Alleen Griekenland blijft
uit greep van de winter
7,25%
Salarisbeleid
ambtenaren
breekt overheid
steeds meer op
OP SCfflPHOL IN 1984 VEEL
MEER ASIELAANVRAGEN
Winter van 1963 nog steeds het grimmigst
leidse spaarbank
Brand in villa zou wraakactie zijn
van „Pyromanen tegen apartheid
i TW
JINNENLAND
CeidócSomant
DINSDAG 8 JANUARI 198S PAGINA 3
ederlandse journalist
erdacht van spionage
treek j)ARARE/DEN HAAG De Nederland-
free-lance journalist Ton Gerrits (31) is
iered(orige week vrijdag door de autoriteiten
n Zimbabwe gearresteerd op beschuldi
ging van spionage voor Zuid-Afrika. De
t Twain pul'na6st. die werkte aan een reportage
ioor de VPRO-radio. werd na een etmaal
keer vrijgelaten. Zijn geluidsbanden en
ilmmateriaal zijn in beslag genomen. De
•gering van Zimbabwe weigert tot op he-
nentaar op het voorval. Volgens
dvoerster van de VPRO-radio is
duidelijk wat de aanleiding tot de
e is geweest. Gerrits woont en
i de Zimbabwaanse hoofdstad Ha-
fungeert als correspondent voor
Nederlandse omroepen,
de VPRO.
Verzekering tegen
milieuvervuiling
DEN HAAG Bedrijven kunnen zich
binnenkort verzekeren tegen de schade
die zij zelf aan het milieu berokkenen. Dit
is het gevolg van een gezamenlijk initia
tief van 53 verzekeringmaatschappijen.
De maatschappijen hebben aan de polissen
en aan de voorwaarden een jaar gewerkt.
Volgens minister Winsemius van Milieu
beheer zal deze verzekeringsvorm in de
komende vijf a tien jaar een grote vlucht
nemen. De minister zei gisteren voor de
NOS-radio deze nieuwe faciliteit toe te
juichen. De nieuwe verzekeringsvorm
geldt voor het midden- en kleinbedrijf,
maar als het aan de minister ligt zullen op
niet al te lange termijn ook grote bedrij
ven zich tegen deze milieurisicos
verzekeren.
Man vermoordt
dochtertje van
vijf maanden
NOORDOOSTPOLDER Naar nu
pas bekend is geworden heeft de
26-jarige K. uit de Noordoostpolder
in de nac^van 2 op 3 januari zijn
vijf maanden oude dochter door
verstikking om het leven gebracht.
Volgens een woordvoerder van jus
titie in Zwolle gebruikte hij daarbij
het kussen of matras van het kin
derbedje. Een arts die de dood van
de baby kwam vaststellen, ver
trouwde de verklaring van de man
niet en lichtte de officier van justi
tie in Zwolle in. De vader in inmid
dels voorgeleid aan de politiecom-
Zwolle.
Minder leerlingen
bij lbo
DEN HAAG Het aantal leerlingen bij
het lager beroepsonderwijs (lbo) is per 1
september 1984 met 4.4 procent gedaald.
In 1983 waren er nog 400.675 leerlingen,
vorig jaar is dat aantal afgenomen tot
383.013. Het lager agrarisch en individueel
landbouwonderwijs vormt een uitzonde
ring. Het leerlingenaantal steeg daar met
1574 leerlingen (4,6 procent). Verder heeft
het lager middenstandsonderwijs 356 (2,7
procent) meer leerlingen gekregen. Bij het
middelbaar beroepsonderwijs (mbo) is het
aantal leerlingen toegenomen met 21.943
(9,4 procent). Deze toename brengt het to
taal aantal mbo-leerlingen op 255.234. Dit
blijkt uit voorlopige cijfer
SCHIPHOL Schiphol heeft het afgelo
pen jaar te maken gehad met een zeer ster
ke toename van het aantal vreemdelingen
dat in ons land politiek asiel wil. In 1984
hebben 262 personen dit op Schiphol te
kennen gegeven, tegen 96 in 1983. In 1982
bedroeg dit aantal asielaanvragen slechts
veertig, aldus de marechaussee.
Verreweg de meeste asielaanvragen, onge
veer 64. waren afkomstig van Iraniers. Op
de tweede plaats kwamen de aanvragen
van mensen uit Afghanistan: 24. De mare
chaussee schakelt bij dergelijke aanvragen
de dienst vreemdelingenzaken van Justitie
in, die de asielaanvragen overneemt.
De marechaussee op Schiphol heeft vorig
jaar ruim 468.000 gulden voor de schatkist
kunnen incasseren, afkomstig van nog niet
betaalde boetes. In 1983 omvatten de gein-
de boetes een bedrag van bijna 379 000 gul
den. Dat daarbij ook op de ..kleintjes"
wordt gelet, ondervond maandagmorgen
een vrouw, die bij aankomst op Schiphol
werd geconfronteerd met een nog niet door
haar voldane boete van honderd gulden,
haar in 1970 door de rechtbank in Den
Haag opgelegd wegens diefstal. Volgend
jaar zou deze boete zijn verjaard. Op Schip
hol werden vorig jaar 374 personen van wie
de opsporing werd verzocht aangehouden.
Vijftien van hen waren zware criminelen,
buitenlanders die internationaal werden
gezocht, in de meeste gevallen wegens
drughandel.
Januari dure
maand voor
gasverbruikers
GRONINGEN Januari
1985 wordt een dure
maand voor de Nederland
se gasverbruikers. Gedu
rende de eerste zes dagen
van januari werd 150 mil
joen kubieke meter méér
afgenomen dan normaal
gesproken. Gemiddeld
wordt in de eerste week
van januari 1000 kubieke
meter aardgas verbruikt,
zo blijkt uit een medede
ling van de Gasunie.
De extra gasafzet zit in het
bijzonder in de afgelopen
dagen, omdat januari met
vrij normale tepmperatu-
ren begon. In geld uitge
drukt komt het er op neer
dat de verschillende cate
gorieën gasafnemers
(grootverbruikers, tuin
ders en kleinverbruikers)
de eerste zes dagen van
1985 samen gemiddeld per
dag ongeveer voor 12,5
miljoen gulden méér aan
gas verstookten dan nor
maal. Volgens een woord
voerder van de N.V. Ne
derlandse Gasunie doet
zich bij de gasvoorziening
geen enkel probleem voor
en heeft het transportnet
ook voldoende capaciteit.
De Gasunie verwacht dat
gisteren de tot nu toe voor
1985 hoogste gasafzet te
zien zal geven. Verwacht
wordt dat de afzet (inclu
sief export) ongeveer 440
miljoen kubieke meter zal
bedragen.
doordat de wis
sels vastvriezen.
Op de foto is
men druk doende
beweging te
brengen in de
wissels bij Am
sterdam CS.
HAMBURG Op de
sneeuwwitte kaart van het
Europese vasteland blijft
vooralsnog één land gro
tendeels blauw. Koning
Winter heeft nog geen vat
kunnen krijgen op Mid
den- en Zuid-Grieken
land. In Athene steeg het
kwik gisteren tot plus 17
graden celsius. Stralende
zon gaf de indruk van
lente. Anders is de situatie
in het noorden van Grie
kenland, waar zeker 50
bergdorpen door zware
sneeuwval al dagenlang
van de buitenwereld zijn
afgesloten.
Zelfs Spanje heeft de winter
niet kunnen weerstaan. Het
noorden heeft het meeste te
lijden van ijzige kou en
sneeuw. Maar zelfs aan de
Costa Brava, in deze tijd van
het jaar toch een streek van
aangename temperaturen, zak
te het kwik de afgelopen
nachten tot onder nul.
Voor andere extremen moet
men in Finland zijn. In Salla,
in Noordoost-Finland, werd
gisteren een temperatuur ge
meten van 50,1 graad onder
nul. In grote delen van het
land drijven honger en kou de
wolven uit de wouden naar
dorpen.
In Frankrijk heeft de regering
het jachtseizoen tien dagen op
geschort, omdat weerloze vo
gels en wilde dieren door de
vorst en sneeuw uit hun
woon- naar woongebieden
worden gedreven en een te
makkelijke prooi voor de ja
gers i
Verkeer
In alle landen leveren de
strenge vorst en de sneeuw
vooral problemen op voor het
verkeer. Van overal komen
berichten over treinvertragin-
gen, lange wachttijden op
vliegvelden, onbegaanbare
wegen en lange rijen (vracht
auto's met winterpech. Ook
het scheepvaartverkeer begint
De grootste chaos veroorzaakt
Koning Winter waarschijnlijk
in Midden- en Zuid-Italië,
waar men nauwelijks sneeuw
en strenge vorst gewend is.
Afgelopen zondag vormde de
sneeuw nog een bron van ver
maak, maar gisteren verlamde
het witte dek er het openbare
leven volkomen, met name in
Rome. Talrijke bedrijven en
overheidsdiensten bleven ge
sloten, omdat niemand zich in
de fabriek of op kantoor meld
de. Voor de Romeinse scholie
ren is de kerstvakantie met
een paar dagen verlengd. Er is
in Rome en omstreken ook
nauwelijks materiaal voorhan
den om de sneeuw te lijf te
gaan. Vandaar dat uit het
noorden van het land met gro
te spoed sneeuwscheppen en
strooizout wordt
angevoerd.
De media in Oostenrijk be
richtten de dood van drie
mensen als gevolg van het
barre weer. De slachtoffers
zijn na een bezoek aan een
café. waar volop sterk
dronken, op weg na
doodgevroren.
TOP-TIEN
2. 1947 84 49 2
3. 1942 93 45 2
4. 1855 93 34 2
5. 1940 89 42 2
6. 1891 95 36 2
7. 1929 98 25 1
8. 1871 74 32 1
9. 1979 87 33
10. 1956 69 25 1
Vorstdagen betekenen: (novembermaart)
-18,2
-15,3
-24,8
-19,1
-16,7
-16,5
-18,9
-15,0
-17.7
-21,6
83,2
78.7
76,9
74,1
71,9
70.8
60,6
53,1
52.8
50.9
temperatuur lager
i temperatuur lager dan 0 graden
temperatuur lager dan
Absolute minima: (novembermaart) de laagst gemeten temperatuur.
Vorstgetal: wordt berekend uit het aantal vorst-. Ijs- en zeer koude dagen
ield: „1963"
DEN HAAG Nog steeds
staat de grimmige winter
van 1963 bovenaan de lijst
van de „top-10"-winters
sinds 1855. Het was het tot
nu toe fameuze jaar van
de Elfstedentocht, die
Reinier Paping won. Er
waren zware sneeuwstor
men die dag en het ijs was
een pure verschrikking.
Die winter spreekt nog
steeds tot de verbeelding.
Oudere mensen kunnen echter
1929 maar niet vergeten, hoe
wel die winter „pas" op de ze
vende plaats staat. In die barre
winter van 1929 kon het pu
bliek per bus over de bevroren
IJssel toeren, zelfs naar de
Waddeneilanden. Ook het IJs-
selmeer lag dicht. Vooral in
februari was het toen bikkel-
koud. Op woensdag 13 februa
ri won K. Leemburg uit Leeu
warden de Elfstedentocht.
Er heerste in dat jaar bittere
armoe, mede als gevolg van
langdurige werkloosheid door
de vorst. Gemeenten en ker
kelijke armbesturen verstrek
ten brandstoffen. Sommige ge
meenten alarmeerden de mijn-
directies om meer kolen te
zenden. Ook werd er voedsel
verstrekt, dat vooral voor kin
deren was bedoeld. De koude
in 1929 was zo groot dat men
sen op straat stierven. In het
Gelderse Steenderen vroor
een 66-jarige melkrijder op
zijn wagen dood. Datzelfde ge
beurde, maar dan in veel gro
tere omvang, in het oorlogsjaar
1942. Dagenlang bleef de ther
mometer op ongeveer 25 gra
den onder nul staan. Extra
voedsel voor de kinderen was
er niet. Ook hadden veel men
sen gebrek aan warme kle
ding. Veel scholen waren, als
de Duitse bezetter ze niet had
gevorderd, gesloten. De leslo
kalen waren niet warm te
krijgen door het gebrek aan
steenkolen.
In 1979 werd met name
Noord-Nederland zwaar ge
troffen. In Groningen en
Friesland heerste eveneens to
tale ontreddering. De provin
cie-hoofdsteden waren vrijwel
onbereikbaar, maar ook de
Drentse hoofdsstad kreeg zijn
portie. In Noord-Groningen
werd de toestand benard. Veel
mensen konden hun eigen wo
ningen slechts verlaten door
uit zolderramen te kruipen.
Door de harde wind lagen er
enorme sneeuwhopen tegen de
gevels, zodat de mensen in
un woonkamers constant bij
kunstlicht moesten leven.
In Roodeschool vroor een 30-
jarige man dood. Ingesneeuw
de auto's vormden het doelwit
van dieven en inbrekers. De
schade was voor de noordelij
ke boeren en tuinders gigan
tisch. Duizenden liters melk
moesten in de sloot worden ge
gooid. Tuinders klaagden over
geweldige schade aan hun
broeikassen, waarvan de glas
ruiten, als gevolg van sneeuw-
druk, bij duizenden tegelijk
braken. De winterschade aan
de Nederlandse wegen beliep
190 miljoen gulden. Welke
plaats de winter van 1985 in
de rangorde van poolwinters
zal krijgen is nog niet bekend,
maar bij temperaturen van
min 15 graden en lager, zoals
we de afgelopen dagen beleefd
hebben, lijkt een plaats in de
top tien verzekerd.
De rente wordt maandelijks op uw
bankgirorekening gestort Looptijd
5 of lOjaar. Min storting f15.000,-
Rente:1
(0 EfFektief7,50%
_/JClCU. 1V111 L OlAJI LU 1
DE DICHT BIJ HUIS BANK
BERG EN DAL De
verantwoordelijkheid
voor de aanslag van giste
ren op de villa van olie
handelaar John Deuss in
Berg en Dal is opgeëist
door de tot nu toe onbe
kende groepering „pyro
manen tegen apartheid".
De groep bezorgde een
brief bij het ANP in Den
Haag waarin werd gezegd
dat deze de brand gister
morgen had aangestoken
met behulp van brand
bommen.
Volgens deze groepering is
Deuss met zijn onderneming
Transworld Oil één van de
grootste leveranciers van olie
aan Zuid-Afrika. Daarvoor zou
FRIEMELS
J^«y^^k"Ne^ccED,
l£v£MpN WTT-l/
fl/fiaJWEEH su\a
WiKCCHT.
hij grote
geld heeft ontvangen. Het Ko-
mitee Zuidelijk Afrika en de
anti-apartheidsbeweging heb
ben laten weten niets met de
brandstichting in Berg en Dal
te maken te hebben. Hoewel
de groepering „pyromanen te
gen apartheid" volkomen on
bekend is, neemt de politie
deze zeer serieus.
De brand in de kapitale villa,
die in verband met restauratie
niet werd bewoond, verwoest
te een achtervleugel volledig.
Er deden zich geen persoonlij
ke ongelukken voor. De scha
de wordt door de politie ge
schat op ten minste enkele
tonnen. Bij het nabij de villa
gelegen kantoorpand van
Transworld Oil vond de politie
nog twee brandbommen met
tijdontsteking Volgens des
kundigen van de explosieven
opruimingsdienst (EOD) uit
Culemborg zijn die bommen
niet tot ontbranding gekomen
omdat de tijdontstekingen het
door de strenge vorst af lieten
weten.
De brand brak werd ontdekt
door buren. Volgens de politie
werd de villa bewaakt door ca
mera's en door beveiligings
mensen van Deuss. Die heb
ben voor zover bekend niets
van de aanslag gemerkt. Voor
de politie stond vrijwel onmid
dellijk vast dat er sprake was
van brandstichting In de om
geving van de villa werden
Voetstappen gevonden van ten
■hinste twee mensen, terwijl in
Een politiewagen rijdt de oprijlaan op van de kapitale villa van
John Deuss. waarvan de (niet zichtbare) achtervleugel groten
deels werd verwoest.
de omheining rond het pand
een gat was geknipt.
John Deuss is sinds het eind
van de jaren zeventig veelvul
dig in de publiciteit versche
nen. Enerzijds had dat te ma
ken met de gerechtelijke pro
cedures die de Russische staat-
oliemaatschappij Sojuznefte
tegen hem aanspande Ander
zijds lag dat aan het Shipping
Research Bureau (SRB) in
Amsterdam. Het bureau, dat in
de strijd tegen de apartheid
alle oliestromen naar Zuid-A
frika tracht te traceren, dicht
Deuss in rapporten steeds een
belangrijke rol toe in de gehei-
rie en zeer winstgevende olie-
transporten naar dat land
KWALITEIT GENOEG,
MAAR „ONBETAALBAAR"'
DEN HAAG Als zelfs
vertegenwoordigers van
de radicaalste onder de
ambtenarenbonden gaan
pleiten voor een verdub
beling van directiesala
rissen, dan moet er wel
iets goed mis zijn. Abva-
Kabo-bestuurder Theo
Sonneveld pleitte vorige
week dan ook niet van
harte voor een verdub
beling van de topsalaris
sen bij het Algemeen
Burgerlijk Pensioen
fonds (ABP). Als lid van
de Raad van Toezicht
van dit fonds is hij tot de
conclusie gekomen dat
er geen capabele figuren
te vinden zijn die voor
een salaris van een ton
tot 130.000 gulden dit
grootste pensioenfonds
van Nederland (met een
vermogen van 110 mil
jard) willen leiden. „Die
salarissen moeten min
stens verdubbelen", stelt
Sonneveld. „Wat er nu
verdiend wordt, werkt
alleen maar fraude in de
hand".
Bijna de helft van zetels in
de ABP-top is vacant. Er be
staat een vacature voor de
functie van adjunct-direc
teur onroerend goed en voor
een directeur beleggingen
sinds mr. drs. Masson, die
het laatst deze functie ver
vulde, in de gevangenis ver
dween op verdenking van
miljoenenfraude. Verder
zoekt het ABP een hoofddi
recteur. Al deze functies
worden volgens de ambtena-
renschalen betaald, dat wil
zeggen dat kandidaten niet
meer kunnen verdienen dan
100-130.000 gulden.
Daar doet niemand het meer
voor. Natuurlijk is het aantal
lieden dat zo n bedrag wil
verdienen groot, maar zij
moeten ook nog over kwali
teiten beschikken Na alle
schandalen van 1984 is daar
bij het ABP immers eerst en
vooral behoefte aan. Maar
alle waar is naar zijn geld en
aangezien een directeur van
kleinere pensioenfondsen
zoals in de metaal, het bank
wezen, de chemie en bv.
Shell al gauw het dubbele
tot drievoudige verdient, is
het uitgesloten dat de over
heid in staat is kwaliteit uit
het bedrijfsleven weg te ko
pen. Gevolg: met uitzonde
ring van een enkele carriè
remaker met waarschijnlijk
meer politieke ambities dan
kundigheid is er niemand te
vinden.
Onder die omstandigheden
moet je wel toegeven dat een
verdubbeling van het direc
tiesalaris onontkoombaar is.
Jan Anneveld. bestuurder
van de christelijke ambtena
renbond CFO en met zijn
collega van de AbvaKabo lid
van de Raad van Toezicht
van het ABP. is er tamelijk
nuchter over: „Het is zonder
meer in het algemeen belang
dat het ABP een goed rende
ment haalt en zorgvuldig be
legt. Dan ontkom je er niet
aan kwalitatief goede be
stuurders aan te trekken.
Als de arbeidsmarkt voor
deze mensen zo werkt dat je
een salaris van tonnen moet
bieden, nou dan moet dat
Differentiatie
Anneveld gelooft (nog) niet
dat een verdubbeling van
het salaris bij het ABP on
vermijdelijk zal leiden tot
het overhoop halen van de
hele salarisstructuur bij de
overheid. Wel is hij voor
stander van een differentia
tie in salarissen, waardoor
het mogelijk wordt dat men
sen op vitale functies in een
apparaat meer gaan verdie
nen dan bijvoorbeeld de di
recteur. „Vroeger was het in
een parfumfabriek ook heel
gewoon dat de geurmaker
meer verdiende dan zijn
baas. Zo'n differentiatie kan
voorkomen dat de overheid
zich als gevolg van bezuini
gingen en kortingen op de
salarissen op een verschrik
kelijke manier uit de markt
gaat prijzen", meent Anne
veld.
De Centrale van Middelbare
en Hogere Ambtenaren
(CMHA) die al jaren waar
schuwt voor de leegloop van
de overheid naar het be
drijfsleven en nu steeds
meer gelijk krijgt, vindt wél
een ingrijpende herziening
van de salarisstructuur no
dig. Volgens secretaris Van
Dalen staat het probleem
van het ABP zeker niet op
zichzelf. „We kennen al ge
ruime tijd de voorbeelden
van belastinginspecteurs, die
in het bedrijfsleven vaak 100
procent meer kunnen ver
dienen. Voor accountants en
automatiseringspersoneel
geldt dat ook. Je kunt wel
eindeloos willen nivelleren.
overtuigd dat het mid
delbaar en hoger personeel
bij de overheid wordt onder
betaald. Studies wijzen op
een achterstand van tien tot
honderd procent. Dan pra
ten we over 75.000 functies
bij de overheid. We waar
schuwen daar al jaren tegen,
maar tot nog toe is er mets
gebeurd", zegt Van Dalen,
die bijvoorbeeld nog niets
gemerkt heeft van de toesla
gen die het kabinet een half
jaar geleden nog in het voor
uitzicht stelde voor die groe
pen die massaal naar het be
drijfsleven dreigden over te
stappen.
Vergelijking
Van Lïalen hoop
hoopt dat de ver
gelijking die de overheid
gaat uitvoeren tussen func
ties in het bedrijfsleven en
onder de ambtenaren vol
doende basis zal bieden voor
een herziening van het beta
lingssysteem bij de overheid,
waardoor de tientallen pro
centen- achterstand in het
midden en hogere kader kan
worden weggewerkt Die zo
genaamde pakketvergelij
king was de afgelopen jaren
alleen maar onderwerp van
onenigheid. Nu minister
Rietkerk haar eenzijdig gaat
uitvoeren, is aan het einde
van dit jaar resultaat te
wachten
Het is echter zeer de vraag
of dat nog op tijd komt
vervolgens effectief iets
doen aan het probleem
de salariëring bij de O'
hcid Ook al verdienen amb
tenaren volgens velen nog
astronomische salarissen, feit
is dat deze steeds vaker in
het niet zinken bij wat in
het zich herstellende be
drijfsleven wordt geboden
Tegen de achtergrond van
de trage politieke besluitvor
ming zou het dan ook best
mogelijk zijn dat de uittocht
van goede mensen bij de
overheid zich eerst gaande
weg voltooit, waarna voor
de (noodgedwongen) achter
blijvers van lagere kwaliteit
uiteindelijk salarisverbete-
ringen worden doorgevoerd.
Als dat zo is, breekt het
loonbelcid de overheid pas
K' -I <>p t ri /.il g.»« dk.M.p
opzicht duur
koop blijken
>p blijkc
ARJEN
BROEKHUIZEN
