niet
langer lijden. Het is voor
ons moeilijk verder te
gaan, omdat vele Ecua-
doranen ons verachten
en ons mishandelen, als
of wij in ons eigen land
vreemdelingen zijn". Dit
zeiden Ecuadoraanse in-
dianenleiders gisteren tot
Johannes Paulus II, tij
dens diens bezoek aan
Latacunga, zo'n 75 kilo
meter ten noorden van
de Ecuadoraanse hoofd
stad Quito.
Velen van de tienduizenden
indianen, die er niet zelden
een voettocht van twee da
gen voor over hadden gehad
om de paus te kunnen ont-
Pax Christi in actie bij bezoek paus aan Vredespaleis
De rooms-katholieke vredes
beweging Pax Christi Neder
land houdt maandag 13 mei
een manifestatie voor het
Vredespaleis in Den Haag. De
manifestatie valt samen met
de toespraak die paus Johan
nes Paulus II die dag in het
Vredespaleis houdt tot de le
den van het Internationaal
Gerechtshof.
Volgens secretaris J.J
Laak zal de toespraak in het tocht voor het Vredespaleis op
Vredespaleis waarschijnlijk het moment dat de paus zijn
het enige moment tijdens het toespraak houdt. Na afloop
bezoek aan Nederland zijn, wordt waarschijnlijk een ge-
waarop het hoofd van de R.- bedsdienst in de Kloosterkerk
K. Kerk problemen van oor- gehouden. Ter Laak verwacht
log en vrede aan de orde zal dat enige duizenden mensen
stellen. De manifestatie moet eraan zullen deelnemen,
de kerkelijke vredesbeweging
Nederland de kans geven Tijdens de manifestatie
gedacht aan een wake of stille gesteld: de militaire interven-
ties van de grote mogendhe
den in ontwikkelingslanden;
apartheidssysteem
zich te profileren. Er wordt den drie thema's aan de orde gesteld.
Zuid-Afrika; en het verband
tussen het internationale
recht en verdediging met
massavernietigingswapens.
De Stichting Pausbezoek is
van de plannen op de hoogte
moeten, droegen speren en
kruisen. De paus veroordeel
de in zijn speech de discrimi
natie en eiste dat de indianen
dezelfde rechten krijgen als
de overige inwoners van
Ecuador. Iemand die anderen
op grond van ras of cultuur
veracht, mag zich geen echte
christen noemen, aldus de
paus.
Hij riep de indianen op zich
in hun streven naar verdere
ontwikkeling niet te laten
leiden door mensen die hen
tot gebruik van geweld wil
len dwingen of willen voor
komen dat zij betere leefom
standigheden krijgen. Een ef
fectieve strijd voor de in
standhouding van de reli
gieuze en morele waarden
van de indianen moet samen
gaan met de strijd tegen on
dervoeding, analfabetisme en
slechte huisvesting, aldus Jo
hannes Paulus II, die zijn reis
door Zuid-Amerika vandaag
voortzet met een bezoek aan
Peru.
Toast met roerei en
champignons
Italiaanse
spinaziesoep
hopjespudding
De benodigdheden voor
twee personen zijn: 2 sneet
jes brood, uitje, 10 g mar
garine, 100 g champignons,
2 eieren, 2 lepels melk,
zout, peper, 5 g margarine,
2 plakken kaas, paprika
poeder;
15 g margarine. 15 g
bloem, 1 teentje knoflook,
0,5 liter heet water, 1 groen
tebouillontablet, 450 g
diepvriesspinazie, 2 eier-
dooies, 2 lepels geraspte
pittige kaas (Parmezaan
se);
75 g suiker, 0,5 liter melk,
40 g maizena, 2 theelepels
oploskoffie, paar schijven
ananas of 0,5 dl slagroom,
10 g basterdsuiker.
Rooster het brood. Fruit de
kleingesneden ui in de eerste
portie margarine lichtbruin,
bak de gehalveerde champig
nons mee tot hun vocht ver
dampt is. Klop de eieren los
met melk, zout en peper en
maak van het mengsel in de
tweede portie margarine een
roerei. Schep het roerei door
de champignons en leg het
mengsel op de toast. Beleg de
toast vervolgens met de kaas
en grilleer de sneetjes tot de
kaas smelt. Strooi er papri
kapoeder over.
Bak de bloem en geperste
knoflook lichtbruin in de
margarine. Voeg het water
toe met het bouillontablet en
de spinazie. Laat de groente
ontdooien. Schep de soep op,
Jet in elk bord en eierdooier
en strooi er de kaas over.
Brand de suiker in een droge
braadpan lichtbruin tot de
helft van het suiker-opper
vlak bruist en doe er dan een
lepel koud water en bijna
alle melk bij. Laat de kara
mel rustig oplossen in de
melk. Maak een papje van
maizena. oploskoffie en de
rest koude melk. schenk dat
al roerende in de karamel-
melk. laat de massa even ko
ken en doe hem in een nat
gemaakte vorm. Laat de
pudding tenminste drie uren
afkoelen en opstijven, keer
hem en garneer hem met
ananas of slagroom.
JEANNE
DEN HAAG „Vier decen
nia van bedrog zijn genoeg".
Het moment is gekomen voor
de Verenigde Staten om de
akkoorden van Jalta op te
zeggen. Dat schreef de Ameri
kaanse commentator George
Will begin dit jaar. Zijn land
genoot Zbignicw Brzezinski,
adviseur van oud-president
Carter, presenteerde een plan
om de erfenis van Jalta te bo
ven te komen. In Engeland
namen 170 Britse parlementa
riërs een motie over Jalta aan
waarin ze de regering vroe
gen de deling van Europa niet
langer te accepteren
Deze hartekreten illustreren
dat voor velen Jalta na veer
tig jaar nog steeds een niet
verwerkt verleden vormt. Als
symbool van de Europese de
ling en aanzet tot de Koude
Oorlog is het in dit herden
kingsjaar nog steeds een bron
van emoties, en als zodanig
heeft het nog altijd een zekere
actualiteit.
Jalta is een badplaats op de
Russische Krim waar zich
voor de Bolsjewistische revo
lutie de tsaristische familie en
de Russische aristocratie
placht te verpozen in hun
kastelen en villa's In dit de
cor van vergane glorie vond
van 4 tot 11 februari 1945 een
conferentie plaats van de ge
allieerde leiders' Franklin D
Roosevelt, Josef Stalin en
Winston Churchill. Het beëin
digen van de oorlog en het
leggen van een basis voor een
duurzame vrede was het on
derwerp van gesprek. Verga
derd werd er meestal in het
keizerlijke paleis Livadia, dat
de Sovjets voor deze gelegen
heid hadden opgeknapt. Vol
gens de Amerikaanse delega
tieleden niet genoeg, want zij
klaagden steen en been over
de overvloedig aanwezige
wandluizen. De conferentie
was een van de laatste wapen
feiten van Roosevelt die nog
maar een paar maanden te le
ven had. Hij vertoonde al te
kenen van fysieke aftakeling
maar zijn oordeelsvermogen
was nog helder.
De „Grote Drie" besloten tij
dens hun acht dagen durende
beraad ten eerste dat Duits
land zou worden bezet en ver
deeld in vier zones, vervol
gens dat in San Francisco een
conferentie zou worden ge
houden over de oprichting
van {Je Verenigde Naties, en
dat de Sovjet-Unie zou mee
doen aan de strijd tegen Ja
pan.
Harde noten werden gekraakt
over Polen. In dat land had
de Sovjet-Unie een door haar
gecontroleerde regering geïn
stalleerd: het zogenaamde Lu-
blin-comité. Het westen er-
Churchill, Roosevelt en Stalin in Jalta
kende dat comité niet en eiste
een nieuwe onafhankelijke
regering en de garantie van
vrije verkiezingen. Na uitput
tende onderhandelingen wer
den de partijen het eens over
een „reorganisatie" van de
bestaande regering die dan
„vrije en onbelemmerde" ver
kiezingen zou houden op
grond van algemeen, geheim
kiesrecht, Een ander besluit
betrof de grenzen van Polen,
dat naar het westen werd op
geschoven ten voordele van
de Sovjet-Unie en ten nadele
van Duitsland.
Kater
De eerste commentaren op
wat officieel de Krim-confe-
rentie heette, waren juichend.
„De dageraad van een nieuwe
dag" Maar de jubelstemming
maakte al gauw plaats voor
woede, met name in de VS.
Toen steeds duidelijker werd
dat Stalin er niets voor voelde
de Poolse regering te reorga
niseren en vrije verkiezingen
te houden, was de kater voor
velen definitief. Polen is ver
kwanseld aan Stalin, was de
conclusie. Jalta werd syno
niem aan verraad, overgave,
uitverkoop en „appeasement"
(toegeeflijkheid). De kritiek
nam extreme vormen aan
toen het Rode Leger Sovje
t-regimes installeerde in an
dere Oosteuropese staten met
als sluitstuk de coup in 1948
in Tsjechoslowakije. In Ame
rika gingen professionele an
ti-communisten op jacht naar
de verraders. Men vond hen
in de hoogste kringen, waarbij
Roosevelt niet gespaard bleef
Sommigen eisten zelfs dat
Oost-Europa werd bevrijd.
Dat ging de Amerikaanse re
gering te ver. het schraagde
haar wel in haar vastbesloten
heid geen enkele concessie
m^er te doen aan Moskou. De
Koude Oorlog kreeg zijn ei
gen dynamiek.
Historici hebben zich later ge
bogen over de vraag of Roose
velt en Churchill zich als naï
eve beginnelingen hebben la
ten verschalken door de slu
we machtspoliticus uit het
Kremlin. Deze vraag wordt
meestal met neen beant
woord. De twee westerse lei
ders hadden nauwelijks een
andere keus. De strategische
situatie was in het voordeel
van Stalin, wiens troepen
Oost-Europa beheersten en
zich ten tijde van Jalta op 80
kilometer van Berlijn bevon
den. „Stalin had alle troeven
in handen en speelde ze goed
uit", aldus Roosevelts mede
werker Charles Bohlen. Het
Rode Leger stond in oost-Eu
ropa en Roosevelt en Chur
chill konden het daar niet
meer uit krijgen. De Jalta-ak-
koorden werden daarmee een
afspiegeling van de ten nadele
van de westerse geallieerden
verschoven machtsverhoudin
gen in dit gebied.
Bufferstaten
De sfeer in Jalta was goed,
iets wat in het retroperspec-
tief van de Koude Oorlog
wordt vergeten. Roosevelt
had begrip voor Stalins wens
naar een „cordon sanitaire",
een ring van bufferstaten die
de Sovjet-Unie moest afscher
men tegen eventuele nieuwe
aanvallen uit het westen. Hij
kon het er mee eens zijn dat
Polen een bewind zou krijgen
dat de Sovjet-Unie welgezind
was. Maar Polen moest wel
onafhankelijk blijven en het
liefst ook kapitalistisch. Een
illusie, aldus de Amerikaanse
historicus Stephen Ambrose,
die wel uiteen moest spatten
op de harde klippen van de
werkelijkheid.
Stalin zag geen kwaad in het
opleggen van het eigen sociale
systeem aan een land dat be
vrijd was door het Sovjet-le
ger. „Ieder legt zijn systeem
op zover als zijn leger reikt",
zei Stalin die niet vergeten
was dat het westen hem niet
geraadpleegd had over Italië
nadat dit bevrijd was.
Na de oorlog werd met het
verslechteren van de betrek
kingen tussen de Sovjet-Unie
en het westen Jalta al snel het
symbool van de Europese de
ling. Ook al werd de verde
ling van het continent in twee
vijandelijke blokken meer be
paald door de strategisch-mi-
litaire machtsverhoudingen
dan door de conferentie.
In feite is er door niemand se
rieus getornd aan de Europese
orde na Jaltar In de jaren vijf
tig spraken sommige Ameri
kaanse politici wel van de
noodzaak van een politiek om
het communisme terug te
drijven („roll-back") en de
Oosteuropese landen te be
vrijden. Maar toen de Sovjet-
-tanks Hongarije en later
Tsjechoslowakije binnentrok
ken. deed het westen niets.
Helsinki
Die feitelijke (de facto) aan
vaarding door het westen van
de naoorlogse territoriale sta
tus quo in Europa was voor
Moskou echter niet genoeg.
Vanaf het begin van de jaren
vijftig streefde het naar een
officiële erkenning, eventueel
via een Europese veiligheids
conferentie. Aanvankelijk
voelde het Westen daar wei
nig voor, maar toen de be
trekkingen met de Sovjet-
Unie langzaam verbeterden
groeide de bereidheid om het
wel te doen. De sociaal-demo
cratische bondskanselier Wil
ly Brandt ging daarin voor.
Hij sloot in augustus 1970 een
verdrag, waarin West-Duits-
land en de Sovjet-Unie zich
verplichten de territoriale on
schendbaarheid van alle sta
ten in Europa te respecteren
en geen aanspraken te maken
op gebieden van anderen. Een
belangrijk detail aangezien
verscheidene voormalige
Duitse gebieden deel uit
maakten van Oosteuropese
landen.
Hoogtepunt van het Sovjet-
-streven naar officiële aan
vaarding van de naoorlogse
Europese realiteit, en dus ook
van haar hegemonie in Oost-
-Europa, werd de slotakte van
Helsinki. Deze akte, waarvan
dit jaar de tiende verjaardag
wordt gevierd, werd onderte
kend door de leiders van 33
Europese landen, de Verenig
de Staten en Canada. Naast
afspraken over economische
samenwerking en mensen
rechten werden in de akkoor
den de naoorlogse Europese
grenzen onschendbaar ver
klaard. De centrale doelstel
ling van de Sovjet-diplomatie
van na 1945 was verwezen
lijkt.
Reagan schopte dan ook tegen
het zere been van de Sovjet
leiders toen hij vorig jaar te
gen Amerikaanse Polen zei.
„We verwerpen iedere inter
pretatie van de Jalta-akkoor-
den die een Amerikaanse in
stemming suggereert met de
verdeling van Europa in in
vloedsferen". Minister van
buitenlandse zaken George
Shultz had al eerder in 1983
op de Madrileense veilig
heidsconferentie, uitgerekend
een bijeenkomst die voort
vloeide uit de Helsinki-ak-
koorden, de Europese deling
betiteld als „onnatuurlijk en
onmenselijk". Shultz meent
dat ooit de vrijheid in Oost-
-Europa zal worden hersteld.
Een andere hoek waaruit
pleidooien komen voor een
verenigd Europa zijn de wes
terse vredesbeweging en krin
gen van Oosteuropese dissi
denten. De uit Polen afkom
stige filosoof Leszek Kola-
kowski zei onlangs: „Te gelo
ven dat men dit gebied per
manent rustig kan houden in
onderdrukking, dat men per
manente stabiliteit in Europa
kan vestigen waarbij Cen-
traal-Europa met wapenge
weld in het Sovjetrijk is ge
dwongen, staat gelijk met het
leven in een droomwereld".
'pi
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Eensydige
bereggewing (2)
Aan de hand van uw verslag
in de rubriek „Kerk en We
reld" van de persconferentie
van bisschop Tutu kan een
vraagteken worden gezet ach
ter de gevoelens van vader
landsliefde en naastenliefde,
waarmede de bisschop bezield
is. Er is aan hem gevraagd of
acties tegen de verkoop van
Krugerranden in Nederland
zijn instemming hebben, waar
op de bisschop Tutu antwoord
de: „If I were to say the ban
ning of the Krugerrand from
the Netherlands is a good
thing, that would be a criminal
offence in South Africa". Deze
stelling is, om het zachtjes uit
te drukken, een verdere ver
draaiing van de waarheid. Wij
vragen ons af volgens welke
wet dit een criminele overtre
ding is.
Weinig mensen met een ge
zonde vaderlandsliefde zullen
ondermijning van economi
sche stabiliteit en groei van
hun vaderland als een helden
daad zien. Want economische
sancties en desinvestering zul
len zoals o.a. reeds door
vele vooraanstaande personen
onder Zuid-Afrika's zwarte
bevolking is benadrukt juist
onherroepelijk leiden tot grote
ellende voor in de allereerste
plaats dat overgrote deel van 's
lands bevolking, dat nog tot de
derde wereld gerekend dient
te worden.
Voorts heeft het Zuidafrikaan-
se begrip „eiendomsreg" een
veel ruimere betekenis dan
„reg op grondbesit". Wij heb
ben niet beweerd, dat bisschop
Tutu het recht heeft om in elk
van Zuid-Afrika's vier provin
cies grond te bezitten, maar
slechts het eigendomsrecht in
de ruimste zin vermeld. Reeds
overal in Zuid-Afrika beschik
ken zwarten over woningen
die in hun naam geregistreerd
zijn en waarover vrij beschikt
kan worden, zij het testamen
tair, door verkoop of anders
zins.
Terwijl bisschop Tutu als een
VIP naar het buitenland vliegt
op zoek naar publiciteit voor
zijn campagne om de Zuidafri-
kaanse regering jn verlegen
heid te brengen, kan moeilijk
verwacht worden dat die rege
ring, met gevouwen handen
toehorend, allerlei aantijgin
gen van de zijde van bisschop
Tutu over haar hoofd moet la
ten gaan. Het bezit van een
paspoort is, zoals in zovele lan
den. geen recht maar een
voorrecht, hetgeen eveneens
geldt voor een visum. Zou de
Zuidafrikaanse regering op
een gegeven moment iemand
zijn paspoort ontnemen, dan is
dat op grond van een beslis
sing waaraan diepgaande
overwegingen zijn voorafge
gaan, ook waar het bisschop
Tutu betreft. Dit naar aanlei
ding van zijn beweringen te
genover de pers. Nochtans zul
len er dan nog vele andere in
woners van Zuid-Afrika, die
kritisch tegenover het rege
ringsbeleid staan, waaronder
uiteraard ook zwarten, doch
dit op een doordachte en ver
antwoorde wijze uiten, zich
zonder enig bezwaar van de
Zuidafrikaanse regering in het
buitenland kunnen bewegen.
Afdeling voorlichting,
Zuidafrikaanse ambassade,
DEN HAAG.
(Naschrift: Onze overtuiging
blijft het zal niemand ver
bazen dat de uiteenlopende
betekenissen van het Zuidafri-
kaanse begrip „reg" zich niet
beperken tot „eiendomsreg"
en „reg op grondbesit", zeker
niet voor dat „overgrote deel
van 's lands bevolking, dat nog
tot de derde wereld gerekend
dient te worden". Redactie.)
Abortusdiscussie
„Met een voortzetting van de
abortusdiscussie.... is immers
niemand gediend". Aldus een
bewering in uw redactionele
commentaar die niet onweer
sproken mag blijven. Abortus
provocatus is het doden van
een weerloos kind in de moe
derschoot. Het behoort tot het
meest afschuwelijke wat men
zich denken kan. Het doet zich
voor op grote schaal. Ook in
Nederland. En daar zou niet
meer over gesproken moeten
worden? En waarom dan wel
niet? Om onszelf uiteindelijk
in onschuld de handen te kun
nen laten wassen: wat wisten
wij er nog van af? We hebben
er toch immers nooit meer iets
over gehoord?! De Juristen
vereniging Pro Vita mo
menteel ruim 140 leden
stelt hiertegenover dat abortus
provocatus de meest wezenlij
ke aantasting is van het recht
van een individuele mens op
zijn eigen bestaan en ontplooi
ing. Daar mag niet over ge
zwegen worden. Het is het uit
gangspunt van elk rechtssys
teem. althans: dat behoort het
in een beschaafde samenleving
te zijn, dat ten minste de ene
mens het bestaansrecht van de
ander erkent en eerbiedigt,
juist en vooral wanneer men
die ander volled g in zijn
macht heeft. In pkats van het
de politici gemakkelijk te ma
ken door medewerking te ver
lenen aan het ontstaan en het
doorwerken van de mythe, dat
abortus provocatus als maat
schappelijk probleem in Ne
derland een afgedane zaak is,
zou uw blad er goed aan doen
om elke dag in een apart ka
der op de voorpagina te ver
melden, hoeveel kinderen er
sinds de vorige dag het slacht
offer zijn geworden van een
„ingreep" tengevolge waarvan
zij nimmer het licht in deze
wereld zullen aanschouwen.
Dr. Th.A.M. v.d. Horst,
Secretaris Pro Vita,
DEN HAAG.
(Naschrift: Toen in het voor
jaar van 1981 het kabinet- Van
Agt na tien jaar vol misluk
kingen tijdens eerdere kabi
netten er in slaagde de
abortus-problematiek te rege
len, hebben we dat in een
commentaar pure politieke
winst genoemd, o.m. omdat
wetgeving en praktijk weer op
elkaar afgestemd konden wor
den. Ondermijnend voor de
rechtsstaat in de voorafgaande
jaren was immers, dat de
praktijk de wetgeving vèr ont
liep, zonder dat wetgever en r
bevoegd gezag nog in staat wa-
ren die afstand te overbrug
gen. Bovendien maakte de wet
het mogelijk de sterk uit de
hand gelopen abortuspraktijk
enigszins in te dammen. Niet
zo sterk als wij en vele ande
ren wensten, maar toch zo dat
in de praktijk de ergste exces
sen konden worden voorko
men. Het was voorts de laatste
mogelijkheid de vergroeide
abortuspraktijk nog aan enige
regels te binden. In een vol
gende kabinetsperiode, zo heb
ben wij toen betoogd, zou ze
ker een veel verdergaand
wetsontwerp van PvdA en
VVD zijn ingediend en aange- ;i
nomen. De zin in ons com
mentaar van vorige week was
een logische voortzetting van
ons reeds eerder ingenomen
standpunt: „Met een voortzet
ting van de abortusdiscussie
(nu over de financiële rege
ling) is immers niemand ge
diend". Dat slaat uiteraard op
de politieke discussie; het is ze
ker niet onze bedoeling tegen
standers van abortus ae mond
te snoeren. Hoofdredactie).
Omstreden
In uw rubriek „Kerk en We-,
reld" stond een bericht over
een nieuwe opleiding van
Opus Dei te Rome Waarom"
moest daar nu zo nodig gespro
ken worden over de omstre
den r.k. organistie „Opus
Dei"? Het is toch een zeer goe
de organisatie, die voortreffe
lijk werk verricht voor de
kerk. Waarom zien we die
term „omstreden" nooit bij zo
veel andere organisaties, waar
van de quasi-katholieke vlag
de lading al lang niet meer
dekt, zoals de verenigingen
van pastorale werkers, het Ho-1
ger Katechetisch Instituut te!
Nijmegen, Pax Christi e.d. Hoej
is het mogelijk dat Mgr. Bör'
„bedenkingen" heeft ten op
zichte van deze voor de kerk
zo nuttige organisatie9 Is dat
bericht wel geheel juist? In ie
der geval protesteer ik met
klem tegen het onjuist en on
gunstig voorstellen van Opus
Dei.
Vrij zacht
Het blijft het weekend nog vrij
zacht. Overdag ligt de tempe
ratuur op een graad of 7 en 's
nachts rond 5 graden, alleen
vlak bij grote wateroppervlak
ten waarop nog ijs voorkomt is
het wat kouder. Zaterdag -valt
er in het noorden mogelijk nog
een bui. Daar is ook de meeste
kans op wat zon. In de zuide
lijke provincies blijft het meest
zwaar bewolkt en daaruit kan
af en toe regen vallen. Dit vrij'
zachte weer hangt samen met
een noordwestelijke stroming,
Die stroming wordt in stand
gehouden door een depressie
boven west-rusland en een in
betekenis toenemend hoge
drukgebied boven zuidwes
t-europa. Die stroming voert
lucht aan van de oceaan die bij
zijn tocht aver schotland en de
noordzee wel wat afkoelt,
maar waarin toch nog geen
vorst kan voorkomen. Ook ir
de eerste dagen van de volgen
de week komt er nog weinig
zicht op een vorstperiode, de e
wind draait weer naar het
zuidwesten en ook dan houdt
de aanvoer van vrij zachte
lucht aan.
Weerrapporlen van vanmorgen 07 uur
Weer Mai Min Neer-
temp temp «lag r
Amsterdam zw.bew. 8C 6" 1 mm 1
1 mm
2" 0.8 mm IV
2° 0 mm y.
5° 2 mm C
10° 0.2 mrr ,p
a; 2mn
5° 0.6 mn J;
Kopenhagen l.bew.
Lissabon onbew.
Locarno l.bew.
Luxemburg motregen
Malaga onbew. 1
Muenchen regen
13" 10" 0 2 mn
