In Bophal
heeft niemand
ti jd voor
verdriet
d
Voedselindustrie moet gezonder eten leveren
Proces tegen
Kamer in
Nederland
nog onzeker
GEEN DOORBRAAK IN GENEVE
XONGRES OVER HART- EN VAATZIEKTEN:
Schuldbekentenis vaak
vorstelijk beloond
Iran voelt niets voor uitlevering kapers
België
belooft
soepelheid
aan
grenzen
Tweedehands kachel?
Sleutel er niet zelf aan!
Uw Gasbedrijf adviseert.
ÏINA
BUITENLAND
£cidóG<2otviant
DONDERDAG 13 DECEMBER 1984 PAGINA 13
Politie Sri Lanka pakt
honderden verdachten op
la\
!OLOMBO De politie van Sri
anka heeft in het noorden van het
land meer dan 725 verdachte guerril
lastrijders gearresteerd tijdens het
uitgaansverbod van 61 uur dat tot
vanmorgen in dat gebied van kracht
was. Zeker zes opstandelingen zou
den daarbij om het leven zijn geklo-
men in een gevecht met militairen in
het district van Jaffna. De politie zou
ook een groot aantal wapens en mu
nitie in beslag hebbén genomen bij
invallen in schuilplaatsten van het
verzet. Tamil-guerrillastrijders vech
ten voor een onafhankelijke Tamil-
•staat in het noorden van het eiland.
Ethiopië vraagt
meer voedselhulp
ADDIS ABEBA De Ethiopische
autoriteiten menen dat het einde
van de hongersnood in hun land
nog lang niet in zicht is en hebben
de donorlanden gevraagd om 1,5
miljoen ton voedselhulp voor de
komende twaalf maanden. In rege
ringskringen in Addis Abeba is
vernomen dat tot nu toe voor vol
gend jaar 510.000 ton levensmidde
len is toegezegd. De extra hulp
voor het komende jaar is nodig om
dat de najaarsoogst van dit jaar bui
tengewoon slecht is en een deel
daarvan door de regenval van de
afgelopen dagen vernield is.
Prins Andrew naar
Falkland Eilanden
LONDEN Prins Andrew, de
tweede zoon van de Britse konin
gin Elizabeth II, vertrekt binnen
kort naar de Falkland Eilanden.
Het schip waarop prins Andrew als
helikopterpiloot gestationeerd is
verlaat half januari de Britse thuis
haven voor oefeningen rond de ei
landengroep waarom twee jaar ge
leden een korte doch hevige oorlog
woedde tussen Groot-Brittannië en
Argentinië. Tijdens die oorlog was
Andrew ook ter plekke. In een he
likopter voerde hij vluchten uit
vanaf het vliegdekmoederschip
„HMS Invincible".
Paleisrevolutie
in Mauretanië
NOUAKCHOTT De Maure-
taanse president, kolonel Moham
med Ould Haidalla is gisteren af
gezet. De paleisrevolutie werd uit
gevoerd door de chef van de Mau-
retaanse legerstaf, kolonel Sid'Ah-
med Taya. Tiidens de machtsover
name bevond de afgezette presi
dent zich in Boeroendi, waar de
Afrikaans-Franse topconferentie
bijwoonde. De nieuwe machtheb
ber Taya staat bekend om zijn po
litieke onafhankelijkheid. Volgens
buitenlandse waarnemers geniet
hij een groot prestige binnen het
Mauretaanse leger.
Europarlement
verwerpt
EG-begroting
STRAATSBURG Het Europarle
ment heeft gisteren in Straatsburg
het EG-beleid van het afgelopen hal
ve jaar afgekeurd. Dit betekent dat
hoogstwaarschijnlijk vandaag de
EG-begroting van 1985 wordt weg
gestemd. De Europarlementariërs
bekritiseren met name het uitblijven
van een gemeenschappelijke EG-po-
litiek ten aanzien van de werkloos
heid en de neergang van de Europe
se industrie. Ook tijdens de Europese
topconferentie, vorige week in Dub
lin, zijn geen nieuwe impulsen gege
ven voor een gemeenschappelijk be
leid.
BH OPAL Bhopal heeft
nog geen tijd gehad om de
dood van haar inwoners
te verwerken. De stad be
vindt zich nog steeds in
een shocktoestand, terwijl
overlevenden van de gi
framp van vorige week
nog steeds bezig zijn de lij
ken te tellen, die zich tot
op heden blijven opstape
len.
Hoeveel slachtoffers er precies
wvallen zijn is nog steeds niet
duidelijk. Een bezoek aan de
kerkhoven in Bhopal wees uit
dat de plaatselijke regering
tenminste vier van deze be
graafplaatsen buiten beschou-
ing heeft gelaten bij het tel
len van de doden. Deze be
graafplaatsen kunnen het aan
tal lijken niet verwerken. De
lichamen worden met vier te
gelijk in een graf gestopt en er
is geen ruimte meer voor nieu
we graven. De stank van ont
bindende lijken is overweldi
gend.
Artsen geloven dat het nog
niet mogelijk is een cijfer te
noemen, omdat gevreesd
wordt dat in de komende we
ken nog vele mensen zullen
sterven aan de gevolgen van
het inademen van het gas. On
geveer één vierde van de be
volking van Bhopal vertoont
ziekteverschijnselen als gevolg
van het gif, zoals ademhalings
moeilijkheden en problemen
met de ogen.
De ziekenhuizen in Bhopal
bieden een meelijwekkende
aanblik. Elke dag komen er
honderden hoestende en naar
adem snakkende mensen bin
nen. Hun ogen tranen en ze
tasten blind om zich heen.
Sommige patiënten zijn al
voor de tweede keer in het
ziekenhuis beland omdat zich
nieuwe symptomen openbaar
den. In de afgelopen dagen is
een aantal van hen gestorven
nadat ze stuipen hadden ge
kregen en in coma waren ge
raakt.
De artsen zijn overwerkt en
lijden ook onder de effecten
van het dodelijke gas. Volgens
dokter Bhóndari, geneesheer-
directeur van het Hamida-zie-
kenhuis in Bhopal, heeft een
groot aantal artsen last van
duizeligheid en misselijkheid.
Giffabriek begint
zondag met
opruimen restant
gifgas
Opluchting valt te lezen op de gezichten van deze mensen, die er
gisteren in slaagden een plaatsje te veroveren in een uit Bhopal
vertrekkende trein. Duizenden mensen ontvluchten nog steeds
de stad per trein, bus en vliegtuigomdat zondag een begin wordt
gemaakt met het opruimen van het resterende gif. De fabriek
wordt dan voor vijf dagen in gebruik genomen om vijftien ton
methyl-isocyanaat om te zetten in pesticide. Volgens Indiase en
Amerikaanse deskundigen is dat de veiligste manier om het res
terende methyl-isocyanaat, dat nog in een ondergrondse tank zit,
op te ruimen.
Veel van hen moeten in vla
gen overgeven wanneer ze au
topsie op de slachtoffers moe
ten verrichten. „Ze ademen
het gas in dat ontsnapt wan
neer ze de longen van de
slachtoffers opensnijden", al
dus dokter Bhandari.
Het zal nog lang duren voor
dat het leven in de stad weer
normaal zal verlopen. De mo
gelijke lange-termijn effecten
van de ramp houden arm en
rijk in de greep van de paniek.
Veel inwoners maken zich
zorgen over de toekomst.
„Elke keer wanneer ik op het
punt sta in slaap te vallen,
krijg in nachtmerries over een
hemel die vuur sproeit", aldus
een van hen.
Honderden families zijn hun
kostwinner kwijt, door dood of
ziekte. Voedsel vormt dan ook
een nijpend probleem voor de
overlevenden. Een jong meisje
in de wijk Jay Prakash Nagar
verklaarde huilend dat ze al
dagen niets had gegeten
haar hele familie was door
het gas gedood.
AJOY BOSE
Copyright The Guardian
BETHESDA Wanneer
door gezondere voeding
het cholesterolgehalte in
het bloed met vijf procent
daalt, is het volgens het
Amerikaanse officiële Na
tionale Gezondheidsinsti
tuut (NIH) mogelijk het
aantal hart- en vaatziek
ten met tien procent terug
te dringen. Daardoor zou
ook de sterfte aan hart- en
vaatziekten fors kunnen
dalen.
Een en ander bleek aan het
eind van een driedaags con
gres in de VS over het ver
band tussen cholesterol en
hart- en vaatziekten. Hart- en
vaatziekten vormen in Ameri
ka, evenals in Nederland, de
belangrijkste doodsoorzaak en
zijn verantwoordelijk voor on
geveer de helft van alle sterf
gevallen. In Amerika sterven
550.000 mensen per jaar aan
hart- en vaatziekten, in Ne
derland gaat het om 50.000
sterfgevallen per jaar.
Voor de verlaging van het
cholesterolgehalte is het wel
nodig dat de industrie zich
meer dan nu zal bezighouden
met de produktie van gezonde
voedingsmiddelen. Dit voedsel
zal niet alleen beschikbaar,
maar ook betaalbaar moeten
zijn. Ook restaurants zullen
zich de dieetadviezen moeten
aantrekken, zo stelde de con
ferentie vast.
Volgens de Nederlandse car
dioloog dr. W. Stiggelbout, me-
disch-directeur van de Neder
landse Hartstichting, zal de
verlaging van cholesterolge
halten in Nederland, als ge
volg van de NIH-conclusies,
op eén lijn komen te staan met
de bestrijding van de hoge
bloeddruk. Naar schatting 35
tot 40 procent van de Neder
landers loopt volgens hem
rond met een te hoog choleste
rolgehalte in het bloed. „Het
streven van de Hartstichting is
dat iedereen zijn bloeddruk
kent en deze regelmatig laat
meten. Met cholesterol is dat
moeilijker en veel duurder,
maar wij verwachten dat er
binnenkort apparatuur op de
markt komt waarmee op een
simpele manier de mensen
met een verhoogd risico te
ontdekken zijn. Die ga je dan
verder onderzoekenaldus
Stiggelbout. Volgens hem zijn
in Nederland de mogelijkhe
den aanwezig om snel een sy
steem op te zetten voor choles-
terolmetingen op grote schaal.
De voedingsadviezen waartoe
de NIH dinsdag besloot komen
in grote lijnen overeen met
wat de Nederlandse Voedings
raad enige tijd geleden advi
seerde. Volgens Stiggelbout is
het niet te verwachten dat het
aanbevolen dieet op korte ter
mijn effect zal hebben: „Je
moet rekening houden met
een termijn van tientallen ja
ren voor ie de invloed op het
gemiddeld cholesterolgehalte
van de gehele bevolking gaat
merken'
NA SCHULDBEKENTENIS IN VS
AMSTERDAM De Amsterdamse justitie wil nog niets loslaten
over de wijze waarop de zaak-Kamer in Nederland verder zal
worden Afgehandeld. „We wachten eerst de uitspraak van de
rechter af en zien dan wel wat we doen. Het staat hier in ieder
geval nog open", aldus persofficier van justitie, mr Wooldrik.
Volgens Wooldrik hangt veel af van wat Kamer precies ver
klaart en hoe zich dat verhoudt tot de feiten waarvoor hij in
Nederland wordt vervolgd. De Amsterdamse officier weet even
min of justitie weer aan het gerechtshof moet gaan vragen om
Kamer te mogen opsluiten zodra hij in de VS op vrije voeten
wordt gesteld, hetgeen al in januari mogelijk is. In de ogen van
zijn Nederlandse advocaat, mr. Oomen. heeft Kamer geen
schuld bekend op een wijze die hem in aanraking brengt met de
Nederlandse justitie.
De grootste vraag blijft intussen waar de spaarcentjes van de ge
dupeerde beleggers zijn gebleven. Zowel de Amerikaanse aan
klager Rossbacner als Wooldrik verklaart dat Kamer wat dit be
treft de schijn tegen zich heeft, maar kunnen alleen maar ver
moeden waar het geld is gebleven. Jarenlange naspeuringen in
bijna alle fiscale paradijzen ter wereld hebben tot nu toe niets
opgeleverd.
(Van onze correspondent Mare de Koninck)
WASHINGTON De reusachtige strafvermindering die een
verdachte in Amerika zoals Rienk Kamer kan krijgen indien hij
zich voor de aanvang van het proces schuldig verklaart, is het
resultaat van een juridische praktijk in de VS die „plea-bargai-
ning" heet. Het woord betekent vrijwel letterlijk „marchande
ren met je schuldbekentenis". Die praktijk wordt in stand ge
houden vanuit de zeer simpele overweging dat de verdachte met
zijn bekentenis de overheid enorm veel tijd en moeite en de sa
menleving veel geld bespaart. Plea-bargaining kon onder meer
ontstaan omdat de Amerikaanse rechtspraak fundamenteel an
ders functioneert dan bijvoorbeeld de Nederlandse. In de Ame
rikaanse jury-rechtspraak is het niet de rechter die uitmaakt of
de verdachte schuldig is, maar doet dat of de jury van twaalf
gezworenen, of de verdachte zelf (door schuld te bekennen). De
rechter bepaalt alleen het type en de zwaarte van de straf.
Omdat een rechtszaak dus allereerst vereist is om vast te stellen
of er wel of niet sprake is van schuld (niet om een rechtvaardige
strafmaat vast te stellen) en omdat een bekentenis als bewijs van
schuld wordt aanvaard, kan zo'n bekentenis het hele juryproces
dus overbodig maken.
In de praktijk wordt plea-bargaining vaak een ingewikkeld en
ondoorzichtig proces, omdat er zoals ook in de zaak Rienk
Kamer meestal sprake is van een hele serie aanklachten,
waarvoor sterk uiteenlopende strafmaten mogelijk zijn. Het on
derhandelingsproces wordt gevoerd door de openbare aanklager
en aan de kant de door de overheid aan de verdachte toegewe
zen verdediger (public defender).
Zij nemen het hele „plaatie" van minimum- en maximumstraf
fen voor de diverse aanklachten voor zich en kunnen zo vast
stellen wat (bij alle varianten van schuldigbevinding) de laagst
en hoogst mogelijke strafmaat is. Het marchanderen bestaat er
uit dat de officier van justitie bereid is bepaalde aanklachten te
laten vallen indien de verdachte op andere onderdelen bekent
Een „akkoord" wordt meestal pas bezegeld als de rechter heeft
laten weten welke strafmaat hij voor een bepaald onderhande
lingsresultaat in petto heeft.
De rechter pleegt de schulderkenner met een in Nederlandse
ogen „vorstelijke" strafvermindering te belonen met de volgen
de filosofie: een verdachte die door een jury schuldig wordt be
vonden verdient een extra hoge straf omdat hij (in de veronder
stelling dat de iury onfeilbaar is) heeft gelogen onschuldig te zijn
en omdat hij. door die leugen vol te houden, heel dat peperdure
proces noodzakelijk heeft gemaakt. Een bekentenis vooraf moet
dus tot strafvermindering leiden.
Veel juristen blijken ook tegenstander van het „op een akkoord
je gooien" vanuit het principiële standpunt dat erkenning van
schuld op zichzelf de schuldigheid aan het ten laste gelegde niet
vermindert Zeker niet als men tot een bekentenis wordt „ver
leid'. Dat laatste heeft als grootste gevaar dat een onschuldige
schuld gaat bekennen vanuit de vrees dat de jury zijn onschuld
niet zal bevestigen of om zoals ook Rienk Kamer heeft aange
voerd „eerder thuis te zijn dan wanneer ik het hele proces
moet doormaken".
BRUSSEL Shultz verklaarde geen grote doorbraak te ver
wachten van zijn ontmoeting met Gromyko op 7 en 8 januari' in
Genève. Shultz sprak berder berichten tegen als zou onenigheid
tussen het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken en
het Pentagon (defensie) het de VS onmogelijk maken te beslui
ten een standpunt in te nemen over de ontmoeting van Shultz
en Gromyko. Er is algehele discussie en overeenstemming en de
president neemt de besluiten, aldus Shultz.
Ook secretaris-generaal Carrington van de NAVO zei dat het
publiek niet moet verwachten dat het overleg in Genève zal lei
den tot grote doorbraken. De ontmoeting is immers louter ver
kennend. Het zijn immers besprekingen over besprekingen, al
dus Carrington.
Nu de terreurorganisatie CCC (Cellules Communistes Combat-
tantes) gisterochtend met haar aanslagen de NAVO direct ge
troffen heeft, heeft het hoofdkwartier van het Atlantisch Bond
genootschap in Brussel gisteren met klem de Belgische regering
gevraagd alles op alles te zetten om de groepering te ontmaske
ren. Het lijkt er namelijk niet langer op dat de CCC bestaat uit
amateurs, die door middel van uit snelkookpannen vervaardigde
bommen onrust zaaien, maar dat er wel degelijk sprake is van
professionele saboteurs, die de verdediging van West-Europa ge
vaarlijk kan ontregelen. Bovendien moet de CCC welhaast ze
ker informatie hebben van binnenuit, omdat de pijpleiding,
waar de aanslagen op gericht waren, behoort tot een van de ge
heimen vanwege haar vitaal belang voor de bevoorrading van
troepen en vliegtuigen. In die pijpleiding neemt België een cen
trale plaats in. De organisatie ervan werd reeds in 1956 door het
Charter van Ottawa in de plannen opgenomen. Het net omvat
6000 kilometer en kan niet permanent bewaakt worden.
SUSKE EN WISKE AMORIS VAN AMORAS
VS handhaven
Zuid-Afrika beleid
WASHINGTON De aanval
len die president Reagan deze
week heeft gedaan op de
apartheid, zullen niet leiden
tot een wijziging van het Ame
rikaanse beleid ten aanzien
van Zuid-Afrika. Dit verklaar
de gisteren de woordvoerder
van het State Department,
Alan Romberg.
Hoewel de Verenigde Staten
apartheids beschouwt als een
moreel laakbaar systeem van
racisme, wil de regering ver
anderingen in Zuid-Afrika be
werkstelligen via stille diplo
matie en onderhandelingen, zo
lichtte Romberg toe. In de VS
is de afgelopen weken een golf
van protesten ontstaan over de
rassendiscriminatie in Zuid-
Afrika. Bij protestdemonstra
ties in Washington en andere
grote steden in de VS zijn al
meer dan 80 arrestaties ver
richt.
Vliegtuig
ongeluk in
dichte mist
Franse
brandweer
lieden trek
ken een zeil
over het
wrak van een
vliegtuigje
dat gisteren
bij het lan
den op het
Parijse vlieg
veld Le Bour-
get de lan
dingsbaan
miste en op
een gebouw
neerstortte.
Bij het onge
luk, dat in
dichte mist
gebeurde,
zijn alle ze
ven passa
giers van het
vliegtuigje
om het leven
gekomen.
NICOSIA De Iraanse pre
mier Moesavi heeft gisteren
laten weten dat Iran met zal
ingaan op de Amerikaanse eis
om tot uitlevering over te gaan
van de kapers van het Koe
weitse passagiersvliegtuig.
Zondagavond werden de ka
pers door Iraanse commando's
op het vliegveld van Teheran
overmeesterd
De VS hebben de Iraanse au
toriteiten ervan beschuldigd,
dat zij tiidens de kapingsactie
niet krachtig genoeg zijn opge
treden. Moesavi verklaarde
dat „de agressieve politiek van
de VS" ae belangrijkste oor
zaak is geweest voor het dood
schieten door de kapers van
twee Amerikanen Volgens
Moesavi voelt Iran zich even
min verplicht toelichting te
geven op het verloop van de
kapingsactie. „Iran is aan nie
mand anders dan aan God
verantwoording verontschul
digd", aldus Moesavi.
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
BRUSSEL België zal stap
pen ondernemen om de con
trole aan de Nederlands-Belgi
sche grens te versoepelen. Dat
beloofde gisteren de Belgische
minister van buitenlandse za
ken Leon Tindemans tiidens
een bijeenkomst van de Bene
lux in Brussel.
Aanleiding waren de toene
mende klachten van Neder
landse automobilisten, die aan
de Belgische grens oponthoud
ondervinden. De Benelux-mi
nisters kwamen gisteren met
een verklaring, dat zij willen
streven naar een verdere ver
soepeling van de formaliteiten
bij het grensverkeer, die voor
namelijk het vrachttransport
betreft. Ze zullen bovenalen
de Frans en Westduitae rege
ring hierin trachten te interes
seren. Daarnaast zal gestreefd
worden naar een wederzijdse
erkenning van eikaars nor
men en standaarden, bijvoor
beeld als het gaat om levens
middelen Zo mag bijvoorbeeld
margarine in België nog steeds
niet in een kuipie verkocht
worden en in Neoerland niet
als homp
ADVERTENTIE
Dit is een publikabe van de in V/EGIN umenweOcende Gasbednpen
