WM!1 TAFEL Pausmis Venezuela trekt anderhalf miljoen mensen Johannes Paulus II verrast iedereen met bijzondere synode 35 £cidócöouicm^ Amerikanen zwijgen over drugs en kinderporno zz 1 FF bl kerk wereld Mgr. Bar tot militairen: vrede met God komt voorop Sonja over de schreef F weer KAMERDELEGATIE IN VS: ACHTERGROND EeidócSomant MAANDAG 28 JANUARI 1985 PAGI1 Maarten" erg populair in de DDR De Lutherse Wereldfederatie heeft een onverwachte nasleep geconstateerd van het in 1983 gevierde Lutherjaar. Dank zij de inspanning, die Staat en Kerk van de DDR zich hebben ge troost de herdenking van de geboorte van de hervormer Maar ten Luther in 1483 tot een succes te maken, heeft de voornaam Maarten grote populariteit verworven bij de naamgeving van borelingen. Voor jongens wint de naam Maarten het sinds dat jaar ruimschoots van andere namen als Christiaan, Sebastiaan, Matthias en Thomas. De luthersen menen dan ook dat in het socialistische land. waar de meerderheid van de bevolking pro- testant is. de toekomst van de Evangelisch-Lutherse Kerk er zonnig uitziet. Theologen tegen defensiebelasting De 'Theologen tegen Kernwape.ns' uit Amsterdam hebben hun collega's opgeroepen 572 gulden minder belasting te betalen. Dat moeten zij dan in het vredesfonds van de Beweging Wei gering Defensiebelasting storten als het kabinet 1 november overgaat tot plaatsing van de kruisraketten. De groep dringt er ook bij het IKV op aan het weigeren van het betalen van de fensiebelasting in haar campagne op te nemen. De IKV-leiding heeft evenwel twee weken geleden besloten haar achterban nu niet op te roepen mee te doen met belastingweigeringsacties omdat dit niet op steun van vele lagen van ae bevolking zou kunnen rekenen. In een debat is het niet zozeer de kunst zijn mening te verdedigen als wel: te weten wat die is. André Maurois Ongeveer anderhalf mil joen mensen hebben gis teren in Venezuela deel genomen aan een eucha ristieviering waarin paus Johannes Paulus II voor ging en die plaats had op een terrein aan de rand van de hoofdstad Cara cas. Het was volgens de autoriteiten de grootste mensenmenigte die ooit in Venezuela bijeen is geweest. Duizenden politieagenten waakten op de daken van na burige gebouwen over de veiligheid van de paus en de menigte. In zijn preek riep de paus de gelovigen op verant woorde ouders te zijn. Hij wees erop, dat de R.-K. Kerk voorbehoedmiddelen en ste rilisatie afwijst. Ook ver klaarde hij zich opnieuw te gen abortus en euthanasie. De paus prees de Venezo laanse regering om haar ..duidelijke en rechtvaardige" wetgeving op dit punt. Ove rigens is volgens statistische gegevens bijna de helft van het aantal kinderen in Vene zuela buitenechtelijk. Johannes Paulus II kwam za terdag in Venezuela aan, wat het begin vormde van zijn 25e buitenlandse reis. Later deze week gaat hij naar Ecu ador, Peru en Trinidad en Tobago. In totaal neemt de reis twaalf dagen in beslag. Bevrijdingstheologie In een toespraak direct na aankomst drong de paus er bij de bisschoppen van Vene zuela op aan pal te staan voor de mensenrechten en een meer rechtvaardige verde ling van de welvaart, maar ook vastberaden op te treden tegen de voorstanders van de zogeheten bevrijdingstheolo gie. De paus hield zijn gehoor voor, dat er mensen zijn die hun lerende opdracht van de kerk misbruiken. Zij „ver kondigen niet de waarheid van Christus maar hun eigen theorieën", aldus de paus. Hij waarschuwde voor mensen die „de evangelische bood schap misvormen door het te gebruiken als een instrument in dienst van ideologieën en politieke strategieën." De paus hield zijn toespraak na in Venezuela welkom te zijn geheten door president Lusinchi, die vergezeld was van het voltallige Venezo laanse kabinet. Duizenden mensen juichten de paus van buiten het om veiligeheidsre- denen hermetisch afgesloten vliegveld toe. De paus kuste bij aankomst de Venezolaan se bodem en kreeg een eresa luut van 21 schoten. Een onbekende radiodomi nee in Peru heeft gisteren tij dens de televisie-uitzending van de door paus Johannes Paulus II in Venezuela opge dragen mis, een filippica uit gesproken tegen de rooms- -katholieke kerk en de lof gezongen van het protestan tisme. Terwijl het beeld van de paus op het scherm zicht baar bleef, kritiseerde de on bekende de rol van de katho lieke kerk in de Middeleeu wen. volgens hem een tijd perk van "terreur en obscu rantisme", en stak hij de loft rompet van de Reformatie. De interventie duurde een minuut of vier, waarna het geluid bij de beelden van de mis terugkwam. Johannes Paulus II steekt zijn rechterhand bij wijze van groet omhoog, vlak voor hij in Caracas aan de eucharistie viering begint waaraan naar schatting 1,5 miljoen mensen hebben deelgenomen. "Onze taak als soldaten is de vrede te dienen, die te bevorderen en steeds in het hart te dragen". Dat zei bisschop Ronald Bar van Rotterdam vrij dag in Bonn, waar hij in zijn kwaliteit van „vica- rio castrenze" een toe spraak hield tot leden van de Duitse vereniging van rooms-katholieke soldaten. In deze ter gelegenheid van Wereldvredesdag uitgespro ken rede legde mgr. Bar er de nadruk op dat een eerste vereiste is in vrede met God te leven, om vervolgens vre de op aarde te kunnen schep pen en bewaren. „Dat bete kent dat wij God einddoel maken en niet de mens", verklaarde hij. Als noodzakelijke stap op weg naar de vrede ziet mgr. Bar een militair evenwicht en hij herinnerde eraan, dat de R.K.-Kerk geen princi pieel „neen" heeft laten ho ren ten opzichte van het af- schrikkingsevenwicht. Dat mag echter niet tot een onge remde wapenwedloop voe ren, daar evenwicht propor tionaliteit inhoudt, betoogde bisschop Bar. Hij ziet de abso lute noodzaak in tot onder handelen om de vrede tussen de volken te waarborgen. Maar niemand kan iets doen voor de vrede als hij niet weet wat dat begrip precies inhoudt, zei de „Militarbi- schof". De Kerk heeft duide lijk uitgesproken, dat vrede de vrucht is van gerechtig heid en liefde. Daarom riep mgr. Bar in het bijzonder de soldaten op tot het verrichten van daden van gerechtigheid en liefde, om bovenal de door angst en twijfel geplaagde jeugd de juiste weg te wijzen. Steun voor homofiele predikanten Het is onjuist predikanten te discrimineren omdat zij ho mofiel zijn. Het is onze plicht de leiding van de Duitse Lu therse Kerk, die zich schuldig maakt aan deze discriminatie, te wijzen op een belangrijke fout in het omgaan met mede mensen. Dat zei dr. J.P. Boenderma ker, hoogleraar aan het Lu thers seminarium te Amster dam, zaterdag tijdens de ver gadering van de Synode van de Evangelisch Lutherse Kerk in Amsterdam. Prof. Boendermaker meende dat de synode iets moet ondernemen om het persoonlijke leed van de homofiele predikanten in de Duitse Lutherse kerk te verminderen. De Evangelisc h-Lutherse kerk van Hanno ver in de Bondsrepubliek heeft een tuchtzaak aange spannen tegen de predikant Hans-Jürgen Meyer, die een homofiele relatie heeft. Rolpens of boterhamworst met appel, Deense rode kool en aardappelen zachtzure gerste vlokken vla Voor twee personen hebt u nodig: 2 plakken rolpens of boterhamworst van 100 g, 30 g margarine, halve zure appel (Goudreinettc), mespunt bloem, zout, aro ma. worcestersaus; uitje, 10 g margarine, 1 zure appel, 500 g rode kool, zout, peper, suiker, kruid nagel, bessengelei (of an dere pittige jam), azijn; 0,5 tot 1 kg aardappelen; 2,5 dl melk, 40 g gerste- vlokkcn, 1 lepel maizena, 2,5 dl karnemelk, bruine basterdsuiker of stroop. Rolpens (grofgemalen, ge kruid en in azijn bewaard ■vlees) is heel wat duurder dan boterhamworst.' Haal zo nodig 'het vel van de rolpens of worst, bak de plakken in hete margarine bruin en houd ze op een bord warm. Bak in het overgebleven vet schijven appel lichtbruin en gaar en leg die op het vlees. Bak vervolgens de bloem in het vet lichtbruin, voeg wei nig water toe en maak de jus af met zout, aroma en wor cestersaus. Fruit de kleingesneden ui lichtbruin in de margarine en bak dan nog even de in schijfjes gesneden appel mee. Voeg de fijngesneden kool toe met wijn of water, zout, peper, suiker en kruidnagel en kook de groente beetgaar in vijftien minuten. Maak de kool op smaak af met bessen gelei, zout en azijn. Strooi de gerstevlokken in de aan de kook gebrachte melk en laat ze twintig mi nuten zacht koken. Maak een papje van maizena en weinig koud water en kook dat even mee met de gare karnemelk bij. Geef de ger- stevlokkenvla met (apart) bruine basterdsuiker of stroop. JEANNE (Door onze correspondent Cees Manders) ROME De aankondiging van de buitengewone bis schoppensynode over het Tweede Vaticaanse Concilie voor het eind van dit jaar, heeft iedereen in Rome danig verrast. „Heilige Vader, wan neer heeft u eigenlijk tot deze nieuwe synode besloten?", vroeg een verslaggever van de Italiaanse radio aan de paus, in het vliegtuig op weg naar Zuid-Amerika. „Oh. twee /lagen geleden", ant woordde de paus laconiek. „Het is onderhand tijd om van het Vaticaanse Concilie de ba lans op te maken, zodat we niet uit het oog verliezen wat er tijdens dat concilie is be slist". Toen de paus gevraagd werd of er tijdens zijn pontifi caat ook nog een concilie in zat, zei hij schertsend: „Nou, nee. nee..., maar alles is moge lijk". De nieuwe bisschoppensynode komt ook voor de Romeinse Curie als een volslagen ver rassing. Het schijnt dat de paus bij zijn beslissing geheel aan de raadgevers die hem normaal omringen is voorbij gegaan. Het bijeenroepen van een bisschoppensynode is óve- rigens het exclusieve recht Paus Paulus VI van de paus. Paus Paulus VI creëerde de mogelijkheid in de nadagen van het laatste concilie, toen er bij de conci- liegangers nogal wat behoefte bleek te bestaan aan wat meer collegialiteit in het bestuur van de wereldkerk. Dat de kerk beter is gewor den van de zeven of acht sy nodes die de laatste twintig jaar hebben plaatsgevonden, daarover bestaat geen een stemmigheid. De resultaten van de laatste twee synodes alleen al hebben bij menigeen teleurstelling gewekt. Vooral de synode van 1980, die ging over huwelijk en gezin. Enke le weken terug publiceerde de paus het „slotdocument" van de laatste synode, die van 1983, die ging over verzoening en boete. En in dit document heeft geen enkele bisschop die op de synode heeft gepleit voor een wat minder strenge biechtvorm, zichzelf kunnen terugvinden. De Nederlandse vertegenwoordiger op de laat ste synode, monseigneur Möl- ler, zei na afloop: „Het was best een goede ervaring, sa men te zijn met de bisschop pen uit al die andere landen. Maar of daar nu iets concreets uit zal komen, zou ik niet kunnen zeggen". De nieuwe bisschoppensynode is volgens de paus niet alleen bedoeld als samenzijn waarbij de twintigste verjaardag van het laatste concilie wordt ge vierd. De synode is „ook en vooral" bedoeld als een soort revival van het concilie: dat gene wat het concilie in letter en geest heeft uitgedragen be hoort opnieuw te worden be leefd en geleefd. Velerlei uitleg Wat de paus daar nu precies mee bedoelt is niet helemaal duidelijk. Het laatste concilie heeft geen tekst geprodu ceerd, of die bleek voor veler lei uitleg vatbaar. Vooral de laatste tien jaar zijn er tal van theologen geweest die ^een den dat Rome de conciutetek- sten anders of verkeerd inter preteerde en die zich bij de uitvoering van de conciliebe sluiten slechts door eigen in zichten en geweten lieten lei den. Daarop zijn vele Ro meinse processen gevolgd, die geen van allen iets hebben opgelost. De bevrijdingstheo logen van Zuid-Amerika zul len ook nu weer, tijdens het bezoek van de paus aan Peru, te horen krijgen dat zij Vati- canum II verkeerd zien en dat de Romeinse interpretatie daarvan de enige juiste is. Als het concilie in sommige delen van de kerk een bewe ging op gang heeft gezet naar wat meer vrijheid en creativi teit in de beleving van de kerkelijke leerstukken, dan lijkt deze paus er alles aan te hebben gedaan om die bewe ging te stoppen. In Rome be staat dan ook de verwachting dat de nieuwe synode uitslui tend zal dienen ter bevesti ging van de opvattingen van Johannus Paulus II. De bis schoppen zullen twee weken lang hun verhalen mogen houden, al of niet in het bij zijn van de paus. Maar als dan een jaar later het slotdocu ment verschijnt zullen de meeste bisschoppen waar schijnlijk tevergeefs trachten hun eigen bijdragen daarin te rug te vinden, precies zoals het met de laatste synodes is gegaan. Synodes hebben natuurlijk hun waarde, al is het maar dat daarbij de bisschoppen uit de hele wereld elkaar infor meel kunnen ontmoeten en dat ze allemaal nog eens ge confronteerd kunnen worden met de overweldigende luister en pracht van het Vaticaan. Erg veel meer lijkt een syno de niet te zijn. De Engelse Va- ticanist Nichols, wiens Vati caanse ervaring twee keer groter is dan die van de huidi ge paus, schrijft over het fe nomeen synode: „Die synode is ofwel een schone slaapster die wacht op de pauselijke kus om zich te kunnen ont plooien, ofwel een nogal be scheiden koor van waardige geestelijken, wier discussies er gemakkelijk in slagen bij nie mand enige interesse te wek ken". De conclusie die in enkele commentaren wordt getrok ken is dan ook de volgende: de paus heeft met zijn onver wachte en verrassende aan kondiging van een nieuwe sy node vrijdagavond opnieuw 'de show gestolen'. Maar het is voor diegenen die streven naar meer persoonlijke ver antwoordelijkheid bij de ge loofsbeleving beter niet al te veel van de komende synode te verwachten. |w« In I MENIGE televisiekijker zal zaterdagavond moeite he( gehad tijdig over te schakelen naar de Hitchcockfilm od( andere net, want „Sonja op zaterdag" hield ongetwijfelj aandacht gaande. Dat is tevens het weinig positieve dat p dit VARA-programma kan worden gezegd. Het inted ,,op een geheime plaats ergens in Nederland" met StanleJ de voor de vierde maal uit de gevangenis ontsnapte 1 overvaller, was een onaanvaardbaar gebeuren waarmei VARA duidelijk over de schreef ging. SoNJA Barend is er in het geheel niet in geslaagd ons enT/ te overtuigen, dat met het interview enig ander belang vijr gediend dan de kijkcijfers van de VARA. Op geen en$ wijze werd aangetoond dat het gegeven woord aan een cr^y- neel ook maar enigszins verantwoord was. De presentatjf C bewees dat zelf doordat zij de voortvluchtige de woord» de mond moest leggen, die zin en noodzaak van het im view moesten bewijzen. WAS het de bedoeling van Stanley H., zo vroeg zij de bafTI overvaller, ons duidelijk te, maken, dat met de mededelinp van de politie en de publikaties in de media de grenzen zijn tolerantie waren overschreden, zodat hij nu maar i klein duwtje nodig had om te gaan schieten? Ja, antwoorj- de man, die meerdere malen gewapenderhand overval heeft gepleegd en behalve bankpersoneel ook anderen zijn vuurwapen heeft bedreigd. De gelegenheid die de crimineel heeft gehad vanuit zijn derduikadres dit dreigement tegenover televisiekijkend fcgN derland te uiten, heeft de kans op gewelddadigheden bij L volgende arrestatie er natuurlijk niet kleiner op gemaakt.Ln tegendeel, de cynische sfeer waarin de VARA het vraaftp^ sprek uitzond zal de arrogante Stanley H., die ongetwij? met ons zal hebben meegekeken, waarschijnlijk slechts sterkt hebben in zijn waandenkbeeld, dat hij onrechtvaai wordt behandeld en redenen zou hebben zijn vuurwapei^* gebruiken. De kans op een eventuele paniekreactie bij dej litie, waar Sonja Barend zich zoveel zorgen om maakt, is uiteraard ook niet kleiner op geworden. Welk algemeen) lang is er dan toch wel gediend geweest met dit vra; sprek? •rgi E DAARNAAST zijn er nog de kwalijke gevolgen van de|^s zending op mensen, die het slachtoffer zijn geweest vanfouc gewapende overval. Hun aantal is niet gering: het zijn |°eo alleen bankemployés, maar ook beheerders van postag£n' schappen, kleine middenstanders, winkel- en pompbed£oor den. Vóór de uitzending, toen nog niet bekend was datl^* Stanley H. de kans zou krijgen aan het woord te komen?-001 de angst bij deze mensen al zo diep, dat niemand aan het_ gramma durfde mee te werken. Angst om herinnerd te Êtf? den aan een afschuwelijke ervaring, die sommigen meerVan malen hebben moeten doormaken. Angst ook voor wraacDA ties. Angst die Sonja Barend alleen maar heeft aangevsDe kerd. hel Vrie Ten SLOTTE ademde de presentatie van het programjanci een sfeer, dié bij menige niet-kritische kijker en wellip ook bij Stanley H. zelf de mening zal hebben doen p vatten, dat slim georganiseerde, gewapende overvallen! handige ontsnappingen aan het domme justitie-apparaatjj sportief en zelfs heldhaftig karakter kunnen hebben. Tijf de uitzending constateerde de voorlichter van de An damse politie terecht, dat Stanley H. als een soort Hood Werd afgeschilderd. EIGENLIJK had het tv-programma slechts één goede i zelden zal een signalement van een gewapende overvallei zo'n grote schaal zijn verspreid. Hopelijk zal dat er toe bij| gen dat hij spoedig belandt waar hij thuishoort: in een ce| niet op het tv-scherm. Enige tijd regen DE BILT Het weer blijft onbestendig. Oceaanstoringen trekken over Engeland naar de Noordzee en voeren zachte lucht met zich mee. In de ko mende nacht zijn er enkele op klaringen. Er kan ook een bui vallen. Overdag is'er veel be wolking, waaruit enige tijd re gen zal vallen. De minimumtemperatuur ligt in de nacht rond 3 graden. De middagtemperatuur wordt cir ca 6 graden. De wind is zuid westelijk en in het algemeen vrij krachtig. Eindhoven onbew. 3" - 2 Rotterdam Vhssingen 3 oen 8 nqu. o VD o wee 1 Icho o ferl Jolk >ng) NEW YORK Een dele gatie van de Tweede Ka mer reist momenteel rond in de Verenigde Staten om zich te oriënteren over de Amerikaanse gezond heidszorg. De delegatie had verwacht in Amerika te worden bedolven onder vragen en verwijten naar aanleiding van het Neder landse beleid inzake drugs- en kinderporno dat onlangs in de VS voor grote opschudding heeft gezorgd. Maar in New York en Washington is dat tot dusver niet ge beurd. „Zij vragen hier nergens naar het drugsbeleid in Nederland, dat als zo schandelijk is afge schilderd", zegt mevrouw A. Lucassen-Stauttener van de VVD. „Als je in een psychia trisch ziekenhuis er een balle tje over opgooit, over kinder pornografie en drugs, dan kij ken ze je aan of je een rare vraag stelt". Ook bij stafleden van de commissie voor ge zondheidszaken van het Con gres in Washington is de zaak van kinderporno en drugs, waarvan zoals recente Ameri kaanse publikaties zeggen Ne derland het wereldcentrum zou zijn, niet aan de orde ge^ komen. De kamerleden zijn zeer geïn teresseerd in de decentralisatie van de gezondheidszorg in de VS. In april behandelt de Ka mer een nota van staatssecre taris Van der Reijden over geestelijke gezondheidszorg. Centraal staat daarbij de vraag of gemeenten en provinciale besturen deze zaak ter hand kunnen nemen in overeen stemming met de plaatselijke behoefte, waarbij de ambulan te geestelijke gezondheidszorg een belangrijke plaats in neemt. In Amerika is de decentralise ring van de gezondheidszorg op een fiasco uitgelopen. De regering Reagan wilde de psy chische gezondheidszorg uit de ziekenhuissfeer trekken en overdragen gemeenschapshui zen waar mensen met psychi sche problemen hulp en bege leiding kunnen krijgen zonder dat zij in het psychiatrisch zie kenhuis worden opgenomen. Voor de federale regering is dat kostenbesparend omdat minder zodoende minder zie kenhuisbedden nodig ziin. In de VS gingen vanwege bezui nigingen echter sneller psychi atrische ziekenhuizen dicht, dat er alternatieve opvangcen tra werden geopend, ook van wege de bezuinigingen van de regering Regan. Talloze pa tiënten staan nu letterlijk op straat, één van de oorzaken van het schreeuwende pro bleem van daklozen in Ameri ka. De Nederlandse kamerleden zullen proberen lessen te trek ken uit deze gang van zaken. In navolging van de Verenig de Staten is in Nederland de RIAGG tot stand gekomen, de ambulante geestelijke gezond heidszorg, een vorm van hulp die in staat tussen de huisarts en het psychiatrische zieken huis. De vraag is of de RIAGG moet worden uitgebreid ten koste van de psychiatrische ziekenhuizen of dat de psychi atrische ziekenhuizen die tus senvorm van hulp zelf op zich moeten gaan nemen. Katwijk De les in Amerika hoeft niet per se een afschrikkend voor beeld te zijn, want de opbouw van de ambulante gezond heidszorg kan beter worden afgestemd op het sluiten van ziekenhuizen. Mevrouw Lu- cassen van de VVD is een voorstandser van decentralise ring en ambulante gezond heidszorg: de lokale overheid kan het beste zelf bepalen wat haar burgers willen, zegt zij. Andrée van Es van de PSP te kent daarbij aan: houdt de lo kale overheid genoeg rekening met minderheidsbelangen. „Wat gebeurt er als Wassenaar aan de sociëteit voor 65-plus- sers de voorkeur geeft boven een hulpprogram voor jonge ren, omdat het een vergrijsde bevolking heeft Of als Kat wijk geen geestelijk hulppro gramma wil met het argument dat het probleem niet bestaat >i ".I, I,' zio.ou Cio.w '^a 103,20 103.70 lev: OordlscheP. DordtschePr Elsevler-NDU Glst-Broc. Heineken OmmerenVan Pakhoed Hold. Philips Phllipsdiv.85 Robeco Rodamco 72)60 72)80 163.60 164,30 161,60 161.80 116.00 115.20 113.50 54,00 102.70 155.80 136,00 136,70 115.80 116.40 63.40 63.80 48.60 49.20 183.30 184.10 289,00 289.00 165,80 165.80 150.00 158.50 303,00 304.00 29.00 29.10 70,80 59)60 71.00 59,40 57,80 73,80 135.60 67,50 43,80 336,80 337.30 219.50 219.50 20,00 28.50 107,00 106.50

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2