ederlandse scholier straks
teen gesloten boek meer
Toenemende ergernis over de
„grandioze prijzenfestivals"
Privédetective betaalt voor 'lek' Rotterdamse recherche
DE KRANT.
OMDAT U NIET
IEDERE DAG
OPHET
BINNENHOF KUNT
ZIJN.
^ÏNENLAND
CeidaeSomo/nt
EIlachtenbureau voor
dio- en tv-storineen
briefje
Ie
ongewenste
DONDERDAG 24 JANUARI 198S PAGINA 5
bian O
oppo
n zij
>ijns HAAG De PTT heeft een klachtenbureau geopend
gton storingen in de ontvangst van radio- en televisiepro-
algeima's kunnen worden gemeld. Wanneer een klacht bin-
wisomt zorgt het klachtenbureau ervoor dat de störings-
bevjng binnen de PTT bij de juiste afdeling komt.
Gisi de klachten op een centraal nummer binnen te laten
ernan verwacht de PTT een snellere afhandeling van de
ls "kt. Het bureau neemt klachten aan over de ontvangst
'ornVadio- en tv-programma's die met een eigen antenne
st Ujen opgevangen of die worden doorgegeven via de kabel.
^afcnder vallen ook klachten over overlast van etherpira-
t>e PTT benadrukt dat klachten eerst moeten worden
ïn fyd bij de kabelfirma zelf. maar als dat niet helpt kan het
ale klachtennummer (02945-4041) worden gebeld.
DEN HAAG De advocaten
mr. D. Moszkowicz en mr. J.
van der Hel hebben politie en
justitie er van beschuldigd op
onrechtmatige manier bewijs
materiaal te hebben verzameld
in de strafzaken tegen twee
Rotterdamse rechercheurs en de
directie van het detectivebureau
Euroteam uit de Maasstad. Zij
deden dat tijdens de behande
ling van de zaak in hoger be
roep bij het Haagse gerechtshof.
Eén rechercheur was niet in be
roep gegaan tegen de uitspraak
van de rechtbank destijds,
waarbij straffen waren uitge
sproken van 700 en 1500 gulden
boete, alsmede twee maanden
gevangenisstraf.
Euroteam, gerund door de ex-briga-
dier S. (37) en diens vrouw O. (34),
wordt ervan beschuldigd tussen no
vember 1982 en eind januari 1983
vertrouwelijke informatie te hebben
gekocht van de Rotterdamse recher
cheurs E. (29) en K. (37). Het betrof
de verstrekking van criminele ante-
cendenten uit de strafregisters van
bepaalde personen, die de Centrale
Recherche Informatiedienst (CRI) in
Den Haag op verzoek van het tweetal
beschikbaar had gesteld. De beide re
chercheurs, in de rang van hoofda
gent. kregen per ..schnabbel'' van
Euroteam honderd gulden uitbetaald.
Zij worden beticht van corruptie.
De raadsman van S.. mr. Moszko
wicz, verklaarde de bewijsgaring in
de zaak van zijn cliënt op grond van
juridisch-technische argumenten on
rechtmatig. Zijn collega Van der Hel
verweet het openbaar ministerie zelfs
de beginselen van een behoorlijke
strafrechtsbedeling te hebben ge
schonden. Hij doelde hiermee op het
feit dat de Rotterdamse hoofdofficier
van justitie de zaak tegen een andere
ex-rechercheur heeft geseponeerd,
terwijl deze nog schrokkender ont
hullingen zou kunnen doen over
„lekken'' in het Rotterdamse politie
korps. Tegen de man zijn enkel disci
plinaire maatregelen getroffen.
Procureur-generaal mr. B. de Hoogh
wees de beschuldigingen krachtig
van de hand. Hij vond dat oud-poli-
tieman S. met zijn handeltje de achil
lespees heeft geraakt van zijn vroege
re collega's, met name de jongeren in
het korps met een krap salans. De
aanklager vroeg het gerechtshof be
vestiging van het vonnis van de
rechtbank in alle drie de zaken. Hij
vroeg S. een gevangenisstraf van
twee maanden, waarvan één voor
waardelijk. op te leggen. Tegen O. en
E. vorderde hij een geldboete van
respectievelijk 1500 en 700 gulden.
De uitspraak is op 6 februari.
ITERDAM De af-
ien maanden hebben
23.000 scholieren uit
Nederland meege-
;t aan wat het groot-
inderzoek onder jon-
tot nu toe gaat wor-
De organisatoren: de
jmus-universiteit, het
maal Instituut voor
;etvoorlichting (Ni-
en Keesing's Onder-
laden verwachten
van de enquête, die
lerden meest uiteen-
Inde vragen omvat,
t hoogleraar
i.dr. B. van Praag van
ïn Erasmus-universiteit:
kind jeuêd wordt tegen-
docrdig vaak gezien als
probleemgroep, een
oren generatie. Maar
lat werkelijk zo? Hoe
.en de jongeren daar
tegenaan? Daar is
ir heel weinig van be
id. Misschien kan de
n van de jeugd via
e enquête ooit nog
irklinken in de poli-
t»r de wetenschappers, maar
ptwijfeld ook voor veel le-
jn en onderwijskrachten is
'Nederlandse schooljeugd
:een gesloten boek. Uitge-
de onderzoeken naar de
ichten- en leefwereld van
pren zijn nooit gehouden,
p de klas komen ondanks
|eronderstelde toenemende
pU|digheid van de schooi
en steeds weer dezelfde
ngkenheimers aan het woord,
in de klas zwijgt, behoort
altijd tot de meerderheid,
blijft daarom gissen: hoe is
toekomstverwachting van
hoeveel uur zouden
ze het liefst willen werken,
hoeveel geld besteden ze aan
snoep en drugs, wat wordt bij
verdiend en hoeveel uur per
dag wordt besteed aan slapen,
televisie kijken, helpen in de
huishouding? Niemand die
daar nog een verstandig woord
over kan zeggen zonder zich
op glad ijs te begeven. Maar
ais de duizenden enquêtefor
mulieren van de Erasmus Uni
versiteit. Nibud en Keesing
verwerkt zijn, treden de ant
woorden op deze en talloze an
dere vragen onvervalst aan
het daglicht.
Jongerencultuur
In de magazijnen van het
NIPO te Amsterdam liggen de
meeste formulieren momen
teel nog keurig netjes opgesta
peld, maar de organisatoren
van de enquête: Van Praag, de
Zoetermeerse leraar Raoul de
Zwart en Nibud-medewerker
drs. Albert Luten verheugen
zich al op de eerste resultaten
die binnenkort uit de compu
ter zullen rollen. Raoul: „Je
kunt allerlei uitslagen met el
kaar in verband gaan brengen.
Zijn de leerlingen in Gronin
gen pessimistischer dan in
Limburg? Speelt het sociaal
milieu een rol bij de politieke
voorkeur?". Van Praag vult
aan: „Deze enquête geeft voor
het eerst in de Nederlandse
geschiedenis een goede indruk
van de jongerencultuur. Stel je
voor dat je elke vijf jaar zo n
onderzoek zou doen. Dat zou
toch prachtig materiaal voor
de vaderlandse geschiedschrij
ving opleveren!"
De drie organisatoren. Eras
mus, Keesing en Nibud heb
ben om uiteenlopende redenen
belang, bij het onderzoek. De
universiteit, dat ligt voor de
hand, is vooral geïnteresseerd
in het wetenschappelijk mate
riaal dat de enquête zal ople
veren. Het Nibud wil de en
quête als uitgangspunt nemen
voor speciaal voor de jeugd ge
schreven brochures. Uitgeverij
Keesing tenslotte, is van plan
de resultaten van de enquête
onder meer te gebruiken bij de
samenstelling van nieuwsbrie
ven en vakbladen voor lera
ren.
Raoul de Zwart, leraar bij het
Pallas-college in Zoetermeer
en tevens free-lance journalist
voor Keesing's Onderwijsbla
den, denkt dat het onderzoek
vakken als geschiedenis, maat
schappijleer en economie op de
scholen nieuw leven kan in
blazen. „Neem nou het thema
'uitgaven', één van de twaalf
thema's die in de enquête aan
de orde komen. Een les over
gezinseconomie wordt toch
veel leuker als je erbij kunt
vertellen hoeveel geld Neder
landse jongeren gemiddeld aan
kleding uitgeven? Het aardige
is dat we aparte rapporten ma
ken voor alle ruim tweehon
derd scholen die aan de enquê
te hebben meegedaan. Zo kun
nen de resultaten uit de eigen
school naast die van het lande
lijke onderzoek gelegd wor
den. Dat levert lesstof op,
waarbij ook eens de mening
van de zwijgende meerderheid
in de eigen klas meetelt".
Monnikenwerk
Nog geen tien jaar geleden was
een onderzoek onder 23.000
jongeren, waarbij enkele hon
derden verschillende antwoor
den per formulier mogelijk
zijn, zo goed als ondenkbaar.
Het met de hand verwerken
van de resultaten is niet alleen
monnikenwerk: het zou ook
vele jaren vergen. Maar via
computerformulieren, waarbij
bij elke vraag gekozen wordt
uit een aantal antwoordhokjes,
gebeurt de verwerking in een
oogwenk: slechts enkele we
ken. Het is dan nog aan de on-
3upge stapels enquêteformulieren zijn de antwoorden verborgen op de vragen: hoe denkt, doet
jJoelt de Nederlandse scholier? V.l.n.r. Prof. Van Praag (Erasmus Universiteit) Albert Luten (Ni-
,e4 en Raoul de Zwart (uitgeverij Keesing).
1SKE EN WISKE HET DREIGENDE DINGES
l na nicuni monrwt
'"kitm ut m ui w
w m* warn
[Twn siorn mir
hefn Tmt iiumin
Ito! 00* UHU*t0
d im tm in Ji*on on
f rm on Ti imrin
rdi
ori
Vi/ M jiirvortrnY tthrtfm, Vnht ün tm ilrM-
\rm spoot ümM'yiwtnr m ftmtmlrditml Jthunt
derzoekers om de resultaten te
interpreteren.
Hoogleraar wiskundige econo
mie prof. Van Praag ziet zich
bijgevolg voor een uitdagende
taak gesteld. „Er komt beslist
een groot aantal wetenschap
pelijke publicaties uit deze en
quête voort", voorziet Van
Praag. „De universiteit kan
met dit materiaal nog jaren uit
de voeten. Overigens zijn de
formulieren in volstrekte ano
nimiteit door de leerlingen
zelf ingevuld. Geen namen,
geen geschreven teksten. Het
zijn velletjes met potlood
streepjes, dat is alles".
Brochures
Het Nibud wil het onderzoek
vooral gebruiken bij het op
stellen van informatiemateri
aal voor .jonge starters".
Daarmee bedoelt het Nibud
dan jongeren, die op het punt
staan het ouderlijk huis te ver
laten of die een studie gaan af
ronden. Medewerker Albert
Luten: „Hoe denken jongeren
over geld, hoe komen ze er
aan en waaraan geven ze het
uit? Dat willen we eerst weten,
voordat we brochures gaan
schrijven". Raoul de Zwart
kan het „economische den
ken" van jongeren illustreren
uit zijn eigen onderwijsprak
tijk: „Soms sta je te kijken hoe
weinig jongeren weten over
wat iets kost. Ze denken bij
voorbeeld dat gezinnen een
fantastisch bedrag kwijt zijn
aan verzekeringen. Verwar-
mingskosten worden aan de
andere kant weer onderge
waardeerd".
Het enthousiasme van scholen
om aan het onderzoek mee te
doen was overigens bijzonder
groot, hoewel aan het klassi
kaal afnemen van de enquête
een lesuur besteed moest wor
den. Liefst 208 scholen (van
lagere school, lbo tot vwo) uit
alle hoeken van het land rea
geerden op een oproep eind
vorig jaar in enkele onderwijs-
vakbladen. De Zwart: „De
leerlingen vonden het gewoon
leuk omdat ze de formulieren
zelf in konden vullen. De
schoolbesturen deden graag
mee, omdat ze benieuwd zijn
naar de resultaten van het on
derzoek op de eigen school".
Ook Van Praag toont zich erg
tevreden. De hoogleraar, ver
guld: „We hebben hier een
hele mooie dwarsdoorsnede
van het Nederlandse scholie
renbestand".
Niet georganiseerd
Een vraag die inmiddels op
borrelt is: waarom is er tot
dusver zo weinig onderzoek
gedaan naar de opvattingen en
ideeen van de Nederlandse
(schooljeugd. De jongeren van
nu zijn immers de volwasse
nen van de toekomst? Wie wil
regeren moet vooruitzien, zo
wil een andere volkswijsheid
en deze twee combinerend
kom je al snel tot de slotsom
dat de overheid er alle belang
bij heeft regelmatig opinie-on
derzoeken onder jongeren op
te zetten.
Van Praag: „Inderdaad: met
de uitkomsten van dit onder
zoek in de hand zou de over
heid zijn beleid beter kunnen
bepalen. Het is gewoon jam
mer dat dergelijke breed opge
zette enquêtes nooit eerder on
der jongeren zijn gehouden".
De Zwart: „Misschien komt
dat, omdat de schooljeugd niet
als zodanig georganiseerd is.
Hoewel schoolgaande jongeren
toch een behoorlijk grote
groep in onze samenleving
vormen, is er voor hen geen
overkoepelende organisatie.
Hun mening kwam tot dusver
nog niet zo duidelijk naar vo
ren".
Van Praag hervat: „Als ik po
liticus was. zou ik de resulta
ten van dit onderzoek met erg
veel belangstelling doorne
men. Er zullen toch veel poli
tiek relevante zaken uit het
onderzoek rollen. Denken de
jongeren van vandaag later
een baan te vinden, hoeveel
uur per week willen ze dan
gemiddeld werken? Of: welke
opleiding willen ze nog gaan
volgen, op welke leeftijd den
ken ze zelfstandig te gaan wo
nen? We denken en hopen dat
de politiek ooit naar de uit
komsten van deze vragen zal
willen luisteren".
PAUL KOOPMAN
Ongewenste
reclamepost. De
postbode brengt
er elke dag wat
van.
)OSt
DEN HAAG Het begint
meestal zo: „Gefeliciteerd!
Ja u. want u heeft een
grandioze prijs gewonnen!
Uit 14,5 miljoen Nederlan
ders bent u door de com
puter uitgekozen om te
profiteren van een gewel
dige voordeelaanbie
ding!". Reclamepost heeft
een grote vlucht geno
men. Bijna elke dag ligt er
op de deurmat wel een
drukwerk, dat de geadres
seerde (als er al niet staat
,,aan de bewoner van dit
huis") de meest fantasti
sche buitenkansjes schil
dert. De inmiddels ontsta
ne stapel reclame-post
hangt menigeen al jaren
de keel uit.
Minister Korthals Altes van
justitie herinnerde de Tweede
Kamer er gisteren nog eens
aan dat de consument door
middel van een simpel briefje
van al het gezeur af kan zijn.
Stuur het briefje gratis naar
antwoordnummmer 666 in
Amsterdam en u blijft ver
schoond van die ongevraagde
post. luidde samengevat het
antwoord dat de bewindsman
gaf op schriftelijke vragen van
de CDA-kamerleden Weijers
en Faber.
Tevreden
Wie de raad van de minister
opvolgt, ziet zijn brief behan
deld door het Direct Marke
ting Instituut. Dat zorgt ervoor
dat bedrijven gewaarschuwd
worden geen drukwerken met
aanbiedingen meer te sturen
naar het bewuste adres, omdat
die daar toch niet gelezen wor
den. Deze werkwijze wordt al
ruim vier jaar toegepast en een
sterk toenemend aantal men
sen is er inmiddels door tevre
den gesteld. Het instituut
kreeg tot nu toe ruim 48.000
verzoeken binnen voor min
der reclame in de bus.
Soms vraagt men ook meer re
clame te mogen ontvangen via
de postbode. De laatste catego
rie is zoals te begrijpen zwaar
ondervertegenwoordigd.
„Slechts vijftien procent van
de mensen met wie we contact
hebben wil meer reclame
post", zegt woordvoerder H.
van Spiegel van het instituut.
Volgens hem gaat het hier om
mensen die gewoon graag post
krijgen, zeker als het gratis is.
De namen van de overige
brievenschrijvers worden
doorgespeeld aan een groot
aantal bedrijven dat zich heeft
aangesloten bij het instituut.
Van Spiegel schat dat deze be
drijven tachtig procent van de
totale hoeveelheid reclamepost
versturen. „Deze bedrijven
hebben zich puur uit eigenbe
lang aangesloten bij het insti
tuut. omdat een brief aan ie
mand die dit soort post onge
zien in de prullenbak werpt
toch geen zin heeft. Dat kost
alleen maar geld", aldus de
woordvoerder. Overigens kan
het instituut weinig doen aan
de post die huis aan huis ver
spreid wordt.
Ergeren
De laatste gegevens over de
mensen die zich ergeren aan
dit reclamepost zijn inmiddels
tien jaar oud, maar geven wel
licht toch een aardige indruk.
Drie van de tien Nederlanders
zei toen al het liefst ver
schoond te blijven van de re
clamepost, twee kon het wei
nig schelen en de vijf anderen
konden de post wel waarde
ren. Volgens Van Spiegel
groeit de ontevredenheid van
de Nederlandse postontvanger.
te oordelen naar het aantal
brieven aan antwoordnummer
666.
Die groei wordt volgens hem
deels veroorzaakt door de
evenredig toenemende stroom
reclamepost. Uit het onlangs
verschenen jaarverslag van de
PTT blijkt dat de postbode in
1984 niet minder dan 532 mil
joen van dergelijke poststuk
ken bezorgde Vergeleken met
de 450 miljoen exemplaren
van het jaar ervoor betekent
dat een stijging van maar liefst
achttien procent. Naast de
postorderbedrijven zijn Rea
der's Digest, Boek en Plaat en
Lekturama de grootste recla
meklanten van de PTT.
Privacy
Behalve irritatie komt bij re
clamepost ook de vraag naar
de bescherming van de priva
cy om de hoek kijken. Minis
ter Korthals Altes wees er gis
teren in zijn antwoord op de
kamervragen op, dat zij die ge
registreerd staan in een adres
senbestand voor brievenbusre
clame recht hebben op inzage
en correctie van de over hen
opgenomen gegevens. Ook
hebben ze het recht uit dat be
stand te worden verwijderd
De bewindsman doelde op het
werk van de bedrijven die
zich specialiseren in het ver
kopen van adressenbestanden.
Deze handel groeit en bloeit
met de reclamepost mee
Woordvoerder J Hollander
van Donnelley-Vierhand in
Haarlem (één van de vier gro
te bedrijven op dit gebied in
Nederland) schat dat de om
zetgroei in deze branche in
1984 tussen de 10 en 25 pro
cent bedroeg.
Een bedrijf als dat van Hollan
der beschikt over 600 000
adressen die voor 200 gulden
per 1000 stuks geleverd wor
den aan horeca, detailhandel,
groothandel en industrie. Vol
gens Hollander is het meeste
geld te verdienen aan de ver
koop van overzichten van be
paalde groepen ondernemin
gen. zoals bijvoorbeeld de su
permarkten. de tuincentra of
de cafés. Ook de bestanden
van de „vrije beroepen" doen
het goed. Dierenartsen, ac
countants. advocaten, architec
ten, belastingconsulenten, bur
gemeesters. de lijst is lang. Er
is één heel korte lijst lever
baar die van de "commissaris
sen van de koningin: elf adres
sen die bestookt Kunnen wor
den met al dan niet gewenste,
gratis post.
ARJEN VAN DER SAR
