En dan sta je plotseling
voor een hel"
ALLER
LEI(DS)
HENK KLOM VERLAAT
NA DERTIG JAAR
DE LEIDSE BRANDWEER
WEEK
EINDE
KLEIDEN OMGEVING"
Qeidoe Souaant
VRIJDAG 4 JANUARI 1965 PAGINA 13
t M
.EIDEN In de vroege
|)chtend van de elfde april
krijgt de centralist in de
elt na^randweerkazeme aan de
issenaaCooimeerlaan de melding
WaltejJat er op de A4 iemand
ddfb 'n een auto-
°erWofï)e eerste wagen onder
leiding van hoofdbrand-
fneester Henk Klom rukt
uit naar wat een alledaags
Karweitje lijkt te gaan
worden. Wanneer de
ternaclJïrandweermensen bij de
arkeerfijksweg arriveren, wor-
w^b^den in dichte mist de cori
ng i k onthuld van de
de aclSramat^sc^e ramp die
even tevoren had plaats-
[evonden. 120 verwron-
;en automobielen die her
n der over de weg staan
erspreid. De brandweer-
agen komt stil te staan
•oor de eerste berg wrak
ken. „Opeens sta je dan
voor een hel. Wat moet je
plan doen, het is niet te
Overzien. Dan kan je wei-
kiig meer doen dan maar
te gaan blussen".
|Het is een dag uit het leven
van een brandweerman. Een
dag waarop je als je 'soch-
Itend's naar je werk gaat niet
■weet wat je te wachten staat,
aoals Henk Klom (55) het for-
imuleert. Na bijna dertig jaar
Ibij de Leidse brandweer ge
werkt te hebben, ging hij op 1
jjanuari met vervroegd pensi-
|oen. Onderaan de ladder be-
jgonnen als aspirant-brand-
iwacht, beëindigde hij zijn
lloopbaan als hoofdbrandmees
ter. Zijn laatste brandje bluste
hij in de nieuwjaarsnacht, de
eerste in de woning van de fa
milie Segaar aan de Vliet. „En
het staat er nog steeds".
leer door toeval
kwam hij in 1955 bij de Leidse
brandweer terecht. In zijn
diensttijd werd hij ingedeeld
|als dienstplichtig brandweer
man in Woensdrecht, na het
vervullen van zijn dienstplicht
i besloot hij van het bluswerk
plaats bij de Leidse brand
weer. Er waren slechts 22 be
roeps-brandweerlieden en
voor de tweede uitruk werd
een beroep gedaan op een
groepje politieagenten die een
J korte blusopleiding hadden ge-
e noten. In '55 werd het korps
uitgebreid met 15 mensen on
der wie Henk Klom. „In de
eerste maanden mocht je al-
g leen maar toekijken. We had-
leente den toen een ford->e waar ach"
terop een kistje stond met de
1 VOjr mobilifoon. Zittend op dat kis-
an J~e tje mocht je dan toekijken hoe
|de brand werd geblust".
■eelin|Het materieel van de Leidse
kame^brandweer was in die dagen
I van hjet bijster bij de tijd. De lad-
inder- derwagen was bijna twintig
zullen jaar oud en beschikte over een
Hel
open cabine, een fenomeen dat
klaan tegenwoordig nog wel in te-
e bie- kenfilms is te zien. Daarnaast
voor- bestond het wagenpark uit een
uden. aantal A-fordjes uit '36. De
1 de kraanwagen was niet meer
ja- dan een omgebouwde merce-
f?e-< des waarvan het onderstel la-
ge-j ter zou worden vervangen
B vani door een dumpchassis. Zelf
werkzaamheid was in die da-
gen bittere noodzaak. De wa-
i gens beschikten over een ou-
derwetse janksirene die be-
diend werd met een voetpe
daal naast de stoel van de
I chauffeur en dat was dan ook
plaats om te zitten.
«Hg
aiiMMii
Henk Klom: „Het benauwt me wel eens, dat het voor de brandweer steeds moeilijker wordt bepaalde gebieden te bereiken"
De ladderwagen werd uitge
leend aan de stedelijke Gas-
en Lichtfabrieken wanneer er
lampen in de straatlantaarns
moesten worden verwisseld.
En zo kon het voorkomen, dat
er bij de grote brand in een
opslagplaats van kunststoffen
aan de Groenesteeg mensen
van de bovenste etages moes
ten worden gehaald terwijl de
ladderwagen in Zuid-West
gloeilampjes aan het verwisse
len was. „We heben er toen
een verhuiswagen van Van
Duuren bijgehaald en daar
schuifladders. opgezet om die
mensen te kunnen bevrijden".
Maar ook met het andere ma
terieel was het naar huidige
maatstaven behelpen. „Tegen
woordig ga je geen huis bin
nen zonder perslucht. Vroeger
kreeg je van die filterbusjes
mee en je dacht dat je daarmee
veilig was. Van stank en rook
had je geen last maar het ge
vaarlijke CO-gas ging er ge
woon doorheen. Er was wel
zuurstofapparatuur maar dat
werd alleen in noodgevallen
gebruikt. Het was veel te
Nuchter
Klom kijkt met een zekere
vertedering terug op zijn der
tig jaren bij de brandweer. In
het vuur van zijn verhaal ko
men steeds meer herinnerin
gen naar boven. „Op een gege
ven avond, het was vreselijk
noodweer, werden we opge
beld door een vrouw, die
klaagde dat het water bij haar
langs de muren liep. Ze was
bang dat er door kortsluiting
brand uit zou breken, maar
durfde zelf de stoppen er niet
uit te draaien. Ik stuur daar
een man op af met de op
dracht de stoppen wél mee te
nemen, anders krijg je dat ze
later op de avond die stoppen
er toch weer in draaien. De
man komt bij het huisje aan en
ziet daar vier kerels zitten kla
verjassen. Het was nogal een
nuchter type, die brandweer
man, dus hij draait met een
stalen gezicht de stoppen eruit,
steekt ze in zijn zak en gaat te
rug naar de kazerne. Word ik
een uur later opgebeld door de
burgemeester, die me verwijt
dat ik een huis onbewoonbaar
had gemaakt. Die bewoners
hadden van de burgemeester
een nieuwe woning geëist om
dat hun huis brandgevaarlijk
zou zijn. Immers, de brand
weer had het nodig gevonden
de stoppen er uit te draaien,
hadden ze tegen de burge
meester gezegd. We hebben de
stoppen er de volgende och
tend maar gewoon weer inge
draaid".
De 40-urige werkweek is voor
de brandweerman nog steeds
een ongekende luxe. Omgere
kend worden er wekelijks per
persoon gemiddeld zo'n 56 uur
gemaakt. De hedendaagse
brandweerman heeft 24 uur
dienst en vervolgens 48 uur
rust. Dat was vroeger wel
even anders. Toen gold: 24 uur
op, 24 uur af. Op de vrije
avond moest dan nog vaak
dienst worden gedaan bij voor
stellingen in de Schouwburg
en de Stadsgehoorzaal. Klom:
„Ik heb bij de brandweer een
prachtige tijd gehad en als ik
het over moest doen, deed ik
het zo weer. Maar de meeste
bewondering heb ik voor mijn
vrouw. Al die avonden alleen
met de kinderen".
Pyromaan
Klom wil niet ontkennen dat
de brandweerlieden een grote
brand als een vaak welkome
verrassing beschouwen. „Kijk
voor mij persoonlijk hoeft dat
niet meer, maar voor die jonge
jongens is het prachtig als de
vlammen er uit slaan. Het zijn
geen uitgesproken pyromanen,
maar het blijft toch spektaku-
lair".
„Het benauwt me wel eens dat
het voor de brandweer steeds
moeilijker wordt bepaalde ge
bieden te bereiken. Bewoners
in de binnenstad vragen vaak
aan de gemeente om maatre
gelen om de auto's uit hun
wijk te weren. Er worden dan
paaltjes neergezet waar een
luxe auto nog net doorheen
kan, maar geen brandweerwa
gen. Ik kan het me van de be
woners wel voorstellen, maar
je neemt toch bepaalde risico's.
Wanneer het nodig is, trekken
we wel eens een paaltje uit de
grond en als dat niet lukt rij
den we om. Desnoods kunnen
er kilometers slang uitgerold
worden, maar het kost alle
maal wel tijd".
„Neem een zaterdag op de
Hooglandse Kerkgracht wan
neer er markt is. Daar kunnen
we nauwelijks bijkomen. Als
daar brand uitbreekt, wordt
het ook een heel grote. Of de
Haarlemmerstraat. Als je daar
voor komt te staan met je gil
lende sirene en je ziet 'm loei
en. Daar sta je dan...kan je er
wel doorheen...? Daarom ben
ik blij dat ik er een punt ach
ter kan zetten, dat ik daar
geen verantwoording meer
voor hoef te dragen".
GERT VISSER
Woningbouwvereniging Buitenlust tevreden
OEGSTGEEST Voorzitter Zaalberg van de Oegstgeestse wo
ningbouwvereniging „Buitenlust" toonde zich gisteravond tü-
dens de algemene ledenvergadering niet ontevreden over de
gang van zaken met betrekking tot de bouw van woningwetwo
ningen in Haaswijk. Vorig jaar is gestart met de bouw van 36
eengezins- en 20 zogenaamde HVAT-woningen in Haaswijkse.
deelplan IV. Het totale plan omvat 76 woningen en men ver
wacht dat de toestemming voor de overige woningen (20) deze
maand nog rond komt, zodat dit plan in „één doorlopende
stroom" gerealiseerd kan worden. De prijzen voor de eengezins
woningen komen op ongeveer 500 gulden en de kleinere HVAT-
woningen op 250 gulden per maand aan huur.
De woningbouwvereniging heeft een lening afgesloten van 1.2
miljoen gulden voor het plegen van groot onderhoud aan wonin
gen in een gedeelte van de Floralaan, Papaverlaan en Zonne
bloemlaan. In bewonerscommissies zijn de plannen doorgespro
ken. Het bestuur toonde zich tevreden over die medewerking.
Het onderhoud zal in april beginnen.
Bijstand
Concert
Het Nederlands Theater Or
kest geeft zaterdag een con
cert in de tuinzaal van het
Burchtzalencomplex aan de
Burgsteeg 14. Het ensemble
speelt de muziek die de in
Leiden wonende Westduitse
componist Burckhardt Söll
schreef voor het toneelstuk
Egmond. Dit stuk wordt door
de toneelgroep Theater in de
grote Nederlandse schouw
burgen opgevoerd. Het con
cert begint om negen uur. een
kaartje kost zeven gulden (JoflCCrt
vijftig.
Het komitee 'Vrouwen in de
Bijstand' organiseert elke
woensdagochtend van half
tien tot twaalf uur een bijeen
komst in buurthuis 't Spoortje.
Het programma voor de eer
ste zes bijeenkomsten ziet er
als volgt uit 9 januari wordt
de film gedraaid 'Vrouwen
zoals wij'. 16 januari zullen
medewerksters van de sociale
dienst aanwezig zijn om vra
gen te beantwoorden. 23 janu
ari wordt de video vertoond:
'Probeer daar eens van te le
ven 30 januari draait de bio
scoopfilm 'De smaak van wa
ter'. 6 februari tenslotte speelt
de theatergroep Schoppen
vrouw het stuk 'sociale
dienst'. Op de genoemde och
tenden is kinderopvang aan
wezig. Inlichtingen via tel.
210649.
Pijpmakerij
Don Duco. conservator van
het Pijpenkabinet aan de
Oude Vest 159a, houdt mor
gen een lezing met dia's over
de pijpmakerij van de Goudse
familie Goedewaagen. Don
Duco ordende het fabrieksar-
chief van Goedewaagen en
schreef een genealogie van
deze familie. De lezing begint
om twee uur. Zondag worden
in het kabinet demonstraties
pijpmaken gehouden Men
kan er van één tot vijf uur 's
middags terecht.
Vespei
rs
De Schola Gregoriana Lugdu-
nensis, het Leids Gregoriaans
koor. verzorgt zondag in de
Lodewijkskerk aan het Steen-
schuur 19 de Vespers. Cele
brant is pastoor Vreeburg en
de liturgie is gemengd Ro
meins-monastiek. De dienst
begint om half vijf 's middags.
Fobie
Tijdens de thema-ochtend in
clubhuis Matilo aan de Zaan-
straat 126, op dinsdag 8 janua
ri, wordt gesproken over fo
bieën. Een fobie is een angst
gevoel in bepaalde omstandig
heden of tegenover bepaalde
voorwerpen zonder dat daar
een aanwijsbare oorzaak voor
is. De bijeenkomst begint om
half tien en duurt tot elf uur.
De toegangsprijs bedraagt een
gulden vijftig.
De mezzo-sopraan Vera Ver
zijden en de pianist Ben Hur-
relbrinck geven woensdag 9
januari een concert in de Ka
pelzaal van K&O aan de
Oude Vest. Het tweetal ver
tolkt werken van Brahms,
Haydn, Mahler, Schater en
Poulenc. Kaarten, a zes gul
den en vier gulden vijftig, zijn
verkrijgbaar bij K&O. Het
concert begint om kwart over
acht
Kinderfilm
De kinderfilmmiddag van
K&O wordt woensdag 9 janu
ari aanvang 14.30 uurge
vuld met de sprookjesfilm de
prinses en de beer' Toegangs
kaarten zijn verkrijgbaar bij
K&O, Oude Vest 45, tel.
141141.
Ouder worden
Het dienstencentrum „Bin
nenstad" houdt 9 januari in
dienstencentrum „De Linde"
aan de Herenstraat 64 een bij
eenkomst voor ouderen tus
sen de 50 en 100 jaar. Aan
vang 14.00 uur Het is de be
doeling dat deze bijeenkomst
de eerste is van een serie van
acht. waarbij één keer per
veertien dagen met elkaar
wordt gepraat over allerlei
onderwerpen als: geen werk
meer. wat nu; verhouding ou-
ders-kinderen; alleen zijn.
toch met vakantie; gezond
blijven, wat kun je er zelf aan
doen enz. Deelname aan alle
acht thema-middagen kost 10
gulden De koffie of thee is
dan gratis.
Met bijdragen van
Marcel Gelauff,
Kees van Herpen,
Astrid Schoordijk
en Gert Visser
Moord en doodslag
(1)
Het is dat er een moord is ge
pleegd en een steekpartij
heeft plaatsgevonden, anders
zou de jaarwisseling in Leiden
uitermate rustig zijn verlopen.
Zo dacht men er over bij de
Leidse politie en zo zouden
veel Leidse burgers hebben
gereageerd. Het winkelcen-'
trum De Kopermolen heeft de
jaarwisseling immers onge
schonden overleefd en werd
niet in een rokende puinhoop
herschapen, zoals het winkel
centrum Zijdelwaard in de
Noordhollandse gemeente
Uithoorn. Ook het Leidse po
litiebureau overleefde 1984 en
ging niet in vlammen op, zo
als het bureau van de rijkspo
litie in de Utrechtse gemeente
Wilnis. Van diverse schoolge
bouwen in Leiden werden
weliswaar wat ruiten inge
gooid, maar dat is toch niets
vergeleken met de gemeente
Rijswijk waar een schoolge
bouw tot op de grond toe af
brandde. Kortom, een uiter
mate rustige jaarwisseling in
de sleutelstad.
Moord en doodslag
(2)
Het is maar wat je rustig
noemt. De tolerantie van poli
tie en publiek neemt kenne
lijk evenredig toe met de
groeiende omvang van het ge
weld op straat. Dat het ver
keer op de Willem de Zwij
gerlaan in de oudjaarsnacht
bekogeld wordt met stenen,
wordt heel gewoon gevonden.
Dat is geen geweld, dat is tra
ditie. Dat agenten die trach
ten de baldadige jeugd in de
omgeving van de Marnix-
straat tot de orde te roepen,
bekogeld worden met flessen
die gevuld zijn met vuurwerk,
wordt niet bijzonder gevon
den. Dat is ook geen geweld,
dat is een feestelijk begin van
het nieuwe jaar.
Het ontploffende vuurwerk
deed de flessen uiteenspatten
en wonderlijk genoeg raakte
niemand door de rondvliegen
de glasscherven gewond. Een
beetje officier van justitie zou
de eigenaar van deze zelfgefa-
briceerde fragmentatiebom
voor de rechter dagen wegens
poging tot doodslag. Nu bleef
het bij een korte charge van
de politie waarbij de raddraai
ers tot hun eigen plezier on
getwijfeld de straat uit
werden gejaagd.
In de oudjaarsnacht blijft alles
ongestraft. Eén nacht in het
jaar sluiten we de ogen om de
volgende ochtend te const
ren dat het weer heerlijk
tig is geweest.
Leiden Leefde (1)
Nadat Joop Gijsman bij de
Stichting Leidse Binnenstad
(SLB) opstapte, heeft nu ook
voorzitter Hein Welling van
Leiden Leeft zijn biezen ge
pakt. De eerste had te veel
moeite met de dominante rol
van de Kamer van Koophan
del, waartegen te weinig
weerwerk geboden kon wor
den, en de tweede kampte
met een totaal gebrek aan in
zet en betrokkenheid. Daar
mee zijn binnen een periode
van enkele weken twee over
koepelende organisaties hun
leidsman kwijt. Leiden Leeft
heeft het nog wat slimmer op
gelost dan de SLB, want men
heeft direct een tijdelijk voor
zitter aangetrokken. Maar of
van de teruggeroepen heer
Verberg een dynamische in
vloed zal uitgaan, valt sterk te
betwijfelen. De voormalige
voorzitter die het LCC ten
grave droeg, lijkt beslist niet
de man, die Leiden Leeft uit
het dal zal kunnen trekken.
Voor wat de SLB betreft, is er
weinig nieuws onder de zon.
Deze club, die de belangen
van alle organisaties en on
dernemingen in de stad be
hartigt, heeft jaren zonder
voorzitter gefunctioneerd. Of
niet gefunctioneerd.
Leiden Leefde (2)
Leiden Leeft, de
naam voor het Leids City
Centrum, is na het vertrek
van de roemruchte bonthan
delaar Van Egmond eigenlijk
bezig zachtjes te sterven. In
de tijd van de bonthandelaar
werden er driftige ruzies met
het gemeentebestuur uitge
vochten. Na zijn vertrek
richtte het LCC zich louter op
het promoten van de Leidse
binnenstad. Bestaande activi
teiten van de organisatie, zo
als de Jazzweek en de intocht
van Sinterklaas, bleven dan
wel gehandhaafd, maar van
enige groei van activiteiten
was geen sprake. Wel werd de
contributie stevig verhoogd.
Wat de toekomst gaat bren
gen voor beide organisaties is
volstrekt onduidelijk. De SLB
lijkt in de anonimiteit weg te
zakken en het heeft maar een
half jaar geduurd, voordat de
met veel tamtam opgerichte
stichting Leiden Leeft na
drukkelijk bezig is te sterven.
De constructie, waarbij alle
winkeliersverenigingen uit de
binnenstad gezamenlijk een
bestuur vormen, lijkt een uto
pie die alleen al door de aan
wezigheid van een overheer-
Laatste ronde
Lijkt voor Leiden Leeft de
laatste ronde inmiddels voor
bij, een groep winkeliers van
de Leidse Stationsweg moet
nog een paar maanden wach
ten, voordat de laatste ronde
van het eindeloze gevecht om
de verkeersafwikkeling op en
rond de Stationsweg definitief
achter de rug is. Al bijna drie
jaar wordt er nu gebakkeleid
met de gemeente, waarbij
zelfs heuse staatssecretarissen
zijn ingeschakeld. Gisteren
ontmoetten gemeente en win
keliers elkaar weer eens. Dit
keer was de Raad van State
het toneel van het voor de zo
veelste keer opsommen van
alle argumenten voor en te
gen de huidige verkeersaf
wikkeling.
„Er moet wél tweerichtings
verkeer op de 2e Binnenvest-
gracht worden ingesteld".
„Maar het openbaar
is daar tegen". „De
van de winkeliers zakken met
tientallen procenten", klonk
het gisteren door de statige
zaal waarin de Raad van State
pleegt te vergaderen. Het eni
ge hoopgevende, kwam uit de
mond van de vertegenwoordi
ger van de gemeente: „Ik
hoop dat de Kroon gauw uit
spraak doet". Hij zei het niet,
maar iets in de trant van „dan
zijn we eindelijk van het ge
zeur af" moet hem voor in de
mond hebben gelegen.
Een beetje geduld is helaas
toch noodzakelijk. De Raad
van State zal waarschijnlijk
pas de komende zomer via De
Kroon definitief laten weten
hoe men over het conflict
denkt.
Bijna lege tribunes voor de wedstrijd tussen een versterkt team politici en journalisten. Op de
foto de scoringsdrift van Lodewijk Kallenberg, ter versterking van het team politici geleend van
de Leidse Sportstichting.
Taart
Geen taart voor burgemeester
mr F. Winkel van Noordwij-
kerhout. terwijl al zijn colle
ga's in de wijde regio dat wel
hebben gekregen. De eerste
burger van het Noordwijker-
houtse moest het met een
bloemetje doen, terwijl zijn
collega's met volle teugen van
dikke lagen slagroom geno
ten. Zowel de taart als de
bloemen zijn afkomstig van
den. De vraag blijft kwellen:
waarom geen taart maar bloe
men voor burgemeester Win
kel. Omdat het de plaats in de
Bollenstreek is, waar nog de
meeste bollen en dus ook bol-
bloemen worden gekweekt of
zouden de padvinders de bur
gemeester niet in de (snoep-
)verleiding hebben willen
brengen?
Sportief
■couting Nederland. De reden
van het cadeautje aan de bur
gervaders is het 75-jarig be
staan van die landelijke pad
vindersorganisatie en boven
dien wilden de plaatselijke af
delingen met deze „goede
daad" hun nieuwe jaar inlui
Confrontaties tussen plaatse
lijke politici en journalisten
van de twee Leidse kranten
hebben zeer regelmatig plaats.
Eén maal per jaar is het ech
ter niet het stadhuis maar de
Vijf Meihal waar de heren el
kaar ontmoeten. Dan wordt
de strijd sportief op het voet
balveld gestreden Gisteren
was het weer zover. Na twee
achtereenvolgende jaren door
het team van politici en amb
tenaren te zijn ingemaakt,
waagden de journalisten op
nieuw een poging Dit maal
met succes. De pers won door
goals van LD-redacteuren
Bart Jungmann (eerste mi
nuut) en Rob Onderwater
(laatste minuut) met 2-1 van
het team van politici en amb
tenaren. Het enige tegendoel
punt werd gescoord door ad
junct-commissaris Henk Mos-
Hoe wel er daar in de Vijf
Meihal een spannende strijd
werd uitgevochten, was de
publieke belangstelling ge
ring. Drie jaar geleden zaten
de tribunes nog vol, vorig jaar
bleek het aantal bezoekers ge
halveerd, dit iaar was het
weer minder. Maar met name
de voetballende gemeente
raadsleden (het waren er
maar drie: burgemeester Cees
Goekoop, wethouder Dick
Tesselaar en PSP-raadslid
Hans de la Mar) zijn daar wel
aan gewend. Hun (politieke)
prestaties leveren zij immers
meestal voor echt lege tribu-
Zwartboek
Het CDA-raadslid Dick van
Duijn heeft zich in de korte
tijd dat hij deel uitmaakt van
de Leidse gemeenteraad bn-
zonder ingespannen voor de
werkgelegenheid. Van Duijn
legt een zelfwerkzaamheid
aan de dag zoals binnen de
CDA-fractie maar weinig
wordt vertoond. Na voorstel
len van zijn hand over het
kwijtschelden van schulden
aan de minim*
ten van
plaatsen voor werklozen,
werkt het ijverige raadslid dit
maal aan een zwartboek over
de economische gevolgen van
het stadsvernieuwingsproces.
Het is de bedoeling aat hier
mee in kaart wordt gebracht
op welke wijze het bedrijfsle
ven schade heeft opgelopen
van de stadsvernieuwing. Zo
veel mogelijk ondernemers in
de binnenstad zullen door het
CDA daarover worden onder
vraagd. Zulke onderzoeken
zijn weliswaar al vaker ge
houden maar deze zijn vol
gens het CDA verouderd.
„Bovendien roept het college
van B en W altijd dat we onze
voorstellen beter moeten on
derbouwen", licht CDA-frac-
tievoorzitter Joop Walenkamp
toe: „Nou. dat gaan we bij
deze doen". Het college dient
volgens Joop nadrukkelijk re
kening te houden met de con
clusies van het zwartboek.
Het kan echter nog wel een
paar maanden duren, voordat
het zwartboek klaar is.
