I
Minder Rooms-Katholieken in Nederland
CeidóeSowoitl01
Premier Lubbers: „Incidenten mogen
werk nu niet meer overschaduwen"
rafrX'Mia
HP
lüffë
d0ENE
achtergrond
:id:
kerk
wereld
Kerken verdeeld over ontmoeting met paus
Onecht crisissfeertje
uueer
DE TIJD
a'
CeidaeSomatit
DONDERDAG 20 DECEMBER 1984 PAGIM
O.s. jm'iide functionaris Dienstboek
Het Samenwerkingsorgaan voor de eredienst, ingesteld door de
Hervormde en Gereformeerde synodes, heeft drs. Bernhard
Smilde (62) benoemd tot functionaris voor het Dienstboek. De
theoloog-hymnoloog B. Smilde is thans predikant van de Gere
formeerde Kerk van Bergum en is medewerker geweest voor
totstandkoming van het Liedboek voor de Kerken, waarin ook
enkele teksten en melodieën van zijn hand zijn opgenomen
Beide synodes hebben jaren geleden al besloten tot het samen
stellen van een gezamenlijk Dienstboek voor alle kerkelijke
handelingen zoals avondmaal, doop en bevestiging van ambts
dragers. Er zullen steeds twee wijzen van viering worden opge
nomen.
Meer taken voor leken in Kerk VS
Met het oog op het groeiend aantal rooms-katholieken waar te
genover een dalend aantal priesters, seminaristen en religieu
zen staat, moet in de R.-K. Kerk van de Verenigde Staten wor
den gezocht naar wegen en middelen om leken meer kerkelij
ke taken te doen vervullen. Dat is de conclusie waartoe een in
1982 gevormde werkgroep is gekomen, samengesteld uit de bis
schoppelijke commissie voor de leken en de organisaties van
mannelijke en vrouwelijke religieuzen in de VS. Inschakeling
van leken dient ten grondslag te liggen aan elke gerichte aan
pak van het gebrek aan geestelijken in de Amerikaanse rooms-
-katholieke Kerk, zegt het eindrapport.
Een goed hart is meer
waard dan alle
hoofden ter wereld.
In 1983 is voor het eerst
sinds tientallen jaren het
aantal Rooms-Katholie
ken in Nederland ge
daald. Vorig jaar vermin
derde het aantal met
51 497 tot 5.589.482. In
1982 was er nog een ge
ringe groei van 2.774. Dit
blijkt uit jaarlijkse statis
tiek van de R.-K. Kerk
in Nederland, samenge
steld door het KASKI
(Instituut voor sociaal-
-wetenschappelijk onder
zoek, studie en advies) te
Den Haag. De cijfers zijn
gepubliceerd in ,,1-2-1",
het informatiebulletin
van de R.-K. Kerk in
Nederland.
De laatste tien jaar is het per
centage Rooms-Katholieken
in Nederland langzaam ge
zakt. De belangrijkste oor
zaak van de achteruitgang is
volgens het KASKI dat
steeds minder babies Rooms-
-Kathohek worden gedoopt.
Dit percentage ligt de laatste
jaren even boven de dertig,
De r.-k. kerken in Nederland zijn alleen nog maar goed
bezet bij speciale gelegenheden. Op een doorsnee
weekend gaat slechts een vijfde van de rooms-katho-
lieken ter kerke.
terwijl het aantal Rooms-Ka- gedoopte babies tot onder de
tholieken ongeveer 39 pro- dertig procent (29,7). Als
cent bedraagt. In het verslag- tweede oorzaak noemt het
jaar daalde het aantal r.-k. KASKI het feit dat personen
die op geen enkele manier
meer in de Kerk geïnteres
seerd zijn, uit het parochiebe
stand worden verwijderd.
Huwelijken
Uit het overzicht van het
KASKI blijkt ook dat van de
vorig jaar in Nederland ge
sloten burgerlijke huwelijken
(totaal 78.451) het in 39.048
gevallen huwelijkssluitingen
betrof waarbij een of beide
partners katholiek waren.
Slechts zestig procent van
hen liet het huwelijk ook
kerkelijk inzegenen. Van alle
echtscheidingen betrof het in
25,6 procent van de gevallen
het huwelijk tussen twee
rooms-katholieken, in 15,8
procent gemengde huwelij-
Kerkgang
In de weekends van 10/11
maart en 17/8 maart 1984 zijn
de kerkgangers geteld. Het
eerste weekend bezochten
1.039.546 katholieken van ze
ven jaar en ouder de kerk.
Dat is twintig procent van
het totaal. Het tweede week
end gingen 1.020.275 katho
lieken van zeven jaar en ou
der ter kerke, ofwel 19,7 pro
cent. In het bisdom Rotter
dam lag dit percentage nog
lager: 15,4 procent.
Het aantal priesters werk
zaam in de zeven bisdommen
daalde in 1983 met 211 (6,7
procent) tot 2.939. De bisdom
men Rotterdam (min 22) en
Groningen (min 20) boekten
de sterkste daling, die van
Haarlem (min 8) en Roer
mond (min 9) de geringste.
Per 1 januari 1984 waren er
per tienduizend Rooms-Ka
tholieken gemiddeld 5,3
priesters beschikbaar. De on
gunstigste situatie doet zich
voor in de bisdommen Den
Bosch (4,4) en Rotterdam
(4,7), de gunstigste in Haar
lem (6,0).
De daling van het aantal se
culiere priesters (wereldher
en) (van 2.611 tot 2.533) is
vooral veroorzaakt door
overlijden (90). Vijf priesters
legden het ambt neer, zeven
tien nieuwe werden gewijd.
Roermond stond met twaalf
wijdingen vooraan. Op af
stand volgden Den Bosch en
Rotterdam (elk twee) en Bre
da (een). In de bisdommen
Groningen, Haarlem en
Utrecht werden vorig jaar
geen priesters gewijd.
Oudste Nederlandse
bisschop overleden
In zijn woonplaats Nijmegen over
leed gisteren mgr Tarcisius Valen-
berg. de oudste Nederlandse (mis-
sie)-bisschop. Hij is 94 jaar gewor
den Bisschop Valenberg was 77
jaar lid van de orde der Kapucij
nen, zeventig jaar priester en vijftig
jaar bisschop Na zijn bisschopswij
ding werd hij benoemd tot aposto
lisch vicaris van Pontianak (Indo
nesië). Na zijn emeritaat werkte hij
nog een tijd in Rome. als consultor
van de toen zo geheten Congregatie
De Propaganda Fide. Hij wordt za
terdag, na een uitvaart in de kapu-
cïjnerkerk De Korvel in Tilburg,
daar begraven op het kloosterkerk
hof.
De kerkgenootschappen in
Nederland hebben verdeeld
gereageerd op de vraag of ze
prijs stellen op een uitnodi
ging voor de ontmoeting en
de gebedsdienst met de paus
volgend jaar te Utrecht.
De R.-K Kerk heeft van de
acht kerken, die met haar ge
woon lid van de Raad van
Kerken zijn, vijf positieve en
drie negatieve reacties ont
vangen. Van de kerkgenoot
schappen die geen lid van de
Raad zijn, hebben alleen de
Anglicanen de bereidheid uit
gesproken de paus te ontmoe
ten. De overige acht kerkge
nootschappen hebben een uit
nodiging van de hand gewe
zen of niet gereageerd. Posi
tief reageerden de Nederland
se Hervormde Kerk (onder
voorwaarde), de Gerefor
meerde Kerken in Nederland,
de Oud-Katholieke Kerk, de
Evangelische Broedergemeen
te in Nederland en de Evan-
gelisch-Lutherse Kerk (even
eens onder voorwaarden).
Negatief reageerden de Alge
mene Doopsgezinde Sociëteit,
het Genootschap der Vrien
den (Quakers) en de Remon
strantse Broederschap. Van de
gastleden van de Raad heeft
het Leger des Heils de uitno
diging wel en de Nederlandse
Protestantenbond (NPB) niet
aanvaard. De Basisbeweging
van kritische groepen en ge
meenten in Nederland, waar
nemend lid van de Raad van
Kerken, is niet gevraagd of
een uitnodiging op prijs zou
worden gesteld.
Bij de Rooms-Katholieke
Kerkprovincie zijn afschrij
vingen binnengekomen van
de Bond van Vrije Evangeli
sche Gemeenten in Neder
land. de Christelijke Gerefor
meerde Kerken, de Gerefor
meerde Kerken in Nederland
(Vrijgemaakt), de Molukse
Evangelische Kerk, de Neder
lands Gereformeerde Kerken
en de Unie van Baptistenge
meenten in Nederland. Niet
gereageerd hebben het Kerk
genootschap der Zevende-
-Dags Adventisten, waar de
brief niet is aangekomen, en
de Noodgemeente van de Mo
lukse Protestantse Kerk in
Nederland.
Bisdommen
Breda en Den
Bosch
overwegen
oprichting
convict
De bisdommen Breda en
Den Bosch zijn besprekin
gen begonnen over de
eventuele oprichting van
een convict (leefgemeen
schap voor priesterstuden
ten). De overige bisdommen
hebben reeds een convict
opgericht (Roermond zelfs
een eigen seminarie) of zijn
ermee bezig.
Er is niet alleen sprake van
druk uit Rome (bisschop
pensynode, nieuw kerkelijk
wetboek), maar een convict
wordt ook als een goede
weg gezien, aldus de woord
voerder van het Bossche
bisdom. Het dalende aantal
priesterwijding leidt tot de
conclusie dat een priestero
pleiding niet zo maar aan
een theologische faculteit
kan. Het wordt als een goed
model gezien om de pries
terstudenten te laten wonen
in een convict, waar ze ook
spirituele vorming krijgen,
terwijl ze hun opleiding aan
een hogeschool of faculteit
ontvangen. De bisdommen
Breda en Den Bosch heb
ben de priesteropleiding tot
nog toe „uitbesteed" aan
resp. de Theologische Fa
culteit te Tilburg en de
Theologische Faculteit van
de Katholieke Universiteit
in Nijmegen.
De spanning in Tweede Kamer rond de positie van mini!
Van Aardenne liep gisteravond hoog op. Er hing zelfs ei
een crisissfeertje, maar dat was maar schijn, omdat vot»
overduidelijk was, dat het CDA een motie die zou leident^™
het gedwongen aftreden van de bewindsman van econof
sche zaken en daarmee tot ongetwijfeld een kabinetsqri
niet zou steunen. De schijnbaar harde opstelling van
christen-democraten had kennelijk geen ander doel dan
Aardenne flink te laten bloeden. De minister voelde dat
goed aan. Hij omschreef zich immers na afloop van het deLnu
als „aangeschoten wild". Herstel is volgens hem heel gf
mogelijk, omdat de kogel niet dodelijk was. Voortbordur
op deze beeldspraak kan worden vastgesteld dat de open
waarbij de kogel is verwijderd, nog niet volledig gesli
mag heten. In afwachting van het RSV-debat in febi
heeft Van Aardenne immers slechts „voorwaardelijk gi
licht" gekregen. Het is dus heel goed mogelijk, dat er
wondkoorts zal optreden. Of die fatale gevolgen gaat hel
zal voornamelijk afhangen van de betrekkingen tussen
coalitiepartners CDA en VVD. Naarmate de verkiezinj
van 1986 naderen hebben beide partijen er alle belang
zich te profileren. Het lijkt ons echter niet chique wannJ
het CDA daarbij VVD-minister Van Aardenne voortdure
op de korrel neemt. 1
hden
tt» afvo
HiEN opmerkelijke rol in het debat van de afgelopen dagjjet
nam het CDA-kamerlid Van Dijk in. Als voorzitter vanUaaj
tev
de
;else
d is
fchtin
d z\
Moi
or
kt.
Ider
enoi
:aal
lil t€
iade
RSV-enquêtecommssie hield hij zich bepaald niet op de
tergrond. Integendeel: hij nam een groot deel van de
van zijn fractievoorzitter De Vries over, die in deze kw<
een vrij onvaste koers heeft gevaren. Immers, nadat de
commissie haar rapport had uitgebracht deed hij heel vei
lijkend over de rol van Van Aardenne. Nadat Van Dijk d;
over intern zijn misnoegen had geuit, pakte De Vries [jStac
VVD-minister harder aan. De ster van Van Dijk binnen bang
CDA-fractie is kennelijk rijzende. Het ziet er zelfs naar if
dat hij hoge ogen gaat gooien wanneer eventueel een opvi klus
ging van De Vries aan de orde komt. P des
he
Nog een enkele bui
DE BILT (KNMI) Het weer
zal morgen wat vriendelijker
zijn dan vandaag. De storing
die vandaag op veel plaatsen
regen bracht trekt vannacht
naar Duitsland weg. Achter de
storing draait de wind naar
het westen en stroomt minder
zachte lucht binnen. In deze
lucht kan tot in de ochtend
nog een enkele bui voorko
men, maar in de loop van de
dag neemt de kans op regen
af. Het zal nog wel half tot
zwaar bewolkt blijven, maar
nu en dan is er toch een beetje
Riten
Jkrijg
zon te verwachten.
Vannacht daalt de tempe ..„ij
tuur tot omstreeks 2 graden ^ere
morgenmiddag wordt het t QVer
graad of zeven. De westeli _j-
wind is morgen matig,
vier, en aan de kust rrw j,
krachtig, zes jjig
Overigens is in grote lij >g_z£
nog weinig verandering in w
weer te verwachten. Het nntn
er naar uit dat het tot Kei e
'gat
Lekherbekje met
bieten-stoofpot
vlaflip
Voor twee personen hebt u
nodig: 2 kant en klare lek-
kerbekjes of 2 wijting- of
schelvisfilets a 150 g, zout,
bloem, olie;
0,5 tot 1 kg aardappelen, 15
g boter, 1 lepel rozijnen, 2,5
dl water, 1 bouillonblokje,
laurierblad, 400 g gekookte
bieten, 1 Golden Delicious,
1 dunne prei, zout, peper,
suiker, azijn;
2,5 dl yoghurt, paar lepels
limonadesiroop, 2,5 dl gele
vla (2,5 dl melk, 12 g cus
tard, 15 g suiker).
Kant en klare lekkerbekjes
kunnen in een vettige koe-
kepan op een kleine pit op
gewarmd worden. Wie de
lekkerbekjes zelf bakt. spoelt
de vis eerst af met koud wa
ter. laat hem uitlekken,
strooit er zout over. haalt
hem door bloem en bakt hem
in olie in circa acht minuten
bruin en gaar. Zelf vis bak
ken geeft veel schoonmaak
werk. maar de vis smaakt
meestal beter dan de kant en
klaar gekochte.
Zet de geschilde en wat klei
ner gesneden aardappelen op
met boter, gewassen rozijnen,
water, bouillonblokje en lau
rierblad en laat ze tien minu
ten koken. Snijd de ontvelde
bieten en de geschilde appel
in blokjes, leg ze op de aard
appelen en laat de massa nog
vijf minuten koken (tot de
aardappelen gaar zijn). Snijd
de prei tweemaal in de leng
te door en vervolgens in
stukjes. Schep de gewassen
en goed uitgelekte prei door
de stoofpot met naar smaak
zout, peper, suiker en azijn.
Roer niet te veel, want dan
gaan de aardappelen stuk en
wordt het een soort stamp
pot.
Verdeel de yoghurt over
hoge glazen, leg er naar
smaak limonadesiroop op en
vervolgens de vla. Een klei
ne hoeveelheid vla koken
gaat het vlugst door custard
en suiker in de pan te men
gen met de melk en het
mengsel al roerende aan de
kook te brengen.
JEANNE
Alle weekbladen hebben
een dubbeldik leesnummer
voor de feestdagen. De vol
gende edities verschijnen
pas in de eerste week van
januari.
In Elsevier zegt de eerste Ne
derlander van het oude jaar,
premier Lubbers, over het
nieuwe jaar: „Een zaak van
blijvende zorg moet zijn- hoe
vermijden we de dwalingen,
die voor ons zijn gemaakt?
Niet de geschiedenis herhaalt
zich, maar de mensen nopen
de geschiedenis zich te herha
len. Waar ik zeker niet tevre
den over ben, dat het bestuur
lijk werk wordt overscha
duwd door incidenten. Daar
moeten we ons voortaan voor
hoeden". Voorts wordt ge
praat met dr. W, Visser 't
Hooft, de nestor van de We
reldraad van Kerken. Zijn
boodschap: „Ik zie de kerk
van de toekomst duidelijk
niet als een uniforme kerk,
maar als een plurale kerk, le
vend uit een gemeenschappe
lijk fundamenteel geloof dat
zich op heel verschillende
wijzen zal uitdrukken. Ik
denk dat het idee van een
kerk die samenvalt met een
hele cultuur, gedoemd is te
verdwijnen. De volkskerk
heeft zijn tijd gehad". Met de
popgroep Abba een gesprek
over hun musical Chess. „De
ontelbare eisen die de hitma
chine vraagt, vielen als een
last van onze schouders. Het
was een verademing je ideeën
eens niet te hoeven samenvat
ten in het beperkte kader van
drie minuten en 32 maten.
Eindelijk konden we onbe
lemmerd componeren. Chess
heeft ons meer voldoening ge
geven dan het schrijven van
een popalbum". Een inter
view tenslotte met het Neder
landse tennisfenomeen Mar-
cella Mesker, die op weg is
naar de internationale top.
„Ik ben niet iemand die de
Amerikaanse krachttraining
intensief volgt. Ik doe het met
mate Bodybuilding is er niet
bij. Het komt bij mij vooral
neer op fit zijn, gezond eten
en gezond leven".
theoloog Jurgen Moltmann.
„In het Nieuwe Testament
staan kruisdood en opstanding
zo duidelijk op de voorgrond,
dat die verschuiving ten gun
ste van kerstmis bijbels-theo
logisch echt niet klopt. Wat
zegt Christus? Niet: blijf maar
lekker zitten waar je zit,
maar: neem je kruis op en
volg mij. Dat schept bikkel
harde verplichtingen".
Vakbondsleider Herman
Bode in Hervormd Neder
land: „Als er een generatie
zou ontstaan, die niet meer,
zoals ik, de bevruchtende
werking van de kerk heeft
ondervonden, is dat een
ramp".
sche Bank ..Baanbrekende'
wegen om uit de crisis te ko
men ik geloof er niet in.
Los van mezelf: niemand kan
die wegen verzinnen. We
moeten het op deze vervelen
de manier doen". Ook wordt
gepraat met voorzitter Riet
ten Hagen-Pot van het CDA-
vrouwenberaad die „afge
knapt" opstapt. „Hoe is het
toch mogelijk dat je vrouwen
die zich voor honderd procent
inzetten, er van beticht op de
egoïstische toer te zijn met
hun individuele ontplooiing?
Je werkt vier jaar in zo'n club
en dan ontdek je dat er eigen
lijk geen enkele persoonlijke
interesse is gegroeid. Dat ge
brek aan warmte in het CDA
is het bewijs dat we echt iets
moeten veranderen aan de
partij". Een serie artikelen
over de informatiemaatschap
pij wordt geopend via een in
terview met de grootste eom-
putergeleerde ter wereld Wei-
zembaum. „Omdat ik de
mensheid niet vertrouw, wil
ik de verleiding uitbannen.
Weg met de computer uit
deze samenleving. Maar een
andere samenleving waarin
ook een' computer een zegen
zou kunnen zijn. blijft denk
baar. Het wonder is altijd mo
gelijk". Een gesprek tenslotte
met de wereldvermaarde
In de Haagse Post schrijft
PvdA-kopstuk Maarten van
Traa, ooit zelf verslaggever,
over de verloederende ver
houding tussen politici en par
lementaire pers. „Wat te ver
gaat, is dat de eindredacteur
van In de Rooie Haan bepaalt
of een Kamerlid zijn onthul
lingen doet voor de radio in
plaats van in het parlement.
Dat de politici, vooral in de
kreukelzone, maar soms ook
daarbuiten, letterlijk met hun
waar lopen te leuren in de
valse hoop toch maar in de
publiciteit te komen". Hoofd
gerecht in het leesmenu van
het blad is een reportage over
het sjiekste horeca etablisse
ment van Nederland: het Am-
stelhotel. „Bepaalde gasten
willen niet dat je ze bij de
naam noemt. Je mocht bij
voorbeeld nooit zeggen: Dag
meneer Brenninkmeyer of
Dag meneer Asscher. Dat is
vanwege de veiligheid. Angst
voor ontvoeringen. Terreur
daden. U moet niet vergeten
dat dit rijke mensen zijn".
Voorts een artikel over „de
onverbeterlijken" ofwel de
schemerwereld van ex-
NSB'ers en Oostfrontstrijders.
„Tegenwoordig wordt iemand
communist of socialist om er
beter van te worden. Nu ligt
het ideaal van de jeugd in de
disco, het is onderhevig aan
de mode, en die verandert ie
dere twee seizoenen. Men
denkt alleen aan geldverdie-
nen. Een innerlijke waarde,
iets waar men voor staat, dat
zie je haast niet meer". Een
interview ook met de Neder
landse filmacteur Rutger
Hauer. „De Amerikaanse
markt is absoluut niet inge
steld om iemand die ergens op
een eilandje aan de Noordzee
zit, voor een groot bedrag op
te laten draven. Dat gaat niet.
Voor Hollywood kom ik uit
Cuba".
Vrij Nederland praat met-
minister De Koning van Soci
ale Zaken. „Als ik aan werk
loze jongeren vraag: denk je
dan dat je op je veertigste nog
een uitkering krijgt?, beamen
ze dat. En dan houd ik mijn
hart vast. Dan moet de be
heerder van Sociale Zaken
toch zeggen: die vlieger gaat
niet op. Je staat op gespannen
voet met onze huidige maat
schappelijke orde". Een groot
interview ook met Toon Her
mans. „Toen de violist Jaap
van Zweden tegen me zei: ik
wou dat ik zo ontspannen kon
spelen, dacht ik: ik kan je va
der zijn. Daar heb je een le
vensbeschouwing voor nodig,
die komt als je beseft dat alle
ballast er af kan. Het moment
dat je niet meer bang bent
voor de vraag: wie ben ik? Nu
ik daaraan toe ben, ga ik stop
pen. Ja, ik ga stoppen".
Voorts een reportage over een
krokettenimperium. „Hier
zijn de wekelijkse rapporten
van het bureau dat onze pro-
dukten controleert op bacte
riën. Mijn vader stelt hoge ei
sen aan hygiëne en zuiver
heid. Als de rapporten vier
weken achter elkaar gunstig
zijn, dan geeft pa het perso
neel 500 gulden". De bedwin
ger van de Mount Everest
Bart Vos zegt in een vraagge
sprek: „Toen ik op de top
'stond, had ik het gevoel: hier
hoor ik eigenlijk niet". Een
interview tenslotte met Koos
Postema. „Krijg ik mijn beide
dochters van in de twintig
nog tot het lidmaatschap van
een omroep? Ik hoef die
vraag niet eens af te maken.
Luid gelach, daverend gebrul.
Ze vinden hoogstens de
VPRO heel erg leuk, maar je
wordt toch nergens meer lid
van? Brinkman zou moeten
zeggen: jongens, het is afgelo
pen. Wij maken een commer
cieel net".
In Hervormd Nederland be
kent voorzitter Van Dijk van
de RSV-commissie, dat hij
zijn idealen nu wel kwijt is.
„Het beste kun je je beperken
tot terreinen waarop je rede
lijk thuis bent. Ik ken de we
reld van het grote bedrijfsle
ven nu uit de dossiers en de
verhoren. Maar ik heb nooit
zelf aan die tafels gezeten.
Zou ik het er beter van heb
ben afgebracht? Ik betwijfel
het ten zeerste". Elders een
gesprek met de bewogen
rooms-katholiek en vak
bondsleider Herman Bode.
„De katholieke kerk mag niet
naar de knoppen gaan. En die
kerk hier in het westen is
daar druk mee bezig. Daar
voor zou ik haar willen be
hoeden. Waarom? Als er een
generatie zou ontstaan, die
niet meer, zoals ik, de be
vruchtende werking van de
kerk heeft ondervonden, is
dat een ramp". De rest van
het blad is gewijd aan het the
ma „Kind en kom-af". Bin
nen dat kader aandacht voor
de stormachtige groei van de
jacht op de stamboom. Een
amateur-genealoog: „De
grootste les voor mij zijn al
die mensen van vroeger die
zonder minimumloon, subsi
dies en kinderbijslag het
hoofd boven water moesten
houden. Vergeet niet dat de
rijksten van toen het slechter
hadden dan de armen van nu.
En nog een les: er bestaat
geen raszuiverheid. Iedereen
heeft wel buitenlandse voor
ouders". De erfelijkheidsdes-
kundige en celbioloog prof.
Galjaard tenslotte: „Als we zo
gek doorgaan op de medische
weg, welen mensen straks
werkelijk niet meer wie ze
zijn, noch qua afkomst, noch
op latere leeftijd welke orga
nen ze nog hebben, want die
hebben ze via transplantaties
allemaal van anderen gekre
gen. Dat is een maatschappij
waar ik graag uit zou stap
pen".
De Tijd heeft een interview
met president-directeur Dui-
senberg van de Nederland-
Voorzitter Van Dijk van de
RSV-commissie in Hervormd
Nederland: „Zou ik het er
beter van hebben afge-'
bracht? Ik betwijfel het ten
zeerste".
Het dubbelnummer van de
Groene Amsterdammer is
geheel gewijd aan het thema
ziel en zaligheid. Het wordt
onder meer belicht door Jean
ne Lampi-de Groot die bij,
Freud in de leer was en in
Nederland de psycho-analyse
heeft geïntroduceerd. „Drift
matige, primitieve gevoelens
en impulsen kun je niet leren
begrijpen uit een boek of een
cursus. Die kennis krijg je al
leen, emotioneel, in een ana
lyse, als je jezelf leert kennen.
Anders verwerk je het niet.
En politici gaan niet in analy
se. Dan zouden ze inzien dat
ze machtswellustig zijn, en ze
zouden echte moordenaars
worden of uit de politiek weg
lopen". De filosoof Van den
Brink probeert de samenhang
te duiden tussen agressie en
naastenliefde in linkse en fe
ministische ideologieën. „Men
moet twee realiteiten onder
ogen durven te zien. Ten eer
ste dat de politieke geschiede
nis volkomen a-moreel is en
dus niet in ideologische of
morele categorieën van on
derdrukking en bevrijding
kan worden begrepen. Ten
tweede dat onze eigen onbe
wuste wensen, voorstellingen
en lustfantasieën evenzeer a-
moreel zijn. Al te vaak func
tioneert de moraal als een
vorm van afweer tegen deze
twee krenkende realiteiten".
Voorts een vier-gesprek over
ziel en zaligheid tussen een
pastor, een dominee, een rab
bijn en een imam. „Als je
wordt geconfronteerd met ie
mand die overal de engelen
ziet vliegen, dan kan je na
tuurlijk zeggen: hallelujah, die
zit dicht bij de hemel, maar je
weet ook: die moet ik maar
eens verwijzen".
PIET SNOEREN
mis half tot zwaar bewo
weer blijft met af en toe bi
De temperatuur blijft iets al'
de zachte kant. £evee
Weersvooruitzichten voor n pr<
verse Europese landen; s het
Zuid Scandinavië: !\jer j
Eerst regen of sneeuw, latjj
opklaringen, maar ook
buien. Middagtemperatii
van 4 graden langs de kust feijde
om het vriespunt 1
waarts.
Britse Eilanden:
Opklaringen, maar ook enk!
buien. Middagtemperatuur d
geveer 8 graden in het i
den rond 5 graden.
Frankrijk en Zuid-D
land:
Wolkenvelden, ook opk
gen en morgen eerst nog
over Frankrijk en Duits"
wegtrekkend
waarbij rond 600 meter 1
ook sneeuw valt. Midd,
peratuur van rond 10 grat
in west Frankrijk tot cin
graden in oost-Frankrijk I
zuid-Duitsland.
Alpengebied:
Eerst sneeuw, beneden anj
veer 700 meter regen, naar 1
oosten wegtrekkend geval
door enkele opklaringen, i
ongeveer 1000 meter rond 1
vriespunt.
Spanje en Portugal:
In het algemeen vrij zonnig
op de meeste plaatsen dro
Middagtemperatuur langs
kusten rond 16 graden, in I
binnenland enkele graden
ger.
Franse Middellandse
ust, Italië Adriatische ku
Wisselend bewolkt en voorn
melijk in zuid-italie enkele
buien. Middagtemperattferd
tussen 12 en 16 graden,
noord-Italie rond 8 graden.
Amsterdam
De Bilt
Eindhoven
Den Helder
Vlissmgen
bru:
bel)
VOO
n vanmorgen 08.00 ui
bc
et i
er
evis
morgen
iburg regen
Barcelona onbew
Klagenlurt regen 5
Kopenhagen zw.bew. 4
Lissabon n.ontv.
Locarno onbew. 11
Londen motregen 11
Luxemburg regen 2
SPM"
Stockholm regen
Wenen zw.bew.
Zurich onbew
Casablanca n.ontv
Istanbul h.bew
Tel-Aviv zw.bew
Tunis regen
ren
sch
ndti
ar h
jS >ord;
2i hten
i *ste
kor
d;
tld.
het
el te
won
imer
annt
