„Helemaal
alleen in
je eentje"
„Tvmoet je gebruiken
als kraan: open zetten
als je dorst hebt"
AAD VAN DEN HEUVEL
LOOPT WARM VOOR 24 UUR TV:
LEONTIEN KLAAR
VOORTV-SHOW
I elevisiekijkend Nederland is dit jaar verblijd met het
fenomeen middagtelevisie. De omroepen komen reeds om
half vier 's middags in de ether en zenden dan door tot
laat in de avond. De kinderen komen meestal eerst aan
hun trekken en dan is het de beurt aan de volwassenen.
De AVRO zegt het dan met sport, de KRO met nieuws in
Middageditie, de TROS zet beurtelings Joop Landré in
voor de 55-plussers en Marijke Amado voor wie maar
kijken wil, Veronica houdt het op Tineke, de NCRV komt
met het magazine Wissels en de VARA heeft „good old"
Koos Postema van stal gehaald. Televisieman in hart en
nieren en presentator van het KRO-middagprogramma
Aad van den Heuvel heeft zo zijn eigen ideeën over de
middagtelevisie en de toekomst van het medium. Hij wil er
bij het scheiden van 1984 best wat meer over vertellen.
Niet helemaal ontspannen, maar wel net zo
innemend als op het beeldscherm, zit Aad van
den Heuvel tegenover me aan de ronde, mat
glazen Alles-is-anders-tafel. „Bezuinigingen
binnen de omroep, hè", grapt hij even snel
tussendoor. „Vroeger verdwenen dit soort
dingen meteen na afloop van het programma
op de schroothoop. Nu wordt zo'n tafel weer
gebruikt". Zijn sigaretten liggen angstvallig
binnen handbereik. Niet voor niets, blijkt al
gauw, want de ene sigaret wordt met de an
dere aangestoken. Maar wel pas, nadat vrien
delijk aan de niet-rokende gesprekspartner
gevraagd is of die er misschien bezwaar tegen
heeft.
Vlot pratend en gemakkelijk formulerend gaat
hij in op het onderwerp, waaraan hij zijn hart
heeft verpand: de televisie. Filosoferend over
de toekomst van het beeldbuismedium heeft
hij zijn woordje gauw klaar: „Het duurt niet
lang meer en dan kunnen we in Nederland
ook de hele dag tv kijken. En het kon wel
eens eerder zo ver zijn dan we nu denken. In
vloeden van buitenaf spelen daarbij een be
langrijke rol, de satelliet-tv bijvoorbeeld. Zelf
denk ik aan een termijn van een jaar of vijf.
Veel langer zal het niet op zich laten wach
ten".
Van den Heuvel ziet het als een ontwikkeling
die niet tegen te houden is. Zelf zou hij die
ontwikkeling ook niet willen stoppen. Waar
mee hij helemaal niet wil zeggen, dat het leuk,
goed of verantwoord is, dat die televisie de
hele dag aan staat. „Daar wil ik verder geen
waarde-oordeel over uitspreken. Maar ik vind
dat Nederlanders de televisie als iets nor
maals moeten gaan zien. Het hoeft niet zo te
zijn, dat je moet kijken, omdat er wat op tv is.
Welnee, kijkers moeten de televisie gebruiken
als een soort kraan. Als ze dorst hebben, dan
zetten ze hem open".
Aad van den Heuvel houdt het er op dat de
televisie in de nabije toekomst een groot deel
van de rol van de radio zal overnemen. „In de
toekomst doen wij net als de Amerikanen.
Dan zetten we 's ochtends als we opstaan de
televisie aan in plaats van de radio. Daar ho
ren en zien we dan het nieuws, krijgen we de
filemeldingen en het weerbericht. De televisie
krijgt dan de functie van behang. Hij staat
aan, maar je luistert en kijkt uiteraard niet
voortdurend, zoals we nu ook niet altijd naar
de radio luisteren. Je pikt er uit wat van je ga
ding is en voor de rest staat-ie gewoon te
spelen".
Stenen tijdperk
„Radio is voor in de auto. En dat bedoel ik
helemaal niet denigrerend. Elk medium heeft
zijn eigen functie en radio is bijzonder waar
devol als er plotseling iets gebeurt. Geen me
dium is sneller dan radio als hef op actualiteit
aankomt. En dan moeten ze me echt niet aan
komen dat uitbreiding van televisiezendtijd
het gezinsleven ontwricht. Dat vind ik berich
ten uit het stenen tijdperk. Dat zeiden ze al
toen wij net met tv begonnen. En ze zeggen
het ook, nu de middag-tv erbij gekomen is.
Kijkers moeten gewoon bewust gebruik ma
ken van het medium. Kiezen wat ze wel en
niet willen zien".
Pas als de televisie de hele dag wat te bieden
heeft kan er van een volwassen medium ge
sproken worden, vindt Van den Heuvel. De
middagtelevisie, die dit jaar aan kijkend Ne
derland op een presenteerblaadje is aangebo
den, brengt de beeldbuis hooguit in het pu
berstadium. Een stapje op weg naar de vol
wassenheid is gezet.
Die middagtelevisie vindt in de bekende pre
sentator een warm pleitbezorger. Ik confron
teer hem met de uitspraak van één mijner col
lega's. Die vindt het voor een kijkbuisfeno-
meen als Aad van den Heuvel maar een de
gradatie dat hij van de avond naar de middag
is verhuisd. De populaire KRO'er wil er niet
van horen. „Dat is een misverstand. Ik wilde
vooral gezien de veelheid van praatprogram
ma's gewoon stoppen met de Alles-is-anders-
show. Natuurlijk is het heel leuk om voor heel
veel kijkers te werken en de Alles-is-anders-
show had zo'n twee tot drie miljoen kijkers.
Maar het is ook heel leuk iets heel anders,
iets heel nieuws te doen. Van kijkcijfers trek
ik me trouwens toch niks aan. Ik neem er ken
nis van. Met ons middagprogramma trekken
we overigens nu al meer kijkers dan we had
den verwacht. Wij gingen ervan uit dat we in
het begin zo'n twee a drie procent zouden ha
len. We zitten nu al op zes. Dat komt dus neer
op 780.000 kijkers, want elk procent staat
voor 130.000".
„Toen bekend werd dat de middag er bij zou
komen, heb ik meteen gezegd dat ik daarmee
wat zou willen doen. Dat is uiteindelijk Mid
dageditie geworden, een programma dat in
haakt op het actuele nieuws. Juist zulke pro
gramma's zijn belangrijke wapens tegen Sky
Channel en hoe die satellieten verder ook mo
gen heten. Een team van Achter het Nieuws is
in Canada geweest. Dat land wordt over
spoeld met Amerikaanse programma's. De
Canadezen hebben nu in het hart van de
avond een prachtig nieuwsprogramma gezet.
Daarmee hebben ze het tegen al die Ameri
kaanse concurrentie gered".
In een gat
Met Middageditie is Aad van den Heuvel, zo
als hij het zelf noemt, in een gat gesprongen.
„Programma's die zo direct inhaken op het
nieuws zijn er eigenlijk niet meer. We kijken
heel bewust wat het half-zes-journaal brengt.
Daar hebben we ook contact mee. Dat loopt
heel goed, zoals we ook met Brandpunt een
innige samenwerking hebben om te voorko
men dat we alletwee met hetzelfde onderwerp
komen. Wat het journaal kort brengt, daar ha
ken wij wat uitgebreider op in. Voorbeeldje:
het journaal meldt het nieuws van de eerste
hartoperatie en wij praten daarover uitgebrei
der door met een deskundige. Zo werkt dat".
Met andere woorden: de kranten, en dan
vooral de avondbladen die op hetzelfde tijd
stip in de bus rollen als Aad op de buis is,
kunnen wel inpakken. Wat zij te melden heb
ben, verwoorden Van den Heuvel en de zijnen
immers al?
Een verbaasde blik is het antwoord. „Wel
nee", is zijn standpunt, „ik weet dat men
bang is dat een programma als dit een zware
concurrent voor de kranten is, maar ik denk
dat dat niet het geval is. Het geschreven
woord, het genuanceerd zwart-op-wit voor je
zien van de dingen, dat blijft altijd".
„Trouwens, in Amerika en ook in Engeland,
waar dit soort programma's al veel langer
draait, is nooit bewezen dat ze de nekslag
voor de krant zijn. Ik zou haast zeggen, inte
gendeel. Het kan hooguit zo zijn, dat de werk
wijze van de kranten wat anders wordt. Meer
diepte, meer achtergrond en wat minder di
rect nieuws".
Tijdstip
Zijn idee over het belang van een nieuwsshow
als Middageditie gaat zelfs zo ver dat hij er
een groot voorstander van zou zijn als elke
omroep met een dergelijk middagprogramma
zou komen. „En dan allemaal op hetzelfde
tijdstip, zodat iedere televisiekijker weet: het
is vijf uur, nu moeten we kijken, want nu is er
een nieuwsshow. Het tijdstip en het soort pro
gramma zouden vast moeten liggen. Elke om
roep vult zo'n programma dan natuurlijk wel
op zijn eigen manier in".
„Ik ben er trouwens helemaal een voorstan
der van om de Nederlandse televisie horizon
taal te programmeren. Dat zou betekenen,
dat er elke dag op vaste tijdstippen bepaalde
programma's zijn. Dan weet de Nederlander
waar hij aan toe is. Dan is duidelijk dat er bij
voorbeeld elke dag om twee uur iets voor de
kinderen is, dat er om vier uur iets voor oude
ren wordt gedaan, dat er om vijf uur een
nieuwsshow is, om half zes het journaal en
aansluitend om zeven uur een actualiteitenru
briek die dieper op allerlei onderwerpen in
gaat, om acht uur nieuws en om half negen
bijvoorbeeld amusement. Samen met een
nieuwsshow is horizontale programmering het
wapen tegen de satelliet".
„Met de veelheid aan praatshows op de Ne
derlandse televisie is echter al eens gepro
beerd die op één tijdstip te krijgen. Om elf
uur 's avonds, geloof ik. Maar altijd zijn er
één of twee omroepen die dwars liggen. En
dat is hun goed recht natuurlijk. Dus wat die
horizontale programmering betreft zie ik het
er nog niet zo gauw van komen. Maar mocht
er ooit een omroep bij komen, die voor infor
matie, cultuur, amusement en wat dies meer
zij elke dag vaste tijdstippen hanteert, dan
wordt dat een zware concurrent. Niet dat ik
daar bang voor ben, hoor. Ik vrees de concur
renten niet, of het nou om satellieten of om
abonneetelevisie gaat. Je moet gewoon goe
de programma's brengen en dan red je het
wel. Persoonlijk vind ik informatie, journalis
tieke programma's, belangrijk. Met dergelijke
programma's die in de eigen landstaal duide
lijke informatie geven, kun je de concurrentie
wel aan".
Kleine zendgemachtigden
Een belemmering in die concurrentiestrijd
vindt Aad van den Heuvel evenwel Teleac, Fe-
duco en meer van die kleine zendgemachtig
den. „Alle omroepen worden genomen door
Teleac en Feduco. Ineens valt er een gat. Na
de middaguitzendingen van de omroepen ko
men er ineens cursussen op het scherm. Dat
is te gek. Kijk eens op de zondag. Dan heeft
de Nederlandse televisie de kijker niets an
ders te bieden dan Teleac-cursussen die
slechts enkele duizenden cursisten trekken.
Daar moeten al die andere miljoenen kijkers
zich dan bij aanpassen. Afschuwelijk gewoon.
Zulke programma's moet je verschuiven.
Weghalen van cruciale tijdstippen. Wie zo'n
cursus wil volgen, kijkt toch wel. Het beste
zou het trouwens nog zijn als de cursisten ge
woon een cassette thuisgestuurd kregen".
Wat de nabije toekomst van de televisie be
treft heeft Aad van den Heuvel het idee dat
binnenkort de ochtend er bij komt. Uitzenden
van zeven uur tot half tien. dan even pauze en
dan vanaf half vier de rest van de uitzending.
Op den duur wordt dat gat dan ook wel opge
vuld. Op welke manier? Dat moeten we aan
de programmamakers overlaten. „Want je
moet voorzichtig zijn met wat de mensen wil
len. Wat de mensen niet kennen, dat willen ze
ook niet. Vraag of ze onbijt-tv willen en ze
zeggen nee, omdat ze het niet kennen. Maak
je ontbijt-tv, dan willen ze het ook, want dan
zien ze wat het is".'
NOLLY SPEIJERS
Aad van
dan
HtuvaL
„Saman
mat aan
niauwa-
showit
horizon
tale
program
mering
het
wapen
legenda
aatal-
Hat".
Leontien
Ceulemans: „Ik zal
niet zeggen, dat ik
op hete kolen zit,
maar ik ben wel
zeer ongeduldig
naar hoe het
In die kringen dan ook alleen maar wilde ver
wachtingen, toen zij na een cameraproef te
voorschijn kwam als de vrouw, die te begin
nen op vrijdag 4 januari de NCRV-show „He
lemaal alleen in je eentje" gezicht en stem
gaat geven. En dit dan zes maal op een rij,
maandelijks.
Leontien: „Ik sta puur te popelen ermee te
beginnen. Ik doe het samen met Frank Mas-
meijer, hij de buitenspelen, ik het zaalwerk in
't Spant te Bussum. Frank mag gezien worden
als een frisse wind in Hilversum, een verse
verschijning, betaald voetballer in het C-Jeam
van Go Ahead-Eagles, muzikant van aanleg,
maar van beroep sportanimator met als vaste
klanten de wisselende gasten van een Spaan
se hotelketen, een vlotte vent dus en een ge
zellige gangmaker".
Vertrouwd met tv-werk kent Leontien ook de
zwaarte ervan. Bij het begin moet je even heel
diep adem halen. Dat doet zij in België, in
Antwerpen. Dat blijft haar vaderstad. De bil
jarter Ceulemans mag niet bogen op verwant
schap met haar en de voetballer van FC Gent
van die naam is ook geen familie, maar die
hebben met wijlen mijn vader, de gitarist/
musicus Jan gemeen, dat zij hun leven ver
sieren met artistiek vlechtwerk, een puntgave
carambole, een carambolerend doelpunt en
Jan met zo hoorbaar zijn vingers in de snaren,
dat de toenmalige Amsterdamse Sleeswijkre-
vue hem uit Antwerpen over liet komen. En
Jan bleef daar hangen, ook al omdat hij zich
verliefde op het mooiste meisje van die zang
vereniging, die revue-onderneming, Hetty Ber
ger. Dit leidde weer tot Leontien en die proeft
met enige regelmaat aan die Antwerpse at
mosfeer, die zij in de vorm van artistieke in
slag van haar vader erfde.
Als zij een schep verse lucht gaat halen in
Antwerpen, kun je haar zien drentelen rond
de Onze-Lieve-Vrouwekerk. vlak om de hoek
van de St. Vincentiusstraat, waar zij op num
mer 35 menig uurtje bij haar grootmoeder
doorbracht. Daar logeerde zij, van daaruit
verkende zij als kind Antwerpen, dat zij zegt
op haar duimpje te kennen. Als zij er blinde
lings rondzwerft, eindigt zij steevast op de
Keiserlei. Dat heeft ook iets met haar neus
vleugels van doen, want al weet zij de Hol
landse keuken naar waarde te schatten, in
Antwerpen geurt exquis de cuisine en dat is
toch net een tikje meer dan zeg andijvie. Zij
heeft daar verder geen familie meer, geen
huisdeur om binnen te lopen, maar met wie zij
daar aanspreekt klapt zij sappig Vlaams, en
^_eontien Ceulemans, dochter van een Belgische vader en een Nederlandse
moeder, lijkt mentaal getekend door een mengvorm van Bourgondische
speelsheid en Hollandse helderheid van kijk op de dingen. Bedachtzamen
zouden bedenkingen op tafel kunnen leggen tegen een dergelijk
„samenraapsel", maar bij de NCRV zien ze Leontien al langer dan vandaag
„Bokkesprongen" maken en hebben ze haar als Jeugdjournaal-iste het jongvolk
horen voorlichten.
zij papt graag aan met Vlamingen, omdat die
mensen hun levenslust neerleggen in hun taal,
in elk woord. Dat proef je er uit.
In Hilversum, een heel ander wereldje, ervaart
Leontien dat vertrouwde ook. Vader verzeilde
in het muzikantenwereldje daar in het kielzog
van Harry de Groot, die nu ook weer de mu
ziek in haar NCRV-show brengt en die voor
haar sedert jaren door het leven gaat als
„oom Harry", een klankrijke ruggesteun. Het
loopt voor haar daar toch vol met ooms en
tantes van het tweede garnituur, want haar
moeder Hetty, later lid van de hoorspelkern,
liep gewoon bij „Kleutertje luister" binnen om
Leontien daar te stallen bij Lily Petersen of
Herman Broekhuizen en als elfjarige kwam
Leontien terecht bij KRO's „Wigwam", alle
maal kinderprogramma's met als nevenfunc
tie crèches voor Leontien. Dan liep daar ook
nog tante Maddy (Maud) rond, bij wie zij op
haar derde op balletles ging; lessen, die zij nu
nog eens dunnetjes over doet om zo nodig in
de Helemaal alleen-show ook dansend haar
beste beentje voor te kunnen zetten.
Leontien: „Dat helemaal alleen in je eentje
klopt voor mij dus niet. Ik zit daar volop te
midden van levenslange kennissen, nu al zo'n
dertig jaar, want voor mijn leeftijd van twee
ëndertig schaam ik mij niet. Jong genoeg
toch, niet? Het is net of ik opnieuw thuis kom.
Neem nou Dick van Bommel onder wiens hoe
de die Helemaal alleen-show staat, met hem
begon mijn moeder bij de radio. Ik zat trou
wens ook bij Wim Quint van de KRO. Ook op
mijn elfde jaar deed ik mijn eerste tv-presen-
tatie, het kinderprogramma „Kajak", met
Gerrit den Braber als mijn hulp in de huishou
ding. In die tijd maakte ik mijn huiswerk in de
kantines van deze of gene omroep Bij Bob
Rooyens danste ik in „Moef Ga Ga van de
AVRO. Ik ben ook Suske geweest naast Wis-
ke, later ook een van de meiden in de KRO-
musical Joop ter Heul, waar Nico Hiltrop mij
en Trudy Labij opving. In de Vader/Zoon-strip
van Peter van Straaten, bekend van Het Pa
rool, later op tv, diende ik als het meisje, met
wie de zoon (Gees Linnebank) altijd over-
dwarse discussies voerde en die voor de va
der (Guus Hermus) gold als een gaaf wezen
tje".
Maar eerst moest en wilde zij nog haar eigen
weg gaan. Wat jaartjes geleden liep zij ge
voelsmatig vast. In een jaar tijd overleden
haar vader en moeder, terwijl haar relatie stuk
liep. Mentaal muurvast, artistiek stuurloos
zocht zij in een andere richting. Zij had dan
wel balletles bij Scapino. meer om het figuur
in vorm te houden en de geest fit. maar zij
ging het toch zoeken in toneel. Juist in die da
gen liep Guus Oster van het Amsterdamse to
neel af, toen hem daar de tomaten om de
oren vlogen. Guus begaf zich in de vrije pro-
duktie en diepte uit de audities niet alleen
Marja Habraken op. maar ook Leontien om
inhoud te geven aan het spel „Harten vrouw".
Tussen Ton Lensink en Maxim Hamel in trok
zij in 160 voorstellingen door het hele land
kijkvolk, dat er geen behoefte aan had goede
tekst in tomaten te smoren. Leontien liep ook
nog een tijdje toneelschool. Zij dacht daar
methodieken mee te krijgen hoe dramatisch
diepte te geven aan karakters. Maar ook op
dat Amsterdamse instituut had nieuwlichterij
ertoe geleid, dat opgaven werden verstrekt
als ..stel je voor dat je een deurknop bent en
beeld dat uit". Leontien zag er gelukkig de
humor van in, maar toen zij „toneelmatig uit
drukking moest geven aan de innerlijke ge
voelens van een tafelkleedje" hield zij het
voor gezien. Zij liet zich liever op sleeptouw
nemen in „De vuile egoïst" tussen de groot
heden Co van Dijk en Guus Hermus in met
de première in de Koninklijke Schouwburg in
Den Haag.
Zij is zich er achteraf overigens wel van be
wust, dat zij in die jaren ook iets verloor van
haar meisjesachtige dartelheid. Niet dat zij die
nou per se kwijt wilde, nee, je kunt er in elke
levenssituatie altijd iets mee doen. maar de
vergevers van de mooie rollen zien te gemak
kelijk aan een spring-in-'t-veld voorbij en dan
gaat het betere toneelwerk wel in een grote
boog aan je neus voorbij. Zij begon meer rijp
heid uit te stralen en dat pakte goed uit in
Rotterdam, waar zij in het RO-theater van
Frans Marijnen de regie assisteerde in het ar
tistiek opvangen van collega's. Die mensen
daar moeten iets van de warmte ervaren heb
ben, die Leontien uitstraalt, puttend uit een
Bourgondische overvloed.
Eigen kracht
Leontien: „Bij de NCRV zochten ze iemand
voor de Helemaal alleen-show. Geen mens
daar dacht aan mij. Ik loop graag bij de NCRV
binnen, want als je daar met een plan komt.
zeggen ze nooit: „Stop het maar in de onder
ste la van mijn bureau". Ik had een ideetje
uitgewerkt voor een regionaal programma,
maar zij zeiden op dat moment meer zorg te
hebben voor een presentator voor hun nieuwe
wintershow. Men had al meer dan veertig
kandidaten voor een screentest. Daar wil ik
dan wel graag aan meedoen, heb Ik gezegd
Dat vonden ze goed. Ik kwam als beste uit de
bus. Nu zijn er die zeggen dat ik goede vrien
den heb bij de NCRV. Dat is zo, maar ik vind
wel dat ik op eigen kracht die grote show heb
gekregen
Intussen beitelt en bouwt zij aan haar eigen
presentatie. Er kan zoveel mis gaan „Maar",
weet zij te vertellen, „op belangrijke levens
momenten zit er altijd een schutsengeltje op
mijn schouder".
Alleen al haar naam is in staat verwachtingen
te wekken De koning der dieren noemden de
oude Romeinen al een leo Laat Leontien dan
een leeuwinnetje zijn. de koningin van de
show Sprongsgereed
Leontien: „Ik zal niet zeggen, dat ik op hete
kolen zit. maar ik ben wel zeer ongeduldig
naar hoe het worden zal'
TON OLIEMULLER
r
PAGINA 11
