Voorbereiding
op Star-wars
allang realiteit
Tekort aan
brandstof bedreigt
voedselhulp
Israëlisch kabinet
uit de problemen
Kirkpatrick: seksisme
viert hoogtij in VN
NEW YORK De Amerikaanse am
bassadeur bij de Verenigde Naties,
mevrouw Jeane Kirkpatrick, heeft
verklaard dat seksisme hoogtij viert;
zowel in de Verenigde Naties als in de
Amerikaanse regering. Mevrouw
Kirkpatrick sprak op een bijeenkomst
van Womens Forum, een organisatie
van vrouwen die hoge posities bekle
den in het bedrijfsleven en bij univer
siteiten. „Seksisme is springlevend. In
de Verenigde Naties en ook in de re
gering van de Verenigde Staten". Op
de vraag wat zij onder seksisme ver
staat antwoordde mevrouw Kirkpa
trick: „Vooroordeel. Het is niet ver
lammend maar het is wèl een handi
cap".
SteidcaQowuvnt
LAGE OPKOMST BU
REFERENDUM PAKISTAN
ISLAMABAD Meer dan 50 procent van de 34,8
miljoen stemgerechtigde Pakistanen zou hebben deel
genomen aan het gisteren gehouden referendum over
de islamisering van het land. Van de stemmers heeft
95,8 procent „ja" gezegd tegen de plannen. Dat is van
regeringszijde in Islamabad bekendgemaakt. Andere
berichten spreken over een opkomst van minder dan
vijftig procent, zodat de oproep van de oppositie om
het referendum te boycotten succes lijkt te hebben
gehad. Bovendien zou er op grote schaal zijn gefrau
deerd. De oppositie heeft inmiddels laten weten dat
de opkomst voor het referendum een nederlaag is
voor president Zia ul-Haq, die sinds 1977 aan het be
wind is. De Pakistaanse machthebber vat de uitslag
van het referendum echter op als een instemming
met zijn beleid, zodat hij de komende vijf jaar aan zal
blijven als president.
Khadaffy onverwachts
op Mallorca
(Van onze correspondent Paul van de Voort)
BARCELONA De Libische leider kolonel Khadaffy heeft
op het Spaanse vakantie-eiland Mallorca besprekingen ge
voerd met de Spaanse premier Felipe Gonzalez en met de
ex-kanselier van Oostenrijk, Bruno Kreisky. De ontmoeting
was al weken geleden vastgesteld, maar er was niets over
bekendgemaakt. Ook over de inhoud van het gesprek is
niets bekendgemaakt, maar in Spanje wordt gespeculeerd
over de mogelijkheid dat Kreisky en Gonzalez proberen
Khadaffy en PLO-leider Arafat te verzoenen. Volgens on
bevestigde berichten wordt ook Arafat op Mallorca ver
wacht. Khadaffy arriveerde rond het middaguur in een mi
litair vliegtuig. Hij was vergezeld door een gevolg van 39
man onder wie 19 agenten van de Libische veiligheids-
DONDERDAG 20 DECEMBER 1984 PAGINA 15
TÈL AVIV Volgens de Israëlische radio heb
ben de Arbeiderspartij en de partijen van het Li-
koedblok een akkoord bereikt over een religieu
ze kwestie, die dreigde te leiden tot een kabi
netscrisis. Het compromis werd bereikt na een
marathonzitting van 11 uur. Over de inhoud van
het compromis zijn door de Israëlische radio ver
der geen mededelingen gedaan. Vice-premier
Shamir (Likoed) had de Arbeiderspartij van pre
mier Peres tot zondag de tijd gegeven een oplos
sing te vinden voor het conflict. Als dan geen
oplossing was bereikt, aldus Shamir, dan zou ook
het Likoedblok zich uit de regeringscoalitie te
rugtrekken.
ONDERHANDELINGEN IN GENEVE NIET EFFECTIEF
Teruggave
Hongkong-
verdrag
ondertekend
(52) probeert
te beroven
Met een speelgoedpistool waar
nog instak heeft een Westduitse
van 52 jaar geprobeerd een bank in
te beroven. De achter kogelvrij glas
oketbediende weigerde zich te laten im-
waarop de overvalster een „schot" los-
rechtbank van Augsburg veroordeelde de
een half uur na de overval in een te-
werd aangehouden, tot twee jaar voor
gevangenisstraf. De moeder van vijf
en grootmoeder van een paar kleinkin-
bekende dat zij de overval had gepleegd
pistool dat eigenlijk voor een kleinkind
was en een nylonkous over het
omdat zij buiten medeweten van haar
17.000 mark schulden had gemaakt en die
terug kon betalen.
Premier Margaret
Thatcher en haar
Chinese collega
Zhao Ziyang wis
selen de docu
menten uit na af
loop van de on
dertekening van
het historisch
verdrag dat de
teruggave van
Hongkong in
1997 regelt.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON De na
druk die de Sovjet-Unie
en West-Europa bij de ko
mende ontwapeningson
derhandelingen in Genè-
ve willen leggen op het
bannen van ruimtewapens
klinkt haast onnozel voor
wie zich het tempo reali
seert waarin zowel de
Amerikanen als de Russen
zich op het voeren van
'Star- wars' aan het voor
bereiden zijn.
De grootmachten zouden na
tuurlijk kunnen afspreken de
„opeenstapeling van wapens in
de hemel" enigzins af te rem
men, maar voor het afzien van
het militariseren van de ruim
te is het al veel te laat. Drie
weken nadat Amerikaans mi
nister Shultz en diens Russi
sche collega Gromykp elkaar
op 7 en 8 januari zullen heb
ben gesproken, gaat bijvoor
beeld de eerste supergeheime
militaire space-shuttle vanaf
Cape Canaveral (Floridh) de
ruimte in, om een nieuw soort
spionage-satelliet boven weste
lijk Rusland 'op te hangen'.
Daarover publiceerde de Was
hington Post uitvoerig. Het
Pentagon (Amerikaans minis
terie van Defensie) heeft al
zo'n 150 kunstmanen voor
spionage en militaire verbin
dingsdoeleinden in banen rond
de aarde gebracht. Het nieuw
ste exemplaar wordt een 'oor'
van 14.000 kilo dat radio-ver
bindingen en zelfs telefoonge
sprekken binnen de Sovjet-
-Unie zal kunnen afluisteren.
Satellieten zijn voor beide su
permachten al lang onontbeer
lijk geworden, zowel voor het
voeren van oorlog, als om
dat ze troepenbewegingen en
raketlanceringen in het
vroegst denkbare stadium
kunnen opsporen voor het
voorkomen van oorlog. De
Amerikaanse onderminister
van Luchtmacht laat geen en
kele ruimte voor illusies ten
aanzien van „het vredelievend
gebruik van de ruimte". Hij
zegt: „Onze ruimte-systemen
zijn cruciaal geworden voor
onze operationele eenheden.
Wij zullen ze moeten verdedi
gen".
Men kan inderdaad geen
Amerikaans bataljon infante
rie meer op een oefenterrein
bezoeken, of het wemelt er
van de schotelantennes. Via de
ruimte bepaalt men zijn exacte
positie, via de ruimte wordt
artillerievuur naar het exacte
doel geleid, via de ruimte wor
den vliegtuigen en raketten
gestuurd naar vijandelijke in
stallaties en troepen die via de
ruimte worden opgespoord.
Via de ruimte geeft de presi
dent van de Verenigde Staten
aan Amerika's atoomonder
zeeërs opdracht om de nucleai
re aanval op de Sovjet-Unie in
te zetten...
Ruimterecruten
„De kwetsbaarheid van onze
satellieten is een groot gevaar
voor de wereldvrede gewor
den. Nu al staat vast dat als er
een conflict tussen Oost en
West uitbreekt, de hemel het
beslissende slagveld zal zijn",
zegt een ruimtevaartspecialist
op het Pentagon. De Russen
hebben al een vanaf de aarde
opererend laserwapen tegen
satellieten geïnstalleerd en
in 1982 een „kosmos-killer-
"-satelliet in een baan om de
aarde gebracht. De eerste
Amerikaanse anti-satellietra
ket, af te vuren vanaf de F-15
straaljager, is klaar voor proef
nemingen, welke de Russen
via de Genève-gesprekken
willen tegenhouden.
President Reagans omstreden
Star-Wars-researchprogramma
('Strategie Defence Initiative'),
waarvoor 26 miljard dollar is
uitgetrokken, concentreert
zich niet alleen op het uitscha
kelen van vijandelijke kernra
ketten vanuit de ruimte met
laserstralen en andere gerichte
energiebundels. Behalve het
Star-Warsprogramma zijn er
allerlei andere Pentagon-fond-
sen waarmee een keur van
militaire ruimte- operaties
wordt ontwikkeld. Een niet
volledige opsomming maakt
duidelijk dat er geen sprake
meer is van een science-fiction
fantasie.
In oktober komend jaar
wordt in Californië op de Van-
denberg-luchtmachtbasis de
'militaire versie' van NASA's
Cape Canaveral in Florida ge
opend. Eenderde deel van de
tweehonderd thans geplande
vluchten met het Amerikaanse
ruimteveer, zal vanaf 'Van-
denberg' door het Pentagon
worden uitgevoerd. De nieuwe
lanceerinrichting in Californië
heeft drie miljard dollar ge
kost.
Op de geheime missie
eind januari aanstaande van
het ruimteveer Discovery, zal
de eerste 'ruimte-soldaat' van
een speciaal opgeleid eliteka
der van 27 militaire astronau
ten* meegaan. In alle drie de
Amerikaanse legeronderdelen
worden thans specialisten
('ruimte- recruten') voor de
toekomstige ruimteveer-reizen
aangetrokken. Het gaat niet
alleen om het lanceren en te
rughalen van satellieten van
uit het ruimteveer, maar ook
om daadwerkelijke voorberei
ding op het vechten en zich
verdedigen in de ruimte, door
middel van proeven met het
richten van laser- en atomaire
deeltjesstralen en het ontdek
ken van vliegtuigen en raket
ten tegen de achtergrond van
het aardoppervlak.
Alle toekomstige spionage-
en militaire verbindingssatel
lieten zullen worden 'verhard'
en anderszins beschermd te
gen vijandelijke 'energieka
nonnen'. De bestaande Penta-
gon-kunstmanen zullen even
eens, voor zover ze geen onbe
reikbaar hoge omloopbaan
hebben, tijdens shuttle-vluch
ten worden 'gepantserd'.
Aanvalssatellieten, superieur
aan de reeds door de Russen
beproefde 'Kosmos-killer' zijn
in ontwikkeling.
Een permanent Amerikaans
ruimtestation zoals ook de
Russen nog voor 1990 met zes
tot twaalf 'bewoners' willen
installeren zal ook aan
Amerikaanse kant een over
wegend militaire functie krij
gen.
Optimisme
Alie deelprojekten van de
ruimteprogramma's hebben al
codenamen, waarmee grote
groepen technici volkomen
vertrouwd zijn. Er is het Nav-
star Global Positioning Sys
tem, dat in 1988 in bedrijf zal
zijn en waarmee dankzij een
netwerk van achttien satellie
ten alle Amerikaanse schepen,
vliegtuigen en eenheden te
velde, waar ook ter wereld, op
decimeters nauwkeurig kun
nen worden gelokaliseerd.
'Milstar' is de verzamelnaam
voor de 'laser battle satellite',
een om de aarde draaiend stel
sel van energie- kanonnen
(Orbital Gun System) ter ver
dediging van de eigen Ameri
kaanse hard-ware in de ruimte
en om vijandige projektielen
aan te vallen.
Genoemde ruimte-spiegels
worden onder de naam
'LODE' (Large Opties Demon
stration Experiment) ontwik
keld. 'Talon Gold' betreft het
nauwkeuriger lokaliseren en
traceren van doelen waarop
vernietigende energiebundels
kunnen worden gericht. 'Teal
Ruby' behelst infra-roodtech-
niek vanuit de ruimte om
vliegtuigen dicht boven het
aardoppervlak op te sporen.
En het 'Sail Gun-programma'
beoogt het afvuren in de ruim
te van kogels die honderden
malen sneller gaan dan op aar
de mogelijk is.
In privé-gesprekken vertellen
defensie-specialisten in Was
hington onomwonden dat naar
hun overtuiging geen ontwa
peningsonderhandelingen deze
ontwikkelingen kunnen te
genhouden. De militarisering
van de ruimte is te zeer een
feit, in de verdere uitbouw er
van is al te veel geld en intel
lect gestopt en de Russen zou
den er alleen een eind aan
willen maken omdat ze de VS
technologisch superieur weten.
En tenslotte is er het enthou
siasme van president Reagan
persoonlijk om een systeem
van ruimte-defensie te ont
wikkelen, dat alle kernraket
ten 'ouderwets en overbodig'
maakt.
Dat is een gedachte die toen
de president haar vorig jaar
ontvouwde door de meeste
Amerikanen als een irreële
fantasie werd weggehoond.
Maar er schuilt een aansteke
lijk soort optimisme in, dat in
de Amerikaanse samenleving
terreinwinst blijkt te boeken,
evenredig aan de ruimte-tech
nische veroveringen welke het
Pentagon in de praktijk aan
het realiseren is.
„Gewelddadige
kerst" in
West-Duitsland
linberger
lend op
ashington Post
iSHINGTON De
lerikaanse krant de
shington Post heeft
gisteren de woede
i minister van defen-
Caspar Weinberger op
hals gehaald door een
ikel te publiceren over
lancering binnenkort
Ci een uiterst geheime
inagesatelliet. Wein-
ger noemde de publi-
'e "het toppunt van
:nalistieke onverant-
irdelijkheid".
krant zegt niets te
bben gepubliceerd dat
Sovjet-Unie zou kun-
n helpen of toch niet
aan ruimtevaartdes-
idigen bekend was.
wijl het conflict tot
•sting kwam, publi-
verscheidene
(vsorganen hun ei-
'erhalen over de ge-
lading die volgen
and door het ruim-
ter Discovery in een
om de aarde zal
den gebracht. Het
i?r zal een nieuwe sa-
liet lanceren die com-
jnicatiesignalen kan
.derscheppen en boven
I Sovjet-Unie zal ko-
te hangen. Het is
ei direct duidelijk wel-
|e slappen het ministerie
defensie eventueel
de Washington
l zal ondernemen.
lediging
leen als belangrijk aan-
lluide beleidsrede zei
èinberger gisteravond
buitenlandse jour
ten dat wanneer
lerika en zijn bondge-
len zich veiliger kun-
zoelen wanneer het
president Réagan
jrgestelde plan tot ont-
'ckeling en plaatsing
i wapens in de ruimte
dt uitgevoerd dan on
nucleair beleid
lat gebaseerd is op de
van een massale
bij een even-
Russische aanval
kernwapens,
ans strategische de-
initiatief, zoals het
Wars-plan officieel
maakt de weg vrij
research naar en
van wa-
die in de
kunnen worden
om Russische
onschadelijk te
een functionaris
het ministerie, die
wenste te blij-
had Weinberger be-
om een lans te
voor het ruimte-
vapenproject omdat de
defensieminis-
Brown on
zware kritiek op
plan spuide en ook
de toenemende on-
daarover in Europe-
- Navo-landen weg te
lemen. In zijn hele rede
lad Weinberger het over
Ie "V.S. en zijn bondge-
ïoten" en hij ontkende
jenmaal expliciet dat uit
voering van het Star
Wars-plan, alleen de V.S.
s voorbehouden, zoals in
nkele Europese landen
wordt gevreesd, en zei
ook dat ook Europa er
veiliger door zal worden.
Washington
bevestigt vertrek
uit UNESCO
gEÖEL eKsewuJt-
4Ur r n Ztif
CENS UST «Af)
«IIOItaPlfcFiML!?
-yi
UT %Ju
9*
t
mogelijk
KARLSRUHE Hel hoofd
van het Westduitse openbaar
ministerie, Kurt Rebman.
heeft gisteren verklaard dat
een nieuwe terreurcampagne
in voorbereiding is tegen on
der meer de NAVO. Hij voor
spelde een „gewelddadige
kerst" en riep het publiek op
behulpzaam te zijn bij het op
sporen van minstens elf leden
van de harde kern van de
Rote Armee Fraktion. Een
mislukte aanslag deze week in
Oberammergau is volgens
Rebmann onderdeel van een
campagne om dertig in diverse
gevangenissen opgesloten
RAF-terroristen te steunen in
de hongerstaking die zij op 4
december zijn begonnen. De
RAF-leden willen in een zelf
de inrichting worden ge-
filaatst. De aanslag op een mi-
itair opleidingscentrum van
de NAVO in Oberammergau
mislukte doordat een wekker
die de springstof tot ontplof
fing had moeten brengen
voortijdig stil bleef staan.
WASHINGTON De Vere
nigde Staten hebben officieel
aangekondigd dat ze per 1 ja
nuari 1985 uit de UNESCO
treden, omdat de organisatie
slecht wordt geleid en te zeer
gepolitiseerd is Zij hadden
hun vertrek uit de VN-organi-
satie voor onderwijs, weten
schap en cultuur een jaar gele
den aangekondigd. De Ameri
kaanse onderminister ,-oor
buitenlandse zaken die spe
ciaal belast is met internatio
nale organisaties, Gregory Ne
well. zei dat de UNESCO
waarvan een kwart van de
begroting (47 miljoen dollar)
door de Verenigde Staten
wordt opgebracht in het af
gelopen jaar geen wezenlijke
hervormingen tn haar beleid
heeft aangebracht.
Mijn werks ter
in Span je
OVIEDO Omdat zij aan alle
vereisten voldeed en de wet de
gelijkheid van mannen en
vrouwen voorschrijft, is de
27-jarige Spaanse Ana Isabel
^opez deze week aan een
nieuwe loopbaan begonnen.
Zij is voortaan mijnwerkster
Het besluit om vrouwen als
mijnwerker toe te laten heeft
de nodige vragen opgeroepen
bij de Comisiones Obreras on
der communistische leiding in
hel ruwe Asturie in het noor
den van Spanje, waar de mij
nen van Hunosa liggen. Ana
Isabel Lopez, die van tafel en
lied gescheiden is en de moe
der van een dochtertje, is ove
rigens tot dusver de enige
vrouwelijke sollicitant die aan
alle toelatingseisen van de
mijndirectie heeft voldaan.
Tsjadische vluchtelingen, op de loop voor honger en oorlogsgeweld.
EL-GENEINA De al
door slechte logistieke
omstandigheden en admi
nistratieve rompslomp ge
teisterde voedselleveran-
ties aan duizenden Tsja-
diërs, die vanwege honger
en oorlog in eigen land
naar West-Soedan zijn ge
vlucht, worden bedreigd
door een nieuwe moeilijk
heid: een acuut benzinete
kort.
Functionarissen van het Hoge
Commissariaat voor de vluch
telingen (UNHCR) vertellen
dat 82.000 ton gierst is aange
komen in Nyala. 860 kilometer
ten zuidwesten van de hoofd
stad Khartoem. Meer men
slaagt er niet in iets van die
hoeveelheid door te vervoeren
naar ongeveer 1.000 Tsjadiërs,
die hun tenten hebben opge
slagen in een droge rivierbed
ding 25 kilometer ten noord
westen van EU Geneina. De re
den is dat de gecontracteerde
tansportfirma geen benzine
kan kopen voor de 300 kilo
meter lange tocht van Nyala
naar El-Geneina.
Ook het directe werk van de
UNHCR heeft te lijden van
het in heel Soedan heersende
benzinetekort. Een van de
twee UNHCR-functionarissen
in El-Geneina. de Brit Andrew
Cowley, vertelt dat hij geen
inspectietochten meer kan ma
ken naar Tsjadische kampen
of naar de grens om zich een
beeld te vormen van de om
vang van de vluchtelingen
stroom Er is geen druppel
benzine meer voor de jeep. het
enige voertuig van zijn organi
satie in El-Geneina. En als er
opeens wel wat brandstof is te
krijgen ligt de prijs daarvan.
aldus Raymond Makanda. een
Tanzaniaanse UNHCR-func-
tionaris, ongeveer drie keer zo
hoog ligt als in Khartoem.
Door het gebrek aan benzine
is er vrijwel geen contact met
de bevolkingscentra in West-
Soedan. De beide overige
cmmunicatieiniddelen, tele
foon en telegraaf, werken
maar hoogst zelden.
Niettemin is de situatie in
West-Soedan nog relatief roos
kleurig' in vergelijking met de
toestand in het oosten van het
land. dat wordt overstroomd
door tienduizenden ernstig on
dervoede Ethiopiers. Deze
nieuwe vluchtelingenstroom
vergroot de druk op het zelf
ook niet erg rijke Soedan, dat
sinds de jaren zeventig onge
veer 1.1 miljoen vluchtelingen
uit de buurlanden Tsjaad.
Ethiopië, Zaïre en Oeganda
heeft opgevangen
