Langs Omwegen Bijna 150-jarig Hartebrugkoor doet een beroep op nieuw jong bloed Milde kritiek op politieoptreden rond kraakactie Breestraat 122 Cetdaegomanl COLLECTIEF DEELTIJD- ONTSLAG BU DUITS DAT KLOKGELUI WAS NIET OM TE HARDEN, MAAR AAN ST. CECILIA HEEFT GEEN PROTESTANT ZICH GEËRGERD gin^IDEN/REGÏO DINSDAG 18 DECEMBER 1984 PAGINA 5 Op mijn omwegen door slad en land kom ik graag mensen tegen. U kunt mij telefonisch of schriftelijk vertellen wie u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 - 12 22 44 op toestel 10. SCHIETWAARDIGE SITUATIES EN PROVOCATIES VERMIJDEN LEIDEN De politie moet er naar streven dat er geen situa ties ontstaan waarin (waar schuwingsschoten moeten worden gelost. Dit zei PvdA'er L. Gerardts gisteravond tij dens de bespreking van de ontruiming van het kraakpand Breestraat 122. N. Geelkerken (CDA) keurde het provoceren door politie-agenten („als dat is gebeurd") af. Afgezien van deze aanmerkingen leverden CDA, PvdA en VVD in de raadscommissie voor algemene en bestuurlijke aangelegenhe den (ABA) geen kritiek op het optreden van de politie. Alleen PSP'er H. de la Mar zette grote vraagtekens bij de gebeurtenisen op 31 oktober toen het kraakpand werd ont ruimd, een agent in de Ketel- boetersteeg een waarschu wingsschot loste en er bij het politiebureau felle charges werden uitgevoerd. In de Ke- telboetersteeg werd een hoofd agent die een arrestant naar het bureau bracht door een groepje sympathisanten aange vallen en werd een brigadier in de heupzwaai genomen door een jongen uit Waddinx- veen. In de Leidse Courant van gisteren is al uitvoerig op deze zaak ingegaan. H. de la Mar betoogde nog eens dat burgemeester C. Goe- koop de kant van de speculan ten had gekozen. Volgens de PSP'er had de burgemeester afstand moeten nemen van het vonnis waarin tot ontruiming werd bevolen. Het lopend overbrengen van een arrestant naar het politiebureau noemde hij een provocatie door de po litie. De la Mar vindt ook dat er stappen moeten worden on dernomen tegen de politieman die voor het politiebureau sympathisanten lokte met de woorden „Kom maar, kom dan". „Het is de taak van de korpsleiding in te grijpen wan neer de stemming in het korps gespannen is", meende het PSP-raadslid. Gerardts zei ongerust te zijn over de schietwaardige situatie die was ontstaan en vroeg om het handhaven van zeer stren ge normen op het gebied van het gebruik van vuurwapens. Geelkerken wees erop dat het vonnis van de rechter gewoon moest worden 'uitgevoerd. Deze mening werd gedeeld door M. Zonnevylle (VVD) en Gerardts. De CDA'er kon zich de geladen stemming op het politiebureau voorstellen toen zich daar demonstranten had den verzameld en een politie man in het gezicht was ge spuwd. „Ik ben blij dat de commissaris stappen heeft on dernomen tegen het provoce ren door een politieman", al dus Geelkerken. Zonnevylle zei het genoeg te vinden wanneer de politie zegt dat provoceren door agenten niet mag. De VVD'er lag ove rigens regelmatig in de clinch met H. de la Mar. De PSP'er was tijdens de ontruiming van het kraakpand als zogenaamde waarnemer aanwezig. „U kunt daarom niet objectief meer oordelen", zei Zonnevylle te gen De la Mar De VVD'er zei verder dat hij er genoeg van had telkens met het PSP- raadslid wellus-nietus spelle tjes te spelen en dat De la Mar alleen kanttekeningen maakt die hem goed uitkomen. Burgemeester Goekoop be toogde dat een vonnis moet worden uitgevoerd en dat een burgemeester niets over een vonnis moet zeggen. „Dan ben je op de verkeerde weg", aldus Goekoop. „Bij een ontruiming gaan we niet van rellen uit, dat is de cultuur niet in Lei- Politie moet alert reageren op JFN LEIDEN Volgens het PvdA-raadslid L. Gerardts hebben le den van de fascistische jongerenorganisatie Jongerenfront Ne derland (JFN) afgelopen zaterdag weer een bezoek aan Leiden gebracht en heeft de politie daarop niet alert gereageerd. Het comité Leiden tegen Fascisme zou de politie hebben gewaar schuwd, maar die kwam niet opdagen. Gerardts vroeg gisteren in de raadscommissie voor algemene en bestuurlijke aangelegen heden (ABA) of de politie meteen wil reageren wanneer er een tip over het JFN binnenkomt. Zeven leden van het JFN deel den zaterdag 8 december pamfletten uit in de hal van het Leidse station Zij werden toen meegenomen naar het politiebureau den", zei de burgemeester die verder opmerkte dat ten alle tijden moet worden voorko men dat er waarschuwings schoten worden gelost Com missaris H.W. Van Voorden zei te hopen dat er nooit meer schoten hoeven te worden af gevuurd. Over het feit dat er geen stappen worden onderno men tegen de provocerende agent, merkte Van Voorden op dat een openbare afkeuring al heel wat is. De commissaris benadrukte nog eens dat de hoofdagent in de steeg op schandalige wijze door een groep is aangevallen. Deze agent werd zodanig ge schopt dat hij een week moest thuisblijven Van Voorden, die zei dat hij zijn taak naar beho ren vervult, beweerde voorts dat de burgers heel anders (negatiever) tegenover kraak- acties staan dan vroeger De acties zouden ook een ander karakter hebben Waren voor heen alleen Leidse krakers ac tief. dit keer waren het kra kers en sympathisanten uit drie Zuid-Hollandse steden die zich bezighielden met de ont ruiming van Breestraat 122 LEIDEN De bezuinigingen bij de vakgroep Duits worden bereikt door iedere medewerker een gedeelte van zijn ol haar werktijd te laten inleveren, officieel „collectief deeltij dontslag" genaamd. Het onderwijs in het Baskisch blijft ge handhaafd, zij het voor een 0.8 gedeelte. De nieuwe functies die worden gecreeerd bij de binnenkort in te stellen vak groep Slavisch (samen met de universiteit van Utrecht) wor den zoveel mogelijk deeltijdbanen. Dit zijn de belangrijkste besluiten die de Leidse universiteitsraad gisteravond nam in het kader van de bezuinigingsplannen van de faculteit der letteren. In al deze gevallen had het college van bestuur, net als in voor gaande vergaderingen over de bezuinigingen, kritiek op de be sluiten. Zaken als collectief deeltijdontslag en het in laten stellen van deeltijdbanen acht het college geen bevoegdheden van de raad. Persoonbeelsbeleid is een bevoegdheid van het college. De voorzitter van het college, mr. K.J.Cath, tot de raad: „U kunt als raad de bezuinigingsplannen slechts toetsen, maar u kunt geen voorwaarden stellen Als u voortdurend meent het college klem te moeten rijden kunt u net zo goed van ons eisen dat de zon morgenochtend om drie uur op moet gaan", aldus Cath, die met deze woorden de onmogelijkheid van de uitvoering van de be sluiten wilde illustreren Bij het agendapunt Baskisch vond de heer Cath dat de raad opnieuw buiten zijn boekje ging De raad veranderde namelijk via een amendement het besluit van de fa- uit lad letti ren nm de plaats voor een 0.5 deel te handha- vi n in h< t h mdhaven op 0.8 deel. ..Het vaststellen van de om vang .ui de I uiniging is een zaak van de faculteit, niet van de raad", aldus Cath Toen hij daarop liet volgen dat het amende ment voor hem ..dus niet bestond" verliet het buitenuniversitair raadslid Kohlbeck de raadszaal Hij was verontwaardigd „als raad niet serieus genomen te worden door het college'Zoals eerder gemeld vindt eind januari een gesprek plaats tussen raadsleden en het college van bestuur om de onduidelijkheden rond de bevoegdheden van beide bestuurslichamen op te helde- rerdediging vullend programma mee hebben. En ook het Harte- brugkoor ging door, van the ma veranderend; onder de druk van de tijd. „Daar klinkt over de aarde een juichtoon, een lied..!" Tot „in het starrenverschiet' Toen was het met al die vanzelf sprekendheid zowat afgelo pen. Eigenlijk onbegrijpelijk. Maar er waren ook zoveel harde feiten aan de orde. moet je maar denken. Pontificale meezinger Nou. die Hartebrugplaat haalt er iets van op Met Ma- ria-liederen. Zoals we die zongen tot in de 50-er jaren, toen de tijdgeest eraan begon te knagen en te vreten en toen we, als roomsen, het „ei gene" moesten afleggen „om dat het nergens meer op leek". Maar goed, op die nieuwe plaat van de Harte- brugcombinatie klinkt het verleden nog door. Het be ruchte en befaamde „Tantum ergo. Sacramentum venere- mur cernui"; de grootse, pon tificale meezinger van Jan sen. Op de knieën Straks te beluisteren met de koperbla zers van het Concertgebouw orkest. Onder regie van Jules de Corte. de ziende blinde. En Jan Schmitz trappend aan het orgel. Het Hartebrugkoor is al be loond door de aanwas van enkele nieuwe jonge zangers. Maar er kunnen nog veel meer bij. Niemand hoeft no ten te kunnen lezen, of een solistische stem te hebben. Als ze die wel hebben, is dat meegenomen. Schmitz: „En bovendien word je door de oudere zangers al snel mee gesleept". Elke zondagmor gen. om kwart voor elf. is er een gezongen volledig officie van de dag; Gregoriaans. Maar ze zitten bij St. Cecilia aan de Hartebrug te springen om de begeleidende „mu ziek". En als je dan een beet je lef in je lijf hebt en over een redelijk volume beschikt, kun je altijd terecht bij dit Leidse koor. dat nog zoveel geborgens in zich heeft, zoals, bijvoorbeeld, het jaarlijkse potverteren op een koorreisje en de St.Cecilia-avond, sa men met de vrouwtjes. Jan de Vriend: „We hopen op een ledenstop, een wachtlijst Dat zou mooi wezen". Jan Schmitz: „Als ik dat nog eens mocht meemaken". Jan Cas- telein: „Jongens, loop nou niet meteen zo hard van sta pel. zeg". De Jantjes van Ce cilia. Mensen die geestdriftig met (kerk)muziek bezig zijn in een gezellige club met een dienende taak Kom erbij! Elke donderdagavond om half 8 begint de repetitie in de Romanuszaal achter de kerk Eens komen luisteren verplicht tot niets Men kan ook telefonisch toenaderings pogingen ondernemen 133915 (De Vriend) en 141477 (secretaris Hoogeveen) 7g tOl k zijn n van ari in t buschauffeur was niet leen gekomen, maar werd «rgezeld door een wat ou- Svere- nors "hziende heer in en keurig lichtgrijs kos- ium. Later bleek dit de ad- ocaat van de busbestuur- er te zijn. Niet alleen aan goaar e kleding was niet te mer en dat dit heerschap een jvocaat was (die dragen nmers meestal een zwarte iga), ook zijn gedrag, zo ran- nu later blijken, wees niet iet de die richting. De chauf- :inde- ;ur had in de Secretaris rlden, arkenvisserstraat in Kat- Hetvijk met zijn bus een auto iuisje eramd toen hij linksaf de 1 gek- [eeuwenlaan inreed. „Dat n om il wel zo zijn", reageerde *baar e verdachte gelaten toen ij door kantonrechter Rig- ;rs met deze gegevens rerd geconfronteerd. „Ik eb die auto helemaal niet n ezien". Meer zei de chauf- pfs >ur, een Katwijker, niet ver deze zaak. Nadat offi- f ier van justitie Van Ek 150 'r ViJ* ulden boete had geëist, eroon roeg Rigters aan de ver achte of deze het pleidooi an zijn raadsman overliet. )e oude heer in het grijze ak, die tussen neus en lip ten door meedeelde dat hij iet dossier niet had gezien, lad echter weinig te plei- tn. Integendeel, hij wees ip de verklaring van de rerdachte en voegde er ta- ~J«ir misprijzend aan toe busbestuurder nota in zijn eigen woon- een ongeluk had ver- Kortom, veel werd er niet verleend de barse heer. Hij leek x)k eerder op een boze die zijn stoute zoon had ook wel veg van een betrapte eens flink ge zien, dan op een die zijn cliënt met en tand verdedigt, fogters was niet onder de uur Indruk van de verdediging (rant hij legde de door Van Ek gevraagde boete op. vader en zoon gespro- andere man stond omdat hij in Kat- een te zwaar bela- wagen had gereden. De jak van het voertuig ras 67 procent overbeladen met snoepgoed en de assen nu het wagentje bezweken r oud ^an °°k bijna onder hun toete last. „Ik hielp mijn rader", zei de man. „Die was ziek en daarom ging ik een dagje voor hem mar en". Hij was dus op weg verse naar de markt om daar wat trden van de grote lading aan de „Ons man te brengen. „Ik wist ■ugd- jjet dat die wagen te zwaar men- geladen was", ging de man loor. „Dat had mijn vader ïeens lamelijk gedaan". Rigters, met Jie gisterochtend de zaal atha" weer iiet ontruimen omdat ket, lij een kopje koffie wilde e La- drinken, keek in het proces g de verbaal en zei met een lach- 'kerk e; „Laten we eens kijken Tus- nrat uvv vader hierover aver- leeft gezegd". Volgens het woU lossier had pa verklaard vrib dat hij niet wist dat zoonlief bhuis de wagen zo zwaar had ge- t van [aden „Mijn zoon is verant woordelijk dus hij moet de «keuring maar betalen", waren de letterlijke woor den van vader. Oftewel, ju nior en senior gaven elkaar de schuld. Het was etoen de hersens van de snoepverkoper de woorden van papa registreerden en interpreteerden. Hij heeft ^——kennelijk ontzag voor zijn wj oude heer want diens woor- Afen werden niet tegenge sproken. Van Ek eiste een boete van 350 gulden. Rech ter Rigters toonde enig me- Ie w« Jelijden met de zoetekauw want hij maakte er 275 gul *den van. zoe tic q Vi enf™Een bejaarde man opende T nü°P 66,1 donkere dag het por- refle^gr van z,jn auto en par. de hu doeg reed er een fietser te- Met jenaan. „Dat klopt, maar de ectort fiets had geen licht", zei de ovc verdachte, die de indruk jn go maakte een verstrooid per- reer I soon te zijn. „Ik heb die jon gen gen naar het ziekenhuis ge- wruii bracht", zei hij. „Maar het viel wel mee", zag Rigters in het verbaal. „Het viel he- j rjjj lemaal niet mee, het was /en d 11661 ernstig", beweerde de we oude heer. De rechter bla- derde vruchteloos het dos- sier door. „Er zat zelfs geen snoer aan", riep de man is r» verontwaardigd. Even was utorn ij^ gezjcht van Rigters één erzoc gfQQj vraagteken, maar toen e P1* begreep hij het misverstand. ?n hi „We hebben het over het nieuv slachtoffer en niet over de aan I fiets", wees hij het war- vl hoofd terecht. >us 1 tn d< KEES VAN HERPEN den aan paus Johannes Pau- lus als hij komt: He'll be coming round the mountains when he comes en aan door en door aartsbisschop dr Ad Simonis. Die elpee moet geopend worden met een door de Oostenrijker An ton Bruckner geschreven Ecce Sacerdos et Pontifex: „Zie de Gewijde en Opper priester" En de plaat zal be sloten worden met de juich kreet van Jan Schmitz' grote leermeester, de held van Me- chelens Rombout-kathedraal, Flor Peetars: „Christus vin- cit!" En dat alles omluid door de vier klokken van de on volprezen en „ad muitos an- nos". tot in lengte van eeu wen toegewenste Hartebrug- kerk. in het rumoerige en tot wederopstanding bestemde kwartier van het oudste plekje van Leiden Op die plaat, die volgend jaar in februari, maart, z'n beslag zal moeten krijgen, staan ook de 800, 900 stemmen van alle parochiële koren uit Leiden en de regio Dan weerklinkt voor het eerst weer de oude nostalgie, die veertig jaar ge leden nog ons religieuze le venspatroon was: „Het oude Lof" Met de niet te vervan gen Maria-liederen, zoals die ons bezielden totdat Valerius' Gedencklanck de gelovige boel kwam verzieken Jules de Corte gaat een selectie voor de plaat maken Nog één keer „Maria mild en machtig" en „Uw naam is als een lieflijke klank, van wijn en ambrozijn" En, misschien. „Gekomen is uw lieve Mei. Maria „En op de wei de bloemensprei. Maria Bloe men die wij plukken gaan. nu zij rijk te bloeien staan. Ave aaave Maria. Voor U, de lieve Vrouwe van de MeiMaria' Daar konden we ooit een kostelijk avond- ken van de smaakvolle mu- ziekmakers van St.Cecilia te Hartebrug. En ze hebben hun pretenties. Pretenties die al eerder gehonoreerd zijn ge worden. En nu weer. Jan Schmitz: „Het plan ligt er om één keer in de maand een mis te verzorgen met (geheel onbaatzuchtige) medewer king van het Toonkunstor kest Leiden". Je moet je con tacten hebben, voor zoiets. In dit geval zit het al goed, want Toonkunst's orkestrale en to nale leider is Noordwijker René Verhoeff, één van 's lands sterk aan de weg tim merende ensemble-conduc tors die samen met die van Jan vier handen op één buik maakt. Dit samengaan is een toonbeeld van hoe je met een flexibele, maar aan de hard heid geparenteerde, opstel ling cultuur kunt verkopen. Muziek maken is mooi. is prachtig, maar er moeten monden mee gevuld kunnen worden. En zo komen muzi kale mensen ertoe om hun kunst in klinkende munt om te zetten. Het is een edel am bacht. Zonder meer Het Hartebrugkoor is inmid dels driemaal (op uitnodi ging) gevraagd voor gezon gen medewerking aan een televisieoptreden. Onder an dere in de Pieterskerk, en met een Kerstconcert met een Thijs die nog steeds van Leer trekt. Er zijn platen ge maakt van het koor. Wie zou daarin niet willen zingen? Ik vraag het nu al maar vast. En wat er allemaal niet gaat ge beuren. Jan Schmitz. bijge vallen door voorzitter De Vriend en Jan Castelein, ont vouwt plannen voor een langspeelplaat '85 die een ré vérence zal maken voor de kromstaf, gehanteerd door opvolgers van St. Petrus Die plaat moet worden aangebo- Jan Schmitz heeft ook op de repetities zijn koor geheel in de hand. Er is een tijd geweest dat de protestantse medeburgers van de Leidse binnenstad echt last van de Hartebrug- kerk hebben gehad. Het was meteen al raak toen de kerk in 1837 „plegtstatig" werd in gewijd: „Het was die 28ste November aller bitterst slecht weder, zoodat de Bis schop van Curium alsmede de provinciaal daardoor zeer ziek zijn geworden", zo meld de een minderbroeder in die dagen. Protestanten die hier van hoorden verheugden zich zeer, want ze hadden een broertje dood aan die nieuwe, zich zo nadrukkelijk manifesterende roomse kerk in de Haarlemmerstraat. Stel je voor: terstond na de inwij ding begonnen de roomsen al dagelijks de Angelus te klep pen, en vóór de Mis, Vespers en Lof werd volop geluid; 's zondags met twee klokken en op hoge feestdagen met alle vier. „Dat was eene nieu we doorn in het oog der pro testanten te meer daar zij zulke kleine bengels op hun nen kerken hebben". Er wa ren dominees in de Marekerk die hun predikatie zo lang ophielden tot de roomse klokken uitgeluid waren: „zij konden niet voort wegens het geweldig gelui der klok ken". Jawel, dat was me een grote ergernis. Geheel anders lag het met het parochiële koor Sinte Ce cilia, dat overigens in 1986 honderdvijftig jaar bestaat. Dit vocale instrument, pro ducent van zoete tonen, op gedeeld in eigengeaarde stemmen, heeft de reformatie nooit een handbreed in de weg gelegd. Al bijna ander halve eeuw zingt St. Cecilia Gods lof: vandaag de dag zo'n 25 mannen en een stuk of 30 dames door organist- directeur Jan Schmitz onver minderd „de vrouwtjes" ge noemd. Welnu, over deze mannen en vrouwtjes van de Hartebrug gaat dit verhaaltje, dat uit een zekere nood gebo ren is, want Schmitz "en het koorbestuur wiljen aan deze gemengde stem van een stukje Gods volk onderweg meer „body" geven. De beuk, althans de stemvork moet erin. Want zingen in city- kerkelijk Hartebrugverband is een hoogst plezierige zaak. Laten we dit voorop stellen. Melodische lokroep Twee minuten praten met Jan Schmitz over het onder werp zouden al voldoende zijn geweest, maar ik besef dat ik de vonken van zijn laaiend vuur van geestdrift niet gemakkelijk op papier kan overbrengen. Dat gaat dus een paar kolommen kos ten. Maar daarna verwacht de directie van St. Cecilia dan ook zonder meer, dat het frisse jonge bloed van zan gers en zangeressen ongehin derd zal toestromen om als tenoren en bassen, sopranen en alten gedresseerd te wor den in octaven, tertsen en kwinten, teneinde de eigen muzikale drift een uitlaat klep te bezorgen en de al dan niet vroom toeluisterende ge meenschap te bekoren. En dat zeer zeker onder de me lodische lokroep „Soli Deo Gloria", alleen ter ere Gods. Dan zal het weer gebeuren zoals vroeger altijd bij het Alleluia van Haendel dat onder de hoogmis tientallen, in oor, hart en maag getrof fen, Kerkvaders en kerkgan gers zich omdraaien en soms enigszins gegêneerd opzien naar het koorpodium, hoog achter in de kerk, tegen de donkere achtergrond van het romantische orgel, één van de sonore, kapitaalge- voelige monumenten van Leiden Orgelstad. „Wie zou die sopraan zijn?", zie je de omdraaiers dan denken, of: „Nou nou, dat is een prachti ge tenor!" En dan het orgel, dat bijna uit z'n voegen springt onder al het dreu nend geweld bestuurd door de handen en voeten van bespelers als Schmitz en de balken-ondergrond op z'n veerkracht beproeft. Eens De koorzangers van O.L.Vrouw Onbevlekt Ontvangen, alias de Hartebrug, in het jaar 1935. In het midden pastoor Suitber- tus Smitz olm, links naast hem de dirigent. De „vrouwtjes" waren toen nog taboe op de voor hun verboden weg naar de „zangzolder". waren dat „binnenkomertjes" voor het Orgelfonds. Dan schiet me weer zo'n ty pische slagzin van Jan Schmitz te binnen: „Op de barricade!; met bloed, zeg ik altijd..." Hoewel hij een on schuldige vampier is die zich slechts bedrinkt aan de enge lachtige visie van een Godge wijde waaghals als César Franck, en aan de Franse luimen van een Widor en na volgers. Maar hij wil z'n koor in optima forma houden, net- zogoed als koorvoorzitter Jan de Vriend (40 jaar met stem banden in Hartebrugdienst) en zittend bestuurslid Jan M. Castelein. die volgend jaar een halve eeuw zijn toewij ding aan St. Cecilia zal heb ben gegeven. Ruggegraat van St.Cecilia, die ook aan de Leidse Haarlemmerstraat een bezield filiaal heeft. Pretenties Leuk hoor, zo'n familiever band van „oud-roomsen" met vernieuwende ideeën die een verworven traditie in stand wensen te houden. Op het verstokte repertoire staan missen van Casali, van Perosi uiteraard, in het gezelschap van composities van Haydn, Mozart, Schubert, motetten van Da Palestrina, een Mis van Puccini, van Gretchani- now. Franck is erbij, natuur lijk, en Poulenc en Hendrik Andriessen (Te Deum). Het is maar een greep uit de keu-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 5