CDA en VVD leggen zich
niet neer bij succes PvdA
Florennes haalt
kruisraketten met
open armen binnen
4"SIJTHOF£.PERS
„LIEFDE VAN KIEZER GAAT DOOR Z'N PORTEMONNEE"
Politiek
Partij
Parlement
ik
Btw op kran|
tast de Brits
persvrijheid fjei
BINNENLAND/BUITENLAND
CetdacSou/icwt
ZATERDAG 26 JANUARI 1985 PAG1|
Op 12 december 1979 on
dertekenden de ministers
van buitenlandse zaken
en van defensie van de
NA VO in een gezamenlij
ke vergadering het zoge
naamde dubbelbesluit.
Dat betekende dat over
gegaan zou worden tot
plaatsing van 108 Pers-
hing-2-raketten in de
Bondsrepubliek en 464
kruisraketten in de
Bondsrepubliek (96),
Groot-Brittannië (160),
Italië (112), België (48) en
Nederland (48). Gelijktij
dig werd de Sovjet-Unie
aangeboden te onderhan
delen over een verminde
ring van het aantal (kern-
)-middellange afstandsra
ketten in Europa. Volgens
de NA VO-ministers was
dit het antwoord op de
enorme aantallen SS-4,
SS-5 en SS-20's, die vanuit
de Sovjet-Unie op Westeu-
ropese doelwitten staan
gericht.
Net als in Nederland be
staat er ook in België gro
te weerstand tegen de
plaatsing van de raketten.
Het land zou in maart de
eerste 16 kruisraketten
moeten installeren op de
basis Florennes. Maar de
regering-Martens heeft
het bondgenootschap ge
vraagd akkoord te gaan
met uitstel van die eerste
plaatsing. Overigens laat
de Belgische regering er
geen twijfel over bestaan,
dat de plaatsing van alle
48 kruisraketten per eind
1987 voltooid zal zijn.
Onze correspondent Aad
Jongbloed reisde naar
Florennes en constateerde
dat de bevolking van dit
Waalse plaatsje de raket
ten, maar meer nog de
Amerikanen graag ziet
komen.
Bekladde
gevel in
Florennes: Nee
tegen de
raketten.
Burgemeester Louis Timmermans.
FLORENNES Floren
nes is een troosteloos
dorp, waaraan de schoon
heidscommissie zich niet
bezondigd heeft. Een som
bere kerk in het midden,
twee kale cafe's, waar de
stamgasten in het vroege
ochtenduur al achter bier
en een handvol kaarten
zitten en een restaurant,
dat op miraculeuze wijze
in de Michelin-gids te
recht is gekomen. Het be
zit een culureel centrum
dat de instorting nabij is
en waarin de aarzelende
aanzet tot een discotheek
is gegeven. Vooruitlopend
op de komende invasie
van Amerikaanse militai
ren en hun gezinnen heb
ben enkele middenstan
ders hun panden gereno
veerd en een slager heeft,
heel gedurfd, in neonlet
ters al „Superbeef" op zijn
pui staan.
- v i
Het Waalse Florennes met zijn
11.000 inwoners en 10 procent
werkloosheid is vorig jaar
plotseling uit de anonimiteit
getild, doordat het uitverkoren
werd voord e plaatsing van de
48 voor België bestemde kruis
raketten. Die komen op een
basis, die een herinnering is
aan de Duitse bezetter.
Het Belgische Woensdrecht
lijdt er echter niet onder. Na
tuurlijk, er is een actiegroep
die zich tegen de kernwapens
verzet. Maar de coalitie van li
beralen en socialisten in het
gemeentebestuur is dik tevre
den met de uitverkiezing. Zij
maakt zich geen enkele zorgen
over de laatste manoeuvre van
het kabinet-Martens, dat de
plaatsing van de eerste 16
kruisraketten per maart aan
staande twijfelachtig maakt.
Raketten komen
,,Die raketten komen er", stelt
burgemeester Louis Timmer
mans met zekerheid. „In
maart ja, we hebben immers
het NAVO-dubbelbesluit on
dertekend. Nou dan? Ik ben
van liberale mening, dus stel
ik me achter onze regering",
zegt hij in onverwacht Vlaams.
,.Ik doe niet aan de grote poli
tiek Natuurlijk ben ik voor de
vrede, maar aan al die zaken
als kernkoppen doen we hier
niet. Ik constateer liever dat er
4.000 mensen bijkomen, bond
genoten nog wel. Dat is goed
voor de winkels. Ik heb hier
een sportcentrum, dat ons mil
joenen franken heeft gekost.
Als we dat een paar avonden
per week aan de Amerikanen
kunnen verhuren, hebben we
de kosten er al uit. Ik stel vast
dat de Amerikanen enorm
veel geld inwisselen. Er zijn er
nu nog maar 800, er komen er
1.600; inclusief de gezinnen
geeft dat een aanwas van
4.000. En nu al, met die 800, is
er in juni voor 12 miljoen
francs aan dollars gewisseld.
Misschien geven ze het meeste
daarvan wel uit in Rotterdam,
ik weet het niet, maar er blijft
genoeg hier hangen".
Dat de Waalse socialisten in
zijn gemeente zich niet tegen
plaatsing verzetten, verbaast
burgemeester Timmermans
niets. „Ze hebben er niets bij
te winnen als ze tegen de ra
ketten zijn, want iedereen
wijst meteen op de werkgele
genheid. In 1985 zijn er con
tracten afgesloten ten bedrage
van 1,5 miljard francs en dan
komt daar nog eens de bouw
van 500 huizen bij. Nee, de so
cialisten zijn er hier glad voor,
alleen de christen-democrati
sche oppositie is een beetje
verdeeld".
Wasmachines
„Ach, ze weten ook dat we
niet slecht af zijn met de
komst van de Amerikanen",
zegt burgemeester Tindemans.
„Ik hoor soms een midden
stander zeggen: ik heb van
daag weer tien wasmachines
verkocht. Er zijn alleen maar
voordelen. Als er hier een
ramp gebeurt, wacht ik liever
op de Amerikanen dan op de
hulpdiensten uit Charleroi. De
Amerikanen worden hier met
open armen ontvangen, er zijn
er al gehuwd hier. Bij onze be
vrijdingsfeesten in september
heb ik nooit zoveel mensen ge
zien. Ik heb altijd gezegd: hof
felijk zijn en profiteren".
Francois Evrard, directeur
van een plaatselijke bank en
voorzitter van de midden
standsvereniging, zegt: „Onze
vereniging telt 120 leden, paci
fisten en uiterst rechts. Ik durf
te stellen dat de overgrote
meerderheid voor plaatsing
is". Hij wijst op een referen
dum in 1980, waaraan 42 pro
cent van de bevolking mee
deed. Van die 42 procent wees
70 procent de plaatsing af en
80 procent verzette zich tegen
de komst van Amerikanen.
Voor de gemeenteraadsverkie
zingen in oktober 1982 ver
klaarde de gemeenteraad Flo
rennes nog tot een kernvrije
zone. „Ik durf te garanderen",
zegt Evrard, „dat een referen-
Toch is het verzet er nog
steeds. Op 20 februari wordt
een mars van Florennes naar
Brussel georganiseerd. Voor
een niet gering gedeelte zijn
dergelijke demonstraties het
werk van actiegroep
(MLSRF), die zich tegen de
komst van de raketten verzet.
De „permanente" actievoerder
Benoit Van der Heede erkent
dat de actiebéreidheid in Flo
rennes zelf er niet groter op
wordt. „Er zijn ongeveer tien
inwoners, die met ons mee
werken", zegt hij. „Wij zijn
dus volop bezig om door mid
del van krantjes en films de
publieke opinie te bewerken.
We hebben contact met de Ne
derlandse bewegingen en we
wisselen gegevens uit. Tot dus
ver kunnen we, gezien de op
komst, onze acties als geslaagd
beschouwen".
Hij constateert dat de Ameri
kanen veel kopen in het dorp
en dat maakt het moeilijker de
bevolking te activeren tegen
de komst van de kruisraket
ten. „Maar er is geen enkel
contact met de Amerikanen",
meent Van der Heede, „voor
namelijk vanwege de taal".
Middenstandsvoorzitter
Evrard beweert het tegenover
gestelde. „Er zijn al meerdere
Amerikanen lid van onze fan
fare en sportvereniging", zegt
hij. „De Amerikanen doen er
alles aan te integreren".
Vriendelijkheid
Inderdaad, de Amerikaanse
soldaten die in het dorp inko
pen doen, zijn de vriendelijk
heid zelve. Ze hebben daartoe
strenge opdracht. „Bonsjoer
Monsioer", zeggen ze tegen de
wildvreemde, iets van het da-
gelijks uur Franse les in de
praktijk brengend. Zij stellen
zich opener op dan hun Belgi
sche militaire- en politiecolle
ga's, die de basis bewaken. Als
fotograaf Danny Cortier pro
beert een foto te maken van
het plaatsnaambordje Floren
nes, met daaroverheen de slo-
w - .S V
gan „Non aux missiles'-1 een
ten, wordt hij door twefe'd-
wachters en twee BP Lati
MP's in de nek gepaeëe^
wordt voor verhoor n^rlai
bureau meegenomen e° ron.'
probeert zijn filmroll^dt bi.
beslag te nemen. „Al<Peil e
verordeningen nauw Izeder
mag geen enkele inwoin die
Florennes nog foto's ifbeel
aldus een rijkswachter.,cluet
Actievoerder Van der die Zl
heeft nog hoop dat de P-kL
ketten er niet komeib'J 'irl
danks de enorme econPn om
chantage van de VeJej mc
Staten". Hij veronders de t<
de mars op Brussel, fom ii
dagen duurt, toch weidde
10.000 man op de b?stet"d
brengen. midde
„We hebben niets aaiyvette
ties". vindt burg&t bek
Louis Tindemans. „Al|uwen
democratisch besluit a er bl
wordt, dan ben je toCgngenJ
Van die actievoerders reneeri
me wel eens af, doorraten
betaald worden". e Valt
AAD JONG'
:vei
Een nieuw aanbod van Uw krant:
WINTERSPORTVAKANTIE OP MAAT
naar WINTERBERG
vanaf ƒ221.-
Wie er deze winter eens een poosje tussenuit wil
naar zon en sneeuw kan thans een wintersportva
kantie plannen op maat. Mogelijkheden naar duur
van 4, 5 of 8 dagen of naar prijs vanaf
ƒ221.- voor 4 dagen
273.- voor 5 dagen en
429.- voor 8 dagen
Vanaf 18 januari 1985 vertrekt elke vrijdag- en elke
maandagmorgen een touringcar vanuit Den Haag en
Rotterdam naar Winterberg. Met deze pendelbus
heeft u dus de mogelijkheid van een 4. 5, of 8-daags
verblijf in deze hoogst gelegen stad van Duitsland. U
kunt elke maandagmiddag en vrijdagmiddag weer
terug en wordt tot aan Uw verblijfshotel gehaald en
gebracht.
U heeft keuze uit een drietal komfortabele hotels
met een uitgebreide akkommodatie. alle o.a. met
een' verwarmd overdekt zwembad. Het verblijf is in
kamers met douche en toilet en er is keuze tussen
verzorging op basis van logies met ontbijt of van
halfpension (diner, logies en ontbijt).
De kosten van een gecombineerde reisverzekering
(al dan niet incl. wintersportrisico) en een annule
ringsverzekering zijn afhankelijk van reisduur en
reissom en worden op aanvraag gaarne verstrekt.
'Gezien het feit dat in de betreffende hotels een be
perkt aantal kamers voor ons beschikbaar zijn dient
tijdig te worden geboekt.
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nummer 070-190882
of persoonlijk in onze vestiging
aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te
Den Haag
(maandag t/m vrijdag van 9-16 uur),
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEI 070-190882
SUSKE EN WISKE HET DREIGENDE DINGES
DEN HAAG „De Partij
van de Arbeid op weg
naar een historische over
winning?" Zo luidde een
tamelijk triomfantelijke
kop boven een recent arti
kel in het PvdA-blad
Voorwaarts. Daaronder
legde drs. Maurice de
Hond uit dat de nieuwe
aanhang van de socialis
ten, die blijkt uit de opi
niepeilingen, best eens
blijvend zou kunnen zijn.
In dat geval zou de PvdA
bij de verkiezingen van
volgend jaar mei ruim zes
tig zetels veroveren in
de Tweede Kamer.
Deze opzienbarende conclusie
maakte een goed onderbouwde
indruk. De Honds bureau In
ter/View peilt wekelijks de'
politieke voorkeur. Op die ma
nier zijn sinds de verkiezingen
van september '82 bijna hon
derdduizend Nederlanders on
dervraagd. Op basis daarvan
meent De Hond nu een vrij
aardig inzicht te hebben in de
trends. Die zijn: de PvdA stijgt
zeer gestaag (van 30 procent
eind 1982 tot 40 procent nu),
de VVD daalt zeer gestaag
(van 23 naar 18 procent) en
het CDA weet zijn verlies te
beperken (van 29 naar 27 pro
cent). D'66, ooit de vierde stro
ming in de vaderlandse poli
tiek, lijkt nu echt reddeloos
(van 4 naar 1 procent).
Deze aardverschuivingen heb
ben, hoewel ze vooralsnog al
leen op papier gebeuren, een
grote invloed op het gedrag
van de politieke partijen.
Sinds het peilen van 'opinies
ook in ons land een volwassen
wetenschap is geworden, laten
PvdA. CDA en VVD zich we
kelijks voorlichten over hun
succes of gebrek daaraan bij de
kiezers. De partijen waren al
geruime tijd op de hoogte van
de ontwikkelingen, die Mauri
ce de Hond nu openbaar heeft
gemaakt. Met de verkiezingen
op zijn best „nog maar" zestien
maanden verwijderd, is het in
schatten van de eigen positie
en mogelijkheden dus ook al
begonnen. Het interview dat
wij deze week met CDA-frae-
tieleider Bert de Vries hadden,
was daarvan een treffende il
lustratie.
Kastanjes
Het CDA zpekt koortsachtig
naar manieren om de „drei
ging" van een hernieuwde
coalitie met de PvdA te voor
komen. Dat blijkt vooral uit de
bittere woorden van De Vries
over de huidige strategie van
Den Uyl en de zijnen. „Het
CDA mag de kastanjes uit het
vuur halen en de PvdA zal
wel meehelpen de vruchten
daarvan te plukken". De frac
tievoorzitter doelt er vooral op
dat de PvdA bij herhaling
heeft laten weten dat zij, een
maal weer in de regering, de
verlaging van de sociale uitke
ringen niet ongedaan zal ma
ken, althans niet direct en vol
ledig, zoals Den Uyl deze week
in Haagse Bluf liet weten.
De Vries wijst voorts op de
niet geringe kans dat de PvdA
grote problemen krijgt met de
eigen achterban, als haar mi
nisters een hard sociaal-econo
misch beleid voor hun reke
ning moeten gaan nemen. Dan
kan gemakkelijk weer een si
tuatie ontstaan, meent de
CDA-voorman, zoals tijdens
het kabinet-Van Agt II. toen
de PvdA-bewindslieden onder
druk van de opiniepeilingen
hun portefeuilles ter beschik
king moesten stellen. „Met
zo'n coalitiepartner zou ik niet
gelukkig zijn," zegt De Vries.
Hij voegt eraan toe het een
„eis van fatsoen" te vinden,
dat het CDA na de verkiezin
gen eerst met de VVD gaat
praten.
Mits natuurlijk het aantal ze
tels van beide partijen per
spectief biedt, anders heeft dat
praten weinig zin. Wie nu met
de cjjfers van Inter/View in
de hand wat lacherig wordt,
kan die neiging beter bedwin
gen. Maurice de Hond stelt na
melijk ook met nadruk dat de
uitslag van de verkiezingen te
genwoordig wordt bepaald
door de grote groep van „zwe
vende" stemmers. Deze men
sen voelen zich weinig of niel
verbonden met een politieke
partij en laten zich veel meer
leiden door een soort profijtbe
ginsel. Anders gezegd: zij vra
gen zich voortdurend af wie
hun (financiële) belangen het
best behartigt?
Kunstje
„Ik, ik," roepen PvdA, CDA
en VVD in koor. Maar tot dus
ver waren de socialisten daar
bij duidelijk in het voordeel.
Zij hoefden alleen maar tel
kens opnieuw hun afgrijzen te
uiten over alweer zo'n lelijke
bezuiningsmaatregel en de
man of vrouw, die de gevolgen
daarvan in zijn of haar porte
monnee voelde, kwam aange
sneld. Maar dat kunstje ken
nen CDA en VVD natuurlijk
ook en zij zijn in staat de por-
temonnee's wat voller te ma
ken.
Minister Jan de Koning (Soci
ale Zaken) ziet „op het ogen
blik in ieder geval geen reden
voor extra bezuinigingen in
1986", zo zei hij voor de
VARA-radio. Hij had er nog
aan kunnen toevoegen dat be
paalde voorgenomen bezuini
gingen ook vrijwel zeker niet
doorgaan. Het CDA voelt er
niets voor nogmaals te snoeien
in de sociale uitkeringen. Dat
wordt als te schadelijk be
schouwd voor het toch al zo
gehavende sociale gezicht. Lie
ver verlaagt men de huursub
sidies, welk idee inmiddels is
overgenomen door de VVD.
Het brengt evenveel op en het
kan verkocht worden als een
maatregel om de geringe ver
schillen tussen minimum- en
modaal inkomen wat groter" te
maken.
Het doen van .een appèl op de
werkende mensen (de uitke
ringstrekkers zijn toch niet bij
de PvdA weg te krijgen) blijkt
nog meer uit de troefkaart, die
de regeringspartijen in hun
mouw hebben gestoken. Er
komt in1986 een verlichting
van sociale premies en belas
tingen ter waarde van zo'n
twee miljard gulden! De pre
mies kunnen omlaag door een
eenmalige besparing van 500
miljoen, doordat de soeiale
fondsen hun inkomsten en uit
gaven anders gaan berekenen;
de tarieven van de loon- en in
komstenbelasting kunnen aan
genamer worden, door de 1.5
miljard, die als jaarlijkse las
tenverlichting aan het be
drijfsleven is beloofd, aan te
wenden voor verbetering van
de koopkracht.
Niet rechts
Mocht dit alles niet voldoende
zijn om de kiezersgunst te ver
overen. dan pas en ook
geen seconde eerder zal het
CDA bereid zijn weer met de
PvdA in zee te gaan. Dat is
mede een kwestie van lijfsbe
houd. Want de peilingen van
Maurice de Hond hebben ook
duidelijk gemaakt, dat de beste
vrienden van Ruud Lubbers
niet bij de VARA maar bij de
AVRO zitten. We hebben het
over de doorgaans wat betei
gesitueerde christenen, die bij
de vorige verkiezingen de
overstap maakten naar de
VVD. Door het Lubbers-effect
zijn zij wel bereid terug te ke
ren, maar alleen als er niet ge
flirt wordt met links.
Betekent dit alles nu dat het
CDA een rechtse partij is ge
worden? Nee, want een coali
tie met de PvdA wordt niet
principieel afgewezen. Zie ook
de uitspraak van Bert de
Vries, dat het betrekken van
SGP. RPF en GPV bij de ka
binetsformatie, beter bekend
als de „Staphorster Variant",
voor hem geen begaanbare
weg is.
RIK IN 'T HOUT
(Van onze correspoSj
Roger Simons)L
LONDEN In
Brittannië wordt mKOU
teel met man en aat h<
geprobeerd om
van financiën Nigeg*^
son tijdig tot inkeert KoJJ<
wegen. Hij is namely zn
plan 15 procent bhieer
heffen op kranteflhener
schriften en bt.zlJn
Voorlopig zijn dezj^1
vrij van belasting. Zje be<
de advertenties in 4lijke
den en tijdschriftemenkt
geen btw. TsJe
ït op<
Tsje
Minister Lawson wil£cem
komstenbelasting
Dat is een oude consef ar
verkiezingsbelofte. Mi. e 1
dereen weet dat een dr .eJ}
maatregel alleen genorr'|in
worden wanneer de \5l&e
van de Britten meer
belast. Hoofdzakelijk ^be
btw te verhogen en/jja* v«
belasting ook te heffei®bbe
ken die tot nu toe vrij ?n "e
zijn. Zoals bijvoorbeeld^- zo
drukte woord. In Ne*
waar de btw maximurrt hebl
cent bedraagt, wordenpzeg<
den belast met 5 profleend
tijdschriften met 4 jrnstig
btw. &t als
„Minister Lawson ple(en e
aanslag op de persvrijhti-
dus de reacties in pers*
Minister Lawson heeJJQ I
kend dat de invoering
btw 300 miljoen pond
veren. Maar de invoe
van zal het einde be p
voor meer dan 100 pr< l||
dag- en weekbladen,
meer dan 7.000 mens.;^S
baan verliezen. De bff^H
dustrie en de nationat^W
ten. die in Londen uil ÉST.
worden, zouden er vol
onderzoek veel mindó^.
lijden.
In perskringen wordt fe
wezen, dat het hum?.
steem van belastingvri
enige concessie is diebals
Britse kranten to^eesl
wordt. Uit eerbied (fboo
vrijheid van de pers w)"
Groot-Brittannië geei»'en I
dies verleend aan kraP en
in moeilijkheden Vc
„De enige aanvaardbars ov
van hulp aan pers is b?e 9©
vrijheid", aldus de hd^' b
Fleet Street, onder wiP'J uit
leiding van kranten^dokt
Daily Mail en Dail' 9ro
graph, die nu nog bePe 'e'
voor de regering-Tha*s va
de bres te springen. eP m
