Omwegen
Romantiek en herinneringen
in Groot Prentenboek
uit Grootmoeders Jeugd"
Leerlingen vergaren 2236 gulden
voor een waterput
CNV wil geen roostervrije
dagen meer in tuinbouw
•IDEN OMGEVING
CcidócSouicmt
DINSDAG 8 JANUARI 198S PAGINA 11
ïgwetv
ichterstevoren
„Altpat c
i boetes hè?",
i de
estigd t
aarde
norde man vol ontzag,
izeten op het puntje van
tweede bank had hij de
hét een ba^ uurtje
aandachtig gevolgd
iedere uitspraak i
tonrechter Morshuis zijn
grijzen over de hoogte
in de gegeven boetes laten
lerken. De man, die zijn
/arte. wollen handschoe
in had aangehouden, wa;
idelijk geïmponeerd door
die geldstraffen, maar hij
t er zich niet door ont-
loedigen. Hij balde zijn
chterhand en sloeg daar
in de palm van zijn lin
„Ik ga boksen met de
intonreehter", kondigde
lij strijdlustig aan. Geluk
ig voor kantonrechter
lorshuis (en de parket
achter) werd het alleen
n verbaal gevecht,
had zich overigens
heel vreemds schul
ig gemaakt. Volgens de po-
itie had hij zich omge
raaid achter het stuur, hij
iad dus min of meer ach-
xstevoren in zijn auto ge-
ten. Daarbij zou hij op de
idere weghelft van de Ja-
ba van Beierenweg ir
'oorhout terecht zijn geko
nen. De man ontkende dat
n alle toonaarden. „Toen ik
iet dorp uitreed, zag ik dat
politie een snelheidscon
le aan het houden was
de terugweg heb ik daar
tekening mee gehouden,
Ivant mij zullen ze niet pak-
en". Op zeer smakelijke
ijze vertelde de man, dal
ij ter hoogte van de con
rolepost van de politie la-
:hend opzij had gekeken.
Sen half uur later werd hij
:huis opgebeld door de poli-
ie. „Die agent zei dat ik
j' jen bekeuring had. Voor
angzaam rijden zeker",
k nog.
Kr .Volgens de politie heeft u
r rich 180 graden omge-
°PV0 Iraaid", las Morshuis in het
herbaal. „Dan moet je nogal
?en duikeling maken ir
luto", riep de verdachte
:n draaide zich 180 graden
zodat hij even oog in oog
met de publieke tribune
stond en Morshuis naar zijn
rug keek. Zijn handen hiel
den een denkbeeldig stuur
vast en zijn gezicht had een
olijke uitdrukking. De zaal
■stte in lachen uit en ook
rechter, officier en grif-
- amuseerden zich koste-
ijk. De man keerde snel te
rug in zijn oude positie
liOOD"'Het is 6een draaistoel. Dat
'iken toch niet, dat kan geen
mens voor elkaar krijgen",
sprak hij zijn ongeloof i
-pj. beschuldigingen .van
VCI1 Voorhoutse rijkspolitie
„Ik heb wel opzij gekeken",
gaf hij eerlijk toe.
Officier van justitie Van Ek
vond dat de man niet vol-
vastjdoende aandacht voor dt
Ie geweS had gehad en eiste
i zo'É^a?j°m e£n boete
igulden. „Het is ni
echt niet. Ik reed 50 kilo-
ordermeter per uur en dat kon-
e sudden ze niet hebben va
We politie". Op de vraag va
Stere rechter of het pesterij
lSDla Pobt'e was- antwoordde
F hij bevestigend. „Ze zeiden
iurg<tdat we wel met zijn vieren
a nar (r0or zouden komen. Ik heb
5t. hier geen agent gezien",
de man terwijl hij een
ld, ee haar naar de zaal achter
esteld hem maakte. Morshuis
wkoo maakte hem duidelijk dat
te tie aanwezigheid van verba
as 0 lisanten bij de rechtszitting
wach!geen gewoonte ,s- 9V"
j „„^eventuele pesterij zei
wille man nog: "Er was zo n h
pagentje bij, die woont ev
on"e verderop bij mij in
"jï straat. Misschien dat dat
oor d Wat mee te maken heeft",
wo' deed hij vaag. Het woord
e Wel hulpagentje werd op min
achtende toon uitgesproken.
„Tja, had ik maar iemand
grot (een getuige) in mijn
Eé gehad, dan was ik ni
arden ventje geweest", klonk het
rdom PPÖl'g-
■l ee „U heeft wel uitdagend ge-
jindé daan", vond Morshuis. „Een
i Aa oogwenk maar",
tshuii !Pan- ..Uitdagen
arden ftrafbaar hoor. m
mlaa N'een niet verstandig om
dat tegen de politie te
;n doen", maakte de rechter
hem fijntje duidelijk. „Ik
in het verbaal niet of er
rt fcemoet komend verkeer
g val %as 0f dat het druk was op
in d tie weg. Dat doet mij enigs
rtrek tins twijfelen aan de ernst
achte >van uw gedragingen. Ik heb
ianle de indruk dat de politie, ge-
d d iergd door u, de zaak wat
et in heeft opgeschroefd. Ik vind
v wel dat u niet voldoende
b aandacht heeft gehad voor
'naar we6 voor u en daarom
an d u een hoete van 40
hedei ijlden", sprak Morshuis
latei *0° weloverwogen vonnis
u ,uit. „Ik vind het wel veel",
aknol ^ageerde de man. „Denkt u
Jmaar eens aan de boete die
u had kunnen krijgen en er
,wat u heeft gekregen", leg
de Morshuis een pleister op
de wonde.
KEES VAN HERPEN
■hl Ui
Groter en eerbiedwaar
diger kan het bijna niet:
het „Groot Prentenboek
uit Grootmoeders
Jeugd". Een expert op
het gebied van antieke
kinderboeken, Leonard
de Vries, wist precies wat
hij deed, toen hij na
een lange tijd van verza
melen met een koste
lijke bundel vol verha
len, versjes en betove
rende plaatjes bij uitge
verij Bruna Zoon in
Utrecht, met een Vlaam
se nederzetting in Ant
werpen, over de drempel
kwam. „Daar zal de fir
ma wel iets van kunnen
brouwen, nietwaar?, ver
onderstelde De Vries. En
terecht: de firma had
daar niet de minste
moeite mee. Zowat 's
lands paradepaard op het
terrein der boekdruk
kunst, Enschedé in Haar
lem, verzorgde de litho
grafie, het zetwerk en
het drukken. Toen kon
er niets meer mis gaan
en zo kwam er een boek
met harde kaft op de
markt dat iedereen die
het opneemt zal doen
„Drie kinderen sliepen als roosjes; En vroeg in de morgen
toen 't wekkertje sloeg, toen sprongen zij op uit hun bedjes
En wasten en kleedden zich netjes, Hoe heerlijkl het was nog
zo vroeg..!"
„Piet was een smeerpoes op en top. Die schrikte voor een
waterdrop En als een dwaze om zich greep Bij 't zien van
waschkom, spons en zeep. Zijn hoofd was als een ragebol,
Met stof en spinnewebben vol; Zijn nagels, foei, om van te
gruwen! Wie zou zoo'n vuilen knaap niet schuwen?"
watertanden; jong en u moet het meteen maar we-
oud. Vakmanschap is ten: kinderliteratuur zoals de
meesterschap. «en.
wordt niet meer geschreven
en op een dergelijke onna
volgbare wijze geïllustreerd.
Dat is nu eenmaal gebeurd,
passé. Zestig, zeventig jaar
geleden, honderd jaren terug
(toen had je het hoogtepunt
in deze gedrukte materie) tot
in de beginjaren der 19e
eeuw toen het kinderboek
door Hiëronymus van Al
phen rond 1780 als eclatant
verschijnsel gelanceerd
aan zijn grote opmars begon.
Sla vandaag het Groot Pren
tenboek uit Grootmoeders
(Grootvader mag er ook best
bij) op en de oudere genera
ties zullen de taferelen en het
taaleigen van weleer herken
nen en vreugdevol begroe
ten, en de jeugd anno 1985
zal er al bladerend van kun
nen smullen zoals de leeftijd
genootjes een eeuw geleden
al deden, toen ze aldus „ver
maakt en vermaand" wer
den. Nieuwe lauweren voor
grasduiner Leonard de Vries
(auteur van o.a. „Prenten
boek van Tante Pau", „Voor
de kinderkamer", „Voor het
jonge volkje") en hernieuwd
geromantiseerd lees- en kijk
genot op de laatste aanloop
naar de 21-ste eeuw. Daar
kunnen we nu eens ook
na de feestdagen echt voor
gaan zitten.
Gekleurde aandacht
Eigenlijk zouden er heel wat
van ons een Leonard de
Vries willen zijn, met plan
ken vol van al dat heerlijks.
Maar wij kennen de wegen
niet, hebben niet dat geduld
en doorzettingsvermogen
waarmee De Vries achter
versjes en kinderprenten
aanzit. Het is ook een kostba
re aangelegenheid, wil je het
goed doen. Ook dat was voor
De Vries geen onoverkome
lijke zaak: hij was er toch al
geruime tijd en met grote
kennis van zaken mee bezig.
Je zult maar verzot wezen op
„aloude" kinderprenten, die
geproduceerd werden in een
tijd dat ons land nog maar
een paar miljoen inwoners
telde, waarvan een groot deel
ook nog analfabeet was. In
een „inleiding" schrijft De
Vries: „Onze oudste kinder
boeken werden in de vorige
eeuw doorgaans met grote
toewijding gemaakt. De typo
grafische verzorging was
voortreffelijk; vele kopergra
vures werden voor de ver
koop door arme kinderen in
huisarbeid met de hand inge
kleurd". Kijk maar eens naar
die befaamde „Centspren
ten", een aaneengeschakelde
reeks van vaak dolle toneel
tjes. Trouwens, hoevelen van
u hebben niet ooit de afleve
ringen van Bruintje Beer
(van Wimpie Das en Hump-
tie Dumptie tot de lepe Wijze
Bok) met kleurpotloden op
gevrolijkt?
In de loop der jaren stelde
Leonard de Vries een aantal
bloemlezingen samen uit
oude Engelse en Nederlandse
kinderboeken; ook Duitse ar
chieven leverden het nodige
op. Duizenden oude kinder
boeken zijn door De Vries
nageplozen en doorgebla
derd. tot in de belangrijkste
collecties in Amsterdam, Den
Haag, Londen, Toronto en
New York. Deze selecterende
arbeid leverde tenslotte een
bekoorlijk en wonderschoon
resultaat op. U kunt me gelo
ven of niet, maar De Vries
heeft er even veel plezier aan
beleefd als u zult hebben, na
aanschaffing van dit Groot
Prentenboek zonder weerga.
Steek een kaars op
Wie zou er geen kaars opste
ken om bij het flakkerend
schijnsel van de vlam De Ge
schiedenis van de vier Muis
jes weer eens te kunnen le
zen? De Jeugd van Koningin
Op mijn omwegen door stad en lan'd I
kom ik graag mensen tegen. U kunt I
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen I
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 IklHi
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Pielrr>
Uit De Geschiedenis van de Vier Muisjes: „En toen de andere morgen hun moe visite had,
toen slopen zij het hol uit, en kuierden naar de stad. Hoe prettig was het buiten! Hoe warm de
zon scheen! Ze liepen lustig verder, en moe werd er niet een".
Wilhelmina kan dan ook nog
best boeien. Dan heb je daar
nog uitschieters als Piet de
Smeerpoes. Wip-Flip. Hein
de Dierenkweller. Paulientje
met de Zwavelstokjes, en het
uit het Engels vertaalde Hon-
den-Dinee Het best kun je er
een hele rij kaarsjes bij opste
ken, want het Groot Pren
tenboek dat nog veel ver
der teruggrijpt dan Groot
moeders Tijd is goed voor
een avondvullend program
ma. en ik maak me sterk dat
u morgenavond de draad
weer opvat. Immers, dit soort
vermaak kent uur noch duur
en steekt steeds weer de kop
op en soms de draak ook.
Wonderen van vertelkunst,
meestal gewrocht door ano
nieme schrijvers en „beel
dende" kunstenaars voor het
goede doel: verheffing der
jeugd, begeleiding hunner
opvoeding en het voorzien in
een levensbehoefte van de
artiest zelf.
Het klaterende Prentenboek
bevat verder illustraties van
de beroemde Kate Greena-
way, en het beste van wat de
Britse eilandbewoners in hun
knusse en soms hartverwar
mende isolement op het ge
bied van kinderboeken in
Jugendstil hebben voortge
bracht: „Songs for little
People", met tekeningen van
de fabuleuze Helen Stratton.
en het mooiste uit „Abroad"
Op reis van 1882. In
hun tijd waren het „ware ge
schiedenissen" ter lering en
vermaak van de hope des va
derlands. althans op het wes
telijk deel van Gods, zeg
maar onze aardbol. Voor de
reproduktie ervan mogen we
Leonard de Vries wel dank
baar zijn. Voor nog geen 30
gulden gaat een tijdperk in
pluche en kant, in vers en
prent, in dramatiek en kleur
en waterverf aan u voorbij.
U mag dat alles nogmaals
koesteren en er zeker van
zijn, dat het nooit meer terug
komt..
LERAREN GEKNIPT
EN GESCHOREN
LEIDEN De in Neder
land wonende en werken
de Kaapverdiaan A. Spi-
nola heeft gistermiddag in
de aula van de Rem
brandtschool een bedrag
van 2236,30 gulden ont
vangen voor de aanleg
van een waterput op het
Kaapverdiaanse eiland
Fogo. Dit geld werd door
de bijna 600 leerlingen
van de school tijdens een
kerstaktie „Water voor
Leven" bijeengebracht.
De leraar maatschappij
leer van de school, C.
Korswagen, was de initia
tiefnemer van deze kerst-
actie en hij overhandigde
het geldbedrag dan ook
aan de heer Spinola.
Om het geld bijeen te brengen
werd tijdens de aktieweek een
toneelvoorstelling gegeven
door de leerlingen, een feest
georganiseerd en werd geld
opgehaald voor bepaalde
stunts. Zo werd voor 100 gul
den het hoofd van de leraar
Van de Capellen helemaal
kaalgeschoren en verdween
voor een nog groter bedrag de
weelderige baard van een an
dere leraar. Maar er waren
ook tal van wedstrijden die
geld opbrachten.
De heer Spinola is lid van het
Comité Campanas, dat bestaat
uit Kaapverdiaanse migran
tenfamilies, die nu in Gouda
wonen. Zij vertrokken destijds
noodgedwongen vanwege de
droogte die alle vooruitgang in
het land blokkeerde. In Ne
derland startten zij de aktie
„Water voor leven" Het comi
té bestaat sinds 1 oktober 1980
en stelt zich ten doel financië
le middelen te krijgen om in
het dorp Campanas op het
eiland Fogo van de republiek
Kaapverdië een aantal water
reservoirs te bouwen. Het is de
bedoeling dat van het geld van
de aktie 5 of 6 waterputten
worden gebouwd en dat daar
mee werkgelegenheid op klei
ne schaal kan worden ver
schaft aan de allerarmsten van
Campanas en omgeving. De
aanleg van één put, die onge
veer 200 kubieke meter water
kan bevatten, kost 34.000 gul
den. Inmiddels zijn twee wa
terputten gerealiseerd. Een
derde put, waaraan nu de
Rembrandtschool mee betaalt,
moet voor de regentijd gereed
zijn. Het geld voor de putten
komt van schoolakties.zoals
de Rembrandtschool hield, do-
2236,30 gulden van leraar Cees
Campanas.
naties, rommelmarkten enz.
Alle organisatie-, publiciteits-
en reiskosten komen voor re
kening van de leden van het
Comité Campanas. De heer
Spinola vertrekt dus binnen
kort op eigen kosten naar
Fogo om de van het bijeenge
brachte geld gekochte bouw
materialen voor de put af te
leveren en een bezoekje te
brengen aan zijn familie.
De Geliefden
„De Geliefden" is de werkti
tel die Jozef van den Berg
heeft gegeven aan zijn nieuwe
produktie Op vrijdag 11, za
terdag 12, woensdag 16 en
donderdag 17 januari wil Van
den Berg dit stuk testen met
try-outs in het LAKtheater
aan de Clevenngaplaats in
Leiden. Dat gebeurt na enke
le repetitiedagen. Jozef van
den Berg wil over het stuk
niet meer kwijt, dan dat hij
verder zoekt op de ingeslagen
Vie ..Moeke en de
„De dans van de Bui
en „Troev" heeft ge-
weet wat er onge-
verwachten is. Tijdig
aanbevolen. De
voorstellingen beginnen om
half negen.
Volkenkunde
In het rijksmuseum voor Vol
kenkunde worden de komen
de zondagen films vertoond.
Op 20 januari wordt een film
over zeehonden gedraaid De
opnamen zijn gemaakt in het
gebied van Pelly Bay bij de
Noordelijke IJszee. De voor
stelling begint om drie uur
De film wordt kort ingeleid
door de conservator van
Noord-Amerika en het arc
tisch cultuurgebied, drs. G.
wordt Het poolgebit
ijsbeer" vertoond. De v
stelling begint om drie
de
Zondag 13 januari wordt er
een openbare repetitie Ja
vaanse Gamelan en dans in
de aula van het museum ge
houden onder leiding van dr.
G D van Wengen.
De Ratel
Werkgemeenschap „De Ra
tel" houdt zaterdagmiddag 12
januari in de aula van de
MEAO aan het Lammen-
schanspark 4 een nieuwjaars
viering. De bijeenkomst be
gint om zes uur Op het pro
gramma staat onder meer een
quiz en een broodmaaltijd
Platcnruilbeurs
In het Antonius Clubhuis aan
de Lange Mare 43 wordt za
terdag 12 januari een platen-
ruilbeurs gehouden. De beurs
begint om tien uur en duurt
tot vijf uur 's middags en
biedt platen op allerlei gebied.
UTRECHT De Industrie-
en Voedingsbond CNV wil in
1986 in de tuinbouw een
37-urige werkweek, maar zon
der roostervrije dagen, die in
als v—
de arbeidstijdverkorting wor
den gekozen. Roostervrije da
gen leiden volgens de bond in
de tuinbouw alleen maar tot
meer tijdelijk personeel. Met
de verkorting van de werk
week wil de bond juist berei
ken dat er meer normale vaste
medewerkers in de tuinbouw
sector komen.
Volgens hoofdbestuurder J
Toxopeus van de Industrie- en
Voedingsbond CNV wordt een
grote hoeveelheid arbeid in de
tuinbouw verricht door men
sen die via uitzendbureaus
worden aangetrokken. Veel
tuinders kijken volgens hem
van dag tot dag als het om
werknemers gaat. Goedkope
jongeren die soms voor minder
dan het cao-loon werken zijn
gewild: sommige tuinders
trachten zelfs met dergelijke
gelegenheidswerkers hun hele
bedrijf gaande te houden, zo
zei Toxopeus maandag in Pijn-
acker op een vergadering van
het werkgeversoverlegorgaan
in de tuinbouw.
Werkgevers- en werknemers
organisaties in de tuinbouw
dienen er volgens Toxopeus
gezamenlijk naar te streven
dat er binnen de bedrijfstak
zoveel mogelijk normale
dienstverbanden en arbeids
verhoudingen komen. Voor de
werknemers is dat belangrijk
omdat zij dan zekerheid neb
ben over werk en inkomen, en
voor de werkgevers voorkomt
het op de langere termijn pro
blemen bij het vinden van ge
schikte mensen. Het steeds
meer gaan werken met gele-
genheidspersoneel maakt het
er namelijk volgens de bond
voor veel mensen niet aan
trekkelijker op om in de tuin
bouw te gaan werken, en dat
zal de werkgevers opbreken
wanneer de arbeidsmarkt gaat
aantrekken. „We zullen er sa
men aan moeten werken om
het sociale gezicht van de
land- en tuinbouw te verbeie-
ren", aldus Toxopeus.
