Een piloot die je koffer aanpaktdat is geweldig Winsten DSM met sprongen omhoog CeidaeSou/umt Architecten somber over toekomst JAARWINST VAN 164 NAAR 450 MILJOEN Boskalis omlaag DE OPKOMST VANHETINTIEME VLIEGEN Beurs van Amsterdam ECONOMIE ZATERDAG 22 DECEMBER 1984 PAGIw[gI]\ HBG bouwt 620 meter kademuur voor Shell RIJSWIJK Shell Raffinaderij in Rotterdam heeft de HBG-dochter Hollandsche Be- ton- en Waterbouw opdracht ge geven voor de bouw van een kademuur aan de Tweede Pe troleumhaven in Rotterdam. Met de opdracht is bijna 23 miljoen gemoeid, aldus HBG. De kademuur, die twee bestaande -steigers zal vervangen, krijgt een lengte van 620 meter. De uitvoeringstijd is achttien maan den. Tot de opdracht behoort te vens de bouw van acht laadpun- ten en de funderingen van om te leggen leidingen achter de kademuur. Rotterdam geeft Siemens opdracht van 96 miljoen ROTTERDAM Het Gemeentelijk Energie Bedrijf van Rotterdam heeft vandaag een contract getekend met Sie mens Nederland in Den Haag voor de levering van het in strumentarium voor de ombouw van de Maasvlaktecentra le voor het gebruik van kolen. De Maasvlaktecentrale was oorspronkelijk alleen geschikt voor het stoken van olie en aardgas, maar wordt nu in het kader van de zogenaamde brandstoffen-diversificatie voor de Nederlandse elektrici teitscentrales, omgebouwd tot een kolen-gascentrale. Sie mens zal de complete meet-, regel- en besturingsinstallaties leveren ten behoeve van stoomketels, rookgasontzwave lingsinstallaties, kolenopslag-/transportsysteem en overige hulpsystemen voor de beide produktie-eenheden van elek triciteit van de centrale. De deelopdrachten voor de meet-, regel- en besturingsinstallaties zullen onder meer worden uitgevoerd door het advies- en constructiebureau „Tebo- din" in Den Haag. AMSTERDAM De particu liere architectenbureaus in ons land zien de toekomst somber in. De architecten verwachten een verdere daling van de werkgelegenheid in hun sector in 1985, waarbij rekening wordt gehouden met het ver dwijnen van achthonderd ar beidsplaatsen. Dit blijkt uit de gisteren be kendgemaakte uitslag van een in oktober gehouden enquête onder de leden van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA). Uit dit onderzoek komt naar voren dat de bezuinigingen van de overheid de architecten hard treffen. Dit komt met name tot uiting in de sectoren gebouwen gezondheidszorg, onderwijsgebouwen en over heidsgebouwen. Als enig lichtpuntje wordt ge noemd de verwachting dat aan de daling in de sectoren her stel, verbouw en bedrijfsge bouwen een einde komt. Meer dan een derde (37 pro cent) van de BNA-leden ver wacht nog een verdere daling van de omzet in het komend jaar. Het aantal leden dat re kent op een gelijk blijven van de omzet is echter iets toege nomen. van 42 naar 47 pro cent. in vergelijking met een zelfde peiling van april van dit jaar. In de jaren 1981 tot en met 1983 zijn volgens de BNA al 2100 arbeidsplaatsen op de bu reaus van de leden verdwe nen, zodat uiteindelijk in vijf jaar op basis van de verwach tingen van nu in totaal 2900 arbeidsplaatsen zullen zijn ko men te vervallen. Het hier door wegvallen van de des kundigheid noemt de BNA ui terst zorgelijk. HEERLEN Het chemieconcern DSM in Heerlen, waarvan de aandelen in handen van de staat zijn, maakt steeds hogere winsten. bekendgemaakt dat de jaarwinst over '84 zal uit komen op rond de 450 miljoen. De winst van f 289 miljoen over het eerste halfjaar was al f 263 miljoen hoger dan het jaar ervoor. Bij de publika- tie hiervan ging de raad van bestuur er voorzich tig vanuit dat de winst over heel '84 in elk geval boven de 164 miljoen over heel 1983 zou uitko men. Volgens Van Liemt is de winstsprong vooral te danken aan verbetering van de conjunctuur. DSM heeft in het afgelopen jaar volop kunnen profite ren van de economische opleving in West-Europa en de sterke bedrijvigheid in Zuid-Oost Azië. De hoge dollarkoers was daarbij een krachtige steun in de rug. Een belangrijke rol heeft ook de verlaging van de kosten gespeeld. Dit gebeurde via verbetering van de organisatie, verlaging van de energiekosten, proces verbetering en verhoging van het rende ment van ingekochte dure grondstoffen. Van Liemt zei dat zeer belangrijk te vinden omdat dit een structurele verbetering van de concurren tie positie van DSM kan betekenen, die ook als de conjuncturele wind tegen zit vruchten kan afwer pen. Hij zei er rekening mee te houden dat afzet én produktie bij DSM volgend jaar kunnen dalen als de produktie van de chemische industrieën waaraan DSM levert, vermindert. Afbeelding van een laboratorium- fermentator, waarin onder zeer specifieke condities micro organismen worden gekweekt. Uitvoerig onderzoek en monnikenarbeid in de laboratoria moet ertoe leiden dat micro organismen de produktie van aromatische verbindingen bij DSM voor hun rekening nemen. DSM met Landbouw Hogeschool en TNO in biotechnologie HEERLEN DSM voert met TNO Rijswijk en de Vakgroep Erfelijkheidsleer van de Landbouw Hoge school Wageningen besprekingen om te komen tot een gezamenlijk speciaal onderzoek op het gebied van bio technologie. Indien het project slaagt, zal het produceren met behulp van en zymen uitermate belangrijke doorbraak betekenen voor de pro duktie van fijnchemicaliën, aldus de onderneming. DSM zoekt met name naar mogelijkheden om langs biotechnolo- gische weg (in dit geval wil dat zeggen met behulp van enzy men), aromatische verbindingen te produceren die aansluiten bij het produktenpakket van de Groep Speciale Produkten van DSM. Deze groep maakt onder meer stoffen worden gebruikt in gewasbeschermingsmiddelen en ook voedings-, reuk-, en smaak stoffen. Een succesvol verloop van het project zal de kosten van het produktieproces drukken en zorgen voor een grotere zuiver heid van de produkten. Geschat wordt dat na anderhalf jaar met redelijke zekerheid is te zeggen, of het gestelde doel al dan zal worden bereikt. Bij DSM verrichten al geruime tijd vijftien mensen, bijgestaan door een tiental specialisten en een Amerikaanse researchonder- nerriing, onderzoek op specifieke terreinen van biotechnologie. Indien de studie, waarvan de eerste fase driejaar zal duren, suc cesvol zal blijken, zullen er nog jaren van verder onderzoek no dig zijn voordat de aromatische verbindingen op commerciële schaal biotechnologisch kunnen worden geproduceerd. AMSTERDAM Op de Am sterdamse effectenbeurs moes ten certificaten Boskalis giste ren fors terug. Rond het mid daguur werden prijzen ge noemd van 12 tegen een vo rige koers van f 14. Volgens handelaren zijn het de kleine beleggers, die van de stukken afwillen, nadat zij angstig zijn geworden over de dreiging van een faillissementsaan vraag De actieve markt deed zijn naam tijdens beurstijd weinig eer aan en er gebeurde weinig. Niemand voelde veel aan drang om nog een grote positie in te nemen nu het Damrak zolang dicht is. De beurs gaat pas volgende week na Kerst weer open. Kon. Olie herstel de 1,20 op 169,20, nu de OPEC heeft besloten tot hand having van de olieprijzen. De andere internationals weken slechts enkele dubbeltjes in neerwaartse richting af. De banken waren licht verdeeld en de verzekeraars bewogen eveneens weinig. In de scheepvaarthoek en bij de bouwers heerste epn weldadi ge rust. Elders op de markt klom Gist-Brocades 1,70 op 172 en Pakhoed 1 op 68. De activiteit op de obligatie- markt was nog steeds niet om over naar huis te schrijven. Op de lokale markt schoot Nij- verdal-ten Cate omhoog en wel ƒ7 naar ƒ208. Dit had te maken met berichten, dat het concern een uitstekend jaar heeft gehad en dat 1985 nog beter zal worden. GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE Bil UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS MII/.IF K THEATER RECREATIE, EX POSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA goud en zilver De goud- en zllverprljzen van gistermiddag, tussen haakjes de vorige prijs. Goud onbewerkt 35.200-35.700; (34.190-34 690). Bewerkt 37.490 verkoop; (36.430 verkoop). Zilver onbewerkt 690-760 (665-735). Bewerkt 800 verkoop (780 verkoop). KAASMARKT ALKMAAR (21-12) ALKMAAR - Commissienoteringon In gulden por kg: labrleksedammer 6,67, midelbare 6,77, Goudse volvette 6,79. DEN HAAG Vier per soneelsleden, een kantoor aan het Lange Voorhout, een mooie prent van een oud houtjes-touwtjes-toe stel en een glimmend mi niatuur van het moderne Saab Fairchild-340 vlieg tuig. Het is het bescheiden begin van een nieuwe on derneming in Den Haag, het resultaat van storm achtige ontwikkelingen in de luchtvaart. Het intieme vliegen is in opkomst, zo beluisteren, we bij Michiel Schreiner (35), directeur van Holland Aircraft Cen tre (HAC). Bij hem kun nen regionale luchtvaart maatschappijen in de VS, Europa en wellicht later ook Afrika terecht voor de huur van nieuwe kleine toestellen. Michiel Schreiner wil een snel groeiende markt aanboren. In de Verenigde Staten hebben regionale luchtvaartdiensten de afgelopen vijf jaar al een stormachtige groei doorge maakt Schreiner verwacht soortgelijke ontwikkelingen in Europa, al wordt de opbouw van een dicht (lucht)vervoers- net met kleine vliegtuigen in Europa bemoeilijkt door doua neformaliteiten en problemen bij het verkrijgen van lan dingsrechten. Ook in Neder land, zo voorziet Schreiner, kan de regionale luchtvaart weer een hoge vlucht gaan ne men, hoewel de zorgelijke gang van zaken bij NLM city hopper nog anders doet ver moeden. Uiteindelijk zal ook in Afrika het regionaal lucht vervoer goed van de grond ko men. Toekomst De meeste vliegtuigbouwers zijn het er wel over eens: het kleine toestel, met maximaal honderd zitplaatsen, heeft een grote toekomst. Fokker doet een gooi naar hoge ogen met de Fokker-50 (vijftig zitplaat sen), de gemoderniseerde ver sie van de F-27 Friendship. De Australische luchtvaartmaat schappij Ansett staat op het punt tien van deze toestellen te kopen. Voor de geheel nieu we Fokker-100 (honderd zit plaatsen, een toestel voor de middellange afstanden) is al een contract gesloten met Swissair. Fokker-directeur Krook toonde zich vorige week op een bijeenkomst in het Bel Air-hotel in Den Haag dan ook erg optimistisch: „Er zullen de komende jaren hon derden directe routes bijko men in Europa, zelfs tussen re latief kleine steden. Daarvan ben ik zeker". Romantiek Het voorspelde succes van de kleine vliegtuigen heeft niet alleen te maken met nieuwe vervoersbehoeften en econo mische factoren (hogere bezet tingsgraad, minder lawaaibe- lasting, lager brandstofver bruik), maar zeker ook met de psychologie van de zakenman. Deze uiteindelijk de doel groep van het regionale lucht vervoer is in het algemeen zeer te spreken over zijn erva ringen met het „intieme vlie gen". Een vleug romantiek van Lindbergh en andere pio niers komt terug, als een te vreden snorrend propellor- vliegtuig zijn deurtje openzet. Ook bij Michiel Schreiner be ginnen de ogen te glanzen en krijgt de stem iets gejaagds als hij over één van die mini- vluchten vertelt. „Toen in nog bij Saab Fairchild werkte, moest ik regelmatig van Enge land naar Zweden vliegen", klinkt het gedreven. „De co- piloot schreef dan het ticket uit en droeg de koffer. Dat is toch geweldig? Bij dat soort vluchten heb je geen poespas, geen wachttijden voor je baga ge, geen tralala. Het heeft iets, tja. intiems. En de tijdwinst kan enorm zijn". Taak Dat het regionale vervoer ook in Europa aanslaat, blijkt wel uit de eerste experimenten met rechtstreekse luchtlijnen tussen kleinere vlieghavens. Swissair opende in 1983 een Martin Schreiner. nieuwe luchtvaartondernemer in het hartje van Den Haag. directe luchtverbinding met kleinere toestellen tussen Zu rich en Stuttgart. Voorheen vlogen jaarlijks 11.000 passa giers via Frankfurt. Met het instellen van de nieuwe lucht lijn evenwel, werd het aantal passagiers in korte tijd meer dan verdubbeld. In het eerste jaar vervoerde de niéuwe luchtlijn 17.000 passagiers, ter wijl nog 8.000 mensen via Frankfurt naar Stuttgart vlo gen. Fokker-directeur Krook, op de bijeenkomst van de maat schappij voor Nijverheid en Handel: „De luchtvaartmaat schappijen moeten een andere politiek gaan voeren. Met name wat betreft de grootte van de vliegtuigen. Vaker vliegen met kleinere toestellen betekent meer passagiers. Er ligt een taak om een Europees regionaal vervoersnet voor de zakenman op te bouwen". De Verenigde Staten kunnen als voorbeeld dienen. Daar hebben de meeste grote lucht vaartmaatschappijen het op bouwen van een regionaal vervoersnet uitbesteed aan cir ca zeventig kleine maatschap pijen. Schreiner: „Kleine maatschap pijen hebben veel minder al gemene kosten. Een PanAm- vlieger verdient nu eenmaal veel meer dan een piloot van een luchttaxi om maar iets te noemen. Een omvangrijke maatschappij als PanAm is ook niet toegesneden op kleinscha lige operaties". Overigens: ook NLM Cityhopper gaat vanaf 1 april 1985 een aantal binnen landse vluchten uitbesteden aan Nertherlines, een initiatief van de Goudse ex-bouwonder nemer L. Jansson. Geen cash Deze maand heeft HAC tevens een kantoor geopend in New York. De directeur: „De con currentie in de regionale luchtvaart in de VS is gewel dig. Om te kunnen overleven moeten de luchtvaartmaat schappijen hoe dan ook over stappen op de nieuwe genera tie vliegtuigen. De meeste maatschappijen zitten echter krap bij kas en ze zijn niet al tijd zeker van het passagiers aanbod. Daarom zullen ze graag met ons lease-contracten afsluiten. Het verhuren van toestellen is in de VS boven dien extra aantrekkelijk van wege de fiscale voordelen". Voorzichtig Schreiner stelt zich, ondanks de goede vooruitzichten, nog erg terughoudend op. Holland Aircraft Centre begint voor zichtig met twee Fairchild- vliegtuigen, die vorig jaar voor de somma van twaalf miljoen dollar zijn besteld. Beide toe stellen worden eind volgend jaar afgeleverd. Bij voldoende belangstelling kan de vloot uitgebreid worden tot zes ze ven toestellen. Daarbij denkt Schreiner ook aan de aanschaf van de eerder genoemde Fok ker-50. De directeur: „Maar verwacht er niet te veel van. Ik wil niet boven mijn macht grijpen. Ook voor mij geldt: Small is beautiful". PAUL KOOPMAN hoofdfondsen 146.00 146.50 185,80 98,70 367,50 15L70 116,30 Gist Brocades 59.00 363,00 201.50 64.30 155.70 152,00 113.50 57.10 129.00 109,20 63,50 Nedlloyd Gr. Oce v. Grinten v Ommeren Pakh. Hold, cert Philips Rodamco Borento lenu lerle rs. V beert -die in loor >urge lok I cretai eer te i jeval o trouw 55.10 68,80 136.10 62,50 43,80 28CTOO 28.90 305Ï50 202,50 overige aandelen Blydenst C Borsuml] W Boskalis Westm Braat Bouw Breevast CSM CSM ert Desseaux Econosto EMBA Eriks Fokker Furness Gamma H id 5 pet pr 20-12 21-12 270,50 271.00 44S]00 446,00 105,00 109.00 172.00 171.50 82,00 82.50 73,30 73.20 396.00 397,60 2210,00 2210,00 155,00 155,00 156.00 156,00 202.00 203,50 205,00 205.00 15,00b 15.40 31,00 11.70 96,00 98,80 68.50 68.50 107.00 108.50 40,50 40.80 74.60 75.00 190,00 191.00 Naelf6" Nagron Ned Springs!. Pont Hout Porcel. Fles Rademakers Rohte Jisk Rommenholl. Rijn-Schelde Schuttersv. Smit Internat. Telegraaf Slot- Slot- beurs beurs 20-12 21-12 47.00 46.50 1500,00e 1550,00b 120,20 119,50 119.50 119.00 201.00 210.00e 282 00 281,00 110.90 113.00 66,50 67.00 62.20 63,00 102,50 102.00e 244,00 246,50 24S|00 248,00b 20,30e 20,50b 342^00 345.00 1054.00 1078.00» 49.00 49,00 43.00 43.30 252.00 252.00 52.00 52,20 84,90 86,00 55,50 55.50 164,50 165,20 Holt. Sea Search Holl. Kloos Hunter O. I.H.C. Caland Ind. Maatsch 27.50 27.10 32.60 33.00 52.10 52.30 331.50 332.00 39,00 38,50 33.20 33,50 16150 16.10 98.80 99.20 127.00 128.00 705l50 705.20 8810.00 8710.00 1850.00 1835.00 2100.00b 2250.00e 1170.00 Old Court Dlr Bel.ml). Rentalent Rente.Ned.Wrdn Renlcrtaal NV Tokyo PH* Viking Wereldhav. 1*70 140,00 99130 99.50 1106.00 1106.20 103,10 103.20 25.70 25.70 83.50 83.70 39,00 39.00 177,50 177.30 obligaties 20-12 21-12 12.75 Ned. 81-91 12.50 id 81-91 12.25 Id 81-88 12.00 id 81-91 12.00 Id 81-88 11.75 id 81-91 11.50 id 80-90 11.50 id 81-91 11.50 id 81-92 11.50 id 82-92 11.25 id 82-92 11.25 Id 81-96 11.00 id 81-88 11.00 Id 82-92 10.75 id 80-95 10.75 id 81-91 10.50 Id 74-86 10.50 id 80-00 10.50 id 82-92 10.50 Id 82-89 10.25 id 80-90 10.25 Id 80-87 10.25 Id 82-92 10.00 Id 80-90 10.00 id 82-92 10.00 id 82-89-1 10.00 id 82-89-2 9.75 id 74-99 9.50 id 76-91 9.50 id 76-86 9.50 Id 80-95 9.50 id 83-90 9.25 Id 79-89 9.00 id 75-00 9.00 id 79-94 9.00 id 83-93 8 75 id 75-90-1 8 75 id 75-90-2 8 75 id 76-96 8.75 id 79-94 8.75 id 79-89 8.75 id 84-94 8.50 id 75-90 8.50 Id 75-91 8.50 id 78-93 8 50 id 78-89 8.50 id 79-89 8.50 id 83-94 8 50 id 84-91. 8.50 Id 84-91 8.50 id 84-91 8.50 Id 84-94 8.50 Id 84-94- 8.25 Id 76-96 8.25 Id 77-92 8.25 id 77-93 8.25 id 79-89 8.25 id 83-93 8.25 Id 84-94 8.00 Id 69-94 8.00 Id 70-95 8.00 Id 70-85-1 8.00 Id 70-85-2 8.00 id 70-85-3 8.00 Id 71-96 8 00 id 76-91 8.00 Id 77-97 8 00 Id 77-87 8.00 id 78-88 8.00 id 83-93 7.75 Id 71-96 7.75 Id 73-98 136.30 119,30 110,70 116,10 108,60 113.00 111,50 114.10 116.30 116.40 115.70 120,80 107.70 115.50" 113.50 104,40 104.40 121,40 113.20 109.00 118.90 106,00 119.60 108,00 111,40 107.30 112,50 106,00 105,50 104,10 105.50 107.90 102,80 136.50 119,50 110.80 116.40 108.60 113.20 111.60 114.30 116.50 113.40 109.00 119,10 106,20 119.80 108,50 111.70 107,30 112.70 106.20 105.50 104,10 107,50 111,00 105,60 103.40 105.70 104,20 107.30 102.40 102.40 103.70 102.80 103.20 105.70 104.60 104,70 102,70 104.20 104.40 104,30 107,40 7 75 id 77-97 7.75 Id 77-92 7.75 id 82-93 7.50 id 69-94 7 50 Id 71-96 7.50 id 72-97 7.50 id 78-93 7 50 id 78-88-1 7.50 id 78-88-2 7.30 id 83-90-1 7.50 id 83-90-2 7.50 id 84-00 7.20 Id 72-97 7.00 id 66-91 7.00 Id 66-92 7.00 id 69-94 6 75 id 78-98 6 50 id 68-93-1 6 50 Id 68-93-2 6.50 Id 68-94 6.25 id 66-91 5.75 id 65-90-1 5.75 Id 65-90-2 5.25 id 64-89-1 5.25 Id 64-89-2 5.00 id 64-94 4.50 Id 59-89 4.50 Id 60-85 4.50 Id 60-90 4.50 Id 63-93 4.25 Id 60-90 4.25 id 61-91 4.25 id 63-93-1 4.25 id 63-93-2 4.00 id 61-86 4.00 id 62-92 3.75 Id 53-93 3.50 Id St.47 3.50 Id 56-86 3.25 Id 48-98 3.25 Id 50-90 3.25. id 54-94 3 25 id 55-95 3.25 id 55-85 Slpt- 21-12 101.40 101.70 101.90 100.80 101.40" 102.10 101,20 DEI Vrii het krit adr< Aar aan Mot opg war der zich wus ma; ein< een ,Aa tie l te 1 van Vrij buitenlands geld 102.60 102.60 102.90 102.30 103.00 104.70 102.20 102,10 102.20 103,90 101,50 102.30 103,00 104.70 102.00 101.80 101,40 102.00 101,70 102,40 102.00 102,20 102.10 102.20 103.90 101,50 101.30 Belgische Ir (100) Duitse mark (100) Ital. lire (10 000) Port escudo (100) Canadese dollar Fr. frank (100) Zwits frank (100) Zweedse kroon (100) Noorse kroon <100) Deense kroon (100) Oostenr sch (100) Spaanse peseta (100) Gr. drachme (100) Finse mark (100) J.Slav. Dinar (100) Ierse pond 35,50 38,50 135,00 140,00 37.75 40.75 37.25 40,25 29.75 32.75 15,87 16,37 1,95 2.20, beurs van New York Beth Steel Exxon Corp Ford Motor General Electric Gen Motors Goodyear 51 7/8 51 3/8 3 5/8 3 5/8 18 3/4 19 1/4 19 1/4 19 3/8 17 16 1/2 57 1/8 57 37 7/8 38 30 5/8 30 1/8 31 1/4 30 7/8 39 1/2 38 7/8 30 1/2 27 5/8 48 1/2 47 7/8 71 3/4 70 3/4 43 5/8 44 45 3/4 44 7/8 56 3/4 56 1/8 77 1/4 76 7/8 26 3/8 26 1/4 35 34 3/8 28 3/8 27 1/2 93.220 000 Stemming lager Mac Don Douglas Mobil Oil Nabisco Brands Owens Illinois RCA Corp Royal Dutch Sears Roebuck Sfe-south.pac. Shell Oil Co. St. Oil Ohio Un Brands US Steel United Technolog Westlnghouse 93 26 1 52 1/8 52 11» 40 39 1 n 36 5/8 36 48 3/8 48 32 31 3/j. 25 1/2 25 1/» 55 3/4 55 7/1 33 S/8 33 5ft 86 3/4 87 13 3/4 13 7/» 10 3/8 10 7/» 25 3/8 25 1/» SI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 12