Canadese
veteranen
eind april
weer in
ons land
finale
Gast
gezinnen
gevraagd
Vastzetten gewrichten
vaak oplossing voor veel
lichamelijke problemen
ZATERDAG 12 JANUARI 191
1982. De 48th Highlanders terug in Wilp.
DEN HAAG Veertig jaar is
het geleden dat Nederland
door de Canadezen bevrijd
werd. Eind april komen de
veteranen wellicht voor de
laatste maal in groten getale
naar ons land. De groep wordt
kleiner, de militairen ouder,
maar wie nog reizen kan wil
nog eenmaal de plaatsen te
rugzien, waar ze veertig jaar
geleden als bevrijders werden
begroet, waar ze gevochten
hebben en waar kameraden
zijn achtergebleven om begra
ven te worden in vreemde
aarde.
Nog eenmaal willen zij die graven
bezoeken en officieel hun hulde
brengen aan hen die vielen. De in
drukken opgedaan in 1980, toen
duizenden naar Europa kwamen,
hebben bij velen een goede herin
nering achtergelaten. Bij anderen
hebben de verhalen van vrienden
het verlangen opgewekt ook zelf
eens te gaan. In Canada heeft zich
een nationaal comité gevormd on
der de naam „We do remember"
(Wij herinneren ons), waarin de
gouverneurs van alle staten als ere
leden zitting hebben. Het bestuur
bestaat uit veteranen, van gewoon
soldaat tot kolonel.
Ook Nederland is zich aan het
voorbereiden. Waren het in 1980
vooral Amsterdam en Nijmegen
waar zich de bijeenkomsten con
centreerden, ditmaal wordt Apel
doorn het centrum. Het comité
„Bevrijding '45", dat daar ook in de
toekomst de dodenherdenking en
de bevrijdingsfeesten wil blijv
organiseren, coördineert de h«
denkingsplechtigheden. Apeldoor
ner Jan Koorenhof is de contact
persoon tussen het Nederlandse
het Canadese comité. Zonder mede
werking van de Nederlandse bur
gers kan het ambitieuze program
ma echter niet uitgevoerd worden.
Daarom ontvouwen zij nu al de
plannen voor de eerste week van
mei, in de hoop op een positieve
ontvangst, zodat de duizend oor
logsveteranen die zich nu al aange
meld hebben, een gastvrij onthaal
zullen vinden.
Dankbaarheid
Apeldoorn wil nog eenmaal laten
zien dat het de mannen die ons
onze vrijheid teruggegeven hebben
niet vergeten is. Apeldoorners kun
nen nog eenmaal tonen, meent het
comité, dat wij ook wel wat voor de
Canadezen over hebben. Dan wel
niet ons leven, maar wel een paar
dagen daarvan. Dat we misschien
een paar vakantiedagen opnemen
om samen met hen herinneringen
op te halen en hun een ander beeld
van Nederland mee naar huis te
geven dan het door bombardemen
ten platgegooide en door honger
uitgeputte land dat zij veertig jaar
geleden aantroffen. Op die manier
krijgen de gruwelijke oorlogsherin
neringen misschien een zachtere
glans.
Bezoekende Canadezen zijn verrast
en verbaasd over het feit dat die
bevrijding van 1945 nog zo leeft in
ons land. Dat bleek duidelijk in
1980 en nogmaals in 1982 toen de
48th Highlanders naar Wilp kwa
men waar aan de kerk een herden
kingsplaat werd onthuld voor hun
gesneuvelde commandant Don
Mackenzie. „De mensen herkennen
ons, zij zijn bijna net zo enthousiast
als in 1945", klonk het verbaasd uit
de mond van de mannen. De vrou
wen waren nog meer verbaasd.
„Wij hebben in Canada eigenlijk
niet zoveel van de oorlog gemerkt",
zei een van hen. „We waren onze
mannen kwijt en zaten natuurlijk
in angst als we alle oorlogsberich
ten hoorden. Maar dat oorlog ook
zo dicht bij gewone mensen kan
komen, dat het niet uitsluitend een
treffen tussen legers is, dat heb ik
eigen|ijk pas hier begrepen".
Ook voor de soldaten zelf is daar
om Nederland beter en prettiger in
de herinnering gebleven dan Italië
en Frankrijk. Daar was het inder
daad een gevecht tegen de vijand.
In Nederland bevrijdden zij men
sen, die hen daar persoonlijk dank
baar voor waren. Hier zagen zij tra
nen biggelen over gerimpelde wan
gen, hoorden zij ijle kinderstem
men juichen en schrokken zij van
de uitgehongerde burgers. Ze deel
den uit, onmiddellijk: wit brood en
chocola, sigaretten en blikjes cor-
nedbeaf. En ondanks alle verdriet
om gesneuvelde kameraden bleef
de vreugde van de Nederlanders in
hun geheugen gegrift.
Bekende punten
Zij vertrokken met velen uit hun.
land, jongens soms nog. Zoals Bill
Bury en zijn vriend Jerry, die als
zeventienjarigen voor elkaar de
verklaring van de ouders tekenden
om toch maar mee te kunnen doen.
Zij behoorden bij het Eerste Regi
ment Huzaren, een tankdivisie, die
ter ondersteuning van de 48th
Highlanders vanuit Deventer via
Wilp optrok naar Apeldoorn. In
1974 was Bill voor het eerst weer
terug in deze omgeving en de emo
ties laaiden op toen hij langs de Te-
resiakerk in Zevenhuizen kwam.
„Daar stond een rood kruis op het
dak", herinnerde hij zich. „maar
dat was camouflage, want er zaten
Duitsers die van daaruit op de op
trekkende Canadezen schoten. Ten
minste een van de tanks werd daar
opgeblazen en een aantal kamera
den verloor daar het leven, zo vlak
voor de stad. toen we het moeilijk
ste al achter de rug hadden"..
Het zijn soms kleinigheden die de
veteranen zich herinneren. Zo
sprak Bill over een oude grootmoe
der die hem een kom warme pap
kwam brengen. En Michael Geor
ge, luitenant-kolonel van de 48th
Highlanders, ging in 1980 in Twello
op zoek naar het huis waarvoor hij
in 1945 op een muurtje was gefoto
grafeerd. Het huis werd gevonden,
maar niet de oude boom voor het
paleis Het Loo waarnaar hij ook op
zoek was. Dat paleis zal trouwens
voor vele Canadezen naast bewon
dering zeker ook teleurstelling op
leveren. Het lijkt immers helemaal
niet meer op het witte paleis in het
groen dat zij nog voor ogen hebben,
en waar velen enkele dagen gele
gerd werden. En er is meer veran
derd in Apeldoorn in die veertig
jaar. In Twello en Wilp zijn mis
schien minder veranderingen. Ko
lonel George, die thans in het co
mité „We do remember" zit, vond
tijdens zijn zoektocht in 1980 zelfs
nog enkele boerderijen terug waar
langs zijn compagnie optrok. Hij
ging op bezoek bij verschillende fa
milies en kwam ook op de boerderij
„De Olde Luine" van de familie
Kloosterboer. Daar werden herin
neringen uitgewisseld aan de hand
van een dagboek uit die dagen, dat
boer Kloosterboer nog steeds heeft
bewaard.
JANTINE J. DE BOER
1980. Luitenant
kolonel Michael
George vol
belangstelling
voor het
dagboek van
boer
Kloosterboer.
Als de voortekenen niet be
driegen komen duizend oud
soldaten, vaak met hun echt
genote, naar Nederland. Voor
velen gaat deze reis eigenlijk
boven hun financiële draag
kracht. Tien dagen hotel daar
bovenop is dan niet op te
brengen. Daartoe wil het co
mité „Bevrijding '45" Neder
landse gezinnen vragen hun
huis nog eens open te
zetten en de veteranen gedu
rende die dagen onderdak aan
te bieden.
„Hoe dankbaar waren we niet in
1945 dat we de Canadese troepen
zagen komen, met chocola en siga
retten. Hoe graag noodden we de
toen nog jonge mannen in ons huis.
ook al konden wij hun toen niets
bieden. Ditmaal ligt het anders. De
enkele Nederlandse woorden die
een oud-soldaat zich nog herinnert:
„Niks in de winkel"gaan niet meer
op. Nu puilen de winkels uit, we
hebben allemaal een dak boven ons
hoofd en dat is voor een groot deel
te danken aan onze bevrijders", zo
maakt de voorzitter van het bevrij
dingscomité. oud-generaal Gijsbers,
nog eens duidelijk.
Twee jaar geleden al ontstond het
plan in Apeldoorn een bestand op
te bouwen van gastgezinnen waar
op een beroep gedaan zou kunnen
worden bij bezoeken van Canadese
oud-soldaten. Honderd gezinnen
'die zich toen opgaven hebben en
thousiast hun belofte van toen be
vestigd. Maar daarmee zijn we er
nog niet. Want hoewel bij de ont
vangst van de Canadese gasten zes
gemeenten betrokken zijn be
halve Apeldoorn ook Nijmegen,
Arnhem, Barneveld, Deventer en
Groningen blijkt de meerder
heid van de bezoekers in Apel
doorn gehuisvest te willen worden.
Daarom doen zowel het Nederland
se als het Canadese comité een
dringend beroep op de Nederlandse
gezinnen om logies beschikbaar te
stellen in de periode tussen 28 april
en 8 mei. De Canadese gasten ko
men gespreid aan. omdat vanuit
bijvoorbeeld Winnipeg en Hallifax
niet elke dag een vlucht naar Am
sterdam vertrekt. Het gaat in prin
cipe om een bed en een ontbijt.
Programma
April is Koninginnedag met allerlei
Oranjefeesten, die toch wel typisch
Nederlands zijn. Op 3 mei wordt in
Apeldoorn het nationale politie-
muziekfestival gehouden waar
twintig korpsen zich zullen presen
teren. Ook vanaf 3 mei is de ten
toonstelling geopend die de Cana
dese ambassade, in samenwerking
met de gemeente Apeldoorn en
waarschijnlijk het museum van de
48th Highlanders in Toronto, zal
inrichten in museum Marialust. Die
dag is er een stille tocht, die eindigt
in de Grote Kerk, waar een korte
dienst gehouden wordt. In diezelf
de Grote Kerk zal op zondag 5 mei
een oecumenische kerkdienst ge
houden worden. In de middag vqp
die dag ontvangt het gemeentebe
stuur de veteranen. De plannen
voor de avond van 5 mei zijn nog
niet rond. maar het comité denkt
aan een kleine „Jazz in the woods",
met veel muziek in de binnenstad.
Maandag 6 mei zal voor de gasten
en de Apeldoornse bevolking onge
twijfeld het hoogtepunt van het be
zoek worden. Dan treden de oud
militairen aan voor een parade bij
paleis Het Loo. Op de Markt werrdt
's avonds een taptoe gehouden.
Daarvoor treden Nederlandse en
Canadese muziekcorpsen aan. Op 8
mei bieden de Canadezen hun gast
gezinnen t
farewell-party aan in
de Canadian Club.
Want er komt een eigen „home"
voor de bezoekers. In de oude bi
bliotheek aan de Apeldoornse Ka
pelstraat, tegen die tijd ingericht als
zalencentrum, krijgt het Canadese
comité We do remember" een vast
punt. Hier is ook de administratie
ondergebracht van alle bezoekers:
wie is waar ingekwartierd, wat is
hun rang en onderdeel, het pas-
poortnummer en welk telefoon
nummer in Canada is opgegeven
voor noodgevallen. Bij alles is er
rekening mee gehouden dat het om
oudere, soms zelfs gehandicapte
mensen gaat. Ook in 1945 kende
Apeldoorn een Canadian Club. Het
werd de bakermat van het toen op
gerichte Dutch Swing College en
was geruime tijd het centrum van
de in die stad gelegerde Canadezen.
Er staat de Canadese gasten in mei
dus een druk programma te wach
ten. Maar als gastgezinnen hen
eens mee uit willen nemen, naar de
polders, de Friese meren of Am
sterdam, wordt dat natuurlijk wel
gewaardeerd. Sommige bezoekers
willen zelfs een auto huren, maar
voor de gezamenlijke trips naar de
erebegraafplaatsen in Holten, Loe-
nen en Groesbeek zijn er bussen
beschikbaar.
Humane bewegingstherapie is een vorm van therapie die de laatst)
jaren aanhangers heeft gekregen, onder met name manueel
therapeuten, fysiotherapeuten, maar ook onder huisartsen. De
therapie is ontwikkeld door de 47-jarige Kees de Graaf uit het Fris
Joure. Sinds 1981 werkt hij samen met Engel Sinke (36) uit
Kraggenburg (Noordoostpolder). Beiden waren voorheen docent aa
de opleiding voor manueel therapeuten in Utrecht. De daar gebod
ruimte om eigen ideeën te ontwikkelen vond het tweetal te klein. I
grondprincipes van de manueel therapie (het toepassen van
handgrepen om de wervelkolom en gewrichten weer beweeglijk t»
maken) liggen te vast, aldus de mening van De Graaf en Sinke.
Zij begonnen een eigen opleidings- en scholingsinstituut in Joure. 1
Inmiddels zijn daar enkele tientallen manueel therapeuten en
fysiotherapeuten geslaagd voor de voortgezette opleiding humane 1 II
bewegingstherapie. Deze therapeuten hebben het in de ogen van l,
tweetal wel begrepen. Want waar gaat het om in hun ogen? Eersti
zorgen dat de wervelkolom „mooi" zit. Daardoor gaan de spieren,
de wervelkolom ondersteunen weer optimaal functioneren en is gdf I
bewegen zonder pijn weer mogelijk.
„We zijn opgegroeid met het idee dat gewrichten vast kunnen zitte^ A.
Daar moeten we in sommige gevallen mee leren leven, wordt ons di
gezegd. Maar dat is niet zo. Alles kan goed bewegen, mits de kwaliti
er maar is. Dat wil zeggen als de gewrichten op de juiste wijze op.
elkaar staan. En dat proberen wij te bereiken met deze therapie. O 1
resultaten die we hebben bereikt, spreken voor zich", stelt het rXX\
tweetal.
De Graaf en Sinke benadrukken zich niet af te willen zetten tegel
andere therapieën. Ook daar worden resultaten geboekt. Maar lani
niet iedereen vindt baat bij de bekende therapievormen. Vandaar T O
humane bewegingstherapie. k J
NIEUWE VORM VAN THERAPIE^
iden -
geren v
Kees de Graaf (links) en Engel Sinke van de voortgezette opleiding hlaas r
mane bewegingstherapie. Beiden kregen steeds meer bezwaren teglzij °n
de reguliere therapieën en besloten het te zoeken in een alternatiefs ,nie^
vorm, de humane bewegingstherapie.
JOURE Met een simpel voor
beeld geeft Kees de Graaf aan
waarom in zijn ogen steeds meer
mensen last hebben van rugklach
ten en daardoor ook vaak van
hoofdpijn, nekpijn, armpijn en uit
stralende pijnen naar de benen.
„Nog niet zo lang geleden zaten
schoolkinderen achter tafeltjes of
banken waarvan de werkbladen
schuin stonden. Dat werkt het
meest plezierig. Maar het fabrice
ren van dergelijke lessenaars is
duurder dan het maken van tafel
tjes met een horizontaal bovenblad.
Dus verdwenen de tafeltjes met
schuin geplaatst bovenblad. Puur
uit economische overwegingen. Al
les wordt teruggebracht tot econo
mische modellen".
nvoudi
De Graaf wil daarmee niet gezegd
hebben dat die lessenaars nu de
oorzaak zijn van het toenemend
aantal mensen met rugklachten en
de daaruit voortvloeiende onge
makken. Het geeft naar zijn me
ning wel aan dat mensen al op jon
ge leeftijd gedwongen worden tot
houdingen die later tot lichamelijke
klachten kunnen leiden.
„Hoe vaak zie je niet lange, jonge
kerels die zo krom zijn als een hoe
pel. Als ze jong zijn kunnen ze nog
wel recht staan, maar het krom zijn
slijt er in. Om recht te staan moet
veel kracht gebruikt worden. Ze
trekken de wervelkolom als het
ware los. Het lichaam reageert
daarop door spierverstijving, als
een soort verdedigingsmechanisme.
En die stijve spieren worden weer
met geweld losgetrokken. Als men
sen dat jaren achtereen doen ont
staat er een vorm van overbewee-
glijkheid in de gewrichten", aldus
De Graaf.
Het principe van de humane bewe
gingstherapie is simpel. Het is het
vastzetten van gewrichten, in die
zin dat de gewrichtsvlakken opti
maal op elkaar worden gezet. Als
dat het geval is worden de spieren
door middel van een paar oefenin
gen zo getraind, dat ze zonder bo
venmatige inspanning de gewrich
ten in die optimale stand ten op
zichte van elkaar kunnen houden.
„Vaak is de functie van een ge
wricht gestoord omdat het te los zit.
Te veel losgetrokken omdat de na
tuurlijke beweging in het gewricht
niet meer toereikend was. Gevolg
kan zijn irritaties aan de kapsels
van het gewricht. En daardoor ont
staat weer overmatige spierspan
ning. Je zou het kunnen vergelij
ken met een deur die niet goed
werkt. Als de scharnieren niet goed
meer zijn bevestigd hangt de deur
slecht in zijn hengsels en gaat pie
pen en kraken", verduidelijkt Kees
de Graaf het begrip humane bewe
gingstherapie.
Houding
fodere
Het uitgangspunt van de door he
ontwikkelde therapie is dat I
meeste niet traumatische aando)ZWc
ningen van het bewegingsapparag^i
ontstaan door het niet meer ku.
nen aannemen van de gewenste i.,
dividuele menselijke houding. „I ,°u,'
methode die wij toepassen is nr.
direct gericht op het herstel vr^
verloren gegane beweeglijkher P
maar op herstel van de passeni
individuele houding. We laten n
patiënt zien wat er gebeurt met rf'
gewrichten en geven enkele spie, Qnf
versterkende oefeningen in i
vorm van niet bewegende oefenii
gen. In feite precies het omgekee,
Ar. „7f i KiitrAorKDold Ho r
tic
ppe
bijvoorbeeld de
siotherapie wordt gedaan, wa'
veel met bewegende oefeningf
vvordt gewerkt. De resultaten bi,
ven natuurlijk afhankelijk van f
eigen verantwoordelijkheid van clc
patiënt. Het is niet zo dat de ther
peut het probleem wel even oplo^l
Wij kunnen de middelen aanrt
ken, maar het werk moet ook do:
de mensen zelf gedaan wordei
stelt Kees de Graaf.
Volgens Kees de Graaf en Eng,
Sinke komen veel mensen nr
klachten bij hen in de leeftijd tii
sen 25 en 55 jaar. Dit zou voor e
belangrijk deel veroorzaakt word jyf-
door het iichamelijke aftakeling -
proces dat zich bij de meeste me
sen rond het 25e levensjaar begi
te manifesteren. De kwaliteit v
de spieren neemt af door de jare
lange overmatige inspanningen
gevolg van een onnatuurlijke hof/?'
ding. „Het gekke is dat mensen v
vijftig jaar en ouder vaak wel st
zijn, maar geen klachten hebbt
Het óverbeweeglijke is verdwen
uit de gewrichten. Bovendi p
speelt dan de sociaal-maatschapf
lijke belasting veel minder een ri
Dit soort belastingen, vaak ontstai
in werksituaties, uit zich ook da
spierspanningen en daardoor pijrï
Als iemand met, zoals De Graaf 1
omschrijft, mechanische probl
men, zich wendt tot een therapa
humane bewegingstherapie, zal 1
probleem, volgens hem, na drie
handelsessies verholpen kunnj
zijn. De behandeling begint
een oriënterend neurologisch
orthopedisch onderzoek. Vervfl
gens wordt de kwaliteit i
ren en banden getest door de
tiënt enkele oefeningen
doen. Aan de hand van die bevi§
dingen stelt de therapeut t
pakket oefeningen samen
oefeningen nauwgezet worden i
gevoerd kunnen de problemen s
verholpen zijn. pretenderen
Graaf en Sinke.
JAN VAN DALB tor
